DONDERDAG 16 DECEMBER 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Tweede Kamer
Het schoolruimtetekort. Finse scholen -
Onderwijzersvacatures. Beursen voor on
derwijzers Min. Rutten zegt nader
overleg met de onderwijzers toe - Mo
tie inzake gehuwde onderwijzeres aan
genomen tengevolge van absenteïsme
van reehts
De Tweede Kamer heeft gisteren
de behandeling van de begroting van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen voortgezet. De minister, de heer
Rutten beantwoordde de Dinsdag bij
de afdeling „lager onderwijs" ge
maakte opmerkingen. Hij zeide over
tuigd te zijn van de ernst der situa
tie ten aanzien van het schoolruimte
tekort, dat intussen in andere landen
nog erger is. Er moet naar gestreefd'
worden, dat er zoveel mogelijk scho
len gebouwd worden. De Finse scho
len kosten 15.000 per lokaal, de le
vensduur is 50 jaren. Semi-perma-
nente schoolgebouwen kosten 12.000
per lokaal, de levensduur is 25 jaar.
Op»het ogenblik kosten permanente
scholen ƒ29 000 per lokaal. In vele
gemeenten worden Finse scholen ge
bouwd. Spr. vergeleek de kwestie de
zer scholen met de handel in tulpen
bollen: het is een kwestie van han-
delstrancacties.
Op een desbetreffende vraag deel
de de minister mede, dat er op 16
Jan. 1.1. duizend onderwijzersvacatu
res waren, maar dat betekent niet
dat er duizend onderwijzers tekort
zijn. Spr. zegde toe een overzicht te
zullen laten samenstellen over de be
hoefte aan leerkrachten. Is dat gereed
dan zal een plan tot aanvulling van
onderwijskrachten gedurende de ko
mende vijf jaar worden opgesteld.
Van een tekort aan verplichte onder
wijzers kan niet gesproken worden,
verzekerde de minister. Het aantal
onderwijzers, dat per jaar klaar komt
voor hun taak, dekt de behoefte. Over
verhoging van het bedrag der beur
zen voor onderwijzers zal spr. over
leg plegen met de minister van Fi
nanciën. Hij zal zijn ambtgenoot van
Binnenlandse Zaken verzoeken de
desbetreffende commissie ook te doen
onderzoeken de kwestie van het ont
slag van de gehuwde onderwijzeres.
Hij zal voorts1 doen nagaan wat de
betekenis der classificatie is voor het
onderwijs. De regeling der hoofdacte
examens z:1 nader worden bezien.
Bij het V.G.L.O. is de grote moeilijk
heid de kwestie van de maatregel
ten aanzien van het zevende leerjaar
te herzien. Na het zesde jaar zullen
z.i. meer mogelijkheden geboden
moeten worden. Wat de pensioenen
aangaat staan de onderwijzers er be
ter voor dan de ambtenaren, wat de
berekening betreft. De salarisgeschie-
denis is een onverkwikkelijke zaak
geworden, waaruit veel misverstan
den zijn ontstaan. De ^egering heeft
begrip voor de moeilijkheden der on
derwijzers, doch men moet ook be
grip hebben voor de toestand van
's lands financiën. De minister kon
digde aan, dat de regering maatrege
len zal treffen, om de jubileumgrati-
JANSKERK IN UTRECHT WORDT
GERESTAUREERD De oorsprong
van de Janskerk in Utrecht was een
in Romaanse stijl opgetrokken kerkje
dat door bisschop Bernulf werd ge
sticht. Om dit kerkje werd in 1539
een nieuw koor in Gotische stijl op
getrokken, dat thans in stijgers ge
huld, een restauratie ondergaat.
ficaties bij 25. en 40-jarige dienst ook
aan onderwijzers te doen uitkeren.
De regering acht zien niet gebonden
door bepaalde toezeggingen van een
vorige regering waar het voorzienin
gen gold, welke passend waren voor
een bepaalde situatie. De minister
had principieel bezwaar tegen het
overleggen van notulen waarom ge
vraagd was.
Bij de replieken diende heer Roos-
jen (A.R.) een motie in, waarin ge
vraagd wordt het gratificatiebesluit
burgerlijke rijksambtenaren en bet
gratificatiebesluit jubilea, dat voor
de ambtenaren geldt, ook voor onder
wijzers zal worden geldend verklaard.
Verder wordt in de motie gevraagd
5 pet. verhoging der salarissen boven
3000, welke de ambtenaren genie
ten, ook voor de onderwijzers toe te
passen, terwijl de maatregelen, wel
ke wijziging brengen in de positie der
rijksambtenaren, gelijktijdig voor de
onderwijzers moeten gelden.
De heer van Sleen (Arb.) verde
digde een motie, waarin de wenselijk
heid wordt uitgesproken, gelet op het
tekort aan leerkrachten, dat naar ver
wacht kan worden in de eerstkomen
de jaren nog sterker zal worden, de
gehuwde vrouwelijke leerkracht bij
de verschillende takken van onder
wijs te handhaven en voor benoeming
in aanmerking te doen komen en
waarin er verder op wordt aange
drongen al die voorbereidende maat
regelen te treffen, die tot dit doel
kunnen leiden.
De heer Peters (K.V.P.) vond, dat
er geen principiële bezwaren zijn te
gen overlegging der notulen.
De heer Gortzak (C.P.N.) trok zijn
salarismotie in, verklarende, dat hij
zijn stem aan de motie-Roos jen zou
geven. Tegen de motie-van Sleen had
hij bezwaar.
De heer Tilanus (C.H.) zeide te be
grijpen, dat er bezwaar is1 tegen pu
blicatie der notulen. De minister ver
klaarde nog, thans geen oplossing te
kunnen geven voor het schoolruimte-
tekort en het gebrek aan leerkrach
ten. De salarismotie achtte hij prae-
matuur. Aanvaarding ervan zou be
tekenen, dat de regering niet bereid
is te doen, waarover zij nog overleg
plegen.
Spr. bleef bezwaar maken tegen pu
blicatie der notulen. Een nadere re
geling voor de leerlingen der am
bachtsschool is zeer nabij. Opmer
kend, dat de commissie-Wesselingh
had geadviseerd, dat de onderwijzers
salarissen zouden op en neer gaan
met de ambtenaarssalarissen, ver
klaarde hij, dat de regeringsdelega
tie op dit punt nadrukkelijk voorbe
houd heeft gemaakt.
Nu reëel overleg was toegezegd
trok de heer Roosjen (A.R.) zijn mo
tie in.
Minister Rutten gaf de doorslag,
door duidelijk te kennen te geven,
dat het overleg niet louter een for
maliteit zou zijn, maar dat men daar
bij zou moeten openstaan voor elkan
ders argumenten.
Een motie-Gortzak (dezelfde als
cie van de heer Roosjes) verwierf
alleen de stemmen der communisten
Een ander punt was de positie van
de gehuwde onderwijzeres. Ook hier
over lag er een motie-Gortzak, waar
in een principiële uitspraak over de
ze kwestie werd gedaan. Ook deze
motie kreeg alleen de stemmen van
de C.P.N. Ook de heer Van Sleen
(Arb.) vroeg om een uitspraak, na
melijk, dat in verband met het te
kort aan leerkrachten voorlopig de
gehuwde onderwijzeressen ger/ïnd-
haafd zouden worden, dan wel voor
benoeming in aanmerking zouden ko
men. Minister Rutten vond deze uit
spraak volmaakt overbodig, hij heeft
immers de bevoegdheid van de alge
mene regel af te wijken wanneer de
omstandigheden daartoe nopen. De
gehele „rechterzijde" was dan ook
tegen, maar daar „links" (P. v. d. A.,
V.V.D. en C.P.N.) iets sterker was
opgekomen, kwam de motie er met 35
tegen 31 stemmen.
Bij de aanvang der zitting was een
discussie gevoerd bij het wetsont
werp, waarbij gelden uit het Vereve
ningsfonds dus- bestemd voor hen,
die verplicht bij een ziekenfonds zijn
aangesloten ter beschikking ge
steld worden van de vrijwillig verze
kerden. Het Vereveningsfonds, waar
in werkgevers en werknemers samen
de premies storten, heeft namelijk
een aanzienlijk overschot, terwijl
de fondsen van de vrijwillige verze
keringen een tekort hebben. Vandaar
het voorstel voor de jaren 1947, 1943
en 1949 resp. 10, 12 en 7H millioen
gulden van het Vereveningsfonds
naar de afdeling vrijwillige verzeke
ring over te hevelen.
Er werden tegen deze regeling be
zwaren aangevoerd.
Minister Joekes meende, dat aan
een premieverhoging voor vrijwillig
verzekerden wel niet te ontkomen zal
zijn, aangezien de ziekenfondsen be
rusten op de verzekeringsgedachte.
De verzekerden zullen daarom zelf de
lasten moeten dragen. Hoogstens zou
men voor de ambtenaren en voor de
personen boven 65 jaar een andere
regeling kunnen maken. Nog vóór 1
Januari, zal hy over een eventuele
premieverhoging voor de vrijwillig
verzekerden een beslissing nemen.
GEESTELIJKE VERZORGING
SLACHTOFFERS „NIJMEGEN".
De heer Spitzen, minister van Ver
keer en Waterstaat, heeft geantwoord
op de schriftelijk ingediende vragen
van het Tweede-Kamerlid De Kort
(K.V.P.) betreffende de geestelijke
verzorging van de slachtoffers bii de
vliegramp van de „Nijmegen" te
Prestwick.
De minister brengt hulde aan __de
twee zonen van een Engelse mijn
werker voor de door hen verleende
bijstand en zegt, dat onder de voor
schriften, aan het pei'soneel der K.L.
M. gegeven ten opzichte van zijn ge
dragingen bij rampen, onder de aller
eerst te nemen maatregelen voor
komt het verzorgen van geestelüke
bijstand. Vast is komen te staan, dat
aan vertegenwoordigers van de K.
L..M. door of namens de slachtoffers
geen verzoek om geestelijke bijstand
is gedaan. Voor een eigener bewe
ging optreden op dit punt bestond
voor hen minder aanleidng. omdat
zij ten gevolge van .verbroken tele
foonverbindingen. de afstand en de
mist op de plek des onheils aan
kwamen. toen het transport van de
slachtoffers reeds was aangevangen
en zij dezen in handen wisten van
doktoren, die uiteraard met de mo
gelijkheid van behoefte aan geeste
lijke bijstand rekening zouden hou
den. Hierbij zij nog de toevallige om
standigheid vermeld, dat meiuffrouw
Feij is bezocht door een R.K. em
ployé van de K.L.M, en de heer
Van Overbeek onder de hoede
weest van een R.K. medicus.
Een waarschuwing
van de E.CA.
NEDERLAND ZOU NON-FERRO-
METALEN WEER UITGEVOERD
HEBBEN
Als resultaat van een hernieuwd
onderzoek naar de behoeften aan
non-ferrometa^n der aan het plan-
Marshall deelnemende landen en de
berichten, dat grotere dan normale
hoeveelheden van deze schaarse me
talen weer tegen hogere prijzen
naar Amerika worden verkocht,
heeft de Economie Cooperation Ad
ministration een verlaging toege
past op de aanvragen der betrokken
landen om aankoopmachtigingen
voor deze metalen, aldus werd mede- j
gedee'd door Howard Bruce, de
plaatsvervangende administrateur
van de E.C.A.
Howard Bruce heeft de speciale
vertegenwoordiger der E.C.A. te Pa
rijs, Harriman, en de leiders der
E.C.A.-missies in Groot Brittannië,
België en Nederland verzocht stap
pen te nemen bij de regeringen van
deze drie landen en er op aan te
dringen, dat deze hun programma's
voor de aanschaffing van aluminium
en lood onder controle stellen ten
einde te voorkomen, dat de E.C.A.
meer drastische maatrege'en moet
nemen, zoals intrekking van reeds
verstrekte toewijzingen.
Ralph Wilcox, de leider van de af
deling non-ferometalen van de ECA
deelde mede, dat de ECA tot en met
30 September j.l. voor Nederland de
aankoop had gefinancierd van 3.440
metr. ton aluminium ter waarde van
1.500.000 dol'ar. Van deze hoeveel
heid heeft Nederland volgens de heer
Wilcox weer 2.368 ton geëxporteerd
Ook had de E.C.A. loodaankopen
voor Nedeiland in Mexico en Peru
en voor Eelgit in Canada en New
Fouiidlarid gefinancierd, waarvan on
geveer de helft weer aan nel Ameri
kaanse bedrijfsleven werd geleverd.
Neder'and heeft tot en met 30 Sep
tember 1. 786.000 dollar
ontvangen voor de aankoop van
4.027 ton ruw lood, waarvan 1.987
ton heruitgevoerd zijn naar de V.S.,
aldus de heer Wilcox.
De Nederlandse ambassade te Was
hington heeft de door Howard Bruce
op een persconferentie afgele/de
verklaring, als zou Nederland beho
ren tot de landen, die meta^n naar
de V.S. hebben heruitgevoerd, wel
ke zij met E.C.A.-gelden tegen la
gere prijzen hadden aangekocht, ca
tegorisch tegengesproken. Vermoede
lijk is een misverstand ontstaan door
het feit, dat Nederland inderdaad
aluminium en lood dat het in Ca
nada, Mexico en Peru had aange
kocht, weer naar de V.S. had ver
kocht, hetgeen echter door Neder
land is gedaan uit hoofde van zijn
traditionele functie als internatio-
transito-handelaar. Nederland
ELECTRISCH GEKWEEKTE
GROENTE De Nederlandse groen-
tenkweker staat voor niets meer.
Het Brusse's lof of witlof, dat nor
maal eerst in Fehruari of Maart aan
de markt komt, wordt thans reeds
op de veilingen aangevoerd. Men
heeft dit bereikt door in de bodem
van de bakken electrische elementen
aan te brengen, die in de nachturen
de nodige warmte leveren voor een
snelle rijping van het product De
oogst van het electrisch gekweekte
witlof.
BEURS REAGEERT OP NIEUWS
UIT INDONESIë
De stemming op de effectenbeurs
te Amsterdam was gisteren verbe
terd, klaarb'ijkelijk onder invloed
omtrent de berichten uit Indonesië
van de ECA welke iets gunstiger werden geïn
terpreteerd. Op alle afdelingen open
baarde zich bij de opening enige
vraag en vrijwel algemeen kwamen
de eerste transacties tot stand tegen
koersen, welke een paar punten
boven het slot van gisteren lagen.
De reactie van de laatste dagen en
vooral de inzinking die Dinsdag kon
worden waargenomen, had klaar
blijkelijk aanleiding gegeven tot
enige vraag. De hogere koersen, die
beginbeurs te voorschijn kwamen,
lokten naar het scheen toch vrij
spoedig enig aanbod uit, in verband
waarmede zich een inzinking vol
trok, maar tegen het slot kon weer
een verbetering worden waargeno
men en per saldo konden tenminste
wat de toonaangevende courante
fondsen betreft, merendeels koers
winsten v/orden verkregen.
De be^eggingsmarkt was stil. De
Nederlandse staatspapieren waren
ongeveer prijshoudend, doch de con
versielening 1947 was toch iets luier.
Op de Amerikaanse markt werden
slechts enkele transacties afgesloten,
tegen nagenoeg ongewijzigde prij
zen.
heeft hierbij dan ook geen gebruik
gemaakt van E.C.A.-gelden. Neder
land heeft geen der goederen, die
het in het kader van het plan-Mar
shall heeft geimporteerd, ooit uitge
voerd, tenzij na voorafgaande be
werking.
Bij informatie te bevoegder plaat-
se wordt vernomen, dat er vanwege HEKINNERING aan GRUWELIJKE
de E.C.A. nog geen stappen bij de
Nederlandse regering zijn onderno
men.
Naar Reuter uit Washington meldt
zijn ook de beschuldigingen van de
Economie Cooperation Administra
tion, volgens welke Enge^nd grote j Tien jaar gevangenisstraf eiste de
hoeveelheden aluminium en lood, procureur-fiscaal voor het Amster-
welke het in het kader van het plan- damse Bijzonder Gerechtshof tegen
Marshall had ontvangen, tegen hoge I ah a-n,.t
prijzen weer naar de V.S. zou heb
MOORDEN TIJDENS DE
BEZETTING.
Tién jaar geëist tegen een
ondergeschikte Duitser.
ben uitgevoerd, van officiële Britse
zijde tegengesproken.
ZWARTE HANDEL
IN AMSTERDAM KREEG
HARDE KLAPPEN.
De politie te Amsterdam heeft in
samenwerking met de recherche van
de invoerrechten en accijnzen enkele
rake klappen uitgedeeld onder de in
de hoofdstad optredende zwarte han
delaren.
Op de Nieuwendijk werden in een
uur tijds een 26-jarige instrument
maker uit Rotterdam gearresteerd,
die zeven fotografietoestellen bij zich
bleek te hebben plus 400 paar dames
kousen en een 62-jarige koopman, die
3500 sigaretten bij zich had Op de
O.Z. Achterburgwal werden twee
Rotterdamse vrouwen aangehouden
die in het bezit waren van duizend
sigaretten, vier lakens, v;er wollen
dekens, zakdoeken en slopen. Alle
vier werden in het hoofdbureau van
politie opgesloten.
GEVAARLIJK GOEDJE!
In Rotterdam heeft de politie in
samenwerking met de hulpverle
ningsdienst van het ministerie van
binnenlandse zaken begin September
de 47-jarige Duiser Hermann Ludwig
Emil Thie, die onder meer op 24 Octo
ber 1944 de 29 Nederlanders, die als
represaille voor de aanslag op Oehl-
schlagel in de Apollolaan te Amster
dam werden neergeschoten, naar de
plaats der executie heeft vervoerd.
Voorts heeft hij het bevel gevoerd bij
een executie van 5 Nederlanders te
Alkmaar.
Mogen deze feiten deze Duitser op
door de schoolhoofden 1.215.000 for- j het eerste gezicht bestempelen als een
muiieren aan de ouders laten uitrei
ken, waarop zij moesten invullen of
hn-i kinderen oorlogst:^ in huis
hadden. Bij de inzameling van deze
formulieren bleek, dat 3381 stuks mu
nitie, variërende van een 6 m.m. ko
geltje tot granaten van 80 c.m. leng
te moesten worden gehaald, terwijl
ook een startkanon werd aangege
ven. Leden van de voormalige bom-
menploeg werden met het halen be
last, Het bleek, dat van sommige
granaten de veiligheidspinnen waren
doorgeroest, zodat zij noch vervoerd,
noch gedemonteerd konden worden
en ter plaatse tot explosie moesten
worden gebracht. Er wordt nog
maals de aandacht op gevestigd, dat
de explosiviteit van sommige soor
ten munitie groter wordt, naarmate
de munitie ouder wordt.
oorlogsmisdadiger, die Nederlanders
zonder voor handen zijnd gerecnlehjk
vonnis naar de terechtsellingsplaats
vervoert en anderzijds zelfs het vuur-
bevel uitspreekt, met hetgeen ter zit
ting aan het licht kwam werden her
inneringen opgeroepen aan
dere Duitser, de chef van de Duitse
werfpolitie te Den Helder, Willy
Ewalt Coert, tegen wie mr. Rohling
enige weken geleden wegens het ple
gen van oorlogsmisdrijven een ge
vangenisstraf van 5 jaar eiste, doch
die op 8 December door het Hof werd
vrijgesproken.
Ook met betrekking van deze ver
dachte Thie rees de vraag of men hier
te doen heeft met een slechte of een
goede Duitser. Gebleken is, dat deze
Thie reeds in October 1940 Nederlan
ders heeft geholpen en dit ook tijdens
de verdere bezetting heeft volgehou
den. „De hele oorlog is slechts een
goed zaakje voor de Duitse groot-in
dustrie" zei hij eens tegen een Neder
lander.
Met de moordpartij aan de Apollo
laan kwam h.'j in aanraking door de
omstandigheid, dat de man, die aan
vankelijk als transportleider was aan
gewezen om d^ 29 ongelukkigen van
de Weteringschans naar de schuilkel
der in de Apollolaan te vervoeren,
verhinderd bleek. Thie beweert, dat
hem vooraf niet bekend was, dat de
ze mensen zouden worden neerge
schoten. Vooral toen hij 29 personen
moest vervoeren, kwam dit niet bij
hem op. Hij heeft hen bij de Apollo
laan afgeleverde. Lages. als getuige
gehoord, bevestigde, dat het niet de
gewoonte was ondergeschikten over
meer dan hun eigenlijke opdracht te
onderrichten. De executie bij Alk
maar heeft hij in opdracht van Lages
verricht. Hij zeide geen kans te heb
ben gezien de terechtstelling niet uit
te voeren, omdat dit onherroepelijk
zijn eigen dood ten gevolge zou heb
ben gehad en waarschijnlijk ook
maatregelen tegen zijn familie met
zich zou hebben meegebracht.
Mr. Rohhing zeide in zijn requisi
toir aanvankelijk gemeend te hebben,
dat Thie aan de voorbereidingen voor
de represaille- voor de overval op
Oehlschlagel heeft deelgenomen. Dit
blijkt echter niet het geval te zijn,
hetgeen de zaak wel een andere kleur
geeft. Er dient echter voor eens en al
tijd afgerekend te worden met het be
grip „Bevel is bevel". Zonder twijfel
heeft Thie zich aldus mr. Rohling
schuldig gemaakt aan een oorlogs
misdrijf. Hij gelooft echter, dat wel
voor deze Duitser in sterke mate we
gens het ontvangen bevel verzachten
de omstandigheden gelden. Slechs in
geringe mate wilde hij rekening hou
den met de goede daden van verdach
te, o.a. het bevrijden van een gijze
laar „omdat nu eenmaal zelfs de
slechstc SD-er er wel ogenblikken
van mens Ji.'kheid had."
De uitspraak werd bepaald op 22
December a.s.
NEGEN JAAR GEëlST TEGEN
DE RANITZ.
De procureur-fiscaal bij het Haagse
Bijzondere Gerechtshof, mr. baron
Van Voorst tot Voorst, eiste negen
jaar gevangenisstraf met aftrek en
ontzetting uit de kiesrechten en het
recht om een ambt te bekleden te
gen jhr. S. M. S. de Ranitz, die in
bezettingstijd als ambtenaar en ook
als waarnemend secretaris-generaal
van het departement van Volksvoor
lichting en Kunsten heeft medege
werkt aan het streven van de Duit
sers, om de Nederlandse gedachten-
wereld in Duitse en nationaal-socia-
listische zin om te buigen. Met name
heeft hij medewerking verleend aan
de totstandkoming van het Journa-
listenbesluit en radio-uitzendingen
van pro-nationaal-socialistische en
pro-Duitse strekking mogelijk ge
maakt en bevorderd.
In het algemeen heeft de verdachte
het ten laste gelegde toegegeven.
De procureur-fiscaal noemde ver
dachte een min of meer zielige figuur
en het buitenbeentje van een voor
treffelijke familie.
De verdediger, jhr. H. Ranitz, ver
telde van wat hij noemde het tra
gische leven van verdachte en be
pleitte clementie.
Uitspraak 29 December.
Ziekte in 't gezin
Bij kou op borst en keel inwrijven met
Dampo. Groten bij griep en zickgévoel
bovendien een „Mijnbardtje" nemen
HET GEHEIM
VAN DE
DQOR AGATHA CHRISTIE
78)
„Kijk", begon Anthony, „de puzz
le van Graaf Stylphtitch had een an
dere oplossing. Niet rijen (rows)
maar roos (rose). Toen dat tot me
doordrong, Maandagmiddag gebeur^
de dat, ben ik regelrecht naar de ro
zentuin gegaan. Maar daar deed ik
de ontdekking, dat mr. Fish op het
zelfde idee gekomen was. Als je met
je rug naar de zonnewijzer gaat staan
en je doet eerst zeven passen recht
vooruit en dan acht naar links en
drie naar rechts, vind je daar een
paar struiken met grote helderrode
rozen.
„Die soort roos heet Rich
mond. Ze hebben het huis tot in alle
hoeken en gaten doorzocht, maar nie
mand is op het idee gekomen, om de
tuin ook een beurt te geven. Morgen
uilen we gewapend met schoppen
daar eens naar toe wandelen
„Dus, dat verhaal van die boeken
in de bibliotheek
„Een kleine uitvinding van me om
de juffrouw in kwesties er in te la
ten vliegen. Mr. Fish hield op het
terras de wacht en hij zou fluiten als
het psychologische moment er was.
Mr. Fish en ik dat moet ik nog
eerst vertellen hadden in Dover
een soort van krijgsraad belegd en
als gevolg daarvan was het huis in
Dover in staat van beleg verklaard
en konden de Broeders zich niet
meer met de pseudo-Lemoine in
verbinding stellen. Ik had ze laten
weten, dat ze moesten eclipseren en
wij lieten hem weten, dat z'n bevel
opgevolgd was. En dus kon hij zich
met een gerust hart wijden aan de
taak, om mij te ontmaskeren."
„Wel, wel," zei Lord Caterham ge
moedelijk, „de he^e zaak is dus zo
als je 't noemen kimt netjes op z'n
pootjes terecht gekomen. Alles is op
gehelderd en dus.
„Eén ding uitgezonderd", zei mr.
Isaacstein.
„Wat?"
De financier keek Anthony strak
aan.
„Waarvoor heeft u me hier laten
komen? Om als toeschouwer bij deze
dramatische éénacter te fungeren?
Anthony schudde het hoofd.
„Nee, Mr. Isaacstein. U bent een
zakenman en voor zakenmensen is
tijd geld. Waarvoor is u, oorspronke
lijk, hier gekomen?"
„Oni een lening-kwestie te bespre
ken."
„Met wie?"
„Met prins Michael van Herzo-Slo-
wakije."
„Juist. Maar prins Michael is dood.
Bent u bereid om onder dezelfde
voorwaarden dezelfde lening met z'n
neef Nicolaas te sluiten?"
„Waar is die neef? Ik dacht dat hij,
jaren geleden, in de Congo vermoord
was?"
„Dat is zo. Mijn werk! Ik heb hem
vermoord! Nee, nee, ik men geen
moordenaar. Met dat vermoord be
doel ik, dat ik het bericht van zijn
dood heb laten rondstrooien. Maar
ik heb u een prins beloofd, Mr.
Isaacstein. Hoe denkt u over mij?"
„Over u?"
„Ja ik ben de beloofde prins Ni
cholas Sergius Alexander Ferdinand
Abolovitch. 'n Beetje te lang en te
pompeus voor het soort leven dat ik
van plan was te leiden en daarom
heb ik 't maar veranderd in Antho
ny Cade."
Kapitein Andrassy sprong van zijn
stoel op.
„Maar dat is ongelooflijk.onge
looflijk", sputterde hij. „Pas op uw
woorden meneer".
„Ik kan de bewijzen er voor over
leggen," zei Anthony ru§tig. „In de
eerste plaats moet ik de baron over
tuigen".
Baron Lolopretzjyl hief zijn hand
op.
„Die bewijzen ik zal ze nakijken.
Maar nodig ik ze niet heb. Uw
woord voor mij voldoende is. En
daarbij, u zeer veel op liw Engelse
moeder lijkt. Van begin af ik tegen
mezelf gezegd heb: Deze jonge man
van vaders of moederszijde van ho
ge afkomst is."
„U heeft me altijd op m'n woord
vertrouwd", zei Anthony. „Dat hoop
ik in de tijd, die nu voor me ligt,
niet te vergeten".
De baron maakte een buiging en
ging een stap achteruit. Anthony
keek rechercheur Battle aan, die met
een gezicht zonder enige uitdruk
king en in militair-stramme houding
op dezelfde plaats was blijven staan.
„De aanwezigen begrijpen waar
schijnlijk wel", ging hij voort, „dat ik
me hier in een heel precaire positie
bevond. Als bekend geworden was,
wie ik was, zou ik onmiddellijk van
de moord verdacht zijn. Want ik was
de erfgenaam voor de troon en dus
had ik een reden om prins Michael
van de baan af te wensen. Daarom
ben ik van 't begin af doodsbang
voor Battle geweest. Ik voelde dat hij
me verdacht, maar dat hij niets durf
de beginnen, omdat hij geen solide
basis voor een beschuldiging had."
„Ik heb geen seconde geloofd, dat
u hem doodgeschoten had, meneer",
zei Battle. Zoiets voel je bij intuïtie,
zelfs wij, Scotland-Yard mensen.
Maar ik voelde ook, dat u ergens
bang voor was en ik begreep niet,
waarvoor. Als ik eerder geweten had
wie u was, zou ik het motief troons
opvolging, misschien overschat heb
ben en u hebben laten arresteren."
„Gelukkig dan maar, dat je dat
belangrijke geheim niet te weten hen
gekomen, 't Is zowat het enige. Al
het ander heb je uitgevist. Voor
jou als detective neem ik m'n hoed
af, Battle. Schotland-Yard mag trots
op je zijn."
„Merkwaardig", mompelde Lomax.
„Buitengewoon merkwaardig! De
merkwaardigste reeks verwikkelin
gen, die ik ooit meegemaakt heb. Ik
kan 't bijna hiet geloven. Weet u wel
zeker, baron
„Waarde Lomax", viel Anthony
hem vrij scherp in de rede. „Ik ben
absoluut niet van plan om de steun
van Buitenlandse Zaken te vragen
zonder overtuigende bewijzen voor
m'n identiteit over te leggen. Daarom
moesten we deze zitting nu maar op
heffen en met ons vieren, u, de ba
ron, mr. Isaacstein en ik, ergens
anders de voorwaarden voor de le
ning gaan zitten bepraten."
Barn Lolopretzjyl stond op en ging
in de houding staan.
„Het schoonste ogenblik van mijn
leven zal zijn", verklaarde hij, „als ik
u koning van Herzo-Slowakije zie."
„O ja, dat is waar ook", ^ei An
thony nonchalant weg, terwijl hij
zijn arm door dien van Baron Lolo
pretzjyl stak. „Ik moet u nog iets
vertellen, 'n Kleine tegenvaller voor
de partij. Ik ben getrouwd, ziet u!"
De baron ging een stap achteruit.
Zijn breed gezicht werd bleek van
schrik en teleurstelling.
„Dat er iets niet in orde zou zijn,
ik gevoeld heb", barstte hij uit. Al-
goede God! Hij een zwarte vrouw
uit Afrika getrouwd heeft!"
„Nee, zo erg is het niet", lachte
Anthony. „Ze is blank."
„Goed. Een achtenswaardig mor
ganatisch huwelijk het worden dan
kan".
(Wordt vervolgd)
