2)e &2idóe0ou/fca/rvt
Vuren ook op Sumatra
gestaakt
De politiek van
-Truman
Na de bezetting van Benkoelen
Dj
Gebaseerd op vrede en
samenwerking
Drees te
Batavia
Trygve Lie ziet vrede voor
Palestina
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 6 JANUARI 1949
40ste JAARGANG No. 11585
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bur. Pïpengracht 32. Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., 1.40 p. mnd-, 14.15 p kwart. Franco p. p. 1 4.90 - Advert 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50
Y Onze militairen
in Indië
HEt is een plicht van hen, die in
Nederland zijn, om mee te leven
met de landgenoten, die het vader
land dienen in Indonesië.
Verheugend is het, dat we vele
uitingen van dit medeleven kunnen
constateren.
In verscheidene parochies is een
regelmatig contact met de mede-pa
rochianen in Indonesië door briefwis
seling en toezending van pakjes.
Katholiek Thuisfront doet uitste
kend werk.
Zo neemt nu het s.s. „Zuiderkruis"
als eerste van een grote serie een
viertal mobile militaire tehuizen mee,
verpakt in twee stalen koffers. Hier
mede wordt in een grote nood voor
zien en aan het dringend verzoek van
de aalmoezeniers voldaan. Op deze
wijze wordt het contact met de solda
ten, naar de aalmoezeniers hopen, ge
makkelijker ei. gezelliger. Ieder mo
biel militair tehuis bevat: wandpla
ten, een wandkruis, gewone lampjes
en leeslampjes, gramofoon met pla
ten, glazen, gezelschapspelen, boeken.
Aan het Katholiek Thuisfront is de
eer van deze eerste zending, die spoe
dig door meerdere zendingen zal wor
den gevolgd.
Katholiek Thuisfront moet bij de
ze actie op het meeleven van allen
kunnen rekenen!
Een aardig staaltje van hartelijk
meeleven trof ons deze dagen. Op het
bericht, dat een militair uit Indië zou
terugkeren, nam een bewoonster van
de straat in Leiden, waarin zich het
ouderlijk huis van die militair be
vindt, het initiatief, om deze militair
bij zijn thuiskomst een attentie van
de buurtbewoners aan te bieden.
Spontaan steunden alle, niemand uit
gezonderd, dat initiatief dankbaar en
van ganser harte. Allen waren werke
lijk verheugd, te mógen geven een
klein bewijs van hun waardering
voor het plichtsbesef van onze Neder
landse mannen en jongens^ in Indo
nesië ontplooid ten bate van de ge
meenschap.
IN EEN ORDER aan de Nederlandse troepen op Sumatra heeft de leger
commandant, lui'L-generaal Spoor, bekendgemaakt, dat de militaire ac
ties en vijandelijkheden op Sumatra gistermiddag om twaalf uur zijn
afgelopen. De taak der Nederlandse troepen blijft na dit tijdstip beperkt
tot optreden tegen zwervende groepen, benden of personen, die trachten
onrust te stichten. De order is gelijkluidend aan die, welke voor het sta
ken van het vuren op Java werd gegeven. In een legercommuniqué
wordt verder meegedeeld, dat Benkoelen aan de Westkust van Sumatra
van republikeinse troepen is gezuiverd. Benkoelen was de .belangrijkste
stad op Sumatra, die nog in handen van de republiek was. Ook Rengat
en Tembbilaham zijn bezet.
COCHRAN NAAR WASHINGTON
ONTBODEN.
Het Amerikaanse departement van
buitenlandse zaken heeft Woensdag
avond medegedeeld, dat de Ameri
kaanse afgevaardigde bij de Commis
sie van Goede Diensten in Indonesië,
Cochran, is teruggeroepen voor raad
pleging.
In de mededeling werd verklaard:
„Deze stap is gedaan naar aanlei
ding van de recente actie van de Ne
derlandse regering in Indonesië, wel
ke de pogingen van de Commissie
van Goede Diensten om door mid
del van vreedzame onderhandelingen
een bevredigende regeling van het
drie jaar oude geschil tot stand te
brengen, abrupt heeft onderbroken".
VRIJDAG IN VEILIGHEIDSRAAD'
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Tryve Lie, heeft be
kendgemaakt, dat de Veiligheidsraad
Vrijdag bijeen zal komen ter bespre
king van de Indonesische kwestie,
„mits alle leden aanwezig kunnen
zijn". Indien dit niet mogelijk is, zal
men Maandag bijeenkomen.
Indonesië is het enige agendapunt.
Truman over Amerika's koers
Algemene dienstplicht
De boodschap van de president aan
het 81ste congres was verdeeld in
een schets van de buitenlandse poli
tiek en de uitstippeling van het bin
nenlandse programma ter verstevi
ging van de Amerikaanse economie
en om inflatie tegen te gaan. In het
buitenlandse gedeelte werd geen en
kele vreemde mogendheid met name
genoemd. Voor het binnenland beval
hij belastingverhoging aan, die jaar
lijks vier milliard dollar meer in de
schatkist moet brengen.
Onze binnenlandse programma's,
zeide Truman, zijn de grondslag van
onze butienlandse politiek. De we
reld vraagt om onze leiding. Wij zul
len doen wat wij kunnen om de vrije
staten en de vrije volkeren aan te
moedigen en de democratische lan
den tegen agressie te steunen. Op
het ogenblik kunnen wij nog niet
omkomen aan de lasten tot het in
stand houden van een gewapende
macht, die sterk genoeg is om agres
sie af te schrikken. Verdere verbete
ring in de wetgeving op de nationale
veiligheid, is volgens Truman nood
zakelijk. Algemene oefenplicht is es
sentieel voor de veiligheid van de
Verenigde Staten.
Het binnenlandse programma
houdt behalve belastingverhoging
o.m. in: Intrekking van de arbeids
wet van Taft-Hartley en herinvoe
ring van de arbeidswet van Wanner
met zekere verbeteringen; verster
king van de anti-trustwetten om de
economie van de vrije ondernemin
gen te helpen; een verbeterd land-
bouwprogram, exploitatie van de zich
DRESIDENT TRUMAN heeft gisteren in een boodschap aan het Con-
gres verzekerd, dat de buitenlandse politiek van de Verenigde Staten
steunt op de vredesgedachte en op het beginsel van internationale samen
werking. Hij sprak als zijn overtuiging uit, dat als Amerika die koers
resoluut blijft volgen, het beginsel der internationale samenwerking
tenslotte zelfs door die landen zal moeten worden aanvaard, welke het
nu trachten te verzwakken of te niet te doen.
onder de zeespiegel bevindende olie
reserves, verruiming van de sociale
wetgeving (verhoging van de ouder
domspensioenen en overheidszorg
ook voor hen die werkloos, ziek of
invalide zijn), het instellen van een
stelsel van ziekteverzekering („iedere
Amerikaan een goede medische ver
zorging") meer staatssteun voor het
onderwijs, verbetering van de wo
ningtoestanden enz.
De Wagner-wet werd in 1935 aan
genomen toen Roosevelt president
was. In die wet wordt het recht er
kend van de arbeiders om collectief
met de werknemers te onderhande
len over betere arbeidsvoorwaarden.
De wet werd in 1947 door het repu
blikeinse congres vervangen door de
wet van Taft-Hartley. Daarin wordt
ook het recht erkend van collectief
overleg, maar verboden wordt de
„closel-shop", welke 't georganiseerd
zijn in 'n vakvereniging verplicht stelt.
VLIEGTUIGONGELUK IN
BRAZILIë.
Een vliegtuig van de „Britsh South
American Airways" is met 9 passa
giers en een bemanning van zes bij
de Braziliaanse kust brandend in zee
gestort. Drie passagiers kwamen hier
bij om het leven.
AARDBEVING IN ITALIë.
In het gebied van Rieti, ten Noor
den van Rome, deed zich gisteroch
tend een aardbeving voor, waarbij
twee personen werden gedood en
verscheidene honderden huizen wer
den beschadigd. De ergste schade
werd aangericht in het dorp Rivodu-
tri, waar 95 procent van de huizen
schade opliepen.
EEN VLOTTE REIS.
Minister Drees is hedenmiddag te
16.15 uur Bataviase tijd aangekomen
op het vliegveld Kemajoran, in de
Constellation „Delft". Hij verklaar
de, naar Indonesië te zijn gekomen
om besprekingen te voeren met de
vertegenwoordigers der Nederlandse
regering en dat het van deze bespre
kingen zal afhangen, met welke per
sonen hij verder contact zal opnemen.
Ter begroeting van minister Drees
waren op het vliegveld aanwezig ge
neraal Spoor, vice-admiraal Pinke,
dr. Koets, de leden der C. v. G. D.
Herremans en Critchley, de gouver
neur van Batavia, Hilman Djajadi-
ningrat en het hoofd van de directie
voor het Verre Oosten, de heer Elink
Schuurman. Bij het verlaten van het
vliegtuig werd dr. Drees eerst be
groet door de adjudant van dr. Beel,
de luit- ter zee van Ravensteijn. Ver
gezeld door generaal Spoor en vice-
admiraal Pinke inspecteerde hij
daarna de erewacht, die bestond uit
detachementen van de marine, de
Kon. Landmacht en het K.N.I.L. Na
dat het Wilhelmus was gespeeld en
hij was begroet door de leden der
C. v. G. D. en de Bataviase autori
teiten, stond minister Drees de pers
te woord.
Dr. Drees zeide, dat hij een goe
de reis had gehad, met stopplaatsen
op Malta, te Sjarja en te Bangkok en
dat het vliegtuig, waarmede hij de
reis maakte, geen post aan boord had,
doch dat er wel luchtpost onder
weg is.
Dr. Drees vertrok van Kemajoran
met een stoet autoo's, geëscorteerd
door motorrijders, rechtstreeks naar
het paleis Koningsplein, waar
menigte belangstellenden zich had digheden voor de communistische
verzameld Oo het bordes van het campagne in de Westelijke zones van
paleis werd hij begroet door dr. Beel Duitsland het voeren van een onaf-
en de leden der voorlopige federale hankelijke politiek noodzakelijk ma-
regering. ken".
VLIEGTUIG MET HONGAARSE
VLUCHTELINGEN.
Vandaag is bekend geworden, dat
een Hongaars vliegtuig met 21 passa
giers en een bemanning van vier
koppen, waarvan de meesten vluch
telingen uit Hongarije werden ge
noemd, Dinsdag op het vliegveld
Muenchen Reim landde. Verklaard
werd. dat het toestel, een tweemoto-
rige Dakota, op weg was r.aar Zwit
serland, doch wegens benzinegebrek
te Muenchen moest landen. Drie pas
sagiers zouden niets afweten van het
ontsnappingsplan, dat in April 1948
beraamd was. Alle 25 inzittenden zijn
ter beschikking gesteld van Ameri
kaanse intelligence-ambtenaren. On
der de 18 passagiers, die in het plan
betrokken waren, bevinden zich en
kele vrouwen, enige dokters en inge
nieurs en een bankdirecteur. Zij stap
ten allen te Pees (Zuid-Hongarije)
in het toestel en stonden geboekt als
gewone passagiers voor Boedapest.
Eén van de inzittenden droeg een ski-
costuum en had ski's bij zich Hij was
het vliegtuig ingestaot in de veron
derstelling, dat hij binnen een uur
op weg zou zijn naar een Hongaarse
wintersportplaats De piloot, ver
momd met een valse baard en een
donkere bril, zeide, dat een misreke
ning van het benzineverbruik de oor
zaak was van de noodlanding.
Onenigheid of
tactiek?
De K.P.D., de communistische par
tij in West-Duitsland, heeft besloten
een „organisatorische scheiding" tus
sen haar en de door de communisten
beheerste S.E.D., de socialistische
eenheidspartij, in de Russische zóne
tot stand te brengen.
Deze beslissing, welke werd be
kend gemaakt tijdens een Dinsdag
gehouden vergadering van het hoofd
bestuur der communistische partij, is
genomen omdat „de speciale omstan
GEEN WANDELINGETJE. In de
opmarsweg van Kepandjen (bij Ma-
lang) naar Wlingi werden veel gela
den bommen aangetroffen, die dank
zij het snelle ingrijpen der Neder
landse troepen niet meer door de re
publikeinse strijdkrachten tot ont
ploffing konden worden gebracht.
Een klein gedeelte van de opgegraven
explosieven.
Twee eendenj'agers
verdronken
Toen twee jagers, die de Korten
hoefse plas per roeiboot waren opge
varen om op eenden te jagen,
's avonds laat nog niet waren terug
gekeerd. is een tiental dorpelingen
een onderzoek gaan instellen.
In een roeiboot, voorzien van
stormlampen op en per fiets rond
om de grote plas „de Wije Bliek'
werd naar de jagers gezocht. De na
sporingen bleken de ergste vermoe
dens te bevestigen. Men vond de
roeiboot in omgeslagen toestand drij
vende. Vermoedelijk is de licht ge
bouwde boot omgeslagen, toen de ja
gers omstreeks half zeven in de voor
avond huiswaarts wilden keren. Te
gen die tijd brak een hagelbui boven
Kortenhoef los. Bij het verdere on
derzoek vond met nog een rugzak en
een pet van een der jagers drijvende
in het water.
Het onderzoek werd gisternacht om
half twee gestaakt, gisterochtend
ging men opnieuw naar de vermiste
jagers zoeken, tot nog toe zonder re
sultaat. Op een der eilaliden trof men
de hond van een der mannen aan, die
daar blijkbaar was heengezwommen.
Tevens heeft men een aantal van de
geschoten eenden gevonden
De slachtoffers zijn de jachtopzie
ner J. Breyer uit Kortenhoef en de
heer van Dijk uit den Haag.
Ondanks het oplaaien der gevechten
TPRYGVE LIE, algemeen secretaris der Ver. Naties, heeft gisteren voor
speld, dat 1949 Palestina de vrede zal brengén. Hij deelde mee, dat
een oplossing thans meer nabij is dan ooit tevoren, ondanks de jongste
gebeurtenissen. Men verwacht, dat de nieuwe verzoeningscommissie der
V, N. voor Palestina in de nabije toekomst zal bijeenkomen. Lie heeft Ge-
nève als plaats voor de vergadering voorgesteld.
De regering van Israël heeft de
Ver. Staten de verzekering gegeven,
dat al haar troepen van Egyptisch ge
bied zijn teruggeroepen. Aldus heeft
het Amerikaanse departement van
Buitenlandse Zaken medegedeeld,
hetwelk tevens bevestigde, dat de
Ver. Staten Israël er aan herinnerd
hadden, dat tussen Engeland en
Egypte een bondgenootschap bestond.
Engeland heeft gisteren officieel
meegedeeld, dat de toestand aan de
Palestijns-Egyptische grens ernstig
blijft, ofschoon de hoofdmacht van
de troepen van Israël van Egyptisch
gebied teruggetrokken is.
Deze terugtrekking, verklaarde een
woordvoerder van het Britse ministe
rie van Buitenlandse 'Zaken, heeft
ter plaatse opluchting gebracht in een
nog steeds onduidelijke toestand,
welke aanleiding tot ongerustheid
blijft geven.
Een regeringswoordvoerder in Tel
Aviv heeft Dinsdagavond te kennen
gegeven, dat hij Britse militaire in
terventie in het Israëlisch-Arabische
conflict niet uitgesloten achtte.
Hij zeide, dat Britse troepen op weg
waren naar en dat Britse vliegtuigen
reeds geland waren in Transjordanië.
Bij Engelse manoeuvres in Tripolita-
nië zouden Israëlische plaatsnamen
gebruikt zijn. Hij vreesde, dat Enge
land aan Israël de Negeb wilde ont
worstelen.
Egypte en voor het eerst ook Irak
melden zware gevechten met Israëli
sche troepen. De Egyptenaren be
richten, dat Joodse vliegtuigen en
schepen Gaza hebben gebombardeerd.
Zij hebben de Veiligheidsraad gete
legrafeerd bereid te zijn het vuren
te staken.
De gemeentebegroting van Delft
is, zonder dat daarin een bijzondere
uitkering is opgenomen, sluitend, ter
wijl nog een bedrag van 100,000
resteerde voor de vorming van een
algemene reserve.
Zes gewonden bij
botsing op de Rijksweg
Rotterdam Den Haag
Zes personen zijn, aldus het „Alge
meen Dagblad", gisteravond om
streeks zeven uur gewond geraakt
tengevolge van een botsing van twee
luxe auto's op de Rijksweg onder de
gemeente Delft. Het ernstigst was de
21-jarige Belgische musicus J. v. d.
H. er aan toe. Hij was op weg van
Den Haag naar Rotterdam, waar hij
's avonds moest spelen in een dan
cing. Met zware hoofdwonden ligt hij
nu in het gemeentelijk ziekenhuis aan
de Bergweg -te Rotterdam. Direct na
aankomst daar moest bloedtransfusie
worden toegepast.
Op het gedeelte tussen de Zwetbrug
en de garage v. d. Graaf had het on
geluk plaats. Uit de richting 's-Gra
venhage naderde een kleine perso
nenauto, die blijkens de wielsporen
gedeeltelijk op het linker gedeelte
van de weg moet hebben gereden.
Van de tegenovergestelde kant na
derde in\zijn Chevrolet de 37-jarige
G. D., aannemer te Papendrecht. Een
uit de ravage, die de voorkanten van
de wagens daarna te zien gaven, zou
geconcludeerd kunnen worden, dat
met grote snelheden is gereden.
Met de inzittenden van de kleine
auto was het droevig gesteld Behalve
J. v. d. H. uit Brussel, die naast de
bestuurder zat, liepen ook de vier an
dere inzittenden verwondingen op. De
27-jarige bestuurder J. K. bleek een
kaakfractuur en een hersenschudding
te hebben gekregen. De 25-jarige mej
M. J. H. bekwam een hersenschud
ding, evenals de 23-jarige J. K. Allen
wonen in Den Haag. Zij worden nu
te Delft verpleegd in het Oude en
Nieuwe Gasthuis. De 29-jarige Ph. v,
d. B., eveneens uit Den Haag, kreeg
een lichte hersenschudding, zodat hij
naar huis kon worden gebracht.
De Standard, waarmede deze vijf
jonge mensen de ongelukkig afgelo
pen tocht maakten, werd deerlijk ge
havend.
De auto van D. was hoofdzakelijk
aan de rechtervoorzijde zwaar
schadigd, waaruit men zou kunnen
opmaken, dat de bestuurder op het
laatste ogenblik nog heeft gepro
beerd naar links uit te wijken. Hij
liep een gekneusd been op. Na in het
Delftse ziekenhuis te zijn verbonden,
zou hij naar zijn woonplaats worden
gebracht. Naast hem zat de 45-jarige
G. H. P., eveneens' uit Papendrecht,
een werknemer van hem. Hij was de
enige, die er zonder letsel afkwam.
JOHAN VAN OLDENBARNEVELDT
MET VERTRAGING VERTROKKEN.
De Johan van Oldenbarnevelt, die
gistermiddag om 5 uur met 1300 vrou
wen en kinderen aan boord uit Am
sterdam naar Indonesië zou vertrek
ken, heeft pas laat in de avond de
trossen losgegooid omdat voordien
de mist boven het Noordzeekanaal te
dicht was.
Het troepentransportschip Grote
Beer, komende van Batavia, lag gis
teravond omstreeks elf uur nog steeds
voor de sluizen bij IJmuiden; de mist
maakte de vaart vaart door het
Noordzeekanaal te gevaarlijk. Men
hoopte in de nanacht naar Amsterdam
te kunnen opstomen. In dat geval zou
de debarkatie vanmorgen beginnen.
POST VOOR DE „EVERTSEN".
Op 7 Januari vertrekt H.M. torpe-
djobootjager „Evertsen" uit Rotter
dam naar Indonesië.
Het schip zal op 13 en 14 Januari
in Dakar vertoeven, waar de opvaren
den correspondentie kunnen ontvan
gen, mits deze zo spoedig mogelijk
wordt gepost, zodat zij uiterlijk 10
Januari 's morgens 11 uur in Amster
dam kan zijn. De postkantoren ver
strekken hierover nadere inlichtin
gen.
Van 2426 Januari zal het schip
Kaapstad aandoen. Voor uitreiking
van correspondentie aldaar moet
uiterlijk 17 Januari gepost worden.
De correspondentie mag bestaan uit
gewone en aangetekende brieven en
briefkaarten, die volgens het binnen
lands tarief gefrankeerd behoren te
zijn.
OPNIEUW BONNEN VOOR
SINAASAPPELEN.
Bon 534 algemeen (A-, B- en C-
kaarten) is aangewezen voor het ver
krijgen van 500 gram sinaasappelen
en bon 540 algemeen (D- en E-kaar-
ten) voor eèn kilogram. Uiterlijk 15
Januari moet men deze bonnen bij
een handelaar in groente en/of fruit
inleveren. Aflevering op de oude bon
nen heeft voorrang.
Hoewel de in begin December 1948
aangewezen bonnen voor sinaasap
pelen tot dusver slechts in enkele ge
deelten van het land zijn gehonoreerd
is het noodzakelijk in verband met
de te verwachten grote aanvoeren in
deze maand reeds thans een twee
de bon aan te wijzen. De detaillisten
moeten de bonnen, geplakt op op-
plakvellen, uiterlijk 19 Januari inle
veren bij een grossier in sinaasappe
len. Deze dienen de bonnen uiterlijk
22 Januari in te leveren bij de rayon
leider van het bedrijfschap voor
groenten en fruit, de ravonleiders
uiterlijk 25 Januari bij de distributie
diensten ter verkrijging van een ont
vangstbewijs. Instellingen kunnen
zich ter verkrijging van sinaasappe
len tot de rayonleiders wenden.
DE MELKPRIJS.
De door de regering voor de vee
houders vastgestelde melkprijs van
17.5 cent per kg. van 3.3 pet. vet
voor Nov. '48Nov. '49 acht de Stich
ting voor de Landbouw te laag. Zij
wenst handhaving van de oude prijs
van 18.3 cent op grond van bedrijfs.
uitkomsten en mindere melkproduc
tie dit voorjaar door minder buiten
lands krachtvoer.
Tengevolge van zware mishande
ling op Oudejaarsavond is gisteren in
het Wilhelmina Gasthuis te Amster
dam overleden de 28-jarige zeeman
T. P., wonende aan de O.Z. Achter
burgwal.
P. was op die avond omstreeks tien
uur een café in de omgeving van de
Zeedijk gezet, omdat men ging slui
ten. Thuis gekomen, vertelde hij aan
zijn vrouw, dat drie onbekende man
nen hem in en buiten het café ernstig
hadden geslagen en tegen het onder
lijf geschopt. Op Nieuwjaarsdag is P.,
toen hij zijn bed wilde verlaten, in
elkaar gezakt en daarna naar het zie
kenhuis gebracht. Zijn inwendige
wonden bleken zo ernstig, dat hij er
aan is bezweken.
In de loop van gisteravond is de re
cherche van bureau Warmoesstraat
er in geslaagd, de verdachten in deze
zaak aan te houden. Het zijn de 45-
jarige caféhouder V. van de Oude-
zijds Achterburgwal en de 20-jarige
L. uit de Haarlemmer Houttuinen. Ge
bleken is, dat het slachtoffer zich op
Oudejaarsavond in het café van V. zo
danig tegenover diens vrouw heeft
gedragen, dat deze haar man opbelde,
die zich in 't andere café van V. aan
het Damrak bevond. Thuisgekomen
sommeerde V. hel slachtoffer de zaak
te verlaten, doch T. P. greep hem
daarop bij de keel. De vrouw haalde
toen hulp in een aangrenzend café,
waar zich nog al eens boksers ophou
den.
De 20-jarige L. ging even mee en
hij werkte de zeeman naar buiten,
waarbij hij hem enkele slagen toe
diende. De caféhouder was echter zo
opgewonden, dat hij daarna T. P., die
op straat lag, nog tegen het hoofd en
het lichaam heeft geschopt.
£en koMzttje....
„Is het besef van eigen betrekke
lijkheid niet een voorwaarde voor een
wijze en menselijke rechtspraak?"
Politierechter dr. N. Muller.
