Valse dollars, uit Duitsland afkomstig
%>*te
TROUW AAN
KOLPING
ZATERDAG 11 DECEMBER 1948
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
Meer montagebouw
en
duplex-woningen
Tijdens een rondgang door zes
nieuwe montagewoningen in Zaan
dam. deelde de minister van Weder
opbouw en Volkshuisvesting, nr. J.
in 't Veld, mede, dat hij over het ge
hele land <le me ntagebouw wil stimu
leren en het bouwen van duplex wo
ningen bevorderen. Noord-Hc lland,
behalve Amsterdam en Urk, krijgt
voor :949 drie duizend woningen toe
gewezen. Het plan van pater Piet
Wesseling noemde de minister goed
bedoeld, maai in de practijk niet
houdbaar. „Bovendien, speelt pater
Wesseling nog verstoppertje, dus
kunnen we nog verrassingen ver
wachten".
Mr. In 't Veld, die als burgemeester
van Zaandam destijds" een lans er
voor brak om grote huizen in tweeën
te splitsen, antwoordde op een des
betreffende vraag, dat op de begro
ting 1948 zes millioen en op de begro
ting 1949 acht millioen gulden door
het rijk waren uitgetrokken voor wo
ningsplitsing. In 1948 werd echter
slechts in 1500 gevallen de voor de re-
1 kening van het rijk komende zestig
percent der verbouwingskosten be
taald, zodat er dus nog genoeg over
is van het toegestane bedrag. De aan-
vraagtermijn werd dan ook verlengd
tot 31 December van dit jaar. D> mi
nister noemde de bouwcampagne van
Philips in Eindhoven en die van de
AKU in Ede een goede stap in de
richting van een oplossing van het
woningprotleem, al zullen de arbei
ders, die later in deze huizen trekken,
zich van de consequenties ten over
staan van hun werkgever bewust
moeten zijn. „Volkskr."
NIEUWE KATHOLIKE CENTRALE
VOOR BEROEPSKEUZE.
Op initiatief van de landelijke lei
ding der Katholieke Actie is de
grondslag gelegd voor een Katholieke
Centrale Vereniging voor Beroeps
keuze Voorlichting. Alle jij de Ka
tholieke Raad van Overleg aangeslo-
tenstandsorganisaties, de in de Katho
lieke Jeugdraad verenigde jeugdbe
weging en het R.K. Centraal Bureau
voor Onderwijs en Oovoeding zijn
hierin betrokken. De reeds bestaande
centrale van katholieke bureaux heeft
besloten, ter wille van het algemeen
welzijn in deze nieuwe centrale ver
eniging over te gaan. Een door een
commissie van voorbereiding opge
stelde beginselverklaring werd met
algemene stemmen aanvaard.
CRITIEK OP DE HOOFD
COMMISSARIS VAN POLITIE
TE AMSTERDAM.
Een aantal leden van de Amster
damse gemeenteraad heeft blijkens de
algemene beschouwingen over de
begroting dier stad, vrij veel critiek
op de hoofdstedelijke politie. Naar
aanleiding van de processen verbaal
actie tegen verkeersovertreders
die thans gelukkig wordt gevolgd
door een meer paedagogische actie
is de vraag opgeworpen, of de hoofd
commissaris wel avoldoende begrip
heeft voor de Amsterdamse menta
liteit. Reeds enige malen is het voor
gekomen, dat van de zijde van de
hoofdcommissaris acties zijn bevo
len, die een averechtse uitwerking
hadden.
Sommige leden meenden, dat ruim
25 mille voor de aanschaffing en het
onderhoud van politiehonden niet
verantwoord is en maakten de op
merking, dat het doel waarvoor deze
honden worden gebruikt, strijdig is
met de waardigheid van de stad.
("Hiermede werd bedoeld het gebruik
van depe viervoeters bij razzia's op
zwarte handelaren in de binnen
stad).
KIPPEN ZIJN AAN DE LEG
De kippenhouderij te Neerkant
(gem. Deurne) is een belangrijke
eier-producent geworden. Tengevol
ge van het zachte weer der laatste
weken neemt de eierproductie gesta
dig toe. De jonge kippen zijn vrij
wel alle* aan de leg terwijl ook de
overjarige kippen weer heel wat ei
eren leveren. Op het ogenblik wor
den weer 15.000 eieren per week naar
de veiling te Venlo verzonden. Per
jaar bedraagt de productie ruim een
miPioen eieren.
BINNENLAND.
Een Haarlemse huisvrouw ging
het vuur van een in brand geraakt
tapijt met een stofzuiger te lijf. De
stofzuiger zoog de brandende vezels
op, waardoor het vuur bedwongen
werd.
Dr. J. C. G. Burkens uit Mep-
pel is benoemd tot geneesheer-di
recteur van het Oude- en Nieuwe
Gasthuis te Delft.
Het Bijz. Ger. te A'dam ver
oordeelde conform de eis drie leden
van de colonne Henneicke tot de
doodstraf. Het waren B. M. van Eg-
mond, A. D. Hogguer (bij verstek)
en A. Schmidt.
Sem Dresden heeft wegens het
bereiken van de pensioengerechtig
de leeftijd afscheid genomen als di
recteur van het Kon. conservato
rium voor muziek te 's-Gravenhage.
Volgend jaar zal er veel cement
uit Bizonië naar ons land komen.
Door bemiddeling van de Nederland
se Cement Maatschappij zijn n.l. gro
te contracten afgesloten voor de le
vering van dit veelbegeerdé bouwma
teriaal met fabrieken aan de Rijn,
aan de Main en in Westfalen.
Wegens moord met roof, ander
half jaar geleden te Roosendaal ge
pleegd op een vrouw, is de 43-jarige
P de J. uit Roosendaal in hoger be
roep door het Gerechtshof in Den
Bosch tot levenslang veroordeeld. De
Rechtbank te Breda had de man de
zelfde straf opgelegd.
Een 15-jarg meisje is in een ate-
tier te Amsterdam, waar zij met cel
lulose werkte, in brand gevlogen en
zeer zwaar gewond.
Op een onbewaakte overweg na
bij Borne is de 57-jarige koopman A.
S. uit Enschede, die hardhorend was,
door een trein gegrepen en vrijwel op
slag gedood.
Daar het wegens plaatsgebrek in
de kerken vaak moeilijk is, willen wij
ook dit jaar weer belangstellende
niet-katholieken in de gelegenheid
stellen om de Nachtmis bij te wonen.
Inlichtingen hieromtrent vóór 19
December bij „Verbum Dei", Plan
tage 16. Tel. 21988.
KATH. REISVERENIGING
We moeten hier even ons excuus
maken voor een lelijke omissie in
het verslag van de feestavond der
Kath. Reisvereniging op Donderdag
avond. Immers, we vermeldden niet
het optreden van de Gibaba's, Lei-
dens beste Krontjong-band, zoals het
programma vermeldde. Nu behoeft
men een programma niet altijd te
geloven, maar hier was het toch zeer
juist gezegd. De aanwezigen hebben
genoten van de prestaties van deze
band uit de parochie Herensingel.
Wat zij boden aan zang en muziek,
was in één woord: af! Dat de aanwe
zigen het hiermede eens waren, bleek
uit het herhaaldelijk opklaterende
applaus. Het optreden van deze band
was zeker een der best geslaagde
nummers van het aantrekkelijke pro
gramma.
HET NIEUWE STATION.
Door de Nederlandsche Spoorwe
gen te Utrecht is aan de heer J. M.
Samson, aannemers-, wegenbouw en
transportbedrijf hier ter stede, opge
dragen, het eerste voorbereidend
werk nabij het N.S. station te Lei
den, n.l. het dempen van de Spoor-
haven en het verbreden van de spoor
baan met bijkomende werken voor de
som van 184.750. Met het werk is
reeds een aanvang gemaakt.
HET PROBLEEM VAN HET
AFBETALINGSSTELSEL.
Comité uit de Middenstand gevormd.
Nu langzamerhand het bedrijfsle
ven zich aan het herstellen is en
steeds .neer goederen beschikbaar
komen, zal binnenkort het probleem
van het afbetalingsstelsel wederom
op de voorgrond treden.
Immers, de grote achterstand in de
gezinnen, ontstaan door de oorlogs
omstandigheden, gepaard gaande aan
de nog -teeds heersende spanning tus
sen lonen en prijzen, zal voor velen
aanleiding ziju, zij het noodgedwon
gen, de benodigde goederen op afbe
taling te gaan betrekken.
Het is vanzelfsprekend, dat niet al
leen de consument, doch ook de mid
denstand groot belang bij een goede
regeling van het afbetalingsstelsel
heeft.
Om dit noodzakelijke volkscrediet
in goede banen te leiden en te voor
komen, dat de bonafide koper in han
den van minder scupuleuze zaken
lieden valt is het gewenst, dat er een
orgaan in het leven wordt geroepen,
dat in deze regelend optreedt.
Om hierin te voorzien is te Ensche
de, met medewerking van he Ge
meentebestuur en de Kamer van
Koophandel, opgericht het „Twentsch
Financieringsinstituut Detailhandel".
Hier ter stede hebben de heren H.
Simonis Sr. en J. A. van Zanten, resp.
voorzitter van de Afd. Kleinbedrijf
van de Kamer van Koophandel en
Directeur der Gemeentelijke Volks-
credietbank, het initiatief genomen
om ook in Leider, te komen tot op
richting van een dergelijk instituut
Een voorlopig comité, waarin be
halve genoemden ook zitting hebben
de heer W. Zwart, voorzitter der Neu
trale Middenstands vereniging (plaats
vervanger de heer A. J. F. Eichhorn),
de heer L. Questroo, lijstenfabrikant
e" winkelier te Leiden en de heer
Vreeswijk, rijwielhandelaar te Al
phen a. d. Rijn, heeft deze zaak nader
bestudeerd en is tot de conclusie ge
komen, dat het zeer gewenst is dat
de middenstand zich over deze zaak
beraad.
Voornoemd comité heeft daartoe
een vergadering belegd op Woensdag
15 December 1948 der namiddags te
3 uur, in de bovenzaal van het café
restaurant „In den Vergulden Turk",
Breestraa 84 te Leiden.
De heer H. Simonis jr., secretaris
penningmeester van het Twentsch Fi-
Gemeentelijke Volkscredietbank te
nancieringsinstituut en Directeur der
Enschede, zal in deze vergadering een
inleiding houden over doel en werk
wijze van het op te richten instituut.
AVOND-MUZIEK
HOOGLANDSE KERK.
Op Maandag 20 December, 's avonds
half 9, zal. indien de weersomstan
digheden dit toelaten, in de Hoog
landse Kerk een programma van
Advents- en Kerstmuziek worden
uitgevoerd door de organist Piet
Uiterlinden, met medewerking van
de sopraanzangeres Helen Pet.
Het programma wordt t.z.t in de
plaatselijke pers gepubliceerd; de
toegang is vrij.
Katholieke Jonge Middenstand.
De goede Man heeft zijn vertrek naar
Spanje nog een week uitgesteld, om
zich nog eens echt gezellig, onder
aJle Katholieke Jonge Middenstan
ders met hun meisjes op te houden.
Introducé's en vooral ook de dames
zijn zeer by de Sint gezien. Om 8 uur
precies arriveert St. Nicolaas in
„Liberty", Stationsweg 2. Het pro
gramma bestaat uit. muziek, attrac
ties, voordracht en declamaties.
LEIDSE UNIVERSITEIT.
Geslaagd voor het candidaatsexa-
men Geschiedenis: de heren C. T. de
Jong te Den Haag (cum laude) en
J. G. Bruggeman te Den Haag; ge
slaagd voor het candidaatsexamen
Geneeskunde: mej. C. C. Wachter te
Ede; geslaagd voor het doctoraal
examen Geneeskunde: de heer B. E.
de Groot te Voorburg; geslaagd voor
het arts examen le gedeelte: mevr.
H. Lem-Visser te Leiden; mej. H. de
Groot te Oegstgeest en de heer O.
Makstenieks te Oegstgeest. Geslaagd
voor het arts examen 2e gedeelte: de
dames J. R. Koetsier te Den Haag en
M. Molenaar te Den Haag en de he
ren W. E. 1 angert te Leiden; H. R.
Kijlstra te Velp en J. J. de Lange te
Den Haag.
AMBTSAANVAARDING VAN
PROF. DR. C. BRUYN.
In het groot auditorium van de
rijksuniversiteit aanvaardde gisteren
prof. dr. J. C. Bruyn, benoemd tot
bijzonder hoogleraar vanwege de
Bollandstichting om onderwijs te
ven in de philosphie in de geest van
Hegel, zijn ambt met het uitspreken
van een inaugurele oratie, getiteld
„Philosophia perennis".
Het ligt in het voornemen van de
Directrice en haar medewerksters
van het Kleuterhuis der Leidse Bui
tenschool, om op 14 December a.s.
in het gebouw van het Kleuterhuis
te Katwijk aan Zee een Kerstmarkt
te organiseren teneinde een ver-
pleegfonds te stichten ten behoeve
van een gratis-bed.
Het doel hiervan is om een gratis
verpleging te verschaffen aan kinde
ren van 16 jaar, wier ouders door
financiële omstandigheden niet in
staat zijn zo'n verpleging te bekos
tigen.
De praktijk bewijst, dat voor deze
kinderen niet genoeg gedaan km
worden, zodat een druk bezoek
wordt verwacht. Deze Kerstmarkt
wordt zowel in Katwijk als in Lei
den gehouden te Katwijk is deze
markt op 14 Dec. geopend van 15-17
uur en van 19.30 tot 21 uur, en te
Leiden in het Federatïehuis, Ge
recht 10 od Donderdag 16 en Vrijdag
17 December telkens van 14.30 tot
17.30 en van 19 30 tot 22 uur De
toegang is gratis. Vele attracties zul
len de gezelligheid verhogen, ter
wijl textielgoederen en ve^e nut
tige voorwerpen tegen gewone prij
zen zullen worden aangeboden.
Met bet oog op het goede en on
baatzuchtige doel bevelen wij een
bezoek aan deze Kerstmarkt van
harte aan.
Naar de „Volkskrant" verneemt,
heeft het ministerie van Sociale Za
ken geweigerd de dirigent Paul van
Kempen, die tijdens de afwezigheid
van Eduard Flipse enkele concerten
van het Rotterdams Philharmonisch
Orkest zou leiden, een werkvergun
ning te verlenen. Deze weigering zou
betekenen, dat Paul van Kempen ook
het concert van K. en O. op Woens
dag 15 Dec. a.s. in de Stadsgehoor
zaal niet zou kunnen dirigeren. K. en
O. heeft zich in verbinding gesteld
met Den Haag, doch het resultaat van
haar pogingen zal eerst Maandag be
kend gemaakt kunnen worden.
Paul van Kempen is zoals men
weet Nederlander van geboorte. Hij
nam in 1932 de Duitse nationaliteit
aan, doch is sinds 1945 doende de Ne
derlandse nationaliteit terug te krij
gen.
DISTRIBUTIEKRING LEIDEN.
Maandag te Leiden uitreiking van
bonkaarten 901.
Maandag en Dinsdag uitreiking
van toeslagkaarten bijz. arbeid te
Rijnsburg.
Alg. Ned. Invalidenbond. Lou
Bandy zal op de feestavond van de
Alg. Ned. Invalidenbond, afd. Lei
den en omstr., op 22 Dec. a.s. in de
Stadsgehoorzaal, belangeloos z'n me
dewerking verlenen.
Himmler was de grootste
valse munter
Nu onlangs op grote schaal valse dollars blijken „aan
gemaakt", is daarbij door de politie voorzichtig opge
merkt, dat het zeer wel mogelijk was, dat dit geld uit
Duitsland afkomstig kon zijn. Over de valsgeld-affaire
van Himmler geven we hierbij een uitvoerige beschou
wing.
Dc Himmlcr-centrale.
Het is een onmiskenbaar
feit, dat een oorlog verval
singen stimuleert. Het
wordt zelfs min of meer
een overheids-kwestie,
wanneer spionne'n van val
se papieren moeten wor
den voorzien. Hoeveel Ne
derlanders hebben niet
tijdens de laatste oorlog
met valse persoonsbewij
zen en „Ausweisen" in de
za gelopen en levensmid
delen gekregen op valse
bonnen? Het werd een
soort sport en op de duur
werd er zoveel virtuosi
teit 'gedemonstreerd, dat
men moest gaan vrezen
voor de na-oorlogse tijd.
Merkwaardig is echter, dat
de Nederlandse mentaliteit
zegevierde en toen bleek,
dot vervalsingen niet meer
nodig waren, zijn er prac-
tisch geen daden mis
daden toen geconsta
teerd
Iloe de oorlog op de Duit
se vervalsers had gewerkt,
bleek pas na de bevrijding,
toen de werkzaamheden
van de beruchte Himmler-
centrale werd ontdekt. Op
eei. goede dag kwam er in
Den Haag een man aan de
Raamweg, die een verhaal
deed, dat we nog eens uit
voerig zullen weergeven,
omdat het, dank zy de ac
tiviteit van de Nederland
se valsgeld-centrale, tot de
ontknoping van de groot
ste vals-geld-affaire aller
tijd' i heeft geleid. Deze
Hollander was in Neder
land opgepikt en werd
na' Saxcnhausen getrans
porteerd. Na enkele weken
kwam hy met 140 man in
een geïsoleerd gedeelte,
waar men werd opgeleid
voor het vervaardigen van
Engels geld. Duitsland was
n.l. van plan 200 millioen
Pond-Sterling te fabriceren
en dit aanvankelijk bij de
invasie te gebruiken er. la
ter met vliegtuigen boven
Londen uit te gooien.
Men begrijpt, dat dit een
ramp geweest zou zyn voor
het Engelse economische
leven. De mannen kwamen
in de „fabriek" ergens on-
der de grond in Duitsland.
Daar was een archief van
68000 rubber-stempels uit
heel Europa. Er stonden
snelpersen en er was een
cliché-inrichting en een
graveerinrichting. Van al
les werd er nagemaakt:
leges-zegels, intentificatie-
papieren, bankbiljetten.
Het zwaartepunt zou ech
ter komen te liggen op de
productie van Engels geld.
De saamhorigheid van de
gedetineerden was verba
zingwekkend. Ze wisten,
dat ze na hun werktijd
zouden worden vergast,
omdat dit geheim mee het
graf in moest en ze noem
den zich dan ook „de do
den met vacantie".
't Geld zou voor drie doel
einden worden gedrukt:
in de eerste plaats om er
in de neutrale landen bui
tenlandse betalingen mee
te verrichten, in de tweede
plaats om er de spionnen
en de agenten mee te beta
len en in de derde plaats
om er na een luchtactie
het Engelse economische
leven mee te ontwrichten.
De arbeiders traineerden
het werk zoveel mogelijk,
omdat ze wisten aan v/elke
ramp ze zouden meewer
ken. Ze vertraagden het
werk zo zeer, dat dc cen
trale moest verhuizen om
nie. door de geallieerden
te worden veroverd. In
zestien spoorwegwagons
werd de hele outillage in
gepakt met bestemming
een berggrot in de Retel-
Zipf in Oostenrijk. De
mannen voelden, dat hun
laats, j uren waren aange
broken. Tenslotte kregen
ze opdracht het Engelse
geld te verbranden omdat
de Amerikanen zeer ver
waren opgedrongen. Circa
180 millioen is toen in
derdaad door het vuur ver
slonden. Van de andere
20 millioen was al naar
schatting 10 millioen be
steed aan buitenlandse be
talingen, terwijl de overige
10 millioen op het laat
st moment in de reeds in
gepakte kisten moest wor
den gestopt.
Daartoe kreeg een van die
140, een Frans ingenieur
opdracht de kisten weer
open te breken en de bil
jetten tussen de voorwer
pen te deponeren. Vervol
gens moest hij de vracht
auto met kisten wegrijden
en de ingenieur kweet zich
voortreffelijk van zijn taak
door de auto in een berg
meer te rijden. Door de val
werden de kisten versplin
terd en dreef overal het
Engelse geld op het water,
zodat de inmiddels gearri
veerde Amerikanen aan
een wonder gingen gelo
ven en ijverig de ponden
uit de goudkreek opvisten.
De Nederlander moest on
dertussen met de derde
groep van de 140 man naar
't concentratiekamp Eben-
see lopen, om te worden
vergast. Twee groepen wa
ren inmiddels al vertrok
ken. De derde groep draal
de echter zo lang, dat ze
voor het bereiken van het
kamp werden bevrijd door
de Amerikanen.
Zo ontkwam hij aan een
wisse dood en bracht bo
vendien naar Nederland
een In zijn schoenzool ge
naaid bankbiljet mee terug,
dat le Centrale inzake fal-
sificaten naarstig gebruikte
om New Scotland Yard
van Himmler's „geheime
wapen" op de hoogte te
brengen. Direct zijn toen
de detectives naar Duits
land en Oostenrijk ver
trokken om de outillage in
beslag te nemen en het
valse geld te achterhalen.
Het is evenwel mogelijk,
dat veel van het geld door
de Amerikanen is „opge
vist" en in omloop ge
bracht in de leave-centers
zoals België. Dat zal bin
nenkort moeten blijken.
Bioscopen
Luxor. Voor hen, die „De re
gen kwam" in 1939 reeds zagen, zal
het moeilijk vallen, dc waardering
op te brengen, die wij toen deze
film toekenden. De opvattingen, die
tien jaar geleden gehuldigd werden
omtrent het begrip film, verschillen
nogal met de tegenwoordige. Zij is
voor de huidige smaak te lauw, te
weinig „gevoelig", te weinig kunst
zinnig gemaakt. De camera-instel
lingen zijn te ouderwets, dc film
„leeft" niet voldoende, er gaat geen
ontroering uit van het toch zeer
dramatische verhaal. „De regen
kwam" is geen film, die de critiek
van heden kan doorstaan. De scènes,
die toentertijd imponeerden door
inlassing van technische snufjes, zo
als een aardbeving en een fikse
regenbui, kunnen ons niet meer be
koren omdat zij geen wezenlijk deel
uitmaken van de film.
Tyrone Power en George Brent
zijn brave jongens, waar geen cent
kwaad bij zit en Myrna Loy een ac
trice, die in 1939 misschien ons hart
gestolen heeft. We weten het niet
meer. Nu doet zij het in geen geval.
De K.F.C. oordeelde deze film toe
laatbaar voor volwassenen.
Trianon. Als men de verdien
sten van Charles Dickens kan afme
ten naar de verfilming van zijn „Oli
ver Twist", dan mag het geen ver
wondering wekken, dat hij tijdens
zijn leven reeds veel gelezen werd.
In al zijn werken legde hij een rea
liteit, die soms te cru is, wanneer het
ging om bepaalde toeestanden te he
kelen, maar dit realisme ging toch
ook gepaard met een heilig idealis
me, dat beoogde door de reealiteit
der uitbeelding te bereiken wat
langs normale weg niet verkregen
kon worden.
Dat zien we ook in „Oliver Twist",
waarbij de bedoeling voorzat de vin
ger te leggen op de wantoestanden
in de armverzorging in die jaren.
Charles Dickens leefde in de jaren
18121870 en niemand zal ontken
nen, dat er in die jaren het ver
haal verscheen in 18371839 in afle
veringen van Bentley's Miscellany
niets op te knappen viel in een we
reldstad als Londen. Het leven in de
laagste kringen der Londense sa
menleving werd in dit verhaal wel
zeer scherp getekend en de film
beeldt de realiteit nog sterker uit.
„Oliver Twist" geeft het leven
weer van een weesjongen, in 1830
geboren in een van de zo beruchte
Londense „werkhuizen". Na een zeer
moeilijke tijd in deze hel voor de
jongens, waarbij zij geregeerd worden
door zich uitstekend verzadigende
regenten, vlucht hij naar Londen en
komt terecht in een bende zakken
rollers en dieven, die onder leiding
staat van een monsterlijke vrek, Fa-
gin genaamd. Bij een van die stroop
tochten was de jonge Oliver betrok
ken en hij wordt gegrepen en voor
de rechter gesleept, maar de bena
deelde, de vriendelijke en rijke mr,
Brownlow trekt zich zijn lot aan en
voedt hem op. Het kind voelt zich
dan gelukkig, maar wanneer de jon
gen voor het eerst weer alleen op
straat komt, valt hij in handen van
Bill Sikes, een lid van de dieven
bende. Hij sleurt hem weer mee en
het leventje gaat onnieuw beginnen.
Een vrouw uit de sloppen, die intus
sen Oliver's afkomst te weten is ge
komen, en begaan is met het lot van
de jongen, wil hem bij mr. Brown-
De „Gezellen-Réunic op Woensdag
15 December a.s.
Vader Kolping's geboortedag is op
8 December j.l. op bescheiden wijze
door de Kolpingszonen herdacht.
„De „Oud-Gezellen maken zich
thans op voor de Réunle, op Woens
dag 15 December a.s., in het ,J5int
Antonius-clubhuis aan de Mare No.
45, te Leiden. Op de Réunie worden
verwacht aFe oud-Gezellen uit Lei
den en omgeving. De uitnodigingen
zijn bereids verzonden. Zij, die als
nog gaarne een persoonlijke uitno
diging ontvangen, gelieven dit even
te melden aan het adres van onder
getekende: Witte Singel 85 te Leiden,
tel. 22851.
Omtrent de Réunie zij nog meder
gedeeld, dat Jan Koot. uit Amster
dam, een korte inlpiding zal houden
over „De persoon van Adolf Kol-
ping".
De „Oud-GezeRen" uit Leiden en
Omgeving ontmoeten elkaar dus a.s.
Woensdag, 15 Dec, in het „Sint*An
tonius-clubhuis", te Leiden.
„God zegene het eerzame hand
werk!"
P. B. H. Oostdam.
low terugbrengen, die tevens dc
grootvader, van de jongen blijkt te
zijn. Haar plan wordt echter verra
den en Bill Sikes vermoordt haar.
Evenwel, dat betekent tevens het
begin van het einde, want èn politie
èn volk beginnen een jacht op de
bende, die o.m. de dood van Sikes
tot gevolg heeft, hetgeen in een dra
matische scene wordt uitgebeeld.
Zo goed als het verhaal van Dic
kens. is de verfilming ervan door
David Lan. In meesterlijke uitbeel
ding worden de verschillende hoofd
personen in deze film weergegeven.
Oliver Twist als het vriendelijke,
weerloze joch, helemaal niet passend
in het misdadigersmilieu; Brown'ow
als de goedmoedige oude heer, vriend
en beschermer der armen, Fagin als
een achterdochtig wangedrocht, voor
wie de naam vrek nog te zachtaar
dig is, Bill Sikes als de volleerde
misdadiger, ruw, onbekookt en on
beheerstWe zouden zo nog door
kunnen gaan. Dé hoofdrolvertolkers
zijn Robert Newton, Francis L. Sul
livan, Kay "Walsh en John Howard
Davies.
De film, die boven de 18 jaar is
gekeurd, zal ongetwijfeld veel be
langstelling trekken.
Casino vertoont deze week „New
Orleans", een film, waarin een
stukje geschiedenis over de jazz
muziek wordt gegeven. De wieg van
de jazz, welke in het begin uitslui
tend door negers werd beoefend,
heeft in de grootste achterbuurt van
New Orleans gestaan. Toen de ach
terbuurt ontruimd -werd, is deze
soort muziek over heel Amerika
verspreid en vond later ook in
Europa de nodige aftrek. Een lief
desgeschiedenis brengt wat variatie
in de film, die voor het grootste ge
deelte uit knetterende trompet-soli
van Louis Armstrong bestaat. Het
geheel is erg hotterig en dus spe
ciaal voor de liefhebbers bestemd,
waartoe wij niet behoren.
De K.F.C.-keuring luidt: Voor
14 jaar.
PROF. DR. T. H. MILO OVER DE
ZEESLAG BIJ LEYTE.
Lezing voor „Onze Vloot."
Voor de Kon. Ned. Vereniging
„Onze Vloot'' sprak in „In den Ver
gulden Turk" prof. dr. T. H. Milo
over de zeeslag bij Leyte, een van de
eilanden van de Philippijnen, waar
Amerika de aanval opende op dit
knooppunt der Japanse verbindings
wegen tussen moederland en de olie-
gebieden van Indonesië.
Spr. schetste eerst de voorgeschie
denis van deze grootste zeeslag van
de jongste oorlog, het eerste Japanse
opdringen, de voor Amerika succes
volle operaties bij de Koraaleilanden
en bij Midway tot het stuiten van de
Japanse opmars en het begin van de
Amerikaanse tegenaanval bij de Salo
mons eilanden. De aanval op de Phi
lippijnen achtte spreker belangrijk
zowel ten aanzien van het Japanse
moreel als ten aanzien van de Ja
panse mogelijkheden om de oorlog
vol te houden. Toen de Philippijnen
eenmaal voor Japan waren verloren,
was iedere kans voor Japan verke
ken, om de oorlog tot een zegevierend
einde te brengen,, of zelfs maar lang
vol te houder.
Het eiland Leyte werd uitgekozen
voor de eerste aanval in 1944, omdat
het de poort opende tot de twee be
langrijkste eilanend Mindanao er Lu-
zon. De Japanners verwachtten de
aanval omstreeks December, e*. dit
zou in zeker opzicht gunstig voor hen
zijn geweest. Zij hadden geen piloten
meer, die ervaring hadden met vlieg
dekschepen als basis, en eerst in De
cember zouden de eerste nieuw-op-
geleide groepen weer beschikbaar
zijn. De vliegdekschepen vertoefden
ten tijde van de aanval dan ook in
Japan.
De aanval werd van Amerikaanse
zyde geopend door een omvangrijk
luchtoffensief tegen de Japanse lucht-
bases op Formosa, die zo goed als ge
heel werden uitgeschakeld. Op 20
October volgde daarop de eerste lan
ding op Ley die, uitgevoerd onder di
recte dekking van de Amerikaanse
zevende vloot, terwijl ten Oosten van
de Philippijnen de derde vloot voor
dekking var de gehele operatie zorg
de. In het geheel namen 738 schepen
deel, met een tonnage van 2 ys mil
lioen, ongeveer de omvang van de
Nederlandse koopvaardijvloot. Ten
Westen van de Philippijnen was
voorts een gordel van Amerikaanse
duikboten gestationneerd, die het
eerste contac met de vijand kregen,
n.l. op 23 October. Op diezelfde dag
vatten echter vliegdekschepen. Deze
werden (zoals later bleek met onge
oefende piloten aan boord) gebruikt
als „lokvloobwaardoor de Ameri
kaanse vloot zich inderdaad korte tijd
heeft laten misleiden. Op dat mo
ment waren echter de beide andere
vloten reeds zo goed als geheel on
schadelijk gemaakt, vooral door een
onderlinge rivaliteit der bevelvoeren
de Japanse vlootcommandanten. De
zeeslag, die de beslissing over het sla
gen van de Amerikaanse operaties op
de Philippijnen afdwong, was daar
mede in het voordeel van de Ameri
kanen verlopen. Zwaar waren de Ja
panse verliezen geweest, waartegen
over natuurlijk gevoelige, doch in
verhouding lichte Amerikaanse ver
liezen stonden.
De lezing werd geïllustreerd met
talrijke lichtbeelden, die een uitne
mend inzicht gaven in de aard en
omvang van de strijd, die zo belang
rijk is geweest voor de uiteindelijke
overwinning op Japan.
K.L.-DAGKALENDER,
Correspondentie: Secretariaat Ver.
„Katholiek-Leiden", Jan Lievens-
straat 2, Leiden, tel. 22761.
Zondag 12 December. 20 uur, Boven
zaal „Amicitia" (Steenstraat): St. Ni-
colaasavond Kath. Jonge Midden
stands-Ver.
Woensdag 15 December, 20 uur,
„Liberty" (Stationsweg), de heer
Herman Geyer spreekt voor de Kath.
jonge middenstanders over het on
derwerp: „De Vestigingswet Kleinbe
drijf".
Donderdag 16 December, St. Anto-
nius Clubhuis: 3e Culturele Ontwik-
kelingaavond K.A.B.: „De christen
in het arbeidsleven". Spreker: de
heer Dré de Wolf, Verbondssecreta-
ris; onderwerp. „De arbeider in de
nieuwe maatschappij". Schimmenspel
en declamatie door Joop Koevoets,
muzikale omlijsting door de K.A.B.-
Symphonie.
Vrijdag 17 December, 20 uur, Stad
huis: Alg. vergadering Leids Jeugd-
pplement slotzitting 1948 Ge
discussieerd zal worden over „De
werkmethode van het Jeugdparle-
ment. Alle „oude" en nieuwe frac
tieleden worden verwacht.
20.15 uur „Den Burcht": H.K.
W. „Sint Franciscus van Assisië", pro
testvergadering inzake de Winkelslui
ting; spreker: de heer G. J. H. Kriek,
bondsbestuurder.
Zaterdag 18 December, Ned. Kath.
Reisvereniging, bezoek aan de Ster-
rewacht, alleen voor leden, kosten 25
werd in de Soeloezee een Japanse ct. per persoon; opgave: Boekhandel
vloot gesignaleerd, die naar het Noor- De Sleutelstad, Breestraat 123, be
den opstoomde. Geen van zloter. om- I perkte deelname.
