S)e£cid6e(Boti/fcci/nt
Moeilijke verwezenlijking
van de wapenstilstand
Twaalf- en-een half milliard
dollar gevoteerd
Echtscheiding wordt
moeilijker gemaakt
Een nieuw vliegtuig-moederschip
binnengelopen
Gespannen stemming te
Kalioerang
DONDERDAG 3 JUNI 1948
39ste JAARGANG
Directeur: C. M. VAN HAMERS VELD
Hoofdredacteur: TH. WLLIVlER
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Een' wapenstilstand
met
kanongebulder
Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20S26, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 130 p.tmnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. f 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
- DE PALESTIJNSE PUZZLE
Graaf Bernardotte als bemiddelaar
HET SCHIJNT moeilijk te zijn om in Palestina de wapenstilstand,
waartoe de Veiligheidsraad het bevel heeft gegeven en welke beide
partijen hebben aanvaard, ook werkelijk door te zetten. Graaf Berna
dotte heeft als bemiddelaar in het Palestijnse conflict voorgesteld een be
perkte tijdsBuimte toe te staan tussen de aanvaarding van de wapen
stilstand en de inwerkingtreding er van. Hij wilde daardoor voorkomen,
dat controle op de naleving van het bestand onmogelijk zal zijn, waardoor
beide partijen elkaar onmiddellijk van schendingen konden beschuldigen.
Graaf Bernadotte stelde voor dat de bemiddelaar machtiging ontvangt
over de begindatum overleg te plegen yiet de oorlogvoerende partijen
en de wapenstilstandscommissie. Hij nam aan dat de periode van vier we
ken geacht zal worden in te gaafi op de datum waarover men het eens
wordt. De Veiligheidsraad besloot gisteren graaf Bernadotte te machti
gen dag en uur in overleg met Joden en Arabieren te bepalen, waarbij
voorgesteld werd. het bestand binnen drie dagen tè doen ingaan.
Het kanon wil nog
niet zwijgen
De stafchef van he Iraakse leger,
Ismail Sarwat Pasja, heeft meege
deeld, dat de Arabieren, althans op
het Noordelijk front, Dinsdagavond
23 uur 45 plaatselijke tijd het vuren
gestaakt hebben. ÏDe generaal voegde
er aan toe. dat hiertoe „een groots op
gezette Syrische aanval" ergens
aan het front afgelast moest wor
den.
Volgens het Joodse oorlogscommu
niqué hebben de Egyptenaïen na het
verstrijken van de termijn, gesteld
voor antwoord aan de Veiligheids
raad aangaande het bevel om het vu
ren te Staken, een aanval gedaan op
dé Joodse, nederzetting Negba. De
aapval is volgens-het communiqué
afgeslagen.
Vqprts hebben dê Arabieren gister-,
ochtend de Joodse wijken te Jeruza
lem bestookt, zo wordt door de Haga-
nah medegedeeld.
De regering van Israël zou vandaag
telegrafisch de Veiligheidsraad op de
hoogte brengen van de toestand. „Zo
de Arabieren de vijandelijkheden niet
onmiddellijk stopzetten, zullen de
Joodse troepen grootscheeps krijgs
verrichtingen tegen de aanvallen her
vatten", zo werd gisteren verklaard.
DE BESCHERMING DER GEWIJDE
PLAATSEN.
Een woordvoerder van het Vati-
caan heeft medegedeeld, dat de plan
nen vJbor de vorming van een uit vrij
willigers samengestelde internatio
nale christelijke militie ter bescher
ming van de gewijde plaatsen in Pa
lestina op het Vat^caan worden bestu
deerd.
Er zijn reeds nota's gezonden aan
Engeland, Frankrijkj de V.S. en de
V.N., alsmede aan de Joodse en Ara
bische vertegenwoordigers te Rome.
In deze nota's wordt de nadruk ge
legd op de noodzakelijkheid van
ternationale samenwerking om de ge
wijde plaatsen te beschermen, aldus
de woordvoerder.
WEERBARE JODEN MOETEN VOOR
VIER WEKEN OP CYPRUS
BLIJVEN.
Alle Joden, die gezond van lijf en
leden zijn, blijven, gedurende de vier
De overstromings
ramp van
de Columbia
HET WATERFRONT "BEREIKT
DE KUST.
In de omgeving van Portland is het
ergste leed geleden. Het water van de
Columbia-rivier is er ruim twee-en-
een halve centimeter gedaald. Maar
de dijken, die de rijke zuivelboerde-
rijen tussen Portland en de kust van
de Stille Océaan beschermen; hebben
het uiterst zwaar te verduren. Want
nu de geweldige vloed zich op de dij
ken van de beneden-rivier stort en
het dal door het overstromende water
op vele plaatsen reeds is ondergelo
pen, këert het getij van de oceaan
zich tegen de rivier, die daardoor met
dubbele kracht op de dijken beukt.
Volgens deskundigen van het leger
bevindt de gehele bedijking zich in
een critieke toestand. Er zijn reeds
verscheidene doorbraken gerappor
teerd.
En het meteorologisch instituut
de Verenigde Statên meldt, dat de
Columbia-rivier nog een maand „hoog
water" zal houden
De „Karei Doorman" in de Niéuwe
Waterweg. Hr. Ms. „Karei Doorman"
op 28 Mei overgenomen van de
Britse vloot, is Woensdagavond in de
Nieuwe Waterweg aangekomen! Het
vliegdèkschip op de Niepwe Water
weg uit de lucht gezien.
Foto: A.N.P.-v.d.W.
Koning Leopolds
besluit genomen
OVERHANDIGD AAN MINISTER
SPAAK.
In gewoonlijk welingelichte krin
gen te Brussel is men van mening, dat
koning Leopold's definitieve besluit,
of hij naar België zal terugkeren of
ten behoeve van zijn zoon afstand zal
doen van de troon, gisteren aan pre
mier Paul Spaak: is overhandigd.
De koning heeft zijn nota opgesteld
weken van de wapenstilstand in Pa-1 na de geheime besprekingen met
lestina, gedetineerd op Cyprus, aldus i Spaak gedurende het weekeinde na-
is officieel bekend gemaakt. bij Genève.
AMERIKA's LEGERBUDGET
/"\P 1 MAART 1949 moet het Amerikaanse leger 790.000.man sterk zijn,
een getal dat men wil bereiken door met ingang van' 1 Juli elke
maand 30.000 man onder de wapenen te roepen. Het budget voor leger en
luchtmacht' is het grootste, dat ooit in vredestijd is opgesteld: ruim 6,5
milliard. Van de vorige begroting is nog geld over, zodat voor het op 1
Juli beginnende jaar een bedrag van 12,4 milliard beschikbaar is voor le
ger en luchtmacht.
Wanneer president Truman Zijn
zin had gekregen, had de begroting
een nog hoger bedrag aangewezen.
Maar de beperkingen hebben in
hoofdzaak betrekking op burgerlijk
personeel, zodat het gevraagde be
drag voor werkelijk militaire zaken
vrijwel ongewijzigd is gebleven. In
dien nodig, kan er later in het jaar
nog meer geld beschikbaar worden
.gesteld.
Géneraal Bradley, de chef van de
staf van het Amërikaanse leger,
heeft op het ogenblik waarop de fan
tastische begroting werd ingediend,
een opsomming gegeven van hetgeen
het Rode Leger met zijn vier millioen
man en zijn veertienduizend vliegtui
gen kan presteren: de snell.:bezet
ting van het grootste deel van Europa,
het Naburige Oosten, Voor-Indië, Ko
rea en China.
Bradley drong aan op algemene
militaire oefening. James Forrestal,
de minister van»defensie, zei, dat de
internationale toestand slechter
wordt terwijl Amerika het getij tegen
heeft.
Deze maand
consistorieteRome
Volgens betrouwbare berichten
heeft Z.H. de Paus besloten toch in
de loop vaq deze maand hfet aange
kondigde Consistorie te houden.
Naar alle waarschijnlijkheid wordt
het. bijeengeroepen op Maandag 14
Juni. In dit geheime Consistorie zal
de Paus de reeds benoemde Bisschop
pen officieel bekend maken en te
vens de instemming van de Kardina
len vragen over de zaak der heilig
verklaring van Zalige Jeanne de
le Tonnac en Vincentia Gerose.
Tijdens het geheime Consistorie
zal de Paus een belangrijke toe
spraak houden en aan de Patriarchen
en Aartsbisschoppen van de Oosterse
en .Latijnse ritus het Pallium verle
nen of aan hun plaatsvervangers.
Dit laatste omdat de Oosterse Pa-
triarchen tengevolge van de toestand
in Palestina, zoals bekend is, slechts
moeilijk naar Rome .komen. Boven
dien zal de Paus voorzien in 3e be
noeming van titularissen voor de
suburbicalre bisdommen van Albano
en Palestina,, welke zetels thans
openstaan door het overlijden van
de kardinale Granito Pignatelli di
Belmonte en Salotti. Hierna zal on
middellijk volgen een openbaar Con
sistorie, waarin, de consistoriaal-ad-
vocaten de zaak van de heiligver
klaring der bovengenoemde zaligen
zul1 en bepleiten.
TSJECHO-SLOWAAKSE
POLITIEKE PRIESTERS
GESUSPENSEERD
Radio yaticana verneemt van ka
tholieke zijde, in Praag, dat de
Tsjecho-Slowaakse priesters, die
geen gehoor hebben gegeven* aan de
eis van de Tsjecho-Slowaakse bis
schoppen, om zich» van politieke ac
tiviteit te onthouden, door dit feit
zelf als gesuspenseerd dienen
worden beschouwd. Eén van deze
priesters is minister Plojhar.
TERREUR IN ROEMENIë NEEMT
TOE
Na de aankomst op het vliegveld
van Istanboel van een vliegtuig met
aan boord een generaal, een diplo
maat en een ambtenaar, die vorige
week Zondag uit Boekarest zijn ge
vlucht, is er thans opnieuw een Roe
meens vliegtuig op dit vliegveld ge
land meTvier vrouwen en drie man
nen. De vluchtelingen deelden mee.
dat de regering Grosza momenteel
een nieupe golf van terréur over
Roemenie doet gaan. De laatste we
ken is er over de Roemeense hoofd
stad een ware epidemie van zelf
moorden losgebroken. Op een enke^
dag hebben zich zeven bekende per
soonlijkheden van het leven beroofd
onder wie prof. Ivon V. Gruia en ge
neraal Viforeanoe.
SPOEDIG EINDE VAN
REGERING-SCHUMAN?
Tekenen van voortdurende onenig
heid tussen de socialisten en de M.R.
P., de belangrijkste partijen in het
Franse coalitie-kabinet, maken het
steeds meer waarschijnlijk dat Schu-
man's regering binnen 24 of 48 uur
zal vallen, aldus meent men in Parij-
se kringen.
De M.R.P. heeft gisteren in vier
parlementscommissies tegen de socia
listen gestemd.
De moeilijkheden van de regering
worden nog vergroot door de be
zorgdheid, die door velen wordt ge
uit ten aanzien van wat men als' „te
grote concessies" acht aan het Engels-
Amerikaanse standpunt betreffende
Duitsland, tijdens de zesmogendhe-
denconferentie te Londen.
Tenslotte is van vitaal -belang het
feit, dat de regering niet geheel ac-
coord gaat met de nieuwe compromis
versie van het wetsontwerp betref
fende de vermindering van het aantal
ambtenaren met 150.000 man.
JH.M. de Koningin tijdens haar be
zoek aan Ammfnerzoden in gezel
schap v. d. Commissaris der Konin
gin Jhr Quarles van Ufford en de
Burgemeester van Ammerzoden, de
heer van Erp. Foto: A.N.P.-deWt
BRUENING GEKNIPT. VOOR
PRESIDENT VAN DUITSLAND.
De met Sowjet-licentie verschijnen
de bladen te Berlijn wijden veel aan
dacht aan hel aanstaande bezoek van
dr. H. Bruening aan Duitsland. Dr.
Bruening was vóór Hitier kanselier
van Duitsland»en is thans in de V.S.
woonachtig. Volgens de „Berliner Zei
tung" zou zijn bezoek nauw verband
houden met de Amerikaanse plannen
tot de stichting van een West-Duitse
Staat. „John Foster Dulles, republi
kein en adviseur in buitenlandse za
ken, beschouwt Brqening als geknipt
voor de functie van president van
Duitsland", aldus het blad.
GEZONDHEID VAN BENESJ_
WORDT SLECHTER.
In verschillende-niet-officiële krin
gen te Praag wordt verklaard, dat de
gezondheidstoestand van president
Benesj de laatste dagen verslechterd
is, zodat men, ofschoon momenteel
geen levensgevaar aanwezig schijnt
te zijn, over hem in ongerustheid ver
keert.
Gezinsrechters en gezinsraden voorgesteld
De minister van justitie wil met zo
weinig'mogelijk wijzigingen in de be
staande wetgeving bereiken, dat aan
lichtvaardige echtscheidingen paal en
perk wordt gesteld. Daartoe is bij de
Tweede Kamer een wetsontwerp in
gediend, dat beoogt om de bepalingen
betreffende echtscheiding te wijzigen.
Gezinsrechters en gezinsraden
voorgesteld.
De voorzitter van de rechtbank is
niet de meest aangewezen persoon om
te trachten een verzoening tussen de
echtgenoten tot stand te brengen. De
minister vindt hert daarom beter de
poging tot verzoening op te dragen
aan een gespecialiseerde rechter, die
gezinsrechter wordt genoemd. Hij zal
zijn ambt blijvend 'vervullen om zo
doende de onontbeerlijke ervaring in
dergelijke zaken op te doen.
Zolang een reorganisatie van' de
rechterlijke macht nog niet is verwe
zenlijkt, zal de taak van de%ezins-
rechter kunnen worden vervuld door
de kinderrechter. In de toekomst zou
den de functies, die de kinderrechter
nu vervult, ook aan de gezinsrechter
kunnen worden opgedragen.
Een gezinsraad zal de gezinsrechter
moeten voorlichten over de bijzonder-
LUCHTVAARTOVEREENKOMST
TUSSEN NEDERLAND EN CANADA
.GETEKEND.
Gisteren is te Ottawa een lucht
vaartovereenkomst tussen Nederland
en Canada getekend, waarbij deze
landen elkaar volledig luchtverkeers-
rechten verlenen.
BARAKKENBOUWERS ZWAAR
GESTRAFT.
De laatste zitting van het tribunaal
te Breda werd gisteren gehouden en
wel met de zaak tegen de gebroeders
Geerdink van Geerdinks Aannemers,
bedrijf te Wassenaar, die voor
8.500.000 aan weermachtswerken
hadden uitgevoerd, hoofdzakelijk in
het Zuiden van ons land. Er was een
winst/gemaakt van ƒ700.000. De be
schuldigden verklaarden, <^at Van
vrijwillig uitvoeren van deze werken
geen sprake was, hetgeen bevestigd
werd door enige getuigen.
De uitspraak luidde: verbeurdver
klaring van drie-kwart van het ver
mogen en het verbod oni nog langer
het beroep van aannemer uit te oefe
nen.
De Koningin
in de
Bommelerwaard
H. M. de Koningin heeft gisteren
een bezoek gebracht aan Zaltbommel
en de verwoeste Bommelerwaard.
Ondanks het zeer slechte weer fde
tocht werd voor een deel onder stro
mende regen gemaakt wa,s er veel
belangstelling in de verschillende
dorpen. Op verscheidene punten wer
den H. M. bloemen aangeboden, en
onderhield de Koningin zich met in
woners. Het bezoek van H. M. is bui-
tengewoqn gewaardeerd, temeer daar
men wetende dat de landsvrouwe be
hoefte aan rust heeft, mocht consta
teren, dat zij de vermoeienissen van
deze tocht in slechte weersomstan
digheden niet schroomde om zich op
de hoogte te stellen van de toestan
den in déze zozeer geteisterde streek. I noemd
heden van het gezin, de toestandHaarlem,
waarin dit verkeert en over de moge
lijkheden van verzoening der echt
genoten.
De regering overweegt de reorgani
satie en uitbreiding van de voogdij
raden. Zij wil in de vergrote raden
een bijzondere kamer opnemen, die
tot taak heeft de instandhouding van
de huwelijken te bevorderen.
De minister vindt het verder ge
wenst, dat bij de uitvoering van de
verzoeningspoging een grote rriate
van soepelheid wordt betracht. Als de
echtgenoten of een van hen dan ook
tijdens de verschijning voor de ge
zinsrechter te kennen geven, dat aan
een verzoeningspoging door een be
paald persoon of particulier de voor-
keur wordt gegeven kan de gezins
rechter aan de- gezinsraad daartoe
aanwijzing geven.
Hel tramongeluk
te Wassenaar
Een der gewonden bezweken
De heer C. W. Koppens uit Den
Haag, chauffeur van" de H.T.M., die
bij de trambotsing bij Wassenaar
ernstig werd gewond, is hedennacht
in het ziekenhuis aan de Zuidwal te
's Gravenhage overleden. De toe
stand van de heer J. Vermeulen uit
Wassenaar, die bij het ongeluk de
uit de richting den IJaag komende
tram bestuurde is zorgelijk.
CANDIDAAT TWEEDE KAMER
TREKT ZICH TERUG.
De heer J. M. A. C. van Dongen,
burgemeestervan Aardenburg, die
op de lijst van de Kath. Volkspartij
voor de a.s. Tweede Kamerverkiezin
gen in de kringen den Hélder, Haar
lem, Leiden, Dordrecht en Middel
burg de achttiende plaats bezette,
heeft zijn candidatuur ingetrokken.
VACATURE-KOEJEMANS IN DE
EERSTE KAMER.
De heer H. J. Averink te Haarlem,
die. benoemd verklaard werd in de
vacature-Koejemans in de Eerste Ka
mer, heeft de benoeming niet aange
nomen. In diens plaats is thans be
heer M. D. Proper, te
Journalist in dé knel
geraakt
DE „KAKEL DOORMAN".
Rustig, alsof er geen woelige zee
bestond, voer gisteren de nieuwe „Ka-
rel Doorman" tussen de pieren van
Hoek van Holland door, Rotterdam
tegemoet. Fireflies, en Mitchells, op
gestegen van het vliegveld Valken
burg, cirkelden dartel in de waterige
lucht om de aanwinst voor de Ko
ninklijke Marine te begroeten.
Ook een gezelschap journalisten
wilde op uitnodiging van de marine
voorlichtingsdienst in de Hoek de
„Karei Doorman" gaan begroeten. Het
aan boord gaan liep' echter op een
mislukking uit. De forse wind maak
te het naderen van beide schapen
Te Kalioerang heerst na de berichten over de uitwisseling van consuls
tussen de Republiek en de Sowjet-Unie een gespannen stemming. Voor
al aan Republikeinse zijde. Iri onofficiële kringen duikt daarom nogal eens
het gerucht op, dat de onderhandelingen wan Nederlandse zijde zullen
worden afgebroken. De vergadering, welke de politieke commissie Vrijdag
middag zou houden, is uitgesteld. De Nederlandse delegatie wenst eerst
instructies over de kwestie van de uitwisseling van consuls uit Den Haag
te ontvangen.
bestuur brachten hedenochtend een
mededeling van de Ned. regering
aan drs. Moh. Hatta over. Deze (me
dedeling heeft betrekking op de wij
ze, waarop, naar het oordeel der Ned.
regering, de besprekingen met de
Repub. delegatie het beste kunnen
worden voortgezet".
Nader meldt Aneta uit Kalioerang:
Uit de verklaring blijkt, dat de
mededeling aan Moh. Hatta niet
slechts betrekking heeft op de zaak-
Soeripno, doch op breder basis is ge
steld. Er is geen tijdslimiet gesteld
voor het antwoord van de republiek.
Naar de Ned. regering meent, kun
nen de onderhandelingen, die door
verschillende omstandigheden wer
den belemmerd, in een betere sfeer
worden gebracht en met haar mede
deling gaf zij te kennen, hoe de Ned.
regering meent, dat de sfeer der on
derhandelingen kan worden verbe
terd. Op de vraag, of de onderhan-
lingen zullen worden afgebroken, in
dien de republiek de Ned. suggesties
botweg afwijst, zeide de woordvoer
der, dat zulk een afwijzing het ver
dere verloop der onderhandelingen
„De gedelegeerden van het opper- zeker nadeelig zou beinfluenceren.
Het Amerikaanse lid van de Com
missie van Drie, de heer Coert Du
bois, heeft ook met Hatta gesproken.
Waarschijnlijk is het voornaamste
punt geweest: de betrekkingen tussen
Djokja en Moskou.
De voorzitter van de Nederlandse
delegatie, de hêer Abdoel Kadir, is
overwerkt. HÜ zal enige weken rust
houden. De heer Neher zal hem ver
vangen.
De heer Drielsma, lid van de staf
van onze delegatie, is twéémaal te
Djokjakarta aaagehouden, omdat hij
zelf zijn auto bestuurde. De tweede
maal zijn hij en zijn passagiers enke
le uren vastgehouden. Volgens Repu
blikeinse opvattingen mogen in Djok
jakarta alleen maar auto's rijden, be
stuurd door republikeinse chauffeurs.
Een meldingsplicht voor de heer
Drielsma is na ingrijpen van de dele
gatie ingetrokken.
De heren Neher, van Vreden-
burgh en Hatta hebben hedenoch
tend êen bespreking gehad ten aan
zien van de Russisch-Republikeinse
betrekkingen. Van Ned. zijde werd
de volgende verklaring uitgegeven:
voor niet-zeelui riskant, ofschoon de
„Karei boorman" aan stuurboord de
staatsietrap had laten zakkeVi en
daarop overspringen nog wel moge
lijk leek. Bij een eerste1 poging ge
lukte het twee krantenmensen de
trap te bereiken en aan boord te
gaan, maar onmiddellijk daarna werd
de afstand tussen beide bodems weer
meters breed en toen opnieuw ge
tracht werd bij te draaien geraakte
de journalist Hollander van het Rot
terdamse „Trouw" zodanig met het
hoofd tussen de balk van de staatsie
trap en de wand van de sleepboot
cabine bekneld, dat een ernstige fcaak-
wond er het gevolg van was. Ook al
om het slachtoffer zo spoedig moge
lijk van geneeskundige hulp te ver
zekeren het eerste verband kon
door marinepersoneel van de sleep
boot worden gelegd werd van ver
dere contactpogingen afgezien en te-
ruggestoomd naar de berghaven te
Hoek van Holland, waar een zieken
auto van de marine «werd gerequi-
reerd.
Bijzonderheden van het schip.
Hr. Ms. „Karei Doorman", op 28
Royal Navy, is een z.g. licht vlieg
kampschip van het type „Colossus".
De standaard-waterverplaatsing van
de schepen van dit <ype bedraagt
13.190 ton.
De afmetingen ^an het nieuwe
schip zijn: lengte over a^es 211.86 M.,
breedte 34.29 M. De nohnale diep
gang is 6.4 M. De bemanning telt 850
koppen, behalve het personeel van
de marineluchtvaartdienst, dat t.z.t.
aan boord dienst zal doen.
De voorstuwing geschiedt.door Par
sons turbines met jtandwieloverbren-
ging met een vermogen van 40.000
a.p.k., waarmede Hr. Ms. „Knrel
Doorman" een snelheid van 25 mijl
kan halen. Het schip is niet van een
pantsering voorzien. De bewapening
bestaat uit 6 vie'rloops 40 mm. mi
trailleurs emtien 40 m.m. mitrailleurs
in enkel-opstelling.
De „Karei Doorman" zal worden
uitgerust met 20 jachtvliegtuigen van
het type Séafury Mark 51 en 12
jachtverkehners varf het type Firefly
Ma^k IV.
LICHTSPEL V£N
2500 PADVINDERS EN GIDSEN.
Het centrum van de herdenking
van het 1900 jarig bestaan van
Utrecht zal worden gevormd door
een lichtspel, gedurende vier avon
den van 14 t/m 17 Juli op te voeren
in het stadion door 2500- jongens én
meisjes van de jeugdbeweging, die
het spel van de verkennerij spelen.
Tevens brengt de Utrechtse padvin-
dersjeugd met deze demonstratie, na
mens de 1900-jarige stad, hulde aan
H. M. dè Koningin.