Hubertus DONDERDAG 24 JUNI 1948 DE LEIDSE COURANT JfeGINA 2 MILITAIRE ONDERSCHEIDING. Bij besluit van de Prinses-Regentes is benoemd tot ridder 4e klasse der militaire Willems-Orde de kolonel der infanterie van het Kon. Ned.-Ind. Le ger J. K. Meyer, wegens; „Het zich in de strijd onderschei den hebben door uitstekende daden van moed, beleid en trouw te bedrij ven in de maanden Juli t.m. Augustus 1947 tijdens de politiële actie in West en Midden-Ja va als commandant van de „V" brigade. Na een zorgvuldige voorbereiding heeft hij de opdracht om na het doorbreken van het Bandoeng-Oost- front met zijn brigade Cheribon te bezetten en vervolgens over Tegal naar Poerwokerto er. Tjilatjap op te rukken-, waarbij een bruggehoofd op de Zuidelijke oever van de Ka li Serajoe moest worden gevormd, met grote voortvarendheid en be leid uitgevoerd, zodat als gevolg van de volkomen verrassing stad en haven van Cheribon onvernield bloven en op verschillende plaatsen grote groepen Chinezen bevrijd konden worden In het bijzonder heeft hij tijdens het verdere verloop der operatie moedig initiatief en snelle besluit vaardigheid betoond door met aan- vaarding van grote risico's, doch op grond van een juist tactisch in zicht; af te wijken van de hem door zijn divisie-commandant uitdruk kelijk bevolen opmarsweg en met zijn brigade, waarbij ruim 1200 mo torvoertuigen, langs een slechte nog onvöldoend verkende, secundaire weg door bergterrein en over zwakke bruggen naar Poerwokerto uit heb Oosten in plaats van uit het Westen door te stoten. Door dit ver rassend snel optreden werden de gestelde operatiedoelen bereikt. Bij al deze acties heeft hij zich steeds bij de voorste afdelingen van zijn brigade bevonden en droeg zijn bezielend en meermalen van grote persoonlijke moed getuigend voor beeld er belangrijk toe bij dat de „V" brigade een opvallend snel en groot succes ten koste van geringe verliezen behaalde". PRINS BERNARD WOONT LEZING VAN DR PAUL JULIEN BIJ Gisteravond heeft in de college zaal van de vrije universiteit in de Valeriuskliniek te Amsterdam prins Bernard een causerie van dr Paul J. F. A. Julien over „volken en pro- problemen van Oost-Afrika" bijge woond. De ge1 eerde, die enkele maanden geleden een anthropolo- gische expeditie in Oost-Afrika heeft gemaakt, sprak voor de stichting „Nederlands museum voor Anthro pologic". Dr Paul Julien, die door de prinses-regentes tot Officier in de orde van oranje Nassau is benoemd, ontving voor de aanvang van zijn lezing in de bestuurskamer van de kliniek uit handen van mr J. K. v. d. Haagen, vertegenwoordiger van 1 Radio VRIJDAG. HILVERSUM I, 301 meter. 7.00 Nieuws; Ochtendgymn. 7.30 Gram.pl. 8.00 Nieuws. 8.18 Opera. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Schubert. 10.00 Morgenwijding, ds. J. Zuurdeeg, voorg. N.P.B. Hilversum. 10.20 Gr.pl. 10.45 Pierné, viool. 11.15 Voordracht. 11.30 Musette-klanken. 12.00 Iers pr. 12.30 Weerpraatje. 12.38 Avroleans. 13.00 Nieuws; Pierre Palla. 13.45 Kos- telanetz. 14.00 Kookkunst. 14.20 Ka merorkest. 15.00 Ons volk in zijn dich ters. 15.20 Debussy. 15.50 Wimble don tenniskampioenschappen. 16.00 Joh. Jong, orgel. 16.30 Tussen twaalf en zestien. 17.00 Gr.pl. 17.20 P. Tig- gers over Mozart. 18.00 Nieuws. 18.30 Strijdkrachten. 19.30 Cursus; „Vrij heid". 20.00 Nieuws. 20.05 Klankbeeld. 21.00 Men vraagtwij draaien. 21.30 Leekenrechtbank. 21.50 Op vleug'len van muziek. 22.15 Gr.pl. 22.45 Avondwijding, dr. E. D. Spel berg. 23.00 Nieuws. 23.15 Symph. nr. 1 Brahms. HILVERSUM II. 415 meter. 7.00 Nieuws. 8.00 Nieuws. 8.15 Gr.pl. 9.00 Oude Franse componisten. 9.35 Schoolradio. 10.30 Lehar en Lincke. 11.00 Ziekenbezoek. 11.45 Eileen Joy ce. 12.03 Viool. 12.15 T.T.-races, voor beschouwing. 12.33 Ger de Roos. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.40 Gr.- pl. 14.00 Beethoven. 14.50 Opera Mo zart. 16.20 Gr.pl. 17.00 Na schooltijd. 17.15 Kostelanetz en orkest. 18.00 Volksliederenkwartet. 18.20 Klaas van Beeck. 19.00 Nieuws. 19.15 Koopvaar- dijpraatje. 19.22 Ex-pol. gevangenen. 20.00 Nieuws. 20.05 De gewone man. 20.12 Opera-progi. 21.00 Benelux- progr. 21.15 „Zilvervloot". 21.45 Bij bels luisterspel. 22.35 Haip, 23.00 Nieuws. 23.15 Gr.pl. IN IEDER HANDJE ÉÉN Dat brengt een kind in ver rukking: in ieder handje een zuurtje, allebei even lekker en verleidelijk. Zó lekker en ver leidelijk dat ze maar allebei tegelijk in de mond worden ge stopt! De Gruyter heeft deze week zuurtjesweek: een enorme sor tering verschillende vruchten- smaken, waarvan er véél in een ons gaan. Het kan dus deze week: zelfs in ieder handje twee! Trouwens wat de snoepbon be treft; U zult Uw ogen niet ge loven _zoveel keuze De Gruyter heeft: gevulde bonbons, choco lade en versnaperingen in méér dan 20 soorten. Van 25 Juni t/m 1 Juli 100 gram zuurtjes naar keuze van 20 voor 15 cent! 617 de minister ^an O. K. en W. de on derscheiding/ De prins was gedurende de gehele lezing aanwezig en volgde ook met belangsteUing de twee films die de anthropoloog over zijn expeditie vertoonde. NEDERLANDSE MISSIE-BISSCHOP BENOEMD. Het Missiehuis „Sparrendaal" van de Paters van Scheut te Vught be richt, dat Pater N. M. Schneiders be noemd is tot Apostolisch Vicaris1 van Makassar. (Zuid-Celebes). P. Schneiders werd geboren te Hoorn, 24 Augustus 1903. Hij studeer de aan de kweekschool te Beverwijk, was daarna enige jaren onderwijzer, te Den Haag en trad op 8 September 1924 in de Congregatie van Scheut. Na zijn priesterwijding op 17 Augus tus 1930, was hij zeven jaar leraar aan het missiecollege „Sparrendaal" te Vught. Op 13 September 1938 ver trok hij naar de pas opgerichte Apos tolische Prefectuur Zuid-Celebes. In Mei 1940 werd hij benoemd tot reli gieus overste en verbleef sedertdien te Makassar. De benoeming zal hem vermoedelijk bereikt hebben, terwijl hij zich te Batavir bevond op terug reis naar het vaderland. HET „ENGLAND-SPIEL". Mr. L. A. Donker, voorzitter van de .parlementaire enquête-commissie zal heden, om 19.45 uur in de radio-ru briek „De Regeringsvoorlichtings dienst antwoordt" over de zender Hilversum I, spreken over de werk zaamheden van deze commissie, spe ciaal met betrekking tot het z.g. „Eng- land-spiel". CIRCA 1400 DEMOBILISERENDEN OP THUISREIS. Het troepenschip „Kota Baroe" wordt omstreeks 30 Juni in Rotter dam verwacht. Aan boord bevinden zich circa 1400 demobiliserenden en verlofgangers van de Kon. Marine, de Kon. Landmacht en het KNIL. Onder de opvarenden der Kon. Landmacht bevinden zich de OV^-bataljons 1-4 RI en 1-5 RI, hoofdzakelijk afkomstig uit Den Haag en Utrecht. IEDEREEN KAN AUTORIJ SCHOOL BEGINNEN „Ons vak is niet beschermd; ieder ka neen autorijschool beginnen". Op de eerste landelijke vergadering van de sectie autorijscholen van de Vak groep Personenvervoer langs de weg, Dinsdag in Utrecht gehouden, deelde de voorzitter, de heer J. A. Hippe, verder mede, dat nu ruim 80% van de autorijschoolhouders lid van de orga nisatie zijn. Het tarief van 6 per uur kon gehandhaafd worden. In deze vergadering werd er verder op gewezen, dat het beslist nodig is, dat de leswagens van overheidswege worden gekeurd. De sectie heeft een leerboek, spe ciaal voor de autorijschoolhouders, samengesteld. Het ministerie van Economis-che Za ken zal de nodige spoed betrachten ten aanzien van vestigingseisen voor autorijscholen. Men achtte het gewenst, dat de autorijscholen zich nu ook weer gaan belasten met de opleiding van de chauffeurs voor het leger. NEDERLANDS FRUIT WORDT TE LONDEN NIET GELOST Veel fruit is al verrot De Britse premier Attlee heeft een beroep gedaan op de 20.000 stakers in de Londense havens om morgen het werk te hervatten. Door de staking worden thans 145 schepen vastgehouden. Er zijn stap pen gedaan om te voorkomen, dat zich aan bederf onderhevig voedsel in de. haven ophoopt. Het laden van Nederlands fruit en groente te Rot terdam is stopgezet. Perziken en me loenen, die 10% van een lading fruit uit Rotterdam vertegenwoor digen, zijn al verrot en* in Londen ligt nu een lading tomaten te ver-> rotten waarmee een bedrag van f 250.000 is gemoeid.Sommige ladin gen Nederlands fruit zijn naar ande re havens gedirigeerd. Er zal niet meer worden gezonden totdat de staking is afgelopen. Zo heeft een importeursfirma verklaard. DEVIEZENZWENDEL IN DE HOOFDSTAD. 14 millioen Belg. francs voor Nederland verloren. Rechercheurs van de douane-re cherche en van de prijsbeheersing zijn sedert korte tijd in de hoofdstad be zig met een onderzoek naar de ge dragingen van een bekende Amster damse industrie, welke, naar is ko men vast te staan, kans heeft gezien bij de export van haar producten naar België op illegale wijze voor een be drag van 14 millioen Belgische francs (één millioen gulden) over de grens te brengen. Het geld, dat met deze transacties verdiend werd, is in Bel gië besteed, zodat door de handelwijze van de#bovengenoemde firma (een familie-vennootschap) onze1 de vie zenpot een belangrijke schade is toe gebracht. Bovendien zouden de fir manten zich schuldig hebben gemaakt aan prijsopdrijving. ERNSTIG MOTORONGELUK VAN COR WILDERS. Cor Wilders, de 34-jarige oud-in ternational, links-achterspeler in het eerste elftal van het Amsterdamse Blauw Wit en werper in het honk balnegental van dezelfde club, is he denochtend circa 8.30 uur het slacht offer geworden van een ernstig mo torongeluk. De bekende voetballer, die gedu rende deze zomermaanden in 'n ten tenkamp te Bloemendaal verblijft en dagelijks op zijn motor naar Amster dam komt, waar hij aan de Incasso- bank (bij-kantoor Admiraal de Ruy- terweg) werkzaam is, werd heden ochtend op de Zeeweg bij Bloemen daal door twee militairen, die met een jeep passeerden, ernstig gewond bij zijn zwaar beschadigde motor aan getroffen. Met een diepe hoofdwon de, een sleutelbeenfractuur en zware hersenschudding Rebben de militai ren de gewonde met hun jeep naar het St. Joannes de Deo ziekenhuis te Haarlem vervoerd. Zij veronderstellen, dat Cor Wil ders door een onopgeheldere oorzaak tegen een boom is gereden. Zijn toestand is naar wy nader vernemen vrij bevredigend. BEURSOVERZICHT In tegenstelling tot de vorige da gen, toen in de zeer stfle markten het koerspeil over het algemeen een enkel puntje inzakte, was de opening gisteren iets beter en werd meren deels boven het vorige slotpeil ge noteerd. In de omvang van de af faire kwam echter niet de gering ste wijziging. Dinsdag werd weder om slechts voor juist een millioen gld. aandelen omgezet en het zag er niet naar uit dat hierin gisteren veel verbetering kwam. De beursbezoe kers konden dan ook hun volle aan dacht 'besteden aan de huldiging met bloemen en toespraken van een 70 jaar .geworden effectenman, die al sinds 1895 de beurs bezoekt, der halve al heel wat ups en downs heeft meegemaakt. Overigens had de markt zeer wei nig te betekenen, maar het viel op, dat naarmate het beursuur vorderde de koersen neiging tot oplopen ver toonden, zonder dat evenwel koers- winstij van betekenis behaald wer den. Prolongatie 2 yt pst. STAATSLOTERIJ. 3de klas, 2e lijst. 1500.— 10584 1000.^- 3689 8123 8795 15327 400.— 14572 16618 18798 200.— 2768 8847 18758 100.— 4457 10470 11533 11935 12170 13319 20923 „AMBTENAREN" BODEN CACAO AAN. Het bleken gemalen doppen te zijn. De Amsterdamse politie heeft een uitgebreide zwendel ontdekt, waar bij betrokken zijn de 32-jarige koop man J. de J., de 22-jarige grossier F. Ch. T. en de 28-jarige expediteur K. D. M., allen woonachtig in Am sterdam, aldus „Trouw". Ongeveer half Mei begonnen deze drie personen met de verkoop van het product „Cacao D.M.". Dit „D. M.", door afnemers opgevat als een bepaald merk, blijkt achteraf te zijn een afkorting voor „doppen-meel", aangezien de grondstof niets anders was dan gemalen cacaodoppen. Deze werd betrokken van een (bonafide) fabriek in Koog aan d"e Zaan, voor de normale prijs van 0.35 per kg., doch als echte cacao aangeboden voor 2.40. De verdachten, die volledig hebben bekend, wendden zich uitsluitend tot instellingen en tehuizen. Zij deden zich daarbij voor als hooggeplaatste ambtenaren van de voedselvoorzie ning, gaven voor dat doel verschil lende fraaie namen én titels op, en vertelden, dat de aangeboden cacao afkomstig was van een grote in be slag genomen partij, die nu ter be schikking mocht worden gesteld van inrichtingen enz. Nadat de bestel ling had plaats gehad, werd de „ca cao" met een beurtvaartadres ver zonden onder rembours door de „Verenigde Cacao-groothandel N.V. Arnhem". De bezorging geschiedde •met een vrachtauto van het expedi tiebedrijf van M. De eerste aangifte van een gedu peerde kwam op 8 Juni binnen, en was afkomstig van een R.K. Zuster huis op de Postjeskade te Amster dam, waar 25 kg. was afgenomen. Daarna volgde er een uit Leusden van de stichting Don Bosco. Hier kon men het nummer van de bestel auto opgeven. Zodoende kwam de politie terecht bij het expeditiebe drijf, waar zij vroeg om overlegging van het bedoelde beurtvaartadres. Toen dit 'gebeurd was, bleek de schrijfmachine waarmee dit adres getypt was, dezelfde te zijn als een der machines, die zich op het kan toor van M. bevond. Volgens verkla ringen van een vrouwelijke kantoor bediende werd deze machine altijd uitgeleend- aan een zekere De J. De koopman werd aan de tand gevoeld, en viel weldra door de mand. Be halve dat hij vertelde, dat hij in to taal drie ton van het doppenmeel had weten te verkopen,verklaarde hij ook, dat de grossier F. Ch. T. aanvankelijk eveneens bij deze zwendel betrokken was geweest. Hij en T. hadden echter eind Mei on enigheid gehad, en T. was zich toen gaan toeleggen op de verkoop van „Havelmix", een door hemzelf ver vaardigd «product van voorgekookte havermout en gesuikerde melkpoe der, dat hij verkocht voor 3.25 per kg.- Hij maakte zodoende een winst van 2.25 per kg. De politie kon nog 1000 kilo van deze cacao a la doppenmeel achter halen. De drie bereiders van deze lekkernij werden in verzekerde be waring gesteld. BINNENLAND. Op het seminarie „Beekvliet" te St. Michielsgestel zal een gedenksteen worden onthuld tijdens een reünie van oud-gijzelaars. Aan het personeel van het grote ziekenhuis te Den Bosch zal een huldeblijk worden aan geboden. Uit het kamp Mariënbosch te Nijmegen zijn weer zestig ongewenste Duitsers me thun families over de grens gezet. Het transport geschiedde in vrachtauto's. Tot directeur van de R.K. Kerk- muziekschool te Utrecht is benoemd pater dr. J. Vollaerts S.J., opvolger van dr. Caec. Huigens O.F.M., die we gens het bereiken van de 70-jarige leeftijd zal aftreden. Luchtreizen naar New-York kan men in het vervolg ook in guldens betalen, ongeacht de maatschappij, waarmede men vliegt. De internationale schippers-be- devaart in boten zal Zondag weer gehouden worden door het Juliana- kanaal van Grevenbicht naar Born. Tot gewoon hoogleraar aan de universiteit te Utrecht in de faculteit der veeartsennijkunde is benoemd de heer J. H. ten Thye te Utrecht. De Bijzondere Politierechter in Den Bosch heeft A. Polak, textiélhan- delaar in Eindhoven, wegens het ver kopen van textiel, voor export be- Wat lezers ons schrijven Leiden, 23 Juni '48. Mijnheer de Redacteur. Wilt u mij enige regels' geven in uw veelgelezen blad? Bij voorbaat mijn dank. Als „kleine zelfstandige", wordt ik telkens verblijd met berichten, dat wij ook kinderbijslag krijgen. Helaas is dat enkel maar een kranten bericht, want tot nog toei is het elke keer een nieuwe commissie, die de zaak in studie krijgt; een manier, om de „kleine zelfstandigen" zoet te hou den. Het is mij» onbegrijpelijk, dat de K.V.P.. toch de grootste partij in Ne derland, daar niets aan kan doen. Wij, „kleine zelfstandigen", hebben niets aan beloften, wij vragen daden. Als u mij nu even kunt vertellen, hoe of het *gaat: kinderbijslag of niet, dan ben ik veel wijzer, als door de verkiezingsstunts, zoals die tot nu toe vertoond zijn door K.V.P. en P. v. A. Het is heel gemakkelijk, stemmen te krijgen door te beloven, het is mis leidend de hoop levendig te houden en niets te geven aan de gedupeerde „kleine zelfstandigen". Met vriende lijke dank voor de verleende plaats ruimte. Een kleine zelfstandige. Ook naar onze mening vraagt de studie over genoemd onderwerp wel wat etg veel tijd. Maar inzender mag niet daaruit concluderen, dat de re gering en de regeringspartijen geen ernst maken met deze zaak. We moe ten, als we eerlijk willen oordelen, erkennen, dat een regeling van deze materie niet zo gemakkelijk is. Waar is de grens van het inkomen? Hoe moet het momentele inkomen worden vastgesteld? Hoe moet de uitkering geschieden? 't Zijn slechts enkele vra gen, waarop het antwoord bij loon trekkers heel eenvoudig is; bij klei ne zelfstandigen niet. Toch is het on ze eerlijke overtuiging, dat er snoedig een regeling komen zal. Red. Geachte Redactie, Met verbazing heb ik het ingezon den stuk gelezen van de heer De Ridder in uw blad van 22 Juni j.l. Vooropgesteld, dat ieder het recht heeft een z.g. rechtse coalitie, zoals voor de oorlog, te prefereren boven een regering gevormd door K.V.P. en P. v. d. A., acht ik het middel, dat de heer De'Ridder hiervoor aanbe veelt, onzinnig. Door de eigen partij te verzwakken zal men nooit iets be reiken, maar door zelf zo sterk mo gelijk te zijn kan zij bepalen met wie zij zal samenwerken #en zal ook haar invloed op welke regering -dan ook 't grootst kunnen zijn. Maar is de heer De Ridder er zich wel van bewust, dat een verzwakking'van de K.V.P. en het is niet zeker of daardoor de samenwerking met de P. v. d. A. verbroken zou worden stemd, op de binnenlandse markt, veroordeeld tot 15.000 boete, een voorwaardelijke gevangenisstraf van zes maanden en verbeurdverklaring der in beslag genomen goederen. Polak nam bij zijn transacties tex tielpunten in ontvangst en berekende zijn detaillisten 100.000 gulden te veel. Bij export dezer goederen zou den ze 250.000 gulden aan deviezen hebben opgebracht. De daders van de inbraak in het ministerie van marine, waarbij uit een brandkast een bedrag van f 180.000 werd ontvreemd, hebben voor de Haagse rechtbank terecht gestaan. Tegen de telefonist M. N. en de koopman H. d. B. beide uit Den Haag werd een gevangenisstraf geëist van 3 jaar met aftrek, tegen de, medeplichtige J. H. F. v. W. uit Den Haag 4 jaar gevangenisstraf e$ tegen de arbeider N. J. v. G. die f 12O0 als zwijggeld had aangeno men 1 jaar gevangenisstraf. Voor de vader van V en W. wie hé'ing was ten laste gelegd werd vrijspraak ge vorderd. Een bedrag van f 100.000 van de buit is nog zoek. Te Gouda heeft een brand een gedeelte van een katholiek clubhuis aan de Peperstraat vernield. De brand bleek gesticht te zijn door een 18- jarfge jongeman, die zich als verken nersleider had aangeboden, maar was afgewezen. Kort geleden was deze jongeman ontslagen uit een inrich ting voor geesteszieken. De 38-jarige motorrijder J. Rij vers uit Breda werd Vrijdag nabij Roosendaal bewusteloos naast zijn motorrijwiel gevonden. Vermoedelijk was slippen de oorzaak van het onge luk. Na vier dagen bewusteloos te zijn geweest, is het slachtoffer gisternacht overleden. Alle 19 candidaten van de R.K. Kweekschool „St. Jozef" o.l.v. de zusters Ursulinen te Bergen (N.H.) slaagden voor het examen L.O. WEERSVERWACHTING DROOG WEER. Overdrijvende wolkenbanken. Droog weer. Matige wind tussen Noord en West. Weinig verande ring in temperatuur. Prof. dr. F. VAN HEEK, uit Overveen, benoemd tot gewoon hoogleraar in de Sociplogie aan de Leidse Universiteit. ook een verzwakte positie zou bete nen in een z.g. rechts Kabinet? (Inzender noemt hier vervolgens enige feiten, waaruit z.i. moet blij ken, dat de vroegere coalitie een „monsterverbond" was. Waar dit het debat op een zijspoor kan leiden, heb ben wij deze zinnen geschrapt). In zender vervolgt dan: Bovendien zou een oppositie van de P. v. d. A. de sociale vrede en de productie in Nederland zeker niet ten goede komen! Daarentegen zal een zo sterk mo gelijke K.V.P. in iedere regering zo veel mogelijk van haar program kunnen verwezenlijken. Nogmaals gezegd, met eerbiediging van de voorkeur van de heer De Ridder voor een rechtse coalitie, zijn middel afbraak van de eigen partij om sa menwerking met een andere partij te voorkomen is absoluut te verwer pen! U dankend voor de verleende plaatsruimte, Hoogachtend, P. J. VAN DOOREN. ^PERSSPIEGEL j HEEFT DE REGERING GELD TE VEEL? De Nieuwe Courant schrijft; „De fijdens de bezetting door de Duitsers uit zijn ambt ontheven di recteur-generaal van Landbouw ir A. L. H. Roebroek is krachtens rechts herstel in zijn ambt hersteld moeten worden. Na enige „vergissingen" van mi nisteriële zijde is de heer Roebroek herbenoemd tot directeur-generaal van de landbouw in alg. dienst, een op zichzelf reeds wonderlijke figuur, maar verklaarbaar, omdat bereids een ander in hét ambt van ir Roe broek was benoemd en dus weer ont slagen had moeten wordeh. Prompt daarop is door de Minister- President met ingang van 15 Maart aan de heer Roebroek eervol ontslag verleend krachtens art. 99 van het Ambtenarenreglement met behoud van de volle wedde. De regering besloot, aldus de mi nister-president in zijn antwoord van 28 Mei j.l. op de vragen van het Tweede Kamerlid Van der Weyden, ir Roebroek weder in een andere passende overheidsfunctie aan te stel1 en. Hetgeen nog steeds is nagelaten. De heer Roebroek heeft een voor treffelijke staat van dienst en op zijn beleid tijdens de bezetting valt niets aan te merken. Dat de regering het toch niet ge ringe salaris aan ir Roebroek blijft uitbetalen, zonder diensten van hem te vragen, zal ir Roebroek zeker niet bevredigen, maar evenmin de be lastingbetalers, die er toch wel prijs op stellen, dat de belasting pennin gen besteed worden en niet geschon ken. Of heeft minister Manshoüt geen werk voor ervaren hoofdambtena ren?" EEN ROMAN VAN HET WOUD Paul Keiler 54> TT Hij was een kleine weinig spraak zame man. enigszins gemelijk, maar overigens van onberispelijke manie ren.- Nadat hij zijn komst veront schuldigd had, zei hy: „Staat u mij toe, dadelijk mét de kwestie, waarover het gaat, te be ginnen. Ik ben de geschiedenis hier beu. Ik haat dit lompe gemene, ru we vo^je; ik kan er niet mee op schieten. Maar u bent uit eigen be weging van Berlijn hierheen geko men, ik vermoed om psycholo gische studies van de mensen hier te maken. Ik hoor, dat u zich voor de gemeente interesseert. Ook voor de landbouw. Ik stel u voor tegen een behoorlijke, niet te hoge prijs het landgoed van me over te nemen!" „Olala, mijnheer Lohmann, een landgoed kopen is voor mij niet zo'n bagatel als voor u." Hij maakte een afwerende handbe weging. „De hoofdzaak is, dat u interesse heeft voor de zaak. Over de beta lingsvoorwaarden zullen we gemak kelijk tot een overeenstemming ge raken." Wij onderhandelden nog even en het slot was, dat mijnheer Lohmann mij enk^e weken bedenktijd gaf. „Laten we afspreken tot 30 Sep tember, s'avonds zes uur," zei hij en schreef het op in een klein noti tieboekje. „Binnen een week ontvangt u nauwkeurige offerte." Toen hij vertrokken was, kwam er een opwinding over me, alsof ik zware wijn had gedronken Kasteelheer worden... boer in het groot... ik, die vorig ■jaar nog geen gerst van haver kon onderscheiden en niet wist, of een koe drie of twaalf kalveren per jaar krijgt. Ik dacht aan Timm, Timm die hoogmoedswaanzin had gekregen, die zich inbeeldde met zijn jammer lijk verschraalde vierdeklas-weten- schap het directoraat van een grote school te kunnen overnemen. Dit ene stond vast: Timmm was altijd nog beter geschikt voor schooldi recteur dan ik voor grootgrondbe zitter. Ik vermoedde zelfs niet in de ver- éte verte wat een dergelijk landgoed kon kosten. Ik liep vrouw Sturz te gen het lyf. „Vrouw Sturz," zei ik, „u weet zoveel. Weet u ook misschien, hoe veel mijnheer Lohmann indertijd voor zijn landgoed heeft betaald?" Zij dacht een ogenblik na en zei: „Ja zeven-en-zeventig millioen heeft hij betaald?" Ik ging naar mijn kamer. Zeven en zeventig millioen! Daarvoor kwam ik met mijn financiën hele maal niet in aanmerking. Maar ik begon te twijfelen. Ik zocht vrouw Sturz weer op, praatte eerst over koetjes, en kalfjes, en vroeg toen: ^Weet u, hoe groot het landgoed is?" Zij keek mij nieuwsgierig aan. „Wil mijnheer Hubertus het mis schien kopen?" De sluwe slang! Maar ix lachte: „Zeven-en-zcventig millioen? Waar denk je aan? D'e bezit ik nog niet in mijn chooin." Waarop vrouw Sturz: „Het landgoed is duizend-tachtig morgen groot, dat weet ik heel pre cies. Ik weet van alle bezittingen hier hoe groot ze zijn. Daar heb je je hersens voor. De „Druiventros" heeft honderd-negentig morgen land, Hill- mann honderd tachtig morgen, de houtzagerij honderderd twee, Gren- zer zeven-en-negentig, Jeschke zes- en-negentig, Hubaer zeven-en tachtig. Er volgde een eindeloze litanie. omlaag tot en met de kleine grond bezitters met tien, acht en zes mor gen. „En hoe duur is zo'n morgen hier in de streek?" vroeg ik met volmaakt onverschillige stem. „Het meeste," zei vrouw Sturz, „heeft onlangs de oude Kunze er voor gemaakt, toen hij verkocht... zeven honderd-en-twintig mark heeft hij per morgen gekregen.*' Ik ging naar mijn werkkamer en vermenigvuldigde 1080 met 720. Ik rekende drie keer over en kreeg er tpen 777600 Mark uit. Dat was dus de zeven-en-zeventig millioen van vrouw Sturz. Ik rekende steeds weer na, of ik misschien niet een nul over het hoofd had gezien. Het was geen zeven-en-zeventig millioen, maar slechts drie kwart milioen. Dat was misschien te doen! Dat was te doen Eerst kwam er 'n grote vreugde over mij; toen volgde de reactie. Iemand die zo weinig van landbouw afwist als ik, die een vrouw Sturz moest uitvragen om bij benadering de koop som te achterhalen, was een hopeloze zot als hij een ^ndgoed wilde kopen; die stevende reeds bij voorbaat met volle zeilen een bankroet tegemoet. Timm, Timm, je bent helemaal niet zo idioot als je schooldirecteur wilt worden; ik lijd, als ik kasteel heer wil worden, misschien nog er ger aan hoogmoedswaanzin dan jij. Maar ik herinner me veel eenzaam gedroom van deze zomer. Hoe dik wijls ik eenvoudige landlieden be nijdde, die b1ij moedig en sterk hun werk verrichtten; hoe dikwijls ik me zelf en mijn lui, nutteloos bestaan verachtte, en hoe dikwijls ik ver langde dat het me toch mocht geluk ken, een dergelijke gezonde arbeid, een dergelijke levensvreugde te ver overen. Vader Woud is een ernstig ver maner en opvoeder. Bij hem is alles aan het werk: de mensen met de bijl, met de zeis, met de houweel, de mensen die hun huisje herstellen, het dak oplappen, nieuwe ramen in de ruiten zetten, de keMer pleiste ren, de kleine bloementuin verzorgen de os, die 's-morgens met glanzende ogen naar het land trekt en s avonds wankelend van moeheid terugkeert: de vogels d^e nesten bouwen, voed sel aanbrengen en zonder ophou den zingen; de kikker in de vijver, die op muggenjacht is, en zich des avonds nog tot een cantate verplicht gevoelt; de houtwurm, die geheime gangen graaft en verborgen paleizen bouwt. Alleen leeglopers en blasé's duldt het woud niet. Een tijdlang verzorgt het hen als een koninklijk gastheer, dan stuurt het ze terug. Zoals Timm. Zoals Werner Lohmfann. Zoals de oude Lohmann. Zoals bijna alle zo mergasten. Vaak, als ik zo tussen de heide naar het zonlicht lag te knipogen, kwarh het diepe verlangen in mij op om te kunnen deelnemen aan de arbeid der boeren, de akker te be bouwen opdat hij vruchten zou dra gen. Ik ben niet lichtzinnig genoeg om dat voor eenvoudig te houden, om het werk van de landman voor zo gering te achten, dat ik zou me nen, dat iedere koeienjongen of iede re knecht het aankan. Er wordt veel voor vereist: onvermoeibaai'heid, zelfopoffering, diep nadenken, stu die, jarenlange ervaring. En ook dan lukt het niet altijd en zal het pogen dikwijls op ontgoocheling uitlopen, de goede verwachingen op een des illusie, op een catastrophe. Met der gelijke overwegingen bracht ik de nacht door. Tegen de morgen was ik besloten, Lohmann's landgoed te kopen op voorwaarde, dat iwee men sen met me meegingen: Erica Isen- loh en Balthassar. Als een van de twee „neen" zou zeggen, zou ik m'n huis verkopen en weer naar de we reld terugkeren; want ik wilde op mijn leeftijd niet langer een werk loos gast van het woud zijn. Daar voor zag het mij met zijn do«'--»-; ogen te ernstig aan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 2