Staat van beleg teSoerakarta Communistische woelingen in Indië onderdeel van wereldplan Bezuinigen en belasting betalen Hyderabad voor Veiligheidsraad 2)e£d/d6eSoii/fca/nt Directeur: C. M. VAN HAMEESVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" .VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1948 39ste JAARGANG No. 11494 DE REIS VAN MINISTER STIKKER NAAR AMERIKA Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. cn Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs £0.30 p. w., f 1.30 p. mnd.,* £3.90 p. kwart. Franco p. p. £4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Wijze woorden WIJ overdrijven waarlijk niet, als wij, schrijvend over de rede, wel ke Koningin Juliana heeft uitgespro ken in de verenigde zitting der Sta- ten-Generaal, constateren, dat H.M. heeft gesproken wijze woorden, welke na het aanhoren niet in ons geheugen mogen vervluchtigen, maar die waard zijn te worden onthouden en te worden overwogen. Sprekend over de „kwaadaardige besmetting" van de misdaden, welke in de laatste twintig jaar in de we- reldgemeenschap hebben plaats ge grepen zeide H.M.: „Geen betere wijze om dit kwaad te bestrijden dan het op voeden van onze jeugd tot vrije mensen met een geestelijk fun dament, met een sterk verant woordelijkheidsgevoel voor de medemens, met eerbied voor al les wat leeft en groeit en voor eens anders diepste overtuiging." In het Katholiek Schoolblad schrijft de B. naar aanleiding van dit ko ninklijk woord o.m.: „Deze wijze .woorden kunnen wij, opvoeders der jeugd van1 Nederland, niet genoeg op ons doen inwerken. Elk woord immers heeft zijn* beteke nis. De Koningin houdt hoog het princiep der vrijheid. Maar deze vrijheid betekent niet een uitvie- ring van alle driften, ze moet rus ten op „een gestelijk fundament", m.ó.w. de harmonische verhouding tussen rechten en plichten moet de vrijheid behoeden voor excessen, moet leiden tot „een sterk verant woordelijkheidsgevoel voor de mede mens". Opvoeding in sociale zin ac centueert de Koningin dus als een dwingende noodzaak. Het koninklijk woord is een oorlogsverklaring aan het intellectualisme, waarvoor wij nog een te grote overgeleverde eerbied hebben. „Eerbied voor een anders diepste overtuiging." Een levenswijs woord, dat voor ons meer moet zijn dan een phrase. Wil de Koningin dan nivellering, of het zoeken van een basis, waarop alle zich kunnen verenigen? De for mule, die op godsdienstig gebied haar prototype heeft in het Christen dom boven geloofsverdeeldheid, spreekt Zij niet uit en bedoelt Zij niet. Want onmiddellijk op het door ons geciteerde woord laat zij de waar heid volgen, dat ons volk zeer on derscheiden is naar godsdienst en le vensbeschouwing. Van de Staten-Generaal vraagt Ko ningin niet het verwezenlijken van eenheid zonder meer, maar het ver wezenlijken van „eenheid in ver scheidenheid." Tot zover de schrijver in het Ka tholiek Schoolblad, wiens opmerkin gen ook in breder kring, dan door hem bedoeld, nut kunnen doen. „Eenheid in verscheidenheid". Och, hoe jammerlijk ver zijn wij daar nog van af. Hoe zijn we, zoals Prinses Wilhelmina in haar rede op 31 Aug. j.l. opmerkte, teleurgesteld in de ver wachtingen, van welker verwezenlij king wij tijdens de oorlog hebben droomd. En: door wier schuld? Verbeter de wereld en begin bij je zelf! Kleine partij-politiek, zoals die nog vaak b.v. in gemeenteraden wordt ge voerd, is ergerlijk in deze tijd, waar in de wereld staat te schudden en de mensheid in diepe stoffelijke en gees telijke nood verkeert. Kleine partij-politiek. Wij zou den zo graag zien, dat daartegen nu 'ns revolutionair werd opgetreden door allen, die beseffen, dat, zo ooit, nu geboden is: eendracht, eendracht, eendracht van alle goedwillenden. Eendracht, die bestaan kan en be staan moet bij alle bestaan van me ningsverschillen, welke terwille van de ware eendracht volstrekt niet ge- lochend of verdoezeld behoeven te worden! IVÏen kan die eendracht bereiken, als men de democratie laat bezielen door beschaving, ware beschaving, die niet alléén de uiterlijke omgangs vormen, maar ook de inhoud er van geestelijk verfijnt, cultiveert. Het communistisch gevroet in Indië Het persbureau Antara meldt, dat voor Soerakarta de staat van beleg is afgekondigd. Voorts meldt een communiqué, dat de republikeinse rege ring strenge maatregelen zal nemen tegen personen en groepen, die de openbare veiligheid schenden. Zij eist, dat alle ontvoerden ongeacht de motieven voor hun ontvoering zullen worden overgegeven aan de betrokken regeringsinst&nties en verklaart, dat geen lid van regerings troepen of van enige regeringsinstantie heeft deelgenomen aan de ont voeringen te Solo (Soerakarta). Naar wordt vernomen, werden o.m. ontvoerd Slamet Widjojo en Pardio, leden van de communistische partij, zeven officieren van de T.N.I. onder wie overfete Soeharman en overste Soekarto, en leden van de strijdor ganisatie Banteng, onder wie de ex- leider dr. Moewardi. Voorts wordt vernomen, dat te Kalasan drie leden ,'an de Pesindo werden ontvoerd. SOEB1RMAN AAN HATTA'S ZIJDE Indien de communisten in de Re publiek een staatsgreep zullen wil len beproeven, zullen zij waarschijn lijk het leger tegenover zich vinden. Tot deze conclusie komen wij op grond van een bericht Van Associa ted Press, dat Soedirman heeft ge zegd een staatsgreep van pro-stali nistische communisten met geweld te zullen beantwoorden. Hij voegde er aan toe, dat het le ger maatregelen zal nemen tegen de wanordelijkheden in Soerakarta. Vol gens hem worden deze veroorzaakt door gevechten tussen Stalinistische en Trotskistische communisten. De hieruit voortvloeiende bedreiging van de staat zou Soedirman niet lan ger tolereren. TAN MALAKKA OP VRIJE VOETEN GESTELD. Antara meldt uty Djokja, dat de republikeinse premier, Moh. Hatta, m de zitting van het werkcomité van het K.N.I.P. (het voorlopige republi keinse parlement) heeft bekend ge maakt, dat Tan Malakka, Abikoesno en Soekarni bij vonnis van het land- gerecht te Solo in vrijheid zijn ge steld. Dit gesdhiedde wegens „gebrek aan voldoende bewijs". Hatta voegde er aan toe, dat de beslissing nog door het Djokjase Hooggerechtshof gesanctionneerd dient te worden. Tan Malakka is een beruchte communis tische agitator. Hij en de anderen werden midden 1946 gearresteerd op beschuldiging van ondergrondse ac tie ter omverwerping van de repu blikeinse regering. Zoals men weet werd Sjahrir daarbij ontvoerd. Tan Malakka is leider van de „re- volutionnaire volksbeweging" (Gera- han Revolusi Rakjat), die sinds kort de regering Hatta steunt. Hij is Trots kist en een tegenstander van de communistische leiders Moeso er Alimin. De vrijlating van Tan Ma lakka moet wellicht beschouwd wor den als een tegenzet van de regering Hatta tegen de communistische op positie. „NIET BLINDELINGS MOSKOU VOLGEN". De republikeinse premier, Moh. Hatta, heeft in het werkcomité var het voorlopige republikeinse parle ment in krachtige bewoordingen de communistische, oppositie aangeval len. Hatta noemde de communisti sche poging, om de republiek in het „Sovjet-Amerikaanse wereldconflict" te betrekken, zelfmoord. De regering is er niet. van overtuigd, zo zeide hij, dat zij de Sovjet-doctrine, zoals die door verschillende sprekers is Voor gesteld, behoort over te nemen. Hatta erkende, dat de republiek aient samen te gaan met de anti- imperialistische groepen en dat Sov jet-Rusland de exponent is van de verdediging der vrijheid voor kolo niale landen Men moet hieruit ech- :er niet afleiden, dat de Indonesische republiek, die zelf met zeer bijzon dere problemen worstelt, verplicht zou zijn eenvoudigweg de voetstap pen van Sovjet-Rusland te volgen. De geschiedenis van Sovjet-Rusland geeft een „zigzaglijn" te zien in over eenstemming met de moeilijkheden, welke dit land zelf ontmoette. VLIEGENDE MISSIONARISSEN „BOMBARDEREN" WILDE& In een der ondoordringbare Vene zolaanse oerwouden leeft een stam, welke nog nooit in aanraking is ge weest met de westerse beschaving. Ieder jaar vinden enige blanken, die de stam willen benaderen, de dood door de giftige pijlen van de inboor lingen. Twee Spaans^ Capucijner missio narissen zijn in Mei 1947 begonnen met iedere Zaterdag uit een vliegtuig levensmiddelen, kleren alsmede kruisjes en heiligenplaatjes op de nederzettingen van deze stam te wer- peh. De organisator van deze „bom bardementen"* P. Caesar d'Armelada, heeft verklaard dat op het gebruike lijke uur de inboorlingen al staan te wachten en met de vlaggen zwaaien, tvelke zij eerder opraapteh. Hij zoekt thans een helicopter om zijn vrien den op de grond te kuniien ontmoe- ZUIVERING VAN DE S.E.D. Het bestuur van de Socialistische eenheidspartij in Duitsland heeft besloten een speciale controle-com missie in te stellen „die zal helpen de partij in een partij-type te ver anderen dat de omstandigheden eisen". De vice-voorzitter van de S.E.D., Walter Ulbrich, voegde hieraan toe, dat de controle commissie „de partij zal zuiveren van nationalistische tendenties en andere afdwalingen, genoemd in de recente uitspraken van het Communistisch Informatie bureau", aldus Reuter. Onrustig Palestina. De strijd in het Heilige Land tussen Joden en Arabieren is, ondanks de wapenstil stand, nog steeds gaande. Dan hier dan daar laaien de gevechten op klei ne schaal weer op en beide partijen houden ernstig rekening met nieuwe en grotere vijandelijkheden. De weg- versperrinen in de omgeving van Je ruzalem worden voor alle eventua liteiten zwaar bewaakt. Mr. Stikker zal er met Marshall over spreken TUAAR Reuter meldt, heeft de Nederlandse minister van buitenlandse zaken, mr. D. U. Stikker, bij zgn aankomst te New York verklaard, dat „de communistische woelingen in Oost-Indië alle deel uitmaken van een wereldplan". „Ik hoop, .dat de Verenigde Staten een standpunt zul len innemen ten aanzien van de communistische bedreiging in Oost-Indië, juist als in de Berlijnse crisis", zeide hij. ,^Het communisme moet als een wereldprobleem beschouwd worden". Het ministerie van buitenlandse za ken der V.S. legde er de nadruk op, dat minister Stikker op eigen initia tief naar de Verenigde Staten is gereisd, maar dat hij minister Marshall zou bezoeken, voordat deze naar Parijs vertrekt. Ook zou minister Stik ker overleg plegen met andere hoge autoriteiten van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken. Europese autoriteiten in Washing ton, zo besluit Reuters correspon dent, zien in de aankomst van mi nister Stikker en de belangstelling van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken een aanleiding om te hopen, dat „een overwogen poli tiek der betrokken Europese landen en de Verenigde Staten op korte ter mijn uitgewerkt zou kunnen wor den ten einde dat, wat als een ern stige bedreiging beschouwd wordt, te kunnen aangrijpen." Uit gezaghebbende kringen ver neemt Reuter, dat er verband zou kunnen bestaan tussen de gebeurte nissen in Zuid-Oost-Azië en de oppo sitie tegen het plan Marshall van de zijde van het communistische Infor matie-bureau, daar „vele der in het plan Marshall opgenomen landen een groot deel van hun economische on dersteuning ontvangen uit hun be zittingen in Zuid-Oost-Azië." \3l aite BUITENLAND. Binnenkort krijgen wij een af scheidswoord van Mussolini. Een Milanees journalist heeft~ nl. ver klaard, dat hij een onderhoud heeft gehad met Mussolini kort vóór zijn dood. Waarom komt hij daar nu pas mee aan? Hij zou Mussolini beloofd hebben dit vaarwel aan het Ita liaanse volk niet dan na 3 jaren te publicéren. Warschau herstelt zich. De Poolse hoofdstad heeft zwaar onder de sla gen van de oorlog geleden en grote gedeelten van de stad liggen nog in puin. Reeds is men op verscheiden plaatsen met de wederopbouw begon nen, maar vele winkeliers zijn nog verplicht hun zaken in de open lucht af te doen. HET BEZOEK VAN KONINGIN JULIANA AAN DEN HAAG. Voor haar bezoek aan Den Haag zal H. M. Koningin Juliana a.s. Za terdagmiddag via de Rijksweg UtrechtDen Haag rijden. De Com missaris der Koningin in de provin cie Zuid-Holland de heer mr. L. A. Kesper, zal die middag tussen twee en drie uur H. M. opwachten aan de grens der provincie onder de gemeen te Woerden nabij het viaduct. De grens zal met de rood-geel rode pro vinciale vlag zijn aangegeven. Bij de- begroeting zal mede aanwezig zijn de burgemeester van Woerden, de heer H. G. van Kempen. Mr. Kesper zal de Koningin tot aan de grens van Den Haag begeleiden. OOK DE LEIDSE S-TRAATWEG ZATERDAG VERLICHT Om bij de aanvang van de rijtoer, die H.M. Koningin Juliana Zaterdag avond te half negen van het Huis ten Bosch naar de verlichte residentie zal maken, te zorgen, dat ook de Leidse Straatweg verlicht is, heeft het Na tionaal Jongerenverbond het denk beeld opgevat en daartoe de toestem ming-van de autoriteiten verkregen, om langs de gehele Leidse Straatweg een groep fakkeldragers op een on derlinge" afstand van 5 meter te plaat sen, waardoor deze weg eveneens geheel verlicht zal worden. Organisa ties en particulieren, die zich voor deelneming aan deze fakkeldragen- den wenst aan te sluiten, kunnen zich aanmeMen bij het bureau van het Nationaal Jongerenverbond. Piet Heinstraat 2a, of Zaterdagavond te 7.00 uur bij het verzamelpunt voor het Esso-gebouw aan de Benoorden- houtse Weg. PERSSPSEGEL EEN NIEUWE „SINAÏ"? Uit de Linie: Onze Minister van Wederopbouw, Mr. J. in 't Veld, heeft wel een heel brede opvatting van zijn taak, getuige' zijn onofficiële opdracht aan de schei dende hoogleraar in liet staatsrecht aan de Leidse Universiteit, Prof. Mr. R. Kranenburg, om zijn verdere we tenschappelijke studies te wijden „aan een door de rechtsfilosofie te scheppen criterium, dat de rol van de goddelijke Openbaring der kerke- lijken voor de buitenkerkelijken kan vervangen". Men zou het bijna betreuren, dat Reichsminister Rosenberg In Neuren berg werd opgehangen. Zo iets zou nu echt een kolfje naar zijn hand zijn geweest en hij was met zijn Mythos des 20sten Jahrhunderts al aardig naar een nieuwe Sinaï onderweg- Maar. scherts ter zijde, een stapel wetboeken en rechtsgeleerde ge schriften, hoe hoog ook, zal zelfs voor de knapste, juridische bergbeklim mer nog geen Sinaï worden. En de hemel blijft gesloten voor ieder, die het geloof door het louter menselijk weten vervangen wil. Vodr buiten kerkelijken. die naar een Openbaring vèriangen, is er maar één mogelijk heid: de Kerk. BRUG DOOR TE ZWARE LAST BEZWEKEN. Vanmorgen circa half vijf is een trailer van de firma L. G. Nieuwen- buizen uit Hilversum, geladen met klinkers, doordat de wagen te zwaar belast was, door de vlotbrug de Kooy gezakt. De brug, welke een draag vermogen heeft van 9 ton, kreeg een vracht te torsen vah.45 ton. Met een donderend geraas stortte deze in. De cabine van de trailer bleef boven wa ter, zodat de chauffeur zioh zonder veel moeite kon redden. Een tweedp inzittende, die op de klinkers in slaap was gevallen, werd op minder aan gename wijze gewekt. De schade aan de brug is zeer aanzienlijk. Het scheepvaartverkeer over het Noord- Hollands kanaal is gestremd. Auto mobilisten kunnen gebruik maken van de Westeinderpont. De wagen was op weg van Hilversum naar Sneek. Het verkeer uit het Zuiden moet over de Friese brug te Alkmaar en dan door de Wieringermeer rij den. MET KERSTMIS WEER SLA-OLIE. Naar de „Gelderlander" verneemt, zal er voor de Kerstdagen weer sla olie in distributie komen. De bevoor rading van de handel zal plaats vin den in November en gebaseerd wor den op de omzetten van de laatste distributie van dit artikel. In afwij king van het tot nu toe beschikbare kwantum wordt de hoeveelheid ge bracht op 180 gram.- De distributie omvat alle leeftijdsgroepen. De „luchtbrug" wordt nu ook gebruikt om zieken uit. Berlijn te vervoeren. De R. A. F. verwacht da gelijks 240 2ieken en ondervoede kinderen uit Berlijn te kunnen bren gen. In Schotland Rebben zware re gens overstroomingen veroorzaakt. Een stortregen duurde elf uur aan één stuk. Verscheidene wegen staan blank. In Antwerpen is een tentoon stelling van gebak en banket ge opend. De Benelux-gedachte is vaar dig geworden over deze tentoonstel ling en banketbakkers uit alle drie de Beneluxlanden hebben hun zoete taal gesproken in symbolen van suiiker, chocolade en marsepein. Door verhoogde import van brandstoffen kan Denemarken de be perkingen op het gebruik van gas op heffen. KERKNIEUWS Z. H. Exc. de Bisschop van Haar lem zal Dinsdag 21 en Woensdag 22 September geen audiëntie verlenen. Het parool der nieuwe Franse regering I'VE FRANSE staatssecretaris voor het budget, Maurice Petsche, heeft op een persconferentie meegedeeld, dat premier Queuille besloten heeft alle „onnodige uitgaven" te vermijden. Hij heeft besloten' tot de volgende bezuinigingen: 1. 10 milliard francs op militaire credieten; 2. 6 milliard francs op de genationaliseerde industrieën; 3. 4 milliard francs op de openbare diensten; 4. 3 milliard francs op dc wederop bouw. De nieuwe indirecte belastingen zouden ongeveer 30 milliard op brengen, de directe belastingen 52 milliard. Petsche zei, dat de huidige crisis erger was dan die van 192526, ten dele doordat Frankrijk zijn Amerikaanse credieten niet ontdooien kon. De Franse regering haast zich zo veel mogelijk met de voorbereiding voor de behandeling van haar fi nanciële maatregelen in de Alge mene vergadering. Men wil pro beren vanavond te beginnen met de debatten, aan het einde waarvan er over de maatregelen zal worden ge stemd. De uitslag van de stemming zal beslissen over het lot van Queuilles regering. De twee vorige kabinetten zijn ten val gebracht bij stemming over financiële maatrege len van dezelfde strekking. r%E VEILIGHEIDSRAAD vergaderde gisteren voor het eerst in Parijs. Na enig debat werd de aanklacht van Hyderabad tegen het Britse do minion India met acht stemmen bij drie onthoudingen op de agenda ge plaatst. De minister van Buitenlandse ZSken van Hyderabad. Nawab Moin Nawaz Joeng, verklaarde vervolgens, dat de inval van de Indische troepen in zijn land een daad van vooropgezette agressie was. Hij verzocht de Raad om „snel, gezaghebbend en vastberaden" op te treden. De Indische vertegenwoordiger, Sir Ramaswami Moedaliar, ontzegde Hy derabad het rech, om voor de Raad te verschijnen, omdat het niet onaf hankelijk is en „de kracht mist het ooit te worden". De vergadering werd na het uiteenzetten der beide standpunten ver daagd tot Maandag. PREMIER VAN HYDERABAD DOET BEROEP OP PREMIER INDIA. De premier van Hyderabad heeft via de radio een beroep gedaan op de premier van India, Pandit Nehroe, staken teneinde tot grootmoedige overeenstemming te komen". Indien Nehroe hiertoe bereid was zou hij niet slechts „het hart van en de dankbaarheid van hgt volk van Hyderabad gewonnen hebben en de gehele wereld, doch ook de welge- „de vijandelijkheden onmiddellijk te 1 zindheid van alle Mohaihmedanen." DE STAKINGEN. Inmiddels neemt de onrust in ge heel Frankrijk eer toe dan af. Dui zenden arbeiders in verscheidene industrieën staken. Sommige stakin gen duren slechts enkele uren, an dere zijn al dagen aan de gang. In het algemeen is het rustig in het land ook in Parijs, waar na de relletjes van eergisteren niets bij zonders meer is voorgevallen maar er zit een duidelijk merkbare spanning in de lucht. De Franse luchtvaart wordt ern stig getroffen door de staking van het grondpersoneel van de Air France. Sinds Woensdagmiddag vijf uur is er geen enkel vliegtuig van die maatschappij meer op een van de Parijse vliegvelden aangekomen of ervan vertrokken. Buitenlandse maatschappijen ondervinden van de staking weinig last, maar hun pas sagiers moeten zelf hun koffers sjouwen. Een koMjef.tfe... „Er zijn zielen die de gave hebben om overal vreugde te vinden, en haar achter te laten als zij heengaan. De vreugde stroomt hun als het ware ge lijk lichtstralen uit de vingeren. Lou ter in hun tegenwoordigheid, in hun stil gezelschap, ligt iets, waaruit men vreugde kan scheppen en bewaren. Faber. Bethlehem blz. 425.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1