S)e ftzidóeSoii/fca/iit
Ook hierover hangt de
sluier van het zwijgen
Rust voor
Jeruzalem
Schuman stuit op moeilijkheden
Socialisten doen niet mee
Het handelsverkeer met
West-Duitsland
EINDELIJK EEN REGELING I
Directeur: C. AL VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1948
39stc JAARGANG No. 11483
Handelsovereenkomst
tussen Nederland
en West-Duitsland
Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. f 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
V 1918—1948
JV/ÏET voldoening mag worden ge-
constateerd een merkwaardige
verandering in de geesten.
1918. De leider der S.D.A.P. mr.
P. J. Troelstra kondigt det revolu
tie aan. Het blijkt echter nadien,
dat hij zich in de machtsverhoudin
gen in ons volk heeft vergist. En uit
dankbaarheid en vreugde om de mis
lukking dier poging organiseren
de Katholieke en Prot. Che. arbei
ders in Den Haag een grootse na
tionale huldiging voor H.M. Konin
gin Wilhelmina, waarop o.a. als spre
kers optreden prof. mr. Diepenhorst
en pater Borr. de Greeve, en welke
door héél de Koninklijke Familie
werd bijgewoond.
Men vond het vanzelfsprekend,
dat op deze bijeenkomst ter huldi
ging van Koningin Wilhelmina geen
sociaal-democraat genodigd was, ter
wijl iedere sociaal-democraat een tot
hem gerichte uitnodiging als een
voor-de-gek houderij zou hebben be
schouwd. Zó was toen de mentali
teit! e
1948. Ter gelegenheid van het
gouden regeringsjubileum van H.M.
Kóningin Wilhelmina wordt een ra
dio-rede gehouden door de minister
president. De minister-president de
heer Drees behoort tot de leden van
de P. v .d. A„ die in 1918 lid waren
van de S. D. A. P.
En minister Drees hield een rede,
die door ons allen met hartelijke in
stemming werd aanhoord; een rede,
waarin hij o.m. verklaarde, dat de
constitutionele monarchie onder het
Huis van Oranje een waarborg der
volksvrijheid is geweest.
1 En de rede was ongetwijfeld waar
en oprecht.
Als wij ops afvragen: vanwaar die
merkwaardige, verblijdende omïhe-
keer, dan moet o.i. het antwoord dit
zijn:
In de achter ons liggende jaren is
wel heel erg duidelijk gebleken, dat
een constitutionele monarchie niet
alléén is symbool en demonstratie
van volkseenheid, maar ook een
krachtige steun en effectieve stu
wing om de volkseenheid te bewa
ren en te verstevigen.
En dat dit in de achter ons liggen
de jaren zo duidelijk is gebleken,
danken wij aan het feit, dat de Kroon
werd gedragen door een Vorstin als
Koningin Wilhelmina.
Er is een verblijdende omme
keer in de geesten welke stand
vastig moge zijn.
De besprekingen te Berlijn
|_|ET VERLOOP VAN DE BESPREKINGEN tussen de vier militaire
gouverneurs der bezettingszones die reeds enige dagen in Berlijn
aan de gang zijn wordt even zorgvuldig geheim gehouden als de re
sultaten van de conferenties in Mos kou, die eraan vooraf zijn gegaan.
Gisteren zijn de bevelhebbers één uur en drie kwartier bij elkaar geweest
in het gebouw van de geallieerde bestuursraad in de Amerikaanse zone.
Het was hun derde conferentie van deze week en weer was het enige
nieuws de laconieke mededeling van generaal Clay: „Ik heb geen nieuws,
behalve dat er nog meer bespreking en zullen worden gehouden".
Niet in dat kader
CEN scherp-vinnig artikeltje uit
het Prot. Chr. orgaan „Trouw":
„Velen, die, hetzij in het Sta
dion, hetzij in de huiskamer voor
de microfoon de hulde van het
Nederlandse volk aan H.M. de
Koningin gezien en beluisterd
hebben, zullen enkele namen ge
mist hebben. In het kader van de
tegenwoordige modieuze rooms-
rod e combinatie, deed de tekst
schrijver wel optreden den revo-
lutionnair Domela Nieuwenhuis,
'den man van 1918, Troelstra, en
in een adem naast hem prof.
Aalberse. Waar bleven echter
Kuyper, Lohman,' Talma en an
deren uit den Christelijken le
venskring, die toch zeker niet
minder verdiensten voor land en
volk verwierven? Dit was een
pijnlijk gemis, maar het'was ook
on-Nederland^ om deze namen
gewoonweg te negeren."
Wij kunnen ons de teleurstelling
van de schrijver heel goed indenken.
Eenvoudig, omdat ook wij die
hebben gevoeld, toen ons opviel, dat
b.v. niet mèt Aalberse een Talma
werd genoemd.
Want, geachte Trouw-redactie, het
past helemaal niet in een rooms-
rode combinatie", voorzover die com
binatie rooms is. om alleen het goede
te zien in eigen kring!
Ook daarin ligt de reden, dat de
Roomsen in de „rooms-rode combina
tie" van vóór de verkiezingen er naar
hebben gestreefd en met succes
gestreefd om die combinatie uit te
breiden en daarin te betrekken Prot.
Chr. en Vrijzinnigen (V.V.D.).
Van huis uit zijn de katholieken zó
gestemd, zó geaard, dat zij gaarne
waardering betuigen aan verdienste
lijke personen van een ander levens
beginsel. Van huis uit en boven
dien ook omdat zij hebben ondervon
den en nóg vaak ondervinden, hoe
pijnlijk het is om des geloofswille,
opzettelijk óf niet opzettelijk, te wor
den genegeerd.
Een gelukwens
In de standsorganisaties ligt de
1 kracht en de macht om de leden
van een stand te vormen tot mensen,
die hun plichten en hun rechten ken
nen, individueel en gemeenschappe
lijk, hun standseer beleven.
Daarom moeten wij de Katholieke
standorganisaties zo hoog achten en
aan haar zulk een ver-strekkende
betekenis toekennen. Haar waarde is
moeilijk .te overschatten.
Daarom óók is het van zulk een
eminent belang, dat die organisaties
worden geleid en gesteund, door kun
dige bestuurders, met veel toewij
ding, veel opofferingsgezindheid.
Aanleiding voor bovenstaande op
merking is ons het winterpro-
gram van de Ned. Kath. Arbeiders-
DE MARK IS EEN LASTIG
GELDSTUK.
Dat de vier bevelhebbers een
bruikbare oplossing zullen vinden
voor het Berlijnse geldprobleem staat
nog niet vast. Zij moeten, zo hebben
ze uit Moskou vernomen, een rege
ling treffen waarbij de Oostelijke
Mark onder controle van de vier be-
zettingsmogendheden Berlijns enige
geldsoort wordt
Men verwacht te Berlijn, aldus
Reuter, dat de rapporten over het
valuta-vraagstuk in Berlijn vandaag
(Vrijdag) zullen worden voltopid tij
dens een slotvergadering van de vier
militaire gouverneurs en naar Mos
kou zullen worden opgezonden. In
politieke kringen te Berlijn werd ver
klaard, dat de deskundigen, die apart
vergaderden over financiële en ver
voersproblemen, hun rapporten gis
teravond al aan de gouverneurs zou
den hebben overhandigd.
Inmiddels handhaven de Russen de
blokkade van de stad met nóg gro
tere gestrengheid dan tot nu toe. Gis
teren zijn 34 zware vrachtauto's met
groenten en andere levensmiddelen,
die poogden de blokkade te breken,
vlak bij .de stad door Sovjet-troepen-
onderschept en in beslag genomen. De
vrachtauto's kwamen uit West-Duits
land en waren, zo verklaarden de
chauffeurs, de Brits-Russische zone-
Amerika's militaire
hulp voor West
Europa
Diplomatieke autoriteiten hebben
verklaard, dat Groot-Brittanië een
speciale gedelegeerde naar Washing
ton heeft gezonden om spoed je zet
ten achter de onderhandelingen in
zake de militaire hulpverlening van
de Verenigde Staten aan de Wester
se Vijf in geval van oorlog.
De afgevaardigde. Gladwyn Jebb,
een van de voornaamste assistenten
van minister van Buitenlandse Za
ken, Bevin, is Woensdag in Washing
ton gearriveerd.
Jebb heeft verklaard, dat het uit
eindelijke doel van de Britse buiten
landse politiek is, te komen tot uit
breiding van de Brusselse Unie tot
een Atlantische Unie door toetreding
van de Verenigde Staten en Canada.
ELDERS LAAIT DE STRIJD
WEER OP.
Bemiddelaars van de Uno zijn er
na vele weken in geslaagd, een ac-
coord tussen de Joden en de Ara
bieren tot stand te brengen over het
staken van de vijandelijkheden in
Jeruzalem. Vandaag worden de be
sprekingen voortgezet, want men wil
de neutrale zones in de stad uitbrei
den.
Enkele uren, nadat uit Amman be
richt ontvangen was, dat Arabieren
en Joden het tenslotte eens waren
geworden over een wapenstilstand in
Jeruzalem, berichtte het hoofdkwar
tier van het Syrische leger in Da
mascus, dat de strijd aan het Noor
delijke front van Palestina was op
gelaaid. De Joodse troepen zouden
zware verliezen geleden hebben, tpen
zij een tegenaanval ondernamen. De
Arabieren zouden gisteren de Joden
verdreven hebben uit stellingen,
van waaruit zij ppogden de verbin
dingen tussen de troepen van het
Arabische bevrijdingsleger" en de Li
banon af te snijden. Verwacht wordt,
dat waarnemers der V.N. vandaag
het strijdgebied bereiken. Syrië en
de Libanon zijn bezig met het op
stellen van een- gemeenschappelijke
protestnota aan graaf Bernadotte, die
vandaag uit Zweden op Rhodos te
rug verwacht wordt.
De politieke commissie van de
Arabische Liga zal Maandag volgens
de Syrische premier, Mardam Bey,
„de belangrijkste vergadering tot
dusverre" in Alexandrië beleggen.
Besproken zou worden de coördina
tie van de politiek der verschillende
Arabische landen.
beweging, afd. Leiden, dat ons dezer
dagen werd toegezonden.
Dat ziet er buitengewoon goed uit.
En wij willen gaarne de bestuur
ders van genoemde organisatib toe
wensen, dat hun uitstekende pogin
gen om de organisatie op hoog peil te
houden, op hoog cultureel peil, mogen
slagen door de belangstelling, de me
dewerking der leden.
grens zonder moeite clandestien ge
passeerd. Gedurende'de blokkade is
de Berlijnse zwarte markt bijna da
gelijks voorzien van kleine hoeveel
heden levensmiddelen, die uit West-
Duitsland per auto werden binnenge
smokkeld. De Russen, die hiervan op
de hoogte waren, lieten de transpor
ten tot dusver ongemoeid. Nu schij
nen ze te hebben besloten ook dit
laatste lek ïog te stoppen.
De Berlijnse wethouders hebben
plotseling besloten de vergadering
van de gemeenteraad, die vandaag
zou worden gehouden, uit te stellen.
De convocaties die reeds in het bezit
van de raadsleden waren, werden
overhaast ingetrokken. Generaal Ko-
tikof, bevelhebber van Sovjet-Ber-
lijn, heeft de raad nog steeds niet ge
garandeerd, dat hij kan vergaderen
zonder dat een communistische betp-
ging wordt georganiseerd.
Nationaal Huldeblijk aangeboden
Een delegatie, bestaande uit be
stuursleden van het Comité Natio
naai huMeblijk heeft Donderdag
ochtend in het Paleis op de Dam
aan H.M. Koningin Wilhelimna een
gecalligrafeerde oorkonde aangebo
den, waarin vorm en doel van het
huldeblijk zijn omschreven. De de
legatie voor het paleis, waar de per
gola in constructie is. In het mid
den mej. A. C. Schippers van d«
U.V.V. met links de burgemeesters
van Den Haag en Rotterdam, Vis
ser en Oud, en rechts de burgemees
ter van Amsterdam d'Ailly, voor
zitter van het Comité Nationaal
HiVdeblijk.
Ministerraad ziet verlicht Amster
dam Het voltallige kabinet maak
te Woensdagavond een rondvaart
door de gTachten van Amsterdam
om een blik te slaan op de hoofdstad
'in feesttooi. Bij het instappen voor
het huis van de burgemeester aan de
Herengracht. V.l.n.r. de heren van
den Brink, van Maarseveen, wethou
der L. Seegers, van Schaik, Sassen,
Drees, Mansholt, burgemeester mr.
Arn. J. d'Ailly, Götzen, Stikker,
Wijers, Joekes, Lieftinck en Schok
king.
gCHUMAN, die gisteren te horen kreeg, dat de socialisten geen zitting
wilden nemen in zyn kabinet, zet onvermoeid zijn pogingen voort om
een regering te vormen. Hij wil nu een regering vormen zonder de socia
listen. De jongste moeilijkheid zou echter zijn: het vinden van een mi
nister van binnenlandse zaken. Aan de andere kant blijft het C.G.T., het
onder communistische leiding staande vakverbond, even onvermoeid be
zig met zijn pogingen om een algemene staking in Frankrijk te ver
wekken.
NIEUWE STAKINGEN
Uit verscheidene plaatsen wordt
melding gemaakt van nieuwe sta
kingen.
Zo schijnt het gisteren door het
C.G.T. gegeven parool in de textiel
industrie van Roubaix ruimschoots te
worden opgevolgd. Te Roubaix zelf
telt men 15.600 stakers op 19.000 ar
beiders. Voorts hebben zich de sta
kingen in het steenkolenbekken van
het Noorden uitgebreid.
In de Haute-Garonne verzoeken de
vakverenigingen de arbeiders om het
werk neer te leggen en aan protest
meetings deel te nemen.
De te Marseille door het algemeen
vakverbond bevolen staking schijnt
een vrij grote omvang te hebben.
De aangesloten leden hebben gisteren
om 11 uur het werk neergelegd en
zullen eerst vandaag om 11 uur het
werk hervatten. In het centrum van
de stad is het verkeer echter nor
maal en de winkels zijn open.
In de streek van Compiègne sta
ken duizend arbeiders van de glas
fabrieken. Te Clermont wordt ge
staakt in de autobandenfabriek. Ten
slotte staken op Corsica sedert Za
terdag 180 arbeiders van de nationale
spoorwegmaatschappij.
M3LLIOENEN KILO S TABAK.
De leiders van de Amerikaanse ta
baks-industrie en ambtelijke instel
lingen, die in dezen zeggenschap heb
ben, zijn het eens over de wenselijk
heid 450 millioen K.G. overtollige ta
bak in het kader van het Europese
herstelplan aan Europa te leveren.
Mogelijk zal dit in het eerste jaar
van het Marshall-plan gebeuren.
Naar een correspondent van Reu
ter, Patrick Quinn, meent te weten,
zal de regering van Eire binnenkort
aan de Dail (parlement) een wets
ontwerp voorleggen, dat indien het
wordt aangenomen, de laatste poli
tieke schakel tussen Eire en het Brit
se Gemenebest zal verbreken. Het
wetsontwerp stelt voor de intrek
king van de wet van 1936 op de uit
voerende bevoegdheid inzake de bui
tenlandse betrekkingen. Deze wet
behelst, dat zo lang als Eire is ver
bonden met Australië, Canada, Groot
Brittannië, Nieuw-Zeeland en Zuid-
Afrika, de Engelse koning door deze
landen wordt erkend in zoverre het
betreft de benoeming van diploma
tieke en consulaire vertegenwoordi
gers en het sluiten van internationa
le overeenkomsten.
Eire zal in de toekomst zijn diplo
matieke en consulaire vertegenwoor
digers in het buitenland zelf be
noemen zonder toestemming van ko
ning George van Engeland. Ook zal
Eire diplomatieke vertegenwoordi
gers toelaten zonder dat zij geloofs
brieven bezitten, die door koning
George zijn getekend, m.a.w. die niet
bij het hof van St. James zijn geac
crediteerd. De president van Eire zal
de plaats innemen van de koning
van Engeland.
BENESJ STERVENDE.
De toestand van oud-president Be-
nesj is nog slechter geworden. Se
dert Dinsdag is hi> al bewusteloos en
hij is vrijwel verlamd. De doktoren
verwachten, dat de dood elk ogen
blik kan intreden.
NIEUWS UIT INDIE
DE COMMUNISTISCHE INVLOED
TE DJOKJA.
De Pesindo (het socialistisch jeugd-
verbond der republiek) heeft op een
algemene vergadering, die te Solo
werd gehouden, besloten „volledige
steun te geven aan de totstandko
ming van een marxistisch-democra-
tische partij, communistische partij",
aldus meldt „Antara".
De Pesindo was de laatste van de
vier partijen, die het democratisch
volksfront in de Republiek vorm
den, die zich nog niet had uitgespro
ken voor fusie met de communisti
sche partij. Door dit besluit is thans
het gehele volksfront aangesloten
bij de communisten. De Partai Boe-
roeh (de arbeiderspartij, die 35 ze
tels heeft in het voorlopige republi
keinse parlement) en de Partai So
dalis van Sjarifoedin (met hetzelf
de aantal zetels) gingen reeds tot
de P.K.I. over. De partai Kommunis
heeft eveneens 35 zetels en de Pe
sindo heeft er 11.
Gaat de drijfnetvisserij van de baan.
De haringvloot heeft in Juli zoveel
gevangen en op de markten zo goede
prijzen gemaakt voor de meest ge
vraagde soorten, dat de financiële
achterstand omgeslagen is in een
voorsprong van ruim een millioen
gulden vergeleken bij dezelfde perio
de van 1947, dat een recordjaar ge
worden was. De totale besomming
van de vloot stond eind Juli 8.6 mil
lioen gulden (vorig^ jaar 7.5 milloen).
De visserij leverde in die maand
rond 95.000 kantjes tegen 73.000 in
Juli 1947, waardoor de achterstand
in de productie wel kleiner geworden
is. De vangst is echter nog 47.500
kantjes achter bij verleden jaar.
Aangezien de ervaring heeft ge
leerd. dat de zgn. trawlvisserij meer
en betere soorten haring aan de af
slag brengt dan de loggers, die met
drijfnetten zijn uitgerust, zullen in
de toekomst deze laatste waarschijn
lijk door de trawlers worden verdron
gen. Het is thans reeds zo ver, dat
Scheveningse loggers naast hun drijf
netten een trawlnet aan boord heb
ben, waarmede overdag wordt gevist.
Zelfs zijn er al loggers die de drijf
netten thuis laten.
MACHINES VOOR NEDERLAND.
Meer dan de helft van de gisteren
door de administratie van het Mars
hall-plan toegestane leveringen be
staat uit kapitaalsgoederen en ma-
chineriën voor Nederland. De waar
de dozer goederen bedraagt 8.756.000
dollar.
Engeland kreeg een toewijzing van
7.000.000 dollar om het vervoer over
den Oceaan van in de Ver. Staten
aangekochte goederen te betalen.
China zal kunstmest ontvangen ter
waarde van 550.000 dollar, die door
Engeland geleverd zal worden'. De
grootste toewijzing aan Nederland be
stond uit een toewijzing van onder
delen voor motorvoertuigen ter waar
de van 2.550.000 dollar.
Na drie jaren moeizame pogingen
van beide kanten is thans eindelijk
een handelsovereenkomst tussen Ne
derland en de Brits-Amerikaanse zóne
van Duitsland tot stand gekomen.
De onderhandelingen over dit ac-
coord zijn gevoerd in de laatste helft
van de maand Juli door mr S. Th. J.
Teppema van het directoraat-gene
raal voor de buitenlandse econo
mische betrekkingen met mr W. J.
Logan van het „Joint Export Import
Agency'' in Frankfort.
Hiermede is de grondslag gelegd
voor een gezond herstel van het han
delsverkeer met onze Oostelijke buur
De ontwikkeling van de economische
samenwerking binnen Europa, in het
kader van het zgn. plan-Marshall en
het streven der autoriteiten in de
Bizone en in Nederland deze samen
werking zoveel mogelijk te laten
slagen, heeft er aanzienlijk toe bij
gedragen, dat de huidige overeen
komst is uitwisseling van voor bei
de partijen nuttige artikelen, zonder
dat daarbij, zoals vroeger wel eens
het geval is geweest, de altijd enigs
zins betrekke1 ijke maatstaf van „es-
sentialiteit" is aangelegd.
Op deze wijze zijn lijsten van
contigenten tot stand gekomen,
welke voor Nederland een uit
voer voorzien van rond f 181
millioen, incl. een aanmerkelijk
bedrag Yoor transportdiensten.
De Bizone zal aan Nederland le
veren voor rond f 230 millioen
waaronder de steenkolen voor
rond f 75,5 millioen. Onder de
goederen, welke Nederland wil
uitvoeren, zijn zowel Nederlandse
als Indische producten. Genoemd
kunnen worden copra, palmpit-
ten, margarine, verse groenten,
aardappelen, vis oliezaden, aard
appelmeel, zaden en tal van an
dere producten van de landbouw,
chemicaliën, waaronder vetzuren,
Indische gommen, kinine, tech
nische zeep, lijnolie enz, metalen
zoals aluminiumafval, gebrande
pyriet, tin en alliages, ruwe rub
ber, artikelen van de electrische
industrie, machinerieën, Indische
huiden, kunstzijden garens, werk
kleding en confectie, industrie
diamanten en de reparatie van
binnenschepen.
De Bizone zal behalve kolen nog
leveren machinerieën van aller
lei soorten, kranen, volkswagens
en onderdelen voor automobielen,
rijwielonderdelen en dergelijke,!
gezaagd naaldhout, rondhout, tal
van chemicaliën, waaronder o.m.
kleurstoffen, textiel voflr Neder-
lands-Indië, aUerlei soorten van
glas en aardewerk, cement en
vuurvast materiaal, basalt, staaj,
ten dele op de grondslag van
veredelingscontracten, electrische
uitrustingen waaronder installa
tiemateriaal, motoren, generato
ren, schakelborden en huishou
delijke artikelen, ta! van eind
producten van de Duitse metaal
industrie en van de <ijnmecha-
nische en optische industrie, hop,
bier en wijn, producten van de
rubber- en de leerindustrie, gas
en electriciteit, doch ook sport
artikelen, muziekinstrumenten
en speelgoed.
Ten aanzien van het betalingsver
keer tussen de Bizone en Nederland
werd nog geen nieuwe overeenkomst
gesloten. Dit zal dus in principe lo
pen overeenkomstig de bepalingen
van de oude betalingsovereenkomst,
welke een afdekking van ecart in
doVars eiste. Daarbij zij aangetekend
dat de steenkolen nog steeds in con
tante dollars moeten worden betaald.
Volgens de bepalingen van de oude
overeenkomst kan echter een voor
Nederland gunstig saldo op de z.g.
offsetrekening worden gebruikt voor
de betaling der kolen.
Door de nieuwe overeenkomst
krijgt Nederland ongetwijfeld de kans
een belangrijk hoger aandeel van zijn
invoer uit Duitsland, ine.1, de kolen,
met uitvoer te betalen. In hoeverre
de besprekingen welke thans in Pa
rijs in het kader van de organisatie
voor de economische samenwerking
worden gevoerd, zullen medebren
gen, dat het niet meer nodig zal zijn
een deel van de Nederlandse invoer
uit de Bizone in dollars te betalen,
zal nog moeten blijken.
Huldiging mevr. -Noordewier-Rcd-
dingius Woensdagmiddag is mevr.
A. Noordewier-Reddingius ter gele
genheid van haar 80ste verjaardag
in de burgerzaal van het Raadhuis te
Hilversum gehuldigd. De burgemees
ter van Hilversum biedt haar de zi1-
veren medaille der stad aan.
Een HoAAettje...
Rust baart lust.
Lust met God rust.
Op een oude gevel aan de
Pieterskerkgracht te Leiden.
