2)e £cid4c(Boti/fca/itt Spaak komt weer terug Delegatie naar Indonesië vertrokken Algemene havenstaking ging niet door Amerika neemt stelling in Palestijns probleem Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" MAANDAG 22 NOVEMBER 1948 40ste JAARGANG No. 11548 Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm.-en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Een brandend .probleem HET is een brandend probleem: De nood, vooral de geestelijke, van meisjes, die werkzaam zijn in be drijven.' Dit feit constateert het „Algemeen Handelsblad" in een artikel, waarin dit blad melding maakt van een bij eenkomst te Utrecht, waarop als sprekers optraden mej. O. van Log- hem, inspectrice van hét Nijverheids onderwijs, mej. dra M. Schouwenaers en prof. dr. N Banning, om te komen tot cursussen voor meisjes in bedrij ven. En het blad vervolgt dan: „Men is te Rotterdam bij wijze van proef begonnen met het meisjescen trum „De Zonnebloem" en te Maas tricht met de z.g. „Mater Amabilis- scholen". Het doel, waartoe deze cur sussen werden opgericht, was de gees telijke, culturele en practische vor ming van het fabrieksmeisje, buiten het verband van het bedrijf waarin zij werkzaam is, doch in haar werk tijd. De meisjes krijgen gedurende enkele jaren vier uur per week les in alles wat van belang is voor hun ver dere leven als vrouw en moeder: kin derverzorging, beginselen van E.H- B.O., naaien, koken en ook bijvoor beeld in volksdansen en spelleiding. De werkgever betaalt hun het volle dig loon door en vergoedt bovendien een deel van d kosten voor het on derwijs. De lessen worden gegeven in de plaatselijke huishoud- of nijver heidsscholen. De resultaten van enige jaren practijk met dit werk zijn zo bevredigend, dat men nu ook in Utrecht wil trachten, de werkgevers hiervoor te interesseren." Bedoeld werk is niet alléén te Rot terdam en te Maastricht begonnen, maar ook elders, ook in Leiden... In Leiden hebben wij „De Zonne bloem" in de neutrale rrreisjes-vak- school en de „Mater Amabilis-school" in de katholieke meisjes-vakschool. Wij menen niet een slechts per soonlijk gevoelen te uiten, als wij de oprichting van beide genoemde scho len noemen ee der gelukkigste, ver- blij denste initiatieven, die na de oor log in Leiden zijn genomen en ten uitvoer gebracht. Het gaat hier om „een economisch, sociaal en moreel probleem, dat om een oplossing schreeuwt" aldus het „Algemeen Handelsblad". „Ef zijn kinderen" aldus dit blad die op de vraag naar hun vrije tijdsbesteding rustig antwoorden: „O, van 7 tot 12 ben ik nooit huis. Misschien werpt men hier op: maar dat zijn tóch geen kinderen uit be hoorlijke gezinnen. Laat het waar zijn. Maar niemand onzer zal toch zo' bekrompen sociaal gevoel hebben, zal toch zo onchristelijk zijn, dat zijn be langstelling alléén zou uitgaan naar behoorlijke gezinnen... En ook, vanzelfsprekend, voor vele kinderen uit behoorlijke gezinnen, vele kinderen van ouders, die werke lijk het goede voor hun kinderen wil len en daarnaar ernstig streven, zijn scholen als hier bedoeld nodig en een ware zegen. Een kind, dat na de la gere school, op 14 jarige leeftijd, het volle leven ingaat, kan niet zonder verdere vorming in een eigen ge zonde, zonnige jeugd-sfeer. Het „Algemeen Handelsblad" be sluit zijn sympathieke beschouwing aldus: „Wat weegt het zwaarst: het gemis van een aan tal. uren werkkracht per week of de geestelijke en lichamelij ke gezondheid van ons volk." Fabrikanten van Leiden hebben in derdaad wat het zwaarste is ook het zwaarst laten wegen: zij- hebben loyaal en royaal medegewerkt aan de totstandkorffing van cursussen als hierboven bedoeld, aan de hier ter stede bestaande nijverheidsscholen voor meisjes- V Een manifest ¥"\E Ned. Katholieke Arbeidersbe- weging heeft een manifest ver spreid. Een manifest, dat indruk maakt om inhoud en toon. Hier geen zweem van demagogie, maar een rustige uiteenzetting van werkelijk heden en feiten. Het manifest constateert, dat de regering terecht van de 600 millioen gulden per jaar subsidie op producten de helft heeft laten ver vallen. Daartegenover staat, dat een gulden toeslag voor inkomens bene den de 3700 gld. is ingevoerd, en een wijziging van de Kinderbijslagwet vanaf het 3de kind (nadien vanaf -het 2e kind) is toegezegd, welke wij ziging terugwerkende kracht zal heb ben; verder zijn toegezegd uitkerin gen voor hen, die onder de Noodwet Ouderdomsvoorziening vallen, ge huwden onder de 23 jaar en gepen- sionneerden. Wat de toekomst betreft stelt het manifest vast: „Dit staat in elk geval vast: Moet er weer in de prijzen worden inge grepen, dan zal 1. Zulks ook dan niet kunnen gaan ten koste van het reeds minimale bestaan van de arbeiders en bedien den en zullen wij ons zo men plan nen heeft dat wel te doen, opnieuw daartegen verzetten, zoals wij dat ook nu, met resultaat, hebben gedaan 2. Zal dat niet moeten gebeuren op de manier als nu geschiedde; niet het een na het ander, maar in groot verband: een eventuele verhoging van huren en prijzen bij voorbeeld tegelijk met een belastingverlaging voor de lagere inkomens". Voral het door ons onderstreepte -n groot belang. De regering Ledeu der Staten Generaal volgen nog ^ISTERAVOND is van Schiphol de nieuwe delegatie; die door de Re gering is aangewezen om onderhandelingen te voeren met de Repu bliek naar Indonesië vertrokken. De delegatie bestaat uit minister Sas sen, minister Stikker, de gedelegeerde van het Opperbestuur, L. Neher en zes adviseurs. Verder zal de delegatie nog docr enkele leden van de Staten-Generaal worden bijgestaan. Volgens het A.N.P. zouden waar schijnlijk professor Romme, jhr. van der Goes van Naters, professor Mo lenaar en de heren Tilanus en Meijerink hiervoor in aanmerking komen. Waar maken, wat grondwet zegt Vóór het vertrek vertelde minister Sassen in de zaal van het nieuwe res taurant tot de in groten getale aan wezige journalisten, dat de bedoeling van de regering is naar het woord van koningin Juliana, uitgesproken bij haar inhuldiging in de Nieuwe Kerk waar te maken wat neergelegd is in de nieuwe Grondwet met betrek king tot de nieuwe rechtsorde van het koninkrijk. In de door de delegatie te voeren onderhandelingen, zullen, aldus de minister van Overzeese Gebiedsdelen vanzelfsprekend ook de federalisti sche nationalisten worden betrokken. Minister Stikker zeide in di+ verband neg, dat men hoopt te mogen berei ken, dat onderhandelingen gevoerd kunnen worden door de Nederland se- republikeinse- en federalistisch nationalistische delegatie gezamen lijk. De delegatie zal ook met de commissie van goede diensten spre ken, doch de bedoeling is directe on derhandelingen te voeren Op de vraag of de delegatie lang in Indo nesië zal vertoeven antwoordde min. Sassen: ..Zeker niet, want de toestand is critiek". Spaak komt weer terug De Belgische premier Paul Henri Spaak, die Vrijdag met zijn rege ring aftrad, heeft erin toegestemd te trachten een nieuwe regering te vormen. Men verwacht enige wijziging in de personen, doch overigens zal de nieu we regering weinig verschillen van de oude. Chinese commurrsten vallen opnieuw aan FELLE STRIJD BIJ SOETSJOU. De communistische strijdkrachten rondom Soetsjou zijn weer tot een offensief overgegaan. Volgens berich ten van regeringszijde neemt de strijd ten Oosten, Zuid-oosten en Noord westen van de stad in hevigheid toe. In sommige sectoren, waar de com munisten zich volgens vroegere be richten teruggetrokken hadden, wor den zij nu versterkt voor een nieuwe aanval. De hevigste gevechten vin den plaats 55 km. ten Oosten van Soetsjou. LEDEN DER BRITSE AMBASSADE TE PRAAG GEARRESTEERD. Wegens het smokkelen van mensen en materiaal uit Tsjechoslowakije zijn twee leden van de staf van de Britse ambassade te Praag door de Tsjechoslo waakse autoriteiten gear resteerd. Eén hunner, Charles Dwyer, werd onschuldig bevonden en is vrij gelaten. Het betreft een vrachtauto van de Britse ambassade, die op weg naar Wenen was en waarin Tsjechoslo- waakse grensbeambten twee Tsjecho- slowaken aantroffen, verborgen tus sen benzineblikken. De officiële Tsje choslo waakse verklaring zegt, dat een der Tsjechoslo waken in de auto „een spion was, de andere een terro rist". MET DE HAKKEN OVER DE SLOOT. De Griekse premier Sophoelis, die pas een liberaal-populistische coali tie-regering heeft gevormd, heeft op het nippertje in zijn parlement een vertrouwensmotie gekregen. Eerst was de meerderheid één stem en de leden der oppositie beweerden al, dat dit geen. absolute meerderheid bete kende, totde liberale afgevaardig de Rozakes uit een diepen slaap ont waakte en merkte, dat hij tijdens de stemming in dromenland vertoefd had. Onmiddellijk bracht hij zijn stem alsnog uit en, hoewel de stem ming reeds vijf minuten gesloten was, besloot men deze „nakomer" te accepteren. DAT LIEP NOG GOED AF. Veertien personen zijn Zaterdag avond op wonderbaarlijke wijze aan de dood ontsnapt, toen een Zuidafri kaans vliegtuig even buiten het Pa- rijse vliegveld Orly neerstortte op een electrische centrale. De machine kon wegens de mist niet onmiddellijk landen. Zij cirkel de drie kwartier rond, waardoor haar benzinevoorraad uitgeput raakte. De piloot poogde toen een noodlanding te maken. Het toestel, een D C-3, raakte echter een huis, waardoor bei de vleugels afknapten en kwam toen op de electrische centrale terecht. Hoewel ifet vliegtuig volkomen vernield werd, werden slechts twee van de negen passagiers en vijf leden van de bemanning ernstig gewond. Alle inzittenden waren van Engelse nationaliteit. J>E FRANSE COMMUNISTEN hebben een landelijke havenstaking, wel ke heden beginnen zou, voorlopiguitgesteld. Naar het heet, omdat deze week onderhandelingen zullen worden geopend met de regering Maai de ware reden is waarschijnlijk, dat de stemmingen in de verschillende havens teleurstellende resultaten hebben gehad. WAAR GESTAAKT WORDT. Waar mogelijk houden de commu nistische vakbondsleiders intussen de bestaande stakingen gaande Zo du ren de stakingen van de havenarbei ders in Bordeaux en Saint Nazaire en die van de zeelieden in Nantes en Rouaan voort. In Marseille heeft de C.G.T. tegen heden een havenstaking uitgeroepen, hoewel bij het referendum de meer derheid der arbeiders tegen stemde. De havenarbeiders in Le Havre heb ben Zondag kort en goed besloten aan geen enkele staking meer deel te nemen. Een bijzondere toestand doet zich voor in Duinkerken. De 2000 haven arbeiders ,die zich hier vier dagen lang verschanst hadden achter barri caden van vaten, pakkisten en ijze ren hekken, zijn Zaterdagmorgen door politie en militairen verdreven. Gekleurde troepen zijn daarna be gonnen met het lossen van schepen. Uit protest tegen dit optreden hebben de communisten in Duinkerken tegen vandaag een algemene staking uitge roepen. Als reden voor de havenstakingen wordt opgegeven, hogere lonen. In feite echter trachtte de C.G.T., nu de mijnwerkersstaking practisch verlo pen is, op deze wijze thans de in- en uitvoer van Frankrijk lam te slaan. HET HANDELSVERKEER MET DUITSLAND. Het Belgische blad „Le Peuple" meldt, dat tijdens de besprekingen van Zaterdagmiddag in het ministe rie van buitenlandse zaken te Brus sel tussen vertegenwoordigers van öe dubbele zone van Duitsland en de Nederlandse en Belgische afgevaar digden „een bevredigende overeen komst" is gesloten betreffende het Duitse handelsverkeer via de havens van de Benelux. Het verdrag heeft vooral betrekking op de inschakeling van de Nederlandse en Belgische vloot in het handelsverkeer tussen de Duitse havens en van de Duitse vloot voor het verkeer van Duits land naar de havens van de Bene lux. aldus het blad. Het blad voegt er aan toe. dat de financiële kwesties in beginsel gere geld zijn. heeft in haar politiek wat de tege moetkomingen m de verhoogde duur te betreft zeker een psychologische fout begaan. „QUEEN ELISABETH" VAST GEHOUDEN DOOR STAKING IN AMERIKA 70 minuten voor het vastgestelde vertrek van de Queen Elisabeth" naar New York, verliet een derde dee' van de bemanning het schip om een vergadering in -de ha ven van Southampton bij te wonen. Besloten werd uit sympathie voor de stakende havenarbeiders aan de Amerikaanse oostkust niet uit te varen. De 2000 passagiers aan boord van het grote schip zullen dus nog even geduld moeten oefenen. De be manning van de Queen Elisabeth" verlaat net schip. PORTUGESE PASTOOR VAN ARS OVERLEDEN Op 89-jarige leeftijd is Pater da Cruz S.J. overleden. Hij was een welhaast legendarische figuur bij de Portugese clerus en dusdanig be roemd geworden door zijn apostolaat onder de armen, dat hij de Portugese Pastoor van Ars werd genoemd. Pius XI prees hem eens als „de Por tugese heilige". In 1882'werd hij priester gewijd en trad, met bijzon dere toestemming van onze huidige Paus, in 1941 als 81-jarige in de So ciëteit van Jezus. Een rijst-reis De Nederlandse regering heeft on langs in Siam 6 y? millioen kilo rijst gekocht en de Kon. Rotterdamsche Lloyd heeft er voor gezorgd dat dit veel-begeearde artikel zo spoedig mo gelijk naar ons land werd gebracht. De L'oyd zond n.l. haar 12.000 tons ms. .Modjokerto" naar Bangkok, om deze grote partij rijst te laden, daar na ging de reis via Batavia, waar de passagiers embarkeerden, en Bela- wan, waa" nog even 2500 ton palm olie en 750 ton palmpitten even eens voor ons land bestemd wer den ingenomen, naar Rotterdam. Te Rotterdam is deze ,rijst-boot" Zaterdag binnengekomen. Aan deze „rijst-reis" te hebban mogen medewerken, zal voor gezag voerder kapt. W. van Leeuwen, die na bijna 36 jaren in dienst van de Lloyd gevaren te hebben thans met pensioen gaat. ongetwijfeld een aan gename herinnering blijven. Drama in Enkhuizen SCHOOLJONGEN DOODT MEISJE. Vrijdagavond j.l. omstreeks acht uur is de 16-jarige Annie Rolle uit Enkhuizen, door de 15-jarigen scho lier M- B-, op een plek buiten de stad aan de oever van het IJselmeer met een dolkmes van het leven beroofd. De politie ter plaatse, die eerst Zon dagavond een summier communiqué over deze afschuwelijke moord ver strekte, onderzoek thans wat de mo tieven van de dader, die zich Zater dagmiddag vrijwillig meldde, zijn ge weest. Het meisje, dat Vrijdagavond niet zoals zij thuis vertelde, naar gymnas tiekclub ging, is met haar vriend M. B., een leerling van de Rijks H.B.S., met wien zij voorheen in dezelfde klas had gezeten en sinds twee jaar bevriend was, gaan wandelen buiten de stad. Hoe precies de jongeman, bijna een kind nog, zijn afschuw wekkende daad heeft gepleegd, is nog niet tot klaarheid gebracht. Reeds Vrijdagavond, toen het meisje om half elf nog niet in het ouderlijk huis was teruggekeerd, werd de politie gewaarschuwd. Terstond ging men op onderzoek uit. Enkele leerlingen der hoogste klasse van de H.B.S. gin gen Zaterdagmiddag na schooltijd ook aan het speuren en vonden bijna ge lijktijdig met de politieambtenaren het lichaam van het meisje. MAN DOODT ECHTGENOTE. Zaterdagmiddag heeft de 44-jarige bakkersknecht A. L. te Maastricht zijn 41-jarige echtgenote met een bijl zodanig op het hoofd geslagen, dat de getroffene enkele uren later ten gevolge van een schedelbasisfractuur in het ziekenhuis is overleden. Aanleiding tot de daad, welke blijk baar in zeer overspannen toestand is gepleegd, was een twist over voor waarden tot echtscheiding tussen man en vrouw. Z. H. Exc. de Bisschop van Haar lem heeft benoemd tot Assistent te Bloemendaal, de Weleerw. heer H. A. J. Roosen, voorheen Kapelaan te Schiedam (H. Hart). T"YE REGERING der Verenigde Staten wenst, dat Israël de veelom streden Negeb-woestijn behoudt, dat het wordt erkend als staat en toegelaten als lid der Verenigde Naties. Deze verklaring legde Zaterdag de Amerikaanse gedelegeerde Jessup af in de politieke commissie. Wat de Negeb betreft gaat zij lijnrecht in tegen het standpunt van Enge land. Dit heeft de vorige week een resolutie ingediend, welke de Negeb overeenkomstig de aanbeveling van graaf Bernadotte aan Israël ont neemt in ruil voor West-Galilea. De Amerikaanse verklaring was wekenlang met spanning tegemoet gezien. De politiek van de Verenig de Staten ten opzichte van de uit eindelijke regeling van het Pales tijnse vraagstuk werd reeds maan den geleden verlamd door de presi dentsverkiezingen. Zó zelfs, dat het debat hierover in de politieke commissie herhaaldelijk moest worden uitgesteld. Jessup verklaarde, dat hij op kwesties als de internationalisering van Jeruzalem nog nader zal terug komen. Waarschijnlijk moeten presi dent Truman en minister Marshall, die heden in Washington confereren, hun standpunt in deze nog bepalen. De Verenigde Staten stellen zich op het standpunt, dat de grenzen, als vastgelegd in het verdelingsplan van 1947, niet gewijzigd kunnen worden zonder de toestemming van Israël. Wenst echter Israël vergro ting van zijn gebied, dan zal het el ders land moeten afstaan. Israël wil, gelijk bekend, de Negeb houden. Het verlangt voorts inlij ving in zijn gebied van Jeruzalem met een toegangscorridor. Het stemt alleen toe in een internationaal be stuur van dei,oude ommuurde stad. Het verdelingsplan en het plan- Bernadotte voorzien in de interna tionalisering van geheel Jeruzalem en zijn omstreken. SNOEPKAARTEN WORDEN TOCH UITGEREIKT. Zoals reeds eerder bekend is ge maakt waren sinds geruime tijd voordat de versnaperingen van de bon gingen de desbetreffende distri butiekaarten gedrukt. De uitreiking vindt thans toch plaats; aanvankelijk i: medegedeeld, dat aan deze beschei den een andere bestemming zou wor den gegeven. Nader vernemen wij, dat deze bon nen waarschijnlijk toch geen waarde zullen krijgen. Om goede distributie- technische redenen worden zij niette min uitgereikt en het publiek wordt aangeraden ze te accepteren, daar de mogelijkheid blijft bestaan, dat het C.D.K. voor een onverwachte bon aanwijzing van deze kaarten gebruik zai maken. „Tijd". „Kerstschip'' met 300 duizend kilo post Zelden zal de komst van een schip uit Nederland zozeer in Indonesië met spanning tegemoet worden ge zien als dit met de „Garoet" van de Kon. Rotterdamsche Lloyd, op haar tweede reis naar Batavia, die Zater dag begon, het geval zal zijn. De Ned. posterijen hebben de „Garoet" nl. tot „Kerstschip" gepromoveerd en het niet minder dan ongeveer 250 duizend kilo Kerst-post. brieven, tijd schriften, boeken, pakjes, enz. voor Indonesië meegegeven. In South ampton waar 70 Chinezen voor Sin gapore aan boord komen doen de Engelse posterijen daar nog 75.000 kilo bij. De laatste dagea voor het vertrek van de „Garoet" reden op de terrei nen van de Rotterdamsche Lloyd, de lorries onafgebroken dag en nacht van de loodsen naar het schip om de Nederlandse post, die in meer dan 5000 grote zakken is verpakt, en alle verdere vracht, waaronder de voor Indonesië bestemde gecondenseerde melk van „Nederland helpt Indië", tijdig in te laden en de enorme hijs kranen zwaaiden etmalen zonder rust hun vrachten van de kade in de ruimen. Het 11.000 ton s.s. „Zeeman" moest eveneens worden ingelegd om ook dezelfde dag te vertrekken met aFerlei gewone" lading, waarvoor de Garoet" geen plaats meer had. Aan de lading vervoert de „Garoet" nog het bekende bergingsvaartuig Dolfijn-" van v. d. Tak's bergings Mij., dat in Indonesië bergingswerk gaat doen, een 7 m. lang en 2^ m. breed motorbootje voor de R. K. Missie in Sorong (Nw. Guinea), waarmee de missionarissen heel Gui nea en omliggende eilanden zullen kunnen rondvaren voor hun missie- arbeid, en een tweetal autobussen voor de B. P. M. De „Zeeman" zal via Bremen en Bona varen, waar in totaal nog ongeveer 3500 ton lading voor Indonesië zal worden ingeno men. CHAUFFEUR MAAKTE DRIE SLACHTOFFERS NA FEEST Op 27 Augustus j.l. werd in Vlis- singen aan boord van het schip „Piet Hein" ter gelegenheid van het ge reedkomen van herstellingswerk zaamheden een feestje gegeven. Des avonds bracht de voorman-bankwer ker J. de J. er- aantal feestgangers met een bus van de N.V. Kon. Mij. de Schelde naar de stad terug. In een bocht van de Paul Krugerstraat be gon het voertuig te slingeren, reed het trottoir op en overreed drie voet gangers, twee vrouwen en een man. Deze werden dodelijk gewond. Verdachte verklaarde voor de ar rondissementsrechtbank te Middel burg slechts weinig drank gedronken te hebben. Hij weet het ongeluk aan oververmoeidheid. Hij had niet har der dan 40 km. gereden. Enkele ge tuigen meenden dat de snelheid 60 km. is geweest. De officier eiste wegens het ver oorzaken van dood door schuld 6 maanden gevangenisstraf en verbod om gedurende een jaar een motor rijtuig te besturen. Uitspraak 1 De cember a.s. Mej. dr. v. d. Molen is benoemd tot buitengewoon hoogleraar in het Volkenrecht aan de Vrije Universi teit te Amsterdam. NIEUWE ZWEEDSE STRAAL JAGER De Zweedse luchtmacht wordt sterk uitgebreid. Reeds thans bezit Zweden een luchtwapen dat na Fngeland en Rusland het grootste van Europa wordt genoemd. Meer en Meer worden de luchtstrijdkrach ten versterkt met straalv'iegtuigen, die door eigen fabrieken van het SAAB-concern in Linköping worden vervaardigd. Deze fabrieken be schikken zelfs over grote onder grondse werkplaatsen. De Zweedse luchtmacht heeft o.m. een bestelr ling lopen voor 120 SAAB 21-R van 850 km per uur ontwikkelen, straalvliegtuigen, die een snelheid De nieuwste Zweedse typen bereik ten bij proefvluchten sne' heden van 1050 km. Een „Er is slechts één houding tegen over onze hemelse Vader verant woord: gedraag u als een kind, ook in uw gebed. En een kind vraagt Zich niet bezorgd af, of vader helpen kan maar weet zonder meer: vader houdt van me en helpt altijd!" „Pinkstervuur"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1