3>e£ckl6e Soti/fco/nt De hand van Moskou in Djokja „Wij erkennen geen enkele overeenkomst" Opruiende communistische taal te Djokja Berlijns overleg wordt afgebroken Feestelijkheden bij het verblijf van Koningin Juliana in Den Haag komt De Veiligheidsraad eraan te pas Wisjinski gooit weer roet in 't eten Kolenbonnen voor 6 mud Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. I Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DINSDAG 14 SEPTEMBER 1948 39ste JAARGANG No. 11491 Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 Abonnementsprijs f 0.30 p. w., 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 „IÏ7IJ ERKENNEN geen enkele overeenkomst. Status-quo lijnen bestaan voor ons niet meer. Onze strategie is er in de eerste plaats op ge richt, zoveel mogelijk Nederlanders te doden en hun wapenen buit te maken", aldus verklaarde de republikeinse communistenleider Moeso op een massa-bijeenkomst van de republikeinse communistische partij (par- tai komunis Indonesia) Moeso betoogde verder dat de leiding der repu bliek in 'handen moet kom envan d e progresieve krachten .zoals de P.K.I. die o.a. oplevert. Hij zeide: In deze revolutie zijn de Nederlanders onze vijanden en als er onder ons volk personen zijn, die tegenwerken, zullen zij op een lijn worden gestel d met de Nederlanders. Moeso wekte N de arbeiders op na afloop van hun werk te oefenen in de guerilla. Moeso betoogde ten slotte, dat voor de Mohammedanen thans het ogenblik is gekomen voor „de heilige oorlog." Onaangename interesse van Moskou Een diplomatieke correspondent van de „Daily Telegraph", zegt, dat uit inlichtingen welke Londen heb ben bereikt, valt op te maken, dat in de laatste paar weken de communis ten plotseling krachtige pogingen in het werk zijn gaan stellen om de re gering van de Republiek Indonesië en haar eerste minister, Mohammed Hatta, ten val te brengen. De ontwikkeling geschiedde langs de overbekende lijnen. Ongeveer drie weken geleden zijn twee Indonesi sche communisten, die te Moskou zijn geschoold, in Djokja aangekomen. De éne kwam rechtstreeks uit Moskou, de andere uit Praag. Kort daarna begon nen de door communisten overheer ste federatie van vakbonden en de Islamitische jeugdorganisatie heftig' actie te voeren voor het verbreken van aPe betrekkingen mt de Neder landers en het opzeggen der overeen komsten van Linggadjati en Renville. De toestand werd nóg ernstiger, toen de communistische partij er ver volgens in slaagde, de Indonesische socialistische partij, de officiële oppo sitie in de Republiek, te overreden tot het vormen van een volksfront. Het gevolg was, dat in de Republi keinse volksvertegenwoordiging 116 van de 413 zetels in communistische handen geraakten. Indien de Republikeinse regering Indien thans geen resultaat bereikt wordt De besprekingen in Moskou duren nu precies anderhalve maand. Naar in de Russische hoofdstad verwacht wordt, zullen ze deze week werke lijk haar hoogtepunt bereiken. Uit hoogst betrouwbare bron verneemt Associated Press aldaar, dat wanneer deze week geen voldedige overeen stemming wordt bereikt, het overleg zal worden afgebroken. De berichten uit Berlijn blijven in tussen ongunstig.- In de luchtcorri- dors worden de laatste tijd voortdu rend Russische observatieballons waargenomen. Ze hangen op een hoogte van ongeveer 1.300 meter en veroorzaken het geallieerde lucht verkeer last. Het liberale Berlijnse blad Mon- tags-Echo (Amerikaanse licentie) doet onthullingen over een geheime bijeenkomst van Duitse communisti sche leiders. Daar zouden richtlijnen zijn verstrekt om de komende week te Berlijn iedere kans waar te ne men om stakingen, demonstraties en botsingen uit te lokken. Verscherpte blokkade en toene mende chaos zouden de weg moeten effenen voor een communistische Putsch in de gehele stad. Dit zou gechieden op „X-dag", kort na de Amerikaanse presidentsverkiezingen (7 November), op welke dag ook het leger van Von Paulus in Berlijn zou optreden. Berlijnse gemeente-ambtenaren ontslagen. De waarnemend burgemeester van Berlijn, dr. Ferdinand Friedensburg, heeft medegedeeld, dat 348 gemeen te-ambtenaren uit de Sowjet-sector sinds begin Augustus op bevel van de Scwjets zijn ontslagen. „Dit is de laatste ontwikkeling in de actie om pressie uit te oefenen in de stad", zo zeide Friedenburg. „De grote meerderheid van deze mensen waren leden van de sociaal democratische' partij. De anderen waren christelijke democraten en li beraal-democraten. Het ontslag had kennelijk een politieke achtergrond." Vier personen uit het Westelijke gedeelte van Berlijn, die verleden Dinsdag nabij de Brandenburger Tor door de Sowjet-politie gearresteerd waren, zijn door een Sowjet-recht- bank veroordeeld tot 25 jaar arbeids kamp. Zij zijn schuldig bevonden aan het aanvallen van Sowj et-bur gers en mishandeling van politieman nen uit de Oostelijke sector. ten va1 wordt gebracht en tie com munisten in Djokja aan de macht komen, aldus nog steeds de diploma tieke correspondent van de „Daily Telegraph", zullen de Nederlanders tegen hen onvermijdelijk een militai re actie op grote schaal gaan voeren. De hoop op een blijvende overeen komst in Nederlands Oost-Indië en op het beschikbaar komen van Indië's grote voedselopbrengst voor de we reldmarkt, zou daardoor nog verder van een verwezenlijking verwijderd geraken, besluit de diplomatieke cor respondent van de „Daily Telegraph"'. De inval in Hyderabad ÏN HET EERSTE officiële communiqué over de strijd te Hyderabad, dat te Poena (India) is uitgegeven, wordt verklaard: „Verscheidene co lonnes zijn in het gebied van Hyderabad binnengedrongen. De laatste berichten wijzen er op, dat in alle districten een bevredigende vooruit gang wordt gemaakt." In het communiqué staat verder, dat in het dis trict van Sjalapoer een colonne ernstige tegenstand ondervond te Nal- drug. De stad werd genomen na een hevig gevecht. Toelzapoer is Maan dag door onze troepen veroverd, aldus het communiqué. Een Reuter- bericht uit Bombay meldt, dat Hyderabad van alle landcommunicaties is afgesneden, doordat de enige intercommunicale telefoonlijn tussen Hy derabad en Bezwada door de autori teiter^ van, Hyderabad is gesloten Bemiddelingspogingen Het politiek bestuur van de Arabi sche Liga heeft besloten, een bemid delingspoging te doen inzake-het ge schil tussen India en Hyderabad.-In dien deze bemiddeling resultaat ople vert, zullen de Arabische staten het beginsel voorstaan, de zaak aan de Veiligheidsraad voor te leggen. Uit Karatsji wordt vernomen, dat een menigte van naar schatting meer dan 50.000'personen twee uur lang gedemonstreerd heeft voor de wo ning van de eerste minister van Pa kistan. De menigte verlangde „on middellijke actie om de Mohamme daanse staat Hyderabad te redden van de Indische agressie". De premier gaf een deputatie de verzekering, dat de regering „uiterst gevoelig was voor de situatie, maar dat het niet in het publiek belang zou zijn, indien de regering haar vi sie op dit delicate probleem bekend 2ou maken". Bij het vernemen van dit antwoord riep de menigte „Leve vrij Hydera bad." BEHANDELING DOOR DE, VEILIGHEIDSRAAD. Op verzoek van de Nizam is de kwestie Hyderabad bij de Veilig heidsraad aanhangig, gemaakt. Een delegatie van Hyderabad is per vlieg tuig uit Karatsji vertroken. In een telegram aan de Veiligheidsraad wordt gezegd, dat de agressie door India overal op het Indische conti nent een onbeperkte godsdienstoor log zal veroorzaken. OP DE CONFERENTIE OVER 'ITALIë'S KOLONIëN. De Russische gedegeerde Wisjinski heeft gisteren op de conferentie over de Italiaanse koloniën te Parijs vier uur lang betoogd, dat Amerika en Engeland het Italiaanse Vredesver drag hadden geschonden. Daarna liep hij met zijn assistenten uit de zaal weg. Het vredesverdrag verlangt name lijk een bijeenkomst van de Raad van nüipisters der Grote Vier. Marshall en Bevin zijn evenwel thuis gebleven. Hoewel de Britse en Amerikaanse vertegenwoordigers betoogden gevol machtigd te zijn, weigerde Wisjinski in deze volgens hem onregelmatige vergadering ter zake te komen. Alleen de Franse minister Schu- man was aanwezig. Hij presideerde Volgens het vredesverdrag gaat de kwestie der koloniën naar de Ver enigde Naties, als de ministers Woensdag geen overeenstemming hebben bereikt. Koelhuis „Amerika" brandt nog Nog is de brand in het koelhuis „Amerika" niet uitgewoed. Verwacht wordt, dat het nablussen zelfs tot en met Donderdag zal voortduren. DE DUIKPLANNEN VAN PROF. PICCARD. Met de „Scaldis" gaat de professor Piccard Antwerpen verlaten om te trachten met de beroemde „Batysca- phe" de Atlantische Oceaan op een diepte van 4.000 meter te onderzoe ken. Deze „Batyscaphe" is een grote metalen bol voorzien van glazen kijk gaten. De bol is bevestigd aan een metalen vloeistofreservoir, dat na leegpompen de nodige stijgkracht moet leveren om de oppervlakte weer te bereiken nadat de metalen ballast, die magnetisch aan de bol vast zit, is losgelaten. Het toestel, waarmee Prof. Piccard met zijn onafscheide lijke assistent Max Cosijns zal afdalen VOORBEREIDINGEN VOOR DE GROTE REIS. De bemanning van het slagschip „Vanguard" ziet met spanning uit naar de reis, die het Engelse konings paar volgend jaar naar Australië zal maken. Het oorlogsschip, dat thans in de haven van Neymouth ligt, maakt nog een trip naar Gibraltar en Malta om vandaar terug te keren naar De- womport, waa; de grote reis begint. Het dek krijgt een goede beurt. Benelux-tabaksconflict Nederlandse sigaren overstromen België. ,Alle Belgische bladen hebben, aldus de „Volkskrant", een protest afge drukt van de Belgische tabakshan delaren en -fabrikanten, die Neder land er van beschuldigen de Belgi sche tabaks-industrie met ondergang te bedreigen. De Belgische fabrikan- t'en hadden een maandelijkse import contingent van een half millioen Nederlandse sigaren tegen 200.000 vóór de oorlog) toegelaten. Bij het Nederlands-Belgisch handelsaccoord werd echter een jaarlijks totaal van 48 millioen sigaren toegestaan. De Belgische tabakshandelaars vrezen, dat, wanneer in Nederland de markt vrij zal zijn, België geen vijf procent meer van de Benelux-tabaksmarkt in handen zal hebben. Ook in de kerf tabaksector neemt de Nederlandse concurrentie onrustbarend toe. Hel handelsaccoord liet een invoer toe van acht ton per maand. Deze is ge stegen ;tot 17 ton in Juli, terwijl de vooroorlogs invoer slechts 13 ton per jaar was. De Belgische tabakshan delaars verwijten Nederland de eigen tabaksindustrie door ruime steun in staat te stellen aan dumping te doen en vragen onmiddellijk stop zetting van de Nederlandse invoer of volledige reciprociteit. WEDUWE VERMOORD. Bij Aalten heeft naar thans is gebleken op 8 September een jon geman na een woordentwist een vrouw vermoord door haar met een stuk hout op het hoofd te slaan. Op 8 September werd aan de rijks politie kennis gegeven, dat de wed. Tolkamp te Dale een ongeluk was overkomen en dat zij bewusteloos op de deel was aangetroffen. Naast de vrouw lag een ladder, hetgeen de in druk moest wekken, dat zij met de ladder, toen zij zich naar de zolder wilde begeven, was gevallen. Een arts uit Aalten werd onmiddellijk ontboden, doch zonder dat de vrouw tot bewustzijn kwam is zij enkele ogenblikken later overleden. Bij het onderzoek kwam vast te staan, dat hier niet van een ongeluk sprake was, doch dat er misdrijf in het spel moest zijn. Men ontdekte, dat de verhquding in het gezin Tolkamp de laatste tijd te wensen overliet en dat de lijdelijk op de boerderij werkzame J. O. een verhouding had gehad met de doch ter van de weduwe Tolkamp. O. werd gearresteerd. Aanvankelijk ontkende hij er iets mee te hebben uit te staan, doch vrij spoedig be kende hij op de deel van de boerderij woorden te hebben gehad met de we duwe Tolkamp. In een vlaag van woede had O. toen de weduwe met een stok enkele slagen op het hoofd toegediend. Om de zaak te camoufle ren, had O. een val van de ladder voorgewend. Hij is te Zutphen inge sloten. Het Haags Jubileum Comité heeft andermaal een feestprogramma sa mengesteld, thans ter gelegenheid van de blijde incomste van Koningin Juliana en haar gezin in Den Haag en haar verblijf van 18 tot en met 22 September. Gedurende deze dagen zal elke avond van half negen tot elf uur de feestverlichting branden. De kermis op de Koekamp wordt op 18 September heropend in uitge breider vorm en op 20 September wordt hier een bloemenfeest gehou den. Op Zaterdag 18 September des na middags te drie uur zullen H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard met de drie oudste prinsesjes per auto van Soestdijk aan de grens van Den Haag arriveren; bij het viaduct aan de Laan van Nieuw-Oost-Indië zullen zij begroet worden door de burgemeester, mr. W. Visser en de gouverneur der residentie generaal ir. Tans. De koninklijke familie stapt hier over in de crème calèche, waarmede de intocht gehouden wordt. Aan de Leidse Straatweg tussen Maliebaan en Koekamp zullen 6.000 personen staan opgesteld, die de Koningin zul len begroeten met bloemen, welke daarna in de stoet worden meegedra gen, om te worden neergelegd voor hetpaleis, waar er een reusachtig mazaiek als hulde aan de Koningin mee gevormd zal worden. Wanneer de koninklijke stoet is gepasseerd, zullen de duizenden deelnemers naar het paleis marcheren. Iedere deelnemer van de stoet zal voorzien zijn van vijf bloemen in een bepaalde kleur. Deze worden bij het Paleis gedeponeerd in manden en daarna geschikt in het door .de ar chitect Jan Wils ontworpen mozaiek, waarvan de koninklijke kroon het hoofdelement zal zijn. Naast de aldus georganiseerde bloemenhulde, waarbij ieder der deelnemers te zorgen heeft voor zijn eigen bloemen, zijn er tal van aan biedingen ingekomen. De Surinaam se delegatie bijvoorbeeld laat per vliegtuig drie en een half kilogram orchdieeën uit Suriname komen. Zodra het mozaiek voltooid is, wordt aan de Koningin een zang- hulde gebracht door 500 leden der mannenzangverenigïngen „Die Ha- ghe Sanghers", Caecilia, het Chr. Residentiekoor en Onderling Kunst genot onder leiding van Jos yran- ken Jr., die een door mej. K. R. Jos- selin de Jong gedicht lied „Welkom Koningin Juliana", door de heer Vranken getoonzet, zullen ten ge hore brengen. Om half negen maakt de Konink lijke Familie per auto een grote rij toer, welke ongeveer vijf kwartier zal duren. Op Maandag 20 September biedt het gemeentebestuur de Koningin een ere-avond in de Koninklijke Schouwburg aan. Hier zal onder lei ding van Cees Laseur Het spel der vergissingen van Sjiakespeare wor den opgevoerd. Om negen uur be gint op het Plein voor het gebouw KARDINAAL DE JONG OP AMELAND. Kardinaal de Jong is gisteravond naar Ameland gereisd om tegen woordig te zijn bij de grote feeste lijkheden die Nes (de gebooorteplaats van Z.Em.) en Buren vandaag en morgen houden ter gelegenheid van zijn 40-jarig priesterjubileum. Hedenmiddag om half drie reci pieerde de kardinaal in het patro naatsgebouw van Nes. Verzuimd gaskraan te sluiten Twee vrouwen omgekomen Zondagavond deden omwonenden, die reeds de gehele dag geen levens tekenen hadden waargenomen, in een villa aan de Albertus Perkstraat te Hilversum een droevige ontdekking. Een tweetal bejaarde dames, de 84- jarige weduwe A. H. B. Birnie en de 69-jarige Amsterdamse verpleegster A. Grotendorst bleek door gasverstik- klng om het leven te zijn gekomen. De overige familieleden, behalve een tweeling van 7 maanden, die in een bovenvertrek aangetroffen werd, vertoefden met vacantie in Zuid Lim burg. Doordat een raam van deze kamer open was, zijn de kinderen aan de dood ontsnapt. Wel waren zij enigs zins bedwelmd. VERGIFTIGINGS VERSCHIJNSELEN TE MEPPEL. Het afgelopep weekeinde werd te Meppel een 20-tal personen ziek na het gebruik van gebakken bokking. De vergiftigingsverschijnselen verto nen geen overeenkomst met paraty- phus, terwijl ook de toestand van de patiënten niet ernstig is. De politie te Meppel nam de nog voorradige vis in beslag, waarna deze naar de inspectie voor de volksgezondheid te Utrecht werd opgestuurd voor nader onder zoek. De oorzaak van de vergiftiging is nog niet bekend. van de Hoge Raad een zanguitvoe ring, waar mannenzangverenigin- gen" dm beurten liederen ten gehore zullen brengen, afgewisseld door muziek. Deze uitvoering wordt be sloten met een taptoe. Dinsdag 21 September Prinsjes dag vertrekt de Koningin om één uur in de Gouden Koets naar de Ridderzaal ter plechtige opening van de zitting van de Staten-Gene- raal. Om kv^art voor vijf zal de Ko ninklijke Familie voor een grote rij toer per auto uitrijden. Die tocht zal ongeveer anderhalf uur duren. Dinsdagavond wordt te Seheve- ningen aan de Eerste Binnenhaven een groot havenfeest gegeven, dat om negen uur begint. De Konink lijke familie zal deze avond bij wonen. Op Woensdag 22 September wordt des middags om drie uur een spe ciale voorstelling gegeven van Leo nard Roggeveens jeugdopenlucht- spel „Wij herdenken". Om half vijf die dag wordt nog een voorstelling voor de volwasse nen gegeven; de opbrengst daarvan zal worden afgedragen aan het kan kerfonds. Om half zeven begint in het Kur- haus te Scheveningen een gala diner, door het gemeentebestuur aangeboden. Hiervoor zijn 450 auto riteiten, o.w. het corps diplomati que, uitgenodigd. Na dit diner volgt een galaibal, waarvoor bovendien nog 300 personen zullen worden ge nodigd. Met ingang van 15 September wor den zoals reeds vermeld, geldig ver klaard de bonnen 03 en 04 van de brandstoffenkaart TA 806. Elk dezer bonnen geeft recht op het kopen van drie eenheden vaste brandstoffen. Om de handel tijdig te kunnen be voorraden, is het noodzakelijk, dat de aangewezen bonnen zo spoedig mogelijk, in ieder geval vóór 1 Octo ber, bij een leverancier worden inge leverd. Er wordt op gewezen, dat het te kort aan anthraciet nog steeds zeer groot is, zodat de verbruikers er ge noegen mede zullen moeten nemen, dat op de bonnen ook ditmaal ten de le andere soorten worden geleverd. Hieruit blijkt, dat 'de in omloop zijn de geruchten over het binnenkort vrijkomen van eierkolen en gascokes ongegrond zijn. Het ligt niet in het Voornemen voor het stookseizoen '48 1949 een verdere bonaanwijzing te doen geschieden. De brandstoffen- kaart TA 806 moet evenwel zorgvul dig worden bewaard. Met betrekking tot de brandstof- fenkaarten voor kamerbewoners volgt een nadere publicatie. OOK VRUCHTENBROOD VRIJ IN PRIJS. Behalve voor het zuiver witbrood is ook de prijs van vruchtenbroód vrij gelaten. Onder vruchtenbrood wordt brood verstaan, waarin andere vruch ten zijn verwerkt dan rozijnen en krenten. De prijs van krenten- en ro zijnenbrood is dus niet vrij. PRIJZEN VAN VRUCHTENSAPPEN De maximum-verkoopprijzen van roodbessensap en frambozensap zijn met een kleine verhoging vastgesteld op resp. 70 en 81 cent per fles van 380cc. De maximumprijs van zwart- bessensap is op 81 cent gehandhaafd. Flessen met een andere inhoud heb ben een prijs naar verhouding. Een hierop betrekking hebbend uitvoe ringsbesluit v..-. de voorzitter van het 1 bedrijfschap voor groenten en fruit is gepubliceerd in het voedselvoorzie ningsblad nr. 77 van 11 September 1948. „VIS DIE ER IS". In een uitzending, voorbereid in sa menwerking met de afdeling voor lichting van het ministerie van Land bouw, Visserij en Voedselvoorziening, zal mej. W. Pranger, lerares bij het voorlichtingsbureau van de voedings raad, op Maandag 20 September a.s. te 19.45 uur via de zender Hilversum 1 een radiopraatje houden over het onderwerp: „Vis die er is". In deze causerie zal mej. Pranger spreken over de hoge voedingswaarde van de vis, terwijl zij daarnaast en kele richtlijnen zal geven voor het bereiden van vismaaltijden. Sett (coMeitje.... „Laat in de mist van de ongebrei delde hartstochten de stralen, die het v'uur en de kracht van uw jeugd schenken, niet verduisteren, noch de gezonde en heilige aspiraties van de jonge harten naar schoonheid, vreugde en liefde naar het kwade leiden. Behoud deze stralen in hpn pure schittering; ze zijn de weer schijn van de goddelijke zon op aarde". Paus Pius XII in een toe spraak tot de jonge vrou wen van de Katholieke Actie in Italië Oft jl. Zondag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1