3)e Ê<2icbeSou^cmt
Truman herkozen tot president
van de Ver. Staten
De ovérwinning
van Truman
Ondanks alle voorspellingen
van deskundigen
Truman spreekt
Een beroep van de Com. v. G.D.
De communisten
rukken op
in China
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 4 NOVEMBER 1948
40ste JAARGANG No. 1153}
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Truman sliep rustig, Dewey waakte
HARRY S. TRUMAN
de triomphator.
THOMAS DEWEY
de verslagene
*jpRUMAN is zoals gisteren reeds te verwachten viel, inderdaad herko
zen tot president der Verenigde Staten van Amerika. Zijn rivaal
Dewey gaf zijn nederlaag om kwart over vijf Nederlandse tijd toe met
een ruiterlijke verklaring, waarin hij een beroep uitbracht op alle Ame
rikanen om zich nu eensgezind te sch aren achter de herkozen president.
Dewey vroeg de steun van het Amerikaanse volk voor Truman's pogin
gen de Verenigde Staten onafhankelijk en sterk te houden en de vrede
in de wereld te bevestigen..
„Ik ben mij diep bewust van de
verantwooredlijkheid, die mij op de
schouders is gelegd als gevolg van
de verkiezingen. Ik zal voortgaan
het Amerikaanse volk naar mijn bes
te vermogens te dienen. Men gehele
streven zal gewijd zijn aan de zaak
van de wereldvrede, de welvaart en
het geluk van ons volk", aldus presi
dent Harry Truman in een boodschap
aan het Amerikaanse volk.
De verkiezing. van Truman is een
complete verrassing voor alle Ame
rikaanse commentators.
Het kwam gistermiddag (Ned. tijd)
reeds vast te staan, dat de democra
ten niet alleen de controle over de
Senaat hadden herwonnen, maar ook
opnieuw de meerderheid in het Huis
van Afgevaardigden hadden ver
overd.
Het is een nek-aan-nek-race zon
der precedent geworden. Elke stem
van de ongeveer vijftig millioen, die
werden uitgebracht, was van belang,
omdat in de omstreden staten met
een groot aantal kiesmanstemmen
een kleine meerderheid de balans
kon doen overslaan, waardoor alle
kiesmanstemmen van die staat naar
de winnende candidaat gaan.
Tot het laatste ogenblik bleef de
situatie onzeker.
WAAROM DE OPINIE
ONDERZOEKERS FAALDEN.
De oorzaak van het absolute falen
van alle opinie-onderzoekers, poli
tieke experts en krantenenquêtes
wordt gezien in het overschatten
van het aantal stemmen, uitgebracht
op Wallace, die door zijn afscheiding
aan Truman wel belangrijke schade
berokkende New York b.v. viel daar
door aan Dewey toe), maar veel min
der dan verwacht werd. Voorts hier
in, dat de opkomst der democrati
sche kiezers verrassend groot was.
Maar men heeft vooral de popula
riteit van de moedige, altijd opge
wekte Truman onderschat, alsmede
de aantrekkingskracht, welke New
Deal nog steeds blijkt te bezitten.
De boeren, op wie Dewey een
groot deel van zijn hoop had ge
bouwd, zijn de laatste weken onder
invloed van Truman's onvermoeibare
campagne bevreesd geworden, dat
Dewey hun gegarandeerde prijzen
zou verlagen. De arbeiders stemden
Truman eendrachtig.
TRUMAN HEEFT THANS EEN
MEERDERHEID ACHTER ZICH.
De herkozen president beschikt
thans over een meerderheid in het
Congres, waaraan hij zijn wetge
vingsprogramma kan voorleggen,
dat bij het 80ste Congres met zijn
republikeinse meerderheid hevige
tegenkanting ondervond. Truman
heeft dit Congres zijn scherpe critiek
nooit gespaard.
Ten minste 31 van de 48 Ameri-
kanse gouverneurs zullen democra
ten zijn. Voor de verkiezingen was
de verhouding 2424. In zes staten
die tot nog toe een republikeinse gou
verneur hadden, hebben de democra
ten zich verzekerd van het gouver
neurschap: Ohio, Illinois, Connecticut,
Delaawre, Indiana en Montana. Het
gouverneurschap van Utah moesten
de democraten prijsgeven.
EEN TELEURGESTELDE DEWEY.
Onbeheerste teleurstelling en ont
zetting hingen in het grote New-
Yorkse hotel, dat de tlepublikeinse I
partij had uitgekozen als hoofdkwar
tier en als plaats waar de overwin
ning zou worden gevierd. Op de vijf
tiende verdieping had Dewey. met
zijn gezin kamers betrokken. Op het
ogenblik, dat de overwinning zeker
zou zijn, zou de nieuwe president zich
met zijn gelukkig gezin aan het volk
vertonen. Zo had de regie der partij
het geregeld. En -honderden Ameri
kaanse politie-agenten hielden van
Dinsdagavond af de wacht rond het
gebouw, om de menigte in toom te
houden.
Het is anders gelopen. Toen Dins
dagavond op het grote zwarte bord
in de balzaal van het hotel, waar de
Republikeinse kopstukken bijeen wa
ren, de eerste resultaten, die gunstig
waren voor Truman, werden bekend
gemaakt, legde Herbert Brownell,
de organisator van de Republikeinse
campagne, uit, dat dit niets te bete
kenen had. Maar de uitslagen bleven
hardnekkig verkeerd uitvallen voor
Dewey. Middernacht, het tijdstip
waarop men zeker dacht te zijn van
de overwinning, ging voorbij. Dewey
zat in zijn suite en bleef optimistisch.
De fotografen hadden reeds de foto's
genomen van de nieuwe bewoners
van het Witte Huis. Vandaag zouden
ze in de Amerikaanse pers verschij
nen. Dewey's 15-jarige zoon, die in
een sportpak rondliep, werd naar zijn
Kamer gestuurd om een beter cos-
tuum aan te treken, een pak, dat de
oudste zoon van een president be
taamt. Later verschenen de mannen
van de film Toen was de stemming
echter reeds gezakt. Zij vroegen de
familie Dewey te juichen voor de
filmcamera's, maar de juichkreet
was zwak.
De pohtie-agenten haden inmid
dels Dewev's hotel allang in de steek
gelaten. Zij waren naar het andere
hotel gegaan, waar de Democratische
leiders zonder Truman op de uitsla
gen wachtten. De politie had begre
pen dat de menigte daar in bedwang
THORBËCKE GEëERD BIJ EEUW
FEEST GRONDWETSHERZIENING.
Ter herdenking van het feit, dat op
3 November 1848 de grondwet van
Thorbecke plechtig werd afgekon
digd, is Woensdagochtend een krans
gelegd aan de voet van het standbeeld
van deze staatsman op het Thorbecke-
plein te Amsterdam. Een overzicht
van de plechtigheid tijdens de rede
van Mr. M. J. Bos, voorzitter van de
afd. Amsterdam van de Volkspartij
voor Vrijheid en Democratie.
gehouden n.oest worden. Woensdag
morgen om half negen gingen Dewey
en zijn vrouw naar bed. Dat hij ver
loren had. wilde Dewey echter nog
niet toegeven.
Hij verzocht gewekt te worden zo
dra ei „grote veranderingen" in de
uitslagen zouden komen.'De groot
scheepse overwinningsfeesten, waar
mee men al om half vier Dinsdag
nacht had willen beginnen, waren al
afgelast. Veel rust kreeg Dewey niét:
om kwart o\er elf New Yorkse tijd
(5.15 Neder;ar.dse tijd), verklaarde
een verslagr-n Dewey, 24 uur te vo
ren nog de ijdelste man in Amerika,
dat T^umar. hnd gewonnen. Hij zond
een telegram met gelukwensen aan
zijn tegenstander, die in Kansas City
vertoefde Het was het telegram van
een man, die zijn nederlaag met gro
te waardigheid droeg. In zijn rede
voeringen hau Dewey steeds op een
heid aangedrongen. En hij herhaal
de dit in dii zware uur.
AFGEDAAN.
Als politicus heeft Dewey afge
daan. Tweemaal is hij verslagen en
het was de eerste keer dat een Re
publikeins candidaat tweemaal ach
ter elKaai r;aar het presidentschap
dong. Een dervip keer zal Dewey geen
kans meer krijgen. De Amerikanen
houden niet van verliezers.
„Hoe komt net. dat het zo gelopen
is?", was de oerste vraag, die de ver
slaggevers Dewey stelden, toen hij
kort na de erkenning van zijn ne
derlaag een persconferentie gaf -in
zijn suite in het Rooseevit-hotel -te
New York.
„Ik ben even verbaasd als u en als
iedereen in dit hotel", antwoordde
Dewey, Hij gaf een krachtig „neen"
als antwoord op de vraag of hij zich
ever vier jaar weer candidaat voor
het presidentschap zou stellen. „Wij
hebben nergens, spijt van", besloot
hij.
TRUMAN GING RUSTIG
NAAR BED.
En Trun.an? Dinsdaagvond is hij
m Kansas City naar bed gegaan zoals
hij had gezegd zonder op de uitsla
gen +e wachten De partijleiders had
den hem gezegd, dat hij zich niet
moest laten zien in New York. Het
zou toch erg genoeg zijn, vreesden
ze. En zo ging Truman reeds vroeg
naar bed en zijn vrouw en dochter
bezoenten tiiuis een bioscoop. Woens-
TERRORISTISCHE AANSLAGEN
OP NEDERLANDSE TREINEN.
Op 22 October werd de sneltrein Ba
taviaBandoeng op 2 kilometer ten
Zuiden van Poerwakarta tot ontspo
ring gebracht. Een bende van onge
veer 50 terroriste.. had de rails over
een afstand van 20 meter opgebroken
en beschoot de ontspoorde rijtuigen
met automatische wapens en gewe
ren. 8 personen werden gedood en 23
gewond. Militairen, die met de trein
meereisden, konden het vuur direct
beantwoorden en zodende erger voor
komen. De twee locomotieven en een
bagawagen kwam dwars over de rails
te liggen.
dagrnorgen wilden enkele honderden
mensen in zijn geboorteplaats Inde
pendence, in Missouri, hem komen
toejuichen. Truman was spoorloos
verdwenen. „Vader is niet hier", zei
zijn dochtei Margaret.
Woensdagmorgen kwart voor acht
verscheen Truman, fris en breed
glimlachend, op zijn verkiezings-
hoofdkwartier in Kansas City. Hij
belde onmiddellijk zijn vrouw en
dochter op. die op het landhuis van
de familie logeerden. Na het ontbijt
stond hij de vele journalisten te
woord. Hij vertoonde geen spoor
van vermoeidheid van de verkie
zingscampagne. Truman weigerde
voorspellingen te doen over de uit
slag. Vanmidag zal ik wel een ver
klaring afleggen, zei hij. Hij zei
slechts, dat hij van zijn verkiezings
veldtocht „het gevecht van zijn le
ven" had gemaakt, orrfdat hij ver
trouwen had in de campagne.
„Houdt U aan het
bestand"
De Commissie voor Goede Diensten
heeft in brieven aan de Nederlandse
en de republikeinse delegaties een
beroep gedaan op beide partijen tot
een strikte naleving der bestands-
overeenkomst, speciaal voor wat be
treft overschrijdingen van de be-
standlijn door gewapende eenheden
en met betrekking tot radio-uitzen
dingen en perscommuniqué's. „welke
zonder noodzaak misverstand en
spanning tussen partijen zouden kun
nen veroorzaken'
De commissie verklaart, dat haar
militaire waarnemers een aantal
overschrijdingen van de bestandlijn
door gewapende eenheden van beide
partijen hebben gerapporteerd. Der
gelijke overschrijdingen zouden, in
dien -ij voortduren, kunnen resul
teren in ernstige botsingen op grote
schaal, aldus de commissie.
De dienst legercontacten heeft een
overzicht gepubliceerd van vijande
lijke activiteit op het onder Neder
lands bestuur staand gebied op Java.
Van 29 September tot en met 26 Oct.
kwamen voor: 280 rampokpartijen,
45 brandstichtingen, 193 beschietin
gen van patrouilles en botsingen, 58
moorden op ambtenaren, 60 moorden
op leden der bevolking, 28 ontvoerin
gen van ambtenaren en 33 ontvoerin
gen van leden der bevolking.
VERTREK Dr. VAN MOOK
UIT BATAVIA.
De laatste Nederlandse gouverneur-
generaal van Indonesia, zo seint Req-
ter, dr. Hubertus van Mook, is door
honderden officiële personen en
vrienden uitgeleide gedaan bij zijn
vertrek naar Nederland. Dr. van
Mook heeft Batavia Donderdagmor
gen per vliegtuig verlaten.
Kort na van Mook's vertrek is de
Nederlandse minister van Buitenland
se Zaken, Stikker, met zijn adviseurs
naar Djokjakarta gereisd om de be
sprekingen met minister Hatta te
openen.
Dagorder van dr. Van
Mook tot
de strijdkrachten
De luitenant-gouverneur-generaal
heeft als opperbevelhebber van land
en zeemacht Woensdag een dagor
der gericht tot de strijdkrachten in
Indonesië, waarin hij er aan herin
nert, dat hij vaak een beroep op de
strijdkrachten heeft moeten doen. In
een tijd, waarin men zich overal ter
wereld afwendde van het wettelijke
gezag en terreur, roof en smokkelarij
hoogtij vierden, was opbouw van dit
land onmogelijk zonder de voortdu
rende hulp van de strijdkrachten. Dr.
Van Mook verklaart, dat deze zich
van hun moeilijke taak op lofwaar
dige wijze hebben gekweten, waar
bij van hen vaak grote zelfbeheer
sing werd geëist. Nog is die taak
niet beëindigd. Wij weten allen, dat
in grote delen van Java en Suma
tra de noodzakelijke orde nog niet
is teruggekeerd. De dagorder ein
digt: „Ik geef het opperbevelhebber
schap echter aan mijn opvolger over
met de volle overtuiging, dat hij op
u kan rekenen en dat hij de spreuk
van het Oranjehuis en het Konink
rijk, Je maintiendrai, verstaat in de
juiste zin: als de verplichting tot de
handhaving van eer, recht en veilig
heid. Moge het u zijn gegeven, uw
bijzondere taak spoedig te kunnen
voltooien".
De overblijfselen van het Chinese
leger in Mandsjoerije zijn nu Dezig
terug te trekken uit de laatste plaat
sen, welke de regeringstroepen nog in
Noord-Oost China bezet hielden.
Communistische strijdkrachten heb
ben de corridor tussen Moekden en
Jingkou al afgesneden en sluiten nu
de zeehavens in Zuid-Mandsjoerije in.
In de Chinese kranten, die te Sjang
hai verschijnen, mag geen oorlogs
nieuws meer worden gepubliceerd.
De Chinese regering te Nangkin.
is afgetreden, nadat de premier en
de minister van financiën reeds
Maandag hun functie hebben neer
gelegd.
De Japanse minister-president heeft
verklaard, dat de betrekkingen tus
sen China en Japan, ook in het geval
van een communistische overwinning,
geen wijziging zullen ondergaan. Hij
verwacht, dat na de overwinning de
communistische regering een natio
nalistische koers zal inslaan en zich
niet door het buitenland zal laten lei
den.
De missionarissen te Moekden zijn
op hun plaats gebleven, om voort te
gaan met het verzorgen van de zie
ken en gewonden.
Superfort verongelukt
Gehele bemanning
omgekomen
Een Superfort van de Amerikaanse
luchtmacht een van de 90 B 29's
die in Engeland zijn gestationneerd
is tijdens een oef en vlucht op een
heuvel 20 km. ten Zuiden van Man
chester te pletter gevallen. De gehele
bemanning, drie officieren en tien
minderen, is waarschijnlijk gedood.
Vliegtuigen, die het wrak hebben op
gespoord, hebben geseind, dat geen
spoor van leven te bekennen was.
Het Franse stakingsfront
De mijnen weer
vrij
Jules Moch, de Franse minister van
binnenlandse zaken, heeft verklaard,
dat thans geen enkele mijn meer door
stakers bezet wordt gehouden. Het
geweld van een handvol straatschen
ners zal niet triomferen over de wil
en het werk van de arbeidende klas
se, zei de minister.
ZES MAA 'DEN LANGER IN
DIENST.
In de kazernes en op de schepen
van de Koninklijke Marine is Dinsdag
een bekendmaking voorgelezen, in
houdende, dat de dienstplichtigen van
de lichting 1946, ingedeeld bij de Ko
ninklijke Marine, niet zoals verwacht
werd over enkele weken met groot
verlof zullen gaan. De demobilisatie
van deze lichting is zes maanden uit
gesteld. i
Luchtbrug in de
mist
De Berlijnse luchtbrug heeft nog
nimmer zo slecht gefunctionneerd
sinds haar begin op 28 Juni. Mist
heeft gisternacht alle verkeer tien
uur lang totaal onmogelijk gemaakt.
Gatow zat dicht van middernacht
tot gistermorgen tien uur, Tempel
hof van half zeven Dinsdagavond tot
Woensdagmorgen half negen. Meer
dan 350 vliegtuigen konden niet bin
nen komen en de aanvoer van ruim
1500 ton ging verloren. De mistban
ken hingen niet alleen boven Berlijn
maar ook boven de vliegvelden in de
Britse en Amerikaanse zones.
Weersomstandigheden zoals gister
nacht kan men alleen in November
en December verwachten. In Januari
is het kouder maar helderder. Het is
mogelijk, dat de vliegvelden 180 uur
per maand zullen dicht zitten, ofwel
een kwart van de totale viiegiijd.
Toch verwacht men niet, dat door de
ze ongelukkige omstandigheden Ber
lijn absoluut van voedsel en voorra
den zal worden verstoken
Er zijn voor 39 dagen voorraden
aangelegd. Men zal bovendien zijn
best doen de capaciteit van de lucht
brug nog op te voeren.
Helpt aan
woonruimte
Niet in samenwonen, maar in wo
ningbouw ligt de oplossing van
de woningnood.
Van deze waarheid moeten bestuur
ders van land en gemeenten en wy
aUen doordrongen zijn.
Onder alle activiteit moet die van
woningbouw vóórop staan.
Op woningbouw moet de aandacht
gespannen zijn van iedere minister
in de ministerraad en van ieder lid
van het dagelijks bestuur ener ge
meente in ftet College van B en W.
Maar hoe groot en hoe vrucht
dragend ook deze activiteit moge zijn,
zeker is het, dat er nog gedurende
vele jaren zulk een woningnood zal
zijn, dat een oplossing gezocht en
gevonden móet worden in samenwo
nen.
In het radiokwartiertje van de
Kath. Jeugdraad heeft Dinsdag
avond voor de K.R.O.-zender pater
P. Wesseling C.s.s.R. over samenwo
nen gesproken. Er is nog woon
ruimte, zo zeide hij, en die moet
worden opgespoord. Daarom riep
hij de jongelui van boven de 17 op
aan het speuren te gaan en hem
naar het Retraitehuis te Noordwij-
kerhout namen en adressen op te
zenden van mensen, van wie men
mag aannemen, dat zij nog woon
ruimte beschikbaar hebben.
De komende Dinsdagavonden zal
hij verder uiteenzetten hoe hij het
plan, jongelui aan een woning te
helpen, hoopt te verwezenlijken.
Met grote, intense belangstelling
zien wij uit naar de concretisering
van de plannen van pater Wesse
ling.
Wij menen, dat ten slotte plan
nen in deze geest parochieel en in
verschillende gemeenten interparo
chieel, plaatselijk, zullen moeten
worden uitgewerkt. Er kunnen
overal onder Christenen, onder Ka
tholieken feitelijk toestanden wor
den gesignaleerd, die getuigen van
bar egoïsme, van een „christelijk
heid", welke de naam' niet waardig
is. Daar zijn er, die nü al pater
Wesselings plannen afwijzen als on-
practische denk/beelden, waarvan
geen effect kan worden verwacht.
Maar dezulken moeten zich afvra
gen, hoe zij het zelf dan beter wil
len doen of.... moet er niets wor
den gedaan ter vermindering van
de ontzettende nood en de ontzag
lijke wantoestand op woninggebied.
DISTRIBUTIENIEUWS
NIEUWE BONNEN.
7 t.m. 20 NOVEMBER.
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het kopen van:
BONNEN VOOR VLEES.
361 vlees 100 gram vlees
362 vlees 400 gram vlees
363 vlees 150 gram vlees
ALLE BONKAARTEN.
367 alg1 ei
368 alg250 gram boter of
margarine of 200 gr.
vet
BONKAARTEN KA, KB, KC 812.
371 alg250 gram boter of
margarine of 200 gr.
vet
372 alg200 gram kaas of 250
gram korstloze kaas
373 alg250 gram zachte zeep
-f- 250 gram soda
374 alg125 gram koffie
375 alg50 gram thee
B-385 200 gram kaas of 250
gr. korstloze kaas
BONKAARTEN KD. KE 812.
377 alg125 gram boter of
margarine of 100 gr.
vet
378 alg100 gram kaas of 125
gr. korstloze kaas
379 alg500 gram zachte zeep
-f- 500 gram soda
TABAKS- EN VERSNAPERINGEN-
KAARTEN QA, QC 808.
127, 131 tabak 2 rantsoenen sigaret
ten of kerftabak
BONKAARTEN ZA, ZB, ZC, ZD,
ZE, MD, MF, Mil 812.
(Bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken).
Geldig zijn de bonnen van de
strook V.
Déze bonnen zijn 14 dagen geldig.
Bovenstaande bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 5 November a.s. worden
gebruikt. De tussentijds aangewezen
bon 336 algemeen voor 100 gram
vlees is geldig t.m. 6 November a.s.
De niet-aangewezen bonnen van
strook 1 kunnen worden vernietigd,
evenals de bonnen 115 tabak van de
tabakskaart.
ONZE SIGAREN
De sigaren worden beter weet
de „Maasbode" mee te delen. Er zal
Braziel en Havanna worden geïmpor
teerd.
Maar.ze zullen ook duurder
worden door verhoging van de ta
baksaccijns. Alleen de „goedkoopste"
(van 13 cent wat men goedkoop
noemt) zullen niet in prijs stijgen.
De fabrikanten zullen hiervan een
bepaald percentage moeten maken.
Een kaJiAeUje...
Het is de schoonste vreugde, vreug
de te hebben in de vreugde van
anderen.
