S)e CaicUeSou/fca/iit
Zilveren medaille
voor Nederland
Westerse diplomaten weer
op het Kremlin
De »luchtbrug« werkt op
volle toeren
Gratie voor gewone en politieke
delinquenten
Directeur: C. M. VAN HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: TH. W1LMEB.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT'
VRIJDAG 13 AUGUSTUS 1948
39ste JAARGANG No. 11466
Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 2ÓS26, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mud., £3.90 p. kwart. Franco p. p. £4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes 1.50
Gods Naam
DE „Nieuwe Rott. Crt." constateert
met ons, dat het slot van de Re
geringsverklaring anders luidt, dan
men gewoon is:
„Steunende op hogere beginse
len" hoopt dit Kabinet de in dit
tijdsgewricht nodige kracht te kun
nen ontwikkelen! Deze formulering
wijkt af van hetgeen veelal gebrui
kelijk was aan het slot van staats
stukken als het hier besprokene".
Het liberaal orgaan is met deze
formulering zéér tevreden:
„Men is er in geslaagd een slot
tirade te formuleren, welke alle Ne
derlanders, wie, van welk geloof
ook, onze beschaving en haar
grondslagen waarmee verdraag
zaamheid niet in de laatste plaats
behoort ter harte gaan, iets te
zeggen heeft".
„Iets te zeggen heeft". Ja, inder
daad: iets. Het is zo weinig, wat het
woord „hogere beginselen" zonder
nadere aanduiding zegt
Zeker wij weten heel goed, dat
het woord „God" eii de uitdrukking
„Gods zegen", voor wie die woorden
uitspreken, helaas lang niét altijd die
diepe inhoud hebben, welke ze in de
objectieve werkelijkheid hebben. Wij
weten heel goed, dat die woorden,
welke iedereen heilig moesten zijn,
vaak achteloos en onnadenkend, uit
gewoonte en sleur worden gebruikt,
dat ze zelfs in onoprechtheid worden
misbruikt.
Maar dat alles neemt niet weg het
pijnlijke zoals wij het gisteren uit
drukten dat in een belangrijk
staatsstuk in deze zo geweldig-ernsti-
ge tijd niet venvezen wordt naar
God, naar zoals Vondel het zong
het „oneindig, eeuwig Wezen van
alle ding, dat wezen heeft" en bui
ten Wien ,.'t nergens veilig" is.
Natuurlijk liever dat God niet
wordt genoemd, dan dat Hij zou'wor
den genoemd in onoprechtheid,
uitconventie of als een formule,
als een tirade; Hij, Die is
..'t Een en eenig middelpunt
Der zonnen zon, de geest, hét leven;
De ziel van alles wat gij kunt
Bevroen, of nimmermeer
bevroeden".
(Vondel).
Wij weten gelukkig, dat hij, die het
bestaan van God niet aanvaardt, of
wèl aanvaardt, maar uit êen onrede
lijke „verdraagzaamheid'' daarvan in
het openbaar geen getuigenis wil af
leggen, in dwaling verkerend, goede
bedoelingen kan hebben, waarop men
mag verhopen de zegen van Hem, Die
alléén wasdom kan geven aan het
mensen-werk
En dit is een lichtzijde by" het ge
mis van Gods Naam in de Regerings
verklaring, dat ons 't moge her
haald pijnlijk heeft getroffen.
Een hartig woord van
de A.N.W.B. over
„VACANTIE-KLEDING"
De warnfe dagen in de maand
Juli hebben bij de vacantiegangers
in sommige gevalljen geleid tot ex
cessen op kleding-gebied, aldus
deelt de A.N.W.B. mede, die onder
de bevolking van verschillende va-
cantiecentra terecht wrevel hebben
gewekt.
Er bestaan in vele delen van ons
land op dit gebied hécht gefundeer
de opvattingen, die gerespecteerd
dienen te worden en waarmede de
toerist als gast zeker rekening zal
moeten houden. Men bewijst er het
toerisme in zijn geheel stellig geen
dienst mede, indien men al dan niet
opzettelijk de gevoelens dienaan
gaande kwetst en een onaangename
stemming kweekt, waarvan mis
schien anderen onverdiend de
wrange vruchten moeten plukken.
De A.N.W.B. verzoekt dan ook de
toeristen, trekkers, etc. met aan
drang zich te richten naar die op
vattingen en zich met betrekking
tot de vacantiekleding niet te laten
verleiden tot aanstoot gevende bui
tensporigheden.
Een niet-öfficiële Vier-Mogendheden-conferentie
rVE WESTELIJKE DIPLOMATIEK E VERTEGENWOORDIGERS hebben
gistermiddag opnieuw een bespre king met Molotof en zijn vice-minis
ter Smirnof, gevoerd, die meer dan twee en een half uur in beslag nam.
Zowel vóór als na deze conferentie hebben de afgezanten zich gezamen
lijk beraden op de Amerikaanse ambassade. Desgevraagd antwoordde
Bedell Smith: „Wij zijn nog tot geen enkele conclusie gekomen en of er
nieuwe gedachtenwisselingen zullen volgen kan men nooit weten, maar
ik denk het wel." De Westelijke ver tegenwoordigers toonden zich opge
wekter dan anders bij het verlaten van het Kremlin en spoedden zich
naar de Amerikaanse ambassade om het antwoord aan hun regeringen
op te stellen.
Wordt een solide
grondslag gelegd?
De lange duur en het klaarblijke
lijk gedetailleerde karakter der be
sprekingen te Moskou, alsmede het
voortdurend overleg met de respectie
velijke regeringen geven grond aan de
opvatting, dat practisch thans reeds
viermogendhedenbesprekingen wor
den gehouden. Indien dit overleg tot
een gunstig resultaat mocht leiden,
dan zal de daarop volgende conferen
tie nog slechts dit resultaat hebben
te bevestigen en nader uit te werken.
„Bevrijde"
onderwijzeres
springt uit het raam
„IK MOEST ER UIT," ZEI ZE.
De New Yorkse politie maakte
gisteravond bekend, dat mevrouw
Kosenkina, de Russische onderwij
zeres, die onlangs tegen haar wil
naar het Russische consulaat werd
vervoerd, een poging heeft gedaan
zichzelf van het leven te beroven
door nit een raam van de vierde
verdieping op de binnenplaats te
springen. Op het ogenblik, dat dé
agenten assistentie wilden verlenen,
werd mevrouw Kosenkina door at'
taché's in het gebouw gebraeht.
Mevrouw Kosenkina, die een
beenfractuur en inwendige kneuzin
gen heeft opgelopen, wérd in aller
ijl naar het Roosevelt-ziekenhuis
vervoerd, waar korte tijd nadien
drie leden van het Sowjet-consu
laat naar binnen zijn, gegaan.
Deze verkregen echter ondanks
hun heftig protest geen toegang tot
de ziekenkamer. De politie zeide,
dat zij misschien later toegelaten
zouden worden, indien zij een „be
hoorlijke machtiging" kondén to
nen. Een vriend van de patiënte
heeft aan verslaggevers verteld,
dat zij jn hét ziekenhuis tegen hem
gezegd heeft: „Ik snakte ér naar om
er uit te breken. Ik was als een
vogel in een kooi. Ik moest er uit.'
In de loop van de dag ontving
gisteren het Amerikaanse departe
ment van Buitenlandse Zaken een
protest van de Sowjet-ambassade
in de Ver. Staten tegen het bevel
schrift, dat het Opperste Gerechts
hof had géricht aan consul-generaal
Lom'akïn om met mevrouw Kosén-
kina voor het Hóf te vérschijnén,
Lomakin heeft dit bevel genegeerd
en weigerde reeds bij de ontvangst
gevolg te geven aan het gevraagde.
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken telegrafeerde onmiddellijk
aan Thomas Dewey, gouverneur
van de staat Nèw York, geen maat
regelen te treffen tegen Lomakin.
De Sowjetradio meldt, dat d«
Sówjetrussische minister van Bui
tenlandse Zaken, Molótof, tijdens
zijn onderhoud met generaal Bedell
Smith de onmiddellijke vrijlating
van mevrouw Kosenkina en van
Samarin heeft geëist.
De ,New Yorkée politie voert een
strenge bewaking uit in dé zaal van
het Rooseveltziékenhuis, waar me
vrouw Kosenkina zich bevindt.
Steeds groter Te Filton (Bris
tol) is het grootste passagiersvlieg
tuig in aanbouw, ooit in Engeland
""bouwd. Het is de „Brabazon 1",
rvan het ontwerpen en bouwen
enige jaren heeft geduurd. Hoe groot
het vliegtuig is blijkt uit de verge
lijking met de Lancaster bommen
werper, die links van de neus van
de „Brabazon 1'' staat.
Het is duidelijk, dat men niet aan de
conferentietafel zal gaan aanzitten,
tenzij te voren een solide grondslag
is gelegd.
Als een samenvattend oordeel
meldt Un. Press, dat de Fransen
enigszins optimistisch, de voorzichtige
Engelsen vrij pessimistisch en ae
Amerikanen onvermurwbaar zwijg
zaam zijn.
Trygve Lie, secretaris-generaal der
Ver. Naties, heeft gisteren verklaard,
dat de mogelijkheid bestaat, dat het
gehele Duitée vraagstuk ter sprake
zal worden gebracht op de komende
algemene vergadering der Ver. Na-
ties, die in September te Parijs be- j
girit.
Regeringsverklaring van het hieu-
we ministerie Gistermiddag heeft
het nieuwe ministerie Dreesvan
Schaik zich aan de Tweede Kamer
voorgesteld, waarbij de minister
president, de heer W. Drees, voor
lezing deed van de regeringsverkla
ring over het te voeren beleid. Mi
nister Drees, staande te midden van
de ministers, tijdens het uitspreken
van zijn rede.
PRINSES JULIANA IN LONDEN.
De prinses-regentes bevindt zich
op het ogenblik tezamen met prins
Bernhard in Londen, ter bijwoning
van de Olympische Spelen. Prinses
Juliana, die incognito is, zal waar
schijnlijk begin volgende week met
de prins naar ons land terugkeren.
De minister van Verkeer en Wa
terstaat (a.i.) heeft ontheffing ver
leend van het „Zondagsrijverbod"
voor motorrijtuigen op Zondag 29
Augustus en Zondag 5 September
a.s. Het A.N.P. verneemt van wel-
ingelichté zijde, dat deze ontheffing
is verleend met het oog op de ko
mende feestelijkheden in den lande.
MR. L. G. KORTENHORST VOOR
ZITTER DER TWEEDE KAMER.
Bij Kon. besluit is mr. L. G. Kor-
tenhorst benoemd tot voorzitter
van de Tweede Kamer gedurende
de huidige buitengewone zitting.
De toestand in omstreden Berlijn
0E AMERIKAANSE MINISTER VAN LUCHTVAART, W. Stuart Sy
mington heeft gisteren te Berlijn verklaard, dat de „luchtbrug" de
luchtmacht thans voor grotere problemen stelde, dan in de oorlog met
enige transportoperatie 't geval geweest was. Evenwel zal desgewenst de
capaciteit nog opgevoerd kunnen worden, zelfs in de aanstaande winter.
De Amerikaanse luchtmacht zou zich door slecht winterweer niet van de
uiterste inspanning laten weerhouden. Thans zijn honderd C-54's voor de
vrachtdienst naar Berlijn in gebruik, en, zo deelde de minister mede, er
zijn er nóg méér op komst.
De Britste en Amerikaanse vliegtuigen: vervoeren than» dagelijks circa
4000 ton levensmiddelen en kolen. De rantsoenkaarten worden volledig ge
honoreerd en er is in West-Berlijn voor ruim drie weken voedsel aanwe
zig. Dagelijks landen er meer dan 600 vliegtuigen. Dit aantal zal worden
opgevoerd tot 700.
Met dé Russische voedselvoorzie
ning van Berlijn gaat hét minder
goed. Dit blijkt uit beschuldigingen
van Sowj et-zij de, dat het voor drie
weken aangekondigde plan om ge
heel Berlijn van voedsel te voorzien,
door hoge Duitse ambtenaren wordt
gesaboteerd, die, aldus' wordt gé-
dreigd, ter verantwoording zullen
worden geroepen.
SOVJETS KWAMEN OP WESTERS
GEBIED.
De Berlynse politie-oorlog nar gis
teren scherpe vormen aan, doordat
de politie uit de Sowjétsector, ge
steund door Sówjetrussische soldaten
haar razzia's op zwarte handelaren
tot in de Brits-Amerikaanse sector
uitstrekte en daar straten blokkeerde,
trams aanhield en arrestaties poogde
te verrichten. De Duitse politie kwam
met steun van Amerikaanse en Britse
militaire politie in het geweer. Na
een onderhoud met de gewapende
Sowjétsoldaten werd de kwestie tén
slotte geregeld.
In de Westelijke zönés van Duits
land wordt melding gemaakt van een
toenemende stroom van vluchtelin
gen uit Oost-Duitsland. Dit zou een
gevolg zijn van een door de Sowjets
ingestelden registratieplicht. Alle
mannen van 18 tot 30 jaar zouden
zich moeten melden. Er zouden er in
legerwagens naar onbekende bestem
ming overgebracht zijn. Ook zou de
sterkte der Sowjettroepen langs de
Westelijke grens aanzienlijk zyn toe
genomen. De troepen in de omgeving
van Maagdenburg worden op ruim
100.000 man geschat.
VERZETSBEWEGING IN
SOWJET-ZONE.
Voor de eerste maal heeft in de
Russische bezettingszone een verzets
beweging de kop opgestoken. Zij is
genaamd „Das wahre Deutschland"
en heeft in Maagdenburg, Halle en
Dessau een vlugschrift verspreid,
waarin de politiek van het militaire
Sowj ét-bestuur, de Eenheidspartij en
de vóedselvoorziening worden aange
vallen.
Nieuwe toewijzingen
volgens het plan
Marshall
Het administratief lichaarh van
het plan Marshall (E.C.A.) heeft
bekend gemaakt, dat in de 24 uur
vóór Donderdag 17 uur aan Neder
land, Oostenrijk, de drie westelijke t
zones van Duitsland, Denemarken, j
Frankrijk, Griekenland, Noorwegen
en China nieuwe toewijzingen ter
waarde van totaal 14.171.900 dollar
zyn gedaan. Met ingang van heden
zal dé E.C.A. in plaats van wéke-
lijks dagelijks een samenvatting
der toewijzingen geven.
In Frankfort is een erg rumoerige
protestvergadering gehouden tegen
de stijgende kosten van het levens
onderhoud. Het was de rumoerigste
en belangrijkste manifestatie sedert
het einde van de oorlog. Een groot
aantal fabrieken,winkels en kanto
ren waren gesloten, omdat het perso
neel bij de betoging aanwezig was.
Voor de zaal, waarin de vergade
ring werd gehouden, verdrong zich
een menigte van ongeveer twintig
duizend mensen. Toen een Ameri
kaanse jeep, waarin een Amerikaanse
soldaat en een Duitse chauffeur za
ten, zich een weg door de mensen
massa probeerde te banen, werden
de betogers woedend en gooiden de
jeep om.
De soldaat lukte het op tijd uit de
auto te springen. Hij liep echter een
pak slaag op en moest zich met een
hamer verdedigen.
SKtMASTER OP TEMPELHOF
NEERGESTORT.
Een viermotorige „Skymaster" is
op Tempelhof, het Amerikaanse
vliegveld van Berlijn, neergestort.
DODELIJK ONGEVAL BIJ DE
HOOGOVENS.
Donderdag wilde de 67-jarige P.
Klaverweide uit Haarlem een bezoek
brengen aan de stuurman van een
schip, dat in de buitenhaven van de
hoogovens ligt. De stuurman had een
ladder tegen het schip gezet en toen
K. zich daarop bevond werd deze
door een rijdende kraan aangereden.
De man viel tegen de kraan en daar
na in het water. Hij moest met zware
verwondingen naar het Rode Kruis
Ziekenhuis in Beverwijk worden
vervoerd, waar hij later is overleden.
DODELIJK ONGELUK BIJ
OEFENING MET HANDGRANATEN
Tijdens een oefening met hand
granaten op het schietterrein te
Weert is de luitenant J. v. Baal door
een handgranaat getroffen en ge
dood. Een van de projectielen kwam
niet tot ontploffing. Van B stak toen
zijn hoofd boven de loopgraaf uit
om poolshoogte te nemen. Op dat
ogenblik ontplofte de handgranaat.
Hij was bijna op slag dood.
JONGEN DOOR BLIKSEM
GETROFFEN EN GEDOOD
Gisteren zijn te Nederhorst den
Berg de landbouwer G., zijn zestien
jarige zoon en een knecht, die op het
land aan het werk waren, door de
bliksem getróffen. De zoon werd op
slag gedood. De vader en de knecht
zijn er beter van afgekomen.
LUSTELOZE BEURS
Uiteraard was men ter 'beurze
nieuwsgierig naar de inhoud van de
regeringsverklaring, die tégen haTf
twee werd bekend gemaakt, maar
enige stimulans voor de effectenhan
del vermocht de beurs hieruit niet
te putten. Niettemin werd met na
me de passage over de bevordering
der bewegingsvrijheid van het be
drijfsleven met belangstelling opge
merkt en voor zoVer de effecten-
markt op de regeringsverklaring
reageerde, kon worden opgemerkt,
dat de Ned. staatsschuld niet zwak
was, doch weer een fractie verbeter
de. De conversielening 1947 nL kwam
weer juist iets boven de 98 uit, na
een fractie daar benedén te zijn ge
opend. Op de aandelenmarkt uitten
de hoeklieden klachten over het ge
brek aan orders. De markt vertoont
dag in dag uit hetzelfde lusteloze
beeld en het publiek blijft volkomen
inactief.
De staatscourant van heden be
vat o.m. een beschikking ontheffin
gen verbod meststoffenbesluit, een
wijziging - lijst van meststoffen, een
beschikking arbeidstijd in onderne
mingen, waar herenkleding wordt
vervaardigd en een vacantieregeling
1948/1949 voor de timmerfabrieken.
Morgen, Vigilie van het feest van
Maria-ten-hemelopneming, is het een
geboden Onthoudingsdag (verbod van
vleesspijzen). In de Vastenwet is ge
dispenseerd.
STEENKOLEN UIT ONS LAND
NAAR NED. INDIë.
Gisteravond is het Engelse s.s.
„Ocean Angel" uit Rotterdam met
een lading van 9000 ton Nederland
se steenkolen naar Semarang ver
trokken. Deze eerste verscheping
zal van tyd tot tijd door meerdere
gevolgd worden.
De Ned. Indische Gasmaatschap
pij, die deze steenkolen uit ons
land betrekt, wil hiermee de gas-
cokes, welke door de gasfabrieken
in Ned. Indië worden geproduceerd,
verbeteren. Door het verkrijgen van
betere gascokes zullen voordelen
ontstaan voor dé waterstofwinning
en voor de suikerindustrie.
Verschil tussen amnestie en gratie
Het staat thans vast, aldus „Parool"
dat bij de komende feesten op ruime
schaal gratie zal worden verleend.
De voorbereidingen zijn reeds goed
deels voltooid. Van deze koninklijke
gratie zullen zowe«I gewone als poli
tieke delinquenten profiteren. Wij
vernamen, datde nieuwe minister
van Justitie, mr. Wijers, in dezen
nog verder zal gaan in zijn voor
dracht aan de Kroon dan mr. Van
Maarseveen.
In die geest worden in het ont
werp thans wijzigingen aangebracht
nadat de ministerraad gisteren zijn
goedkeuring aan de plannen van mr
Wijers heeft gehecht.
Dat minister Wijers verder wil gaan
dan zijn voorganger wekt, aldus ge
noemd blad, geen verwondering,
want bij de enige rede die de nieuwe
minister als lid van de Eerste Ka
mer heeft gehouden, verdedigde hij
een mildere houding ten opzichte van
de politieke delinquenten dan mr
Van Maarseveen, me:t wi$ hij het in
dit opzicht volkomen oneens bleek.
De gratie zal, zo vervolgt „Parool",
worden verleend 'bij Koninklijk Be
sluit. Wanneer het een amnestie zou
zijn geweest, zou deze -by wet ver
leend moeten worden, zodat het
parlement er zijn oordeel over had
moeten geven. Het verschil tussen
gratie en amnestie is, dat in het
eerste geval de straf geheel of ge
deeltelijk wordt kwijtgescholden, on
geacht het begane strafbare feit, ter
wijl in 't tweede geval allen, die een
zelfde strafbaar feit hebben begaan,
aan hun straf ontkomen, doordat aan
het feit, gedurende een bepaalde tijd
begaan, het strafbare karakter wordt
ontnomen.
Bij het verlenen van gratie is het
horen van de rechtelijke macht
grondwettelijk voorgeschreven. Dit
is ook nu geschied. Over ieder, die
voor de gratie in aanmerking kan ko
men, is het advies van de rechter
gevraagd.
Het verlenen van gratie bij be
langrijke gebeurtenissen in het ko
ninklijk huis is een oeroude zij
het door vele op principiële gronden
aangevo<?hten traditie. Onder de
regering van Koningin Wilhelmina
is gratie gegeven bij haar huwelijk in
1901, de geboorte van prinses Juliana
in 1999, het huwelijk van prinses
Juliana in 1937, bij het 25-jarig èn
bij het 40-jarig jubileum.
In April 1946 is een algemene gra
tie gegeven voor kleine vergrijpen,
begaan in bezettingstijd. Amnestie is
verleend op 6 Augustus 1914 aan
aVen, die zich voor 1 Aug. 1914 had
den schuldig gemaakt aan desertie,
mits zij zich alsnog bij de krijgsmacht
aanmeldden voor 1 November van
dat jaar.
M. P. v. d. WEYDEN
lid van de Tweede Kamer.
Vanmorgen is de heer M. P. v. d.
Weyden beëedigd als lid van de
Tweede Kamer, waarin hij opnieuw
zitting neemt tengevolge van het be
danken van mr. v. Maarseveen, die
minister is geworden. De heer v. d.
Weyden is sedert 1933 lid v. d. Twee
de Kamer. Hoewel 48 jaar oud, be
hoort de heer v. d. Weyden tot de
veteranen in de Kath. fractie der
Tweed Kamer; alleen dr. Kortenhorst
heeft langer zitting. Hij was by de
laatste candidaatstelling in het poli
tiek adviès geplaatst op no. 8, maar
bij de groslijststemming hébben de
kiezers hem gebracht op no. 7, waar
door hij nu weer, na zeer korte on
derbreking, zijn intrede in de Kamer
kan doen.
De heer v. d. Weyden, sedert ver
leden jaar burgemeester van Zeven
hoven, is ook lid van de Prov. Sta
ten, waarin hij enige tijd de func
tie van Gedeputeerde heeft ver
vuld, welke functie hij echter niét
blijvend ambieerde in verband met
zijn lidmaatschap van de Tweede
Kamer.
Zoals bekend neemt de heer v. d.
Weyden een vooraanstaande plaats
in in de organisatie van de boeren
stand, waarin hij de algemene géres-
pecteerde vertrouwensman is.
We mogen er nog even aan herin
neren, dat de heer v. d. Weyden, toen
hij in het politiek advies der K.V.P.
op no. 8 was geplaatst, door de héér
Weiter werd aangezocht voor de lyst-
Welter, waéfrvoor de heer v. d. Wey
den natuurlijk heeft bedankt.
£en koVteii^e...
Eén koorengraan,
wie zal 't verstaan?
behelst tien duizend schooven!
gelooft gij niet
als 't geen gij ziet,
hoe zult gij dit gelooven?
Guido Gezelle
