2)e De Paus over de belasting- politiek Berlijn op de agenda van de Veiligheidsraad Ingewikkelde toestand in de Republiek WOENSDAG 6 OCTOBER 1948 40ste JAARGANG No. 11509 Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" De Paus over de Maria-Congregatie (pag. 2) en over de beginselen in de belasting-politiek (pag. 1) Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f0.32 p. w.. f 1.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m.in. Teletoontjes 11.50 De begrippen rechtvaardig en onrechtvaardig moeten ongedeerd blijven DIJ DE ONTVANGST van deelnemers aan een internationaal congres van het Instituut van Openbare Finan ciëri, welk congres in Rome is gehou den, heeft de Paus een toespraak gehouden. De H. Vader wees erop, dat de financiële vraagstukken in vele landen zulk een scherpte hebben ge kregen, dat zij in het middelpunt van de politieke strijd staan en tot op gewonden discussies aanleiding geven. „Velen tè velen die geleid worden door eigenbelang, door partij geest of ook wel door meer gevoels- dan verstands-overwegingen, velen van zulke onvoorbereide („geïmpro viseerde") economisten en politiek- praters snijden de financiële en be lasting-kwesties aan en bespreken die met een vurigheid en hartstocht, met een zelfverzekerdheid en ook lucht hartigheid, die omgekeerd in evenre digheid staat tot hun bevoegdheid (competentie). Soms schijnen dezul ken zelfs niet te vermoeden, dat om deze vraagstukken op te lossen, er aandachtige studie, onderzoek, veelzij dige beschouwingen en uitwisseling van ervaringen noodzakelijk is. „De financiële behoeften van elke natie, groot of klein, zijn op reusach tige wijze toegenomen. De schuld daarvan ligt niet alleen bij de inter nationale verwikkelingen en spannin gen. Zij ligt ook, en méér nog mis schien, bij de onmatige uitbreiding van de activiteit van de Staat, een activiteit, die, dikwijls opgelegd door valse of ongezonde ideologieën, van de financiële en heel in 't bizonder van de belasting-politiek, een instru ment maakt ten dienste van overwe gingen, welke van een geheel andere orde zijn. Wie zal, na het boven staande, zich verbazen over het ge vaar, waarin zich de wetenschap der publieke financiën bevindt, af te zak ken tot de rol van een techniek en een zuiver formele handelwijze, bij gebreke aan klare, eenvoudige en so lide grond-beginselen? 'Dat is het ongelukkigerwijze wat men tegen woordig bespeurt op verschillende terreinen van het openbare leven: een knappe en gedurfde opbouw van systemen en werkwijzen, maar zon der innerlijke veerkracht, zonder le ven, zonder ziel. Een dergelijke stand van zaken be ïnvloedt in nog ongunstiger mate dp mentaliteit van de afzonderlijke bur gers. De enkeling komt er toe hoe langer hoe minder begrip te hebben van de financiële aangelegenheden van de Staat. Zelfs in de wijste poli tiek vermoedt hij altijd een of andere geheimzinnige achtergrond, een of andere kwaadaardige bijbedoeling, waarvoor hij voorzichtig zich moet hoeden en die hij moet wantrouwen. Kijk: daar is het, dat /nen ten slotte de diepe oorzaak moet zoe ken van het verval van het morele bewustzijn van het volk van het volk in al zijn geledingen ten opzichte van het algemeen welzijn, voornamelijk op belastinggebied. Hoe zou de Kerk onverschillig deze crisis kunnen aanschouwen, die in werkelijkheid een gewetens-crisis is? Daarom is het, dat de Kerk, zicfl richtend tot hen, die op enigerlei wijze verantwoordelijkheid dragen voor de behandeling van publiek- financiële kwesties, hen bezweert: In naam van het menselijk geweten, verniel niet de moraal van boven af. Onthoudt u van die maatrege len, welke, ondanks hun technische knapheid, in het volk kwetsen en verwonden het begrip van recht vaardig en onrechtvaardig of die naar de achtergrond verbannen zijn De stakingen in Frankrijk De Franse minister van industrie en handel, Robert Lacoste, heeft Dinsdagavond besprekingen gevoerd, met vertegenwoordigers van vakver enigingen van stakende mijnwerkers. Vertegenwoordigers van twee vak verenigingen, welke onder leiding van communisten- staan, aldus Reu ter, verklaarden na afloop van het onderhoud, dat de staking voort zou duren, daar geen garanties waren toegezegd aangaande naar voren ge brachte kwesties. Eerder had de mi nister een onderhoud met vertegen woordigers van Katholieke vakbon den, die 10 tot 12 procent van de 32.0.000 stakende mijnwerkers verte- gerïwoordigen. Hun staking van 48 uur zou heden, Woensdag afgelopen zijn. De christelijke mijnwerkersfede ratie heeft een verklaring uitgege ven, waarin gezegd wordt, dat haar leden niet deel zouden nemen aan de onbeperkte staking. Bij de mijningan gen zijn gedurende de twee dagen, dat gestaakt wordt, geen incidenten voorgekomen. De regering heeft ech ter voorzorgsmaatregelen getroffen ter voorkoming van botsingen tussen stakers en werkwilligen. De nationale mobiele garde houdt onopvallend een oogje in het zeil. De waakzaamheid der garde en van de politie zal echter waarschijnlijk verscherpt worden als de christelijke mijnarbeiders weer aan het wer gaan. Vijfduizend spoorwegarbeiders heb ben Dinsdag gehoor gegeven aan een nieuwe stakingsoproep. levenskracht, zijn gewettigd streven de vruchten van zijn eigen arbeid te plukk-sn, zijn zorg voor de vei ligheid van het gezin, hetgeen alle maal overwegingen zijn, die in de geest van de wetgever de eerste, niet de laatste, plaats moeten in nemen. Het financiële systeem van de Staat moet erop gericht zijn de eco nomische situatie op zulk een ma nier te reorganiseren, dat aan het volk de stoffelijke voorwaarden worden verzekerd, onmisbaar om het verheven doel na te streven, hun door de Schepper aangewezen: de ontwikkeling van het geestelijk leven." Rusland neemt aan het debat niet deel ANTI-OORLOG DEMONSTRATIE IN DONDEN Tijdens een rede van de Engelse minister van Oorlog tot werving van recruten, die hij op het ba7con van het Mansion House in Londen hield, werden plotseling spandoeken en borden met anti-oor log opschriften vertoond en honder den plamfletten naar beneden ge worpen, die tegen dienstneming op zetten. De demonstranten werden hardhandig door de politie verspreid. De menigte voor het Mansion House zoekt de plamfletten van de straat. Overzicht van de Dienst Legercontacten De Dienst Legercontacten maakt er in een overzicht van de militaire situatie in de Republiek, gebaseerd op de jongste gegevens, melding van, dat op het oliecomplex Tjepoe de raffinaderijen zelf nog niet in brand staan, echter wel een aangrenzend complex, dat tijdens de ooriog door de Jappen werd bijgebouwd. Voorts wordt gemeld, dat er in het gebied tussen Tjepoe en Soerabaja talrijke branden voorkomen en in de kam pongs grote ravages zijn aangericht. De aan de regering te Djokja trouw gebleven brigade Soenarto, bestaande uit twee bataljons en enkele S.T.C.- bataljons, bevindt zich hier tegen over de massa des volks, die geleid wordt door de Laskar Minjak (olie troepen, d.w.z. arbeiders-bataljons, die oorspronkelijk waren gevormd om bij de komst der Nederlanders het gehele comp'ex der raffinaderijen in brand te steken). Een restant van de Siliwangi-divisie, dat in Tjepoe zat, heeft aanvankelijk de zijde der com munisten gekozen, doch schijnt thans weer naar de regering te zijn over gelopen. In het algemeen kan worden ge zegd, dat in het Zuiden van het re publikeinse gebied in Midden- en Oost-Java de communisten zijn over gegaan tot de guerilla-tactiek, ter wijl in het Noorden, in het bijzonder in het gebied van Tjepoe, een geor ganiseerde strijd woedt. Met betrekking tot de samenstel ling der T.N.I.-troepen wordt in dit overzicht van de Nederlandse Dienst Legercontacten medegedeeld, dat de '5e, 6e en 7e divisie aTe een Lasjkar- brigade hebben en dat overal, waar Lasjkar-brigades in de divisies zijn opgenomen, de troepen wantrou wend tegenover elkaar staan. Wat de Siliwangi-divisie betreft, welke geacht wordt trouw aan de regering te zijn, kan nog worden gemeld, dat zij voor het grootste deel bestaat uit aanhangers van de communist Tan Malakka. In details tredend vermeldt het overzicht, dat het gebied van Djokja in het algemeën rustig is, behalve in de buurt van Kalioerang (de bergplaats, waar de C. v. G. D. en de de'egaties geregeld bijeenkwamen). Er houden zich daar communistische benden op, die aanstalten maken tot nachtelijke aanvallen op de hoofd stad. Te Solo is de republikeinse rege ring de toestand meester, al zijn ten Noorden van de stad communistische benden gesignaleerd. Verder naar het Noorden bevinden zich communis tische brigades, waaronder de vroe gere 5e brigade van de T.N.I. In het algemeen kan men zeggen, dat de gehele residentie Pembang zich vast in communistische handen bevindt. In het gebied ten Zuiden van Solo vordert de opmars der re publikeinse troepen naar Patjitan slechts zeer langzaam. De communis ten zijn hier de gueriUa-tactiek be gonnen. Patjitan is nog geheel com munistisch en staat onder de invloed van een strijdgroep, bestaande uit voormalige criminele gevangenen, die uit de gevangenissen van Djdkja en Solo werden losgelaten. In het gebied van het Lawoe-com- plex (ten Zuidoosten van Madioen) zijn de grotere plaatsen alle in han den van de republikeinse troepen, daarom heen opereren echter overal guerillabenden van de 4e divisie van Soengkono en voornamelijk bestaan de uit aanhangers van de Pesindo en Vermeld wordt, dat in Doéngoes al lé krijgsgevangenen, waaronder voor aanstaande leden van de republi keinse defensie staf in Oost-Java, door deze afvallige troepen zijn ver moord. De brigadecommandant Dach- lan, een vriend van Soengkono, is ge vangen genomen, en overgebracht naar het hoofdkwartier van Soeng kono in Kediri. In Blitar en het verdere gebied ten Zuiden van Malang is de toestand zeer ingewikkeld. Pesindortroepen vechten hier tegen de T.N.I., echter niet de B.P.R.I., die zich op de vlak te houdt in dit gebied spelen zich hevige gevechten af. In de residentie Kedoe (ten Noor-» den van Djokja) was de 4e brigade van de T.N.I. opgesteld. Hiervan zijn drie bataljons naar de communisten overgelopen. Deze bevinden zich in een gebied ten Noordwesten van Ma- gelang en hebben tot taak de ver bindingen van de regeringstroepen naar het Westelijk front (in de Band- jarnegara-sector) te bemoeilijken. Voorts ondernemen deze troepen nachtelijke aanvallen op Magelang, Temanggoeng en Parakan. De bevol king is hier zeer communistisch ge ïnfecteerd. In de Bandjarnegara-sec- tor zelf zijn de troepen voor de re publikeinse regering ook niet be trouwbaar, men heeft caar op gr-y te schaa.' met desertie te kampen, als gevolg van het overlopen van de republikense militahe poli'ie. Eigenmachtige infiltratie naar door de Nederlanders bezet gebied wordt oogluikend toegestaan. Zuid-Kedoe heeft de 3e brigade, die beschouwd wordt als een der meest loyale onderdelen, moeilijk heden met de bevolking en de strijd organisaties. In Poerworedjo heeft communistische agitatie plaats; er komt daar veel sabotage voor. Geen volkstemming over koningskwestie VOORSTEL IN SENAATS COMMISSIE VERWORPEN. De kwestie van de volksstemming in België inzake de terugkeer van ko ning Leopold zal nu wel van de baan zijn. De Senaatscommissies van justitie en binnenlandse zaken, hebben in ge zamenlijke zitting het voorstel tot het houden van een stemming verworpen. Slechts de katholieke leden waren er voor. Het parlement zal nu ook wel tegen het ontwerp zijn, daar de Ka tholieken noch in de Senaat noch in ae Kamer in de meerderheid zijn. DE POSITIE VAN SPANJE. De „New'York Times" schtijft, dat de Ver. Staten de medewerking van Frankrijk en Engeland willen verkrijgen om de twee jaar oude motie van de V.N., waarin de leden- staten werd verzocht de hoofden hunner missies uit Spanje terug te roepen, teniet te doen. Minister Marshall, aldus het blad, heeft de ministers Robert Schiiman en Ernest Bevin over deze kwestie gepolst. Deze zouden echter aarze len hun steun aan een dergelijke stap te verlenen, vooral met het oog op de tegenstand in de Franse socialistische partij en de Britse Labour Party. Marshalls voorstel, zo besluit het de B.P.R.I. (resp. de bij de commu- I blad, werd beschouwd als een eer- nisten aangesloten jeugdorganisatie ste stap naar de internationale re en de strijdorganisatie van Soetomo). habilitatie van Spanje. Ook zij verkozen de vrijheid Volgens de radio van de Ameri kaanse strijdkrachten hebben functio narissen van het Amerikaanse leger een onderzoek ingesteld naar de ver klaringen van twaalf Tsjecho-Slowa- ken, die Maandag de piloot van een Tsjecho-Slo waaks lijn vliegtuig ge dwongen hebben van koers te veran deren en bij Muennchen te landen. Behalve de twaalf genoemde passa giers bevond zich ook de echtgenote van' de Tsjecho-Slowaakse vice-mi nister-president, Vilem Siroky, met haar dertienjarige zoon in het vlieg tuig. Alle inzittenden van het vlieg tuig worden voor nader onderzoek vastgehouden. De twee assistent-pilo ten en de marconist zouden bij het complot betrokken geweest zijn, en de besturing van het vliegtuig na de start uit Brno overgenomen hebben, terwijl de chef-piloot met pistolen werd bedreigd. De twaalf Tsjecho-Slowaken heb ben verzocht als politieke vluchtelin gen beschouwd te worden Het me rendeel van hen zou naar de V.S, willen doorreizen. Alleen de chef-piloot en mevrouw Siroky en haar zoon hebben te ken nen gegeven naar Tsjecho-Slowakije te willen terugkeren. Een mannelijke passagier, die niet van het complot af wist, toonde zich verheugd over de aankomst op de onverwachte plaats van bestemming en besloot terstond niet terug te keren. De passagiers verklaarden, dat een „golf van terreur, vergezeld van hon gersnood en gebrek", over Tsjecho- Slowakije ging. KAMPEN VOOR DWANGARBEID IN TSJECHO-SLOWAKIJE. Het Tsjecho-Slowaaksë Nieuwsbu reau deelt mede, dat volgens een door het kabinet goedgekeurde wet in Tsjecho-Slowakije kampen voor dwangarbeiders zullen worden opge richt. De kampen beogen de „opvoeding door werk van hen, die door hun leef wijze en hun houding tegenover de volksdemocratische staat getoond hebben, dat zij zich niet willen onder werpen aan een van de belangrijkste beginselen van de Tsjecho-Slowaak se Grondwet, volgens welke iedere burger niet alleen het recht, doch ook de plicht heeft te werken voor en bij te dragen tot het welzijn van allen". De wet zal spoedig aan het parle ment worden voorgelegd. NEDERLANDS GEZANT BIJ DE H. STOEL DOOR PAUS ONTVANGEN. In de ochtend van 5 October heeft Z. H. de Paus te Caste Gandolfo in particuliere audiëntie ontvangen Jhr. Mark van Wecde, Nederlands gezant bij de H. Stoel. HET NIEUWE KANAAL GRONIN GENLEMMER Er wordt harcj ge werkt aan de aanleg van de nieuwe kanaal-verbinding Lemmer-Gronin- gen. Voor de nieuwe verbinding moet de oude sluis te Terherne (Fr.) door een grotere vervangen worden. De sluis put met het werk in uitvoering De nieuwe sluis zal 260 meter lang en 16 meter breed worden. 1"\E VEILIGHEIDSRAAD heeft gisteravond met 9 tegen 2 stemmen besloten de kwestie Berlijn op de agenda te plaatsen. Onmiddellijk na de stemming stelde de voorzitter voor, de vergadering tot Woensdag te verdagen, doch Wïsjinsky sprong op en verklaarde: „De Sowjet- delegatie zal niet deelnemen aar^ een bespreking van de kwestie Ber lijn in de Veiligheidsraad." De Oekrainse gedelegeerde viel Wisjinsky bij en zeide, dat ook hij niet aan deze bespreking zou deelnemen. De Veiligheidsraad zou Woensdagochtend te 10.30 u. weer bijeenkomen. Toen hem na afloop van de vergadering gevraagd werd of hij de ver gadering van Woensdag zou bijwonen, antwoordde Wisjinsky: „Dat zult u morgen wel zien." Op de vraag: „Betekent uw optreden van vandaag, dat u van plan bent de V.N. te verlaten?" antwoordde Wis jinsky: „Neen". Wij zijn niet uit de V..N. getreden. Mijn verklaring was duidelijk genoeg. Wij zullen niet deelnemen aan de bespreking van de zaak Berlijn in de Veiligheidsraad." DE COMPETENTIE-KWESTIE. De beslissing van Wisjinsky spruit voort uit zijn opvatting dat alleen de ministers van Buitenlandse Za ken der Grote Vier competent zijn, over een kwestie te praten, welke betrekking heeft op een land, waar tegen de geallieerden in de oorlog hebben gestreden. De stemming van gisteravond heeft nog niet beslist of de Raad nu werkelijk de Berlijnse kwestie m'ag bespreken. Dit vraagstuk zou heden morgen worden behandeld en aan gezien de Russen blijkbaar van plan zijn om geen mond open te doen, kan binnen vijf minuten worden be slist dat de Raad inderdaad compe tent is om over Berlijn te gaan dis cussiëren. MARSHALL NAAR V.S. President Truman heeft de Ame rikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marshall, naar Washington teruggeroepen voor een bespreking over de internationale toestand. Het Witte Huis heeft medegedeeld, dat Marshall Zaterdag per vliegtuig uit Parijs zal aankomen. Verder werd in het communiqué gezegd, dat er „geen bijzondere crisis" was, die de terugkeer van Marshall nood zakelijk maakte. WEER EEN NIEUWE PLAGERIJ. De nieuwste zet van de Russen in de koude' oorlog is het verbod voor buitenlandse diplomaten om zich zonder speciale toestemming van het Russische ministerie van buiten landse zaken verder dan 50 km. buiten Moskou te begeven. In Londen verklaarde men, dat dergelijke belemmerende bepalingen slechts in 'n land als Tibet bestaan. De Amerikanen hebben op deze Russische manoeuvre gereageerd met er op te wijzen, dat de talrijke Russische ambtenaren in de Ver enigde Staten vrij zijn te gaan, waarheen zij willen. Zou Moskou echter ernst maken met het beper ken van de bewegingsvrijheid van ORKANEN BOVEN HAVANNA EN BEZUIDEN JAPAN. Volgens voorlopige berichten zijn honderden mensen gewond door een korte doch hevige orkaan boven Ha vanna. De orkaan bereikte een snel heid van 205 kilometer per uur. Ook boven de Okinawa-eilanden, ten Zuiden van Japan, heeft een on gewoon hevige orkaan gewoed. De schade wordt op meer dan tien mil- lioen dollar geraamd. Ook op het eiland Iwojima, halfweg Okinawa Japan, heeft de orkaan grote schade aangericht. Slachtoffers worden niet gemeld. Volgens nadere berichten zijn op Cuba tengevolge van de orkaan doden gevallen en js er grote schade aange richt aan de tabaksoogst. De orkaan bewoog zich voort in de richting van Florida. Men vreest voor rampzalige overstromingen in Zuid-Florida. buitenlandse diplomaten, dan zou men overwegen de Russische verte genwoordigers in Amerika te ver bieden buiten Washington te komen. ONTMANTELING VAN WAPEN FABRIEKEN UITGESTELD. De Amerikaanse commandant in Duitsland, generaal Clay, heeft in een radiotoespraak voor het Duitse publiek meegedeeld, dat de ont manteling van 300 wapenfabrieken in de Britse en de Franse zone. is uitgesteld, zo meldt het Duitse Nieuwsbureau D.P.D. (Britse zone). Clay verklaarde dat het niet waar was, dat het Westen de Sowjet-Unie de controle op het luchtverkeer tus sen de Westelijke zones en Berlijn heeft beloofd, zoals in de jongste Sowjet-nota was beweerd. EEN „ZIENDE" BOM. Thans is bekend geworden, dat de Verenigde Staten beschikken over een „ziende" bom, welke zichzelf moet richten op vijandelijke doelen, die warmte uitstralen, zoals schepen, fabrieken, olie-raffinaderijen e.a. Er wordt nog steeds met deze bom ge- experimenteerd. De bom wordt aan getrokken door doelen, die meer warmte uitstralen dan hun omgeving. In de kop van de bom bevindt zich een plastic-oog, dat in beweging komt wanneer de warmte-bron in "zijn ge zichtsveld komt. Dit electronisch be wogen oog richt door middel van electrische geleidingen de stuurvin- nen van de bom zodanig, dat de bom op de warmtebron afgestuurd wordt. Men constateerde bij proefnemingen, dat het oog van de bom nauwkeurig reageerde op de gloeiende punt van een sigaret, die heen en weer bewo gen werd. In een ander geval, waar bij men berekend had, dat de bom zou afgaan op het door de zon ver warmde dek van een schip, kwam de bom echter terecht op het strand in de nabijheid, dat veel warmer bleek te zijn. De bom is dus een beetje bij ziende. PROFESSOR PICCARD VERANDERT ZIJN PLANNEN. Reuter verneemt van een corres- podent van een Belgisch nieuws agentschap, dat prof. Piccard en zijn wetenschappelijke staf, die zich thans op het 300ton metende Belgische vaartuig voor Dakar bevinden, hun reis naar de Golf van Guinea,, waar de professor tot op 4000 meter onder de zeespiegel zou dalen, niet zullen voortzetten. Dit besluit is genomen op grond van peilingen door een Frans marine vaartuig verricht. Het gehele diep-zeeonderzoek zal nu ter hoogte van de Kaap Verdische eilanden verricht worden. De afda lingen, welke door leden van de Franse marine en de onderzee-onder- zoekingsdienst zullen worden vol bracht, nadat prof. Piccard zelf. de ervaring heeft opgedaan, zullen la ter in de Golf van Guinea uitgevoerd worden. Gemaskerde bandieten overvallen postkantoor- Gisteravond tussen 7 u. en 7.30 uur zijn 3 gemaskerde personen dóór de achterdeur het huis van de direc teur van het postkantoor te Veghel binnengedrongen. De telefoon werd onklaar ge maakt, waarna de directeur onder bedreiging de sleutels van postkan toor en kluis moest afgeven. Het geld, ongeveer 10.000, bene vens verschillende aangetekende stukken werden gestolen. De daders zijn per auto ontkomen. De politiq stelt een uitgebreid onderzoek in. Een kaAh.Mje. Heer maak, dat mijn lippen niet door onzuivere woorden besmet wor den; want dan was het beter, dat ik stom was." Gebed van Gapdhi.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1