S>e &2idóe(2oti/fca/nt
Diépzee-duik
gaat niet door
De atoom-energie en de
Verenigde Naties
Het einde van Piccards
diepzee-duik
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. W1LMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 5 NOVEMBER 1948
40ste JAARGANG No. 11534
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Eén lijn tegenover het Russische blok
¥>E ALGEMENE VERGADERING óer V.N. heeft tegen de bezwaren van
Sovjetrussische zijde in met overweldigende meerderheid haar steun
verleend aan het plan der Westelijke mogendheden voor internationale
controle der atoomenergie. Met voorbijzien van de Sowjet-Russische be
schuldiging, dat het plan een Amerikaanse opzet was om een „monopolie
van atoomenergie" te verkrijgen, trokken 40 landen één lijn: volledige
controle van een interruitionaal lichaam over het delven van ura
nium, de productie van kernenenergie en de fabricage van atoomwape
nen. De zes landen van de Slavische groep stemden tegen, 4 landen ont
hielden zich.
Tegelijkertijd liet de vergadering
de deur open voor de Sow jet-Unie en
haar Oost-Europese aanhangers om
van gedachten te veranderen en zich
bij de meerderheid der andere leden
der V.N. aan te sluiten.
De Algemene Vergadering gaf haar
steun aan een voorstel, dat:
1. Het oorspronkelijk onder de
naam ,plan-Baruch" bekende plan
voor internationale controle der
atoomenergie goedkeurt.
2. De commissie voor de atoom
energie, die in de afgelopen 30 maan
den in een volledige impasse is ge
raakt, opdraagt haar werk, dat het
„practisch en nuttig" noemt, voort te
zetten.
3. Een „commissie van zes" be
noemt, bestaande uit de „Grote Vijf"
en Canada ten einde in het komende
jaar na te gaan, of de Sowjet-rege-
ring bereid is haar houding te wijzi
gen, en aan de volgende bijeenkomst
verslag uit te brengen.
Canada is in deze commissie geko
zen, omdat dit land als een belangrij
ke producent van atoomenergie in de
commissie voor de atoomenergie zit
ting heeft.
Tijdens een lang en bij tijden heftig
debat deed Wisjinsky onverwacht uit
komen, dat de Sowjet-Unie misschien
bereid zou zijn een „quotastelsel"
voor kernenergie voor de verschillen
de landen in overweging te nemen.
Noch Wisjinsky noch zijn delegatie
genoten wilden zich er nader over
uitlaten, wat hij bedoelde.
Palestina in de
Veiligheidsraad
BRITS-CHINESE RESOLUTIE
AANVAARD.
De Ver. Staten hebben gisteren de
Veiligheidsraad verzocht de Arabie
ren en Joden niet met „sancties" te
dreigen als zij het bestand in Pales
tina niet in acht nemen.
Een eerdere Brits-Chinese resolu
tie waarschuwde de strijdende par
tijen in Palestina, dat de Veilig
heidsraad zich gedwongen zou kun
nen zien economische en politieke
sancties toe te passen krachtens ar
tikel 41 van het Handvest.
De Amerikaanse afgevaardigde in
de raad, dr. Philip Jesspu, verzocht
de Raad deze verwijzing naar arti
kel 41 uit de resolutie te schrappen.
Jessup betoogde, dat het niet alleen
om Joden en Arabieren gaat, doch
ook om de rest van de wereld. Een
vredige regeling was van het aller
grootste belang. Het zoeken van vre
dige oplossingen was de voornaamste
reden voor het bestaan van de Vei
ligheidsraad. Het bestand was niet
volmaakt, maar had een oorlog op
grote schaal voorkomen. Het moest
worden gehandhaafd totdat het door
een meer permanente regeling zou
kunnen worden vervangen.
De Veiligheidsraad nam in zijn
avondvergadering met negen tegen
BESPREKINGEN ONDER TOE
ZICHT VAN DE C. v. G. D. In
Klero, een plaatsje op Republikeins
gebied, hebben rElitaire waarnemers
van de Commissie voor Goede Diens
ten en Nederlandse officieren bespre
kingen gevoerd met enige Republi
keinse autoriteiten. De militaire
waarnemers gaan terug naar Neder
lands gebied onder geleide van een
Republikeins officier.
één stem bij één onthouding de re
solutie aan, waarin op de Egyptische
en Israëlitische autoriteiten een be
roep wordt gedaan het bestand in de
Negeb te herstellen.
De Sowjet-Unie onthield zich van
stemming en sprak dus geen veto uit.
Alleen de Oekraine stemde tegen.
De aanvaarde Brits-Chinese reso
lutie verzoekt beide partijen:
1. Terug te trekken op de posities,
welke zij voor het verbreken van het
Negeb bestand innamen en
2. Rechtstreeks dan wel door N.V.-
bemiddeling te onderhandelen over
het vaststellen van permanente be
standslijnen en neutrale zones ter
verzekering van volledig nakomen
der bestandsvoorwaarden in de toe
komst.
EGYPTENAREN OP TERUGTOCHT.
Volgens berichten uit gewoonlijk
betrouwbare bronnen te Tel Aviv
zijn de Egyptenaren aan het terug
trekken uit Majdai in Noord-Negeb
naar Gaza in het Zuiden. Zij schij
nen, aangezien de Joodse troepen alle
normale wegen naar het Zuiden heb
ben afgesneden, te trachten over de
rulle zandduinen uit de omsingeling
te ontsnappen met gebruikmaking
van matten.
De strijd in China
COMMUNISTEN TREKKEN NAAR
HET ZUIDEN OP.
Naar gemeld wordt, trekken elf
door de communisten geleide legers
van de grenzen van de provincie
Sjantoeng in een tangbeweging naar
het Zuiden op. Binnen twee weken
wordt een grote veldslag verwacht.
Enige schermutselingen zijn reeds
gemeld. Het hoofddoel van de com
munisten is de verovering van Peng-
woe, 170 K M. ten Noorden van Nan
king. De communistische legers
trachten van het Oosten en het Wes
ten Nanking te naderen, met passe
ring van Soetsjou. het nationalistische
bolwerk in Noord-Kiangsoe.
Met het oog op deze bewegingen
heeft, naar gemeld wordt, het opper
bevel van de regeringstroepen zijn
plannen voor de verdediging van het
belangrijk' gebied ten Noorden van
Nanking herzien en besloten van
Soetsjou af te zien als eerste verde
digingslinie.
De regeringstroepen ten Zuiden
van Tsjintsjou hebben gisteren de
spoorwegstand Hingtsjeng, 30 K.M.
Z.W. van Hoeloetao, heroverd.
NU SPOEDIG ATLANTISCH PACT?
NA TRUMANS HERKIEZING.
In officiële kringeh in Londen ver
wacht men, dat het Noord-Atlantische
verdedigingsverdrag als gevolg van
Truman's overwinning veel vroeger
gesloten zal worden dan men had
durven hopen. Zeven landen zullen
het verdrag ondertekenen: Engeland,
Frankrijk, de Beneluxlanden, De Ver
enigde Staten en Canada.
Sinds enige tijd worden in Wash
ington besprekingen gevoerd tussen
de ambassadeurs van de betrokken
landen en de Verenigde Staten. Men
vreesde in Lonaen, dat een overwin
ning van Dewey een overeenkomst
zou vertragen. Nu neemt men aan,
dat de Atlantische verdedigingsover
eenkomst in Januari getekend zal
worden. Waarschijnlijk zal eind No
vember in Washington een conferen
tie worden gehouden waaraan Ame
rika en de zes andere toekomstige
ondertekenaars van het verdrag zul
len deelnemen.
FRANSE KOLENMIJNEN IN HAN
DEN DER TROEPEN Leger en
politie hebben ook de laatste Franse
kolenmijnen bezet, soms onder hevig
verzet van de postende mijnwerkers.
De bewakinstroepen van de Couriot-
mijnen in het gebied van St. Etienne
werden tijdens patrouilletochten eni
ge ma1 en beschoten.
De besprekingen
met Djokja
ONDERHOUD HATTA—STIKKER.
Volgens de „Stem van Vrij Indo
nesië" heeft de Nederlandse minister
van buitenlandse zaken, Stikker, een
onderhoud gehad met de Indonesi
sche premier, Hatta, en wel op Don
derdagmorgen om elf uur Om ze
ventien uur had de eerste bespre
king plaats te Kalioerang in aanwe
zigheid van Hadji Agoes Salim, In
donesische minister van buitenlandse
zaken.
ALIMIN TERECHTGESTELD.
De republikeinse communistenlei-
der Alimin is op 2 November ge-
executeerd, aldus meldt Antara. Alk-
min werd 13 October door de repu
blikeinen gearresteerd, toen hij als
boer vermomd in een trein zat. Ali
min was een der bekendste republi
keinse communisten. Na het uitroepen
van de republiek keerde hij na een
langdurig verblijf in China n^ar In
donesië terug en werd leider van de
Indonesische communistische partij.
Hij werd opgevolgd door Moeso, die
inmiddels ook door de republikeinen
i<? terechtgesteld.
Sinterklaas-surprises
ECHTE BANKETLETTERS.
Naar „De Kruidenier" veneemt zijn
binnenkort 1100 balen amandelen uit
Italië te verwachten. Waarschijnlijk
gaat het grootste gedeelte hiervan
naar de banketfabrieken.
WEER EXTRA BOTER.
„De Kruidenier" verneemt, dat ter
gelegenheid van het St. Nicolaasfeest
aan de A-, B- en C-groep 250 gram
extra boter of margarine en aan de
D- en E-groep 125 gram extra boter
of margarine gegeven zal worden.
Deze extra bonnen komen voor in de
bonnenlijst van 2 December a.s.
LINTJESREGEN OP
KONINGINNEDAG.
De regering heeft de Tweede Ka
mer medegedeeld, dat het in haar
voornemen ligt ter gelegenheid van
de verjaardag van H.. M. de Koningin
weer decoraties te verlenen.
Gelukkig! Ook een surprise, al
is 't niet een Sinterklaas-surprise.
GEEN VERLAGING VAN DE
LEERLINGENSCHAAL.
De regering zegt in de memorie
van antwoord op de begroting van
1949 geen gevolg te kunnen geven
aan de wens geuit in het rapport
van de Vernieuwingsraad voor het
Onderwijs tot drastische verlaging
van de leerlingenschaal. Dit niet al
leen in verband met de beschikbare
onderwijskrachten en schoollokalitei-
ten, maar ook met de financiële po
sitie van het land.
Batyscaphe bleek onbetrouwbaar
J^E EXPEDITIE van prof. Piccard naar de Kaap Verdische eilanden,
waar hjj met zijn medehelper Cosyns zou trachten een duik te ne
men naar de diepzee, is op een volslagen fiasco uitgelopen. De diepzee
kogel, de befaamde batyscaphe, is n.l. al te onbetrouwbaar gebleken, zo
dat prof. Piccard besloten heeft, de expeditie als geëindigd te beschou
wen, Zaterdag vertrekt de „Scaldis". het expeditie-schip, weer naar Dakar
en vandaar naar Antwerpen terug.
Reeds bij de proefnemingen op de
zeer geringe diepte van 25 meter was
gebleken dat het duikapparaat aller
lei technische gebreken vertoonde. Zo
was het bijvoorbeeld duidelijk ge
werden dat de met gasoline gevulde
drijvers, welke de stalen bol weer
naar boven moesten brengen, geheel
zouden moeten worden verbouwd,
wilden ze behoorlijk functionneren.
En ook aan het evenwicht van het
instrument haperde wel een en an
der.
Niettemin heeft men gisteren nog
een geslaagde afdaling verricht,
maar zonder dat er iemand aan
boord was. De batyscaphe bereikte
een diepte van 1400 meter dat is
500 meter meer, dan de Amerikaan
William Beebe omstreeks 1930 heeft
bereikt met zijn batysphére.
Na afloop van de duik bleek het
onmogelijk, de gasoline weer uit de
drijvertanks te pompen, zonder ge
vaar voor verlies aan mensenlevens.
Tijdens de voorbereidingen voor
de proefduiken zijn er verscheidene
ongelukjes gebeurd o.a. toen de bal
last van de bathyscaphe los werd ge
maakt en onverwacht verloren ging.
De leden der expeditie zijn in ieder
geval de overtuiging toegedaan dat
het voortzetten van de afdalingen on
der de gegeven omstandigheden hun
leven in de waagschaal stelt. Zoals
de toestand thans is, is de kogel nog
te veel onderhevig aan schommelin
gen.
Naar mag worden aangenomen
zullen beide geleerden hun plan om
de bodem der zee te exploreren niet
opgeven en zullen zij, nadat hun sta
len kogel de nodige wijzigingen zal
hebben ondergaan, opnieuw een ex
peditie inrichten.
GEEN VERLENGING
DIENSTPLICHT LANDMACHT.
De verlenging van diensttijd voor
de dienstplichtigen van de Konink
lijke Marine van de lichting 1946
geldt niet voor de dienstplichtigen
van de Koninklijke Landmacht van
de lichting 1946.
GROOT VERLOF AAN DIENST
PLICHTIGEN. DIE NIET BUITEN
EUROPA DIENEN.
Naar wij vernemen ligt het in het
voornemen van de minister van
Oorlog, binnenkort regelen vast te
stellen voor het verlenen van groot
verlof aan dienstplichtigen, die niet
buiten Europa dienen, ongeacht de
lichting, waartoe zij behoren.
Met ingang van 1 November 1948
wordt reeds groot verlof verleend
aan de dienstplichtige soldaten en
soldaten der le klasse, die vóór
1 Mei 1947 in werkelijke dienst zijn
gekomen en onafgebroken in wer
kelijke dienst zijn gebleven of, in
geval van onderbreking van het
verblijf onder de wapenen als ge
volg van verleend uitstel, ongeoor
loofde afwezigheid, e.d., op eerst-
vermelde datum ten minste vijftien
maanden in werkelijke dienst zijn
geweest, indien zij behoren: tot de
18 geoefende tirailleurcompagnieën
der territoriale bataljons, of tot het
geoefende gedeelte van de 6 staf
compagnieën der territoriale batal
jons, evenwel met uitzondering van
de dienstplichtige chauffeurs en
motorordonnansen, die nog niet
kunnen worden vervangen door in
opleiding zijnde dienstplichtigen van
de territoriale bataljons.
Auto te water
gereden
DRIE INZITTENDEN
VERDRONKEN
Gisteravond om tien over zes is te
Maastricht een luxe-auto, na een bot
sing met een tegenligger, op de Wil-
helminabrug dwars over het brug
dek en het trottoir en door de zware
houten noodbrugleuning heengescho-
ten en in de Maas gestort. Het water
was, ter plaatse waar de auto terecht
kwam, zeven meter diep, doordat er
de laatste weken gebaggerd is om be
lemmeringen in de vaargeul weg te
nemen
Onmiddellijk na het ongeluk kwam
van alle kanten hulp van brandweer,
politie, gemeentelijke geneeskundige
dienst en reddingsbrigade, maar de
omstandigheden ter plaatse waren zo
ongunstig, dat het enkele uren heeft
geduurd, voor men de plaats, waar
de auto in het diepe water lag, had
gevonden. Het personeel van de bag-
germaatschappij Christiani en Niel
sen, die de opruimingswerkzaamhe
den bij de Wilhelminabrug heeft ver
richt, verleende veel hulp. Een dui
ker van deze maatschappij ging te
water en vond na drie kwartier de
auto onder een van de brugbogen. De
wagen lag op een kant. Met eer. takel
en een kleine hijskraan werd de auto
uit het waer gehaald en op een zol
derschuit geplaatst, om vervolgens
naar de wal te worden gebracht. Het
ongeval bleek drie doden te hebben
gekost, namelijk de bestuurder, de
38-jarige garagehouder M. H. H. Nijs-
ten uit Bunde, de 33-jarige mevrouw
van den Heuvel, wonende aan de Pa
rallelweg te Maastricht, moeder van
vier kinderen, en mevr. Hermans,
wonende aan de Parallelweg te Maas
tricht, moeder van één kind. De stof
felijke overschoten werden naar het
ziekenhuis Calvariënberg overge
bracht.
De auto werd door de politie in be
slag genomen. Ook nam de politie de
luxe-auto, waarmee de wagen van de
heer Nijsten in botsing was gekomen,
in beslag. De bestuurder van deze wa
gen was de aannemer Tummers uit
Maastricht, die verklaarde dat de heer
Nijsten naar het midden van dê weg
was uitgeweken, toen hij kwam op
het gedeelte waar de brug een smal
lere rijweg heeft. De voorkant van de
auto van de heer Nijsten raakte het
achterspatbord van de andere wagen
heel even en vermoedelijk heeft de
heer Nijsten daardoor de macht over
het stuur verloren.
Ontslag
C C D-personeel
In het kader van de voorgenomen
inkrimping avn de burgelijke rijks
diensten is ook de centrale controle
dienst overgegaan tot vermindering
van de sterkte van het corps. Op 1
October 1948 bedroeg deze sterkte
3110 man. Per 1 November j.l. zijn
afgevleid 275 man. Per 1 Januari
1949 worden nog 875 CCD-ambtena-
ren ontslagen. Een totale inkrim
ping dus met 1150 man. In "vaste
ambtelijke dienst zal een kern van
1200 man worden aangesteld.
Voor de ontslagen ambtenaren, die
niet direct ander emplooi vinden,
geldt de z.g. „uitkeringsregeling 1947"
krachtens welke zij, die tenminste 3
jaar burgerlijke overheidsdienst heb
ben vervuld (ca 800) man, aanspraak
maken op wachtgeld.
Het massaonts^g bij de C.C.D.
kwam voor het personeel niet onver
wacht. Reeds in Juli j.l. heeft de
directeur van de dienst aan het per
soneel medegedeeld, dat vermindering
van de overheidsbemoeiingen eerlang
zou leiden tot inkrimping van het
korps.
Overplaatsing van afvloeiende
C.C.D.-ambtenaren naar andere rijks
diensten en (her) plaatsing in het
vrije bedrijf wordt van overheids
wege bevorderd.
THEE 1 JANUARI VRIJ.
Naar wij vernemen ligt het in de
bedoeling der regering de distributie
van thee met ingang van 1 Januari
a.s. op te heffen.
SLECHT NIEUWS VOOR DE
HOUDERS VAN GECOMBINEERDE
KAARTEN
Het C.D.K. deelt ons mede, dat
het technisch niet mogelijk ii', aan
personen van 18 jaar en ouder, die
in het bezit zijn van een versnape-
ringenkaart of een gecombineerde
kaart alsnog een tabakskaart. c.q. ge
combineerde kaart uit te reiken.
Zoals bekend is de uitreiking van
de nieuwe kaarten, zodanig geregeld,
dat alle manlijke personen van 18
jaar en ouder een tabakskaart ont
vangen. Deze kaarten worden op 17
December in gebruik genomen. Tot
die datum zullen mannen en vrou
wen, die in het bezit van een versna-
peringenkaart, geen sigaretten e.d.
kunnen kopen, terwijl mannen, die
in het bezit zijn van een gecombineer
de kaart met een geringere hoeveel
heid genoegen zullen moeten nemen,
dan zij na 17 December a.s. zullen
ontvangen. Overigens zullen zij ver
snaperingen vrij kunnen kopen, zo
dat geen wezenlijk verschil bestaat
met de toestand, zoals die voor de
opheffing der suikerdistributie was\
Grof insinueren
IJ ET is terecht niet gebruike-
**lijk, dat een blad reageert op een
„ingezonden stuk" in een ander blad.
Met een paar woorden willen wij
echter ons richten tegen enkele be
weringen in een ingez. stuk in het
Leidse weekblad „De Leidsche Post".
Wij doen dit, omdat daarin een in
sinuatie wordt gedaan, die grof be
ledigend is voor de katholieke gees
telijkheid, voor de Katholieke Kerk,
en die anders zou gelanceerd blijven
zonder enig protest er tegen.
De schrijver van het „ingezonden
stuk" (hij verschuilt zich achter ini
tialen) heeft het over een na de be
vrijding veranderde mentaliteit:
De geestelijkheid toornde niet
meer tegen het Nationaal-Socia-
lisme, en aan hen, die deze ver
foeilijke leer waren toegedaan,
werden de Sacramenten niet lan
ger onthouden.
Duidelijk is het, dat hier bedoeld
is: de katholieke geestelijkheid.
Als, wat de schrijver brutaal meent
te mogen constateren, waar zou zijn,
dan zou dat zeker niet pleiten voor
de houding der katholieke geeste
lijkheid tijdens en na de oorlog bij de
uitoefening van haar heiligste plicht:
de toediening van de Sacramenten!
Maar wat de schrijver constateert
is niet waar, is een beledigende
insinuatie!
De katholieke geestelijkheid, de
Katholieke Kerk, heeft haar oor
deel over het Nationaal-Socialisme
niet gewijzigd, evenmin als haar oor
deel over het gedrag dergepen, die
de leer van het Nationaal-Sosialisme
aanhangen. Bij deze laatstcn kan
echter een verandering intreden in
hun mentaliteit, in hun houding te
genover het Kerkelijk Gezag.
Bedoelde inzender in de L. P.
schrijft dit alles uit verontwaardi
ging over de actie voor „een schip
voor Keulen", waarbij hij fel in
sinueert, dat het hier den Kerken om
haar eigen belangen te doen is! Wat
kan haat op een droeve wijze ver
blinden!
V... •-
VROUWEN IN HET REPUBLI-'
KEINSE LEGER Geüniformeerde
meisjes nemen deel aan de oefenin
gen van het Republikeinse leger. De
ze opname toont een vrouwelijke
soldaat die instructie ontvangt over
de bediening van de mortier.
NIEUWE MELKPRIJS VOOR
BOEREN VASTGESTELD.
De nieuwe melkprijs voor de boe
ren voor het jaar Nov. 1948 tot Nov.
1949 is 17 lA cent per liter. Dat heeft
minister Mansholt gistermorgen ge
zegd tegen vertegenwoordigers van
de landelijke Stichting voor Land
bouw.
REGERING KOOPT WITTE BON5N
IN HET BUITENLAND.
Teneinde in de binnenlandse be
hoefte aan witte bonen, waarvan de
oogst evenals vorig jaar uiterst ge
ring is, eniger mate te voorzien,
tracht de overheid in Hongarije, en
Zuid-Afrika hoeveelheden van dit
product aan te kopen. Er zijn reeds
ladingen onderweg naar Nederland.
Men zou in het buitenland ook tot
aankoop van andere soorten peul
vruchten kunnen overgaan, maar de
ze zijn in Nederland niet gewild.
NEDERLANDSE GEESTELIJKEN
IN JERUZALEM.
De Nederlandse consul-generaal te
Jeruzalem heeft gemeld, dat vijf
Hollandse geestelijken, die werken
in het Arabische deel der stad, door
de oorlogshandelingen niet geleden
hebben.
Het zijn mgr. N. van Vliet van de
Witte Paters, broeder Stoverink en
broeder de Haas, allen van het se
minarium St. Anna der Melchieten,
pater Maat van het Latijns Patriar
chaat en broeder Louwen O.F.M.
Een kaAAe.it
De armste mens is hij, die het rijkst
is aan verlangens naar bezit en ge
noegens.
