Lourdes, centrum van de
Pax-Christi-Beweging
VRIJDAG 23 JULI 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Gedurende de Limburgse Lourdes
Bedevaart hebben we ons meermalen
afgevraagd: waarom genieten we
geestelijk meer van deze pelgrims
tocht dan ooit tevoren? Er was wer
kelijk een overgave en innerlijke be
zieling, die wij daarvoor nimmer had
den opgemerkt. Was het. omdat we
weer een eerste maal na al die som
bere jaren het geliefde heiligdom te
rugzagen? Was er een natuurlijke
opgewektheid om het eindelijk terug
krijgen van de mogelijkheid om de
bergen te zien? Waren het de oude
vriendschappen, die herleefden?
Wellicht hebben al die factoren
meegespeeld, maar er kwam bij ver
reweg de meesten. iets anders bij,
ieta heel groots. En dat was: wij ba
den, offerden en beminden weer te.
midden van andere volkeren, die met
ons baden, offerden en beminden. Wij
voelden weer na verscheidene jaren
in de geest van Hem, Die als laat
ste woord aan de wereld gaf Vóór Zijn
hemelvaart: „Gaat en onderwijst alle
volkeren": wij voelden weer de ka
tholieke liefde zonder onderscheid
van ras en volk. En dit gevoel werd
onweerstaanbaar sterk op de plek,
waar de Koningin des Hemels even
innig spreekt met het Pyrenese meis
je, dat Zij tot een H. Bernadette ont
wikkelt als met elke koude, arme,
moderne Nederlander.
Franse katholieke strijders uit de
illegaliteit constateerden met ont
zetting de onchristelijke en per-
soonllijke haat tegen d^ Duitsers
in hun gedachten en gevoelsleven.
Zij verbonden zich tegen het eind
van de oorlog om elke dag een ge
bed te doen en een offer te brengen
voor het Duitse 'volk. Mgr. Théas
thans bisschop van Lourdes
nam de leiding op zich van deze
groeiende, diep christelijke bewe
ging, die zich tot doel heeft gesteld:
Herstel der Liefde onder de men
sen, op de grondslag van het katho
liek geloof.
Daardoor vertrouwt de Pax
Christi-Beweging. tengevolge van
haar gebeden en offers en boven
al van de voorbede van Maria een
christelijke wereldvrede te bewer
ken.
Deze beweging groeit. Van 14
April 1948 werd te Kevelaer een eer
ste algemeen congres gehouden, on
der leiding van Z. H. E. Mgr. dr. G.
Lemmens van Roermond. Sindsdien
heeft Kardinaal Saliège van Toulou
se het beschermheerschap op zich ge
nomen, en 3 Juli 1947 zond Paus Pius
XII een brief met een persoonlijke
zegen voor deze beweging.
Nu menen wij, dat het nodig is, dat
katholiek Nederland weet, dat er 26
Aetherklanken
ZATERDAG
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws. Ochtendgymn. 8.00
Nieuws. Gr.pl. 9.05 Leigh, Sympho-
nie 'V. Walton. 10.00 Kleuterprogr.
10.15 Gr.pl. 11.00 Ziekenbez. 11.45. In
troduction en Allégro voor harp,
fluit, clarinet en strijkkwartet v.
Maurice Ravel. 12.03 Bas en piano.
12.30 Weeroverz.; v. Beeck. 12.55 Zon
newijzer: Rotterdam krijgt rechten
v. Gr. Willem III; 13.00 Strijdkr.;
14.10 Opera „Orphee et Euridice" v.
Gluck. 15.20 Viool en piano. 16.00
Gr.pl. 16.30 Gregoriaans. 17.00 Wig-
dam. 18.30 Strijdkr. 19.00 Nieuws.
E. H. B. O. 19.25 Walter Gieseking.
20.00 Nieuws. Roger Machado, piano.
Allégro de Concierto v. Granados.
20.50 Mozart. 21.25 Vac.vabaret. 22.00
Weekend Ser. 23.00 Nieuws. Psyché
v. Franck; Rudolf Mengelberg.
HILVERSUM II, 415 M-
7.00 Nieuws. Gr.pl. 8.00 Nieuws.
Gr.pl. 9.30 Waterstanden. Koorz.
10.00 Morgenw. ds. F. Oort, Ned.
Herv. pred. Naarden. 10.20, Godfried
Bomans. 10.35 Marion Anderson. 11.00
Arbeidersuitz. 12.30 Weerpr. Gr.pl.
13.00 Nieuws. Zang m. orgel. 14.00
Het Ned. lied. 14.15 Gev. progr. 15.15
Sheherazade: Rimsky-Korssakov 16.00
Het historisch materialisme. 16.15
Gr.pl. 16.45 Sportpr. Gr.pl. 17.30
Klankb. Olymp. Spelen. 18.00
Nieuws. Metr. ork. 19.00 Art. staal
kaart. 19.30 Wie komen in Aug. in
A'dam en wie niet: De Geref. 20.00
Nieuws; act. v. zon en zomer. 21.00
Schrammeln. 22.203 Omr.ork.: Go-
pak v. "Moussorgsky. 23.00 Nieuws.
Gr.pl.
30 Juli te Lourdes een groot Pax
Christi-congres is. Daaraan nemen
deel de Kardinalen Griffin van West
minster, Von Preysing, Saliège van
Toulouse, benevens veel bisschop
pen.
Moeten wij hier in Nederland ook
niet deelnemen aan deze nieuwe en
heilige wereldbeweging, die het ge
heim van het Mystieke Lichaam van
Christus en de liefdesgemeenschap
van alle christeneh onder Maria's lei
ding intenser wil doen beleven?
We zouden willen vragen, aan al
len die dit begrijpen, doe mee met dit
zeer ernstige bidcongres! Honderd-
twintig mannen en vrouwen, jongens
en meisjes zullen Katholiek Neder
land vertegenwoordigen.
Maar hun aanwezigheid betekent
slechts weinig, wanneer zc niet ach
ter zich weten het gebed van de ve
len, die thuis moesten blijven.
We zouden willen vragen aan onze
zieken: thuis of in het ziekenhuis of
sanatorium: hun offer en hun gebed.
Onze zieken zijn immers de uitver
korenen. die zichtbaar Jezus' lijden
dragen.
Wij vrag^p het gebed van de kloos
terlingen, vooral van de beschouwen
de orden. Wij vragen van allen gebed,
offer en medeleven. Wij durven vra
gen voor deze beweging het offer van
het laten opdragen van H.H. Missen.
En speciaal aan ouders en onderwijs
krachten het gebed der kinderen.
Wie de tekenen van deze tijd ver
staat, moet wel voelen, wat Maria
suggereert vanuit Haar Heiligdom.
Inlichtingen en gebedsplaatjes bij
het voorlopig secretariaat der Pax
Christi-beweging in Nederland: „De
Rees", Brummen (Gld.).
Amerikaans echtpaar vond stoffelijk
overschot verongelukte zoon terug
Met het s.s. „Veendam" arriveerden
hedenmorgen de heer en mevrouw
Ellis S. Middleton van Stamford
(Connecticut) die voor een „thank
you tour", zoals zij het noemen, een
maand lang in Europa zullen door
brengen, om al degenen te bedanken,
die er toe hebben medegewerkt om
de overblijfselen terug te vinden van
hun zoon, capt. Ellis S. Middleton.
die in September 1944 in de strijd
om Arnhem met zijn vliegtuig werd
neergeschoten.
„Direct na de bevrijding, zo vertelt
de heer Middleton, „hoorde ik, dat
mijn zoon was neergeschoten boven
het Reichswald. Niemand wist ech
ter, waar hij begraven lag en de
Duitsers stuurden ook zijn identiteits
papieren niet terug. In Juni 1945 ver
nam ik echter reeds, dat een Duitse
houtvester, Karl Riemer uit Magde-
born, op het ogenblik dat een Ame
rikaans vliegtuig neerstortte, zich op
enige honderden meters afstand be
vond en gezien had dat Duitse para
chutisten de piloot begroeven in het
bos. Riemer en zijn vrouw hebben,
toen de Duitse soldaten waren ver
trokken, een houten kruis boven het
graf van de hun onbekende piloot
opgericht en er een stuk van de pro
peller aan bevestigd ten teken, dat
er een geallieerde soldaat lag begra
ven. Daar de plaats overeenkwam
met die, waar het vliegtuig van mijn
zoon was neergestort, vermoedde ik,
dat de door de- Duitsers begraven
vlieger mijn zoon was. Ik heb toen
30.000 circulaires, die een beschrij
ving van mijn zoon en van zijn ge
schiedenis bevatte, door Noord-West
Europa laten verspreiden. Een Duitse
katholieke priester liet ze in Duits
land drukken, daar het niet mogelijk
was mijn circulaires over de grens te
krijgen. Als gevolg van deze actie
ontving ik honderden brieven, die
voor mij dikwijle waardeloze gege
vens bevatten, doch die ik altijd
doorzond naar de Amerikaanse leger-
autoriteiten, die er dankbaar gebruik
van maakten. Zo kwam het, dat hon
derden geallieerde soldaten werden
gevonden, die men anders nooit op
het spoor zou zijn gekomen. In Ne
derland ondervond ik enorm veel
hulp van de heer Bennink uit Apel
doorn, waar ik nu een week ga loge
ren en van de heer Librand uit Gen
nep, die ik ook ga bezoeken. De tal
loze anderen, die mij hielpen, kan ik
onmogelijk persoonlijk gaan bedan
ken
Hoe mijn zoon eindelijk werd ge
vonden, zal ik u vertellen. De hout
vester Riemer was na 1945 naar de
Russische zone verhuisd. Toen hij in
het begin van dit jaar terugkeerde
naar Magdeborn, bezocht hij weer
het graf van de onbekende geallieer
de piloot en zag toen tot zijn verba
zing, dat op het graf een geschilderd
kruis stond opgericht, waarop stond
„Unknown German soldier". Onmid
dellijk wendde hij zich tot de leger-
autoriteiten, die toen eindelijk inza
gen, dat de suggesties door vader
Middleton aan de hand gedaan, wel
eens juist konden zijn. Ze exhumeer-
de de resten van de man, die in het
Reichswald begraven lag. Na een
voorlopige identificatie aan de hand
van het gebit, die vrijwel klopte, zon
den zij mij ter verdere identificatie
vier sleutels op, die bij de overblijf
selen waren gevonden. Een daarvan
herkende ik als een contactsleuteltje,
dat behoorde bij een auto, die mijn
zoon, voor hij in het leger ging, bezat.
Deze wagen was echter reeds lang
verkocht. Door de gehele Verenigde
Staten heb ik het spoor van deze wa
gen, die reeds vier a vijfmaal in an
dere handen was overgegaan, ge
volgd, tot ik hem eindelijk vond.
Het sleuteltje paste en dit gaf de
zekerheid, dat het lijk, in het Reichs
wald even over de Nederlandse grens
opgegraven, inderdaad dat van mijn
zoon was. Hij ligt nu begraven op het
Amerikaanse kerkhof in Ncuville-en-
Condrez in België en zal volgend jaar
naar Amerika worden overgebracht
voor bijzetting op het Arlington na
tional cemetery in Ft. Myer (Virgi
nia). Wij gaan zijn graf bezoeken en
zullen voorts zoveel mogelijk doen
om de ontbrekende schakels in dit
gebeuren te vinden. Wij slaan daarom
onze tenten op bij de heer Bennink,
die als civiel lid van een der Ameri
kaanse „Search-Temas", welke geal
lieerde soldaten die in Europa zijn
begraven opspoort, en waarvan twee
speciaal tot opsporing van mijn zoon
waren bestemd, zoveel prachtig werk
heeft gedaan. Ook Karl Riemer in
Magdeborn en de Duitse priester gaan
wij bezoeken. Voorts zullen we naar
Zwitserland, Frankrijk en Engeland
gaan".
ANDERHALF JAAR ONSCHULDIG
GEZETEN?
Uit het Huis van Bewaring te A'dam
is gisteren ontslagen de 34-jarige
chauffeur A. A .M., die anderhalf jaar
geleden tot twee jaar gevangenisstraf
werd veroordeeld, omdat hij een post
pakket met 80.000 gulden zou hebben
gestolen, dat door het hoofdkantoor
van de Amsterdamse Bank in de
hoofdstad naar het bijkantoor in Axel
was verzonden. Aan de hand van ver
klaringen, afgelegd door de voorma
lige politie-deskundige Van Ledden
Hulsebos en de grafoloog dr. Hesse-
ling, achtte de rechtbank indertijd
M.'s schuld bewezen. De particuliere
detective J. de Haan, oud-rechercheur
van politie ,is er na onderzoek van 2
maanden in geslaagd nieuw licht in
de zaak te brengen. Door zijn toe
doen is verleden week Maandag een
vrouw gearresteerd, die bekend heeft,
dat zij schuldig is' aan het feit, waar
voor M. werd veroordeeld. Vermoe
delijk in September zal het Hof de
zaak opnieuw in behandeling nemen.
De dagtaak
iis niemand te zwaar met Mijnhardtj'es.
|ZÏ£_nemen moeheid en loomheid weg.
HAAGSE TUCHTRECHTER.
De Haagse tuchtrechter sprak recht
en veroordeelde Hendrika M. te
Noordwijk aan Zee tot 100.boete
wegens het verkopen van een ge
bruikt motorvoertuig voor 750.
hetgeen hoger is dan toegestaan in
gevolge de Prijzenbeschikking Ge
bruikte Motorvoertuigen No. 1. De
grossie-detaillist M. te Leiden had
zich vervolgens te verantwoorden
wegens het verkopen aan kleinhan
delaren van 24J>2 kg. appelstroop
voor de prijs van 1.per kg. Dit
mocht M. niet gelukken. Hij kreeg
400.boete met voorwaardelijk
nog eens 100.*n 3 maanden slui
ting met een proeftijd van 2 jaren.
Ten slotte werd B. te Zoeterwoude
als vennoot ener firma veroordeeld
tot een boete van 1'5000.wegens
het verkopen van plantenschalen
voor te hoge prijzen.
Christiansen voor zijn rechters
Zware overtreding van oorlogsrecht
bewezen geacht
Zoals gisteren in een gedeelte on
zer oplaag vermeld, is tegen Chris
tiansen twintig jaar geëist met af
trek Van voorarrest.
Aan het requisitoir ontlenen we
het volgende:
Mr. Fikkert wijst er op, dat Chris
tiansen behoort tot de drie voor
naamste Duitsers, die verantwoorde
lijk zijn voor de gang van zaken in
Nederland in de1 bezettingstijd. En
ook uit hoofde van die hoge positie
moet de schuld van Christiansen
worden bepaald. Mr. Fikkert brengt
verder naar voren, dat onderzoek in
de zaak Christiansen zeer werd be
moeilijkt door het ontbreken van
archief-materiaal en van voorname
lijk Duitse getuigen. Een der weini
gen die werden uitgeleverd door de
bezettingsautoriteiten, was Von Wüh-
lisch, die onder de druk van het
verhoor van getuige tot verdachte
werd en daarom de hand aan zich
zelf sloeg. Dit heeft ertoe geleid, dat
aan Christiansen slechts drie feiten
ten laste werden gelegd: het dood
schieten van gijzelaars na de gebeur
tenissen in Rotterdam en Haarlem
en de vergeldingsmaatregelen inzake
Putten. De terugvoering van de Ne
derlandse officieren in gevangen
schap is buiten beschouwing gelaten.
Het nemen van gijzelaars is op
zichzelf niet te veroordelen, maar
daarmee is r.og geenszins beslist, dat
men de gijzelaars ook mag doden.
Schuldig aan het neerschieten
van gijzelaars.
Naar het oordeel van de procureur
fiscaal is inzonderheid het terecht
stellen van de vijf gijzelaars in Goirle
bepaald strijdig met het oorlogsrecht.
Een repressailledaad op gijzelaars zal
slechts dan gerechtvaardigd kunnen
zijn, wanneer de dader of daders
van een aanslag niet kunnen worden
gevonden en door het uitblijven >an
verdere maatregelen de veiligheid
van de bezetter in groot gevaar zal
worden gebracht. Volgens de procu
reur-fiscaal is aan deze voorwaar
den bij het fusilleren van de vijf
gijzelaars te Goirle allerminst vol
daan. Christiansen daarom is schul
dig, omdat hij als militair bevelheb
ber verantwoordelijk is voor het
neerschieten van deze gijzelaars zon
der afwachten of de daders van de
spoorwegaanslag, die Schreieder
reeds op het spoor was, gearresteerd
zouden worden. Ondanks de inter
ventie van Rauter en Schreieder,
weigerde Christiansen elke opschor
ting van de executie.
Ook ten aanzien van het tweede
punt in de tenlastelegging achtte de
procureur-fiscaal Christiansen schul
dig aan overtreding van het oorlogs
recht. Over een politie-onderzoek
naar de dader wordt niet gespro
ken. Integendeel: Christiansen
drong er bij de Rijkscommissaris op
aan om twee dagen na de aanslag te
Haarlem de tien gijzelaars in de
Bloemendaalse duinen te laten fu
silleren.
Ten aanzien van de Puttense af
faire verwijst mr. Fikkert haar de
verklaring van von Wühlisch en
Christiansen zelf, dat het vitale be
vel voor de verwoesting van Putten
door Christiansen een vaststaand
feit is.
De procureur merkte voorts op,
dat de Duitse politie ongetwijfeld in
het algemeen de meeste schuld heeft
aan het terreur-regiem in Nederland,
niet de Wehrmacht, Christiansen
speelde een secondaire rol, Christian
sen was echter geen nul in politieke
zaken. Ik geloof ook niet, aldus mr.
Fikkert, dat hij van misdadige in
borst in de gewone zin van het
woord is. De procureur-fiscaal meen
de in ieder geval, dat aan onze on
schuldige doden zowel als aan de
toekomst van de nog in de kinder
schoenen staande rechtspraak om
trent oorlogsmisdrijven de ver
plichting geldt het vergeldingsele
ment in de opgelegde straf niet te
verwaarlozen.
Een meester in het ontwijken.
De procureur-fiscaal kwalificeerde
Christiansen als een grootmeester
in het ontwijken van rechtstreekse
antwoorden, in het zich niet herin
neren van bepaalde feiten en in het
verwijzen naar hetzij de adviezen
van zijn staf, hetzij naar door hem
van hogerhand ontvangen bevelen.
Het mag dan zijn, dat volgens
Rauter verdachte voor zijn kamera
den en ondergeschikten een zeer
goed mens is geweest, uit het ge
heel der gegevens komt een beeld
naar voren van een „wehrmachtsbe-
fehlhaber", die, voortgekomen uit de
nationaal-socialistisohe gelederen,
een ogendienaar was van Goering
en Hitier, meer als partij vriendje en
generaal honoris causa dan als be
kwaam militair deskundige in een
machtspositie is geplaatst, van waar
uit hij, in stede van op grond van
eigen kennis en inzicht een mens
waardig bezettingsregiem te onder
houden en zich tegen excessen te
verzetten, niets in het belang van
het Nederlandse volk heeft onder
nomen en aan het systgem van ver
gelding en terreur heeft medege
werkt, zich dekkend naar onderen
op de adviezen van zijn staf en ove
rigens eenvoudig varend op het
kompas van de hem van bovenaf
verstrekte bevelen.
De procureur-fiscaal acht de ten
laste gelegde feiten wettig en over
tuigend bewezen en vorderde een
gevangenisstraf voor de tijd van
20 jaar met aftrek van de tijd door
verdachte sinds 15 Januari 1946 is
bewaring doorgebracht.
Pleiter vraagt ontslag van
rechtsvervolging.
Mr. J. H. Arnold, verdediger van
generaal Christiansen, drong aan op
een rechtspraak zonder vooroordeel
Men kan de „Wehrmachtsbefehls-
haber" die in Nederland het bevel
voerde, niet vergelijken met de mi
litaire bevelhebbers in België en
Frankrijk. Deze laatsten hadden
rechten, welke Christiansen nooit
heeft gehad. Rauter had in ons land
veel grotere bevoegdheden. Hij staat
in naam onder de Rijkscommissaris,
maar in werkelijkheid stond hij er
naast. (Rauter hief afwerend-'de
hand op en schudde van neen).
iTitvoerig ging de verdediger in op
de betreffende bepalingen in het
landoorlogsreglement en concludeer
de, dat Christiansen in geen van de
ten laste gelegde beschuldigingen dit
reglement heeft overtreden.
Komende tot de strafbaarheid van
de daden van Christiansen bestreed
pleiter, dat Christiansen zich aan
overtreding van het oorlogsrecht
heeft schuldig gemaakt en in Putten
gehandeld zou hebben in strijd met
de menselijkheid. Concluderende,
vroeg mr. Arnold verdachte te ont
slaan van rechtsvervolging subsidiair
deed hij een beroep op noodtoe
stand. Een tweede grond voor straf
loosheid achtte verdediger het be
vel. Ten slotte verwees de, raads
man naar art. 37 van het wetboek
van strafrecht.
De procureur-fiscaal repliceerde,
waarna Christiansen het laatste
woord kreeg en dit samenvatte in
één yoord: „nein", en daarmede was
de zaak afgelopen.
Uitspraak op 5 Augustus tien uur.
Wilt.U iets weten?
Vraag: Waar wordt een cursus
gegeven ter verkrijging van het tex-
tielvakdiploma?
Antwoord: Het is niet duide
lijk, welk diploma vragensteller be
doelt. Voor toekomstige werkne
mers is er een opleiding aan de Leid-
se Textieldagschool, Herengracht 36
38, en voorts scholen te Enschede,
Eindhoven en Tilburg. Een oplei
ding voor het brevet van de textiel
handel wordt over het gehele land
in avondcursussen gegeven door het
Bureau Vakopleiding van de Vak
groep Detex, Grimburgwal 15.
Amsterdam. Voor de opleiding tot
bedrijfsleider of fabrikant is er een
middelbare textieldagschool te Til
burg en een Hogere Textieldag
school te Enschede.
Vraag:) De kortste weg per fiets
van Leiden naar Maastricht via Den
Bosch.
Antwoord: Leiden, Alphen,
Bodegraven, Woerden, Harmeien,
Oudenrijn, Vreeswijk, Vianen, Ever-
dingen, Deil, Zaltbommel, Hedel,
's-Hertogenbosch, Best, Eindhoven,
Weert, Keipen, Grathem, Maas-
bracht, Sittard, Maastricht 223 k.m.
Vraag: De kortste weg per fiets
van Leiden naar Veenhuizen.
Antwoord.: Leiden, Alphen, Bo
degraven, Woerden, Utrecht, Soester-
berg, Amersfoort, Nijkerk, Putten,
OMMENSE WETHOUDERS
TROKKEN HUN JASJE UIT.
In Ommen, waar een houten zo
merhuisje werd gebouwd, gelastte de
politie het stopzetten van deze
bouw, omdat er geen vergunning
was verleend door het College van
Algemene Commissarissen voor de
Wederopbouw. De wethouders Im-
mink en Seinen waren echter van
mening, dat de bouw wel geoorloofd
was. Zij gelastten de aannemer het
werk voort te zetten, trokken hun
jasje uit en gingen zelf mee bou
wen. De politie maakte hierna tegen
beide heren proces-verbaal op.
Van het departement van Weder
opbouw en Volkshuisvesting verne
men wij hierover, dat geen vergun
ning was aangevraagd bij het Col
lege van Algemene Commissarissen.
Het doorbouwen, nadat de lastge
ving het werk stop te zetten is ver
strekt, wordt als misdrijf beschouwd.
Volgens inlichtingen, die wij van
de beide wethouders ontvingen, be
roepen deze zich er op, dat de mi
nister hen tijdens een audiëntie had
gezegd, accoord te kunnen gaan met
de bouw van zomerhuisjes, waar
voor het benodigde hout voor 90
procent uit de bassen rond Ommen
komt. Naar de wethouders verder
meedeelden kregen zij echter geen
medewerking van het Provinciaal
Bureau Wederopbouw Overijssel te
Zwolle. Dè woningen zouden bedoeld
zijn als noodwoningen, die gedurende
tien jaar permanent bewoond mogen
worden en daarna ter beschikking
moeten worden gesteld van zomer
gasten.
De wethouders zeiden, te willen
doorzetten en een gevangenisstraf te
willen diskeren. i Het departement
van Wederopobuw en Volkshuisves
ting deelde echter mee, dat de bouw
is stopgezet. Deze mag pas worden
voortgezet, wanneer eventueel als
nog een vergunning is verstrekt door
het College van Algemene Commis
sarissen.
DE PRI.TSBEHEERSING.
De Leidse prijsbeheersing was we
derom actief Onder meer werden
verscheidene exploitanten van con
sumptie-tenten geverbaliseerd we
gens het in rekening brengen yan te
hoge prijzen. Het zijn veelal mensen
met een smalle beurs, broodbezor
gers, ambachtslieden e.d., die in zul
ke tenten hun middagboterham ge
bruiken. Scherp toezicht op de prij
zen is dan ook alleszins gemotiveerd.
Van geheel andere aard was de
verbalisering van een firma te Sas-
senheim, die uit dumps afkomstige
vliegtuigwielen in de handel bracht.
Naar aanleiding van een klacht over
te hoge prijzen voor deze wielen,
welke voor verschillende doeleinden,
o.a. als wielen voor kleine voertui
gen worden gebruikt, werd'een on
derzoek ingesteld dat aan het licht
bracht, dat voor duizenden guldens
aan ongeoorloofde winst was ge
maakt.
Harderwijk, Elburg, Zwolle, Meppel,
Ruinen, Beilen, Assen, Veenhuizen.
240 k.m.
Vraag: De kortste weg per fiets
van Roelofarendsveen naar Beekber
gen (Gelderl.)
Antwoord: Roelofarendsveen,
Alphen, Bodegraven, Woerden,
Utrecht, Amersfoort, Voorthuizen,
Nieuw Milligen, Apeldoorn, Beekber
gen. 134 k.m.
Vraag: Naar aanleiding van een
vorige vraag, is een paling èen zoog
dier? In de zomer kan men in het
flap in de sloten heel kleine pa
linkjes van 4 c.m. of nog kleiner vin
den.
Antwoord: De paling is geen
zoogdier, want na het afzetten der
eieren in de Sargassozee sterven de
ouden. Die kleine exemplaren zullen
niet tot de hier bedoelde palingen
behoren. Waarschijnlijk heeft vra
gensteller de z.g. glasaaltjes op het
oog. Deze worden vooral i nde kust
streken aangetroffen.
Vraag: Hoe wordt ik stewardess
bij de scheepvaart?
Antwoord: Het is momenteel niet
gemakkelijk een dergelijke betrek
king te vinden, want practisch overal
bestaat een overcompleet. Een van
de eerste vereisten is echter een be
hoorlijke kennis van de moderne
talen, terwijl enige ervaring in het
restaurantbedrijf tot aanbeveling
strekt. Nauwkeurige inlichtingen
over de mogelijkheid tot plaatsing
kunnen o.a. worden ingewonnen bij
mej. Knape, directrice linnenkamer
bij de Holl. Amerika-lijn of bij de
Gew. Arbeiasbureaux.
TEGEN WIL EN DANK
DOOR PERCY KING
19)
August kleurde. De vraag deed
hem onaangenaam aan. Doch er hielp
geen ontkennen aan. Dus zeide hij:
„Ik was de nachtklerk. Pas enkele
dagen ben ik als hoteldetective werk
zaam."
Deschaumps grinnikte beledigend.
„Alzoo promotie gemaakt omdat je
zo voorkomend was de inbrekers
niet in hun bezigheid te storen?"
August klemde de kaken opeen De
man was een gast. Tegenover gasten
had hij alle toegevendheid in acht
te nemen, zo luidde zijn instructies.
Toch klonk zijn toon enigszins
stroef toen hij antwoordde; „Zoudt
u mij willen zeggen, welk verband u
er tussen legt?''
„Neem het niet verkeerd op jon
geman! Het was allerminst mijn be
doeling u te beledigen." Toon en hou
ding van Deschamps hadden een al
gehele verandering ondergaan. „Ik
las de krantenverslagen en daaruit
herinner ik me uw naam. Ook, dat
u geen blaam reft. .Aangezien ik niets
van waarde bij me heb en maar op
de doorreis ben, zullen ze bij mij
geen goede vangst hebben. Vandaar
dat ik met 'n gerust gemoed in het
„Sint Olaf" afstapte. Het staat goed
aangeschreven, de tarieven zijn
goedkoop en het is er voor iemand
op leeftijd rustig. Zoiets bevalt me."
„Uw gunstig oordeel wordt in ho
ge mate op prijs gesteld, meneer,"
antwoordde August zakelijk.
„Kom bij me zitten. Ik ben enigs
zins hardhorend."
Met tegenzin voldeed Söderman
aan het verzoek.
„Mijn naam is Victor Deschamps,
vervolgde het kunstbeen. „Gewezen
privaat-docent in de philosophic.
Misdaad interesseert me. Een stok
paardje van me: misdadigers te be
studeren, hun methoden na te gaan.
Er zit doorgaans meer in dan een
leek vermoedt Neem het geval met
de brandkast hier. Welke misdadiger
zou haar hebben geforceerd als hij
niet had geweten, dat het bijzonder
kostbaar halssnoer van barones de
Béringuard zich er in bevond? Denkt
Lu er ook niet zo over?"
„De politie meent het meneer,"
antwoordde August ontwijkend, „en
die zal het beter weten dan ik."
„Ja maar ik zou graag uw eigen
opinie vernemen?'
„Ik ben het met haar eens."
„Wanneer ik al% buitenstaander het
mag zeggen niet dat mijn oor
deel enig gewicht in de schaal legt
dan werd u naar de vierde verdie
ping ontboden met geen ander oog
merk de inbreker of inbrekers voor
een twintig minuten het terrein vrij
te laten, Toen u terug kwam was de
zaak voor elkaar."
August knikte „Zó moet het ook
gebeurd zijn."
„Als u van mij een tip wilt aan
nemen tracht die mevrouw Hangö
op te sporen, die er in slaagde, u ge
ruime tijd van uw post te roepen."
„Ik heb haar signalement de poli
tie doorgegeven, meneer, en zij is
op zoek naar haar."
Weer grinnikt Deschamps op zijn
onhebbelijke manier. Onwillekeurig
dacht August aan het gesnater van
een papagaai. Hij wachtte af, wat
zijn onsympathiek gezelschap ver
der zou informeren. Lang verkeerde
hij niet in het onzekere. Deschamps
vroeg: „Zag iemand baron de Bé
ringuard het halssnoer in bewaring
geven?"
•„Natuurlijk de dienstdoende
klerk."
„Toch betwijfel ik of hij wist, welk
kostbaar stuk in de safe werd gede
poneerd."
„Ja? Dan vergist u zich. Folmer de
klerk deelde de gérant mee dat de
baron hem het halssnoer had laten
zien."
„Werkelyk? Zegt het u niets?"
August schudde het hoofd.
„Nu als ik de loopbaan van detec-
tiver had gekozen, zou ik er heel an
ders over denken. Jongeman, hier
liggen gegevens voor het grijpen! Ik
zou beginnen met na te gaan, of
iemand anders dan de klerk het
halssnoer onder de ogen kan heb
ben gehad. Was ik zo ver, dan on
dervroeg ik iedereen, die zich op dat
ogenb7ik in de hal bevond, en ik
maakte geen onderscheid tussen man
en vrouw. Iemand kan bijvoorbeeld
hebben gehoord hoe de baron de
klerk vroeg of de brandkast wel so
lide was van zijn standpunt een
zeer logische vraag en die iemand
kon heel goed de inbrekers een tip
verstrekken."
August had belangstellend geluis
terd. „Best mogelijk, dat u de spij
ker op de kop slaat?" antwoordde
hij terughoudend. „Het is trouwens
,ook de mening van de politie."
„Ik voor mij acht het geenszins uit
gesloten Deschamps liet zijn stem
dalen, dat de aanbrenger onder het
personeel schuilt. Ik ga zelfs een stap
verder. Een van het personeel kan
de dief zijn. In dat geval is de hele
inbraak een comedie geweest. Hij
gapte het begeerde voorwerp en deed
het voorkomen alsof de brandkast
geplunderd was?'
„Alles goed en wel," weerlegde
August maar dan zou hij de combi
natie gekend moeten hebben om de
safe te openen."
„Hoe was zij die nacht?"
„Dat zoudt u meneer Elmblad, de
gérant dienen te vragen?'
„Kende u de combinatie niet?"
„Neen!"
„En als nu iemand eens na midder
nacht iets kostbaars wenste te depo
neren?"
„Dan is het voorschrift de gérant
te waarschuwen."
„Afgaande op de krantenverslagen
mocht de brandkast feitelijk die
naam niet hebben. Een onthulling,
die het „Sint Olaf" geen goed zal
doen. Maar nu een ander praatje
Bent u vroeger niet bij een sloten
maker werkzaam geweest?"
August wiens toorn onder de on
bescheiden ondervraging meer en
meer was gerezen kon zich niet lan
ger inhouden. Heftig viel hij uit:
„Hoort u eens hier, meneer of pro
fessor Deschamps. U bent een gast
van het „Sint Olaf", ik een onderge
schikte. Onze orders luiden ten op
zichte van de gastep de grootst mo
gelijke voorkomendheid in acht te
nemen, maar alles heeft ten slotte
zijn grenzen. Ik geef niemand het
recht mij als een schobbejak te be
handelen, begrepen? En komt er nu
maar eens rond voor uit wat u bent
een detective of een bemoeizieke
oude tante?"
De haakneus scheide zich een ogen
blik van de punt van de'kin en de
man met het kuntbeen lachte ras
pend. „Het laatste, mijn jonge griend
aL moet ik een kleine correctie aan
brengen. Een bemoeizieke oude kerei
Maar ik meen het goed met u; ik
wilde alleen maar eens. weten welk
vlees ik in de kuip heb! U kunt er
zeker van wezen, dat de verzeke
ringsmaatschappij een dikkke belo
ning uitlooft voor degene, die haar
het gestolen halssnoer weet terug te
brengen. Waarom zult u de gelukki
ge niet zijn? Ik ging er zelf op uit
als ik niet lichamelijk gebrekkig was.
U verheugt zich in het bezit van ge
zonde benen en van gezonde herse
nen. Ik heb prima hersenen, maar de
benen.... o'ala! Om die reden stel
ik u 'een soort compagnonschap voor.
Houd gasten en personeel van het
„Sint Olaf' terdege in de gaten speur
na, of ze niet de een of andere duis
tere bladzijde in hun verleden heb
ben. Heb je enig houvast, doet het
dan rustig aan. Laat de verzekerings
maatschappij gerust een poosje in de
rats zitten; het gevolg is, dat zij de
uigeloofde beloning verhoogt. Dan
pas sla je toe. Stel mij geregeld op de
hoogte. Heb ik je een tip gegeven,
die tot ontdekking van de dief leidt,
dan betaal je mij tien procent Afge
sproken?"
(Wordt vervolgd).
