S)e CoidóeSoti/fca/nt CHAOS IN CHINA Aangename atmosfeer te Kalioerang Vier kapiteins op één schip Directeur: C. AL VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILA1EB. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DONDERDAG 2 DECEMBER 1948 40ste JAARGANG No. Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 De democratie zonder God DE democratie is het beste be- stuursstelsel, dat de mens zich tot nu toe heeft uitgedacht. Zonder twijfel biedt een régime, dat een ideale democratie benadert, niet te onderschatten waarborgen voor de vrijheid van de mens, voor zijn le ven als persoonlijkheid en de hand having zijner waardigheid, voor de onverkorte uitoefening zijner na tuurlijke rechten cn voor een wel geregelde verhouding tussen de indi viduen. Het staatsabsolutisme daar entegen, dat de staat tot God ver heft, is een kwaad in zich, in welke vorm het zich ook aandient. Wij moeten er echter op wijzen, dat wij in de democratie zien niet te onderschatten waarborgen voor de verwezenlijking van de kostbaarste geestelijke goederen van de mens: zijn persoonlijke vrijheid, zijn per soonlijke waardigheid; maar dat het niet meer zijn dan: niet te onder schatten waarborgen. Zekerheid geeft de democratie in zichzelf en door ?ic'nzelf niet! In zijn werk „De strijd om de per soonlijkheid", dat wij hier citeren, zegt ir. L. Feber zeer juist: „Niet alleen uit speculatieve be schouwingen, maar in niet mindere mate uit de historische feiten moet worden geconcludeerd, dat de mens niet slechts door het staatsabsolutis me, maar ook door een ontaarde de mocratie in zijn wezenlijkste bestaan, in zijn persoonlijkheid en in het be sef van zijn verhouding tot den Schepper wordt bedreigd". Misdaden, als waarvoor nu pas weer de Amersfoortse beulen heb ben terecht gestaan, kunnen veel gemakkelijker en veelvuldiger wor den gepleegd onder een dictatuur, dan onder een democratisch stelsel. Dit laatste stelsel biedt wij her halen het ,.niet te onderschatten waarborgen" tegen het plegen van dergelijke gruwelijke barbaarsheden; maar men bedriege zichzelf toch niet door te geloven, dat het de zekerheid schenkt, dat dergelijke feiten niet kunnen geschieden. De democratie heeft als grondslag nodig de erkenning van God en Diens zedenwet, om onder alle om standigheden de zekerheid te schen ken, dat de menselijke vrijheid en menselijke waardigheid worden ge ëerbiedigd. In de sociale commissie der V. N. heeft de Nederlandse afgevaardigde prof. mr. dr. Beaufort O.F.M. ver klaard, dat men zichzelf bedriegt, als men meent, de rechten van de mens zo stevig mogelijk te kunnen fun deren, terwijl men niet erkent, dat de mens staat in betrekking tot en af hankelijk is van zijn Schepper. Het is verblijdend, dat Nederland voor het forum der wereld deze ver klaring heeft afgelegd. En het is teleurstellend, dat niet alle vergaderden daarnaar hebben willen luisteren Luxe |">E Bisschoppen in Noord-Italië ■^hebben zich in eén herderlijke brief beklaagd over de luxe aan de Rivièra. Zij noemen dat: een uitdaging. Zij verklaren, dat het eigendoms recht zulke buitensporigheden niet veroorlooft. Zij houden voor, dat het een plicht is van een ieder om op gepaste wijze sober te leven, ook als hij over gro tere mogelijkheden beschikt. Ook buiten Italië kan men uit de ze vermaningen lering trekken. Daar zijn er in ons land ook, die menen, dat het eigendomsrecht hen veroorlooft, zelfs in deze tijd, de bui tensporigheden van een luxueus le ven. Het begrip „buitensporigheden van een luxueus leven" heeft een zekere betrekkelijkheid. In deze tijd van na tionale armoede en van veler per soonlijke armoede mag men gauw spreken van „buitensporigheden" en van „luxe". En daarom betekent in deze tijd een smijten met geld gauw een uitdaging.... PROF. GORTER DOCTOR HONO RIS CAUSA De Universiteit van Parijs heeft aan 12 buitenlandse ge leerden ere-doctoraten verleend. Tot de aldus onderscbeidenen behoorde ook de Leidse hoogleraar in de kin dergeneeskunde, prof. dr E. Gorter. Na het spelen van de Marseillaise geeft de Rector-Ma?nificus het woord aan de voorzitters der faculteiten die de verdiensten van de promovendi schilderden. Slechts 9 van de ge werden waren bij de plechtigheid aanwezig. V.l.n.r. de professoren Fernand Visscher (Rome), Chavez (Mexico), Jones Clark (Columbia), Dos Santos (Lissabon), Pauling (Cali- fornië), Maiuri, (Napels). Drummond (Londen) en Gorter (Nederland). PATER BENEDICTUS BROKX O.F.M. BENOEMD TOT ZIELZORGER DER KERMIS REIZIGERS. Naar wij vernemen heeft Z.Em. Jo hannes Kardinaal de Jong Pater Be- nedictus Brokx O.F.M. speciaal be last met de zielzorg voor alle kermis exploitanten en kermisreizigers. Het Hoogwaardig Episcopaat heeft hem tevens de gewone jurisdictie in alle bisdommen verleend voor alle personen, die bij het kermisbedrijf werkzaam zijn. Pater Brokx is thans verbonden aan het Centraal Bureau van de Der de Orde te Brummen. J^E MINISTERS Sassen en Stikker en de gedelegeerde van het opper bestuur, Neher, zijn gisteren met hun staf te Batavia aangekomen na gedurende vier dagen besprekingen te hebben gevoerd met Hatta en andere republikeinse autoriteiten. Minister Sassen legde een verkla ring af, waarin hij zeide, dat dc besprekingen te Kalioerang plaats von den in een aangename atmosfeer, doch, dat het nog te vroeg is om op deze besprekingen commentaar te geven ,De minister voegde hieraan toe, dat de delegatie is teruggekeerd om met de parlementaire waarnemers te spreken. Nog te vroeg voor commentaar Hatta heeft tegenover Antara ver— k'aard, dat de Nederlandse delega tie naar Nederland zou gaan om een memorandum over de besprekingen te Kal'oerang aan het parlement voor te leggen. Hatta zeide, dat het nog niet bekend was, of de Neder landse delegatie naar Djokja zou te rugkeren. Ook enkele leden van de republi keinse delegatie o.w. dr Leimena, voorzitter der veiligheidscommissie, zijn te Batavia teruggekeerd. Dr. Leimena zeide, dat er „enige vooruit gang was gemaakt bij de besprekin gen, maar dat nog niet aUe moeilijk heden overwonnen waren." Dr Dar- masetiawan noemde als voornaamste struikelblokken de positie van het republikeinse leger en de bevoegd heid van de hoge vertegenwoordiger der Kroon. VOEDSELCONVOOI IN DE NEGEB AANGEHOUDEN Joodse strijdkrachten hebben mee gedeeld dat zij onderdelen voor lichte wapenen hebben aangetroffen in een voedselconvooi van de Verenigde na ties, dat bestemd was voor de afge sneden Egyptische troepen te Falujja in de Negeb. Het convooi is vastge- UITREIKING DR CARL LAND- STEINER MEDAILLE Dinsdag middag werd door de heer H. C. A. Gransberg, voorzitter van de afd. Amsterdam van het Nederlandse Ro de Kruis de prof dr Carl Landsteiner medaille uitgereikt aan hen die meer dan vijfmaa1 hun bloed gaven voor hun medfjpensen. De heer L. C. v. daar hij meer dan l#maal zijn bloed houden voor een nader onderzoek. Een Joodse militaire woordvoerder zei dat het na deze ontdekking aan twijfe1 onderhevig is of de convooien van de Verenigde naties nog zullen doorgaan. Hij vertelde ook dat een waarnemer van de Verenigde naties net convooi had vergezeld. CONVENTIE TEGEN VOLKEREN MOORD AANVAARD De speciale correspondent van het ANP seint uit Parijs, dat de juri dische commissie der V.N. met der tig stemmen en acht onthoudingen de tekst voor de conventie betreffen de volkerenmoord (genocide) heeft aanvaard. De geldigheid der conventie strekt zich niet uit tot politieke groepen, waardoor wordt tegemoet gekomen aan de Sowjet-Russische bezwaren tegen de gehele conventie. De kans, dat de conventie aanvaard wordt doordat genoeg landen haar ratifi ceren, is daardoor aanzienlijk toege nomen. De Neder1 andse delegatie bleef zich tegen de uitsluiting van po litieke groepen verzetten. Zij achtte het van principieel belang, dat de politieke vrijheid beschermd zou blijven. Het dreigende gevaar in China CENTRALE REGERING BLIJFT IN NANKING. Volgens de piloten, die per vlieg tuig rijst brengen aan Soetsjou, heerst daar de grootste verwarring. De Nanking-regering heeft de stad opgegeven en nu vechten soldaten en officieren om de weinige plaatsen in de retour-vliegtuigen. Soms hangen zij nog aan de deuren, terwijl het overvolle vliegtuig reeds wegvliegt. De Chinese uitvoerende Yoean (ka binet) heeft gisteren besloten dat de regering Nanking niet zal verlaten. De uitvoerende Yoean besloot te vens, dat hoge regeringsfunctiona rissen tijdens de huidige noodtoe stand hun post niet tijdelijk mogen verlaten, noch af mogen treden. Ge zinnen van regeringsambtenaren zul len mogen vertrekken ter verlichting van de voedseltoestand te Nanking, maar het aantal ambtenaren zal niet worden verminderd en ook de om vang van de regeringsorganisaties zal niet worden beperkt. Berichten uit Sjanghai melden, dat het grootste deel van het regerings leger en de luchtmacht de ontrui ming van Soetsjou vrijwel geheel heeft voltooid. De strijd zou op on geveer acht k.m. ten Zuid-Westen van de stad woeden. Een militair woordvoerder van de regeringsstrijdkrachten heeft mede gedeeld, dat Maandag 50.000 man vijandelijke troepen tegen Kalgan, de hoofdstad der provincie Tsjahar, een aanval hebben ingezet. MEVROUW TSJLANG KRIJGT EEN KOELE ONTVANGST. De Amerikaanse pers reageert koel op de aankomst van mevrouw Tsjiang Kai Sjek, zo seint Reuter. Ook de ontvangst van officiële zijde was koel. Er was geen onderhoud ge arrangeerd met de minister van bui tenlandse zaken, George Marshall, die zich thans in het ziekenhuis be vindt, noch met de onder-minister, Lovett. Haar naam kwam niet voor op de bezoekerslijst van president Truman. Mevrouw Tsjiang, die hulp komt zoeken voor de terugtrekkende troe pen van haar man, legde geen enkele verklaring af. Men meent, dat zij zulks pas zal doen na besprekingen met de Amerikaanse functionarissen. Men verwacht echter algemeen, dat haar verzoek om hulp bij deze func tionarissen geen weerklank zal vin den. NU IS KALGAN AAN DE BEURT. Kalgan. de hoofdstad van de Noord-Schinese provincie Tsjahar, verschijnt heden voor 't eerst in het nieuwsbeeld van de strijd in China, nu Mongoolse communistische cava lerie onder generaal Nien Joeng Sjang naar de stad oprukt. Er wor den reeds gevechten gemeld op 16 mijl ten Westen van Kalgan. Missie in Mongolië bedreigd Missionarissen blijven op hun post De stad Patotow, eindpunt van de spoorweg, die van Mongolië via Pe king naar Tientsin loopt, is zonder slag of stoot in communistische han den gevallen. Het gebied om deze stad telt 30.000 katholieken en wordt thans door de Roden beheerst. De Belgische Scheutist Mgr. van Melckebeke, Bisschop van Ninsia, en de zes Belgische en Nederlandse Scheutisten, die met hem te Shenpa verblijven, verwachten de communis ten ieder ogenblik. Reeds hebben zij hun voorzorgen genomen, doch zij zullen bij de 20.000 katholieken in hun gebied blijven. De rest van het missiepersoneel, priesters en Zusters, zullen met 12 vrachtauto's en een jeep 200 kilometer door de woestijn reizen om naar de Mongoolse stad Ningsia te gaan. Deze wordt verde digd door Gouverneur Ma Hong Hoei. Cok zal de katholieke missie de protestantse zendelingen en hun ge zinnen uit dit gebied evacueren. De uittocht van de bevolking zal zeer waarschijnlijk op een ramp uitlopen; de winter is reeds ingetreden en de koude is uiterst fel. Beide laatste jaren stichtte de Mis sie nog twee scholen met bibliotheek en sporttrerrein: een voor jongens te Shenpa en een voor meisjes te Ning sia. De Mongoolse autoriteiten waren hier zeer mee ingenomen en zonden er hun kinderen heen. Mgr. Van Melckebeke wilde prima leerkrach ten hebben en liet verscheidene priesters en Zusters daartoe nog de katholieke universiteit te Peking be zoeken. In een brief schrijft deze mis siebisschop: „Behoudens een bij zondere aanduiding van de Voorzienigheid, denk ik hier met een groep priesters achter te blijven. Mogelijk is dit 'n nutte loos avontuur, doch ik kan er niet toe komen een district met 20.000 christenen aan zijn lot over te laten, zonder tenminste te redden wat te redden valt, on geacht de eventuele offers". De Nederlandse Paters van Scheut, die te Shenpa bij hun Bisschop blij ven, zijn: André van den Eere- beemt ('s-Hertogenbosch) en Jan Siegers (Utrecht). De regering van Costa Rica heeft besloten het leger af te schaffen en de kazernes tot musea te maken, al dus meldt de radio-omroep van de „New York Times". Gelukkig land. De Berlijnse puzzle BERLIJN IS THANS DE STAD met de meeste burgemeesters; het heeft er niet minder dan vier. Oorspronkelijk was het prof. Reuter, die door de Sovjets niet werd erkend. Als zijn plaatsvervangster werd toen me vrouw Louise Schroder aangesteld. Zij werd op haar beurt wegens ziekte vervangen door dr. Friedensburg, terwijl de Sovjets nu dr. Ebert hebben laten benoemen tot burgemeester. Ebert zetelt nu in de Sovjet sector, de andere drie in de Britse sector. Gistermorgen verschenen vier ambtena ren op het stadhuis in de Oostelijke sector, zodat het vermoeden voor de hand ligt, dat het Oostelijke gemeentebestuur we ara in grote moeilijkhe den zal komen wegens gebrek aan behoorlijk geschoold personeel. DE RAAD VAN „KLEINE MANNETJES." Het met Britse licentie verschijnen de Berlijnse blad „Der Telegraf" schrijft dat Fritz Ebert geen man van formaat is, daar hij „anders wel zou weten, dat hij eens bevelen zal krijgen die een eerlijk man zouden dwingen te handelen als Jan Masaryk handelde." „Geen van t.belangrijke commu nisten heeft een leidende functie in het nieuwe marionettenbestuur", al dus merkt het blad op. „Hiervoor be staat goede raden. Als te zijner tijd een compromis zou moeten worden aangegaan, kunnen de misleide klei ne mannetjes worden opgeófferd, zonder dat men prestige verliest." VERHOOGDE GASTOEWIJZING IN WESTELIJKE SECTOREN. Naar een officiële Britse woord voerder te Berlijn gisteravond ver klaarde, zal de gastoewijzing aan ge zinnen in West-Berlijn van 50 tot 75 pet. van het rantsoen van vóór de blokkade worden verhoogd. De drie Westelijke militaire besturen waren van oordeel, dat de hoeveelheid steenkool, die door Britse en Ameri kaanse vliegtuigen werd aangevoerd, voldoende was om deze verhoging permament te handhaven. Josef Orlopp, een vooraanstaand functionaris van de economische com missie in de Sowjet-zóne, verklaarde gisteravond voor een vergadering van arbeiders van gasfabrieken in de Sowj et-sector, dat de Westelijke func tionarissen de gastoevoer naar de Sowjet-sector reeds op 14 plaatsen hadden verbroken. De vergadering nam een resolutie aan, waarin gepro testeerd wordt tegen „de Westelijke manoeuvres om een scheiding in het systeem van gastoevoer teweeg te brengen." DIRECTEUR VERKEERSWEZEN. Kolonel Lagas volgt generaal Nijhoff op. De kolonel van de Generale Staf J. R. H. Lagas is met ingang van 1 December 1948 belast met de functie van directeur Verkeerswezen en commandant Verkeerstroepen. Met ingang van gelijke datum is hij eervol ontheven van zijn functie van chef van de staf van de direc teur Verkeerswezen. Kolonel Lagas is in zijn nieuwe functie de opvolger van generaal-ma- joor A. H. Nijhoff aan wie, onder ge lijktijdige bevordering tot de effec tieve rang van luitenant-generaal met ingang van 1 December eervol ontslag uit de dienst is verleend. FUNCTIEVERDELING IN LEIDING K. A. B. In de dezer dagen gehouden Ver bonds-bestuursvergadering heeft men ir. verband met de benoeming van twee gesalarieerde Verbondsbesiuur- ders, de heren J. A. Middelhuis er VV. Eisers, de functies in cie cer.tra'e leiding van de K.A.B. aldus verdeeld. Tot algemeen secretaris werd be noemd J. A. Middelhuis en tot pen ningmeester W. Essers. De heren H. IJ. Kuiper en A. de Wolff zullen als secretarissen fungeren. Laatstge noemde zal zich speciaal belasten met vorming, voorlichting en propa ganda. HOOGEZAND EN SAPPEMEER WORDEN HOOGEZAND—SAPPEMEER. Minister van Maarseveen noemde gisteren in de korte zitting van de Tweede Kamer de gemeenten Hooge- zand en Sappemeer een Siamese tweeling. Nu wil de Regering probe ren om de twee hoofden van deze tweeling tot één samen te voegen. In een wetsontwerp heeft zij neerge legd. wat het resultaat van de opera tie moet worden. En gisteren heeft zij de Tweede Kamer het mes voor i het eerste deel van de kunstmatige 'handeling in har'1" gegeven. En het resultaat is vc. Regering gunstig geweest. Het ontwerp is aanvaard. AEeen de anti-revolutionnairen en de staatkundig-gereformeerden wa ren tegen de operatie. 2 GEVANGENEN ONTSNAPTEN OVER DE GEVANGENISMUUR Twee zware jongens, de Amster dammers G en M, zijn uit de bijzon dere strafgevangenis te Leeuwarden ontsnapt. Zij waren bezig bij de ver bouwingen in de gevangenis, waar door hun enige vrijheid was gela ten. Gebruik makende van de mist zijn zij over een gevangenismuur ge klommen en verdwenen. De beide vluchtelingen ondergingen straffen van acht en zes jaar. Een andere gevangene, die wegens moord tot twintig jaar was veroor deeld, waarvan hij al zestien jaar had uitgezeten, is, toen hij naar het ziekenhuis werd gebracht er ook van door gegaan. BINNENLAND. Tot levenslang is- veroordeeld de 38-jarige H. M. uit Leeuwarden we gens wandaden door hem in concen tratiekampen bedreven. Een hevige explosie heeft plaats gevonden in een huis aan de Hel- merslaan te Eindhoven. De gummi slang van de gasleiding was losge schoten en daardoor was het gehele huis met gas gevuld. Toen de bewoon ster, mevr. B., het licht aandraaide, volgde een ontploffing, die enorme schade aanrichtte. Mevr. B. werd zwaar gewond en moest in levensge vaarlijke toestand naar het zieken huis1 worden vervoerd, terwijl een tweede persoon lichte verwondingen kreeg. LUGUBERE VONDST TE ROTTERDAM In een hofje aan de Goudserijweg, waar timmmerlieden gisteren bezig waren de vfoer van een parterre wo ning te vernieuwen, zijn in de grond de stoffelijke resten gevonden van een vermoedelijk nog jong persoon. Het schijnt, dat het stoffelijk over schot hier reeds tientallen jaren heeft gelegen. De poliiie is in het geval gemengd, maar zij kan bij de hui dige stand van het onderzoek nog geen mededelingen verstrekken. KORT PREEKJE. In „Elseviers Weekblad" stond enige tijd geleden het volgende ..preekje", met tekeningen van Jo Spier: „Mijn vrienden ontzeggen zich tal van aangename dingen: Wim dringt geen borrel Jan rookt niet Barend eet geen suiker Louis drinkt geen koffie Toon eet brood met haast geen bo ter En Ernst eet alleen maar naar wit vlees. Zij doen dit alles, gedreven door cif: innige hoop om te bereiken wat de beer Van Dam bereikt heeft: die wordt in October vijf en negentig!" Bij de laatste zin tekende Jo Spier een wrak van een mens, een stokoude heer in een wagentje, dat door een zuster wordt voortgeduwd We weten niet, wat de conclusie van Elseviers Weekblad uit deze re gels was. Maar 't is heus wel eens goed erover na te denken, waarvoor we eigenlijk onze gezondheid sparen en zelfs vertroetelen. Als dat alleen ir om op aarde maar zo lang moge- li'k te blijven léven, dan is het resul taat onze moeite niet waard. Maar doen we het om langer en beter te kunnen wérken voor ons eigen heil en dat van onze kinderen of mede mensen, dan is ons doel goed en hoog. De mens is- geboren om te wérken en niet om alleen maar te léven! „Volksmissionaris". DISTRTBUTIENTEUWS NIEUWE BONNEN. VOOR HET TIJDVAK VAN 5 t.m. 18 DECEMBER. Elk der volgende bonnen geeft recht op het kopen van: BONNEN VOOR VLEES. 441, 443 vlees. 100 gram vlees 442 vlees 300 gram vlees ALLE BONKAARTEN. 447 alg100 gram rijst 448 alg250 gram boter of margarine of 200 gr. vet BONKAARTEN KA, KB, KC 812. 451 alg500 gram boter of margarine of 400 gr. vet 452 alg200 gram kaas of 250 gram korstloze kaas 453 alg125 gram koffie 454 alg50 gram thee B 465 200 gram kaas of 250 gram korstloze kaas BONKAARTEN KD. KE 812. 457 alg250 gram boter of margarine of 200 gr. vet 458 alg100 gram kaas of 125 gram korstloze kaas TABAKS- EN VERSNAPERINGEN- KAARTEN QA, QC 808. 139, 143 tabak 2 rantsoenen sigaret ten of kerftabak BONKAARTEN ZA, ZB ZC, ZD, ZF.. MD, MF, MH 813 (Bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken). Geldig zijn de bonnen van strook Z Deze bonnen zijn 14 dagen geldig. Bovenstaande bonnen kunnen reeds op Vrijdag 3 December worden ge bruikt. De tussentijds aangewezen bonnen 414 algemeen en 420 alge meen voor 500 gram resp. 1 k.g. si naasappelen moeten uiterlijk 4 De cember bij een handelaar in groen- £eu Neem de mensen zo ze zijn, Doe met hen, zo gij zoudt wensen; Dan zult gij met alle mensen, En zij met u tevreden zijn. C.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1