De Grondwet, beschouwd tegen
de achtergrond der historie
Herziening Gemeentelijke
salarissen te Leiden
Aansluiting bij de Rijksregeling niet
geheel bevredigend
KNIPCURSUS!
ZATERDAG 9 OCTOBER 1948
DE LKIDSE COURANT
EERSTE BLAD - FAGINA 2
worven beginselen vastlegt. Hierna
vroeg spr. zich echter af, of de
constitutie behalve mijlpaal ook
wegwijzer dient te zijn, of dat zij
zich, wat de toekomst betreft,
slechts dient te bepalen tot het
openen van de mogelijkheid van
verandering en het scheppen van
JN TEGENWOORD IGIJEHID van e en groot aantal toehoorders, o.w.
de Minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting, mr. dr, J. in 't
Veld, de Secretaris-Generaal van dit epartement, de Commissaris en
de oud-Commissaris der Koningin in de provincie Gelderland, heeft
Vrijdagmiddag prof. mr. J. V. Rijpperda Wierdsme, nieuw benoemd
hoogleraar aan de Leidse universiteit, om als opvolger van prof. mr.
R. Kranenburg, onderwijs te geven in het Nederlands staatsrecht, zijn
ambt aanvaard met een inaugurele rede over: „De Grondwet in deze
tijd".
Prof. mr. J. V. Rijpperda
Wierdsma bij zijn
ambtsaanvaarding
De nieuwe hoogleraar gaf een
uitvoerig overzicht van de geschie
denis van het staatsrecht in ons
land en het ontstaan van de Grond
wet in ons land, veelal aan
hand van talrijke uitspraken van
bekende schrijvers, waarna hij zich
in het vervolg van zijn rede reken
schap trachtte te geven, hoe wij, na
oorlog, bezetting en bevrijding te
genover die Grondwet staan en zijn
opinie te stellen tegen de achter
grond van de historie.
Spr. vroeg zich daarbij
Strucken gelijk had, toen hij stelde
dat ook de Grondwet haar rechts-
karakter, aan geen andere factoren
ontleent dan haar feitelijke gelding
in, en haar aanvaarding als recht
door het volk. Indien ja, wat zou
dan de kracht, wat het aanzien
worden van die Grondwet na Mei
1940, in de noodtoestand, die ver
oorzaakt werd, eerst door de vijan
delijke bezetting van successievelijk
bijna het gehele Koninkrijk, en ver
volgens door de urgentie van_ het
allereerste herstel na de bevrijding.
Dé verplaatsing van de zetel der
regering naar Londen, in strijd met
de letter van art. 21, gaf zeker
op de duur niet de mees'te aan
stoot. Het dunkt spr., dat de feiten
hier de vroegere regering *in het ge
lijk hebben gesteld, die in 1922 een
poging om in het Grondwetsvoor
schrift een uitzondering voor het
geval van nood op te doen nemen
ontried, en verklaarde, dat men bij
onvermijdelijkheid zich in afwijking
van het voorschrift zou moeten
schikken, temeer waar bij een vij
andelijke inval aan vele bepalingen
der Grondwet toch niet de hand
zou kunnen worden gehouden. Ook
in dit laatste had die regering goed
vooruitgeziener is ongrondwettig,
zoals wij allen weten, sinds 1940
nog wel iets méér gebeurd dan ze
telverplaatsing! Spr. waagde zich
niet aan een opsomming, doch wees
slechts op de uitoefening van wet
gevende macht; op het algemeen
bestuur in Nederlands Indië; ook
op de uitzending van dienstplichti
gen overzee; op de gezagsuitoefe
ning in de provinciën en de ge
meenten; op de bijzondere recht
spraak en de positie van de rech
terlijke macht; op de aantasting van
grondwettelijke rechten. Waarlijk,
het waren ongrondwettigheden,
waarbij men al wat men in de loop
der jaren te onzent daarvoor had
uitgemaakt, in het niet verzinkt!
De feitelijke gelding van de Grond
wet was op een aantal van de es-
sentieelste punten verdwenen. Werd
zij desondanks door ons volk nog
als recht aanvaard?
Het komt spr. voor als een van
de meest bemoedigende verschijn
selen van de na-oorlogse tijd, dat
op deze vraag zonder aarzeling „Ja"
kan worden geantwoord. Het nood-
recht, op grote schaal door de re
gering uitgeoefend, heeft het Ne
derlandse volk niet van zijn fetuk
gebracht, maar deed het zich inte
gendeel des te meer hechten aan
zijn oude Grondwet, van welker in
houd het niet door eigen ver
dienste! de betekenis in zovele
oozichten nu beter kan verstaan.
Deze eerbied mag en zal ook, naar
spr. meent, niet overslaan in een
overdreven verering van de tradi
tionele tekst van de „wet der wet
ten". Critiek herleeft. En boven
dien: door de ontwikkeling van de
gebeurtenissen is een verandering
van de constitutie, fundamenteler
dan ooit sinds anderhalve eeuw,
aantocht. Maar wanneer in het jaar
1947 de hoogleraar Veraart
Grondwet nog weer een ruïne
noem't, dan mist spr. in dit oordeel
toch wel iets van de weerklank der
ervaringen in de jongste tijd.
Onze waardering van de Grond
wet is een andere dan die van vo
rige geslachten, die jaren als de
onze niet gekend hebben.
Spr. ging hierna de gang van za
ken na de bevrijding na aan de
hand van verschillende uitspraken,
als die van prof. Kranenburg, mr.
Donker en mr. dr. Kortenhorst, om
vervolgens te wijzen op grote waar
de der grondrechten, zoals mr. van
Dullemen, de Amsterdamse advo
caat-generaal, deze heeft uiteengezet
en waarmede hij zich een der ac
tiefste kampioenen voor herstel van
de^ rechtsstaat heeft betoond.
Prof. Wierdsma behandelde in het
eerste gedeelte van zijn rede ten
aanzien van onze huidige visie op
de -grondwet hoofdzakelijk haar be
schermende, bestendigende werking,
waardoor zij de in de historie ge
vormde staatkundige regels en de
als geestelijk nationaal bezit ver-
waarborgen, dat zodanige verande
ring niet in strijd met de rechts
overtuiging van een aanmerkelijk
deel van het volk kan geschieden,
waardoor de verandering van de
grondwet „gelegenheidswetgeving"
zou worden.
Spr. achtte deze vraag in eerst
bedoelde zin beantwoord door de
voornaamste van de vier grondwets
wijzigingen, die onlangs tot stand
zijn gekomen. Overeenkomstig het
voorstel van de staatscomm'issie-
Beel, die naast het beginsel der
continuiteit dat der emancipatie
stelde, is immers thans een aantal
bepalingen van „ontwikkelings-
recht" aan «de Grondwet toege
voegd, niet onder de additionele
artikelen, doch in een afzonderlijk
hoofdstuk, waarnaast de oude bepa
lingen over bestuur en staatsinrich
ting overzee zijn blijven bestaan.
Het was tenslotte sprekers oor
deel, dat een volk, dat zijn staats
inrichting respecteert, geen lichte
eisen mag stellen voor de wijziging
van zijn constitutie. Men kan daar
in nog iets anders zien dan louter
behoudzucht. Wie de eis der twee
derde stemmenmeerderheid slechts
beschouwt als een niet gerechtvaar
digde toekenning van heerschappij
aan een minderheid, beziet de zaak
van de verkeerde kant. Volstaan
met een stemmenaantal van de
helft plus een betekent immers geen
door de onbetwistbare meerder
heid voorgestane duidelijke meer
derheid, die nodig is om datgene te
wijzigen, waarvoor een volk gevoe
lens van onderwerping en trouw
koestert. Een zodanige regeling zou
geen recht doen aan de waarde, die
de Grondwet zich in het oordeel
van het volk heeft verworven.
Na de gebruikelijke toespraken
aan het slot van de oratie compli
menteerden velen tijdens de recep
tie de nieuwe hoogleraar met zijn
ambtsaanvaarding.
/YM TE VOLDOEIN AAN HET VERLANGEN VAN DE MINISTER
van Binnenlandse Zaken, de gemeentelijke salaris-regelingen aan te
sluiten bij de Rijksregeling, stellen B. en W. de Raad van Leiden voor
een nieuwe wedde-regeling voor het gemeente-personeel. Omtrent deze
nieuwe regeling is het advies inge wonnen bij de Ambtenaren- en Werk
lieden-commissie en bij het Georganiseerd Overleg, welke beide Ihun
instemming hebben betuigd. B. en W. hebben als bezwaar tegen de
Rijksregeling dat met plaatselijke factoren bij de samenstelling der
salarisschaal geen rekening kan worden gehouden, terwijl er in de
gemeenten talrijke functies worden aangetroffen, welke met geen en
kele Rijks-functie te vergelijken zijn.
NIEUWE INDELING
DER
GEMEENTE-WERKLIEDEN
Abonné's van dit blad kunnen zich
opgeven voor de deelname aan een
schriftelijke knipcursus. Zij worden
daarbij met raad en daad terzijde
gestaan door ervaren leraressen.
Alle dee'neemsters ontvangen gratis
een fraaie modeplaat met ruim 250
modeller^ Per les 75 ct. Schriftelijke
aanmeldingen voor 16 Oct. aan het
bureau van dit blad, onder motto:
JLnipcursus Ilmo.
Langdurige besprekingen zijn ten
departemente gehouden. Ofschoon m
hoofdzaak overeenstemming is ver
kregen, is het gevolgde systeem
naar inzien van B. en W. onbevre
digend. Te veel moet worden ge
werkt naar schema's. Op enkele pun
ten menen B. en W., dat de
door het departement gewenste wij
zigingen te ingrijpend waren, om
hunnerzijds te kunnen worden aan
vaard. Zij vertrouwen, dat op deze
punten de Minister „ten slotte"
geen bezwaren zal snaken.
De volledige aanpassing der werk
lieden-lonen aan het rijkspeil bracht
aldus B. en W. mede dat de
indeling der werklieden-functies op
nieuw onder ogen moest worden
gezien. Tot dusverre geschiedde de
indeling der werkliedenfuncties door
de Raad. Met het oog op de „nogal
eens wisselende feitelijke toestand"
in de staat van de werklieden wensen
B. en W. de verdeling der functies
aan zich te trekken. Een kleine tij
delijke toelage, welke het „plafond"
der Rijksregeling doorbreekt, dc
z. g. compromis-toelage mag ook ir
deze gemeente worden toegekend,
in verband met het feit, dat het
werklieden-personeel de met i ngang
van 1 October 1946 ingfevoerde 10 pet
tijdelijke toelage slechts gedeelte
lijk heeft genoten. Deze compromis
toelage bedraagt in de loongroepen
I en II en IH hoogstens 0.96 per
week, en IV, V, en VI hoogstens
1.44 per week.
Ten aanzien van de ambtenaren,
het verplegend personeel van de
Gestichten en de brugwachters heb
ben B. en W. een overgangs-bepa-
ling opgenomen waarbij voorkomen
wordt, dat enig lid van het perso
neel in wedde achteruit gaat.
VERBETERING KINDERBIJSLAG;
GEHUWDEN-TOELAGE.
De kinderbijslagregeling zal in
dier voege aan de Rijksregeling wor
den aangepast, dat ook voor kinde
ren van 18, 19 en 20 jaar, voor zover
deze dagonderwijs volgen, van 1
Januari 1947 af kinderbijslag wordt
toegekend.* Mef terugwerkende
kracht tot die datum zal de kinder
toeslag ingaan op de eerste dag van
de maand of van de loonweek, vol
gend op die, waarin het kind is ge
boren.
Evenals in de Rijksregeling zal
aan ambtenaren op jaarloon een hu-
v/elyks-toelage worden gegeven, zo 1
lang het bedrag der jaar-wedde (on- n
gerekend kindertoeslag en emolu
menten) 2640.niet te boven gaat.
Deze huwelijks-toelage bedraagt
264.per jaar.
De ongehuwden-aftrek komt te
vervallen.
De garantie-wedden voor gehuw
de ambtenaren kunnen met ingang
van 1 Jan. 1948 tot 2000.worden
verhoogd.
De werktijd van het administratief
personeel der gemeente welke
werktijd tot nu toe 39 uur per week
omvatte, wordt gebracht op 41^
uur per week.
De datum van ingang der salaris
herziening is voor de werklieden
bepaald op 4 Juli 1947, voor de amb
tenaren op 1 October 1947. Voor de
hogere kosten, voortvloeiende uit
deze herziening, zijn reeds op de
begrotingen 1947 en 1948 bedragen
geraamd.
Hieronder volgen de voornaamste
salaris-schalen (van 1 Januari 1948
af):
HOOFDEN VAN DIENST.
De wedden van de hoofden van
takken van dienst worden als volgt
bepaald (het eerste getal is het
minimum, het tweede het maximum):
directeur markt- en havendienst,
dir. volkscredietbank; 55006700;
a chivaris, dir. Lakenhal 6100
7300; dir. gemeentereiniging, dir.
dienst van Sociale Zaken 6800
8000; dir. accountantsdienst 7200
8400; dir. slachthuis 78009000;
dir geneesk. dienst 84009600; dir.
gemeentewerken 930010.500; dir.
der Gestichten 980011.000; dir.
Lichtfabrieken 10.80012.000.
BRUGWACHTERS.
12002000; boden en schrijvers le
klasse 16002400; meteropnemers-
geldophalers, verpleegster geneesk.
dienst H9002700; boden en por
tiers le klasse, concierge, amanuen
sis 20002800; klerken en ver
pleegsters geneesk. dienst le klasse
2100—2900.
Boven 3000.
Klerken le kl., opzichter-tekenaar,
hoofdmonteur hoofdverpleegster,
machinist electr. bedrijf, maatsch.
werker, technicus, hoofdbode stad
huis en hoofdportier: 24003200;
adjunct-commies, adj. adm. of techn.
ambtenaar, keurmeester, terrein-op
zichter Lichtfabrieken en le klasse
hoofdmonteurs, -maatsch. werkers en
-machinisten 28003600.
Boven 4000.
Hoofdkeurmeester 34004300;
commies A, adm. en tech. ambt. A
36004500; commies B. en adm.
ambt. B 41005000.
Boven 5000.
Tech. ambt. B 4300—5200; hoofd
commies A en hoofd-adm. ambt. A
45005400; hoofdcommies B
hoofd adm. ambt. B. en hoofd techn.
ambt. 5100—6000.
Boven 6000.
Hoofdambtenaar 55006400; in
genieur 2e kl. 51006500; referen
daris A 5500—6700.
Boven 7000.
Keuringsveearts 59007100; refe
rendaris B 62007400; ing. 1 kl.
adj. dir. slachthuis, geneesheer 6500
—7700.
Boven 8000.
Administrateur 67008000; le
geneesheer 74008600; hoofdinge
nieur 76008800.
Boven 9000.—
Adj. dir. Gem. Werken 8000
9200; adj. dir. Lichtfabrieken 8100
9300 (de oudste adj. dir. in dienst
jaren bovendien een vaste toelage
van 600.per jaar.
PERSONEEL „ENDEGEIEST".
Leerling-verpleegsters: tot 1420;
verpleegsters 20008600; le verpl.
2300—2900; hoofdverpl. 3200—
3800 (alles inwonend). Uitwonend
(gehuwd): verpleger 21002700;
le verp. 24003000; hoofdverpl.
33003900; Huish. personeel: 2e
ass. 1800—2100; 2e ass. 2000—2600
hoofd huish. 32003800.
WERKLIEDEN.
In de le groep: ongeschoold werk
man lopen de uurlonen op met het
aantal dienstjaren van S 0.810.86;
het totaal weekloon (zonder tijde-
liike compromis-toeslag): 38.88
41.28.
2e groep: werkman, uurloon 0.85
0.90, weekloon 40.8043.20.
3e groep: hulpvakman, uurloon
0.88—0.94 weekloon f 42.2445.12.
4e groep: vakman, uurloon 0.92
0.98, weekloon 44.1647.04.
5e groep: vakman le kl. uurloon
1.00—1.05, weekloon 48—50.83.
6e groep: voorman-vakman uur
loon 1.061.12, weekloon 50.88
53.76.
WERKSTERS EN JONGERE
KRACHTEN.
Vrouwelijke ambt., die weekloon
genieten: groep A 27.8528.80, gr.
B: 30.72—31.68; groep C: 33.60—
34.56 (met uurlonen resp. 0.60,
0.66, 0.72).
Adm. en techn. pers. beneden
leeft. 21 jaar: Voor eenvoudigste ar
beid: van 420.minimum op 14-
jarige leeftijd tot max. 1200.op
20 jaar. Voor eenvoudige arbeid:
van 420.— tot 1440.—.
Leerling-werklieden beneden de
leeftijd van 23 jaar: (Groepenverde-
ling overeenkomstig de volwassen
werklieden). Het aanvangs-weekloon
is voor alle groepen gelijk nl. f 7.58.
Groep I gaat tot een max. op 22-ja-
rige leeftijd van 38.40; groep II
tot 40.32; gr. III tot 40.32; groep
IV 40.80.
Vrouw. ambt. beneden 22 jaar, die
weekloon ontvangen: Aanvangsloon
voor alle groepen 6.72, bij groep A
stijgend tot 23.52, groep B 25.44,
groep C 29.76 (max. uurlonen resp.
0.49, 0.53 en 0.62).
NEVEN-BETREKKINGEN.
De lonen der brugwachters: 2e
klasse 4045, le klasse 4247; ha
venrechercheur f 55—60, plus kle-
ding-toefagen.
AMBTENAREN.
De wedden der ambtenaren: machi
neschrijver 1250—1750; schrijver
De wedden der neven-betrekkin
gen: stadsvroedmeester 950.
predikant en pastoor bij de Gestich
ten 1000.ambt. met toezicht op
gem. gymnastiek-lokalen 450.
beheerder grondbedrijf 800.
gem. deurwaarder 1050.hoofd
huisvestings-bureau 1200.leider
voor- en nazorgdienst 1100.
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN.
B. en.W. stellen de Raad voor:
ter verbetering van centr. verwar-
mings-installaties van enige scholen
en het politie-bureau voorlopig
10.000 beschikbaar te stellen, om
terstond enige voorzieningen te tref
fen met het oog op het naderende
stookseizoen;
te bepalen dat de herziening van
het uitbreidingsplan wordt voorbe
reid voor een gedeelte van de Roden
burgerpolder (van Roomburgerlaan
tot Franchimontlaan). Het plan is
reeds „in een ver-gevorderd sta
dium";
een bezwaarschrift in te dienen bij
Ged. Staten tegen aanslag in de
grondbelasting voor de gebouwen van
Rhijngeest;
een bedrag van 1900.beschik
baar te stellen voor de verdere in
richting van een Möntessori-kieuter-
school aan het Schuttersveld. De
Raad voteerde verleden jaar reeds
2700.voor de inrichting van één
klasse. Er gaven zich ruim 80 leer
lingen op, zodat ten spoedigste moet
worden overgegaan tot inrichting
van een tweede klasse.
IEDEREEN BOFT
Rom-bom, rom-bom-bom.
Zo roeren we de grote trom, om al
le oren, die kunnen horen, alle le
zers van de krant, in de stad en op
het land, allen, die in vreugde leven
en wat vreugde willen geven, in te
trommelen een groot feest, als er
zelden is geweest. 'I
Zitten beer en adelaar, te'Parijs
elkaar in het haar, terwijl drie leeu
wen en een haan fel-geklauwd rond
om zich slaan, joliger wordt de Uno-
pret, straks in Leiden voortgezet.
Al het vee uit Noë's ark, heel het
Uno-dierenpark, haan en beer en
adelaar komen vreedzaam bij elkaar.
Op November 5, 6, 7 vonkt het
jaarlijks lieve leven in de Arcke, de
Vergulde, die haar werk in stilte
hulde, maar nu eens gaat kraaien,
brullen om haar lege kas te vullen.
Uno heet de pret-bazaar, overvol
van etenswaar, ook van kleren zon
der bon en een rijke grabbelton, met
een rad van rikketik, stapels koek
en krentenmik, plof-ballonnen, ping-
pong-ballen, die op reuzen-prijzen
vallen, zwarte katers, dikke koffie,
iedereen heeft 'ns een boffie, die in
de Vergulde Arcke achter Sinte Pie-
ters Karcke,
op November 5, 6, 7
acte de présence komt geven.
VRIENDENKRING VAN HET
ALLERHEILIGSTE SACRAMENT.
Hartebrug-Parochie.
Zoals reeds in „Sursum Corda" van
5 October j.l. is aangekondigd, zal
morgenavond, Zondag 10 October als
aanvullende viering van de Vrien
denkring dag een Plechtig Lof wor
den gecelebreerd, waaronder feest
predikatie over het H. Sacrament
door de Z. E. Pater M. van der Schoot,
Pastoor van de St. Leonardusparochie,
welke plechtigheid helaas wegens om-
stndigheden niet op de eigenlijke
Vriendenkringdag, 26 September, kon
plaats vinden.
Parochianen van de Hartebrug,
toont morgenavond Uw liefde en
dankbaarheid voor het H. Sacrament
door zoveel mogelijk dit Lof bij te
wonen en, als gij nog geen lid zijt
van de Vriendenkring geeft U op bij
de parochiële secretaris, de heer M.
Cozijn, Jan Lievers&traat 20.
WINKELIERS-COMBINATIE
HAARLEM1MERSTRAAT.
Uitslag etalagewedstrijd 1948.
Er waren 2316 inzendingen ingeko
men betreffende de gehouden etala
ge-wedstrijd. Naar de mening van het
publiek waren de navolgende etala-
ge's de mooiste: H. Eradus, Haarlem
merstraat 12; de verkoopkrachtigste:
J. W. Dirkse, Haarlemmerstraat 75;
de attractie volle: J. W. Dirkse, Haar
lemmerstraat 75.
Voor de hoofdprijzen van 50.—
kwamen in aanmerking de navolgen
de personen: J. A. v. d. Klaauw, Mau-
ritsstraat 95; A. Gijzenij, Zijlsingel 5;
A. J. Schouten, Morschweg 154a.
Voor een prijs van 10.kwamen
in aanmerking de navolgende perso
nen: L. Stafleu, Leliestraat 22a; de
wed. H. Beij, Stevenshof 4; F. J. Se-
gaar, Stille Rijn 5a.
Verder 3 waardebonnen 5.en
100 waardebonnen 1.
Gezien het grote aantal inzendin
gen zijn er nog extra 100 waardebon
nen a 1.beschikbaar gesteld.
Al deze waardebonnen worden de
belanghebbenden per post thuis ge
stuurd.
Mater Amabilis-school
In aanwezigheid van deken van
der Hagen, het college van B. en W.
van Helmond, talrijke geestelijken
en vertegenwoordigers van vrijwel
alle vak- en standsorganisaties is
Donderdagavond te Helmond de eer
ste Mater Amabilisschool in het bis
dom Den Bosch geopend.
De school heeft in België en Lim
burg reeds baanbrekend werk ver
richt. Thans wordt er begonnen in
Erabant, Maandag is Haarlem aan
de Ueurt. En dan komt Leiden. Wij
hebben er al iets over medegedeeld;
volgende week vertellen we er meer
van.
De school helpt de ouders om de
meisjes een juiste levensopvatting bij
te brengen en geeft voorlichting aan
het rijpere meisje.
Na een kort woord van deken van
der Hagen en burgemeester A. Moons
sprak mej. Schouwenaars haar 145
leerlingen toe. Zij wees op de grote
verantwoordelijkheid, die de leerlin
gen op de schouders genomen heb
ben. „Zo goed als voor de gehuwde
vrouw en het gezin staat de Mater
Amabilis-school ook in dienst van het
ideaal der maagdelijkheid. Voor meis
jes, die zich niet tot het huwelijk ge
roepen voelen, ligt een grootse taak
te wachten".
De Mater Amabilis-school streeft
naar een ideale levensroeping maar
zij doet dit in de stijl van 1948, de
tijd van veel woningnood en veel
kommer; het ideaal, aangepast aan de
werkelijkheid!
Hier worden gegeven lessen in ge
wetensvorming, opvoedkunde, psy
chologie en het scheppen van de juis
te, gezellige, huiselijke sfeer.
Bioscopen
Casino. De hoofdfilm van deze
week is getiteld „The Lady from
Louisana", een sterke film, die zich
afspeelt in een stad in het Zuiden der
Verenigde Staten. Een loterij-organi
satie heeft zich weten in te dringen
bij alle openbare instellingen Van de
stad en beheerst alles, tot de burge
meester toe. Door het geldelijk voor
deel speculeert zij op de hebzucht
der mensen, waardoor corruptie en
afpersing hoogtij vieren. Wii zien i.n
deze film, met welke moeilijkheden
men te kampen heeft, wanneer men,
gesteld voor de taak om misstanden
op te heffen, niét kan rekenen op de
medewerking van de personen in de
sleutelposities, die hun eigenbelang
stellen boven het belang van het al-
John Wayne, als de advocaat, die
met de zuiveringsopdracht belast is,
en Ona Munson. de jonge, knapoe
eigenares van de loterij zijn de hoofd
personen uit deze film.
Voor strikt volwassenen.
Lido heeft deze week een „film van
de maand", nl. „Crossfire", op z'n
Hollands „Kruisverhoor". Het is de
geschiedenis van de ontdekking van
een misdrijf, een moord, waarbij een
drietal tamelijk dronken Amerikaan
se soldaten betrokken zijn. Wie van
de drie is de moordenaar, dat is het
thema van het eerste gedeelte van
de film, en als wij tegelijk met de
politie tot het inzicht komen, wie het
gedaan heeft, blijft nog de puzzle
over: hoe krijgen we een bewijs te
gen de moordenaar. De politie past
hier een aardig handigheidje toe,
waar de slimme moordenaar vlot in
vliegt en.geknipt is hij. Een knap
geschreven en vlot geënscèneerd ver
haal', waarin Robert Yong een uit
steken getypeerde politie-speurder
neerzet, compleet met pijp en
Door een goede opbouw van het ver
haal en technisch verzorgd filmwerk
steekt deze film uit boven tal van
collega's in dit genre. Tevens geeft
zij een typische kijk op de mentali
teit van uit de oorlog terugkerende
scldaten. Voor 18-jarigen.
Trianon. Vorig jaar bracht het „Re-
«ddentie Toneel" in de Schouwburg
Pater Blackmore's blijspel „Miranda"
deze week kan men dezelfde ge
schiedenis, die inmiddels verfilmd is,
gaan zien in het Trianon-theater.
Wanneer dokter Paul Marten zijn
vacantie al hengelende doorbrengt,
verdwijnt zijn dobbertje op een ge
geven ogenblik met zo'n vaart on
der water, dat hij zelf uit zijn boot
geslingerd wordt. Hij verliest bij dit
ongeluk zijn bewustzijn en als hij
eindelijk bijkomt, bevindt hij zich in
gezelschap van de zeemeermin Mi
randa in een rotshol. De dokter voelt
er weinig voor zijn leven in die gele
genheid te slijten, maar ziet geen
kans, om er zonder hulp van zijn
gastvrouw uit te komen. Deze wil
hem echter helpen op voorwaarde,
dat hy haar een maand mee naar
Londen neemt. Paul Marten grijpt
deze enige kans. Met behulp van een
zeer progressieve „new look"-japon
weet hij de schubben&taart van de
zeemeermin aan het oog te onttrek
ken en brengt haar als patiënte in zyn
flat te Londen.
Uit dit gegeven komen dan allerlei
zonderlinge situaties voort. Echtelyk
geluk wordt tedreigd. verlovingen
knappen af enz. De humor van desfc
film gaat niet erg diep, uaar alles
bij elkaar is het een vrij grappig ge
val, waarmee men zich wel een avond
kan amuseren. Boven achttien jaar.
Luxor heeft „Achter de wolken"
opnieuw geprolongeerd. Deze film is
de ruime belangstelling inderdaad
:.ard. Boven 14 jaar.
Rex vertoont „Beauty and the ban
dit", een avontuurlijk verhaal van
postkoetsen, die overvallen worden
en zwendelaars, die ontmaskerd wor
den. Boven 14 jaar.
A. v. d. EELAART f.
Te Oegstgeest is na een kort ziek
bed overleden, in de leeftijd van 72
jaar, de'heer A. v. d. Eelaart, oud
directeur van het post- en telegraaf
kantoor hier ter stede. De heer Van
den Eelaart was officier in de Orde
van Oranje-Nassau. De begrafenis
heeft Dinsdag a.s. plaats op „Rhijn-
hof'.
„OCEAANSTOMER IN ZAK
FORMAAT".
Een bezoek aan de „VanderSteng".
Het contactvaartuig van het Co
mité „Onze Marine", de „Vander-
Steng" is op zyn propaganda-tocht
door Nederland gisteren onze stad
binnengelopen, waar het heeft lig
plaats genomen in de Kolk nabij de
Haven. Gistermiddag hebben wij
deze „oceaanstomer in zakformaat"
van stuurboord naar bakboord en
van commandobrug tot machineka
mer doorkruist, hebben wij met
grote belangstelling kennis genomen
van de doelmatige inrichting van
dit 300-ton metende schip en hebben
wij ons aan de hand van grafieken
en fotomateriaal op de hoogte laten
brengen van de geweldige presta
ties, welke de Nederlandse scheep-
vaart (Kon. Marine, koopvaardij,
visserij, binnenvaart, watersport en
scheepsbouw) in de loop der jaren
heeft geleverd en waardoor mede
Neerlands naam in zulk een hoog
aanzieA is gestegen. Maar bovenal
hebben wij waardering gekregen
voor de wijze, waarop het comité
de Nederlandse scheepvaart in al
haar geledingen propageert en waar
door het mede de „landrotten" weg
wijs nvaakt in de maritiem-nauti-
sche beginselen en de dagindeling
en levenswijze aan boord. De Van
derSteng, die vóór alles propaganda
wil maken voor alles wat op en om
en van het water leeft, werd in de
jaren 1946 en '47 gebouwd bij Wil-
ton-Feijenoord, ten dele van mate
riaal, dat aan de Duitsers werd ont
trokken.
Onder hen, die gistermiddag de
officiële openstelling bijwoonden,
merkten wy o.m. op de burgemees
ter, jhr. mr. F. H. van Kinschot, de
wethouders Jongeleen, Van der
Kwaak en Menken en verschillende
hoofden van gemeentelijke takken
van dienst. De commandant van de
„VanderSteng", de heer W. Rever-
mann, heette allen hartelijk wel
kom, waarna hij nog een uiteenzet
ting gaf van hetgeen men met deze
propagandatochten denkt te berei
ken: het Nederlandse volk dichter
bij de zee en de zeevaart te bren
gen.
Vervolgens wees de voorzitter van
het Comité „Onze Marine", de heer
A. Aengenent. op de allerwege gro
te medewerking, welke het comité
bij de verwezenlijking van zijn
plannen en de stapelloop van de
„VanderSteng" mocht ondervinden.
Hoewel Leiden wel geen directe
verbinding met de zee heeft, meent
spr. er op te m'oeten wijzen, dat
deze gemeente toch altijd voor de
scheepvaart belangstelling heeft ge
koesterd. Reeds van zeer oude tij
den dateert de voormalige Kweek
school voor Zeevaart, in welk ge
bouw na de bevrijding achtereen
volgens de Marine Miinopruimings-
dienst en een herstellingsoord voor
marine-personeel zijn ondergebracht
Nadat de heer Aengenent nog ge
wezen had op de internationale be
tekenis van de scheepvaart, zette hij
uiteen, dat er bij het Comité plan
nen bestaan om mettertijd over te
gaan tot de bouw Van een tiental
instructieve schoolschepen. Spr. ein
digde met de morele steun van de
overheid in te roepen voor het werk
van het Comité.
Hierna maakten de aanwezigen
gebruik van de geboden gelegen
heid het schip te bezichtigen. Met
uitzondering van a.s. Zondag bestaat
hiertoe ook voor anderen tot en met
a.s. Donderdag, dagelijks van 2 tot
5 en van 710 uur, de gelegenheid
toe. Vooral de schooljeugd wordt
hier een uitstekende kans geboden
om zich wat meer vertrouwd te
maken met hetgeen er op en om
het water geschiedt.
