3)e QeidóctSwivtMit
Visjinski's veto torpedeert oplossing
Berlijnse crisis
Compromis der neutralen
verworpen
Franse militairen zuiverden
de mijnstreek
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEIN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DINSDAG 26 OCTOBER 1948
40ste JAARGANG No. 11526
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Ahonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Op weg naar de
rechtszekerheid
EEN syrpptoom van de na-oorlogse
toestand is het feit, dat er in ons
land bestaat een „landelijk comité
voor rechtszekerheid".
En dat dit comité bestaansreden
heeft.
Vóór de oorlog zouden we, als er
zulk een comité zou zijn opgericht,
hebben gezegd: waartoe dient dat nu?
Neen, er was ook toén niet een
rechtszekerheid in déze zin, dat ieder
burger er zeker van was, te kunnen
verkrijgen en te kunnen behouden,
waarop hij recht had. Maar: als
gehandeld werd in strijd met het in
de wet geschreven recht, dan werd dat
algemeen beschouwd als verkeerd en
men kon bij bepaalde instanties trach
ten en over het algemeen: met suc
ces zijn recht te krijgen.
Na de oorlog kon men echter ook
in ons land constateren de brutaalste
schendingen van het in de wet ge
schreven recht óók door lieden, die
dat deden, alsof 't de meest vanzelf
sprekende zaak ter wereld was, en
óók, terwijl de tot ingrijpen geroe
pen instanties daarbij lijdelijk toeza
gen of nóg erger.
Het is b.v. een geschreven wet, dat
het diefstal is, als men zonder enig
recht daartoe een anders goed weg
haalt. Bij hoevelen is dét echter na
de oorlog geschied, terwijl de dieven
in vele gevallen rustig bleven rond
lopen.
Het bestuur van bovengenoemd
„landelijk comité voor rechtszeker
heid" organiseerde gisteren in hotel
„De Wittebrug" te 's Gravenhage een
congres, gewijd aan actuële juridi
sche vraagstukken.
De voorzitter van het comité, mr.
P J. M. Aalberse, sprekende over de
bijzondere rechtspleging, zeide o.m..
„Het ongelukkige is, dat er zovelen
zijn, die in verband met hun „baan
tje" gaarne over 5 jaar nog aan het
zuiveren zouden zijn. De opheffing
van de P.R.A.'s is op papier goed ge
slaagd, maar practisch helaas min
der. Dezelfde mensen gaan onder een
ar.dere benaming door en dit nog al
tijd op een basis, die veelal niet deug
delijk is. Pogingen om tot een afba
kening van het begrip collaboratie te
komen zijn niet geslaagd. Ons comité
heeft gemeend, te moeten aandringen
op het alsnog tot stand brengen van
richtlijnen per bedrijfstak. Nü nog!
Sprekende over zuivering en wat
daarmede samenhangt wees dé heer
Aalberse op de gevolgen, welke zij,
die op zuiveringsgronden zijn gestraft,
daarna ondervinden. Al te vaak blijkt,
dat met het ondergaan van de straf
de betrokkene er nog lang niet is,
maar dat er velen zijn, die het nodig
vinden privé nog wat na te zuiveren.
Ook daaraan zal een einde moeten
komen.
Wanneer wij een terugblik werpen
op het afgelopen jaar dan kan, aldus
spr., weliswaar nog niet gezegd wor
den, dat de aloude rechtszekerheid is
teruggekeerd, maar dat toch een gun
stige ontwikkeling valt waar te ne
men. De regering en met name de
minister van Justitie mag zeker niet
een woord van lof en waardering
worden onthouden voor de maatre
gelen, welke zijn getroffen of in
voorbereiding zijn. om de beoogde
verbetering te bereiken.
Wij zijn het met de heer Aalberse
eens, dat er „een gunstige ontwikke
ling valt waar te nemen" in het laat
ste jaar naar „de aloude rechtszeker
heid".
Maar: 't wordt dan ook - waarlijk
eindelijk tijd!
Hoe lang heeft de regering laten
wroeten en rommelen zwermen zui
veraars, die helemaal geen haast
maakten in verband met hun „baan
tje"? En hoevelen zijn er nóg „aan
het werk"? Waarom zijn er zelfs nü
nog zo velen, die "in kampen wachten
op de berechting van hun zaak nü,
na ruim drie jaar?
Wij brengen gaarne, waar het kan
„lof en waardering" maar gevoelen
er toch vooralsnog geen behoefte aan,
om ons aan te sluiten bij de „lof en
waa.rdering", die de heer Aalberse
onder dit opzicht ondanks alles, aan
de regering meent te moeten bren
gen.
Wij zijn op weg naar de rechtsze
kerheid. Maar in eén te langzaam
tempo.
Op bovenbedoelde bijeenkomst is
het felst gediscussieerd over de be
heersinstituten.
Daar waren er, die meenden, dat
de huidige directie moest worden ver
hangen: anderen protesteerden daar
tegen, de critiek op de directie onjuist
achtend.
In ieder geval werd dit duidelijk
gedemonstreerd, dat er reden is om
het optreden van genoemd instituut
van overheidswege met meer nauw
lettendheid gade te slaan.
Zeker is, dat ook in en door het be
heersinstituut in vele gevallen niet
het recht is gehandhaafd op een wijze,
die in het verleden de eer was van
cns democratisch staatsbestel.
De kloof tussen Oost en West
groter dan ooit
J^E VEILIGHEIDSRAAD boekte gis-ternamiddag zijn zoveelste misluk
king en Visjinski het 28e veto voor Rusland. De bemiddelingspo
gingen van de voorzitter, Bramuglia, die zich hoopvol lieten aanzien, zijn
mislukt; De Berlijnse kwestie zit nog even vast als altijd. Gistermiddag
nog werden allerlaatste pogingen ondernomen om tot een compromis te
geraken, maar toen de Veiligheidsraad ten slotte om 6 uur bijeenkwam,
bleek alles vergeefs geweest te zijn. Het bemiddelingsvoorstel der zes z.g.
neutrale landen werd door negen leden aanvaard, maar door de Sovjet-
Unie en de automatisch meestemmende Oekraine verworpen. Daar hier
het veto-recht geldt, is de kwestie- Berlijn daarmee afgedaan.
wordt. Dit acht men echter in Weste
lijke kringen zo goed als uitgeslo
ten.
Dr. Bramuglia, die zijn optimisme
niet heeft laten varen, zeide na afloop
van de bijeenkomst van de Veilig
heidsraad: „De twee partijen zijn
niet zo ver van elkaar verwijderd,
dat een overeenkomst absoluut on
mogelijk zou zijn." In gezaghebende
Amerikaanse kringen daarentegen
is men van oordeel, dat de Westelijke
mogenheden tot het uiterste gegaan
zijn bij het aanvaarden van de reso
lutie der zes „neutralen". Als men
nog verder zou gaan, zo wordt ge
zegd, zou dat slechts kunnen geschie
den door een radicale wijziging van
het ingenomen standpunt. Naar de
mening van Cadogan, de Britse ver
tegenwoordiger in de Veiligheids
raad is „een rechtvaardige en billij
ke oplossing van de Berlijnse kwes
tie door het veto van de Sowjet-Unie
teniet gedaan". De door Wisjinski
aangevoerde argumenten noemde hij
„totaal ongegrond". In Westelijke
kringen houdt men evenwel nog
steeds rekening met de mogelijkheid,
dat de Sowjet-Unie plotseling met
een voorstel zal komen om de kwestie
buiten de V. N. om te regelen.
Wat zal er gebeuren?
Men verwacht, dat Bevin, Marshall
en Schuman, de ministers van bui
tenlandse zaken van Engeland, De V.
S. en Frankrijk, vandaag bijeen zul
len komen om de volgende stap in
zake de Berlijnse crisis na het Rus
sische veto te bespreken. Ook dr.
Juan Bramuglia, de huidige voorzit
ter van de Veiligheidsraad, zal een
samenkomst hebben met de afge
vaardigden van België, Canada, Sy
rië, Columbia en China de zes
„neutralen" om de toestand onder
ogen te zien. De negen leden van de
Veiligheidsraad, die hun stem uit
brachten voor de door de zes „neu
tralen" voorgestelde oplossing, we
ten nog niet welke stap thans geno
men moet worden. Er zijn drie mo
gelijkheden: 1) Er zal binnenkort
een nieuwe en in krachtiger termen
vervatte resolutie bij de Veiligheids-
raar worden ingediend. Deze resolu
tie zou zeker door de Sowjet-Unie
verworpen worden. 2) De Veilig
heidsraad zal de kwestie op de agen
da houden en verder geen onmid
dellijke actie ondernemen, evenals
dat bij de Perzische kwestie ge
schiedde. 3) De Veiligheidsraad zou
de kwestie van de agenda kunnen af
voeren en haar in de Algemene Ver
gadering ter sprake kunnen laten
brengen. De Sowjet-Unie zou dit niet
door een veto kunnen beletten, om
dat het hier een kwestie van proce
dure zou betreffen. Dan is het ook
nog mogelijk, dat er nog een com
promis-oplossing aan de hand gedaan
De West-Europese
defensie
ENGELAND DEPOT VOOR
STRAALVLIEGTUIGEN?
Naar van gezaghebbende zijde te
Washington wordt vernomen, worden
er plannen uitgewerkt om van En
geland te maken een depot voor West-
Europa van jagers met straalaandrij
ving. Deze plannen zouden deel uit
maken van een ontwerp voor nauwe
militaire samenwerking met de V.S.
In deze kringen voorspelt men, dat
grondstoffen en machine-werktuigen
voor een verhoogde productie van'
straalvliegtuigen in Engeland tot de
voornaamste goederen zullen beho
ren, die in het kader van een program
van militaire steun voor West-Europa
zullen worden geleverd. Dit program
zou in Januari aan het Congres wor
den voorgelegd. Naar men meent te
weten, zou luchtmaarschalk sir James
Robb, lid van de defensieraad der
West-Europese Unie, onderzoeken
wat Frankrijk, België, Nederland en
Luxemburg nodig hebben wat betreft
Britse straalvliegtuigen en facilitei
ten voor de eerste opleiding van pi
loten en grondpersoneel voor deze
vliegtuigen.
MEDEWERKER VAN VON
SEYDLITZ NAAR HET WESTEN
GEVLUCHT?
De met Britse vergunning verschij
nende „Telegraf" meldt, dat een niet
bij name genoemde Duitse generaal,
die een van de voornaamste leden van
het „Nationaal Comité voor Vrij-
Duitsland" zou zijn geweest, dat in
Moskou uit gevangen genomen Wehr-
macht-officieren werd gevormd, naar
de Westelijke zones van Duitsland is
uitgeweken. De betrokken generaal
zou kortelings in Oost-Duitsland zijn
aangekomen als lid van de staf van
generaal Walter von Seydlitz, van wie
bericht is, dat hij opdracht gekregen
zou hebben de politie in de Sowjet-
zóne te reorganiseren.
De naam van de generaal, aldus de
„Telegraf", die twee dagen geleden
in de Sowjetzóne aankwam om een
„hoge functie" te aanvaarden, kan
niet medegedeeld worden voordat de
verwanten van de betrokkene in vei
ligheid zijn.
Volgens het blad zijn nog twee an
dere hoge officieren van de voormali
ge Wehrmacht, die na uitgebreide op
leiding te Moskou in de Sowjetzóne
zouden zijn aangekomen, op weg
het Westen.
De „Telegraf" schrijft opnieuw, dat
contingenten voormalige Duitse offi
eieren, die te Moskou zijn opgeleid,
in de Sowjetzóne arriveren om de
„Volkspolitie" van de zóne te veran
deren in een „geregelde pro-commu
nistische strijdmacht".
PRESIDEN TRUMAN
„UITGEREGELD".
In Amerika regeert de dollar. Wat
men gekocht heeft, kan men krijgen,
maar ook niets1 meer. Dat ondervond
zelfs president Truman. Hij voerde
Maandagavond het woord op een bij'
eenkomst van de democratische partij
te Chicago en zijn rede werd door de
radio uitgezonden. Het democratisch
nationaal comité had daarvoor
half uur zendtijd gekocht, maar na
een half uur was de president nog
niet uitgesproken. Prompt werd de
uitzending afgebroken. Er was voor
een half uur betaald, meer kreeg hij
met. Hij werd wat men bij de radio
noemt: „uitgeregeld".
De stakers ontruimden de mijnen
zonder verzet
pRANSE MILITAIRE EN POLITIETROEPEN, ter sterkte van 30.000
man, zijn gistermorgen een grootscheepse zuiveringsactie begonnen in
de Noordelijke kolenbekkens van de departementen Nord en Pas de Ca
lais. De actie vindt plaats over een front van 45 km en wordt geleid van
uit Rijssel. Zij heeft ten doel de stakers van de mijnterreinen te verdrij
ven. Alleen bij de mijn Sessevalle te Somain werd aanvankelijk verzet
geboden. Na enige tijd gaven de mijnwerkers echter hun stellingen op en
trokken onder het zingen van de „Internationale" af.
gekondigd <|oor het loeien van de si
rene der "Couriot-mijn, waar 3000
mijnwerkers zich een week geleden
verschansten.
Robert Lacoste, de minister van In
dustrie, zeide voor de radio, dat vele
mijnen onder water stonden en dat
tweederde van de cokësovens in het
Noordeh niet meer brandden. Dit be
tekent een verlies van. 160.000 ton ko
len per manad voor de staalindustrie.
OPTREDEN DER C.G.T. IS
MISDADIG.
Jules Moch verklaarde, dat het niet
tegen de staking gaat, doch om de
belangen der arbeiders, en om de ver
woesting van honderden milliarden
van het nationale vermogen te voor
komen. Hij noemde het besluit van
de C.G.T. om de veiligheidsdiensten
te staken, ronduit „misdadig". Deze
term gebruiken de communisten
thans voor de regeringsactie. Moch
kondigde zeer strenge orders aan tot
onmiddellijke gerechtelijke actie te
gen allen, die schuldig bevonden zou
den worden aan elke vorm van sabo
tage.
In St. Etienne, het brandpunt van
de staking in Midden-Frankrijk, werd
het verkeer lamgelegd door een alge
mene 24-uurs staking, die werd aan-
AARDAPPELMEEL IN HET
BRUIN BROOD.
In verband met de grote aardap
peloogst en met het oog op besparin'
van import van broodgraan, zal dez'
winter wederom aardappelmeel ir
het bruine brood worden verwerkt.
Het bruinbrood, dat ongeveer 75
procent van de totale broodproductie
omvat, zal voor tien procent uit aard
appelmeel bestaan. Dit blijkt uit een
toezegging van het ministerie van
Lan'lbouw, welke aan de aardappel- j
mcekndustrie werd gedaan. 1
AMOK IN PARAGUAY.
In Paraguay Zuid-Amerika)
schijnt het nog altijd niet pluis te
zijn. Sinds het vorige jaar, toen Gon
zales Ifet presidentschap op zich
nam en zijn voorganger naar Argen
tinië moest uitwijken, is de toestand
in de republiek vrij onduidelijk ge
weest. Thans wordt gemeld, dat in
de hoofdstad Asuncion 'n opstand is
uitgebroken. Cadetten van het mili
tair college zouden met de politie
siaags zijn geraakt, maar zich al
spoedig hebben overgegeven na een
radio-toespraak van de president. Zo
heel erg onschuldig schijnt het ech
ter ook weer niet geweest te zijn,
daar mariniers van de vlootbasis de
opstandelingen hulp verleend heb
ben.
DE STAKINGEN IN FINLAND.
De havenarbeiders te Helsinki, die
betrokken zijn bij de stakingen in
Finland, gaan naar hun werk terug,
zo wordt van bevoegde zijde ver
klaard. In alle andere havens, met
uitzondering van Pori, hebben de ha
venarbeiders het werk reeds hervat.
MADIOEN NA DE
COMMUNISTISCHE OPSTAND.
Leden van de republikeinse strijd
krachten, gewapend met automati
sche geweren, brengen een gevangen
genomen communist naar hun com
mandopost in de omgeving van
Madioen.
KLEUTERONDERWIJS WORDT
WETTELIJK GEREGELD.
Een wetsontwerp voor het kleuter
onderwijs is op het departement van
O., K. en W. in voorbereiding, aldus
deelde de heer Zevenbergen, voorzit
ter van de groep Kleuteronderwijs
der Ned. Onderwijzers Vereniging
mede in de toespraak, waarmee hij
het landelijk congres van deze groep
opende, aldus „Parool".
De viering van de 300ste verjaardag
van het Verdrag van Westfalen, dat
een einde maakte aan de 80-jarige en
aan de 30-jarige oorlog, is Zondag in
Munster begonnen. In de nieuwe vre-
deszaal van het stadhuis werd voor
lezing gedaan van een vredesmani-
fest van de „Unie van Europese Fe
deralisten". Deze vredesboodschap
wordt met een ruiter-estafette naar
Den Haag, dat in het Vredespaleis de
zetel van het Internationaal Gerechts
hof bezit, overgebracht, gelijk
1648 naar de Keizer in Wenen.
Aan de Nederlands-Duitse grens bij
Glanerbrug geeft de eerste „vredes-
koerier" zijn boodschap over.
HIEUWS UIT IKDIE
Communistisch
verzet in Republiek
gebroken
SLECHTS OP ENKELE PLAATSEN
WORDT NOG GEVOCHTEN.
Volgens een mededeling van de
Dienst Legercontacten, blijkt uit de
laatste dagen binnengekomen berich
ten, dat in het algemeen de georgani
seerde tegenstand der communisti
sche troepeneenheden in de Repu
bliek is geëindigd.
In de meeste gevallen hebben zij,
zonder gevechten van enige omvang
aan te gaan, met medeneming van
hun wapens, de wijk genomen naar
de berggebieden, daarbij de grotere
plaatsen aan de T.N.I. latend. Alleen
ten Zuid-Westen van Ponorogo wor
den nog operaties gemeld tegen de
plaatsen Tegelombo, Bandar Nan-
goeng en Pioso.
Minister-president Moh. Hatta
heeft aan de militaire gouverneurs
een telegram verzonden, waarin werd
medegedeeld, dat het niet is toege
staan, gevangen genomen verraders
te doden anders dan na berechting
door een krijgsraad.
NIEUWE AANSLAG IN INDONESIë
Gistermiddag werd omstreeks half
vijf bij de kampong Baros (tussen
Soekaboemi en Jalindoeng) een on
dernemingsjeep der onderneming
Goenoeg Doeleud, waarin 5 personen
waren gezeten, beschoten. Het vuur
kwam van vier verschillende kanten.
Een militair werd op slag gedood en
de adminstrateur van de onderne
ming levensgevaarlijk gewond.
Infiltratie neemt
toe
GENERAAL SPOOR OVER DE
TOESTAND OP JAVA EN
SUMATRA.
De luitenant-generaal S. H. Spoor
heeft heden verklaard, dat de mili
taire situatie op Java en Sumatra
nog steeds slechter wordt.
Hij deelde mede. dat in de week
van 12 tot 19 October een record aan
tal van 228 incidenten met infiltran
ten was voorgekomen. Het betrof hier
o.m. 158 aanvallen op niet-militaire
doelen en het vermoorden van 48 In
donesische funstionarissen. Generaal
Spoor schatte, dat ongeveer 11.000
van de 20.000 republikeinen, die uit
West-Java geëvacueerd waren, in dit
gebied zijn teruggekeerd.
Velen hadden automatische wapens
en Nederlandse militairen hebben
veel propagandamateriaal bij hen
aangetroffen. De communistische in
vloed kwam niet van de groep-Moeso,
doch van de Republik en was niet
slechts een gevaar, doch een werke
lijke bedreiging. Het doel van de in
filtranten is het doden van Nederlan
ders en zgn. Indonesische collabora
teurs van Nederland, voorts het ver-
hinderen van de productie en het ver
wekken van zoveel mogelijk onrust
onder de bevolking, zo zeide hij.
Indien de ondernemingen gesloten
worden, zou de algemene economische
toestand slechter worden, hetgeen een
van de eerste voorwaarden is voor
communistische invloed, aldus besloot
de generaal.
Palestina voor de
Veiligheidsraad
WAT WILLEN DE AMERIKANEN
NU EIGENLIJK?
Nu de veiligheidsraad vandaag op
verzoek van Egypte in speciale zitting
te Parijs bijeenkomt om de Palestijn
se kwestie te bespreken, vragen afge
vaardigden zich af, hoe de verklarin
gen van president Truman en de re
publikeinse candidaat voor het pre
sidentschap Dewey, dat de V.S. het
oorspronkelijke verdelingsplan voor
Palestina zullen steunen, gerijmd
kunnen worden met de verklaring
van Marshall, leider der Amerikaan
se delegatie, dat zijn regering het door
Bernadotte voorgestelde plan steunt.
Het verschil tussen beide voorstellen
is het volgende:
Verdelingsplan: Gebied van de Ne-
geb aan de Joden. West-Galilea en de
haven van Jaffa aan de Arabieren,
Internationalisatie van het gehele ge
bied van Groot-Jeruzalem.
Rapport van Bernadotte: Negeb aan
de Arabieren, Jaffa en West-Galilea
aan de Joden. Internationalisatie van
Jeruzalem.
Op het ogenblik is de toestand zo,
dat de Joden in het bezit zijn van
Jaffa en West-Galilea en hun stellin
gen in de Negeb versterken.
Smokkelcomplot
opgerold
Na een intensief onderzoek slaagde
de politie te Kerkrade ,in samenwer
king met de douanerecherche te Maas
tricht, erin, een uitgebeid smokkel-
ccmplot op het spoor te komen en on
schadelijk te maken. Voor tienduizen
den guldens werd door deze illegale
organisatie over de Duits-Nederlandse
grens gebracht, waarbij soms gebruik
werd gemaakt van kinderen. De lei
der van dit complot was een zekere
Z. uit Maastricht, die drie tot vier
maal per week partijen mondharmo
nica's, haarlint en fluweelband met
een luxe auto van de grens weghaal
de en deze goederen te Amsterdam
verkocht. Zijn medeplichtigen waren
een tiental vrouwen van Duitse af
komst, die met Nederlanders gehuwd
zijn. Mevr. V. uit Bleye'rheide fun
geerde als tussenpersoon. De uitge
voerde artikelen waren hoofdzakelijk
nootmuscaat en schoenen. In totaal
werden door de politie 13 arrestaties
verricht. Bij huiszoekingen bij de
vrouw V. en de leider van het com
plot Z. werd nog een volledige vracht
ter waarde van ongeveer f 5000.
aangetroffen. Z. was met zijn handel
begonnen in Juli van dit jaar. Dat
het zaakje rendeerde blijkt wel uit
het feit, dat Z. na enkele weken, ge
durende welke hij de smokkelwaar
per trein vervoerde, een auto kocht.
Ook de tussenpersonen verdienden
behoorlijk. Een van de medeplichtige
vrouwen betrok voor 6 kg. nootmus
caat zoveel haarlint uit Duitsland, dat
zij hiervoor, na aftrek van de onkos
ten, 260.kreeg uitbetaald. De
Maastrichtenaar Z. is een gewezen po
litieke delinquent. De gehele zaak
werd door hem gefinancierd. V. kreeg
duizenden guldens voorschot van hem
voor het op gang houden van het be
drijf. Bij het vervoer van de goederen
maakte Z. gebruik van een aantal
valse F. A. 5743, waarmede hij het
vervoer dekte. V. werd dadelijk na
de huiszoeking aangehouden. Later
is zij, evenals alle andere medeplich
tigen, op vrije voeten gesteld. Z.
daarentegen was bij de huiszoeking
voortvluchtig. Later kon hij echter
gearresteerd worden en overgebracht
naar het huis van bewaring te Maas
tricht, waar hij nog opgesloten is.
Een (ccPiAzitie...
„Ik vraag voor mijzelf, en voor al
len, die mij lief zijn, de liefde voor
het voortdurende gebed zonder veel
woorden, een gebed in de heel een
voudige vorm van een onafgebroken
contact met de schoonheid, met de
heerlijkheid, met de altijd tegenwoor
dige tederheid van God
Dom Delatte O.S.B.
