S)e £eid6eSoti4a/nt Geheel Italië in grote opwinding Moskou werpt de schuld op het Westen Vroegere Tsjechische minister van Justitie voor de rechtbank DONDERDAG 15 JULI 1948 39ste JAARGANG No. 11441 Directeur: C. M. VAN HAMERS VELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" COMMUNISTEN VERWEKKEN ONRUST IN ITALIË Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. f 4.65 Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Dr Beel aan 't werk HET is duidelijk, dat er spoed wordt gemaakt met de kabinets formatie. Het is óók duidelijk, waarom dat gebeurt. In Indië heerst het alleszins gemo tiveerd verlangen, dat er aan de toe stand van onzekerheid een einde komt. En de gebeurtenissen van de laat ste tijd demonstreren, dat er snel ge handeld móet worden. De heer Beel heeft de opdracht ont vangen voor de vorming van een parlementair kabinet,." dat een zo groot mogelijk vertrouwen van c^e Tweede Kamer geniet. Een parlementair kabinet. In deze tijd, die vereist een krachtig en door tastend handelen, is een parlemen tair kabinet een kabinet, dat steunt op een meerderheid van par tijen in de Tweede Kamer zeer gewenst. Een parlementair kabinet, dat een zo groot mogelijk vertrouwen in de Tweede Kamer geniet. Zeker, als blijkt dat alleen een combinatie van K.V.P. en P. v. d. A. mogelijk is, dan zou formeel aan de opdracht zijn voldaan. Maar duidelijk is toch, zoals wij gisteren schreven, de bedoeling, dat getracht moet worden een ka binet te vormen, dat steunt op meer dere partijen. Dat stemt ook overeen met de wens van ongetwijfeld de over grote meerderheid der katholieken, die wèl willen samenwerken met de P. v. d. A., maar die veel gewenster achten een samengaan met de P. v. d. A. en anderen, dan een uitsluiten de „coalitie" met de P. v. d. A. Bovendien is er nog de overwe ging de zeer belangrijke overwe ging dat K.V.P. en P. v. d. A. sa men niet de 2/3 van de Tweede Ka mer vormen, nodig voor aanneming van de Grondwetsherzeining in tweede lezing. •Minister Beel heeft een zeer zwa- Hij zal alles moeten doen wat mo gelijk is, om een kabinet te vormen, op bredere basis dan het nu demis sionaire. Dat hierbij de P. v. d. A. mede werking zal verlenen, willen wij ver- wachen. Een artikel in „Parool" van gister avond van Pieter 't Hoen, die alleen wil een samengaan van P.v.d.A. en K. V.P., a priori en absoluut uitsluitend alle andere mogelijkheden ach ten wij niet toonaangevend voor de mentaliteit in de P. v. d. A. Indien die mentaliteit wel zó ware, dan zou de P. v. d. A. niet langer kunnen wor den beschouwd als een partij, die vóór en boven alles 's lands belang wil dienen. Als de kabinetsformateur slaagt in de vorming van een kabinet, steu nend op vier partijen, dan is dat, naar onze besliste overtuiging, rela tief de beste en absoluut een goede oplossing. Moge de heer Beel zó sla gen! KABINETSFORMATEUR ONTVANGT FRACTIELEIDERS De kabinetsformateur, dr Beel voert in de loop van vandaag en mor gen besprekingen over de vorming van een lAbinet met de leiders der Tweede Kamer-fracties van de K.V.P. de Partij van de Arbeid, de C.H.U. en de V.V.D. Opening van de Staten-Generaal DOOR DE MINISTER-PRESIDENT Naar de „N.R.Crt." verneemt, zal de opening van de nieuw gekozen Staten-Generaal op Dinsdag 27 Juli niet door de Prinses-Regentes gebeu ren, maar door diegene, die op dat ogenblik minister-president zal zijn Pogingen om te bevoegder plaatse te vernemen wat het motief van dit be sluit was/ leverden geen resultaten op. Er zij op gewezen, dat toen in 1946 op 3 Juli het nieuwe kabinet tot stand was gekomen, de opening van de Staten-Generaal op 23 Juli in een troonrede, uitgesproken door de Ko ningin, geschiedde. Er bestaat in derdaad een gebruik, dat de opening onder een demissionnair kabinet niel door het staatshoofd zelf geschiedt, vooral ook omdat het uit de aard der zaak nog niet mogelijk is een rede uit te spreken, die een belangrijk staatkundig programma inhoudt Mocht op 27 Juli een definitief kabi net reeds zijn opgetreden en er dus wel een rede uitgesproken kan wor den, die een nieuw programma in houdt, dan zou dus de opening door de minister-president een afwijking zijn van wat men gebruikelijk mag noemen. Uitverkoop textiel goederen Het ministerie van Economische Zaken deelt mede, dat aan de tex- tiel-detailhandel de gelegenheid zal worden geboden, om binnenkort een uitverkoop te houdenGedurende een periode van ongeveer 14 dagen zal de detailist tcxtielgoederen vrij of tegen verlaagde puntenwaardering n»en verkopen, mits hij de prijzen It minstens 10 verlaagt. DE AANSLAG OP TOGLIATTI /"•EHEEL ITALIë verkeert in een toestand van grote opwinding als ge volg van de moordaanslag, die, zoals gisteren gemeld, gepleegd is op de leider der Italiaanse communisten, Togliatti. Het ziet er naar uit, dat de communisten met alle kracht deze gelegenheid aangrijpen om te pogen de regering omver te werpen. Zy hebben in het parlement een motie ingediend, waarin het kabinet-de Gasperi voor de aanslag verant woordelijk wordt gesteld. In vele steden is het tot ernstige botsingen ge komen. Leger en politie zijn gealarmeerd. Een algemene landelijke sta king is afgekondigd tegen heden. Toen Togliatti gistermorgen door een uitgang in een nauw zijstraatje het parlementsgebouw te Rome verliet, vuurde plotseling een jongeman vier schoten op hem af. Getroffen in het hoofd, de milt en de borst, viel Togliatti neer. Hij is onmiddelijk in een ziekenhuis geopereerd. Zijn toe stand is zeer ernstig. De dader werd gegrepen. Hij is eên 25-jarige stu dent in de rechten, Pallante geheten. Pallante, die zich na de aanslag zeer rustig gedroeg, zeide, tot geen politieke partij te behoren. Hij verklaar de, Togliatti te beschouwen als een vijand van het Italiaanse volk en niet te kunnen dulden, dat deze de verga derjngen van de Kominform bij woonde. Een krachtproef voor de Gaspari De eerste reactie van minister-pre sident de Gasperi was: „Dit is het ergste, wat ons kon overkomen". Hij bracht een bezoek aan Togliatti in het ziekenhuis. Het kabinet sprak in een verklaring zijn afschuw over de Slag uit. De gehele pers toonde zich eveneens verontwaardigd. De communistische „Unita" eiste in een extra-editie het aftreden van „de re gering van stakingen, honger en burgeroorlog". Scelba, de minister van Binnen landse Zaken, verbood aanstonds alle demonstraties. Desondanks ver zamelden zich gistermiddag op de Piazza Colonna te Rome grote groe pen communisten. Toen deze wei gerden zich ter verspreiden, schoot de politie in de lucht. Een sterke poli tiemacht werd ook geconcentreerd bij het ziekenhuis, waar Togliatti vertoeft. Overvalwagens en auto's met machinegeweren patrouilleerden door de straten. Het verkeer lag stil, winkels waren gesloten. Ook uit andere steden, vooral in het Noorden des lands, kwamen be richten van ongeregeldheden. In Tu- rij bezetten arbeiders alle fabrie ken. In Genua waren de comunis- ten gisteravond de baas op straat. Op verscheidene plaatsen lieten ook de spoorwegmannen hun werk in de steek. De stakingen grepen snel om zich heen en volgens het algemene vakverbond lag de Italiaanse indus trie reeds gisteren practisch stil. Berichten, dat het in sommige ste den tot bloedige botsingen is geko men, waarbij doden en gewonden gevallen zouden zijn, doen vermoe den, dat de regering van de Gasperi deze dagen een zware krachtproef zal moéten ondergaan. TOGLIATTI BUITEN GEVAAR. Volgens het laatste bulletin is het leven van Togliatti. behoudens on voorziene complicaties, buiten ge vaar, aldus radio Rome. Prof. Valdoni, eerste chirurg van de polikliniek, zeide nadat hij een operatie verricht had op Togliatti, dat de diagnose zeer ernstig was, doch niet hopeloos. Prof. Valdoni verwijderde twee kogels, waarvan er één een long even geraakt had zonder een of ander hoofdorgaan te verwonden. DE PERS OVER DE AANSLAG. De „Giornale d'Italia" schrijft: „Wij, die steeds alle geweld hebben veroordeeld, die vertrouwen hebben in de kracht der gedachten en der overreding, die elke Vorm van vrees- aanjaging uit den boze achten, wij kunnen niet anders dan zonder voor behoud het gebaar brandmerken van een gek, welk gebaar schade berok kent aan de vrijheid, die vrijheid in discrediet brengt en het menselijk gevoel geweld aandoet. Wij spreken de hoop uit, dat niemand misbruik zal maken van dit betreurenswaardig incident om onrust te zaaien onder het Italiaanse volk, dat meer dan ooit behoefte heeft aan rust en ar beid. Togliatti zal ongetwijfeld de eerste zijn om zulks met ons te wen sen. De politieke strijd moet beperkt blijven binnen de grenzen van de eerbied voor de overtuiging van an deren en voor de verdraagzaamheid". De strijd in Palestina is opnieuw ontbrand. Het oude stadsdeel van Jeruzalem, dat thans onder mortier vuur ligt. BRITS VLIEGTUIG VERONGELUKT. Een Brits Dakota-transportvlieg- tuig is gisteren ten Zuid-Westen van Toulon op de rotsen te pletter gevlo gen. Alle zes inzittenden kwamen om het leven. Het Toestel was onderweg van Cairo naar Marseille en verongelukte nabij de Middellandse Zee-basis van de Franse vloot. De bemanning be stond uit vier leden#en de beyie pas sagiers waren leden van de lucht macht. Russische noia gepubliceerd DADIO MOSKOU heeft gisteravond het antwoord bekend gemaakt op het Amerikaanse protest van 6 Juli. Rusland wijst de verantwoorde lijkheid voor „de toestand, die in Berlijn ontstaan is, van de hand". In de nota aan Amerika verklaart de Sow jet-Unie, dat deze toestand te wijten is „aan de schending door de regerin gen van Amerika, Engeland en Frank rijk van de overeenkomsten, die met betrekking tot Duitsland en Berlijn tot stand gekomen waren." In verband hiermee, werd in de nota aangehaald: het invoeren van een nieuwe afzonderlijke valuta, het binnenbrengen van speciaal bankpa pier in de Westelijke sectoren van Berlijn en de politiek van het uiteen- scheuren van Duitsland. Moskou wil wel onder handelen, maar „Het Sowj et-bevel streeft naar de zo spoedig mogelijke opheffing van de recente moeilijkheden, die aan gaande de voorziening zijn gerezen. Bovendien zal de Sowj et-regering er niets op tegen hebben om indien nodig de voorziening van Groot- Berlijn uit eigen middelen te verze keren." „Aangaande de Amerikaanse ver klaring, dat de V.S. zich niet door dreigementen, druk of andere acties er toe zullen laten brengen af te zien van het recht om deel te nemen aan de bezetting van Berlijn, verklaart de Sowj et-regering, dat zij hierover niet in discussie zal zal treden, daar zij het niet nodig heeft een politiek van druk te voeren." Door de schending der besluiten aangaande het bestuur van Berlijn hebben de bovengenoemde regerin gen het recht om deel te nemen aan het bestuur van Berlijn verbeurd. De regering der V.S. verklaart bereid te zijn vier-mogendheden onderhande lingen te voeren over de Berlijnse kwestie, doch zwijgt over het Duitse vraagstuk als geheel." „De Sowjet-Unie verklaart niet te gen onderhandelingen gekant te zijn. Het schijnt echter nodig te zijn te verklaren, dat zij geen voorwaarden kan aanvaarden, waaraan eerst vol daan zou moeten worden. Voorts ver- Met de „Zuiderkruis" arriveerden Woensdagmiddag 1600 militairen, waaronder een Fries Bataljon te Rot terdam. Minister Fievez brengt een driewerf hoera uit op H.M. de Ko ningin en de Prinses-Regentes. HET AUTO-ONGELUK VAN KONINGIN INGRID. Hoewel aanvankelijk gezegd werd, dat koningin Ingrid bij het auto-on geluk van gisterochtend slechts licht gewond werd, wordt thans gemeld, dat zij een diepe hoofdwond heeft en dat de rechter knieschijf verbrij zeld is. De koningin chauffeerde zelf en verloor op 'n gegeven ogenblik de macht over het stuur op de gladde weg. De wagen slipte, maakt een draai en botste daarna tegen een boom. De chauffeur, die zich mede in ed auto bevond, werd ernstig ge wond. Koning Frederick begaf zich ijlings naar de plaats van het ongeval, zo dra hem de tijding werd gebracht en reed zijn echtgenote, de kinderen en de chauffeur terug naar het kasteel, vanwaar zij vervolgens per ambulan ce naar het ziekenhuis werden ge bracht. klaart de Sowjet-Unie, dat bespre kingen slechts effectief zouden kun nen zijn, indien zij niét beperkt ble ven tot de kwestie van het Berlijnse bestuur, daar de kwestie niet geschei den kan worden van Duitsland als ge heel". COMMENTAAR OP DE ANTWOORDNOTA DER SOWJET- UNIE. Reuter's diplomatieke córrespon- dent seint uit Londen, dat het niet waarschijnlijk is, dat Engeland, Frankrijk en de V.S. de door de S.U. in de antwoordnota geuite bewering zullen aanvaarden, dat hun recht, in de Duitse hoofdstad te blijven, afhan kelijk is van hun bereidheid, de Sow- jet-Russische uitleg van de overeen komst van Potsdam te aanvaarden. De correspondent grondt deze mening op uitingen in politieke kringen te Londen. De stelling, dat de Westelijke mo gendheden de overeenkomst van Potsdam hebben geschonden door het niet eens te zijn met de Sowjet-Rus- sische uitleg en daarom hun recht op bezetting van Berlijn hebben ver speeld. wordt te Londen „een tacti sche blunder" genoemd, indien de Sowjetregering werkelijk de onder handelingen over de Duitse kwestie in haar geheel in de raad van minis ters van buitenlandse zaken wil her openen. Engelse straalvliegtuigen over de Oceaan De zes. Engelse Vampire-straal- vliegtuigen van de R.A.F. die een vlucht over de Atlantische Oceaan maakten, zijn te Goose Bay (Labra dor) geland. Hiermede .is voor het eerst door straalvliegtuigen een vlucht over de Atlantische Oceaan uitgevoerd. PROF. DR. A. SMIJERS. Op 19 Juli wordt de zeereerw. prof. dr. A. Smijers, professor in de musi cologie te Utrecht, zestig jaar. Prof. Smijers verwierf zich vooral naam door zijn uitgave van de volledige werken van Josquin des Prés, in op dracht van de Vereniging voor Ne derlandse Muziekgeschiedenis en door de onder zijn redactie uitgegeven „Algemene Muziekgeschiedenis". Protest van caféhouders. Het besluit van de Utrechtse ge meenteraad in de feestweek ter ge legenheid van het regeringsjubileum en het negentienhonderdjarig be staan van de stad een tapverbod na 7 uur 's avonds af te kondigen, heeft reeds verschillende protestvergade ringen van caféhouders ten gevolge gehad. Op een vergadering van gis teren nu besloten de caféhouders hun zaken van 17 tot en met 24 Juli na 7 uur te sluiten, als protest te gen de zeer onpopulaire maatregel van het gemeentebestuur. De invoer van beperkte hoeveelhe den bloembollen in Engeland is toe gestaan, aldus verneemt A. P. Han delaren, bonafide kwekers of impor teurs, kunnen na 31 October aanvra gen indienen. MGR. MEKKELHOLT IN ONS LAND. Met de K.L.M. Constellation PH TET (Twente) is de Apostolische Vicaris van Palembang (Zuid-Su- matra), Mgr. dr. H. M. Mokkelholt, voor een korte vacantie in Neder land aangekomen. Truman candidaat der Democraten De nationale conventie van de Amerikaanse Democratische Partij heeft haar goedkeuring gehecht aan de benoeming van president Truman tot candidaat der Democraten voor de presidentsverkiezingen in Novem ber. Dit was niet naar de zin van de gedelegeerden der Zuidelijke stalen. 13 van de 26 leden der Zuidelijke delegatie verlieten de zaal en wer den gevolgd door de gehele delegatie van Mississippi. Daarna heeft gouver neur Fielding Wright van Mississippi officieel voor Zaterdag een bijeen komst te Birmingham (Alabama) van Zuidelijke democraten uitgeschreven, teneinde een democratische tegencan- didaat van Truman te kiezen, die de „rechten van de staten" zal verde digen. TRUMAN ZAL SPECIALE ZITTING CONGRES BIJEENROEPEN. President Truman heeft in zijn aanvaardingsrede als democratisch candidaat voor het presidentschap medegedeeld, dat hij een speciale zitting van het Congres, te houden op 26 Juli, zal bijeenroepen. Hij nam deze stap, zo zeide hij, „wegens het falen van de republikeinen om iets te doen aan de hoge prijzen en de behuizing". Hy zou het Congres tevens verzoe ken een nieuwe wet aangaande de verplaatste personen op te stellen om „deze anti-semietische en anti-katho lieke wet" te vervangen. President Truman's „dramatische stap om het Congres van reces terug te roepen is vrijwel zonder prece dent in de Amerikaanse geschiedenis, aldus Reuter. Truman verklaarde, dat, wanneer het Congres, waarin de republikeinen de meerderheid hebben, bijeen was, hy het zou vra gen wetten - aan te nemen, volgens welke de prijzen worden verlaagd, een wet betreffende de behuizing, volgens welke grotere federale hulp" mogelijk is, wetten betreffende de burgerlijke rechten en andere wetten, die deel uitmaken van het republi keinse program. „Indien er enige werkelijkheid is achter dat republi keinse program", zo verklaarde hij, „behoren wij enige actie uit deze kor te zitting te verkrijgen". Volgens Tru man kan de speciale zitting al deze wetten in vijftien dagen aannemen, „indien zij (de republikeinen) het willen." Het Congres zou eigenlijk pas in Januari a.s. bijeenkomen, na de ver kiezing van een nieuwe president. Het geval Drtina (Speciale correspondentie.) Dr. Prokop Drtina, de'Tsjechoslo- waakse Minister van Justitie vóór de communistische staatsgreep in Fe bruari j.l., zal voor een gerechtshof moeten verschijnen. Hij wordt ervan beschuldigd, in September 1947 tegen hemzelf en twee andere kabinetsle den een mislukte bomaanslag op touw te hebben gezet! Thans is dus duidelijk, dat Drtina nog leeft: na de Februari-gebeurtenissen werd hij im mers ernstig gewond gevonden „on der zijn venster, waar hij zich waar schijnlijk had uitgeworpen", aldus de Tsjechoslowaakse pers. Drtina'? slaap vertrek lag op de eerste verdieping, met zachte tuingrond onder zijn raam. Hij werd evenwel bewusteloos aan getroffen op het plaveisel, een goede 18 m. van zijn huis afWie zich dit herinnert, zal niet kunnen twijfelen aan de uitslag van het aanstaande proces. Dr. Drtina, lid van de Socialistische Nationale Partij, waartoe ook Benesj behoorde alvorens President te wor den, was een vooraanstaand advocaat. Hij werd in 1945 na de bevrijding Mi nister van Justitie in de coalitie-re gering, gevormd door de communist Gottwald, die thans Benesj als staats hoofd is opgevolgd. In September j.l. ontving hij evenals de vice-premier Petr. Zeknl en de Minister van Bui tenlandse Zaken, wijlen Jan Masaryk, een tijdbom over de post. De bom men ontploften niet en werden nog tijdig onschadelijk gemaakt. Deze ge beurtenis veroorzaakte veel deining. Een onderzoek werd gelast door de communistische Minister van Bin nenlandse Zaken Vaclav Nosek, te vens hoofd van de staatspolitie. Dit onderzoek leverde geen enkel resul taat op. Dr. Drtina had er echter dub bel belang bij om deze zaak opgehel derd te zien: hij was Minister van Justitie en een der „would-be" slacht offers, en liet dan ook zelf een on derzoek instellen door een afdeling van zijn Ministerie. Daardoor kon op 5 November een communistisch par tijlid gearresteerd worden. Op 18 De cember werden vervolgens Sepanek, voorzitter van het communistisch co mité te Kreman bij Olomuc, alsmede verscheidene andere communisten ge arresteerd. Op 21 Januari vroegen de commu nisten in het Parlement, hoe het on derzoek vorderde. Nosek, de rode mi nister van Binnenlandse Zaken, ver klaarde, dat hij zijn experts „moest terugroepen, omdat men hen weiger de bij het onderzoek." Drtina zeide echter, dat 6 communistische partij leden en sympathisanten aan een on derzoek werden onderworpen. Voorts verklaarde Drtina, dat ook aan het licht was gekomen, hoe o.m. een ge wapend complot tegen de Staat werd gesmeed: een groot wapen-depót met mitraileurs, geweren, handgranaten en munitie werd ontdekt en alle ge arresteerden bekenden. Tot grote ontsteltenis van de be trokkenen verklaarde Drtina ten slot te ten gehore van het gehele Parle ment, dat de mededelingen van de communistische Minister van Binnen landse Zaken onhandige bedriegsels waren. Het communistisch parle mentslid, Sosnar, was betrokken bij de kwestie van het wapendepót. Drti na zei, dat de Officier van Justitie zou. verzoeken om Soznar van zijn parle mentaire onaantastbaarheid te bero ven, om hem te kunnen arresteren en vervolgen. De communistische parlementsfrac- tie protesteerde tegen „Drtina's mis bruik van het parlementair spreekge stoelte" en zeef hem aan, dat hij bij de vervolging van de reactionarie sa menzweerders en zwarte handelaren" niet evenveel energie toonde als bij dit gewapend complot. Op 24 Januari nam Sosnar echter ontslag als parle mentslid Dit werd algemeen be schouwd als een zwijgend toegeven vön zijn schuld. Een maand later pleegden de communisten hun staats greep en werden Drtina, alsróede de vice-premier Zenkl, door hen uit hun ministerieel ambt ontzet. Toen nam de nieuwe Minister van Justitie, de communist Alexej Cepic- ka, het onderzoek ter hand. Op 28 Mei verklaarde hij, da', het gehele geval een doorgestoken kaart was en het werk van het Hoofdsecretariaat van de Socialistisch Nationale Partij. Deze zoU het complot hebben ontworpen „in het bijzijn van Dr. Zenkl, Dr. Drtina, Dr. Stransky (de vroegere Mi nister van Onderwijs), Dr. Drabek (een partijleider) en andere leidende partij figuren." Dc rode Minister voeg de hier aantoe, dat „Dr. Vrajina, al gemeen-secretaris van de Socialisti sche Nationale Partij, die nu in Lon den als balling leeft, naar Olomuc ging. Daar wierf hij voor 100.000 Kro nen 5000.valse getuigen, die zouden verklaren, dat de dozen (waarin de bommen werd verstuurd) gemaakt waren door Kupka, een tim merman in Kreman." £eti fccPUieitie... Vergeet geen weldaden dan die welke gij zelf bewezen hebt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1