S)e£<2id6e(Boti/fccmt
Soekarno
vrijgelaten
LUWT
DE STORM?
Nederland opnieuw voor de
Veiligheidsraad
Ned. verliezen in Indonesië
Minister Marshall treedt af
Directeur: O. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. W1LMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
ZATERDAG 8 JANUARI 1949
40ste JAARGANG No. 11587
Bur. Pf.pengracht 32. Telei. 20015, Adjn. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsp *0.32 p. w., i 1.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m m. Telefoontjes f 1.50
DE MILITAIRE actie in Indonesië
is officieel geëindigd verklaard,
op Java aan het eind van het Oude
Jaar, op Sumatra op de vooravond
van Driekoningen. Reeds op Drie
koningendag arriveerde minister-pre
sident dr. Drees te Batavia om teza
men met de hoge vertegenwoordiger
van de Kroon in Indonesië, dr. Beel,
een aanvang te maken met het vre
deswerk, terwijl op diezelfde dag
H. M. Koningin Juliana haar konink
lijk woord sprak, waarin zij de ver
zekering gaf, dat de belofte van vre
de en vrijheid voor Indonesië, welke
indertijd haar Moeder had afgelegd
in de donkere dagen van de oorlog
nog steeds ten volle gelden bleef.
Nederland werkt dus met voortva
rendheid en in vlot tempo aan de gro
te, reeds zo lang trainerende taak van
Indonesië's heropbouw.
Wij, die hier in Nederland zo goed
mogelijk het verloop van zaken daar
in Indonesië trachten te volgen, zijn
geneigd te zeggen: Zó gaat het goed
Nu krijgen de goedwillenden een
kans tot groot en vruchtbaar werk'
de bouw van een hechte Unie tussen
Indonesië en Nederland, welke sa
menbundeling van kracht niet anders
dan ten goede kan komen aan beide
rijken, hier en overzee.
Maar inmiddels zijn in het buiten
land andere krachten werkzaam, wel
ke mogelijk een storende werking
kunnen uitoefenen.
Pandit Nehroe heeft de Aziatische
volken opgeroepen tot een conferen
tie te New Delhi om maatregelen te
beramen tegen het Nederlandse op
treden in Indonesië. Een enkele der
uitgenodigde landen, Siam, wenste
zich niet te mengen in onze aangele
genheden en doet niet mee. Ander^.
zenden slechts waarnemers, waarme
de zij te kennen geven, dat zij. gere
serveerd staan t.o.v. het doel der con
ferentie. Maar de meeste uitgenodigde
staten zullen wel komen, als deel
nemers. die bereid zijn om kracht bij
te zetten aan dit protest der Aziati
sche volken.
Wat zal het resultaat dezer confe
rentie zijn?
Wij geloven niet, dat wij dr recht
streeks veel gevaar van te duchten
hebben; want het is vrij gemakkelijk
om een stel afgevaardigden bij elkaar
te krijgen om felle redevoeringen af
te steken, maar het nemen van se
rieuze maatregelen is een andere
kwestie.
Het grote gevaar van een conferen
tie als deze is evenwel, dat zij het
begin kan vormen van een Aziatisch
bloc, dat zich los maakt van de in
vloed van het Westen en een machts
factor gaat worden, dat de politiek
der mogendheden dooorkruist. Noch
Amerika noch Engeland kan onver
schillig staan tegenover het opkomen
van een dergelijke machtsfactor in
Azië. Men herinnert zich, dat het gro
te bezwaar der Amerikanen tegen een
optreden in Indonesië was, dat daar
door het nationalisme en het als zo-
d^ig vermomde communisme in
Azië zou worden gestimuleerd.
De actie van Pandit Nehroe kan ge
makkelijk opgevat worden als de ver-
wezelijking van deze vrees, als de be
vestiging van de juistheid van Ame-
rika's inzicht.
WIJ HEBBEN ONS VERBAASD
over de felheid, waarmede de
Ver. Staten bij monde van hun afge
vaardigde Jessup onze Indonesische
politiek in de Veiligheidsraad aan
vielen. Maar wie nu kennis -neemt
van de reactie der Aziatische landen
en bedenkt; welke moeilijkheden zulk
een reactie aan Amerika kan berok
kenen, kan tot op zekere hoogte het
misnoegen en de geprikkeldheid van
Washington over de overlast, welke
de Nederlandse actie veroorzaakt, be
grijpen.
Maar daarnaast staat de vraag, of
wij begrijpend de moeilijkheden,
welke wij niet alleen onszelf, maar
ook anderen aandoen ons moeten
laten afhouden van de weg, welke
wij als de juiste zien. Zeer zeker
niet! Niet de anderen, maar wij zijn
verantwoordelijk voor dat deel van
Azië, dat Indonesië heet, en daar
om is het onze plicht om daar orde
en veiligheid te hersteken en te
handhaven volgens onze eigen wel
overwogen inzichten. De uitkomst
heeft ons tot nu toe in het gelijk ge
steld en wij hebben alle vertrouwen,
dat ook de verdere ontwikkeling der
toestanden in Azië ons in het gelijk
zal stellen.
Op Java is de hel niet losgebro
ken en er is geen guerilla op grote
schaal ontbrand. De storm van Pan
dit Nehroe zal ook wel luwen. Voor
al wanneer de wereld zal zien, dat
wij doen wat wij gezegd en beloofd
hebben. En dat wij dit zullen doen,
daarvan is de rede van de Koningin
de garantie.
„Na deze rede moet het moeilijk
zijn voor iedereen behalve de kwaad
willigen en degenen, die niet beter
willen weten, om de Nederlandse po
litiek in Indonesië voor te stellen
als een poging om een onwillig Oos
ters volk weer Westers imperialisme
op te leggen", schrijft de Londense
„Daily Telegraph".
J*)E VEILIGHEIDSRAAD, die thans
*^te Lake Succes het Indonesische
problem weer heeft aangevat, moge
zich deze woorden ter harte nemen.
En ook deze: „De Veiligheidsraad
mag zich wel afvragen of hij recht
heeft tussen beide te komen en wat
het doel is van interventie. Is het om
de vorming van vrije Oosterse sta
ten, in staat om de wereld te voor
zien van rubber en olie, aan te moe
digen? Of is het doel de Nederlan
ders te straffen omdat zij bescha
ving en democratische ideën gebracht
hebben in een geweldig, achterlijk
gebied?
Is het doel deze weldaden te ver
vangen door een terugkeer naar pri
mitieve anarchie, waarin bandieten
hoogtij zullen vieren, zich vermom
mend als nationalisten en waarin
millioenen zullen verhongeren, ter-
wi'l de wereld gebrek lijdt?"
Hoe de houding van de Veiligheids
raad in zijn nieuwe samenstelling
z&l zyn, valt uit de eerste redevoerin
gen nog niet op te maken. De verwach
ting is, dat de thans optredende leden
Egypte, Cuba en Noorwegen, weinig
zullen afwijken van het standpunt
hunner voorgangers Syrië, Columbia
en België. Zelfs kan men zeggen,
dat het wegvallen van België voor
ons altijd een nadeel moet zijn, daar
Noorwegen bezwaarlijk een trouwer
bondgenoot kan zijn.
Maar toch verwachten wjj met dr.
v. Royen een mildere stemming dan
te Parijs. De brief van de Ameri
kaanse waarnemende minister van
buitenlandse zaken Lovett is een
aanwijzing, dat Washington geneigd
is ons een kans te geven, om onze
belofte aan Indonesië in te lossen.
Ook de openbare mening in Amerika
altijd een grote factor in de Ame
rikaanse politiek zal geleidelijk
gunstiger worden naarmate wij er in
slagen, rust en orde te herstellen en
de welvaart te doen herleven in de
op democratische wijze opgebouwde
Ver. Staten van Indonesië.
BERLIJNSE WERELDBURGERS
DEMONSTREERDEN De navol
gers van de eerste wereldburger,
Garry Davis, in Berlijn hebben on
der grote belangstel1 ing van hun
stadgenoten een demonstratieve op
tocht over de Kurfürstendamm ge-
I houden. De wereldburgers met hun
spandoeken bij hun eerste openbaar
optreden in de voormalige Duitse
hoofdstad. Op de achtergrond de Ge-
dachteniskerk.
Raad neemt afwachtende houding aan
j^E VEILIGHEIDSRAAD heeft gis teren te Lake Success zijn zittingen
opnieuw aangevangen met een bespreking van de Indonesische kwes
tie. De eerste spreker was dr. v. Royen, die verklaarde, dat Nederland,
nu de „werkelijke vrede" in Indonesië was hersteld, zou overgaan tot in
stelling van een federale interim-regering voor geheel Indonesië, die de
vorming van onafhankelijke Ver. Staten van Indonesië zal voorbereiden.
Dr. Van Royen zei, dat de Nederlandse regering nog steeds vasthoudt
aan de politieke principes, die aan de overeenkomsten van Lingadjati en
van fie „Renville" ten grondslag liggen en dat zij deze ten uitvoer zou
leggen. Hij voegde hieraan toe, dat de regering'dit zou doen „zonder dat
zij daarbij door de Veiligheidsraad behoefde te worden aangespoord". Aan
het overleg over de instelling van de voorgestelde interim-regering zou
den vertegenwoordigers van alle delen van Indonesië, zonder uitzonde
ring, deelnemen. De eerste stap naar dit overleg was de reis van dr.
Drees naar Indonesië.
Uiteenzetting van
dr. v. Royen
Na de vorming van de Verenigde
Staten van Indonesië zal de souverei-
niteit over Indonesië door Nederland
worden overgedragen aan deze nieu
we staat, die, naar wij ons voorstel
len, dan een zelfstandig lid van de
Ver. Naties zal worden.
„Dit nieuwe land", aldus dr. van
Royen, „zal niet alleen onafhankelijk
zijn, maar ook levensvatbaar en im
muun voor de invloed van extremis
tische groepen, die maar al te veel
succes hebben in sommige andere on
afhankelijke staten in dat deel van de
wereld".
Dr. Van Royen zei, dat de Neder
landse verliezen bij de campagne tot
3 Jan. 66 doden bedroegen, een cijfer,
„dat ver ligt beneden het aantal
vreedzame Indonesische burgers, dat
gedurende de aan onze actie vooraf
gaande maanden door republikeinse
infiltraties is vermoord".
De prijs, die de republikeinse strijd
krachten hebben betaald, is éen tra
gische prijs, omdat het had kunnen
worden verrfieden. Vergeleken bij
het dagelijks verlies aan mensenle
vens door de terreur, die maanden
en maanden had geduurd en die on
getwijfeld zou zijn voortgezet als wij
niet tussenbeidè waren gekomen, is
hij echter niet te hoog, gezien de on
wil of onmacht der republiek.
PALAR EEEFT. GEEN
VERTROUWEN.
Na dr. Van Royen, voerde de re-
pu^.ikeinse afgevaardigde, de heer
Palar, het woord. Hij zeide o.a., dat
het bezoek van minister Drees aan
Indonesië geen resultaat zou opleve
ren. De republiek heeft geen ver
trouwen in de Nederlandse beloften.
De Philippijnse afgevaardigde
hield vervolgens een zeer felle rede
over de Nederlandse actie en over
het in gebreke blijven van de Neder
landers, door niet te voldoen aan de
resoluties van de Veiligheidsraad.
Kolonel Hodgson, de Australische
vertegenwoordiger, critiseerde de ge
deeltelijke voldoening van Nederland
aan de order „staakt het vuren" en
het gedeeltelijk vrijlaten van de re
publikeinse leiders. Hij stelde de
zelfde eisen als de heer Palar in zijn
rede had naar voren gebracht, hierop
neerkomende, dat de republikeinse
leiders onmiddellijk zouden worden
vrijgelaten.
De Veiligheidsraad verdaagde zijn
zitting tot Dinsdag drie uur, zonder
dat resoluties werden voorgesteld of
ingediend.
SOEKARNO C.S. IN VRIJHEID.
Nederland heeft gisteravond be
kend gemaakt, dat de negen gearres
teerde leiders van de Indonesische re
publiek in vrijheid zijn gesteld.
Vier van hen, n.l. Soekarno, Mo
hammed Hatta, Soetan Sjahrir en
Hadji Agoes Salim mogen echter het
eiland Banka niet verlaten, zo voeg
de men hieraan toe.
Trein met Duitse
religieuzen
vermist
Het Amerikaanse militaire bestuur
in Beieren heeft een onderzoek inge
steld naar een trein met een twee
honderdtal Duitse vrouwelijke reli
gieuzen, die „ergens in Oostenrijk"
moet zijn. De zusters, behorend tot
een Congregatie, die bekend is als die
van de „Engelse Dames", hadden in
Roemenië onder huisarrest gestaan
en waren op een internationale trein
gezet met visa voor.de Amerikaanse
zóne van Duitsland. Oostenrijkse
functionarissen hielden de trein te
Salzburg aan en stuurden hem om
onbekende redenen naar de Brenner-
pas in de Franse zóne.
De Regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen in de afgelopen
week de navolgende verliezen zijn
gerapporteerd:
KONINKLIJKE LANDMACHT:'
Korp. C. van den Aarssen, af
komstig uit Amsterdam. Gesneu
veld 27 December 1948.
Sold. Ie kl. P. T. M. van Asten,
afkomstig uit Leende. Gesneuveld
30 December 1948.
Sold. Ie kl. G. van Baarlen, af
komstig uit Rotterdam. Gesneu
veld 31 December 1948.
Sold. C. Bakker, afkomstig uit
Alkmaar. Gesneuveld 31 Dum
ber 1948.
Sold. J. L. M. Berndsen, afkom
stig uit Mheer. Gesneuveld 3 Ja
nuari 1949.
Sold. V. L. E. Beuving, afkom
stig uit Assen. Gesneuveld 31 De
cember 1948.
Korp. J. Dousma, afkomstig uit
Ve:p. Gesneuveld 31 December '48.
Sold. R. Drewes, afkomstig uit
Amsterdam. Gesneuveld 31 De
cember 1948.
Sold. T. de Graaf, afkomstig uit
's-Gravenhage. Gesneuveld 2 Ja
nuari 1949.
Sold. P. C. H. Mittemeijer, af
komstig uit Amsterdam (W.). Ge
sneuveld 2 Januari 1949.
Ie It. P. A. J. M. de Neree tot
Babberich, afkomstig uit Utrecht.
Gesneuveld 29 December 1948.
Sold. P. A., van Riel, afkomstig
uit Tilburg. Gesneuveld 30 Decem
ber 1948.
Sergt.-majoor M. de Ruiter, af
komstig uit Kerkrade. Gesneuveld
29 December 1948.
Sold. P. Schoonveld, afkomstig
uit Zuidwolde. Gesneuveld 31 De
cember 1948.
Sold. P. Slomp, afkomstig uit
Enschede. Gesneuveld 1 Januari
1949.
Wachtmr. M. J. Verstappen, af
komstig uit 's-Gravenhage. Ge
sneuveld 31 December 1948.
Sert.-majoor D. van der Vlist,
afkomstig uit 's-Gravenhage. Ge
sneuveld 31 December 1948.
Sold. C. de Vos, afkomstig uit
Rotterdam. Gesneuveld 31 Decem
ber 1948.
KON. NED.-IND. LEGER:
Toradja sold. 2e kl. inf. Tana af
komstig uit Indonesië. Gesneuveld
19 Dec. 1948.
Amb. sold. Ie kl. inf. Ahuluhe-
luw, z.i., afkomstig uit Indonesië.
Gesneuveld 19 December 1948.
Chin. sold. Ie kl. inf. Oh Gwan
Liong, afkomstig uit Indonesië.
Gesneuveld 20 December 1948.
Jav. soldaat 2e kl. inf. Sadji, af
komstig uit Indonesië. Gesneuveld
20 December 1948.
Jav. sold. 2e kl. inf. Sonhadji, af
komstig uit Indonesië. Gesneuveld
20 December 1948.
Chin. sold. 2ë kl. inf. Tan Ing
Sioe, afkomstig uit Indonesië. Ge
sneuveld 20 December 1948.
Mil.-sold. Ie kl. R. A. Beelt, af
komstig uit Indonesië. Gesneuveld
21 December 1948.
Man.-serg. 2e kl. inf. J. Rogi,
afkomstig uit Indonesië. Gesneu
veld 21 December 1948.
Toradja sold. 2e kl. inf. L. Mas-
sang, afkomstig uit Indonesië. Ge
sneuveld 21 December 1948.
Amb. sold. 2e kl. A. H'atoenesen,
afkomstig uit Indonesië. Overleden
t.g.v. oorlogsverwonding op 21 De
cember 1948.
Man.-sold. 2e kl. inf. A. Lapian,
afkomstig uit Indonesië. Overle
den t.g.v. oorlogsverwonding 25
December 1948.
Soend. sold. 2e kl. inf. Moesa
Sardin, afkomstig uit Indonesië.
Gesneuveld 25 December 1948.
Kapt. inf. W J. Scheepens, af
komstig dit Den Haag. Gesneu
veld 3 Januari 1949.
Amb. sold. 2e kl. inf. B. Thenu,
afkomstig uit Indonesië. Gesneu
veld 25 December 1948.
KONINKLIJKE MARINE:
Mar. 2e kl. z.m. C. Bil, afkom
stig uit Rotterdam. Gesneuveld 3
Januari 1949.
Mar. 3e kl. L. de Groot, afkom
stig uit Aalsmeer. Gesneuveld 6
Januari 1949.
Dean Acheson volgt hem op
PRESIDENT TRUMAN heeft gisteren bekendgemaakt, dat George
Marshall is afgetreden als minister van Buitenlandse Zaken der Ver
enigde Staten. Tot zijn opvolger is benoemd Dean Acheson. Tevens heëft
Truman het aftreden van Robert Lovett, onderminister van Buitenlandse
Zaken, meegedeeld. Diens plaats zal worden ingenomen door James
Webb, directeur van het bureau voor de begrotingen. Het aftreden
van Marshall en Lovett gaat in op 20 Januari, op welke dag Truman's
nieuwe ambtsperiode officieel begint.
GEZONDHEIDSREDENEN DE
OORZAAK
Truman verklaarde nadrukkelijk,
dat gezondheidsredenen hem hadden
gedwongen Marshall's ontslag te aan
vaarden. Marshall is herstellende van
een zware nieroperatie.
Ook legde president er de nadruk
op, dat de Amerikaanse politiek door
het heengaan van Marshall niet ge
wijzigd wordt. Hij sprak een bericht
tegen, als zou er in de boezem van
DR W. Ï>REES TE BATAVIA
AANGEKOMEN Direct na aan
komst op het vliegveld Kemajoran
met de K.L.M. Constellation „Delft'
begaf Dr Drees zidh naar het paleis
Koningsplein, alwaar hij door de Ho-
gr vertegenwoordiger van de Kroon
dr Bcel werd ontvangen.
Van links naar rechts: Jhr. Mi-
chiels van Verduynen, dr W. Drees,
dr Beel en Hoessein Djajadiningrat
Santoso.
het kabinet strijd gevoerd worden
om een gematigder politiek tegenover
de Sovjet-Unie te voeren.
De president onthulde, dat
Marshall zijn ontslag had ingediend
op 3 Januari in een korte brief waar
in Marshall zei: „Ik betreur, dat het
voor mij noodzakelijk is mijn ontslag
als minister van Buitenlandse Zaken
in te dienen. Aanvaardt mijn dank
voor de buitengewone consideratie en
volledige steun, die u mij in de af
gelopen drie jaar gegeven hebt. .Ik
zal uw vriendelijkheid nooit verge
ten en dien dit ontslag in met harte
lijke toegenegenheid en respect".
In zijn antwoord aan Marshall
sprak Truman zijn leedwezen uit
over de beslissing van zijn minister.
„Wie van ons uitgebreide ervaring
in staatsaangelegenheden heeft", zo
schreef de president, „weet heel goed,
dat er heel weinig onmisbare mensen
zijn. Het is voor de voortzetting van
de regering een geluk, dat van tijd
tot tijd een man van opmerkelijke
bekwaamheid verschijnt, wiens dienst
in een verantwoordelijke functie hem
buitengewone eigenschappen ver
schaft om ook andere diensten te i
vullen van even groot belang op een
geheel ander werkterrein. Gij zijt het
voorbeeld van het type van een die
naar des staats, dat ik mij voorstel.
Ik wil echter niet de verantwoorde
lijkheid op mij nemen, uw gezond
heid verder in de waagschaal te stel
len".
OM PERSOONLIJKE REDENEN.
De ontslagaanvraag van de waar
nemende staatssecretaris Lovett is
uitsluitend gebaseerd op persoonlij
ke redenen. Lovett is een intieen
vriend van Marshall.
WIE IS ACHESON?
Dean Acheson, die thans 55 jaar
oud is, is het meest bekend geworden
door zijn werkzaamheden als onder
minister van buitenlandse zaken in
de jaren, die onmiddellijk op de
oorlog volgden (Augustus 1945 tot
Juli 1947), toen hij een belangrijke
rol speelde bij de leiding der Ame
rikaanse buitenlandse politek.
Vaak beschouwt man Acheson als
een even groot inspirator van het
Europees herstelprogram als Marshall
zelf. Hij was het ook, die zelfs vóór
Marshall's beroemde redevoering te
Harvard het eerst in het openbaar,
namelijk in een te Greenville gehou
den redevoering, sprak over de nood
zakelijkheid, dat de V. S. hun hulp tot
Europa uitstrekken op een welom
schreven en gecoördineerde basis.
Men schrijft aan Acheson ook voor
het grootste deel der yorming van de
anti-communistische politiek in de
V. S. toe.
DE LEVENSLOOP VAN MARSHALL
George Catless Marshall was een
soldaat die eerst laat in zijn leven
staatsman werd; Mij is 68 jaar.
Nadat hij door president Truman
tot minister van buitenlandse zaken
was benoemd, werd aan zijn naam
enorm relief verleend door de aan
vaarding van het Amerikaanse plan
tot %het verlenen van economische
hulp aan Europa, dat zyn naam
draagt.
Zijn top-prestatiè als een bestuur
der, die zich over de gehele wereld
bewondering wist te verwerven,
wordt geëvenaard door zijn schette
rende carrière als krijgsman.
In 1939 werd hij door president
Roosevelt tot chef van de generale
staf van het Amerikaanse leger be
noemd, waardoor 34 hoger op de
ranglijst staande generaals werden
gepasseerd.
COMMENTAAR OP BENOEMING
VAN DEAN ACHESON.
De benoeming van Dean Acheson
wordt in vakbondskringen te Was-
hingtan toegejuicht. Philip Murray,
voorzitter van de C.I.O., is de mening
toegedaan, dat deze benoeming „een
aanmoediging zal zijn voor alle de
mocraten, zowel in de V. S. als in het
buitenland."
DE MENING VAN MINISTER
STIKKER.
Desgevraagd verklaarde de Ned.
minister van buitenlandse zaken, mr.
D U. Stikker, tegenover een redac
teur van het A.N.P., dat hij het ver
trek van minister Marshall een groot
verlies voor de internationale poli
tieke wereld acht.
In meer dan één opzicht, aldus de
minister, is hij een man van grote
verdiensten. Als militair heeft hij een
belangrijke bijdrage geleverd tot de
geallieerde overwinning. Na de oor
log heeft hij als secretary of state in
een zeer critieke periode de positie
van de Verenigde Staten geconsoli
deerd en bijgedragen tot de vestiging
van het ongekende internationale ge- -
zag, dat zijn land thans heeft. Ten
slotte heeft hij zijn naam onsterfe
lijk gemaakt door het Marshall-plan,
dat de weg heeft geopend naar het
economisch herstel van een ontwrich
te wereld.
£en
„Dat op uw lippen het onderricht
zich als vanzelf omzette in gebeden
en zielsverheffingen, opdat de kinde
ren van jongsaf de sfeer van het
godsdienstige mogen inademen."
St. Augustinus.