S)e Oeldóc&owïaMt
Communisten laten Franse
mijnen onderlopen
De hernieuwde gevechten
in Palestina
DINSDAG 19 OCTOBER 1948
40ste JAARGANG
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. W1LMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Het program der
Benelux-landen
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Frisse gedachten
DE voorzitter van de Katholieke
Jonge Werkgevers, de heer F.
Terwindt. heeft in een vergadering
van de K.J.W.V. zijn voorzitterschap
neergelegd en overgedragen aan de
heer A. J. M. Russel uit Tegelen.
In een rede, die hij daarbij heeft
gehouden, heeft hij een paar pittige,
behartenswaardige waarheden ge
zegd.
Kennis is nodig, zo zeide hij, doch
daarnaast de christelijke mentaliteit,
want: „rechtvaardigheid komt niet
vanzelf".
De juistheid van deze bewering zal
ieder moeten erkennen, die er naar
streeft: rechtvaardig te zijn! Recht
vaardig is nog niet degene, die niet
steelt, die niet positief slecht is! De
rechtvaardigheid is een deugd, is een
positief goed, dat niet dan door vol
hardende krachtsinspanning kan wor
den verworven. Mensen, die niet ste
len, ook niet als ze de kans daartoe
zien, zijn er gelukkig nog al veel;
maar mensen, die positief rechtvaar
dig zijn d.w.z. aan ieder het zijne
geven zijn minder groot in aantal.
Om zó te zijn, wordt vereist: een ware
christelijke mentaliteit!
Waar is ook, wat dezelfde spreker
betoogde, nl. dat twee gevaren de on
derneming bedreigen: het socialisme,
dat de onderneming in een staatsor
gaan wil doen opgaan, en het liberale
kapitalisme, dat de onbeperkte sou-
vereiniteit van het winstgevend ka
pitaal proclameert.
We moeten er diep van doordron
gen zijn, dat het tweede gevaar
óók als het.zich niet in zijn ergste
excessen vertoont even gevaarlijk,
even noodlottig, is als het eerstge
noemde!
Prof. dr. F. J. Feron hield op be
doelde bijeenkomst een rede over „de
eenheid der katholieken", die, aldus
deze spreker, dieper en schoner moet
worden.
En de oud-voorzitter F. J. Sporen-
berg sprak over „de verantwoorde
lijkheid in deze tijd."
Hij wees o.m. niet alleen op de ver
antwoordelijkheid bij verwerving van
rijkdom, maar óók op die bij de be
steding ervan.
Men mag ook zijn eerlijk verdiend
geld niet gebruiken (of niet-gebrui-
ken), zoals men dat naar gril of wille
keur wenst. Dat is een heidense op
vatting! Niet aléén de rijke, maar
ieder, die meer bezit dan nodig is voor
zijn levensonderhoud, heeft op zijn
eigendom liggen een sociale hypo
theek, waaraan een gewetensplicht
vastzit tegenover God en de mede
mensen. Als deze waarheid, die toch
is een fundamentele waarheid in de
christelijke moraal, beter begrepen
en meer beoefend werd, dan zou
den zo weinigen behoefte gevoelen
om zich aan communistische voor
spiegelingen vast te klampen! Maar:
hier geldt ook, dat niet slechts de
kennis, maar de christelijke mentali
teit nodig is, om overeenkomstig deze
waarheid te leven.
Het zijn frisse gedachten, die op de
bijeenkomst der K.J.M.V. zijn belicht
en gepropageerd.
K.V.P.-JONGEREN OVER DE
POLITIEKE DELINQUENTEN.
Op een studiedag van de afgevaar
digden der Zuid-Limburgse Jonge
renorganisaties der K.V.P., die Zon
dag is gehouden, werd onder alge
mene bijval der vergadering aan het
kringbestuur meegedeeld, dat men in
deze kring de liefdeloosheid van een
deel der christelijke gemeenschap te
genover politieke delinquenten ver
oordeeld.
De uitspraken van de Nederlandse
rechtspraak worden miskend, wan
neer achteraf op eigen gelegenheid
nog rechter gespeeld wordt.
Dit standpunt zal het kringbestuur
Limburg, der Jongeren-organisatie
van de K.V.P. nader bestuderen en
de mogelijkheden overwegen om in
wijdere kring het probleem der poli
tieke delinquenten ën hun terugkeer
in een geordende maatschappij onder
het licht der algemene opinie te
plaatsen.
H M. DE KONINGIN BEZOCHT
PRINS ALEXANDER-STICHTING.
Hare Majesteit dc Koningin heeft
Vrijdag j.l. een bezoek gebracht aan
de Prins Alexander-Stichting te Huis
ter Heide, een instituut tot onder
wijs aan blinde kinderen, waaraan
een afzonderlijke klasse verbonden
is voor kinderen met beperkt ge
zichtsvermogen.
Regering neemt maatregelen
j^E COMMUNISTISCHE BOND van Franse mijnwerkers heeft aan de zo
genaamde veiligheidsploegen, die er bijvoorbeeld voor zorgen, dat de
mijnen niet onder water lopen, opdracht gegeven 24 uur te staken-uit
protest tegen de aanwezigheid van politie op de mijnvelden. Jules -Mbch,
de Franse minister van binnenlandse zaken zei er over: Dat is een on
gehoorde beslissing, zonder weerga in de geschiednis van de Franse vak
beweging. Maar zij is volkomen in overeenstemming met de orders van
de Kominform.
Troepen naar de mijnen
De regering heeft het er niet bij
laten zitten. Gistermiddag stopten in
het district Le Soleil 39 vrachtwa
gens met gardes mobiles en een de
tachement soldaten. De schachten
daar liepen het meest gevaar door het
terugtrekken van de veiligheidsploe
gen. De soldaten werden zonder pro
test binnen gelaten. Van de vijf
schachten in het district stonden er
drie geheel onder water.
Later op de dag raakten de solda
ten slaags met mijnwerkers en me
taalarbeiders uit naburige fabrieken,
die zich van de mijn Villiers tracht
ten meester te maken. Aan beide zij
den zouden gewonden zijn gevallen.
De aanvallers bekogelden de deta
chementen, die gebruik maakten van
traangasbommen, met allerlei pro
jectielen.
Daarop besloot de communistische
bond de vorming van veiligheids-
groepen in het geheel niet meer toe
te staan, zodat de mijnen voorlopig
niet meer door de mijnwerkers be
waakt zullen worden. Dat besluit zal
kracht blijven, totdat de gehele
politiemacht uit de mijnen is terug
getrokken.
Door zware zee
omgeslagen
29 man van de „Illustrious"
omgekomen
Van officiële zijde te Portland (in
het Engelse graafschap Dorsetshire)
is bekend gemaakt, dat men vreest,
dat 29 leden der bemanning van het
vliegdekschip „Illustrious" zijn ver
dronken. Een Liberty-boot, die de
zeelieden naar de „Illustrious" terug
bracht en tot vlak bij het schip gena
derd was, is door de zware zee omge
slagen.
Onder het licht van schijnwerpers
hebben boten de gehele nacht de ha
ven afgezocht. Enkele leden der be
manning wisten de „Iillustrious"
zwemmend te bereiken, anderen wer
den door passerende boten opgepikt.
Von Brauchitsch
overleden
Van gezaghebende zijde te Lon
den wordt vernomen, dat veldmaar
schalk Walter von Brauchitsch gis
teravond in een ziekenhuis van het
militaire kamp nabij Hamburg, waar
hij was gedetineerd, is overleden.
Von Brauchitsch, voormalig opper
bevelhebber van de Duitse strijd
krachten tijdens de veldtocht tegen
Polen, was een van de vier Duitse
generaals, die na hun krijgsgevan
genschap in Engeland hun berechting
als oorlogsmisdadigers afwachten.
VLISSINGSE HAVEN IN HER
STEL De kademuren van de bin
nenhaven van Vlissingen werden in
de oorlog geheel vernield. Voor een
afdoend herstel is het nodig geble
ken de gehele haven droog te leg
gen en de oude kade weg te graven
alvorens nieuwe muren kunen wor
den opgetrokken.
IN SOMMIGE MIJNEN WORDT HET
WERK HERVAT.
Twaalf procent van de mijnwei-
kers in het Moezelbekken hefeft het
werk hervat. De veiligheidsdiensten
zijn verzekerd. Ook in de mijnen te
Merlebach is het werk hervat.
De arbeiders van de Junlopfabrit-
ken te Montlucon zijn Dinsdagmor
gen weer aan het werk gegaan, na
dat hun zekere loonsverbeteringen
waren toegestaan.
I-LOEIENDE BOLLENVELDEN
Momenteel is men druk bezig de
b"l!en te planten. Nog even.... en
ze worden warm toegedekt 'otdat de
winter voorbij is. Maar zover zijn we
nog niet.
De Joden in de Negeb
^E JODEN BEWEREN strategisc he heuvels in de Negeb te hebben
veroverd, waardoor zij de wegen naar hun geisoleerde nederzettingen
beheersen. Dit is zo zeggen zij, na zw are gevechten bereikt. Men ver
wacht, dat binnenkort een spoedzitting van de Veiligheisraad zal wor
den gehouden ten einde de Palestijn se situatie te bespreken. De premier
van Israël, David Ben Goerion, heeft de Israëlitische troepen de op
dracht gegeven eeé' doorbraak op de weg tot stand te brengen en de wa
pens niet neer te leggen nadat het doel bereikt is.
SCHENDING VAN H. PLAATSEN
GEMELD.
De voorzitter van de Bestands
commissie te Jeruzalem heeft een
telegram aan de V.N. gezonden,
waarin hij beide partijen er van be
schuldigt, personen te verhinderen
de Heilige Plaatsen te bezoeken.
Verder maakt het telegram melding
van schending van Heilige Plaatsen
der Christenen in de door Arabieren
zowel als door de Joden bezette
zónes.
De hervatte vijandelijkheden had
den grotendeels hun oorsprong in
het niet nakomen van de door Ber-
nadotte goedgekeurde voorstellen
aangaande het passeren van con-
vooien in het gebied van Karatiya.
De Joden weigerden de voorzie
ning door de lucht zonder toezicht
der V.N. van veraf gelegen neder
zettingen stop te zetten, terwijl de
Egyptenaren de convooien over land
niet door wilden laten, indien geen
controle op het vervoer door de
lucht werd uitgeoefend.
MARSHALL IN ITALIë.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, George Marshall, is
gisteren uit Athene te Rome aange
komen. Hij heeft gesproken met pre
sident Luigi Einaudi en later had hij
een kort onderhoud met de Italiaan
se minister van buitenlandse zaken,
graaf Cerlo Sforza.
Vandaag zou Marshall een bezoek
aan de Paus brengen op Castel Gan-
dolfo .Hij zou in de middag terugke
ren naar de vergadering van de V.N.
te Parijs.
Graaf Sforza ontkende ten stellig
ste, dat men tijdens het bezoek van
Marshall de mogelijkheid had bespro
ken van vorming van een Middel-
landse-Zee-blok om de West-Europe-
se Unie te steunen, zoals was veron-'
dersteld door pro-communistische
kranten.
Nieuwe plannen
van Moskou?
Alle bezettingstroepen
terugtrekken
De „Daily Herald" verneemt van
de Berlijnse correspondent, dat
Sowjet-voorstellen op handen zijn
voor een gelijktijdig terug trekken
van de bezettingstroepen in Duits
land.
Volgens het blad vormen „het sue
ces om de blokkade van Berlijn te
trotseren en de verminderende in
vloed der communisten in Berlijn
en geheel Duitsland" factoren, die de
Sowjet-autoriteiten beinvloeden.
Het scheen dat het plan bestond,
dat de politieke en economische
macht, in de Sow jet-zóne in handen
zou komen van nauwkeurig onder
zochte Duitsers. Deze zouden dictato
riale volmachten bezitten.
Het blad meent, dat de mogelijk
heid bestaat, dat de politieke macht
in de Sow jet-zóne geheel uitge
oefend zal worden door de nieuwe
„Volkspolitie".
De luchtbrug
werkt
HOGERE RANTSOENEN VOOR
WEST-BERLIJN.
Terwijl de winter nadert, zijn de
Westelijke geallieerden er in geslaagd
de aanvoer door de lucht naar Ber
lijn dusdanig op te voeren, dat met
ingang van 1 November de rantsoe
nen in de Westelijke sectoren van de
stad worden verhoogd van 1608 tot
1834 calorieën.
De Berlijner krijgt daardoor meer
meelspijzen, vet, suiker en voor
de eerste keer kaas. Het kaas
rantsoen is maar 5 gram per dag,
maar de Berlijners zijn er zo blij mee
als een kind met een snoepje. Uit
deze rantsoenverhogingen blijkt, dat
de Westelijke bezetters voornemens
en in staat zijn hun verplichtin
gen jegens de bevolking van West-
■Berlijn volledig na te komen. De
stemming der bevolking van West-
Berlijn werd door deze aankondiging
gunstig beinvloed.
Nog een andere maatregel hebben
de geallieerden genomen. Zij hebben
om het vervoer naar Berlijn zo doel
treffend mogelijk te coördineren de
„luchtbrug" voortaan onder één com
mando gebracht. Zij zal voortaan he
ten: combinet air lift task force,
gemeenschappelijke luchtstrijdkrach
ten voor vervoer naar Berlijn.
Met behulp van radar bij de lan
dingen en van een speciaal „ijsver-
drijvingsapparaat" ter voorkoming
van ijsafzetting op de draagvlakken
der vliegtuigen en op de propellers,
Eerwachten de Amerikaanse autori-
Veiten ook in slecht winterweer da
delijks gemiddeld 6000 ton goederen
haar Berlijn te kunnen vervoeren.
DE LEIDERS DER „VOLKS
POLITIE"?
In welingelichte Duitse kringen te
Berlijn is men er ondanks de tegen
spraak Van Sow jet-Russische zijde
Seydlitz Vrijdag j.l. naar Duitsland
van overtuigd, dat.gen. Walter von
is teruggekomen. Tezamen met von
Seydlitz zouden nog drie andere
Duitse generaals zijn teruggekeerd,
n.l. Lattman, Miller en von Yeinski.
Lattman zou zich vermoedelijk gaan
wijden aan de opleiding van de poli
tie in de Oostelijke zóne.
Von Seydlitz zou zijn hoofdkwar
tier vestigen te Potsdam of daar in
de buurt. Miller zou stafchef wor
den en aan Lattman zoü de oplei
ding van officieren worden toever
trouwd.
De politie zou op militaire wijze
worden geschoold en worden ge
oefend in het bedienen van handmi-
trailleurs, en later van granaatwer
pers. Ook zou de vorming van een
politie-luchtmacht beoogd worden.
VULKANISCHE UITBARSTING IN
ZUID-CHILI.
Ten gevolge van een uitbarsting
van de vulkaan Villarica in Zuid-
Chili, zijn 50 personen om het leven
gekomen en enkelen gewond. Velen
worden vermist.
Een stroom van vloeibare lava ver
woestte huizen en het verkeer werd
gestremd.
SPAANSE OFFICIEREN NAAR DE
V. S.?
Volgens de „Daily Express' zou
een honderdtal „zorgvuldig geselec
teerde jongere Spanse officieren" be
vel ontvangen hebebn zich voor ver
trek naar de Verenigde Staten ge
reed te maken.
Volgens het blad zou Franco dit
continent, ingevolge een met de V.S.
te sluiten accoord, willen laten op
leiden in de moderne gevechtstech
niek.
PATERS AUGUSTIJNEN NAAR
FRANKRIJK.
Vier paters uit de Ned. Augustij
ner-orde, n.l. pater R. Schilder, pa
ter T. Vermeulen, pater Balm, su
perior, en pater M. Verheyen zul
len Zondag met enige plechtigheid
door de pater provinciaal, S. van
Nuenen, worden uitgestuurd, om in
de Parijse banlieu aan de zielzorg
deel te nemen. Pater Balm1 is te
Parijs aangesteld tot aalmoezenier
van de studenten aan de Sorbonne.
PROF. VAN DE POL AANVAARDT
ZIJN AMBT TE NIJMEGEN.
Gisterenmiddag heert dr. W. H. van
de Pol met een rede over „Geloof en
werkelijkheid in het reformatorisch
protestantisme" zijn ambt van buiten
gewoon hoogleraar in de phaenome-
nologie van het protestantisme aan
de Katholieke Universiteit aanvaard.
Prof. dr. W. v. d. Pol, van huis uit
protestant, is in 1897 te Nijmegen ge
boren Hij studeerde aardrijkskunde
en werd leraar aan het Christelijk
Lyceum te Zeist. Hij promoveerde in
1936 in Utrecht in de theologie op het
proefschrift „De Kerk in het leven en
denken van Newman". Hij was des
tijds Anglicaan, maar door zijn studie
vond hij de weg naar het katholicis
me, waartoe hij in 1940 overging. On
der leiding van de Nijmeegse profes
soren bereidde hij zich in persoonlijke
studie voor op het priesterschap dat
hij in 1944 te Utrecht ontving. Eerst
was hij kapelaan te Bunnik, daarna,
tot nu toe, rector bij de fraters op
„Jagtlust" te Blaricum.
Het doel van zijn professoraat om
schreef prof. Van der Pol met de
woorden van rector magnificus Post
bij diens overzicht over 19471948:
„Aan onze leerlingen precies en dui
delijk te zeggen, wat het protestan
tisme is en welke de betekenis is van
het reformatorisch beginsel, opdat zij
onze broeders niet met verkeerde
voorstellingen tegemoet treden."
Bij deze ambtsaanvaarding waren
de protestantse hoogleraren in de
theologie, Berkouwer uit Utrecht en
Bakhuizen van den Biünk uit Leiden
tegenwoordig.
Het aftreden van
Dr. van Mook
Als eerste commentaar van de
Australische pers over het aftreden
van dr. Van Mook verscheen in de
„Sydney Morning Herald" een hoofd
artikel onder de titel „Loods ver
dwijnt". Het blad schrijft o.m.: De
Nederlandse regering zou er wel aan
doen voorzichtig te handelen. Ver
groting van de druk op Djogja zal de
positie van de Indonesische commu
nisten, die een vastberaden poging
doen om aan de macht te komen,
versterken en zal wellicht eindigen
in een ineenstorting van de huidige
gematigde regering. Hoewel dr. van
Mook, zonder twijfel tot zijn eigen
grote teleurstelling, niet in staat is
gebleken een uiteindelijke overeen
komst op Java tot Stand te brengen,
hebben zijn geduld en goede wil een
basis van samenwerking geschapen.
In het belang van Nederland en de
Republiek dient zijn opvolger er naar
te streven op deze basis verder te
bouwen en deze basis niet te vernie
len door veranderingen.
De verklaring mr. van der Goes
van Naters.
T.a.v. de verklaring van de heer
Van der Goes van Naters tegenover
het A.N.P. betreffende het overleg
met de Federalisten schrijft de
„Nieuwsgier": „Wij zijn de laatse tijd
aan veel gewend geraakt vooral
wat de Haagse zienswijze betreft
maar dit doet toch wel de deur
dicht. Hier verklaart de leider van
de Tweede Kamer-fractie van de
op één na de grootste partij niet te
begrijpen, „hoe dr. Van Mook kan
verlangen op welke wijze dan ook
bij dit overleg te worden betrokken".
Zij zouden de heer Van der Goes
van Naters willen vragen, waarom
er dan nog vertegenwordigers van
de Nederlandse regering in Batavia
zitten, zoals een luitenant-gouver
neur-generaal en een gedelegeerde
van het opperbestuur, de partijge
noot van de heer Van der Goes van
Naters, de heer Neher".
Dr. BEEL OPVOLGER VAN
VAN MOOK.
Naar „Trouw" vermeld is de rege
ring van plan, indien het wetsont
werp „Noodwet Indonesië"' voor 1
November a.s. door de Staten Gene
raal zal zi,jn goedgekeurd, om met in
gang van laatstgenoemde datum dr.
L. J. M. Beel te benoemen tot hoge
vertegenwoordiger van de kroon. Dr.
Beel zal tot het tijdstip, waarop de
federale raad, het huis van afgevaar
digden en de federale interim-rege
ring zijn gevormd, de functie van den
luitenant-Gouverneur Generaal waar
nemen.
TOMATEN-EXPORT NAAR
DUITSLAND OPGEHOUDEN.
Met ingang van gisteren is de ex
port van tomaten naar Duitsland
stopgezet. Tot dusver bestond de
verplichting om 40 procent van ter
veiling aangeboden tomaten voor
export ten behoeve van de Duitse
burgerbevolking te reserveren.
EXPORT VAN PEREN EN UIEN
NAAR ENGELAND.
In het Nederlands-Engelse handels -
accoord is een export van uien tot
60.000 ton opgenomen. Op het ogen
blik worden onderhandelingen ge
voerd om dit kwantum te vergroten
ofwel om de uien-export naar Enge
land geheel vrij te laten.
Nederland heeft 14.000 ton peren
naar Engeland geëxporteerd.
Deze export is thans afgesloten.
BEPERKTE EXPORT VAN STRO.
Het bedrijfschap voor hooi en stro
heeft besloten voorlopig een beperkt
kwantum stro te exporteren. Dit be
sluit is genomen in verband met de
geringe vraag naar stro door veehou
ders en door de stro-verwerkende
industrie.
Het gevaar ontstond, dat partijen
z.g. „buitenstro" door weersomstan
digheden zouden gaan bederven, om
dat zij niet tijdig konden worden af
gezet.
OMA's LIEVELINGEN Dit klei
ne meiske klemt vol trots haar groot
moeders hond, de Samojeed „Chris
tine of Kobe", tegen zich aan, die in
de tweedaagse hondenshow te Lon
den een eerste prijs won.
£en koAAe.itje...
Verstandig spreken is moeilfjk;
verstandig zwijgen is nog moeilijker.