SeCckióeSou/Ya/tit
Delegatie Staten-Generaal naar Indonesië
Spaek moet opdracht teruggeven
Minister van Maarseveen
doet enkele mededelingen
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. W1LMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN O MSI REKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
WOENSDAG 24 NOVEMBER 1948
40ste JAARGANG No. 11550
De'strijd tegen de
Katholieke Kerk
in Hongarije
Bur. Papengracht 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Prof. Mr. C. P. M. Romme
H. A. Korthals
H. J. W. A. Meyerin:
H. W. Tilanus
Waarschijnlijk wordt het Kalioerang
^"ANDAAG vertrekken van Schiphol de vijf leden van de Staten-Ge
neraal, die als waarnemers^ aan de Nederl. delegatie zijn toegevoegd,
naar Batavia. Het zijn: jhr. mr. Van der Goes van Naters, professor Rom-
me, de heren: Korthals, Meyerink en Tilanus. In Republikeinse kringen te
Batavia is men van mening, dat de onderhandelingen waarschijnlijk te
Kalioerang zullen worden gehouden.
Mohammed Hatta, die zich op het
ogenblik in Tapanoeli op Sumatra
bevindt zal Donderdag weer te Djok-
ja terug zijn. Zijn standpunt over
de kwestie of de* komende besprekin
gen als formeel dan wel informeel
wil beschouwen is nog niet bekend.
In politieke kringen te Djokja wordt
echter gezegd, dat de Republikeinse
regering waarschijnlijk vasthoudt
aan haar standpunt, dat alle formele
besprekingen over het geschil moe
ten worden gevoerd onder toezicht
van de Commissie van Drie. De laat
ste heeft gezegd, dat zij zeer ver
heugd zal zijn over elke poging om
de partijen rechtstreeks tot elkaar te
brengen.
„De komst van een delegatie van-
het Nederlandse kabinet, vergezeld
van adviseurs en leiders van dè ver
schillende parlementsfracties, naar
Indonesië heeft de verwachtingen
van de Republiek overtroffen", aldus
schrijft het Chinese te Batavia ver
schijnende dagblad „Kend Po". Het
blad zegt voorts: „Deze mededeling
werd dan ook met gevoelens van
meer hoop door de republikeinen ont
vangen dan zij in het algemeen la
ten merken".
Ministers in Batavia
aangekomen
De Constellation met de Neder
landse ministers' Sassen en Stikker,
de gedelegeerde van het opperbe
stuur Neher en de adviseurs is he
den op het vliegveld Kemajoran aan
gekomen. Minister Sassen inspec
teerde, na het spelen van het Wil
helmus door de stafmuziek van het
K.N.I.L., onder geleide van luitenant-
generaal Spoor en vice-admiraal
Pinke de erewacht, die bestond uit
een compagnie van land-en zee
macht.
Voor de pers, die eveneens op het
terras was opgesteld, legde minister
Sassen de volgende ^erklaring af:
„Zoals gij weet, hebben wij
Nederlanders ons verbonden na
een interim-periode de vrije, fe
derale en souvereine Staten v. In
donesië tot stand te brengen,
met het gelijkelijk vrije en sou
vereine Koninkrijk der Neder
landen in een duurzame Indone
sische Unie verenigd. Dit pro
gramma is neergelegd in de kort
geleden gewijzigde grondwet, in
overeenstemming met de plech
tige aankondigingen, die eerder
door Koningin Wilhelmina ge
daan zijn. Mijn collega's en ik
zijn hier om te trachten hieraan
OPGRAVINGEN TE HEUSDEN
Op het Burcht^lein te Heusden ver
richt de Rijksdienst voor Oudheid
kundig Bodemonderzoek op het
ogenblik opgravingen naar de over
blijfselen van het voormahge kas
teel. Een deel van de voorburcht is
reeds blootgelegd. Men is van plan
alle fundamenten uit te graven, te
fotograferen en in kaart te bren
gen om zich aldus een nauwkeurig
beeld van het historische gebouw te
kunnen vormen. De keuken zoa's
deze thans is vrijgekomen. Men ziet
geheel links de trap, die naar de
woonvertrekken leidde en rechts de
stookgelegenheid.
thans uitvoering te geven. Voor
zover het de overweldigende
meerderheid der Indonesische
volkeren en voorzover het mijn
regeripg betreft kunnen wij met
de uitvoering van dit program
ma onmiddellijk beginnen. En
wij zijn bijzonder verlangend dit
te doen. Daarom zijn wij van
mening, dat er een mogelijkheid
moet zijn om dit snel te doen.
Dit hopen wij te bereiken. Wij
zuilen hier voor korte tijd zijn.
Daarna gaan wij terug om rap
port uit te brengen aan onze re
gering", aldus minister Sassen.
'Ja deze korte plechtigheid ver
trokken de ministers en de adviseurs
in een lange colonne auto's naar het
paleis op het Koningsplein, waar dr.
Beel hen ontving.
BRITSE KOOPVAARDER MET
40 MAN VERMIST.
Het 5267 ton metende britse
vrachtschip „Hopestar", dat met een
bemanning van 43 koppen uit En
geland naar de Verenigde Staten on
derweg is, wordt vermist.
Het laatste radiobericht van de
Hopestar" werd op 13 November
opgevangen, toen het schip 700 km.
Oost van Newfound'and was. Het
schip meldde, dat het „zware storm
schade" had opgelopen. Vliegtuigen
zullen bij gunstig weer bij het op
sporingswerk worden ingeschakeld.
De Hopestar", die in ballast van
Newcastle naar Philadelphia voer,
zou daar rond 18 November aanko
men om een lading graan voor
Alexandrië te laden.
DENEMARKEN KOOPT STRAAL
JAGERS IN ENGELAND.
Denemarken zal 35 jagers met
straalaandrijving in Engeland kopen
als onderdeel van een herbewape
ningsprogram ten bedrage van hon
derd millioen kronen.
De afgetreden Belgische minister-president Spaak, die trachten wilde een
nieuw ministerie samen te stellen en van wie men verwachtte, dat hij
daarin wel spoedig zou slagen, heeft zijn opdracht terug moeten geven.
Daarop heeft Eijkens, minister van financiën in het demissionnaire kabi
net, de opdracht gekregen om een regering te vormen. In politieke
kringen is men van oordeel, dat de regeringscrisis thans een ernstig ka
rakter heeft gekregen.
Marshall-plan was zijn
struikelblok
Pierre Wygny minister van kolo
niën in het d missionnaire kabinet,
heeft verklaard, dat Spaaks struikel
blok de kwestie is geweest, welke
van de beide partijen der coalitie,
Katholieken of socialisten, het toe
zicht zou krijgen op de practische tut
voering van het plan-Marshall in
België.
August de Schrijver, voorzitter
van de C. V. P. heeft doen weten
dat zijn partij niet kon aanvaarden,
dat een socialistische minister de
post zpu bekleden.
Spaak heeft ook moeilijkheden on
dervonden bij het vinden van een
opvolger van de afgetreden minister
van justitie.
REGERING VAN VENEZUELA
OMVERGEWORPEN.
Radio-Caracas meldt, dat het leger
de regering van Venezuela omver
heeft geworpen. Het leger zou de toe
stand beheersen Volgens een te Ca
racas uitgegeven officiëel communi
qué heeft gisteren kort na 'de mid
dag het gehele kabinet aan de pre
sident ontslag aangeboden. De mi
nisters zouden echter op hun post
Kijven totdat er een nieuw kabinet
zou zijn.
DE POST STAPELT ZICH OP.
Wegens de staking aan de
Amerikaanse Oostkust.
De hoop op een spoedige regeling
van de staking van havenarbeiders
aan de Amerikaanse Oostkust werd
gisteravond kleiner, toen de werkge
vers „eenstemmig besloten'' de ha
venarbeiders geen nieuwe voorstel
len te doen. De havenarbeiders be
sloten hun standpunt niet te wijzigen.
Meer dan 167.000 zaken internatio
nale post liggen te New York tenge
volge van de staking opgestapeld.
De Japanse
oorlogsmisdadigers
MACARTHUR BEKRACHTIGT
VONNISSEN.
Genesraal MacArthur. de geallieer
de o pp erbeve1 hebber in Japan, heeft
meegedeeld, dat hij de vonnissen
over alle kortelings veroordeelde Ja
panse oorlogsmisdadigers heeft be
krachtigd en aan de commanderende
generaal van het achtste Amerikaan
se leger order heeft gegeven ze uit
te voeden.
GENERAAL W. H. VAN TERWISGA
OVERLEDEN.
In de ouderdom van 80 jaar over
leed te 's-Gravenhage de luitenant-
generaal b.d. W. H. van Terwisga,
oud-commandant van het veldleger.
DE TOESTAND IN CHINA.
In officiële kringen te-Washington
maakt men zich steeds meer zorgen
over de toestand in China. Het resul
taat van de besprekingen hierover
tussen Truman en Marshall wordt
met spanning afgewacht. Sol Bloom,
die voorzitter zal worden van de
commissie voor Buitenlandse Zaken
van het Huis van Afgevaardigden,
heeft verklaard, dat hij president
Truman zal vragen Tsjang Kai Sjek
naar Washington te ontbieden.
De hulp aan China wordt aanzien
lijk vertraagd door een meningsver
schil tussen Engeland en Amerika.
Amerika wil de communisten boycot
ten, als zij in Azië een verovering
gemaakt hebben, terwijl Engeland
een voorstander is van „zaken doen".
In zes dagen de
wereld rond
Gistermorgen om 11.27 uur is op
het vliegveld Kastrup (Kopenhagen)
ge1 and de heer Hendil, hoofdredac
teur van Extrabladet" (Kopenha
gen). Hij beëindigde hiermede een
reis om de wereld in zes dagen en
enige uren. Zoals men zich zal her
inneren was de heer Hendil vorige
week met de K. L. M. te Kopenha
gen gestart om de tijdtabellen van
de luchtlijnen op hun juiste waarde
te schatten. En het pleit voor de be
trouwbaarheid dezer lijnen, dat hij
zijn schema op de minuut af kon vol
gen.
Per K. L. M. ging hij van Kopen
hagen via Amsterdam, Karachi en
Bangkok naar Shanghai. De North
"Western Air Lines bracht hem via
.Tokio naar New-York en daar stond
het Scandinavian Airline System ge
reed om hem met bekwame spoed
naar Kopenhagen terug te brengen.
Goudstaven voor
communisten
VANDAAG STEMMING OVER
VEERTROUWENSMOTIE IN
FRANSE KAMER.
De Franse Nationale Vergadering
heeft de stemming over de vertrou-
wensmotie van de regeringQueuille
tot Woensdagmiddag uitgesteld. Tij
dens de debatten van gisteren heeft
de premier van de Assemblée ver
langd, dat zij het gehele beleid der
regering zal goedkeuren.
Wanneer gii niet voldoende ver
trouwen in het Kabinet hebt", zo ver
volgde Queuille, „zegt het dan dade
lijk, opdat een ander mijn functie
kan overnemen".
René Capitant heeft verklaard,
dat de „intergroupe gauliste" zich
morgen van stemming zal onthouden.
De Gaullisten keuren de politiek
der regering niet goed, maar zullen
ook de communisten niet steunen.
De premier heeft de beschuldiging
van minister Moch, dat de commu
nistische partij financiële steun uit
het buitenland ontvangt, nader ge
preciseerd. Op de vrije goudmarkt te
Parijs zijn staven goud ontdekt met
een Oostelijke keurstempel. De sta
ven zijn van zulk een vorm, dat zij
gemakkelijk in actetassen verborgen
kunnen worden. Wij verdenken ze
kere personen, die door diplomatieke
onschendbaarheid beschermd wor
den, van deze goudsmokkel, aldus
Queuille. Als het dossier compleet is
en de bewijzen zijn geleverd, zal de
regering de techniek van het hulp
plan aantonen.
Strj I tegen Kardinaal Mindszenty
bereikt een hoogtepunt
Verklaring van Kardinaal in alle
Kerken voorgelezen.
De strijd tegen Kardinaal Mindszen
ty heeft de laatsie dagen een hoog
tepunt bereikt. In kerkelijke kringen
vreest men, dat de jongste verkla
ring van de Kardinaal in de Magyar
Kurir, die door de politie van Boeda
pest in beslag is genomen, a's diens
„zwanezang"' zal moeten worden be
schouwd. Men verheelt daar zijn be
zorgdheid niet, dat binnenkort het
conflict tot een tragische ontknoping
zal leiden.
Inmiddels is niettemin ondanks de
inbeslagneming van de Magyar Ku
rir de verklaring van de Kardinaal
jl Zondag in alle kerken van Hon
garije van de kansel voorgelezen. In
deze verklaring weerlegt de Kardi
naal de beschuldigingen die tegen
hem door de communisten worden
ingebracht.
Als tegen-actie is de Hongaarse
radio gisteren begonnen met het
uitzenden van de tekst van protest
telegrammen, die de regering zou
hebben ontvangen van organisaties
en arbeiders en v/aarin de „arbei
ders hun ontevredenheid uiten tegen
de „reactionnaire hetze van Kardi-
naar Mindszenty". Deze stroom van
protesten, aldus radio Boedapest,
richt zich niet tegen de vrijheid van
godsdienst maar „tegen de haatpoli-
tiek van de Kardinaal", die' als ,.oor-
logsophitser" en „agent van het
Amerikaanse imperialisme" wordt
betiteld en als .verstoorder van de
rust in Hongarije's binnenlandse po
litiek'"
In een commentaar op deze ge
beurtenissen verklaarde Radio-Va-
ticana Dinsdagmiddag: Wij weten
niet wat men door deze campagne
tegen Kardinaal Mindszenty hoopt
te bereiken. Wij weten we' dat de
ervaring leert, dat bepaalde regiems
zich uiterst onbehaaglijk gevoelen
tegenover diegenen, die zonder vrees
in de naam van God en van de Kerk
de verdediging op zich neemt van
waarheid en vrijheid.
ALLE SOORTEN ZEEP KOMEN IN
DECEMBER VRIJ.
Het staat thans vast, dat de zeep,
niet inbegrip van alle soorten, op
één der eerste dagen in December
vrij zal mogen worden verkocht. De
hoeveelheden te ifnp.orteren grond
stoffen oliën, vetten en chemica
liën worden voldoende geacht om
nu ook die soorten zeep waarnaar
de grootste vraag wordt verwacht, nl
huishoud- en toiletzeepen bonvrij
beschikbaar te stellen.
De aanvoer van chemicaliën, wel
ke worden geïmporteerd uit Frank
rijk, België en Luxemburg, stagneer-
ce in vorige jaren nog wel eens,
maar de productie in deze landen is
nu van die aard, dat regelmatige en
voldoende import is verzekerd.
De „Willem Ruys" wordt Don
derdagmorgen uit Batavia te Rotter
dam verwacht met 750 passagiers,
onder wie 255 evacué's.
KIEZERSLIJSTEN TER INZA
GE Voor de op 5 December te
houden gemeenteraads verkiezing in
Berlijn liggen de kiezerslijsten thans
ter inzage, teneinde te kunen nagaan
wie voor deelname in aanmerking
komt. Aangezien de Russische com
mandant de verkiezingen in de Oos
telijke sector heeft verboden, zijn
aPeen in de drie westelijke secto
ren de lijsten ter inzage gelegd.
Tweede Kamer
VERKORT TWEEDE KAMER
VERSLAG.
Dinsdagmiddag heeft de Tweede
Kamer de begroting van Binnenland
se Zaken verder afgehandeld en ten
slotte zonder hoofdelijke stemming
aanvaard met aantekening, dat de
communistische fractie geacht wil
de worden te hebben tegengestemd.
Bij de afdelingen ambtenarenzaken,
centraal orgaan voor rijkspersoneels-
aangelegenheden en pensioenen en
wachtgelden hebben enige leden nog
het woord gevoerd.
De heer Dassen (K.V.P.) wilde o.m.
spoedige resultaten zien van het on
derzoek inzake de classificatie, welke
z.i. niet deugt.
Ten aanzien van de gehuwde amb
tenares wilde de heer Roosjen (A.R.)
de sinds 1931 door de rerering ge
volgde gedragslijn zien voortgezet.
De heer Beerninck (C.H bepleit
te een voorschot van 10 po* voor de
gemeenteontvangers. Verder vroeg
hij o.m. of de minister wil gaan in
de richting van een landelijke salaris
regeling voor gemeentenersoneel met
behoud der gemeentelijke autonomie
om de personeelsformatie naar eigen
inzicht vast te stellen (Practisch gaat
het reeds zó in grotere gemeenten.
Red.). Hij pleitte voor de 2 pet. gra
tificatie voor onderwijzers. Voorts
beval hij de kwestie van georgani
seerd overleg in onderwijszaken in
ministers aandacht aan.
De minister van Binnenlandse Za
ken, de heer van Maarseveen zegde
toe verscheidene suggesties nader te
zullen overwegen. Richtlijnen voor
de salariëring van personeel van ge-
rreéntesecretarieën zullen spoedig af
komen. De kwestie der ontvangers
wordt nog besproken en de vraag
van een voorschot van 10 pet. voor
deze functionarissen wordt in over
weging genomen. Het is de bedoe
ling, zo deelde de minister mede. dat
de technische herziening var. het be
zoldigingsbesluit nog dit zittingsjaar
in het Staatsblad komt. In her ge
organiseerd overleg zullen .alleen de
drie grote vakcentrales worden be
trokken. Bij de behandeling van de
r.ieuws pensioenwet zullen nog ver
schillende vraagstukken aan de or
de kunnen komen. Met bekwame
spoed zal een ontwerp worden inge
diend om een speciale toeslag te ver
lenen aan die gepensionneerden, die
door de samenstelling van hun ge
zin in aanmerking komen voor bij
zondere hulp. De regering heeft be
sloten voor de ambténaren een zelfde
gedragslijn toe te passen als ten
aanzien van de uitbreiding van de
kindertoeslag in het vrije bedrijf is
gevolgd De kwesties over onder
wijzerssalarissen en toeslagen beho
ren thuis bij de minister van Onder
wijs. Met hem zal spr. overleg ple
gen inzake het georganiseerd overleg
In verband met de kwestie der ge
huwde ambtenaren merkte de minis
ter op, dat sinds de bevrijding veel
ambtenaren zijn ontslagen.Waarom
zou men meer met de ontslagen ge
huwde vrouw te doen hebben dan
met de ontslagen ambtenaar. Spr.
zeide zich af te vragen of de over
heid haar positieve taak het ge
zinsleven zo goed mogelijk te doen
zijn vervuld heeft als ze de ge
huwde vrouw in dienst heeft. Het
standpunt der regering ten deze is
z.i. volkonten houdbaar, redelijk en
ER KOMT EEN NIEUWE BON
VOOR WERKKLEDING.
Van de zijde van het Ministerie van
Economische Zaken in Den Haag
heeft men aan het „Algemeen Dag
blad" medegedeeld, dat binnen en
kele dagen een nieuwe bon voor
werkkleding zal worden aangewezen.
Op de H-bon zullen overalls en stof
jassen, op de L-bon broeken en jas
jes beschikbaar worden gesteld.
juist. Tegen een commissie van on
derzoek van dit vraagstuk heeft hij
geen bezwaar.
De begroting werd goedgekeurd.
De begrotingen van het algemeen
burgerlijk pensioenfonds en van het
staatsdrukkerij- en uitgeversbedrijf
werden eveneens z. h. s. aanvaard.
Binnenkort:
sinaasappelen
VOORLOPIG NOG
OP DE BON
Binnénkprt zullen, weer sinaasap
pelen beschikbaar worden gestelü.
Ter verkrijging daarvan moet men
de bonnen 414 en 420 a'gemeen uiter
lijk 4 December a.s. bij een hande
laar in groenten en/of fruit inle
veren. Bon 414 algemeen (voor hou
ders van a-, b- en c-kaarten) geeft
recht op 500 gram, bon 420 alge
meen (voor houders van d- en e-kaar-
ten) op één kilogram sinaasappelen.
De detaillisten moeten de bonnen
geplakt op opplakveTen uiterlijk 7
December inleveren bij een gros
sier in sinaasappelen. Deze dienen
de bonnen uiterlijk 9 December in
te leveren bij de rayonleider van het
bedrijfsschap voor groenten en fruit,
waronder zij ressorteren. De rayon
leiders moeten tenslotte uiterlijk 14
December de bonnen bij de distribu-
tiediensen inleveren ter verkrijging
van een ontvangstbewijs.
InsteTingen moeten zich ter ver
krijging van sinaasappelen tot de
rayonleiders wenden.
Naar mate de aanvoer van over
zee voortgang heeft zal op de in
geleverde. bonnen kunnen worden
afgeleverd. Er wordt dus geen aparte
koopbon aangewezen.
Met deze bonaanwijzing is voor
het winterseizoen een aanvang ge:
maakt met de distributie van verse
zuidvruchten, welke om hun hoog
vitamine-gehalte een welkome en
noodzakelijke aanvulling zuTen zijn
op de fruitvoorziening van het Ne
derlandse volk.
Het is nog niet zeker of deze dis
tributie-op-bon bestendigd zal blijven
of dat mettertijd tot vrije consump
tie kan worden overgegaan. De be
slissing hierover is o.a. afhankelijk
van de mate, waarop ons land sinaas
appelen zal kunnen betrekken uit
het buitenland.. De vooruitzichten
zijn niet somber.
Met Italië is een contract gesloten
voor de levering van 4 a 5000 ton ci
trusvruchten. De sinaasappelen, wel
ke op de thans aangewezen bonnen
zullen v/orden afgeleverd zijn gro
tendeels afkomstig uit Ita'ië. Met
Palestina is een contract afgesloten
krachtens welk dit land gedurende
de periode van medio December tot
medio Februari ca 12.000 ton sinaas
appelen aan ons land zal leveren.
Voor de invoer uit Spanje is een con
tingent vastgesteld van 40.000 toil
sinaasappelen, almede van 800 ton
citroenen. Of deze sinaasappelen in
derdaad ons land bereiken hangt af
van de onderhandelingen over de
aankoopprijs. De vooruitzichten be
treffende de import van Surinaam
se sinaasappelen zijn voorhands nog
onzeker.
Citroenen zullen zonder bon in de
handel worden gebracht.
£en koAAettje,...
Mij spreekt de blomme een tale,
mij is het kruid beleefd;
mij groet het al te male
dat God geschapen heeft.
Guido Gezelle.
