S)e£<2id6e(Boti/fccmt Soekarno vrijgelaten LUWT DE STORM? Nederland opnieuw voor de Veiligheidsraad Ned. verliezen in Indonesië Minister Marshall treedt af Directeur: O. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. W1LMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" ZATERDAG 8 JANUARI 1949 40ste JAARGANG No. 11587 Bur. Pf.pengracht 32. Telei. 20015, Adjn. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsp *0.32 p. w., i 1.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes f 1.50 DE MILITAIRE actie in Indonesië is officieel geëindigd verklaard, op Java aan het eind van het Oude Jaar, op Sumatra op de vooravond van Driekoningen. Reeds op Drie koningendag arriveerde minister-pre sident dr. Drees te Batavia om teza men met de hoge vertegenwoordiger van de Kroon in Indonesië, dr. Beel, een aanvang te maken met het vre deswerk, terwijl op diezelfde dag H. M. Koningin Juliana haar konink lijk woord sprak, waarin zij de ver zekering gaf, dat de belofte van vre de en vrijheid voor Indonesië, welke indertijd haar Moeder had afgelegd in de donkere dagen van de oorlog nog steeds ten volle gelden bleef. Nederland werkt dus met voortva rendheid en in vlot tempo aan de gro te, reeds zo lang trainerende taak van Indonesië's heropbouw. Wij, die hier in Nederland zo goed mogelijk het verloop van zaken daar in Indonesië trachten te volgen, zijn geneigd te zeggen: Zó gaat het goed Nu krijgen de goedwillenden een kans tot groot en vruchtbaar werk' de bouw van een hechte Unie tussen Indonesië en Nederland, welke sa menbundeling van kracht niet anders dan ten goede kan komen aan beide rijken, hier en overzee. Maar inmiddels zijn in het buiten land andere krachten werkzaam, wel ke mogelijk een storende werking kunnen uitoefenen. Pandit Nehroe heeft de Aziatische volken opgeroepen tot een conferen tie te New Delhi om maatregelen te beramen tegen het Nederlandse op treden in Indonesië. Een enkele der uitgenodigde landen, Siam, wenste zich niet te mengen in onze aangele genheden en doet niet mee. Ander^. zenden slechts waarnemers, waarme de zij te kennen geven, dat zij. gere serveerd staan t.o.v. het doel der con ferentie. Maar de meeste uitgenodigde staten zullen wel komen, als deel nemers. die bereid zijn om kracht bij te zetten aan dit protest der Aziati sche volken. Wat zal het resultaat dezer confe rentie zijn? Wij geloven niet, dat wij dr recht streeks veel gevaar van te duchten hebben; want het is vrij gemakkelijk om een stel afgevaardigden bij elkaar te krijgen om felle redevoeringen af te steken, maar het nemen van se rieuze maatregelen is een andere kwestie. Het grote gevaar van een conferen tie als deze is evenwel, dat zij het begin kan vormen van een Aziatisch bloc, dat zich los maakt van de in vloed van het Westen en een machts factor gaat worden, dat de politiek der mogendheden dooorkruist. Noch Amerika noch Engeland kan onver schillig staan tegenover het opkomen van een dergelijke machtsfactor in Azië. Men herinnert zich, dat het gro te bezwaar der Amerikanen tegen een optreden in Indonesië was, dat daar door het nationalisme en het als zo- d^ig vermomde communisme in Azië zou worden gestimuleerd. De actie van Pandit Nehroe kan ge makkelijk opgevat worden als de ver- wezelijking van deze vrees, als de be vestiging van de juistheid van Ame- rika's inzicht. WIJ HEBBEN ONS VERBAASD over de felheid, waarmede de Ver. Staten bij monde van hun afge vaardigde Jessup onze Indonesische politiek in de Veiligheidsraad aan vielen. Maar wie nu kennis -neemt van de reactie der Aziatische landen en bedenkt; welke moeilijkheden zulk een reactie aan Amerika kan berok kenen, kan tot op zekere hoogte het misnoegen en de geprikkeldheid van Washington over de overlast, welke de Nederlandse actie veroorzaakt, be grijpen. Maar daarnaast staat de vraag, of wij begrijpend de moeilijkheden, welke wij niet alleen onszelf, maar ook anderen aandoen ons moeten laten afhouden van de weg, welke wij als de juiste zien. Zeer zeker niet! Niet de anderen, maar wij zijn verantwoordelijk voor dat deel van Azië, dat Indonesië heet, en daar om is het onze plicht om daar orde en veiligheid te hersteken en te handhaven volgens onze eigen wel overwogen inzichten. De uitkomst heeft ons tot nu toe in het gelijk ge steld en wij hebben alle vertrouwen, dat ook de verdere ontwikkeling der toestanden in Azië ons in het gelijk zal stellen. Op Java is de hel niet losgebro ken en er is geen guerilla op grote schaal ontbrand. De storm van Pan dit Nehroe zal ook wel luwen. Voor al wanneer de wereld zal zien, dat wij doen wat wij gezegd en beloofd hebben. En dat wij dit zullen doen, daarvan is de rede van de Koningin de garantie. „Na deze rede moet het moeilijk zijn voor iedereen behalve de kwaad willigen en degenen, die niet beter willen weten, om de Nederlandse po litiek in Indonesië voor te stellen als een poging om een onwillig Oos ters volk weer Westers imperialisme op te leggen", schrijft de Londense „Daily Telegraph". J*)E VEILIGHEIDSRAAD, die thans *^te Lake Succes het Indonesische problem weer heeft aangevat, moge zich deze woorden ter harte nemen. En ook deze: „De Veiligheidsraad mag zich wel afvragen of hij recht heeft tussen beide te komen en wat het doel is van interventie. Is het om de vorming van vrije Oosterse sta ten, in staat om de wereld te voor zien van rubber en olie, aan te moe digen? Of is het doel de Nederlan ders te straffen omdat zij bescha ving en democratische ideën gebracht hebben in een geweldig, achterlijk gebied? Is het doel deze weldaden te ver vangen door een terugkeer naar pri mitieve anarchie, waarin bandieten hoogtij zullen vieren, zich vermom mend als nationalisten en waarin millioenen zullen verhongeren, ter- wi'l de wereld gebrek lijdt?" Hoe de houding van de Veiligheids raad in zijn nieuwe samenstelling z&l zyn, valt uit de eerste redevoerin gen nog niet op te maken. De verwach ting is, dat de thans optredende leden Egypte, Cuba en Noorwegen, weinig zullen afwijken van het standpunt hunner voorgangers Syrië, Columbia en België. Zelfs kan men zeggen, dat het wegvallen van België voor ons altijd een nadeel moet zijn, daar Noorwegen bezwaarlijk een trouwer bondgenoot kan zijn. Maar toch verwachten wjj met dr. v. Royen een mildere stemming dan te Parijs. De brief van de Ameri kaanse waarnemende minister van buitenlandse zaken Lovett is een aanwijzing, dat Washington geneigd is ons een kans te geven, om onze belofte aan Indonesië in te lossen. Ook de openbare mening in Amerika altijd een grote factor in de Ame rikaanse politiek zal geleidelijk gunstiger worden naarmate wij er in slagen, rust en orde te herstellen en de welvaart te doen herleven in de op democratische wijze opgebouwde Ver. Staten van Indonesië. BERLIJNSE WERELDBURGERS DEMONSTREERDEN De navol gers van de eerste wereldburger, Garry Davis, in Berlijn hebben on der grote belangstel1 ing van hun stadgenoten een demonstratieve op tocht over de Kurfürstendamm ge- I houden. De wereldburgers met hun spandoeken bij hun eerste openbaar optreden in de voormalige Duitse hoofdstad. Op de achtergrond de Ge- dachteniskerk. Raad neemt afwachtende houding aan j^E VEILIGHEIDSRAAD heeft gis teren te Lake Success zijn zittingen opnieuw aangevangen met een bespreking van de Indonesische kwes tie. De eerste spreker was dr. v. Royen, die verklaarde, dat Nederland, nu de „werkelijke vrede" in Indonesië was hersteld, zou overgaan tot in stelling van een federale interim-regering voor geheel Indonesië, die de vorming van onafhankelijke Ver. Staten van Indonesië zal voorbereiden. Dr. Van Royen zei, dat de Nederlandse regering nog steeds vasthoudt aan de politieke principes, die aan de overeenkomsten van Lingadjati en van fie „Renville" ten grondslag liggen en dat zij deze ten uitvoer zou leggen. Hij voegde hieraan toe, dat de regering'dit zou doen „zonder dat zij daarbij door de Veiligheidsraad behoefde te worden aangespoord". Aan het overleg over de instelling van de voorgestelde interim-regering zou den vertegenwoordigers van alle delen van Indonesië, zonder uitzonde ring, deelnemen. De eerste stap naar dit overleg was de reis van dr. Drees naar Indonesië. Uiteenzetting van dr. v. Royen Na de vorming van de Verenigde Staten van Indonesië zal de souverei- niteit over Indonesië door Nederland worden overgedragen aan deze nieu we staat, die, naar wij ons voorstel len, dan een zelfstandig lid van de Ver. Naties zal worden. „Dit nieuwe land", aldus dr. van Royen, „zal niet alleen onafhankelijk zijn, maar ook levensvatbaar en im muun voor de invloed van extremis tische groepen, die maar al te veel succes hebben in sommige andere on afhankelijke staten in dat deel van de wereld". Dr. Van Royen zei, dat de Neder landse verliezen bij de campagne tot 3 Jan. 66 doden bedroegen, een cijfer, „dat ver ligt beneden het aantal vreedzame Indonesische burgers, dat gedurende de aan onze actie vooraf gaande maanden door republikeinse infiltraties is vermoord". De prijs, die de republikeinse strijd krachten hebben betaald, is éen tra gische prijs, omdat het had kunnen worden verrfieden. Vergeleken bij het dagelijks verlies aan mensenle vens door de terreur, die maanden en maanden had geduurd en die on getwijfeld zou zijn voortgezet als wij niet tussenbeidè waren gekomen, is hij echter niet te hoog, gezien de on wil of onmacht der republiek. PALAR EEEFT. GEEN VERTROUWEN. Na dr. Van Royen, voerde de re- pu^.ikeinse afgevaardigde, de heer Palar, het woord. Hij zeide o.a., dat het bezoek van minister Drees aan Indonesië geen resultaat zou opleve ren. De republiek heeft geen ver trouwen in de Nederlandse beloften. De Philippijnse afgevaardigde hield vervolgens een zeer felle rede over de Nederlandse actie en over het in gebreke blijven van de Neder landers, door niet te voldoen aan de resoluties van de Veiligheidsraad. Kolonel Hodgson, de Australische vertegenwoordiger, critiseerde de ge deeltelijke voldoening van Nederland aan de order „staakt het vuren" en het gedeeltelijk vrijlaten van de re publikeinse leiders. Hij stelde de zelfde eisen als de heer Palar in zijn rede had naar voren gebracht, hierop neerkomende, dat de republikeinse leiders onmiddellijk zouden worden vrijgelaten. De Veiligheidsraad verdaagde zijn zitting tot Dinsdag drie uur, zonder dat resoluties werden voorgesteld of ingediend. SOEKARNO C.S. IN VRIJHEID. Nederland heeft gisteravond be kend gemaakt, dat de negen gearres teerde leiders van de Indonesische re publiek in vrijheid zijn gesteld. Vier van hen, n.l. Soekarno, Mo hammed Hatta, Soetan Sjahrir en Hadji Agoes Salim mogen echter het eiland Banka niet verlaten, zo voeg de men hieraan toe. Trein met Duitse religieuzen vermist Het Amerikaanse militaire bestuur in Beieren heeft een onderzoek inge steld naar een trein met een twee honderdtal Duitse vrouwelijke reli gieuzen, die „ergens in Oostenrijk" moet zijn. De zusters, behorend tot een Congregatie, die bekend is als die van de „Engelse Dames", hadden in Roemenië onder huisarrest gestaan en waren op een internationale trein gezet met visa voor.de Amerikaanse zóne van Duitsland. Oostenrijkse functionarissen hielden de trein te Salzburg aan en stuurden hem om onbekende redenen naar de Brenner- pas in de Franse zóne. De Regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen in de afgelopen week de navolgende verliezen zijn gerapporteerd: KONINKLIJKE LANDMACHT:' Korp. C. van den Aarssen, af komstig uit Amsterdam. Gesneu veld 27 December 1948. Sold. Ie kl. P. T. M. van Asten, afkomstig uit Leende. Gesneuveld 30 December 1948. Sold. Ie kl. G. van Baarlen, af komstig uit Rotterdam. Gesneu veld 31 December 1948. Sold. C. Bakker, afkomstig uit Alkmaar. Gesneuveld 31 Dum ber 1948. Sold. J. L. M. Berndsen, afkom stig uit Mheer. Gesneuveld 3 Ja nuari 1949. Sold. V. L. E. Beuving, afkom stig uit Assen. Gesneuveld 31 De cember 1948. Korp. J. Dousma, afkomstig uit Ve:p. Gesneuveld 31 December '48. Sold. R. Drewes, afkomstig uit Amsterdam. Gesneuveld 31 De cember 1948. Sold. T. de Graaf, afkomstig uit 's-Gravenhage. Gesneuveld 2 Ja nuari 1949. Sold. P. C. H. Mittemeijer, af komstig uit Amsterdam (W.). Ge sneuveld 2 Januari 1949. Ie It. P. A. J. M. de Neree tot Babberich, afkomstig uit Utrecht. Gesneuveld 29 December 1948. Sold. P. A., van Riel, afkomstig uit Tilburg. Gesneuveld 30 Decem ber 1948. Sergt.-majoor M. de Ruiter, af komstig uit Kerkrade. Gesneuveld 29 December 1948. Sold. P. Schoonveld, afkomstig uit Zuidwolde. Gesneuveld 31 De cember 1948. Sold. P. Slomp, afkomstig uit Enschede. Gesneuveld 1 Januari 1949. Wachtmr. M. J. Verstappen, af komstig uit 's-Gravenhage. Ge sneuveld 31 December 1948. Sert.-majoor D. van der Vlist, afkomstig uit 's-Gravenhage. Ge sneuveld 31 December 1948. Sold. C. de Vos, afkomstig uit Rotterdam. Gesneuveld 31 Decem ber 1948. KON. NED.-IND. LEGER: Toradja sold. 2e kl. inf. Tana af komstig uit Indonesië. Gesneuveld 19 Dec. 1948. Amb. sold. Ie kl. inf. Ahuluhe- luw, z.i., afkomstig uit Indonesië. Gesneuveld 19 December 1948. Chin. sold. Ie kl. inf. Oh Gwan Liong, afkomstig uit Indonesië. Gesneuveld 20 December 1948. Jav. soldaat 2e kl. inf. Sadji, af komstig uit Indonesië. Gesneuveld 20 December 1948. Jav. sold. 2e kl. inf. Sonhadji, af komstig uit Indonesië. Gesneuveld 20 December 1948. Chin. sold. 2ë kl. inf. Tan Ing Sioe, afkomstig uit Indonesië. Ge sneuveld 20 December 1948. Mil.-sold. Ie kl. R. A. Beelt, af komstig uit Indonesië. Gesneuveld 21 December 1948. Man.-serg. 2e kl. inf. J. Rogi, afkomstig uit Indonesië. Gesneu veld 21 December 1948. Toradja sold. 2e kl. inf. L. Mas- sang, afkomstig uit Indonesië. Ge sneuveld 21 December 1948. Amb. sold. 2e kl. A. H'atoenesen, afkomstig uit Indonesië. Overleden t.g.v. oorlogsverwonding op 21 De cember 1948. Man.-sold. 2e kl. inf. A. Lapian, afkomstig uit Indonesië. Overle den t.g.v. oorlogsverwonding 25 December 1948. Soend. sold. 2e kl. inf. Moesa Sardin, afkomstig uit Indonesië. Gesneuveld 25 December 1948. Kapt. inf. W J. Scheepens, af komstig dit Den Haag. Gesneu veld 3 Januari 1949. Amb. sold. 2e kl. inf. B. Thenu, afkomstig uit Indonesië. Gesneu veld 25 December 1948. KONINKLIJKE MARINE: Mar. 2e kl. z.m. C. Bil, afkom stig uit Rotterdam. Gesneuveld 3 Januari 1949. Mar. 3e kl. L. de Groot, afkom stig uit Aalsmeer. Gesneuveld 6 Januari 1949. Dean Acheson volgt hem op PRESIDENT TRUMAN heeft gisteren bekendgemaakt, dat George Marshall is afgetreden als minister van Buitenlandse Zaken der Ver enigde Staten. Tot zijn opvolger is benoemd Dean Acheson. Tevens heëft Truman het aftreden van Robert Lovett, onderminister van Buitenlandse Zaken, meegedeeld. Diens plaats zal worden ingenomen door James Webb, directeur van het bureau voor de begrotingen. Het aftreden van Marshall en Lovett gaat in op 20 Januari, op welke dag Truman's nieuwe ambtsperiode officieel begint. GEZONDHEIDSREDENEN DE OORZAAK Truman verklaarde nadrukkelijk, dat gezondheidsredenen hem hadden gedwongen Marshall's ontslag te aan vaarden. Marshall is herstellende van een zware nieroperatie. Ook legde president er de nadruk op, dat de Amerikaanse politiek door het heengaan van Marshall niet ge wijzigd wordt. Hij sprak een bericht tegen, als zou er in de boezem van DR W. Ï>REES TE BATAVIA AANGEKOMEN Direct na aan komst op het vliegveld Kemajoran met de K.L.M. Constellation „Delft' begaf Dr Drees zidh naar het paleis Koningsplein, alwaar hij door de Ho- gr vertegenwoordiger van de Kroon dr Bcel werd ontvangen. Van links naar rechts: Jhr. Mi- chiels van Verduynen, dr W. Drees, dr Beel en Hoessein Djajadiningrat Santoso. het kabinet strijd gevoerd worden om een gematigder politiek tegenover de Sovjet-Unie te voeren. De president onthulde, dat Marshall zijn ontslag had ingediend op 3 Januari in een korte brief waar in Marshall zei: „Ik betreur, dat het voor mij noodzakelijk is mijn ontslag als minister van Buitenlandse Zaken in te dienen. Aanvaardt mijn dank voor de buitengewone consideratie en volledige steun, die u mij in de af gelopen drie jaar gegeven hebt. .Ik zal uw vriendelijkheid nooit verge ten en dien dit ontslag in met harte lijke toegenegenheid en respect". In zijn antwoord aan Marshall sprak Truman zijn leedwezen uit over de beslissing van zijn minister. „Wie van ons uitgebreide ervaring in staatsaangelegenheden heeft", zo schreef de president, „weet heel goed, dat er heel weinig onmisbare mensen zijn. Het is voor de voortzetting van de regering een geluk, dat van tijd tot tijd een man van opmerkelijke bekwaamheid verschijnt, wiens dienst in een verantwoordelijke functie hem buitengewone eigenschappen ver schaft om ook andere diensten te i vullen van even groot belang op een geheel ander werkterrein. Gij zijt het voorbeeld van het type van een die naar des staats, dat ik mij voorstel. Ik wil echter niet de verantwoorde lijkheid op mij nemen, uw gezond heid verder in de waagschaal te stel len". OM PERSOONLIJKE REDENEN. De ontslagaanvraag van de waar nemende staatssecretaris Lovett is uitsluitend gebaseerd op persoonlij ke redenen. Lovett is een intieen vriend van Marshall. WIE IS ACHESON? Dean Acheson, die thans 55 jaar oud is, is het meest bekend geworden door zijn werkzaamheden als onder minister van buitenlandse zaken in de jaren, die onmiddellijk op de oorlog volgden (Augustus 1945 tot Juli 1947), toen hij een belangrijke rol speelde bij de leiding der Ame rikaanse buitenlandse politek. Vaak beschouwt man Acheson als een even groot inspirator van het Europees herstelprogram als Marshall zelf. Hij was het ook, die zelfs vóór Marshall's beroemde redevoering te Harvard het eerst in het openbaar, namelijk in een te Greenville gehou den redevoering, sprak over de nood zakelijkheid, dat de V. S. hun hulp tot Europa uitstrekken op een welom schreven en gecoördineerde basis. Men schrijft aan Acheson ook voor het grootste deel der yorming van de anti-communistische politiek in de V. S. toe. DE LEVENSLOOP VAN MARSHALL George Catless Marshall was een soldaat die eerst laat in zijn leven staatsman werd; Mij is 68 jaar. Nadat hij door president Truman tot minister van buitenlandse zaken was benoemd, werd aan zijn naam enorm relief verleend door de aan vaarding van het Amerikaanse plan tot %het verlenen van economische hulp aan Europa, dat zyn naam draagt. Zijn top-prestatiè als een bestuur der, die zich over de gehele wereld bewondering wist te verwerven, wordt geëvenaard door zijn schette rende carrière als krijgsman. In 1939 werd hij door president Roosevelt tot chef van de generale staf van het Amerikaanse leger be noemd, waardoor 34 hoger op de ranglijst staande generaals werden gepasseerd. COMMENTAAR OP BENOEMING VAN DEAN ACHESON. De benoeming van Dean Acheson wordt in vakbondskringen te Was- hingtan toegejuicht. Philip Murray, voorzitter van de C.I.O., is de mening toegedaan, dat deze benoeming „een aanmoediging zal zijn voor alle de mocraten, zowel in de V. S. als in het buitenland." DE MENING VAN MINISTER STIKKER. Desgevraagd verklaarde de Ned. minister van buitenlandse zaken, mr. D U. Stikker, tegenover een redac teur van het A.N.P., dat hij het ver trek van minister Marshall een groot verlies voor de internationale poli tieke wereld acht. In meer dan één opzicht, aldus de minister, is hij een man van grote verdiensten. Als militair heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd tot de geallieerde overwinning. Na de oor log heeft hij als secretary of state in een zeer critieke periode de positie van de Verenigde Staten geconsoli deerd en bijgedragen tot de vestiging van het ongekende internationale ge- - zag, dat zijn land thans heeft. Ten slotte heeft hij zijn naam onsterfe lijk gemaakt door het Marshall-plan, dat de weg heeft geopend naar het economisch herstel van een ontwrich te wereld. £en „Dat op uw lippen het onderricht zich als vanzelf omzette in gebeden en zielsverheffingen, opdat de kinde ren van jongsaf de sfeer van het godsdienstige mogen inademen." St. Augustinus.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1