Qtaei in de Jiatho-Üede JeugMeweyinty LEIDSE ACADEMIE WAT ER PLAATSGREEP RONDOM Jietk en ScflaaC Wat Katholieke verenigin gen en organisaties deden VRIJDAG 31 DECEMBER 1948 DE LEIDSE COURANT DERDE BLAD PAGINA 2 DODE!\HERDENKING WORDT EEN TRADITJE WLT AT voor de volwassenen geldt, op het gebied van verenigingen en organisaties, geldt zeker ook voor de jeugd. Ook bij haar heeft de oor log' een rem losgeslagen en is de drang naar vrijheid en ongebonden heid groter dan ooit. Intussen zijn de katholieke jeugdorganisaties, na de klap hun door de bezetter toegebracht, weer moeizaam opgestaan. Veel was er afgebroken; veel ook onherstelbaar vernield of te zeer ver ouderd. Uit hetgeen was overgebleven, aangevuld met frisse nieuwe ideëen, werden de organisaties en bewegingen weer opgebouwd. En langzaam, heel langzaam, zien we dat zij weer vat krijgen op de jeugd. Wie ziet hoe kernen van Kajotters en K.J.M.V. werken aan de uitbouw van hun jeugd-standsorganisaties, en wie op Zaterdagmiddag probeert de groene welpen-petjes op straat te tellen, moet constateren, dat er voor uitgang'is. Een greep uit de feiten moge daarvan getuigen, getuigen. Jubilea bij de Verkenners. Het eerste bijzondere feit consta teerden we op Zondag 18 Januari, toen de voortrekkers van de „St. Franciscus-stam" (Hartebrug) hun tweede lustrum vierden, met een H. Mis, wedstrijden, diner en tenslotte een imitatie-kampvuur, waarbij de afgelopen 10 jaren de revue passeer den. Op 4 Maart kwam pater Paulus- sen spreken over de Maria-congrega- tie, die door een opzienbarend arti kel in „De Vlammenwerper" in het brandpunt der belangstelling kwam te staan. Het juiste doel van de M.C. werd haarfijn uit de doeken gedaan. In het St. Antonius-Clubhuis werd op 12 April een K.J.M.V.-appèl ge houden, voor de katholieke jonge middenstanders uit de districten Lei den, Den Haag, Rijnstreek en Bol lenstreek. Donderdag 23 April was de dag der verkenners, welpen en voortrekkers, die het feest van hun patroon St Joris vierden. Na een H. Mis kwa men zij in de vroege morgenuren op „De Burcht" bijeen, waar binnen de oude rotonde weer de bazuinen der ridders schalden. Voor de vierde maal na de bevrij ding trok de katholieke jeugd van Leiden op de tweede Zondag in Mei naar het monument aan de Haagse Schouw,, om na een H. M'"s, de do den te herdenken. Pater Chrispinia- nus O.F.M. Cap., sprak over dank baarheid en de plicht van de jeugd, om de vrede, die onze doden be vochten hebben, te bestendigen. We maken nu _een grote sprong naar 15 Augustus, toen de katholie ke jongeren van het Haarlemse dio cees elkaar troffen op het jaarlijkse zomerfeest, dat deze keer weer in de Leidse Hout werd gehouden. Een H. Mis in de open lucht, sportwedstrij den, het optreden van de speelgroep „De Bouwers" en een inleiding van ir. Edmond Nicolaas vormden de hoogtepunten. Op zeer bijzondere wijze werd op Zondag 27 September in „De Burcht" het winterprogramma van de N.K. J.B., district Leiden, ingezet. „Gods vertrouwen" de titel van het jaar programma, stond in het middelpunt van de belangstelling. Rector Brans hield er een enthousiaste rede over. Pierre Balledux en zijn toneelgezel schap zorgden voor een goed slot met ,.De Barbier van Sevilla". Iets nieuws in Leiden was de Moe dermiddag, die de Kajotters van de Dekenale parochie op Donderdag 21 October organiseerden. Op Zondag 24 October steigerde het Ros Beyaarts op de planken van de Leidse Schouwburg. De Leidse voortrekkers, verkenners en welpen brachten deze oude riddersage op het toneel, op een wjjze, die unaniem ge loofd werd. Op 5 November werd in „De Vroo- lijcke Arke" de wereldkermis, ten bate van het St. Francisca Romana- werk geopend. Gedurende drie dagen was de belangstelling weer enorm en dus het succes groot. De Leidse K.J.M.V. liet weer eens van zich horen, toen op 24 Novem ber rector Brans in „In den Vergul den Turk" kwam vertellen waaruit het „ongebruikt geestelijk kapitaal van de middenstand" bestond en op welke wijze het rente kon opbren gen. De „St. Paulusg'roep", de zeever kenners van de R.K. H.B.S. sluiten deze-kroniek. Zij vierden op Zondag 28 November hun eerste lustrum en nodigden 's avonds de ouders uit, om eens te laten zien wat zij allemaal gepresteerd hebben in die vijf jaar. Het was veel! DEKEN HOMULLE WIJDT DE NIEUWE KLOKKEN VAN DE HARTEBRUGKERK. VERKENNERS OP „DE BURCHT" OP DE OCHTEND VAN ST. JORISDAG. GENERAAL SMUTS WERD ERE-DOCTOR Wie vaak op het Rapenburg komt, ziet wel eens in de zomermaanden hoe vreem delingen, turend in het rode reisbijbeitje, opkijken en dan denken of zeggen: „Is aat nu de Leidse Universiteit? Ummm, mooi hè?" En dan wandelen zij verder. Ze heb ben de academie gezien. Maar het leven, dat zich in en om dat statige oude gebouw afspeelt, nauw verbonden met het leven in de studentenwereld, dat kennen zij niet. En vele Leidenaars met hen. Toch is veel, wat rondom de Academie geschiedt, zeer interessant, ook voor hen, die er niet direct mee te maken hebben. Het is juist voor de laatsten, dat wij dit overzicht sa menstelden. Voordat wij de belangrijkste gebeurtenis sen chronologisch gaan weergeven, vermel den we eerst de benoemingen van hoogle- jp.ren, die dit jaar hebben plaats gehad. Het is een respectabele rij. Tot gewoon hoogleraar werden benoemd: dr. J. Haan tjes (meétkunde), dr. F. van Heek sociolo gie), dr. K. A. Hidding (geschiedenis der godsdiensten in het algemeen en de phae- nomenologie in de godsdienst), dr. A. Querido (inwendige geneeskunde), en mr. J. V. Rijpperda Wierdsma (staats- en ad- ministratiefrecht). Tot buitengewoon hoog leraar: dr. P. Th. Oosterhoff (sterrekun- de) en fi'^ehik dr. P. Minderaa (Ned. taai en letterkunde). Tot bijzonder hoogleraar ien vanwege het L.U.F.): mr. J. H. W. Verzijl (volkenrecht en diplomatieke ge schiedenis), dr. mr. F. Florschutz (palaeo- phytologie van het Kainazoicum en de palynalogié), dr. L. U. de Sitter (geophy- sische en geologische karteringsmethoden), dr. T. P. de Kooy (economische geschiede nis) en dr. L. W. G! Scholte (parlemen taire geschiedenis). Ontslag werd verleend aan dr. W. J. de Haas (natuurkunde en meteorologie), dr. J. v. d. Hoeve (oogheelkunde), dr. H. Krae- mer (godsdiensten in het algemeen en de phaenomenologie van de godsdienst), mr. R. Kranenburg (staats- en administratief recht) en dr. J. A. J. Barge (ontleedkunde en embryologie). Het academie-jaar zette goed in. De Bel gische minister-president Paul Spaak bracht op 13 Januari een bezoek aan de sociëteit „Minerva". waar hij door het Col legium werd ontvangen. De 373e Dies-viering werd gehouden op Maandag 9 Februari, waarbij bij rector- magnificus, prof. mr. J. C. van Oven, de Dies-rede hield, getiteld „Bekoring van de Rechtsgeschiedenis". Een belangrijke dag was 1 Maart, toen „Koos van de Soos" zijn veertigjarig jubi leum vierde, als sociëteitsbediende. Bur gemeester van Kinschot speldde hem de zilveren medaille, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau, op de borst. Op 13 April overleed prof. dr. J. M. Buf- fin, hoogleraar in de nieuwe Franse let terkunde. VIJF LEIDSE ZONEN WERDEN PRIESTER GEWIJD \7IER katholieke kerken telt Leiden. Zij alle vormen stuk voor stuk een belangrijk centrum in 's mensen leven. Ieder kerkgebouw groe peert om zich heen een grote parochie-familie die bij elkaar komt, zowel binnen en buiten het kerkgebouw, en waarvan de leden gezamenlijk de grote en kleine gebeurtenissen in de parochie vieren. Een priester-jubi- leum, een eerste H. Mis, de opening van een nieuw lokaal voor de jeugd beweging, de inwijding van nieuwe klokken, het zijn allemaal grotere en kleinere gebeurtenissen, die het parochie-leven uitmaken. Tezamen vor men zij een stuk van het katholieke leven in Leiden. Nieuwe klokken beierden in de torens. In een der lokalen van de Kath. Jongensschool aan de Haarlemmer straat, werd op 7 Januari de „St. Pan- cratiusschool" geopend. Een klein convent, drie zusters, van de „Zusters van Bethlehem", werden op 11 Januari, onder grote belang stelling van kerkelijke autoriteiten, welkom geheten in „De Vroolijcke Arke". Pastoor Beukers zeide zich te verheugen over de vestiging van het vijfde zusterhuis in zijn parochie! Een „Hemelse kermis met zalige prijzen" werd op 6 Februari in „De Burcht" geopend, ten bate van de missie van mgr. Buis op Borneo. Mgr. oefende zich met deken Homule in het scherpschieten en velen volgden hun voorbeeld. Daarvoor was er reeds een afscheidsavond gehouden en korte tijd later vertrok mgr. weer naar zijn missiegebied. In al de vier Leidse parochieker ken werden dit jaar nieuwe klokken gewijd en in de toren gehesen. In het torentje van de Hartebrugkerk hing er reeds een, de andere drie arriveer den op 24 Februari en werden de vol gende dag door deken A. Homulle ge wijd om de dag daarop, onder grote belangstelling van het publiek, om hoog gehesen te worden. De St. Petruskerk volgde spoedig. Ook in die toren hing reeds een klok. Het kwintet werd voltooid met Bo- nifacius, Theodorus, Maria en Jaco bus. Zaterdag 13 Maart werden zij gewijd. Genietend van zijn welverdiende rust in het huis te Horst, vierde pa ter Ignatius Smeets O.F.M., oud-pas toor van de St. Leonardus-parochie (19341941) zijn diamanten priester feest op 17 Maart. Op de dag dag de kerkklokken hun Paasvreugde over de stad uitjubel den, droeg pater Felicianus Kallen berg O.F.M.in de Hartebrugkerk zijn eerste plechtige H. Mis op. In de St. Petruskerk had op 30 Mei een gelijke plechtigheid plaats, toen pater Leo Witsenburg zijn eer ste H. Mis opdroeg. De weleerw. heer Nico Boon, die in Frankrijk zijn priester-opleiding genoten had, keerde naar Nederland terug, om op Zondag 4 Juli in de St. xjeonarduskerk zijn eerste H. Mis op te dragen. Pastoor M. v. d. Schoot O.F.M. had er een groot feest van gemaakt, met een intocht in open landauwers, geel-witte ruiters en de fanfare „St Laurentius" uit Voor schoten voorop. Pater Bern. Geyer was nummer vier. Hij droeg zijn H. Mis op in de St. Petruskerk, op Zondag 11 Juli. De heer P. Heemskerk vierde op 13 Juli zijn zeventigste verjaardag en kreeg de Pauselijke onderschei ding „Pro Ecclesia et Pontifice", als blijk van grote waardering voor het vele werk dat de heer Heemskerk in het openbare leven te Leiden," spe ciaal op katholiek gebied, heeft ver richt. Broeders en zusters van de Derde Orde van St. Franciscus uit de Om melanden van Leiden, kwamen op Zondag 18 Juli naar de stad geto gen, om met hun Leidse broeders en zusters deze dag gezamenlijk in de Kath. H.B.S. door te brengen. Veel ernst en veel vrolijkheid, in Francis caanse blijmoedigheid, wisselden el kaar af. Op Zondag 1 Augustus droeg de vijfde priesterzoon uit Leiden zijn eerste H. Mis op. Pater H. van Bar- De Middenstaud verenigde zich GEEN datum is minder geschikt om defaitistisch te zijn dan Oudejaars avond. Maar dat de oorlogsjaren een rem losgeslagen hebben bij de mensen, is een feit dat geconstateerd moet worden, als men het vereni gingsleven in z'n algemeenheid beschouwt. De mens wil vrij zijn en niet gebonden aan alle mogelijke organisaties en verenigingen, die hem tijd, geld en inspanning vragen. Blij mogen we daarom zijn dat deze tendenz niet op de eerste plaats onder de katholieken schuilt en dat 1948 in dit opzicht een niet onbelangrijke vooruitgang te zien gegeven heeft, al zijn we nog lang niet waar we moeten zijn. Beperken we ons even tot de stands-organisaties, dan mogen we constateren, dat de K.A.B. groeit en steeds meer leden naar haar bijeenkomsten trekt. Van vele leden der N.R.K.M. kon meer activiteit verwacht worden, al is het verheugend dat verschillende vak-afdelingen dit jaar weer heropgericht zijn. neveld was de derde uit de St. Pe trus-parochie in dit jaar. Hoewel enigszins uit het kader van dit overzicht vallend, mag' toch niet onvermeld blijven het prachtige werk van het R.K. Comité voor va- cantie-bezigheden voor dè jeugd. Vooral moeders van grote gezinnen kunnen vertellen hoe prachtig dit initiatief was en hoe groot het succes! Ook de Dekenale kerk was van zijn klokken beroofd. Op Zondag 22 Aug. werden de nieuwe klokken door de ken Homulle gewijd. Jozef; Maria en Gemma zijn de namen van deze klokken, die tezamen meer dan 2500 kg. wegen. De St. Leonardus-parochie doet het wat bescheidener en stelde zich tevreden met één klok, die op 15 Sep tember werd opgehangen. Haar naam is Maria en zij werd toegewijd aan het Onbevlekt Hart der Moeder van Smarten. Op Vrijdag 15 October begon in Leiden de „Mater Amabilisschool", waarop werkende meisjes worden voorbereid op hun toekomstige le venstaak. De lessen worden gegeven in de Kath. Huishoudschool aan het Galgewater en vinden plaats tijdens de werkuren, die gewoon worden doorbetaald. Voor ,Een schip naar Keulen" be stond in Leiden veel sypmathie. De pakketten waren op 5 November ge reed om verzonden te worden. De in houd bestond uit levensmiddelen, enz. door de Leidse Katholeiken geschon ken en door leden van de Jeugdbe weging ingezameld. Met deze prach tige daad van naastenliefde hoe ontroerend was het dankwoord van kardinaal Frings, die sprak over de eerste poging een kloof te overbrug gen sluiten wij dit overzicht. Mgr. Buis verlootte z'n horloge. „Het gaat de goede kant op met de R.K. Middenstand", schreven we op 16 Januari, naar aanleiding van de oprichting van een Leidse afde ling van de R.K. Textiel-detaillisten- bond. De heer H. Snijders werd voor zitter-. 7000werd bijeengebracht, met 2 cent per week, door de weldoeners van het St. Petrus-liefdewerk, dat op 2 Februari zijn zilveren feest vierde. Gelijktijdig vierde de heer Th. H. Kriek zijn vijf en twintigjarig jubi leum als hoofd-zelateur. Op 6 Februari was het dertig jaar geleden dat de R.K. Transportar beidersbond „St. Bonifacius", afd. Leiden, haar dertigjarig bestaan her dacht. H. Mis, ontbijt en feestavond vormden de hoogtepunten van deze feestviering. Tijdens een K.A.B.-vergadering op 9 Februari, werd onder grote span ning de uitslag bekend gemaakt van de verloting van mgr. Buis' gouden horloge. De heer A. W. van der Poel was de gelukkige winnaar; aan ka pelaan (thans pastoor) Kooy werd dank gebracht voor zijn rusteloos werken voor deze verloting. Op haar jaarvergadering van 13 Februari werd de reorganisatie van „Katholiek Leiden" aangekondigd. Er werden vier secties gevormd, waarvan vooral de culturele sectie zich dit jaar nog zou laten horen. Een belangrijke dag voor de Leid se afdeling van de Kath. Bond voor het Gezin was 1 Maart, toen Anton van Duinkerken een magistrale rede hield en aantoonde dat man en vrouw in het huwelijk een volmaakte gemeenschap vormen. Op 9 Maart werd een actie-comité opgericht, om te komen tot oprich ting' van een Leidse afdeling van de R.K. Kruideniersbond. Enkele weken later, op 6 April, werd de afdeling definitief opgericht. 3 Mei was de grote dag voor de Spoor- en Tram-mensen, toen de Leidse afdeling van de Kath. Bond van Spoor- en Trampersoneel „St. Rafaël", haar vijf en veertigjarig be staan vierde. Langzamerhand komt het feest van de Arbeid er bij de katholieken in. Op Zondag 9 Mei had in de De kenale kerk een plechtige zegening plaats van werktuigen, waarna des avonds in de Stadsgehoorzaal door de K.A.B. een feestavond werd ge houden. 1948 stond in het teken der verkie zingen. De Leidse afdeling van de K.V.P. opende de verkiezings-cam- pagne met een avond in de Stadsge hoorzaal, tijdens welke dr. Olierook sprak over het Communisme. Weer werd de Kath. Middenstands bond in Leiden een afdeling rijker, toen op 29 Juni de Leidse afdeling van „St. Reinoldus", de R.K. Werk geververeniging voor Woninginrich ting en Meubileringsbedrijven werd opgericht. Op de dag voordat prof. Aalberse overleed, hield de K.V.P., kring Lei den, een grote meeting op „De Burcht", die uitstekend slaagde. Honderd jaar Christelijke barmhar tigheid, verricht in alle stilte. Dat was de reden waarom de Maria-conferen- tie (oude Mon Père-parochie) van de St. Vincentius-vereniging, op Zondag 12 September een bescheiden feest vierde. Een eeuw oud, maar niet ver- grijds; onvermoeid wordt het werk voortgezet. Een zeer belangrijk jubileum vier de K.A.B. in het bisdom Haarlem, die dit jaar zestig jaar bestond. De Leid se afdeling herdacht dit feit op Zon dag 19 September met een feestavond in de grote stadszaal, als inzet van het winterprogramma. Nog een jubileum. De A.R.K.A., de katholieke ambtenaren-vereniging, afd. Leiden, vierde het dertig jarig bestaan. Twee oprichters, dr. ir. P. Fehmers en de heer P. M. Sontrop, jubileerden mee. 1 October was voor de Leidse K.A. B. een bijzondere dag. toen \oor het eerst in Leiden een parochielp meer vreugde-avond werd gehouden. Op Zaterdag 9 October lazen we in ons blad een suggestie, om te komen tot oprichting van een R.K. Harmo nie in Leiden. Met spanning wach ten we nadere berichten af! De R.K. Bond van Melkhandelaren in Nederland congresseerden op 14 en 15 October in Leiden. Leiden .was speciaal tot congres- stad uitverkoren, omdat op Zondag 17 October de Leidse afdeling haar vijf en dertig jarig bestaan herdacht. Het was een feest dat klonk als een klok; laat dat maar aan die mielk- handelaren over. De bp 4 Juli overleden oud-Leide- naar prof. dr. P. J. M. Aalberse, werd op iijdag 29 uctooar piec.itig her dracht op een bijeenkomst van de Leidse K.V.1in de Sciouwourg. Prof. mr. C. Romme hield hier een rede, waarin hij het grote sociale werk van prof. Aalberse belichtte. Het laatste jubileum, dat wij in de ze kroniek vermelden, is dat van de Kath. Grafische Bond, afd. Leiden. Op Zondag 21 November werd het Veertig jarig bestaan herdacht in de Kath. H.B.S. Twee veertig jarige en drie zilveren jubilarissen werden ge huldigd. Op 9 December werd de Kath. Mid denstandsbond, afd. Leiden, weer een afdeling rijker, toen de katholieke si garenwinkeliers uit Leiden en omge ving, op een uiteraard rokerige vergadering in ..Central", besloten tot oprichting van een afdeling. Als besluit van dit overzicht ver melden wij de reünie van oud-St. Jo zefgezellen, die op Woensdag 15 Dec. in het St. Antonius Clubhuis werd gehouden. Dingen, waarvan men heeft gehouden, worden niet licht vergeten. En hoezeer de oud-gezellen aan hun vereniging gehecht waren, bleek pas duidelijk op die gezellige avond. Enige dagen later, op 29 April, ontsliep prof. dr. B. D. Eerdmans, oud-hoogleraar in de uitlegging van het Oude Testament, de geschiedenis van de Israëlitische gods dienst en de Israëlitische letterkunde. On der grote belangstelling werd hij Maandag d.a.v. bij het Groene, Kerkje begraven. Prof. dr. W. E. Hocking, van de Havard Universiteit, die in de afgelopen cursus als gast-hoogleraar optrad, werd op Dinsdag 15 Juni gepromoveerd tot ere-doctor. Prof. dr. J. J. L. Duyvendak was promotor. Eenzelfde plechtigheid, maar in veel luisterrijker vorm, vond enkele dagen latei- plaats, toen veldmaarschalk Jan Smuts door prof. mr. J. M. van Bemmelen, tot ere doctor gepromoveerd werd. De plechtigheid in de St.. Pieterskerk werd bijgewoond door H.K.H. Prinses Juliana en Prins Bernhard. In grappig Zuid-Afrikaans dia lect dankte de grijze ere-doctor voor deze hoge onderscheiding. Met de „Kota Inten" arriveerden op 18 Juni 700 Amerikaanse hoogleranen en stu denten, die in Nederland verscheidene cur sussen gingen volgen. Van 31 Juli tot 4 Augustus verbleven zij in Leiden. Op Zaterdag 3 Juli herdacht prof. dr. E. Gorter het bijzondere feit, dat hij ge durende een kwart eeuw hoogleraar was. Op een zeer druk bezochte receptie in het Acad. Ziekenhuis, getuigden vele belang stellenden van de grote waardering voor deze hoogleraar, die op het gebied van kin dergeneeskunde een wereldvermaard heid geniet. De oproep om gevonden wapens in te leveren, werd door de Leidse studenten on- middePijk verstaan en onder grote hilari teit werd een oud kanon naar het politie bureau gebracht. „Gevonden", zeiden ze! De oud-leerlingen van prof. Kranenburg huldigden de scheidende hoogleraar op Donderdag 9 September, bij monde van minister In 't Veld. Zij boden daarbij de ge bundelde opstellen van juridisch-staatkun- dige aard, van de hand zijner voormalige leerlingen, aan. De jaarlijkse rectoraats-overdracht had dit jaar op Zaterdag 18 September plaats, waarbij prof. mr. J. C. van Oven zijn waardigheid overdroeg aan prof. dr. C. C. Berg. Prof. van Oven wees hierbij op het H. K. H. PRINSES WILHELMINA VERLAAT DE AUTO, BIJ HAAR BEZOEK AAN DE UNIVERSITEIT. gevaar van inflatie in de professoren- wereld. Prof. mr. F. M. baron van Asbeck was de promotor van lord W. M. Hailey, oud- gouverneur van de Peridsjaab, die op 6 Oc tober tot ere-doctor in de rechtsgeleerd heid werd gepromoveerd. H.K.H. Prinses Wilhelmina bezocht op Vrijdag' 29 Octo ber de Leidse Aca demie en bood bij die gelegenheid een door haar ontwor pen gobelin, aan dat reeds een plaats gevonden had in het Groot-Audi torium. De Wereld-stu dentendag voor Ne derland werd op Vrijdag 17 Novem ber in de Leidse academie gevierd, onder auspiciën van het World Student Relief, wiens taak hulp aan in nood verkerende studen ten over de gehele wereld, door prof. dr. G. Heringa uit Amsterdam, werd belicht. Zaterdag 27 No vember had in de lorbonne te Parijs de ere-promotie laats van prof. dr. L.Gorter, in tegen- /oordigheid van de ?ranse president Vincent Auriol en vele andere autori teiten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 10