S)e &2idóc0oii/ta/tit Minister Drees naar Batavia Saneringsactie op Sumatra Min. Drees naar Indonesië vertrokken Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 4 JANUARI 1949 40ste JAARGANG No. 11583 WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Pspengracht 32. Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 14.15 p kwart. Franco p. p. I 4.90 - Advert.; 15 ct. p. m.m. Telefoontjes i 1.50 Indonesië en de F. v. d. A. HET bestuur van de Partij van de Arbeid heeft inzake de Indone sische politiek een resolutie aange nomen, waarin het zegt, dat het met grote bezorgdheid voor de nationale en internationale weerslag en voor de directe gevolgen van de gevechts handelingen geen andere weg heeft gezien, dan die door de regering is ingeslagen. Het is van mening, dat wat daarna is gebeurd de verhou ding niet heeft verbeterd, maar ook niet had kunnen verbeteren, al zou het, met het oog op de internationale positie van Nederland, beter zijn ge weest als bijvoorbeeld de wegvoering van de Republikeinse leiders achter wege ware gebleven. Aan de morele en politieke beoordeling van de actie zelf verandert dit^ echter niets al dus de resoluitie. De resolutie zegt duidelijk, dat de ontwerpers er van geen andere weg hebben gezien, dan die de Neder landse regering heeft bewandeld. Het overgrote deel van het Neder landse volk ziet geen andere weg hoe graag het die ook zou willen zien. En zij, die beweren, dat er wèl een andere weg is, laten wijse lijk na, om die weg met enige nauwkeurigheid aan te geven, en vooral om ons te zeggen, waarheen die weg tenslotte leidt. Dat er in onderdelen van de actie ook anders gehandeld had kunnen worden, zal niemand, ook al zou hij het willen, beslist kunnen tegenspre ken. Het komt ons voor, dat het bestuur van de P. v. d. A. de aandacht naar de onderdelen dirigeert, omdat daar over te praten valt en te critiseren. Er men wel nu eenmaal op een partijcongres, waarop bedoelde reso lutie zal worden voorgesteld, praten en critiseren. Katholieke organisaties protesteren Tegen arrestatie van Kardinaal Mindszenty He Katholiek Bureau voor Maat schappelijk en Cultureel Overleg, waarin de landelijke katholieke or ganisaties samenwerken, heeft een telegram gezonden aan de Hongaarse Gezant te 's-Gravenhage. In dit telegram spreken de katho lieken van Nederland hun veront waardiging uit over de arrestatie van Kardinaal Mindszenty en zij achten deze arrestatie een grievende schen ding van de rechten van de mens en een ondermijning van de zelfstandig heid der Kerk. Hieronder volgt een vertaling van de in het Frans gestelde tekst. De landelijke katholieke organisa ties, te weten. de St. Adelbertsvereniging de Algemene Katholieke Werkge vers-V ereniging, de Katholieek Actie, de Katholieke Arbeiders Beweging, de Katholieke Boeren- en Tuinders Bond, de Nederlandse R,K. Middenstands bond, de Werknemende Middenstand, benevens het Katholiek Vrouwen Centrum en de Katholieke Jeugdbe weging, samenwerkende in het Ka tholiek Bureau voor Maatschappelijk en Cultureel Overleg, spreken hun verontwaardiging uit over de arresta tie van de primaat -der Katholieke Kerk in Hongarije, Kardinaal Minds zenty. Zij achten deze arrestatie een grie vende scheiding van de rechten van de mens en een ondermijning van de zelfstandigheid der Katholieke Kerk in de uitoefening van haar taak tot geestelijk heil der mensheid. Zij achten het noodzakelijk dat aan deze onrechtvaardige vrijheidsbero ving ten spoedigste een einde komt. PAUSELIJK GEBED Z.'H. de Paus heeft op 31 Decern ber het eerste officiële gebed bekend gemaakt voor het Heilige Jaar 1959, dat in aTe katholieke kerken over de gehele wereld gebeden zal woi- den. Het werd gisteren voor het eerst gebeden in de St. Pieter, de Sint Jan van Latheranen, de kerk van Maria de Meerdere en St. Paulus bui ten de veste. „Geef, o Heer, vrede in onze da gen, vrede aan de zielen, vrede aan de huisgezinnen, vrede aan het va derland, vrede onder de volkeren. Moge de regenboog van vrede en verzoening met zijn sereen licht de aarde overstralen, die geheiligd is door het leven en het lijden van uw goddelijke zoon". Aldus in dit Pauselijke gebed. Het gebed besluit met de woorden: „Geef de zieken berusting en gezond heid, aan de jeugd sterkte in het ge loof, aan de meisjes de reinheid, aan de vaders voorspoed en de heiligheid van het gezin, aan de moeders het volbrengen van haar opvoedende op dracht. aan de wezen tedere bescher ming, aan de vluchtelingen en gevan genen een vaderland, aan allen uw genade, ter voorbereiding en als te ken van de eeuwige vrede in de he mel, Amen Vrijwilligers melden zich reeds aan JpADANG SIEDEMPOEAN ten Zuid-Oosten van Silbolga, Pagar Alam en Loeboeklingau op Sumatra zijn van troepen der T.N.I. gezuiverd, aldus werd gisteren officieel medege "eeld. In Djokja hebben 169 officie ren van de T.N.I. zich vrijwillig bij de Nederlanders gemeld. Aan de 46 militaire waarnemers van de Commissie van goede diensten zullen de Nederlanders toestaan, de toestanden in de gebieden, welke de Nederlan ders tijdens de militaire actie op Java en Sumatra bezet hebben in ogen schouw nemen. Waarom zo laat? Gisteravond laat pas zijn de Com missie van goede diensten en de con sulaire commissie officieel op de hoogte gebracht van het Nederlandse bevel tot het staken van het vuren cp Java. De dienst Legercontacten te Bata via heeft, zo meldt A.F.P., geen reden kunnen opgeven waarom het bevel tot het staken van het vuren, dat op 31 December is gegeven, pas twee etmalen later is gepubliceerd. Het hoofd van deze dienst, overste Koen- ders, merkte op, dat alleen generaal Spoor de oorzaak van dit oponthoud bekend kan maken. DE TOESTAND IN DE BEVRIJDE GEBIEDEN. Over de gezondheidstoestand in de bevrijde gebieden komen nu wat meer mededelingen door. Het voed seltekort betreft in hoofdzaak de gro te steden. De rijstpositie op het plat teland valt mee en de verwachtingen voor de aanstaande oogst zijn goed. Uit Sumatra wordt gemeld, dat de be langrijke spoorweg van Rantau Prapt naar Kisaran intact is. De eenmaal belangrijke haven van Bagan si Api Api is echter volkomen verzand. Deze stad was eenmaal de tweede vissersplaats -ter wereld. Op Sumatra hebben de Nederlan ders grote hoeveelheden medicijnen gevonden, afkomstig uit Malakka en Australië. Volgens berichten uit Re publikeinse bron ruilden de Republi keinse leiders .deze medicijnen tegen handelsproducten. De bevolking van Asahan kon injecties kooen voor vijf honderd tot duizend gulden per keer. maar dat was voor deze mensen niet te betalen. De bevolking van dit ge- Bandiet werd heer VREDESDRANG IN CHINA. „De heer" Mao Tse Toeng heeft van de gemeenteraad van Sjanghai een brief gekregen, waarin wordt ge vraagd om onmiddellijk het vuren te staken en te beginnen met onderhan delingen met de regering te Nanking Voor het eerst sedert drie jaar wordt de communistische leider nu met „de heer" aangesproken in plaats met „bandiet". Ook gemeenteraden van andere steden in China en invloedrijke bur gers en organisaties uit verschillen de delen van het land hebber verzoe ken gericht tot de communisten en de nationalistische leiders om de vijan delijkheden te staken en te gaan on derhandelen. De hoop op vrede in China heeft nieuw voedsel gekregen door berich ten, dat een groep in de communisti sche partij een vrede na onderhande ling voorstaat. Dit is de eerste keer, dat de communistische radio melding heeft gemaakt van een „vredesfrac- tie" in de eigen gelederen. BEDELL SMITH OVER AMERIKA ANS-SOWJET- RUSSISCHE VERHOUDING. Walter Bedell Smith, de Ameri kaanse ambassadeur te Moskou, heeft op een persconferentie te Pittsburgh verklaard, dat de verhouding tussen de Verenigde Staten en de Sowjet- Unie waarschijnlijk jarenlang zal blijven zoals zij is. „Het zou zeer ver keerd zijn, aldus zeide hij, de mening aan te nemen, dat de huidige gespan nen toestand vandaag of morgen automatisch tot een oorlog zal uit barsten". TIEN MILLIOEN BEKEERLINGEN. Statistische gegevens over de Missie. Volgens de nieuwste statistieken is de Katholieke bevolking in de mis; siegebieden van Azië. Afrika, Amer! ka, Europa, Oost-Indië, Australië er Nieuw-Zeeland in de laatste 15 jaar toegenomen met ongeveer 10 millioen zielen. Er zijn in deze gebieden 560 bis dommen, vicariaten en prefecturen met een totaal van 27.843.762 katho lieken. Er wei-ken 262.000 missiona rissen, waaronder 25,500 priesters. 9000 broeders, 55.000 zusters en 91.677 catechisten. De missiegebieden be schikken over 10.414 kerken en ka pellen. Op het ogenblik worden meer dan 2.700.000 volwassenen op het H. Doopsel voorbereid. Meer dan 2.000.000 jongens en meisjes volgen het onderwijs op volksscholen, terwijl er nog 743 scholen zijn voor hoger onderwijs. bied wordt door vele ziekten geteis terd; de militaire geneeskundige dienst en het Rode Krüis hebben er thans dan ook de handen vol met het geven van gratis injecties. Zó BOOS ZIJN ZE! Een conferentie van dagbladredac teuren in Pakistan heeft besloten, aan alle dagbladen in Pakistan het ver zoek te richten, Donderdag a.s. niet te verschijnen ter demonstratie van hun solidariteit met de Republiek en hun absolute veroordeling van de Ne derlandse actie in Indonesië. HET VERTREK VAN MINISTER PRESIDENT DR W. DREES Het vertrek van minister-president dr W. Drees werd gisteravond op het laat ste ogenblik wegens de slechte weersgesteldheid uitgesteld. De mi- nister-president te midden van de andere leden van het kabinet en autoriteiten op Schiphol. Gisteravond ging de tocht niet door jyjINISTER-PRESIDENT Dr. W. DREES is hedenmorgen om half 9 naar Indonesië vertrokken De voor gisteravond aangekondigde reis kon niet doorgaan wegens de slecibte weersomstandigheden. Toen mi nister Drees gisteravond om 6 uur op het vliegveld arriveerde werd hem meegedeeld, dat de tocht niet kon doorgaan, daar de vliegdienst van mening was, dat het weer in het M: ddellandse Zeegebied te ongunstig Het leek wel een filmstudio Practisch alle ministers hadden zich naar het vliegveld begeven om dr. Drees uitgeleide te doen. Ook de Canadese, Belgische en Franse am bassadeurs waren aanwezig, evenals de heer Neher, prof. Kranenburg en mej. mr, M. A. Tellegen, die als ver tegenwoordigster van H. M. de Ko ningin kwam. Het nieuwe restau rant van Schiphol was bijna nog te klein om alle ministers, journalis ten, fotografen en filmoperateurs te bevatten. Het leek wel een filmstudio. Felle schijnwerpers, trossen kabels, micro foons, film- en gewone camera's vormden de technische omlijsting van zijn vertrek, dat echter nog geen vertrek werd. Toen het vaststond, dat dr. Drees niet zou vertrekken, heeft het gezel schap, omstreeks zeven uur Schiphol verlaten. VERKLARING VAN MIN. DREES De minister-president verklaarde vóór zijn vertrek: „Het ligt niet in mijn bedoeling lang weg te blijven, omdat belang rijke beslissingen in Nederland ge nomen zullen moeten worden, zodat ik zal trachten zo spoedig mogelijk terug te komen". Het eerste doel van de reis is, in Batavia de gehele situatie onder de huidige moeilijke omstandigheden te bespreken. „In kritieke ogenblikken tijdens de ontwikkelingen in Indone sië hebben we altijd getracht door persoonlijk contact een goed begrip tussen Den Haag en Batavia te be vorderen. Er gingen ministers naar Batavia of de gouverneur-generaal, nu de hoge vertegenwoordiger van de Kroon, kwam hierheen. Op dit ogenblik zou het veel moeilijker zijn voor de hoge vertegenwoordiger van DE AANLEGPIER VAN NES WORDT VERGROOT De pier van Nes op Ame'and, waar de boot uit Hol werd (Fr.) aanlegt, wordt over een lengte van 60 meter verbreed tot 20 meter. de Kroon om Indonesië te verlaten dan voor mij Den Haag te verlaten". Dr. Drees zeide, dat naar zijn me ning de belangrijkste doelen, die voor ogen moeten worden gehouden, zijn: ten eerste de vorming van een volledige Indonesische interim rege ring, die waarlijk representatief is voor heel Indonesië, en ten tweede de voorbereiding voor de zo spoedig mogelijke vorming van dë Verenigde Staten van Indonesië, waaraan we onze souvereiniteit kunnen overdra gen. Hiertoe zullen vrije verkiezin gen moeten worden gehouden, wel ke voor verschillende punten beslis send zullen zijn. TOCH LUCHTPOST UIT INDONESIë Versdhilende vrienden en verwan ten van Nederanders, die thans in Indië vertoeven, zijn gisteren ver rast met luchtpost, ondanks het feit, dat de K.L.M.-dienst nog niet func- tionneert. Bij informatie op Schiphol bleek, dat Zondagmiddag het K.L.M.-vlieg- tuig „Edam" deze post uit Athene had meegebracht. Een buitenlandse luchtvaartmaatschappij had de post van Batavia naar Athene vervoerd. KLEDING VOOR EVACUé'S UIT INDONESIë. Evacué's uit Indonesië kunnen, zo deelt het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen mede, bij hun aan komst in Nederland op vertoon van hun identiteitsbewijs door de plaat selijke distributiekantoren worden voorzien van een voldoend aantal punten voor kleding en huishoud - textiel en van dekenvergunningen. Bij hun debarkatie ontvangen zij dat deel van de uitrustingstoelage, dat zij voor hun vertrek uit Indonesië niet in de vorm van kleding hebben gekregen. Deze uitkering bedraggt ongeveer 150.voor volwassenen waarop later een aanvulling kan worden vertrekt indien de ontvangen kleding onvolledig of ten dele on bruikbaar is. Veiligheidsraad uitgesteld QUEEN MARY" GOOIDE ROET IN 'T ETEN. Volgens een Canadese woordvoer der is door het uitgestelde vertrek van de „Queen Mary", die Zaterdag ter hoogte van Cherbourg op een zandbarjk liep en averij kreeg, het voorlopige plan om de Veiligheids raad te Lake Success op 7 Januari bij een te laten komen in de war ge stuurd. Aan boord van de „Queen Mary" bevinden zich o.a. de Britse afgevaardigde Alexander Cadogan, de Egyptische afgevaardigde en on geveer 80 leden van het secretariaat van de V.N. Generaal McNeughton, die deze maand voorzitter is van de Veiligheidsraad, en Tdygve Lie, se cretaris-generaal der V.N., zouden vandaag bijeenkomen om een latere datum voor de bijeenkomst van de Raad vast te stellen. DE GEZONDHEIDSTOESTAND VAN DE BRITSE KONING. Volgens een gisteren uitgegeven medisch bulletin gaat de toestand van koning George van Engeland steeds vooruit. Zijn algemene gezondheids toestand is „geheel bevredigend". BELASTINGPOLITIEK IN TSJECHO-SLOWAKIJE. Uit de bijzonderheden omtrent de campagne der communistische ont wikkeling in Tsjecho-Slowakije voor het jaar 1949, die Maandag gepubli ceerd werden, blijkt, dat de nog be staande particuliere ondernemingen en verbruikers, die niet door vak vereniging- of partijorganisaties zijn erkend, sterk getroffen worden door de nieuwe algemene belasting. Gena- tiona'iseerde of coöperatieve onder nemingen genieten een voorkeursbe handeling tegenover de „nog reste rende kapitalistische elementen", die officieel aangewezen worden als de voornaamste doelen in de campagne. De tarieven voor de verbruikers geven zelfs nog een grotere voor keursbehandeling te zien. De tarie ven vertonen enorme verschillen, al naar gelang de goederen worden gekocht door personen, behorende tot de erkende organisaties, of door anderen, die nog steeds niet geheel en al in het door de communisten ontworpen stelsel zijn opgenomen. Zo zal bijv. voor gewone kopers de belasting op manchester 1400 pro cent bedragen, doch de belasting wordt tot 50 procent verlaagd, wan neer de koper een vakverenigings vergunning heeft tot kopen. Voor boeren stijgt de schaal zeer snel, doch ^coöperatieve organisaties, die als productie-coöperaties erkend zijn, zullen vrijwel geen belasting be hoeven te betalen. ENGELS MIDDEL TEGEN SLAAPZIEKTE Britse pers enthousiast Verscheidene specialisten van de Engelse pharmaceutische industrie, die in de Afrik"n<e jungle talrijke onderzoekingen hebben verricht, hebben een, naar zij verklaarden, radicaal geneesmiddel ontdekt tegen de gevreesde slaapziekte, die da Tsetse-vlieg o.a. bij dieren in Afrika veroorzaakte. De Britse pers heeft de ontdek king van het geneesmiddel, lantry- cide, met enthousiasme begroet. Men acht het thans, dank zij lantrycide. mogelijk, van het enorme achterland van Afrika een der voornaamste vleesleveranciers der wereld te ma ken. Engelse bladen wezen er op, dat de ontdekking van beslissende betekenis kan worden voor de vlees voorziening van Engeland en Ar gentinië er mogelijk toe zal kunnen noodzaken, zijn economisch stelsel en zijn prijzen onverwijld te herzien Rhodesiaanse geleerden, die zich reeds vele jaren met de bestrijding van de Tsetse-vlieg bezighouden, staan sceptisch tegenover de Britse uitvinding. Ook in Canada betwijfelt men het onmidedllijk succes van lantrycide. Tornado in Arkansas Minstens 40 personen kwamen om het leven en 400 werden gewond ten gevolge van een tornado, die een deel van het stadje Warren, onge veer 150 k.m. ten Zuiden van Little Rock in Arkansas, gisteravond heeft geteisterd. Reddingsploegen zijn nog bezig met het zoeken naar andei'e slachtoffers. Warren telt 7.500 inwoners. De burgemester van Warren ver klaarde, dat de schade minstens een millioen dol:ar bedraagt. Er zijn branden uitgebroken, die een ernstige bedreiging vormen, daar de water voorziening is afgesneden. Een ooggetuige verklaarde, dat de tornado 30 of 40 huizen heeft ver woest. De electriciteitsvoorziening en de telefoonverbindingen zijn afgesne den. Dokters en verpleegsters werk ten bij het licht van toortsen. Er zijn gewonden vervoerd naar de naburige plaatsen. Regen en hagel hebben enige der branden helpen blussen. Ook het Noordelijk gedeelte van Lousiana is gisteren door een orkaan geteisterd. Te Haynesville zijn twee personen om het leven gekomen en 4 gewond. Voorts is te Eldorado (Ar kansas) 1 persoon gedood. „GROOTE BEER" MORGEN IN AMSTERDAM VERWACHT Het troepenschip „Groote Beer", met enige contingenten zieken en af gekeurde militairen van het K.N.I.L. de KoninkUjke Marine en de Konink lijke Landmacht aan boord, wordt Woensdag a.s. uit Indonesië in de haven van Amsterdam verwacht. De ontscheping zal aanvangen Donderdag a.s. 's morgens om negen OPNIEUW TWEE DODEN DOOR LICHTVAARDIG OMGAAN MET MUNITIE. Op Nieuwjaarsdag werd in de bos sen van Swolgen bij Venlo het lijk gevonden van een jongeman, A. Het onderzoek wees uit, dat de jongen bij zijn meisje Nieuwjaar had gevierd en bij wijze van nieuwjaarsgroet een oude handgranaat had doen optplof- fen. Hij moet meer handgeranaten bij zich hebben gehad, waarvan er op de weg naar huis een tot ontploffing is gekomen, waarbij A. op slag gedood werd. De mijnopruimingsdienst vond in de woning van A. te Horst een gro te hoeveelheid oorlogstuig aan. Toen een der leden van de M.Ó.D zekere V., een boobytrap vond. wilde hij het projectiel door het raam naar bui ten werpen. Maar het moordtuig ont plofte nog toen hij, het in de hand had, met het gevolg, dat V. op slag gedood en drie andere personen ge wond werden. NIEUWJAARSRECEPTIE TEN HOVE H.M. Koningin Juliana ar riveerde met Z.K.H. Prins Bernhard uit Soestdijk op het Koninklijk Pa leis te Amsterdam, waar de diplo matieke vertegenwoordigers der buitenlandse mogendheden hun ge lukwensen kwamen aanbieden, H.M. en Z.K.H. betreden het Paleis. Geen deviezen: Dan tenminste ze!f textiel De export van onze textiel zal van jaar tot jaar moeilijker worden, zo zei gisteren de heer H. van Heek Hzn., voorzitter van de Kamer van Koophandel in Overijssel. Reeds is de belangstelling van Denemarken en Noorwegen voor onze textiel veel kleiner geworden. De export naar In donesië is voor Twente een groot be lang. Hoewel de basis voor de opheffing van de textieldistributie nog niet groot genoeg is. meende de heer van Heek toch dat het misschien beter is, de distributie iets te vroeg dan te laat op te heffen. £en êo^e^'e... De duivel verslindt geen gezonde ziel, maar altijd een zie!, die het be derf in zich heeft laten voortwoeke ren. Dick Ouwendijk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1949 | | pagina 1