S)eCeki6e(SoWiawX
Militaire veiligheidsraad
voor West-Duitsland
Het Beheers-instituut doet
een boekje open
President Benesj is gisteren
afgetreden
DINSDAG 8 JUNI 1948
39ste JAARGANG
No. 11409
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD
Hoofdredacteur: TH. "WILMER
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Wat gebeurde er
bij het
Beheers-instituut?
Bur, Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
LONDENSE BESLUITEN
In een uitvoerig communiqué over de zes landenconferentie te Londen
wordt medegedeeld, dat besloten is tot stappen „van vitaal belang in
de richting van de economiscl|e wed eropbouw van West-Europa in deel
genootschap met een herboren, dem ocratisch Duitsland". Er zal geen
sprake zijn van een algeheel terug trekken der geallieerde bezettings
troepen voordat de vrede in Europa 'gewaarborgd is. De betrokken re
geringen zullen overleg plegeh, wan neer een van haar van mening zal
zijn, dat er gevaar bestaat voor heropleving van de Duise militaire
macht of het aanvaarden door Duits land van een agressieve politiek.
Een afschrift van het communiqué is. toegezonden aan de Sovjet-rege
ring, als de vierde bezettende mo gendheid in Duitsland.
Aanbevelingen aan de
betrokken landen
In-het communiqué zijn de bijzon
derheden opgenomen over de aanbe
velingen die eenstemmig zijn aange
nomen door de delegaties van Enge
land, Frankrijk, de Verenigde Sta
ten, België, Nederland en Luxem
burg. Overeenstemming is bereikt
over het volgende:
ln Internationale controle van het
Ruhrgebied door een lichaam, dat
is samengesteld uit vertegenwoor
digers van de zes mogendheden
en Duitsland. Duitse vertegen
woordigers zullen voorlopig wor
den gekozen door de betrokken
"bezettende mogendheden.
2. Instelling van een constituerende
vergadering voor West-Duitsland.
De militaire gouverneurs van de
drie Westelijke bezettingszones
van Duitsland zullen een verga
dering bijeenroepen van de minis
ters-presidenten van de Duitse
Staten in hun zone. De ministers
presidenten van* de Duitse Staten
in hun zone. De ministers-presi
denten zullen gemachtigd wor
den een constituerende vergade
ring voor geheel West-Duitsland
bijeen te roepen, die tot taaek
heeft de Grondwet voor een toe
komstige West-Duitse regering
voor te bereiden.
3 De vorming van een militaire
veiligheidsraad voor de Westelijke
zones van Duitsland geduren
de de periode, dat Duitsland be
zet is.
Als de bezetting van Duitsland be
ëindigd is, zal, zo zijn de zes landen
overeengekomen, in het Westen een
systeem van controle en toezicht op
de industrie worden gehandhaafd ter
waarborging van de ontwapening en
de-militarisatie.
De aanbevelingen houden speciale
voorzieningen in voor een nauw con
tact tussen de militaire gouverneurs
en de vertegenwoordigers der landen
van de Benelux in Duitsland betref
fende aangelegenheden, die de be
langen van de Beneluxlanden raken.
Bovendien zat de Beneluxvertegen-
woordigers volledig gelegenheid
worden gegeven om op de hoogte te
blijven van de ontwikkeling in de
Westelijke zones.
EINDE VAN IEDERE SAMEN
WERKING, ZEGT MOSKOU.
Volgens Reuter melden „Duitse
politieke kringen, in nauw contact
met het militaire Sovjet-bestuur",
dat de Sovjetbevelhebber in Duits
land, maarschalk Sokolofsky, en zijn
voornaamste adviseurs naar aanlei
ding van het Londense communiqué
over de toekomst van Duitsland ver
gaderd hebben en tot de slotsom zijn
gekomen, dat „de besluiten van Lon
den alle vroegere overeenkomsten
aangaande Duitsland te niet hebben
gedaan, zodat, samenwerking tussen
de vier mogendheden te dezer zaken
voortaan onmogelijk is."
Men verklaart voorts, dat een in
krachtige termen vervatte weigering
om de betrokken besluiten te erken
nen in de komende vier en twintig
uur, hetzij te Moskou of te Londen
zal worden bekend gemaakt.
Zondagmiddag heeft veldmaar
schalk Montgomery te Portsmouth
een gedenkteken onthuld, ter her
innering aan de mannen, die deelge
nomen hebben aan de invasie van
Normandië, vier jaar geleden.
PARIJS IS ONTEVREDEN.
De aanbevelingen, op de Londense
conferentie- gedaan aan de regerin
gen van Engeland, Amerika, Frank
rijk, België, Nederland en Luxem
burg hebben het de Franse regering
zeer moeilijk gemaakt. Het plan voor
een constituerende vergadering in
West-Duitsland en voor een interna
tionale controle op het Ruhrgebied is
in Parijs met vijandigheid ontvangen.
De regering moet het hoofd bieden
aan grote beroering, maar meent te
gen de moeilijkheden opgewassen te
zijn. Zowel van links als van rechts
staat zij bloot aan zware aanvallen.
De oppositie spruit voort uit het
feit, dat millioenen Fransen van
mening zijn, dat Frankrijk en de an
dere buurlanden van West-Duitsland
oiflroldoende beschermd worden.
Het plap van de Londense confe
rentie betekent volgens hen, dat
Frankrijk en Benelux altijd door
Amerika, Engeland en de Duitse ver
tegenwoordiger kunnen worden over
stemd. Wat de Fransen nog meer een
doorn in het oog is, is het gevoel, dat
Duitsland uiteindelijk de positie van
bemiddelaar tussen de continentale
geallieerden en de Angelsaksische
geallieerden zal innemen en een be
slissende stem zal hebben bij de be
paling van de toekomst van het
Ruhrgebied.
Morgen beslissing
voor Palestina
Enkele minuten nadat de Veilig
heidsraad Maandag bijeengekomen
was, werd een rapport ontvangen
van de bemiddelaar der V. N., graaf
Folke Bernadotte, waarin hij de ver
wachting uitsprak over het „succes
of de mislukking" van zijn onderhan
delingen te kunnen rapporteren.
Graaf Bernadotte stelde de Raad
voor, de discussies over de wapen
stilstand tot 9 Juni, wanneer hij ver
wachtte Verslag uit te brengen, op
te schorten. De vergadering werd
daarop verdaagd.
De Egyptische premier, Nokrasjy
Pasja, heeft Maandagavond mede
gedeeld, dat het antwoord van de
Arabische' Staten op de wapenstil-
standsvoorstellen der V. N. Woens
dagochtend aan graaf Bernadotte zal
worden overhandigd.
De verlaging der
Marshall-hulp
AM. REGERING IS OPTIMISTISC^
De Amerikaanse regering gaat
voort met aankopen en verschepen
van goederen voor het herstel van
Europa, daar zij de opvatting hul
digt, dat de Senaat de vermindering
van de toewijzing van de fondsen
voor het ERP niet goed zal keuren.
Senator Arthur Vandenberg zal de
strijd om toewijzing van het volle
dige bedrag leiden. Een van zijn ar
gumenten is, dat Rusland de vruch
ten zou plukken van een misluk
king van «het programma.
Als de senaat het bedrag weer
op de oorspronkelijke grootte brengt,
zal er via een conferentie van com
missies van het Huis van Afgevaar
digden en Senaat worden getracht
een oplossing van de moeilijkheden
te. vinden.
H.M. de Koningin heeft Maandag
middag een bezoek gebracht aan Tiel
èn omliggende gemeenten. H. M. de
Koningin arriveert aan het stadhuis
te Tiel, waar Zij een bespreking had
met de burgemeester van Tiel en
omliggende gemeenten. Naast H.M.
de Koningin de burgemeester van
Tiel. Foto A.N.P.-v.d:W.
Centrale Bank
voor
Oöst-Duitsland
TEGENZET VAN DE SOVJETS
TEGENOVER DE „BANK DER
DUITSE STATEN".
De Duitse Economische Commissie
voor de Sovjetbezettingszóne, voor
gezeten door een vooraanstaand com
munist, Heinrich Rau, oud-strijder in
de Spaanse burgeroorlog, heeft mede
gedeeld, dat op 1 Juni aen centrale
bank is opgericht, die de naam draagt
van „Duitse Bank van Uitgifte en
Betalingen".
Dezg maatregel betekent de laatste
phase in de Sovjetpolitiek van natio
nalisatie en centralisatie der bankin
stellingen en kan eveneens - be
schouwd worden als de eerste tegen
zet der Russen, tegenover de „Bank
der Duitse Staten" van de Engels-
Amerikaanse zone.
Men weet, dat alle grote bankin
stellingen in de Sovjetzone genatio
naliseerd werden. In heel de Oost-
zóne blijven nog slechts een zestien
tal kleine private banken over, die
van weinig betekenis zijn.
De nationalisatie werd gevolgd
door een concentratie van alle be
staande instellingen in een reeks
nieuwe organisaties. Te Berlijn wordt
het monopolie van het bankwezen uit
geoefend door de „Berliner Stadt
Kontor" die in de vroegere hoofdstad
van het Reich over 21 filialen be
schikt.
De operaties met de door de Rus-
sen gevorderde industriële onderne
mingen geschieden te Berlijn door
tussenkomst van de „Garantie und
Kredietbank Berlin". In elk in de vijf
Staten der zóne worden dergelijke
operaties door het „Institut der russi-
scher Aktiengesellschaften und Han
déls gesellschaften" verricht.
In elke Staat werd eveneens een
„Landesbank" opgericht. Deze vijf
„Landes" (Staats)banken tellen thans
500 filialen.
De oprichting van een „Duitse
Bank voor Uitgifte en Betalingen"
drijft deze politiek van concentratie
en centralisatie nog verder door,
daar deze een bankinstelling beoogt
te zijn voor de hele zóne.
Het centraliserend karakter van de
ze laatste maatregel wordt aange
toond door de manier waarop het ka
pitaal van 100 millioen Reichsmark
bijeengebracht werd. Terwijl in de
andere zónes van Duitsland het ka
pitaal van de Bank der Duitse Sta
ten geheel en al samengesteld was uit
stortingen der verschillende Staten,
nemen in de Sovjetzóne de centrale
economische organisaties er een veel
groter aandeel in dan de verschillen
de Staten. 25 millioen RM worden
gestort door het Centraal Bestuur der
Financiën, dat rechtstreeks afhangt
van de Duitse Economische Commis
sie, en 30 verdere millioenen door de
Centrale Besturen van Planvorming,
van de Machines en de Electrotech-
niek, de Land- en Bosbouweconomie,
de Handel en de Voedselvoorziening,
het Verkeer en de Post en Telegrafie.
Het aandeel der verschillende Staten
bedraagt slechte 45 millioen. 15 voor
Saksen, 10 vo:r Saksen-Anhalt. 8 voor
Thüringen, 7 voor Brandenburg en 5
voor Mecklenburg-Pommeren.
In de geallieerde kringen van Ber
lijn wordt opgemerkt, dat de statuten
van de nieuwe Bank haar nog niet
toelaten, munten te slaan. Daarin
meent men nog een kleine kans te
zien, dat de Russen bereid zulen zijn,
mede te werken aan een intergeal-
lieerde hervorming van de Dqitse
munt.
Naar men weet, gingen er in het
begin van dit jaar herhaaldelijk ge
ruchten op, dat de Russen van plan
ware neen dubbele munt in te voe
ren in hun zóne: de „Arbeitsmark",
bestemd voor binnenlands verkeer,
en een „Handelsmark", die voor de
buitenlandse uitwisselingen zou die
nen.
NIEUWS UIT INDIE
Mohammed Hatta
uitgenodigd
TOT NIEUWE BESPREKINGEN TE
BATAVIA.
Mohammed Hatt, de Republikein
se premier, heeft van dr. Van Mook
een uitnodiging gekregen om te Ba
tavia te komen om nieuwe bespre
kingen te voeren. De Nederlands-
Indische regering had bij een vorige
gelegenheid al medegedeeld, dat zij
de sfeer van de betrekkingen met
de Republiek wilde verbeteren. Gis
teravond was het antwoord van de
Republikeinse regering nog niet be
kend.
DE BENELUX-CONFERENTIE
OP HET CHATEAU D ARDENNES
Nederlandse, Belgische en Luxem-
burgerse ministers nemen deel aan
de besprekingen, welke op het in de
nabijheid van Dinant gelegen prach
tige Chauteau d'Ardennes, sedert
Zaterdagavond worden gevoerd.
Het is niet te verwachten, dat de
ze conferentie onmiddellijke resulta
ten zal opleveren. De ambtenaren-
deskundigen der drie landen werden
gisteravond verwacht.
Het Nederlandse Beheersinstituut
is een instelling met ruim 2.000 man
personeel, die met behulp van tien
duizenden beheerders, bestuurders,
en bewindvoeders, alle voorkomende
administratiebehandelingen heeft
verricht over vermogens tot een to-
taa,' van circa 2 milliard gulden.
Van de liquide middelen was per ul
timo 1947 een bedrag van
f 230.530.489 afgestort bij 's Rijks
schatkist. Dit blijkt uit het verslag
van de werkzaamheden van „het Ned.
Beheersinstiuut in het jaar 1947.
De imkrimping van het apparaat
in de provincie voltrok zich op de
voet als in het vorige jaarverslag
geprojecteerd en daarmede gepaard
is op grotere schaal, ingezet het
overbrengen van vermogens uit
„vreeihd beheer'' in zogenaamd
„eigen beheer" Hetzelfde geschied
de, veel meer dan reeds in 1946,
voor een aantal landverradelijke en
vijandelijke organisaties en derga"ij-
ke vermogens van afwijkende aard.
Weerstand ondervonden van
Beheerders
Het heeft de opmerkzaamheid ge
trokken, dat de maatregelen van
concentratie en vereenvoudiging in
de kringen van de beheerders zelf
soms tamelijk wat weerstand ver
wekten. Zeer in het algemeen is de
indruk echter tot dusverre, dat de
ingezette liquidatie van het beheers-
apparaat .reacties heeft gewekt, wel
ke bij een wat minder na-oorlogs
aandoende geprikkeldheid hadden
behoren uit te blijven. Het hoeft wel
nauwelijks gezegd, dat op de inge
slagen weg zal worden voortgegaan
Schreieder buiten
vervolging gesteld
De procureur-fiscaal bij het bij
zonder Gerechtshof te s-Gravenhage
heeft de vooral door het z.g. „Eng
land Spiel" bekende Kriminal Di-
rektor Jozeph Schreieder buiten ver
volging gesteld. Omtrent de motive
ring van deze buitenvervolgingstel-
ling verneemt het A. N. P. nog het
volgende: Het „England Spiel" was,
voor wat de betrokkene Duitse
ambtenaren betreft, een knap stuk
contra spionnage werk. Van door
Schreieder gepleegde oorlogsmis
drijven is niets gebleken.
De nieuwe grondwet heeft hij niet
getekend
II7AT DE LAATSTE WEKEN voorzien werd, is thans werkelijkheid ge-
worden; president Benesj vanTsjecho-Slowakije is gisteren afgetre
den. In een brief aan minister-president Gottwald schrijft Benesj, dat
ZÜn dokters hem hebben aanbevolen, zijn taak neer te leggen. Politieke
redenen noemt hij niet. Maar uit het feit dat hij aftreedt vóór hy de nieu
we grondwet heeft ondertekend ,kan gemakkelijk worden afgeleid, dat de
jongste gebeurtenissen in het land van grote invloed zijn geweest op zijn
besluit.
kreeg een studiebeurs voor de uni
versiteit van Praag en studeerde la
ter verder in Frankrijk, Duitsland en
Engeland. Hij verdiende zijn kost door
free lance-journalistiek en het geven
van lessen. Een harde werker, voor
wie een dag van vijftien uur 'gewoon
was. Hij leefde eenvoudig en deed
nogal aan sport: een goed voetballer
en tennisser. In de eerste wereldoor
log zag hij een kans, .zijn land te be
vrijden van het juk van de Habsbur-
gers. Met levensgevaar reisde hij on
der valse naam rond en op vals pas
poort. Eén doel: de vrijheid van zijn
land. In 1916 gaf hij de stoot tot de
vorming van het eerste moderne Tsje
chische leger, dat aan de zijde van de
Geallieerden streed. Dit was in
Frankrijk. In 1919, samen niet Tho
mas Masaryk, smeedde hij de gren
zen van Tsjecho-Slowakije. Masaryk
werd president, Benesj minister van
Buitenlandse Zaken. Zij schiepen een
der bloeiendste democratieën van
F.uropa. In 1936 trad l^asaryk af en
werd Benesj president. Hij bevorder
de een intensieve industrialisatie en
een levendig diplomatiek verkeer.
Drie jaar later kwam München. Be
nesj trad af en ging weer in balling
schap. Toen de porlog uitbrak her
groepeerde hij zijn kabinet in Londen.
In 1943 sloot hij te Moskou een ver
drag van wederzijdse bijstand. Op 15
Mei 1945 keerde hij als overwinnaar
in Praag terug. Op de verjaardag der
onafhankelijkheid werd hij tot presi
dent gekozen. Na de verkiezingen
van 1946 wees Benesj de leider der
communistische partij Gottwald aan
om een nieuwe regering te vormen.
Op diens dreigend advies en onder
steeds groeiende pressie aanvaardde
Benesj in Februari 1948 tijdens de
communistische staatsgreep het
ontslag van twaalf gematigde minis
ters. Op 27 Februari, de dag waarop
Gottwald de eed aflegde verliet de
president het kasteel Hradschany te
Praag. Hij is er niet meer terugge-
keerd.
Afscheidsbrief aan
Nat. Vergadering
In eeru buitengewone vergadering
van her kabinet. Maandagmiddag,
heeft Clement Gottwald, het volgen
de schrijven van president Benesj
voorgelezen:
„Mijnheer de minister-president.
Op 4 Mei j 1. heb ik u mijn definitief
besluit, de functie van president neer
te leggen, medegedeeld. Wij bespra
ken toen mijn besluit in verband met
de problemen van de gehele politie
ke situatie. Ik deelde u ook mede, dat
mijn dokters mij eveneens aanbevo
len hadden af te treden met het oog
op mijn gezondheidstoestand. Refe
rerende aan dat gesprek, verzoek ik u
de Nationale Vergadering mededeling
te doen van mijn besluit en haar te
vragen zo vriendelijk te willen zijn
kennis te nemen van het neerleggen
door mij van de verantwoordelijke
functie, waarmede zij mij op 19 Juni
1946 eenstemmig vereerde. Ik dank de
Vergadering voor haar vertrouwen.
Ik dank het volk voor zijn vertrou
wen en toegenegenheid, welke im
mer.een grote steun voor mij hebben
betekend en welke ik geprobeerd heb
niet te beschamen. Ik wens mijn dier
bare medeburgers, hun verantwoor
delijke vertegenwoordigers en hun
regering toe, dat de republiek ge
spaard moge blijven van alle ram
pen, en dat allen mogen leven en
werken in verdraagzaamheid, liefde
en vergevingsgezindheid. Late men
de anderen vrijheid gunnen en zelf
vrijheid genieten. Ik vertrouw op de
goede genius van ons volk en op een
schone toekomst voor onze dierbare
republiek."
NA DERTIG JAAR
VRIJHEIDSSTRIJD.
Eduard Benesj was het tiende kind
van een arm landbouwersgezin. Hij
zo vaak als zakelijke overwegingen
dit medebrengen. Het bovenstaande
beoogt intussen stellig niet, het gros
der beheerders met de zoeven be
doelden óver een kam te scheren. De
behoefte bestaat integendeel, om,
juist in dit verband, een woord van
grote waardering uit te spreken
voor de vele Nederlanders, die, naast
drukke eigen werkzaamheden en te
gen als regel geringe geldelijke ver
goeding reeds jarenlang als beheer
der, bestuurder, bewindvoerder met
animo een ondankbare arbeid heb
ben verricht, zonder welke het vol
komen onmogelijk zou zijn geweest
de overheidstaak in deze uit te voe
ren.
Behalve door organisatorische her
ziening is een drastische beperking
van het apparaat ingeluid door het
liquideren van bepaalde onderdelen
van het werk zelf, zoals b.v. de af
wikkeling der roerende goederen, de
vereffening van het Duits-vijandelijk
vermogen en de versnelde opheffing
van beheren over landverraderlij k
-ap UB a uappjooA ajjB Ha •uafouuoA
ze politiek moet een ding niet uit het
oog worden verloren, namelijk, dat
een beperking van werkzaamheden
nu eenmaal medebrengt, dat bepaal
de incidentele zaken niet altijd meer,
ook nog na jaren, afdoende zullen
kunnen worden onderzocht. Als
voorbeeld noemt het verslag het on
derzoek naar meubelstukken. Het is
duidelijk, dat dit ten behoeve van
zaken uit het ver1 eden niet meer zal
kunnen blijven reconstrueren, laat
staan herstellen, en dat ook het
hoofdkantoor de brieven van alle
vasthoudende ontevredenen niet te
eeuwige dage zal kunnen blijven be
antwoorden of naar elk vermist
meubelstuk een opsporingsonderzoek
laten instellen.
De liquidatie verliep in hoofdzaak
volgens de verwachting: medio 1947
waren de reeds vrijgelaten politieke
delinquenten goeddeels weder van
het nodige voorzien. In het alge
meen kan worden aangenomen, dat
alle sinds 1947 vrijgelaten politieke
delinquenten practisch dus alle
niet zware gevallen aan het no
dige waren geholpen. De liquidatie
der resterende voorraden geschiedde
in het algemeen in publieke veiling.
Experimenten om daarbij aan oor
logsslachtoffers voorrang te verle
nen, bleken niet wel uitvoerbaar te
zijn en evenmin de belangstelling
van het publiek te hebben. Het aan
tal opslagplaatsen daalde van 1 Juli
tot 31 December 1947 van 100 tot 35.
Uit het verslag blijkt verder o.irr.,
dat het aantal onder beheer gestel
de land- en tuinbouwbedrijven, voor
zover vallende onder beheer van de
provinciale voedselcommissarissen,
in de verslagperiode terugliep van
plm. 3500 tot plm. 1200.
In het vorige verslag was een
globale schatting gegeven, uitko
mend op een totaal bedrag aan ge
administreerd vermogen van 2 mil
liard gulden. Dit totale bedrag blijkt
nu 1.96 milliard te belopen.
Klachten weerlegd.
Aan het jaarverslag is als aan
hangsel toegevoegd een beschouwing
over enige door het publiek geuite
klachten, in het bijzonder omtrent
het beheer over land verraderlijk
vermogen. „Volstaan wordt slechts
aldus dit aanhangsel met twee
illustratieve voorbeelden van de
wijze, waarop beschuldigingen wer
den geuit, die bij een wat rustiger
beschouwing van de voor een ieder
beschikbare gegevens achterwege
zouden zijn gebleven". Deze voor
beelden betreffen de behandeling
van het wetsontwerp 503 door de
Tweede Kamer.
Vele klachten houden verband
met de gewijzigde instelling tegen
over de Duitsers en de Nederlandse
politieke misdadigers.
„Er kan niet ernstig genoeg op
aangedrongen worden zo zegt het
aanhangsel dat critici zich, alvo
rens hun mening te vormen, voor
ogen houden: enerzijds, dat een
groot aantal voor de betrokkenen
onbevredigende zaken niet het ge
volg zijn van de zucht van het be
heersinstituut om deze mensen te
benadelen, maar van bepaalde maat
regelen, die het verplicht is uit te
voeren, en anderzijds, dat er zich
onder de vrijgelaten delinquenten
een grote groep rancuneuze elemen
ten bevindt, op wier losse bewerin
gen men niet zonder nader onder
zoek de naam van een aantal amb
tenaren met een verdienstelijke con
duitestaat door het slijk behoort te
halen"..
Van beide groepen van gevallen
worden enige voorbeelden genoemd.
De directie van het beheersinstituut
wijst tenslotte als absurd van de
hand beschuldigingen van onhoffe
lijkheid, waarmede bijvoorbeeld
Duitsers en landverraders bij hun
verzoeken om bemiddeling ten
hoofdkantore zouden worden be
handeld.
Zen fcoM&Ztje...
Zelfs de derde erfgenaam beleeft
geen vreugde aan goederen,, die op
onrechtmatige wijze zijn verkregen.
(Latijns spreekwoord).
