S>eft2idóe6ou/fccmt Het Israëls leger slaags met de Irgoentroepen Besprekingen met Russen zonder resultaat De onderhandelingen rond de Marshall-hulp WOENSDAG 23 JUNI 1948 39ste JAARGANG No. 11422 Directeur: C M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. W1LMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN O MSI REKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" KROKODILLEN IN DE RIJN! Neen dat is nog niet voorgekomen Net zo min als een gilt van 1000 g. aan ons werk, maar dat kan natuurlijk nog komen! Giro 477359. Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs £0.30 p. w., 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Propaganda van de P. v. d. A. IN een verkiezingsblaadje van de Partij van de Arbeid worden de katholieken opgewekt om te stem men op de P. v. d. A. Waarom? Er worden enkele motieven voor aangevoerd. Zo om. dit motief, dat de „eman cipatie van het katholieke volksdeel in het isolement nimmer voltooid zal worden". Deze zorg en bezorgdheid voor de positie, die de katholieken in Neder land behoren in te nonen, moet door ons wèl worden gewaardeerd. De daaruit getrokken conclusie kunnen wij echter niet tot de onze maken. De feiten uit de historie van ons vaderland bewijzen, dat de katholie ken de door hen verworven „eman cipatie" hebben verkregen in en door hun principieel-katholieke organisa tie. En, als dg bezetter in de ach ter ons liggende tijd zich zo fel kantte tegen deze organisatie, dan deed hij dat waarschijnlijk niet uit vrees, dat de „emancipatie" der katholieken daardoor in gevaar kwam. Vervolgens, die principieel-katho lieke organisatie behoeft niet te bren gen en brengt ook feitelijk niet een isolement. Een isolement, dat ook wij zouden betreuren en dat inder daad de katholieken zou belemmeren „de taak van de christenheid in onze moderne, goeddeels ontkerstende we reld" te vervullen. Gelukkig geven vooral in deze tijd de katholieken er duidelijk blijk van, dat zij dat isolement waartoe een eigen organisatie inderdaad een ze ker gevaar kan scheppen opzette lijk en positief willen vermijden. Wij willen geen isolement maar wij willen wèl ons in eigen kring be zinnen op de consequenties, welke wij uit onze princiepen moeten trekken, en door de kracht van onze princi piële eenheid trachten de consequen ties in practijk te brengen. En daar om stemmen wij Woensdag 7 Juli op.de K.V.P., lijst 1. In hetzelfde verkiezingsblaadje le zen we: „Hoe groter de Partij van de Ar beid uit de verkiezingen te voorschijn treedt, des te sterker is de dam, die wordt opgeworpen tegen de commu nistische bedreiging". Nu erkennen wij met voldoe ning! dat de P. v. d. A. in ons vaderland mede vooraan staat in de bestrijding van het communisme na het gebeurde ir Tsjecho-Slowakije. Maar wij moeten er toch ook aan herinneren, dat elders in de Gereld het 'socialisme niet diezelfde afwe rende houding aanneemt.... Een katholiek zal toch moéten er kennen, dat de principiële dus de hechte, onveranderlijke basis voor de bestrijding van het communisme in een principiële katholieke partij ten slotte en op de duur sterker is, dan in een partij als de P. v. d. A.! Militaire garantie voor W -Europa SPOEDIG BEGIN DER BESPREKINGEN Een woordvoerder van het Britse' ministerie van buitenlandse zaken heeft verklaard, dat het Engelands wens is, dat de dip^matieke bespre kingen tugsen de vijf landen van de West-Europese Unie en de V.S'. zo spoedig mogelijk zullen beginnen. Deze besprekingen, die de vol gende stap zullen zyn ter voorbe reiding van de Amerikaanse gewa pende hulp aan de West-Europese alliantie, zullen een „zeer wijd veld" bestrijken, aldus de woord voerder. Er is nog geen datum vastgesteld. De onderhandelingen zitflen waar schijnlijk tot directe stafbesprekingen tussen de militaire deskundigen van de V.S. en de verdragslanden En geland, Frankrijk, België, Nederland en Luxemburg leidén, zo meen den diplomatieke waarnemers te Londen. Prins Bernard verjaart. Een recente foto van Z.K.H. Prins Bernard, die op 29 Juni a.s. zijn 37ste verjaardag viert. Opstand dreigt tot burgeroorlog P*r HEERST thans een felle span ning in Israël wegens het conflict tussen de Haganah, het thans officiële leger van de regering, en de Irgoen Zwai Leoemi, de voormalige ondergrondse terroristische organi satie. De laatsten kunnen zich maar moeilijk houden aan de bepalingen van de wapenstilstand en het conflict begon, toen regeringstroepen pro beerden te beletten, dat een schip va n de Irgoen wapenen aan land bracht. Sterke afdelingen van de Irgoen beschermden de landingsoperaties en de Haganah moest het vuur openen. Oorlogsschepen van de marine van Israël voeren het schip tegemoet en konden verhinderen dat het de kust al te dicht naderde. Later liep het aan de grond en toen het werd be schoten, begon de munitie te ontpoffen. Twintig kleine troepjes soldaten van dé Irgoen deden toen een po ging om het schip te verlaten en op een strand een bruggehoofd te vor men. Na enige weerstand te hebben geboden, trokken de regeringstroe pen zich terug maar hielden het wrak onder vuur om te beletten dat meer manschappen aan land zouden komen. De Haganah staat nu in het gehele land gereed om aan alle po gingen tot opstand het hoofd te bie den. De gehele kust wordt streng be waakt. t t Tel Aviv hadden gevechten plaats tussen het Israëlitische leger en andere eenheden van de Irgoen, die zich trachtten te verenigen met de landingstroepen. Volgens de laat ste berichten hebben de Irgoen-troe- pen de Israëlitische troepen van de Noordelijke zeekant van Tel Aviv verdrongen en laat in de avond ver minderde het vuren. Het schip is des avonds in brand gevlogen en het aantal ontploffingen nam toe. De jaatste manschappen hebben het schip in grote haast verlaten. In verband met het treffen tussen strijdkrachten van de Israëlitische regering en de Irgoen is in Tel Aviv een avondklok afgekondigd. Volgens mededeling van de Joodse zender van hedenmorgen is de staat van beleg in Tel Aviv, welke' gis teren was afgekondigd, hedenmorgen vroeg weer opgeheven. Mosje Sjertok, de Israëlische mi nister van Buitenlandse Zaken, heeft medegedeeld, dat naar de plaatsge vonden ongeregeldheden een onder zoek zal worden ingesteld. Die on geregeldheden waren volgens Sjer tok pogingen van de Irgoen geweest de regering in moeilijkheden te bren gen. Er zou streng tegen de Irgoen worden opgetreden. NIEUW APOSTOLISCH VICARIS VISITATOR VOOR HET SAARGEBIED Zyne Heiligheid de Paus, heeft Mgr. Dr M. Schulien benoemd tot Apostolisch Visitator voor het Saar- gebied, Mgr SchuTen, die tot het Gezelschap van het Goddelijk Woord behoort, was vroeger directeur van de ethnologische afdeling van het Lateraanse Museum. HET OFFENSIEF VAN DE GRIEKSE REGERINGS TROEPEN Griekse eenheden hébben tijdens het grootste regeringsoffensief, dat tot dusver is ingezet, bijna de gehele eerste verdedigingsgordel van de partisanen rondom de Grammoske ten in West Macedonië bezet, aldus berichten van het front. Het Griekse leger meldt Nestorla, bij de Albanese grens en ten Noor den van de bergketen, te hebben veroverd. De guerii1 astrijders zou den zich naar Albanië terugtrekken en hun weerstand zou gebroken zijn DE KOMINFORM NIET TE BOEKAREST. Van officiële zijde wordt meege deeld, dat er géén bijeenkomst van de Kominform plaats heeft of plaats heeft gehad te Boekarest. Er wordt te Boekarest ook géén bijeenkomst van de Kominform ver wacht. Duizenden trekken voorzien van een vergunning het Kroondomein van „Het Loo' te Apeldoorn binnen om met de bosbessenpluk te beginnen. 70 cent per pond, een niet te ver smaden bijverdienste voor jong en oud. De schooljeugd krijgt 3 dagen vrijaf. De kooplustigen staan bij de ingangen van het Kon Landgoed de plukkers op te wachten. De geldsanering in Duitsland /BEDWONGEN door de invoering van het nieuwe geld in de Westelijke zones hebben de Russen gisteren voor het eerst na drie maanden weer eens besprekingen gevoerd met de andere geallieerden te Berlijn. Finan ciële deskundigen van Amerika, Engeland, Frankrijk en Rusland verga derden de gehele dag, doch tot een accoord kwamen zij niet. Dc Russen houden staande, dat in geheel Berlijn slechts het nieuwe betaalmiddel van de Russische zóne in omloop behoort te worden gebracht. Sokolowski hakt de knoop door Nadat gebleken was, dat geen over eenstemming kon worden verkregen, heeft de Sovjet-bevelhebber in Duits land, maarschalk Sokolowski, de mi litaire gouverneur van de Westelijke zones doen weten, dat de Sovjet- antorïteiten zich genoodzaakt hebben gezien over te gaan tot een geldsane ring in de Sowjet-zöne van Duitsland met inbegrip van Groot-Berlijn, „als markt stijgen intussen tot het fantas tische. Een brood kost er nu 20C mark, het maandloon van een arbeider. Eén Amerikaanse sigaret doet 75 mark. Te Frankfort .daarentegen was gis teren een 'heel pakje Amerikaanse si garetten te krijgen voor slechts 4 Mark. Dat betekende een nieuwe prijsdaling sinds Zondag, toen de nieuwe mark werd ingevoerd. Zelfs ligt de zwarte prijs nu 2 mark onder de officiële. Gemeld wordt, dat de geldzuive- ring in de Westelijke zones gevolgd zal worden door een drastische be- gevolg van de afzonderlijke geldsa-1 lastingverlaging, eveneens ten doel nering in West-Duitsland". hebbend de werklust aan te wakke- In zijn brief zegt Sokolowski, dat deze stap is gedaan om de Sowjet- zöne en Berlijn voor chaos te behoe den. De Russische geldsanering voor de Sowj et-zone zal morgen ingaan. Men zou reeds druk bezig zijn met het af stempelen van markbiljetten. De Rus sen willen nl. geer. nieuw bankpapier ter beschikking stellen, doch verge noegen zich met stempels op de oude Marken te zetten. De oude bankbiljetten zullen Don derdag en Maandag aanstaande kun nen worden omgewisseld. Maximaal 70 Mark zal a pari worden omgewis seld. Men verwacht, dat het gemeente bestuur van Berlijn van de Westelijke commandanten order zal ontvangen de Sowjet-Russische orders, voorzo ver deze de Westelijke sectoren be treffen, te ignoreren. De prijzen op de Berlijnse zwarte NOG ENIGE GESCHILPUNTEN r\E ONDERHANDELINGEN over de bilaterale verdragen tussen de Ver. Staten en de 16 Marshall-landen zijn zoals gemeld een flink eind gevorderd door de belangrijke concessie, welke Amerika heeft gedaan inzake de devaluatie-clausule. Daarmede zijn echter nog niet alle geschilpunten uit de weg genomen. De besprekingen hebben thans nog betrekking op 1) de afloopdatum der overeenkomst en 2) de behande ling van Duitsland en Japan op de voet van meest-begunstigde natie, hetgeen de 16 landen zou verplichten de bezette gebieden even gunstige handelsvoorwaarden te verlenen als andere landen, waarmede zij handel drijven. Wat de afloopdatum der overeen komst betreft worden er pogingen gedaan om een compromis te vin den, dat de V.S. zou toestaan de overeenkomst te annuleren, wan neer zij dat wilden en de Europese landen niet zonder opzeggingsmoge lijkheid zou laten. De moeilijkheid in dit geval is, dat de V.S. van me ning zijn, dat de Europese landen niet het verdrag moeten kunnen opzeggen, wanneer zij maar willen, omdat de hulpverlening voor de Europese landen nog geruime tijd na het ontvangen der hulp vruchten afwerpt. Daartegenover zeggen de Europese landen, dat zij volgens het oorspronkelijk ontwerp ook aan hét verdrag gebonden zouden zijn, wan neer het Congres het volgend jaar onvoldoende gelden voor het pro gramma beschikbaar zou stellen. Men tracht nu een beëindigingsclau sule te vinden, die een „vertraagde" ontbinding der overeenkomst voor de 16 landen mogelijk maakt. DE STAKINGEN IN FRANKRIJK. De arbeiders van de Bergougnan- rubberfabriek te Clermont-Ferrand (Midden-Frankrijk), waar de vorige week stakers slaags raakten met de politie, hebben besloten Woensdag het werk te hervatten. De arbeiders van de Michelin-fabrieken blijven in staking en houden de fabriek bezet. WEST-DUITSE REGERING OP 1 MAART 1949? Te Frankfort is bekendgemaakt, dat de drie militaire gouverneurs der Westelijke zones waarschijnlijk Vrij dag a.s. te Frankfort bijeen zullen komen met de premiers "der Duitse staten in deze zones, om overleg te plegen over een bezettingsstatuut voor het Duitse volk. James Pollock, raadsman van gene raal Clay, heeft Maandagavond ver klaard, dat volgens zijn berekening dr federale regering, door de confe rentie van Londen voorgesteld, op 1 Maart 1949 gevormd zal zijn. De Constituerende Vergadering komt 1 October a.s. bijeen. Men ver wacht, dat deze drie maanden nodig zal hebben om haar werk te vol tooien. Dan kan de ontwerp-grond- wet aan de bevolking van West-Duits land worden voorgelegd. DE STAKING TE LONDEN. De vakvereniging van de veerlie den, lichterlieden, schuitenvoerders en sleepbootmanschappen hebben Dinsdagavond besloten zich te voe gen bij de stakende havenarbeiders te Londen. Door de staking worden 145 sche pen langs de Theems vastgehouden, waarvan vele geladen zijn rrret aan bederf onderhevig voedsel. Een be langrijke minderheid van de vak vereniging, die een ledental heeft van 4000, wilde aan 't werk blijven. Vakverenigingsleiders waren van mening, dat het merendeel van de 19.000 stakende havenarbeiders het werk Woensdag zouden hervatten. Clement Attlee, de premier, heeft in het parlement verklaard, dat voortzetting van de staking een „ernstige invloed" op de Britse eco nomie zou hébben. Hij zeide, dat de regering verwacht, dat de mannen bij hun beslissing van Dinsdagoch tend zullen blijven om Woensdag aan het werk te gaan. Er zyn stappen ondernomen om te voorkomen, dat zich aan bederf onderhevig voedsel in de haven op hoopt. Het laden van Nederlands fruit en groente te Rotterdam is stopgezet. Perziken en meloenen, die tien procent van een lading fruit uit Rotterdam vertegenwoordigden, zijn al verrot. Sommige ladingen Neder lands fixiit zijn naar andere havens gedirigeerd. Er zal niets meer gezon den worden, totdat de staking afge lopen is, zo heeft een importeurs- firrna verklaard. OUD-LEERLING VAN LEUVENSE UNIVERSITEIT EERSTE MINISTER VAN CHINA De benoeming van Dr Wong Wen- Hao tot eerste minister van China is zowel in als buiten dit land met sym pathie begroet. De Chinese pers be nadrukt, dat deze uitmuntende geo loog beter dan wie ook geschikt is om de wederopleving van het land te verzekeren. Dr. Wong is niet ka tholiek, doch toont het grootste re spect voor de katholieke godsdienst. Hij studeerde aan de katholieke „Auroro"-Universiteit te Shanghai en verwierf de doktersgraad aan de Uni versiteit van Leuven, met welker professoren hij sindsdien voortdu rende goede relaties onderhoudt. BRANDSTICHTING TE PARIJS? Er is brand uitgebroken in de op slagplaatsen naast het ministerie van wederopbouw te Parijs. Verscheidene brandweercorpsen zijn gealarmeerd. Uit de eerste onderzoekingen zou blijken, dat men hier te doen heeft met brandstichting. Arbeiders en een aandeel in de winst Mogelijkheid wordt onderzocht Minister Drees heeft epn commis sie ingesteld, welke het vraagstuk zal bestuderen in hoeverre door wettelij ke maatregelen de spreiding van het bezit over de grote massa van het volk en een redelijker verdeling van het inkomen over de verschillende groepen van de bevolking moet wor den bevorderd. De commissie zal de minister over vier vragen moeten ad viseren. 1 Of en zo ja, in welke vorm aan de arbeider aanspraak Lehoort te wor den toegekend op de winst, welke door de onderneming of in de be drijfstak, waarin hij werkzaam is, wordt behaald. 2 Of en op welke manier de arbei- der in de gelegenheid n\oet wor den gesteld aandeelhoudersrechten te krijgen, ook onafhankelijk van verkrijging uit hoofde van winst- verdeling; 3 Of en zo ja, door welke maatrege len kan worden bevorderd, dat uit winst verdeling of besparing ver kregen gelden in een duurzamer bezit worden omgezet; 4. Of en in hoeverre het in beginsel op de weg van de overheid ligt uit een oogpunt va-i bezitsspreiding en redelijke verdeling van het inko men bij deze verdeling regelend op te treden. Naar door de directie van de Zui delijke Visserij Mij. werd medege deeld, ligt het in haar bedoeling nog deze zomer met de opbouw van een visserijmaatschappij benoorden Kaap stad te beginnen. Daartoe zal de heer J J. v. d. Bogaerde zich binnenkort naar Zuid-Afrika begeven om vooral de productie-sector te beheren. Men denkt de visserij in de Zuid-Afrikaan se wateren met nieuwe Nederlandse vaartuigen uit te oefenen. De produc ten, waaronder visolie, vismeel en andere eiwitrijke voedingsmiddelen, zullen voor een groot deel aan Neder land worden geleverd. VERBEURDVERKLARINGEN IN GELD BEDROEGEN ƒ24.000.000. Op vragen van de heer Goedhart (Arb.) heeft de minister van Justitie geantwoord, dat het niet mogelijk is mee te delen, hoe groot de totale som is van de tot heden door de tribuna len geadviseerde verbeurdverklarin gen. Vele verbeurdverklaringen lui den niet in geldsommen, maar hebben betrekking op goederen of worden uitgedrukt in een door een breuk be paald gedeelte van het vermogen. Wel kan worden medegedeeld, dat tot 17 Juni 1948 het bedrag der geflatteerde verbeurdverklaringen, voor zover be. trekking hebbende op geldsommen, bedroeg ƒ24.559.281.31. In verband met de bepaling, dat het verbeurdverklaarde zal worden besteed tot vergoeding of herstel van door de oorlog en de vijandelijke be zetting veroorzaakte schade, worden de geïncasseerde geldsommen over gedragen aan de minister van Finan ciën, die met de uitvoering van de regelingen betreffende de oorlogs schade is belast. Indonesië en de verkiezingen Het is niet zonder opzet, dat ik hierboven zet „Indonesië en de ver-- kiezingen", en niet omgekeerd „De verkiezingen en Indonesië". Want, ter wijl ik hier in Indië weergeef wat naar mijn mening de rol is, welke in Nederland het Indonesische vraag stuk bij de verkiezingen speelt, is het voor de lezers in Nederland interes santer te vernemen, hoe de Indone sische kringen tegen de verkiezingen aankijken. En dan is het een feit, dat men hier voor de verkiezingen in Nederland grote belangstelling heeft enze met een knappe dosis wantrouwen te gemoet ziet. Zal het Nederlandse volk blijk geven, de samenwerking in de nieuwe rechtsorde te willen voeren op de basis van gelijkberechtiging, op de 50-50-gTondslag, of leeft in het Nederlandse Volk de geest, dat Ne derland overwicht wil behouden? Dat houdt, met betrekking tot onze verkiezingen, de geesten hier bezig en in spanning onverschillig of men republikeinen dan wel anti-re publikeinen ontmoet. En vooral de laatsten laten niet na, om mij uit en terna aan het verstand te brengen, hoe belangrijk het wel is dat zal blij ken, dat het Nederlandse Volk de samenwerking wil op de grondslag van gelijkberechtiging. Alsof wij dat in de K.VP. niet weten, alsof wij niet daarvoor (en niet altijd met wind en stroom-mee!) anderhalf jaar en langer gevochten hebben.... Maar waarom komt men mij daar mee dan zo aan boord? Houdt u een ogenblik vastOm de lijst-Welter. Men vreest haar hier, in zeer uit eenlopende kringen, en er zijn er hier bedenkelijk velen, die daarenboven in de lijst-Welter een stuk K.V.P. zien! Uiteenzettingen en geruststellende verklaringen helpen wel maar he laas niet afdoende. Daar is slechts één antwoord op: de Verkiezingsuitslag zelf, waaruit de gesteltenis van het Nederlandse Volk duidelijk spreekt, zijn zin om de zaak op te zetten op gelijkberechtigingsgrondslag en niet met eenzijdig Nederlands overwicht. De Nederlandse kiezer susse zijn verantwoordelijkheid niet, met wens dromen aan te zien voor de werke lijkheid. De 7e Juli is een ogenblik van de hoogste ernst voor de moge lijkheid van een nieuw duurzaam sa mengaan tussen Nederland en Indo nesië. Wie stemt vóór Nederlands overwicht en dus tegen de grondwets herziening dus voor Anti-Revolu- tionnairen, Feuilleteaunisten of Wel- teranen, hij snijdt de kans op nieuw blijvend samengaan af. Wie de kans wil openhouden en de weg erheen verder effenen, hij stemme in ieder geval een der partijen welke vóór de Grondwetsherziening zijn, en dus vóór de grondslag van gelijkberechti ging en het nieuwe duurzame samen gaan van Nederland en Indonesië. En de katholieke kiezer spanne zich daarbij tot het uiterste in, om de K. V.P.-fractie op 34 zetels te brengen, op „tenminste een derde plus één". Wanneer het een politiek leider ge oorloofd is, op gewichtige momenten vertrouwen te vragen, dan moet ik daarvan, in het besef van mijn eigen zware verantwoordelijkheid, nu ge bruik maken. En dan zeg ik van hier met nadruk: het zou, voor de verde re goede gang van zaken in de uit werking van het hernieuwd blijvend samengaan tussen Nederland en In donesië, wel eens een „erop-o ef eron der" kunnen zijn,'of wij 34 of meer zetels halen dan wel daarbeneden blijven. In de nieuwe staatsrechtelijke structuur zal nu eenmaal voor de vormgeving der nieuwe verhoudin gen een Kamermeerderheid van twee derde nodig zijn, en dus een minder heid van „een derde plus één", een sleutelpositie innemen, die uitermate belangrijk kan wezen. In het vitale belang van de toe komst van Nederland en Indonesië blijve het katholieke kie^svolk niet beneden de maat van wat het bij ge sloten eendracht vermag. Naar mijn mening ligt hier een plicht te ver vullen, die wel eens tot een histori sche plicht kan uitgroeien. En daar om moet ik, niet de Nederlandse ka tholiek, maar de katholieke Neder lander zeggen: verzuim hier uw bur gerplicht, uw Rijksplicht niet, maar dan ook niet één van u. Bandoeng, 14 Juni 1948. ROMME. MEN MAG ZESHONDERD SIGARETTEN VRIJ IN INDIë INVOEREN. Geschenkzendingen naar Indië tot een waarde van vijfentwintig gulden zijn vrij van invoerrechten. De vrij stelling geldt nu ook voor de in die zendingen aanwezige rookartikelen. Voortaan mag men ten hoogste zes honderd sigaretten, honderd sigaren, één kilo gekorven tabak of één kilo van deze tabaksproducten naar Indië sturen, zonder dat de geadresseerde invoerrechten behoeft te betalen. £m koMMje... Als men zich de eerste plaats waardig voelt, is er een zeker genot in, de laatste te kiezen; maar, als men u die aanwijst, is het wat anders.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1