Provinciale wegen
en wateren
VRIJDAG 15 OCTOBER 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA J
Aan de begroting der provincie
Zuid-Holland voor 1949 is ontleend,
hoofdstuk waterstaat, verkeer en
vervoer.
Voor 1949 komen de volgende we
gen van het provinciaal wegenplan
voor aanleg of reconstrucie in aan
merking. Achter iedere weg is het
bedrag vermeld, dat daaraan in 1949
verwerkt zal worden, indien alle
plannen tot uitvoering kunnen ko
men.
Rijnbrug (Alphen)— Haarlemmer
meerpolder (weg no. 7) 1.200.000.
Rijswijk—De Vink met zijtakken
(weg no. 16) 1.100.000,—; Zoeter-
meerLeiden (weg no. 17) 75.000;
GoudaGouwsluisAarkanaal (weg
no. 25) memorie.
Te zamen is voor de prov. wegen
uitgetrokken f 4.890.000.
Aanleg en verbetering van de weg
ScheveningenWassenaarNoord-
wijkNoordhollandse grens. Raming
1949: 800.000,—; raming 1948:
1.650.000,—.
Aangezien het belang van het "Rijk
medebrengt, dat deze weg, ter ont
lasting van de rijksweg 's-Gravenha-
geSassenheimAmsterdam, op rui
mer schaal Wordt verbeterd en aan
gelegd dan nodig zou zijn, indien de
weg alleen betekenis had als secun
daire weg, heeft het Rijk zich bereid
verklaard om in de kosten op de vol
gende voet bij te dragen. De provin
cie neemt voor haar rekening de
eerste 80.000.— per km; het Rijk
betaalt het meerdere tot 120.000,
per km, terwijl, als de kosten daar
bovenui gaan, het resterende door
Rijk en provincie gelijkelijk zal wor
den gedragen. Voorlopig draagt het
Rijk voor -/3 gedeelte der kosten bij.
Aangezien de Provincie aan een
bouwvolume is gebonden, wordt ver
wacht, dat met een bedrag van
800.000,zal moeten worden vol
staan.
Verbetering van de vaarweg Am
sterdamGoudaRoterdam: raming
1949: 535.000,—, raming 1948:
/J85.00Ö,—
Uitgetrokken wordt voor: 1. de
bouw van een brug te Woubrugge
100.000,—2. de oevervoorziening
langs de Heimanswetering 35.000,—
3. de vernieuwing van de Alphens#
brug memorie; 4. de voorhaven van
het sluisje van de polder Rijneveld
150.000,5. de vernieuwing van
de brug te 's-Molenaarsbrug memorie
6. de verbetering van een gedeelte
der westelijke Gouwekade 250.000.
Te zamen 535.000.
In de kosten van deze werken ver
leent het Rijk geen bijdrage.
Verbetering van de (Oude) Rijn
tussen de uitmonding van de Zijl en
Leiderdorp. Raming 1949: memorie;
raming 1948: 100.000.
Aangezien het niet zeker is, dat in
1949 met de uitvoering van dit werk
zal kunnen worden begonnen, is deze
post voorshands pro memorie uitge
trokken.
Bijdrage in de kosten van het om
hoog brengen der spoorbaan Am
sterdamRotterdam en van de
spoorbaan LeidenWoerden bij het
station Leiden, met bijbehorende
werken. Raming 1949: f 48.000,
raming 1948: 240.000,
Deze bijdrage ad f 240.000,werd
in 1942 toegezegd en op de buitenge
wone dienst van de begroting 1943
uitgetrokken, doch in latere begro
tingen (t/m 1947) niet gehandhaafd,
aangezien in verband met de oorlogs
omstandigheden niet met het werk
kon worden begonnen.
Op voorstel van de Minister van
Verkeer en Waterstaat is thans be
sloten deze bijdrage in vijf jaarlijkse
emrijnen van 48.000,uit te be
talen, aanvangende in 1949.
UIT INDONESIë TERUGGEKEERDE
MILITAIREN.
Tussen 1 Maart 1946 en 1 Maart 1948
Nogmaals wordt op het volgende
de aandacht gevestigd.
Zoals onder de in Indonesië dienst
gedaan hebbende militairen bekend
is, is het Demobilisatie-besluit 1948
slechts van toepassing op hen, die na
1 Maart 1948 zijn gedemobiliseerd.
Thans is een afzonderlijke, vrijwel
gelijkluidende, regeling verschenen
voor hen, die ussen 1 Maart 1946 en
1 Maart 1948 zijn -gedemobiliseerd.
Deze groep heeft wel reeds enige
uitkering genoten, maar deze is
meestal niet gelijk aan die, vastge
steld in het Demobilisatiebesluit '48.
Op grond hiervan is in de nadere
Demobilisatiebeschikking No. 11 o.m.
bepaald, dat zij, die van oordeel zijn
dat hun reeds genoten uitkeringen
voor herberekening in aanmerking
komen, een verzoekschrift daarvoor
kunnen indienen bij de Afd. A-2 van
het Ministerie van Oorlog, Maurits-
kade 19, 's-Gravenhage.
Dit moet geschieden vóór 1 Novem
ber a.s. Later ingekomen verzoeken
kunnen niet in behandeling worden
genomen.
De verzoeken moeten de volgende
gegevens bevatten: a. Naam en voor
namen, b. Legernummer, c. woon
plaats en tegenwoordig adres, d- da
tum van aankomst in Nederland na
verblijf in Indonesië, e. de periode,
gedurende welke direct na aankomst
in Nederland verlof werd genoten,
f. datum van demobilisatie, g. rang
op de dag, voorafgaande aan die van
demobilisatie, h. onderdeel waarbij
demobilisatie heeft plaats gevonden,
i. gemeente waarin eventueel wacht
geld is genoten.
Voorts wordt er de aandacht op
gevestigd, dat korporaals en soldaten
voor terugbetaling van de eventueel
ingehouden loonbelasting een ver
zoek kunnen indienen bij de Inspec
teur der Directe Belastingen van
hun woonplaats, onder vermelding
van vorenvermelde gegevens (be
halve het verlangde onder e en i)
dooh met vermelding van de bedra
gen van de genoten demobilisatie
uitkeringen en de ingehouden loon
belasting.
DE OPHEFFING VAN PRIJZEN-
BUREAUX.
De reorganisatie van de Controle
dienst van het Directoraat-Generaal
van de Prijzen, welke op 1 October
j.l. haar beslag kreeg, bracht onder
meer de opheffing mee van het af
delingsbureau te Leiden, welke ge
meente met de omliggende plaatsen
thans onder het bureau te Den Haag
ressorteert.
De Prijscontróledienst werkt than;
met 19 afdelingsbureaux over het ge
hele land, welke bureaux worden
overkoepeld door 5 districtsbureaux.
Aan ieder dezer districtsbureaux zijn
3 speciale mobiele brigades verbon
den, t.w. een voor textiel, een voor de
bouwnijverheid en een algemene bri
gade.
De reorganisatie maakte een bedui
dende vermindering van personeel
mogelijk, doch komt het apparaat als
geheel in efficiency ten goede.
De samenwerking met Rijks- en
Gemeentepolitie is verstevigd. De in
vele gemeenten gevestigde plaatse
lijke Prijzencommissies', hoewel niet
tot de Controledienst behorend, en
functionnerend op basis van vrijwil
ligheid en burgerbelang, konden in
de twee jaren van haar bestaan een
grote deskundigheid op het gebied
van de prijzen en van bemiddeling ir
gevallen van prijsopdrijving, verwer
ven. De officiële Controledienst on
dervindt van deze Commissies veel
hulp en laat veelal de behandeling
van daartoe geëigende gevallen aan
de Commissies over.
HERSTEL VAN NI-JMEGEN
VORDERT.
Eén van de in de oorlog totaal ver
nielde Nijmeegse straten, de Broer
straat, is thans zover hersteld, dat zij
op 16 October weer voor het verkeer
kan worden gebruikt. De eerste pan
den zijn verrezen, waaronder een
winkelgalerij naast de kerk, die over
enkele weken haar deuren zal openen.
HONORARIA VAN ARCHITECTEN
VASTGELEGD.
De Staatscourant van gisteren be
vat een pr ij zenbeschikking architec
tenhonoraria voor woningbouw 1948.
Deze beschikking is van toepassing
voor de berekening van het honora
rium van architecten voor woningen
tot een maximum inhoud van 500 m3.,
voor zover het betreft:
a. woningen, te bouwen mét steun
uit 's rijks kas ingevolge de Woning
wet;
b. woningen voor de wederop
bouw en woningen volgens de gel
dende financieringsregeling, voor zo
ver deze woningen worden opgedra
gen en uitgevoerd in groepen van ten
minste"vijf woningen;
c. particuliere woningen van een
voudige aard, voor zover deze wonin
gen worden opgedragen en uitge
voerd in groepen van ten minste 5
woningen.
Uitgezonderd zijn woningen, die
deel uitmaken van bouwwerken, wel.
ke naar het oordeel van de directeur-
generaal van de wederopbouw en
volkshuisvesting door technische
outillage en planindeling een gecom
pliceerd karakter dragen.
INKRIMPING PRODUCTIE
LEDERFABRIEKEN.
Op last van het rijksbureau voor
huiden en leder is de productie van
zool- en overleder aan banden gelegd.
De oorzaak is daarin gelegen, dat men
over te weinig buitenlandse betaal
middelen beschikt om'voldoende over
zeese huiden in te voeren. Verschil
lende fabrieken, die de laatste tijd de
productie hadden opgevoerd, moeten
deze nu weer inkrimpen, met het
waarschijnlijke treurige gevolg van
ontslag van arbeiders.
STAKING BIJ BRANDSTOFFEN-
BEDRIJVEN IN DE HOOFDSTAD.
De staking bij verscheidene brand-
stoffenhandels in de hoofdstad omvat
op het ogenblik twee honderd man in
twintig bedrijven. Dit wil echter niet
zeggen, dat al deze bedrijven stil lig
gen, want in verscheidene bedrijven
staken slechts twee man en is de rest
van het personeel normaal aan het
werk geleven.
De politie beschouwt de staking
dan ook niet als „ernstig" en er zijn
geen maatregelen getroffen van ge
meentewege om de brandstof voorzie
ning te beveiligen.
Zoals reeds eerder gemeld, is de
oorzaak van de staking de één gulden
loonsverhoging welke door de rege
ring was toegestaan en die na 15
Maart mocht en voor 15 Juli moest
worden uitbetaald. Een aantal firma's
heeft gewacht tot 15 Juli en van de
zijde der E.V.C. is thans bepleit uit
betaling van 15 Maart af. Het eigen
lijke conflict ontstond bij de firma
Goes in de Albert Cuypstraat, waar
de directie een toeslag van een gul
den per week koffiegeld introk toen
'n gulden loonsverhoging werd toege
staan. Bij deze firma staken twintig
man, die als nieuwe eis- een loonsver
hoging van zes gulden hebben inge
diend.
MINISTER STIKKER NAAR
PARIJS.
Naar wij vernemen zou de minis
ter van Buitenlandse Zaken mr. D.
U. Stikker vanmiddag per vliegtuig
naar Parijs gaan, om daar een be
spreking te hebben met de ministers
van Buitenlandse Zaken van de lan
den betrokken bij .het plan-Marshall.
Minister Stikker komt morgen in
Nederland terug.
DE BRANDEN TE AMSTERDAM.
Mededeling van de politie.
Omtrent de oorzaak van de brand
in het koelhuis Amerika en Blaauw-
hoeden en Vriezeveem te Amsterdam
doen nog steeds talrijke gissingen de
rond.
Van de zijde der politie belast met
het onderzoek deelde men ons hier
over mede, dat het onderzoek nog
steeds niet gesloten is. Een politiedes
kundige is ingeschakeld en niet voor
dat diens rapport is bestudeerd zal
met zekerheid iets.' omtrent de oorzaak
kunnen worden vastgesteld.
EEN DAG GEVANGENISSTRAF.
Voor officier Kon. Marine Reserve.
De luitenant ter zee 2de klasse
der Kon. Marine Reserve S. Bakker
uit Den Haag heeft terecht gestaan
vopr het Bijz. Gerechtshof te 's-Gra
venhage, Kamer voor Zeeland te
Middelburg. Hem was ten laste ge
legd, dat hij omstreeks 17 Mei 1940
te Zierikzee opzettelijk het onder
zijn bevel staande vaartuig der Ne
derlandse vloot H. Ms. OS I aan de
vijand had overgegeven, zonder al
les gedaan te hebben wat zijn plicht
onder de bestaande omstandigheden
van hem eiste, n.l. te trachten dat
vaartuig voor de vijand onbruikbaar
of onklaar te maken. Beschuldigde
had van zijn veertiende jaar af op
de koopvaardij gevaren en was op
de bewuste tijd eerst zeer kort in
marinedienst. H. Ms. OS 1 was een
licht bewapende sleepboot met een
bemanning van zes koppen. Op de
bewuste Vrijdagmorgen had B. reeds
geruime tijd op orders gewacht van
het marine-commando Zeeland. De
ze orders bleven uit. B. had zijn
schip te minderwaardig geacht om
van nut te kunnen zijn, zowel voor
Engelsen of voor Duitsers. Hij was
naar Zierikzee opgestoomd m*et als
gevolg, dat de Duitsers onderweg
het schip in beslag namen. Beschul
digde had al spoedig zijn fout inge
zien, maar toen was het te laat. Hij
nam voor het hof de volle verant
woordelijkheid op zich en gaf toe
zelfstandig tot daden te hebben
moeten overgaan.
De procureur-fiscaal, mr. Ver-
spijck, prees de eerlijkheid van ver
dachte, die inziet als commandant
van H. Ms. O S 1 gefaald te hebben,
maar die ook bereid is de verant
woordelijkheid hiervoor te dragen.
Hij requireerde daarop een gevan
genisstraf van acht dagen en het
verbod om bij de gewapende macht
te dienen. Uitsoraak doende veroor
deelde het Hof beschuldigde tot een
gevangenisstraf van één dag met
ontzetting uit de bevoegdheid bii de
gewapende macht te dienen. Hem
werd het recht van cassatie ver
leend.
Misdadiger reed
in taxi rond
De politie heeft Dinsdagnacht een
berucht misdadiger, P. V. Uyl, die
enige weken geleden uit het Huis
van Bewaring te Breda ontsnapte,
in Pijnacker weten te arresteren.
Uyl charterde Maandagmorgen in
Den Haag een taxi en begon een
rit kris-kras door Nederland, z.g.
om' zijn baas te zoeken. Deze man
was echter onvindbaar.
In Leeuwarden werd overnacht
(zonder te betalen) en van hier
ging het weer naar Venlo. Maar de
baas was er niet en Uyl liet naar
huis rijden. Dat was in Delft, maar
vrouwlief deed niet open, want ze
bestond niet. Uyl wilde naar haar
gaan zoeken in Piinacker, maar nu
werd het de chauffeur te bont.
Voorgevend, dat hij de weg vroeg,
waarschuwde hij een nachtelijke
patrouille van de rijkspolitie, die U.
arresteerde. De man werd o.a. ge
zocht wegens goud- en veesmokkel
aan de Belgische grens, diefstal van
vee en oplichting.
De taxichauffeur had een strop
van 350.
NEW LOOK IS OUDERWETS.
De twee meisjes op de foto verschil
len niet zo erg veel in uiterlijk en
voorkomen, toch verschillen zij liefst
driehonderd jaar, tenminste wat hun
hoofdbedekking aangaat. De boven
ste draagt de dernier cri van Parijs,
de andere een wollen Tudor kapje,
dat meer dan 300 jaar oud is en bij
opgravingen in Londen werd gevon
den.
NIEUWE
BOEKEN C
Cressey, George B. Rus-
land's Rijkdom. Vert. uit het
Amerikaans. (The Basis of So
viet Strength). Geïll. met fig.
1 uitsl. kit. -f- 34 blz. foto's.
Utrecht, Kemink en Zoon. IV.
Bevolking, klimaat, vrucht
baarheid, industrie, geostrategie
van de Sovjet-Unie, met statis
tisch materiaal. Maakt goede,
objectieve indruk.
Hyster, Sis, Dr. Levende
opvoedkunde ten dienste van
kleine en grotere kinderen. Ie
Deel. Geïll. met 16 blz. foto's,
Leiden, Ned. Uitg. Mij. IV.
Over kinderen, maar tot opvoe
ders. Een boek dat inzicht ver
schaft in velerlei moeilijkheden.
Zeer aanbevolen.
Kerssemakers, J. W., S.J.
Nader tot God. Inleiding tot vol
maakter geloofsbeleving volgens
de Ignatiaanse geest, Heemstede
De Toorts. IV. Moderne com
mentaar op Ignatius' Geestelijke
Oefeningen, Retraitanten en me-
diterenden van harte aanbevo
len.
van Oldenburg Ermke, Frans
Heiligen voor hun rechters,
R'dam, De Forel. V. Boeiende
weergave van vijf gerechtelijke
processen tegen heiligen. Fris
en vlot geschreven. Aanbevolen
lectuur.
de Roever, J. G. Bijen en
bijenliouden. Geïll. met 419 fig.
t. d. t., A'dam, Wed. J. Ahrend
Zoon, Een insctructief
standaardwerk, van grote liefde
en kennis getuigend. Naar in
houd, taal cn uitvoering een
prachtboek.
Pelgrims naar de Una Sancta.
Hedendaagse belijdenissen ver
zameld, ingeleid en van een na
beschouwing voorzien door Dr.
N. G. M. van Doornik M.S.C.,
Utrecht; Brussel, Het Spectrum.
IVV. Getuigenissen van 72
tot de Kath. Kerk overgegane
Nederlanders. Een voortreffelijk
boek. Warm aanbevolen.
Vrouwen van Nederland 1898-
1948. De vrouw tijdens de rege
ring van Koningin Wilhelmina.
Samengesteld door dra M. G.
Schenk. Geïll. met fig- 64 blz.
foto's, A'dam, Scheltens en Gil-
tay. IV. 25 Bijdragen over al
lerlei onderwerpen uit het rijk
der vrouw in de laatste 50 jaar.
Soms boeiend, soms dor; de stem
van de katholieke vrouw komt
te weinig tot uiting.
I verboden; II is streng
voorbehouden; III voorbe
houd; IV volwassenen; IVV
rypere jeugd; VI voor allen
BINNENLAND.
I Een Mater-Anabilie-school is
ook te Arnhem geopend.
Op de Rijksweg Breda-Moer-
o'ijk heeft een man, die van een
auto sprong waarmede hij was mee
gereden, een dodelijke smak gemaakt.
Later is het lijk van de rondtrek
kende harmonicaspeler verminkt
gevondpn,
Twee bunkerbouwers hebben
voor het bijz. gerechtshof te Middel
burg terecht gestaan. H. uit Zie
rikzee, die een collaboratiewinst van
170 000 had gemaakt werd veroor
deeld tot 6 jaar gevangenisstraf en
10.000 boete subs. 5 maanden en
ontzetting uit de rechten. (De fiscus
heeft al 100.000 afgenomen). M. M.
v. d. B. te Utrecht, vroeger Zierikzee.
die een collaboratiewinst van 145.000
had gemaakt, werd veroordeeld tot 3
jaar gevangenisstraf en 10.000 boe-
RADAR WORDT GEPOPULARI
SEERD.
Er zijn op het ogenblik plannen
in voorbereiding om het „magische
oog der scheepvaart", dat onder de
raam radar in de oorlog zulk
een enorme toepassing vond, te po
pulariseren, waardoor de apparatur,
die thans nog op globaal 35.000.
komt aanzienlijk goedkoper kan
worden geleverd Daarmee za1 de
assentie van de radar, zijn feilloos-
beid, bewaard blijven aldus deel
de men ons op het radar-proefstation
in Noordwijk mede maar de rijk
wijdte moet worden teruggebracht
van 30 tot ongeveer 1(^ zeemijlen.
Hiermede kan de kleine koopvaardij
en de visserij het echter gemakke
lijk stellen. Overigens staat ook de
ontwikkeling van de deeca-navigator,
het systeem der precieze plaatsbe
paling op zee door middel van een
zendercomplex. dat continu bepaa'de
golven uitzendt, die op het schip af
leesbaar zijn op wijzerplaten en dan
met behulp van een kaart direct
een positie vertellen, niet stil. Er is
thans een zogenaamde chain" van
vier zenders in de omgeving van
Londen in bedrijf, die met een straal
van 300 mijl werkt, maar Vrijdag 15
October wordt ook de Deense chain
in gebruik genomen, waardoor de
cecca-straling de gthele Noordzee
zal bestrijken en een deel van de
Oostzee. Wanneer dan nog de Schot
se „chain" die in aanbouw is, gereed
zal zijn, valt ook een aanzien'ijke
oppervlakte van de Atlantische
Occeaan onder de decca-beveiliging.
Aan vele vaarten,
menig gracht
De L.R B. reeds redding brachtl
Leidse Reddingsbrigade
A. Gans, Jona. De profeet
op de vlucht voor God. Lei
den, A. W. Sijthoff's Uitge
versmaatschappij N.V., 1948
(ki'ein 8vo, 102 blz, met 4
houtsneden van Madeleine
Bosch-Gans).
De naam van de profeet Jonas, in
het Hebreeuws Jonah geheten, is
iedereen bekend. Het verhaal van de
vis, die hem opslokte, en van de
boom, die even vlug verdorde als
hij opschoot, heeft ons als kinderen
zo getroffen, dat het ons steeds is
bijgebleven.
Nu lezen wij in de Heilige Schrift
dat de Israëlietische koning Jero
boam II (783-743 vóór Christus)
voorspeld werd, dat hij zijn grond
gebied zou herstellen tot de om
vang, die het onder David en Salo
mon had gehad, „zoals Jahweh, Is-
raëls God, het door zijn dienaar, de
profeet Jonas, de Zoon van Amittai
uit Gat-Hachefer, had voorspeld"
(2 Koningen 14,25). Jonas wordt
dan ook gerekend tot de twaalf klei
ne profeten en men vindt het ge
schrift, dat zijn naam draagt, opge
nomen tussen dat der profeten Ab-
dias en Mikeas.
Maar nu rijst aanstonds de vraag:
is de profeet Jonas de schrijver van
dit „boek' of juister van deze klei
ne „boekrol"? En hiermee hangt
weer onmiddellijk de vraag samen
naar de geest van genoemd ge
schrift, of anders gezegd tot welk
litterair genre het behoort.
Nu is het duidelijk, dat dokter Gans
niet de bedoeling heeft deze kwes
ties, die bij- vakmensen thuishoren,
te behande'en. Zijn bijdrage heeft
een andere bedoeling. De lezing en
sti die van het boek Jonas heeft zulk
een indruk op hem gemaakt, dat hij
zegt: Ik moet spreken, maar mijn
weten is verward en mijn kennis is
klein. En zich richtend tot God,
schrijft hij: Gij hebt mij geroepen!
Gü wilt, dat ik spreek! Gij wilt, dat
ik zeg van Uw ene gebod, zo, dat al
len weten, dat U liefhebben vreugde
is.
Volgens de schrijver zijn wij al
len profeten: Wij zijn profeten van
onze prilste jeugd tot in onze hoog
ste ouderdom. Hiermee wordt ech
ter de inhoud van het woord profeet
zodanig verruimd, dat het specifie
ke van het oud-testamentische pro-
fetisme komt te vervr«'len en daar
door wordt het woord feitelijk zin
ledig. In het hoofdstuk Jona, de
profeet (blz. 72-81) gaat schrijver
blijkbaar niet zover, maar omschrijft
toch niet precies de inhoud, die dit
woord hier voor hehi heeft.
Thans een enkel woord over de
opbouw van het boekje van dok
ter Gans. Na een door hem gemaak
te vertaling, waarbij hij niet ten on
rechte de zogenaamde psalm uit
hoofdstuk 2 wegliet (zie blz. 31),
volgt een meditatie over de inhoud,
door hem Paraphrase genoemd.
Hoewel deze van de belezenheid en
het religieuze gevoel van de schrij
ver getuigt, is zij ^ng niet altijd
volgens onze smaak en ook niet
steeds duidelijk; zo is bijvoorbeeld
de passage over „de diepste zin van
Hendrik de Zeevaarder en de Bende van Zwarte Doris
32. De haastige voetganger is nu
vlak bij en enkele seconden later
is h(j Bimmelbam reeds gepas
seerd.
Bimmelbam heeft niets gezegd
en daar heeft hij zijn redenen
voor. Want het is niet Hendrik ge
weest die hem voorbij gerend is.
Nee! Het was Hendrik helemaal
niet. Er is zelfs niet de minste ge
lijkenis tussen deze voorijganger
en onze vriend Hendrik.
Het is Suze
„Vreemd!" mompelt Bimmelbam,
„Hoogst merkwaardig! Enkele uren
geleden strompelde Suze nog door
het huis met haar verstuikte voet
en nu opeens is er niets meer van
haar gebrek te zien. Hoogst
merkwaardig, inderdaad!"
Ja, het wantrouwen van de to
venaar is gewekt en voorzichtig
loopt hij achter Suze aan totdat
ze stil houdt bij een holle boom.
Ze neemt een steen van de
grond en tikt er mee op een bij
zondere manier tegen de boom.
Eén maal langzaam, drie maal
vlug en dan roept ze. OEHOE! En
dat is blijkbaar het afgesproken
teken, want boven uit de boom
kruipt een klein mannetje met wit
haar en een zwarte flambard op
zijn hoofd.
„Goeie avondl" hijgt Suze, „Ik
heb zo hard gelopen als ik kon
en heb nog vóór Hendrik de zak
met brieven van de kinderen ge
haald. Als Hendrik nu bij de
krant komt zullen ze hem vertel
len dat een vriendelijk iemand de
brieven al voor hem mee genomen
heeft naar de herberg. Ik heb een
briefje voor hem achter gelaten
waarin staat dat deze vriendelijke
onbekende hem onderweg zal op
wachten.... hi! hilDie bemoei
zieke eend moet beslist onschade
lijk gemaakt worden want anders
stuurt hij alle plannen van de on
vergelijkelijke Zwarte Doris in
war.
het boek Jona" (blz. 35) mij niet
duidelijk. Ook kan men bestrijden,
dat Mozes „de zachtmoedigste on
der de mensen" is geweest (blz 46)
dat de profeet Amos (7, 14) een „wil
de-vijgenzoeker" was (blz 17), is niet
gelukkig geformuleerd, want diens
tijdverdrijf bestond in het maken
van inkepingen in de onrijpe wilde
vijgen om ze zo tot rijpheid te bren
gen; ook de opmerking, dat het
Egyptische kiki ksks moet zijn,
staat niet alleen betweterig, maar is
(Egyptologisch tenminste) onjuist
(bi'z. 90).
In een derde hoofdstuk zet schrij
ver uiteen, dat hij Jonas als een
psychopaath beschouwt; want Jonas
I lijdt aan liefdesarmoe en dit is het
kenmerk van de psychopathie. Of-
I schoon dokter Gans hier op zijn ter-
rein is, meen ik toch, dat hij zich in
j dit geval vergist, of in ieder geval,
dat zijn bewijzen niet terzake doen.
Want ondanks alle kennis van He-
breews is hij blijkbaar een te mo
dern mens, om de 'itteraire vorm
en de litteraire inkleding van deze
parabel op haar juiste waarde te
schatten. Kennelijk is de oud-oos
terse gedachtenwereld een gesüoten
boek voor hem gebleven, hoewel op
verschillende plaatsen blijkt, dat
zelfs de feiten uit de buiten-bijbelse
wereld hem goed bekend zijn, maar
de mentahteit van de schriiver var.
Jonas heeft hij blijkbaar niet ge
heel kunnen vatten, en hij demon
streert daardoor overduidelijk, dat
de Bijbo1 een oosters boek is en hoe
ver het Oude Testament daardoor in
de regel van de meesten onzer afstaat
De gedachten, die ontwikkeld
worden in het hoofdstuk „Jona en
wij" zijn in het algemeen zeer
mooi en trefend. Een enkel citaat:
Het hoge doel van uw boek is, dich
ter, ons te leren, wie Jona is, opdat
wij weten, wie wij zijn, opdat wij
ons oor open doen, dat het hore, hoe
liefelijk het woord van Jahweh tot
ons spreektWij mogen hopen
door de wijsheid', die uw vroomheid
ons leert, dat wij, onvolkomenen,
anderen tot heil kunnen zijn, dat
ook dit wonder van Jona aan ons
wordt vervuld, dat - de zondaar de
zondaar bekeert, dat de blinde de
blinde 'eidt naar de vergiffenis van
de genadige en barmhartige God
(blz. 96 en 100).
Aan dit laatste hoofdstuk gaan
nog drie andere vooraf: Jona, de
profeet, Jona's belijdenissen en Het
wonder van Jona. Hierna laat de
schrijver Jonas in een gedicht tot
God spreken, zoals hij zelf op het
einde van dit boekje zijn ziel in
versen tot God verheft.
Maar de lezer zal vragen, of hij
goed doet zich dit welverzorgde boek
je aan te schaffen. Amicus Plato, ma-
gis arnica Veritas; de waarheid bo
ven alles. Daarom kunnen wij kort
zijn, want het valt onder de bepa
ling van canon 1399 van het Kerke
lijk Wetboek, dat voor Katholieken
het gebruik van aantekeningen en
verklaringen der Heilige Schrift ver
biedt, die zonder kerkelijke goed
keuring uitgegeven zijn. En daar het
boekje van dokter Gans ons meer
een kijk geeft op datgene, wat er
leeft in de schrijver dan op de pro
feet Jonas, behoeft men het be
staan van dit verbod in ons geval ook
niet te betreuren.
Jozef M. A. Janssen
ZWERVENDE POLEN LIETEN
HONDERDEN.KERKEN IN
AFRIKA ACHTER.
De Polen, die in 1939—1940, ten tij
de van het Duits-Russische vriend
schapspact, door de Sovjets naar Si
berië werden gedeporteerd en in
1942 via Perzië in Oost-Afrika te
recht kwamen, bouwden 300 katho
lieke kerken in Kenya, 250 in Tan
ganyika en 550 in Noord- en Zuid-
Rodesia. Onder leiding van hun pries
ters stichtten zij ook werkplaatsen,
scholen en verenigingen.
De katholieke feestdagen werden
steeds bijzonder plechtig gevierd, tot
verbazing van de negerbevolking, die
nog nooit zoveel blanke katholieken
gezien had.
Na de oorlog, toen in Engeland het
nieuwe Poolse kolonisatiecorps werd
opgericht, maakten vele Poolse fami- -
lies in Oost-Afrika van de gelegen
heid ge:bruik om weer verenigd te
worden met hun vaders en zonen en
trokken naar Engeland, vanwaar ve
len van hen weer emigreerden naar
verschillende landen, voornamelijk
naar Argentinië. Hun honderden
overblijvende kerken in Afrika ge
tuigen van een der meest tragische
volksverhuizin^n in d° ---bi^'lenis.
