TRIESTHEID DRUIPT IIIT DE STEGEN DER MONTMARTRE
G.B.S. n „terrorist"
met de pen
Dr. Euwe blijft schaakkampioen
.Meubelen
D
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 19-18
DE LEIDSE COURANT
I BLAD - PAGINA 3
(Van een bijzondere medewerker).
Het gordijn is gevallen, voor goed:
Shaw is dood. De stem van G- B. S.,
die de wereld bijna een eeuw lang
heeft gehoord, is verstomd, 's We
relds oudste, geruchtmakendste
maar lang niet verstandigste auteur,
zal niet langer zijn vlijmscherpe
pen hanteren: het doek is defini
tief gezakt. De man, die alle kop
pige Ierse karaktertrekken in zich
verenigde,' zal ons niet langer amu
seren of ergeren.
Zouden wij een grafschrift voor
Shaw op dezelfde wijze inkleden als
G. B. S- deed, toen zijn £rote tegen
hanger H. G. Wells het hoofd neer
legde in 1946 het artikel ligt
voor ons dan zouden we kunnen
schrijven: „Hij heeft zijn eigen graf
schrift en biografie geschreven en
deze laatste is,- zoals de meeste, veel
openhartiger dan welke tweede
hands verhandeling over hem zou
kunnen zijn!"
En dan komt er verder weinig
vleiends over de grote Wells! Shaw
zegt bijvooi'beeld: „Wells was van
afkomst geen heer; hij paste in geen
enkel conventioneel milieu. Ten on
rechte wordt Wells' jeugd be
schouwd als die van een genie. Hij
had echter geen vijanden, hoewel
hij tegen ons allen zo te keer ging,
dat men volkomen gerechtigd was
hem op het hoofd te timmeren.."
Zo schreef de grimmige Ier, de ter
rorist met de pén, het „in memo-
riam" over zijn broeder in de kunst.
Een antwoord.
Het was tevens een antwoord op
de scherpe analyse van Shaw's wer
ken en karaktereigenschappen door
Wells, die de „grand old man" vre
selijk ontgoocheld moeten hebben.
„Het volk noemt Shaw een denker,
maar ik vrees dat hij nog nooit zijn
hersens heeft gebruikt.. Shaw zal
weinig aan de toekomst bijdragen.
Hij is hol als weinigen van mijn
tijdgenoten, maar in de cathedraal
van zijn eigen leegheid laat hij zijn
stem donderen, zodat alle wanden
het geluid weerkaatsen en opschud
ding en amusement tot gevolg heb
ben. Zijn verschijning is amusant
en hij maakt er een sport van voor
schilders, fotografen en beeldhou
wers te poseren, zodat hele gaande
rijen der toekomstige musea vol
zullen staan met zijn portretten.
Zeker, hij is een van de grootste
artisten die de wereld iets bracht
en dat „iets" was hijzelf. 'Hij deed
dit zo briljant dat het haast oneer
biedig zou zijn te vragen, of hij
naast zichzelf de wereld nog iets
anders heeft gegeven. Hij denkt een
nuttige rol te spelen in de weten
schappelijke wereld, maar hij jaagt
goedkope effecten na, die iedere ge
leorde 'onmiddellijk zal kunnen ont
zenuwen"Even verder vervolgt
Wells: zijn toneelstukken zijn
de helderste, de levendigste en on-
geëvenaardste scheppingen van de
laatste tijd."
Ziedaar het oordeel van een der
beroemdste tijdgenoten van Shaw,
dat we gevoegelijk tot het onze
zouden kunnen maken.
Shaw was inderdaad een van de,
merkwaardigste figuren uit deze
eeuw. Hij was zo bekend dat nie
mand vroeg „wie is dat'' als zijn
markante kop in dc kranten stond
en over de gehele wereld behoefden
zijn initialen G. B. S. geen nadere
toelichting.
EEN SCHRIJVER, DIE ALLE KOPPIGE
IERSE KARAKTERTREKKEN
IN ZICH VERENIG N
Fonkelende humor.
Over Shaws meesterschap in het
gebruik van de Engelse taal, de in
vloed daarin door hem uitgeoefend
en het overwicht daardoor verkre
gen, bestaat niet de minste twijfel.
Wat ook zijn toneelstukken verder
gezegd kan worden, ieder is vol be
wondering voor zijn' fonkelende,
bijtende Anglo-Ierse humor.
Het oordeel over zijn wetenschap
pelijke kwaliteiten is daarentegen
een bekend twistpunt. De een
noemde hem een prater, een zwet
ser, een vat vol humbug, terwijl de
ander hem als een groot denker,
een bijzonder dramaturg en
geniaal profeet vereerde.
„Ik ben een typische Ier," zegt
hij met echte Shawiaanse paradoxa-
liteit: „Mijn familie komt uit York
shire (Engeland). Ik werd in 1856
te Dublin geboren. Mijn vader was
een slap man, zonder enig succes in
het leven, in theorie een heftig ge
heelonthouder, in de practijk een
stille drinker. Ik heb nooit iets ge
leerd op school, een instituut waar
zij kleine jongens Caesar en Hora-
tius in handen geven. Ik heb me
daartegen beschermd door nooit iets
uit te voeren
Zo gaf hij op tienjarige leeftijd
er de brui aan naar de kerk te gaan
en toen hij negentien was pro
testeerde hij in een ingezonden stuk
in de kranten tegen het optreden
van Moody en Sankey die te Dublin
een godsdienstige opleving predik
ten. Op twintigjarige leeftijd, in
1876 dps, volgde hij zijn moeder
naar Londen, ging daar op haar
kosten aan de zwier, verslond Karl
Marx en werd lid' van revolution-
naire bewegingen. Hij bekoelde
weer wat toen de Fabian Society
werd opgericht, waarbij hij zich
aansloot en weldra tegenover de
Marxistische Sociaal-democraten
kwam te staan. Maar na zijn reis in
1931 naar Sowjet-Rusland was de
wispelturige Shaw weer vol lof over
het hyper-Markistische bolsjewisme.
Door bemiddeling van William
Archer, een toneelcriticus, werd hij
op het journalistieke paard gezet,
waarbij vooral zijn muziekrecensies
en later toneelcritjeken in de ja
ren 18951898 de aandacht
trokken.
Toneelstukken.
Intussen was hij zelf ook begon
nen met het schrijven van toneelr
stukken, waarvan het eerste „Wi
dowers Houses" in 1892 werd op
gevoerd. Dat was het begin van een
reeks stukken met „Candida" en
„Pygmalion" als de meest geliefde
bij het publiek. Vrijwel elk jaar van
zijn dertigste tot zeventigste kwam
er een nieuw stuk, een satyre, zo
dat het spreekwoordelijk was dat
Shaw óp zijn verjaardag een nieuw
stuk begon. Daarvan is echter de
laatste jaren niets terecht gekomen.
Die verjaardagen op zichzelf wa
ren een vast ritueel. Er dromden
dan bosjes journalisten rondom zijn
huis, die even door een ruitje
mochten kijken met de wetenschap
dat de grimmige Ier hen geen blik,
laat staan een woord waardig keur
de. Een van de zeldzame keren dat
er iemand tot zijn veste doordrong
was het zijn naamgenoot-vlieger
George Bernard Shaw, die in de na
bijheid van Shaw's woning een
kroegje ging openen en daarom wil
de kennismaken met de oude baas.
Toen Shaw vroeg: „Heb je wel eens
wat van mij gelezen?" antwoordde
de oud-strijder met een kernachtig
„neen". Hij had wel eens „geloof
ik" de film „Pygmalion" gezien.
„Die was wel aardig". Shaw zal wol
danig geschokt weer aan zijn to
neelstuk zijn gaan schrijven en het
is er misschien niét door afgekomen.
Deze Shaw is nu dood. Engeland
is verlost van zijn „enfant terrible",
do bewonderaar van Stalin, Hitler,
Mussolini, de Ierse terreur-politiek;
de spotter met het Engelse socia
lisme welks voorvechter hij eens
was de hekelaar van het Engelse
parlement, waarvan hij eens ver
klaarde: „Het parlement heeft geen
zin. Eén dictator doet in vijf minu
ten, waarover ze daar dertig jaar
praten. En dan is er weer dertig
jaar revolutie nodig om het onge
daan te maken."
Deze Shaw is dood. „Jammer,"
zeggen zijn bewonderaars. „Nog te
vroeg", zeggen de Ieren. „Einde
lijk", zegt Engeland en zegt een
wereld, die de oude vechtjas niet
meer serieus nemen. Maar hoe dan
ook: in zijn werken zal deze kun
stenaar nog lang voortleven, terwijl
in deze eeuw het laatste woord over
hem ook nog niet zal zijn gezegd..
DE ZEVENDE PARTIJ gaf voor het eerst de Nimzo-Indische ver
dediging van de d4-opening te zien. Van Scheltinga zocht zijn heil
bij de Rubinstein-variant tot aan zijn partij met Reshevsky de lijf
variant van de wereldkampioen en Euwe koos daartegen niet de
scherpe voortzetting 4 c5 maar het gebruikelijke 0—0.
Zwart kwam bevredigend uit de
opening, bij de 16de zet had Euwe
een half uur bedenktijd gebruikt en
v. Scheltinga 1 uur 20 minuten.
Zwarts 16de zet. waarbij hij een
pionoffer aanbood, bracht beroe
ring onder de talrijke toeschouwers.
Van Scheltinga nam het offer niet
dadelijk aan, omdat daaraan teveel
gevaren verbonden waren. Een zet
later deed hij het wel, maar hij be
leefde daarvan weinig plezier. Euwe
begon een aanval op wits konings
vleugel, welke van Scheltinga op zo
danig materieel verlies kwam te
staan, dat zijn stelling bij de 41ste
zet hopeloos was. Hij gaf zich toen
gewonnen.
Na deze overwinning heeft dr.
Euwe 5 punten en heeft daarmede
in elk geval zijn titel behouden; van
Scheltinga heeft 2 punten. Zondag
avond wordt de achtste partij ge
speeld en indien van Scheltinga de
ze niet wint, zal het tevens de laat
ste zijn, daar tevoren is overeenge
komen, dat de match zal zijn afge
lopen, indien een der spelei's tenmin
ste 514 punt heeft behaald.
Nimzo-Indisch.
Wit: Th. D. van Scheltinga. Zwart:
dr. M. Euwe.
1. d2d4, Pg8—f6, 2. c2—c4, e7—
e6, 3. Pblc3, Lf8—b4, e2—e3, 0—0,
5. Lfl—d3, d7—d6, 6. a2—a3, d5xc4
Zwart wil zijn koningsraadsheer
naar d6 terugtrekken om e6e5 voor
te bereiden. 7. Ld3xc4, Lb4d0, 8.
Pglf3, Pb8d7. Thans kan zwart
e4 met e5 beantwoorden. 9. Ddlc2,
e6e5, 10. Pc3—b5, e5—e4, 11. Pf3
d2. Op 11. Pg5 zou eveneens Pb6
zijn gevolgd en wit kan niet nemen
op e4. 11Pd7b8, 12. Lv4—e2,
Tf8e8, 13. Pd2b3, a7—a6, 14. Pb5
xd6, c7xd6, 15. Leld2. Dreigt Jb6
te pennen, hetgeen zwart verijdelt.
15Pb6d5, 16. Pb3a5, Lc8—
g4. Indien wit thans na 17. Lg4: slaat
op b7 kan volgen 18Db6, 19.
Pa5, Tfc8, 20. Db3: 21. Pb3:, Tcb8 en
wit krygt bij goede stelling zijn
pion terug. 17. Le2xg4, Pfb6xg4. 13.
0—0, Dd8—g5, 19. Pa5xb7, Te8—e6,
20. h2h3, Jg4h6 op 20Th6
wat algemeen verwacht werd, zou
volgen, 21. De4: en nu kan wit na
21 Th3; rustig slaan, 22. Gh3:
omdat na 22Pe3: veld g2 ge
dekt is. 21. f2—f4, Dg5g3, 22.. f4—
f5, Pd5xe3, 23. Ld2xe3, Dg33xe3
24. Dc2—f2, Ph6xf5, 25. d4—d5, TeÖ
g6. Veel sterker dan Te5 of Tf6,
want nu dreigt Dh3. 26. Talel, De3
xh3, 27. Telxe4, Ta8—f8. Zwart mag
niet te overhaast te werk gaan, want
als het paard zijn post verlaat, zou
28. Df7 Kg8, 29. Df8 -f, Tf8, 30.
Tf8: mat volgen. 28. Te4e2, Dh3
h5, 29. Te2e4, Tg6—h6, 30. Df2x
f5, Dh5h2 -f. 31. kg 1—f2, Th6—£6,
312. Df5xf6, g7xf6. 33. Te4—g4
Kg8h8, 34. Tfl— el, h7—h5, 35.
Tg4—g3, h5h4, 36. Tg31— h3, Dh2
—f4 37. Kf2gl, Tf8g8, 38. Tel
fl, Df4d4 39. Kgl— hl, Tg8—
g4, 40. Pb7xd6, Dd4xd5. Wit geeft op.
VQETBAL.
Docos. Het eerste elftal heeft
Zondag 'n rustdag. Het tweede elftal
echter krijgt een zware uitwedstrijd
tegcnLDWS 2 (terrein Haarlemmer
weg). Aanvang 2.30 uur. Docos- 3 ont
vangt om 2.30 uur Meerburg 2 en Do-
cos 4 gaat op bezoek bij AZL 4. Ter
rein da Costastraat. Aanvang 1 uur.
Docos AUDO A 1.15 uur. Docos D-
St. Bernardus B. 12 uur. Voor de B-
jun. is een vriendschappelijke wed
strijd vastgesteld tegen UDO B te
Oegstgeest. Aanvang 1.30 uur.
V.V.L.V. Het programma, voor
a.s. Zondag is: VVLV IVNA 1. Aan
vang 2.40 uur. LFC 4VVLV 2. Aan
vang 2.30 uur. Vertrek per tram van
af Wijngaardenlaan om 5 voor half
twee. VVLV 3—VVSB 3. Aanvang 1.20
uur. Alph. Boys 4—VVLV 4. Aan
vang 1,30 uur. Vertrek per tram vanf
Wijngaardenlaan om 12 uur. VVLV-
Jun. B—Lisse Jun. B. Aanvang 12
uur. Lisse ad&p. cVVLV adsp. b.
Aanvang 12 uur. Vertrek wordt na
der bekend gemaakt. Deze laatste
wedstrijd wordt ook op Zondag 26
Sept. gespeeld.
Wet. Boys. Wegens het Aanbid-
dingsfeest zijn voor a.s. Zondag geen
wedstrijden vastgesteld.
D.O.S.R. Na de twee nederlagen
zien alle DOSR-supporters met ver
langen uit naar een overwinning, en
hopenlijk wordt Zwart Blauw Zon
dag het kind van de rekening. Aan
vang op het DOSR-terrein te half
drie. Voorts Lugdunum IVDOSR II
te 2 uur. Vertrek 12.30 uur. DOSR III
Alphia III te 10 uur. LFC 8—DOSR
IV te 1 uur. Vertrek 11.30 uur. Meer
burg III—DOSR V te 1.20 uur. Adph.
Bovs A—DOSR A te 12 uur. Vertrek
10.45 uur. DOSR B—VVSB B te 12
uur. MUO—DOSR c te 12 uur. Ver
trek 11 uur.
Maaslraat—L.D.W.S. Het LDWS-
elftal voor morgen is als volgt sa
mengesteld. Doel: Le Febre; achter:
C. en P. Rijsbergen; midden: de Be-
zemer, J. Rijsbergen, J. v. d. Weyden;
voor: B. v. d. Weyden, de Wolf, Flip-
po, Schreuder, Piket.
HANDBAL
R.A.V. De Bataven. De dames-
athleten worden er op attent ge
maakt, dat Zondagmiddag a.s. om 3
uur precies een onderlinge handbal
wedstrijd zal plaats hebben op het
terrein aan de Da Costastraat.
MOTORSPORT
NEDERLANDSE SPEEDWAY-
RIJDERS NAAR PRAAG.
Op 10 October a..s zullen in Praag
belangrijke internationale speedway-
wedstrijden worden gehouden, waar
aan door de cracks van Europa zal
worden deelgenomen.
De K.N.M.V.-sportcommissie heeft
vier Nederlandse speedwayrenners
aangewezen om bij dit evenement de
kleuren van hun land hoog te-hou
den.
Het zijn de rijders P. J. W. van
Aartsen, Amsterdam; J. II. Iesberts,
Hilversum; G. J. van Dijk, Vclp (G.)
en J. Bosman, Den Haag.
PAARDENSPORT.
DE HARDDRAVERIJ TE LISSE.
De Harddraverijvereniging Lisse
en Omstreken zal Donderdag 30 Sep
tember a.s. haar jaarlijkse Harddra
verij houden op de mooie grasbaan
van de heren Vreeburg in het cen
trum van de gemeente Lisse achter
hotel „De Witte Zwaan". Ons werd
medegedeeld dat wederom eon groot
aantal paarden werd ingeschreven,
waaronder de allerbeste kortebaon-
dravers welke in Nederland zijn. Al
les wijst er op als het weer mee werkt
dat deze dbg wederom een groot suc
ces zal worden. De Kermis zal zoals
gewoonlijk haar poorten wederom
een avond te voren openen. Voor na
dere bijzonderheden wordt verwezen
naar de advertentie.
WIELRENNEN
HARRIS BLIJFT PROF.
Do heer Chambcrlin, do secretaris
van de Britse wielrenners unie ver
klaarde gisteravond, dat het verzoek
van Harris om zijn berocpsvcrgun-
ning wederom in tc trekken niet is
ingewilligd. Harris blijft dus verder
als amateur uitgeschakeld, zijn be
roepsvergunning heeft hij twee we
ken geleden ontvangen.
Hendrik de Zeevaarder en de Bende van Zwarte Doris
r-
V /V
T
V
H-(j) J
Ku-ftèuryet. /Tl
17. „Weet je" begint de waard,
„Eigenlijk ben ik blij dat U die
verpakte meneer zo toegetakeld
hebt. Hij beviel me helemaal niet!"
„O nee?" vraagt Hendrik gere
serveerd.
„Nee!" herneemt de waard, „Ik
was van plan hem zelf eens een
flink pak slaag te geven. Hij was
mijn knecht, ziet U, hij deed altijd
de grote was en schrobde de
vloeren."
„O!" verklaart Hendrik de Zee
vaarder en de waard vervolgt „Ja,
hmm!" en dan verzinkt hij in een
diep gepeins. Kennelijk heeft hij
iets op het hart waarmee hij moei
lijk vóór de dag durft komen.
Na een poos van pijnlijk zwijgen
begint hij verlegen te grinniken.
„Ik wilde U eigenlijk iets vragen,"
zegt hij en Hendrik knikt. „Dat
heb ik al begrepen", antwoordt
hij, „Waarmee kan ik U van dienst
zijn?"
„Zou-zoudt U bfj me willen ko
men werken?" stoot de waard uit,
„Ik heb altijd zo graag een eend
in mijn huishouding willen heb
ben, ze zijn zo helder en zo ver
standig. Zoudt U.eh.hm.
Blozend tekent hij met zijn wijs
vinger figuren op het natte buf
fet en durft niet op te kijken.
Onze Hendrik is klaarblijkelijk
jook een beetje verlegen met het
geval. Hij heeft een goed hart en
kan moeilijk iets weigeren, maar
per slot van rekening moet hij ook
aan zijn reputatie als wereldreizi
ger denken. Bimmelbam brengt
uitkomst. „Ik zal je naar de kamer
van de vorige knecht brengen":
spreekt hij, het verlossend woord,
„We zullen er morgen verder over
spreken."
„Ja! Dat zullen we doen!" vallen
de waard en Hendrik hem gelijk
tijdig bij, en dan verdwijnen Bim
melbam en zijn vriend naar boven.
„Een moeilijk geval" zegt Hen
drik bedrukt op de trap, „Ten
slotte ben ik toch auto-bezitter on
kan toch niet als huiskneoht....
zeg nou zelf!"
van 9!£a&tic
De General American Transport
Corporation, welke aanvankelijk al
leen stoelen uit plastic vervaardigde
voor kantoren, restaurants, hotels en
ziekenhuizen, is thans voornemens
haar repertoire uii te breiden tot de
vervaardiging van andere artikelen
op het gebied van de woninginrich
ting. De kantoorstoel welke thans
door deze maatschappij wordt ver
vaardigd, bestaat uit een zitting en
rug uit één stuk. De enige delen wel
ke niet van plastic zijn, zijn de vier
metalen poten en vier bouten.
In tegenstelling hiermede bestaat
de normale stoel uit 42 onderdelen.
Door deze vereenvoudiging van de
productie werd een kostenbesparing
van ongeveer 12 pet. verkregen in
vergelijking met de tegenwoordige
kosten van dit meubelstuk. Het ge
bruikte materiaal bestaat hoofdza
kelijk uit. een sisal vezel welke veel
overeenkomst met hennep vertoont,
gedrenkt in een oplossing van plas
tic. De hieruit vervaardigde stoel is
in alle kleuren leverbaar.
Bij de uitgebreidere fabricagc-
plannen is de fabriek van plan zich
bozig te gaan houden met de ver
vaardiging van uit één stuk gevorm
de tafels, kasten, onderstellen voor
divans, etc,
i*it
eet a i
eei*z
IEDERE MEDAILLE heefit z'n keerzijde;
de medaille die Parijs heat. heeft er
velen. Want het is een enorm verschil of
men op de Place d'Etoile het mondaine
leven gadeslaat, dan wel een rustige wan
deling maakt in de omgeving van de Notre
Dame, uitrust op een bank op de Place du
Trocadero, touristen ziet wemelen rondom
de Eifeltoren, of dat men een bezoek
brengt aan de Montmartre, de meest schil
derachtige buurt van Pax*ïjs.
De Montmartre ligt op een van de drie heu
vels, waavop Parijs gebouwd is, «en reeds
als men een zijstraat van de Boulevard de
Rochechouart inslaat, bemerkt men, dat
het lopen zwaai-der gaat. Doch eenmaal de
„Butte" beklommen en indien de benen
het nog toelaten de trappen van de
Sacré Coeur bestegen, heeft men een on-
vex-getelijk gezicht op Parijs. In de verte
doemen oude bekenden, zoals de Notre
Dame, de Eifeltoren en de Are de Triom-
phe op en beneden U ziet ge een warnet
van straatjes, die er alien even vies uit
zien, welke indruk bij nadere inspectie
bewezen wordt.
Maa» voor het zover is, moet ge eerst
een teleurstelling slikken, want de enorme
witte koepelkerk, de Sacré Coeur, die zich
zo majestueus verheft op de heuvel en
vooral qp een afstand een wonderlijk,
lijnenspel van architectonische schoonheid
;s, vertoont binnen haar muren een bizarre
•wansmaak van mensen, die met de grote
ruimte geen raad wisten en het interieur
zó pompeus inrichtten, dat het bord achter
in de kerk heus niet overbodig is, als het
waarschuwt om stilte en eerbied te be
trachten, omdat men niet in een museum,
doch in een kerk is. Dan doet ge maar be
ier rechtsomkeert te makevi, het oude
nonnetje, dat 'tegen een pilaar zit en bijna
onhoorbaar mompelt „pour les pauvres",
een tienfrancstuk te geven en weer naar
buiten' te gaan om de afdaling te beginnen.
.E EERSTE INDRUK blijkt werkelijk
heid te zijn, er. als door een doolhof
dwaalt men cfbor smalle steegjes van nau
welijks tw$e meter breedte, waar zwart
uitgeslagen geveltjes zich naar elkaar toe
huigen. alsof zij angatvallig alle zonlicht
uit willen sluiten, waarin zij voortreffelijk
slagen.
Hobbelige keien maken het lopen niet
erg gemakkelijk, vooral niet als men steeds
uit moet kijken om niet uit te glijden over
iets, dat in een ordentelijke courant niet
rader omschreven mag worden, doch waar
van het plaveisel rijkelijk voorzien is. Smoe
zelige, half geklede kindertjes spelen in de
goot en vermaken zich met alles wat de
bewoners als vuilnis op straat geworpen
hebben. Magere honden scharrelen daar
doorheen en leveren een complete -Veld
slag als een soox*tgenoot tussen het gppen-
teafval een afgekloven bot ontdekt heeft.
Uit de meestal openstaande deuren komt
een ondefinieerbare etensgeur naar bui
ten en haveloze vrouwen hangen uit de
ramen om een buurpraatje te houden.
Mannen liggen lui tegen de muur van hun
huis een zwarte Gitane of Gauloise tussen
hun lippen en dobbelstenen in de hand.
Uit een der deuren klinkt het schreeuwen
van een kind en het keffen van een nijdi
ge yrouw, later overstemd door het lawaai
O.it een nabij gelegen krot, waar de bewo
ners een radio of gramofoon aangezet
hebben.
Meent niet, als ge in Hollandse arbei
derswijken propere gordijntjes voor de
ramen ziat hangen, dat dit overdreven is
of slechts een beeld geeft van een heel
onkel straatje; dit is werkelijkheid in de
lichtstad met haer brede boulevards en
luisterrijke gebouwen.
De grotere straten van de Montmartre
zien er iets beter uit en tussen do talrij
ke souvernirswinkeltjes we zijn nog
ateeds vlakbij de Sacré Coeur ontdekt
ge een café'tje dat er niet al te smerig uit
ziet. Tenslotte winnen dorst en vermoeid
heid het van uw hygiënische begrippen en
zinkt ge neer bij een tafeltje onder de
bomen van de Place du Tertre. Koffie be
stellen lijkt hier echter al te gewaagd; wie
weet hoe dat vocht in deze kwalijk rie
kende buurt gebrouwen wordt. Bestel
daarom een hele fles witte wijn, die go
zelf ontkurkt en desnoods maar half leeg
drinkt. Haast schijnt de „patron" hier niet
te hebben, doch na tien minuten stonden
glas en fles voor ons.
TIET WAS OP DEZE PLAATS dat een
Parijse kennis, die we het vorig jaar
op z'n vacantiex-eis in Holland ontmoetten,
ons aantrof. En waar we hier in het hartje
van de Montmartre zaten, was niets na
tuurlijker dan een gesprek over de indruk
ken, die deze wijk op ons gemaakt had.
„Ja. zei de Fransman, zoiets kennen jullie
in Holland niet, Als ik nog eens terugdenk
aan die mooie lanen rondom het kasteel
„Oud-PoelgeestDoch wij waren
op weg naar Parijs met de trein door Rot
terdam gekomen en wat men dan in de
buurt van de Maasbrug ziet is ook niet be
paald vleiend voor onze volkshuisvesting,
zodat we een beetje voorzichtig waren met
de loftrompet te steken! „Eén ding staat
echter vast, vervolgde hij, de mensen zijn
hier gastvrij. Ik moet hier nogal vaak zijn
en als ik een hux's binnenkom, waar het
eten op tafel staat, zal men vast en ze
ker vragen of ik aan wil schuiven. En
probeer hen dan niet te beledigen door te
weigeren! Als U soms eens kennis wilt
maken met deze mensen, wil ik U wel er
gens introduceren."
Nu is het bekend, dat nieuwsgierigheid
het vaak wint van alle andere innerlijke
gevoelens, tot vrees en afgrijzen toe. En
zo gebeurde het dat we tien minuten latex*
door een nauw slopje stapten een versle
ten houten trap opklommen en na enige
aarzeling een donkere gang inliepen.
Toen de hoek om, nog een donkere gang.
waar aan het einde een lichtkier zichtbaar
was. Een klopje op de deur en we stonden
in de keuken-huis-slaap-eetkamer. Voor
het raampje, dat uitzicht gaf op een binnen
plaats. zat een oude vrouw. In de hoek
stond een ledikant, waarop twee grijze ka-
,ters een vx*edig middagslaapje deden. Een
potkacheltje in de andere hoek blies nu
en dan kleine rookwolkjes uit. Op de grond
zat een kind, met alleen een hemdje aan.
eeil stuk brood te knabbelen en onder de
tafel gromde een hond.
De oude vrouw was opgestaan' en pre
velde na ons onderzoekend aangekeken
te hebben een „bonjour messieurs".
Veegde daarna met haar voorschoot de
twee aanv/ezige stoelen af en noodde ons
tot zitten.
Van het gesprek konden we niet veel
Volgen wanit, al zouden we steeds tienen
voor Frans op ons rapport gehad hebben,
als twee Fransen gaan praten tegen elkaar,
kan 'n, Hollander wel gaan duimendraaien,
vooral als het gesprek rijkelijk met „argot"
doorspekt is. We hebben immers al moei
te genoeg om het bargoens van Amster
dam te verstaan! Zo kon het dan ook ge
beuren dat we het niet begrepen toen on
ze gastvrouw een „canon ae picolo" wilde
halen. We vermoedden echter dat het
iets met eten of drinken te maken had en
op het gevaar af onbeleefd te zijn
wezen we het aanbod vriendelijk af. He
laas, want spoedig bleek dat onze weige
ring opgevat werd alsof dat goedje ons ie
flauw was een „canon de picolo" bleek
n.l. een glas wijn te zijn en ongevraagd
kwam toen de fles „eau de vie" op tafel,
waarvan we toen maar een glas leegdron
ken, dat in de keel brandde als de ge
meenste jenever. Gelukkig was het geen
atenstijd
KJA EEN HALF UUR stonden we weer
op straat en wisselden we onze in
drukken, „Het is goed, zei onze kennis, dat
U dit gezien hebt, want als men in het
buitenland over Parijs spreekt, heeft men
het over de Avenue des Champs Elysées
en dat duizenden mensen in zulke krotten
wonen, ontgaat vele touristen. Dit is een
ontzaggelijk probleem, want met afbraak
hiervan en nieuwbouw komt men er niet.
Hiermede moet gepaard gaan een volledi
ge heropvoeding van mensen, die van ge
slacht op geslacht in deze misère geleefd
hebben, vaak niet beter weten en dikwijls
niet beter willen. Plant deze mensen eens
over in een behoorlijk huis! Binnen enkele
weken is het nieuwe huis een mestvaalt,
of de mensen sterven van heimwee en on
gewoonte. En dan spreken we nog niet
eens over de Parijse onderwereld. Deze
mensen zijn hier in hun element, in steeg
jes en sloppen, waarvan dc politie zelfs het
bestaan soms nie: kent. Kijk eens naar de
mannen, die overdag op straat liggen te
luieren, waar leven die van? En tenslotte,
waai- zou Frankrijk, de milliarden vandaan
halen?"
1I/E HEBBEN VERSCHILLENDE MALEN
geschreven over Parijs en de meest
ingewikkelde adjectieven gebruikt om het
schone, dat deze stad dc touristen biedt,
in v/oorden trachten weer te geven. Parijs
blijft voor ons de wei*eldstad vol charme
en gratie. Parijs zullen v/c ons nooit in
denken, zonder Are de Triomphc Palais du
Luxembourg, Notre Dame, Eifeltoren en
Trocadero. De gezellige café's en vriende
lijke terrasjes blijven een aparte plaats
in onze herinnering behouden. En de rijke
winkels, de modern geklede Parisicne en
de wellevende Fransman zullen ons voor
de geesit komen zo gauw als wc de naam
Parijs horen. Maar het is goed te weten,
dat ook deze medaille een keerzijde heeft
cn dat de rijkdom op de boulevards een
tegenhanger heeft in de Montmartre, waar
ook mensen wonen, waarvan er velen mis
schien beter zijn dan hun stadgenoten,
die 's nachts in luxe auto's over de Avenue
Victor Hugo rijden. Te weten, dat hier
kinderen geboren en £root gebrachit wordem
in armoede, vervuiling en ontaarding,
wer.pt een schaduw op de mooiste Parijse
herinneringen. En als we terugdenken aan
die Zondagmorgen, toen we in de Notre
Dame de H. Mis hoorden, waaronder de
priester zich na het Evangelie omdraaide
met de woorden: „Voor twee mensen ga
ik in deze grote kathedraal niet preken",
dan vervagen alle andere herinneringen
en voegen zich slechts twee beelden teza
men: Kinderen in de goot van de Mont
martre.en een H. Mis in de kathedraal voor
twee personenDie twee worden pén
beeld. Arm Frankrijk
