Hubertus
Bezinning op onze taak in
het staatkundig streven
Minister Mansholt bespreekt de
regeringspolitiek
ft
MAANDAG 31 MEI 1948
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 2
K.V.P. landdag te Scheveningen
GISTERMIDDAG HIELDEN de gezamenlijke kieskringen van Dor
drecht, Leiden 's-Gravenhage en Rotterdam een gewestelijke propa-,
gandadag in het circusgebouw te Scheveningen. Deze bijeenkomst, welke
o.m. werd bijgewoond door minister president Beel en de minister van
Oorlog Fiévez, was in dc eerste pla ats bedoeld voor het kader van de
betrokken kieskringen, maar daarna ast ook toegankelijk voor andere be
langstellenden. De opkomst was helaas niet bijzonder groot en dit valt
temeer te betreuren, omdat de redevoeringen, welke werden gehouden
door Dr. L. A. H. Albering, de partij secretaris van de K.V.P., en Dr. Jos
de Boer, de voorzitter van het Com ité Katholiek 's-Gravenhage, voor al
len, die daadwerkelijk willen deelnemen aan het katholiek-staatkundig
streven, veel interessants inhielden.
De KVP juist nu.
Dr. Albering gaf -in zijn rede „De
K.V.P.'juist nu"' een overzicht van
de geschiedenis der partij sinds de
bevrijding. De K.V.P. ging de ver
kiezingsstrijd 1946 in met een pro
gram, dat de zedelijke normen van
Gods schepping in de maatschappij
wilde verankeren en op sociaal-eco
nomisch terrein een vooruitstreven
de politiek voorstond, welke zowel
voor katholieken als niet-katholie-
ken aanvaardbaar was. De P. v. d. A.
wenste in die tijd geen samenwer-
king, enerzijds om geen verwarring
te stichten onder de oud-S.D.A.P.-
ers, van wie er velen weinig voor
eefi samengaan met de katholieken
voelden, anderzijds, omdat zij zou
trachten door een intensieve propa
ganda de stemmen van katholieken
te winnen.
Uit de verkiezingen van 1946
kwam de K.V.P. echter als het
meest hechte politieke j>lok te voor
schijn, waarna een vruchtbare sa
menwerking met de P. v. d. A. tot
st^nd kwam. Spr. maakte van. de
gelegenheid gebruik om aan minis
ter-president Beel die in de af
gelopen jaren' de grootste verant
woordelijkheid had gedragen de
h&lde van de vergadering over te
brengen en memoreerde de resulta
ten, die door het werk van het hui
dige kabinet waren bereikt. Een be
langrijk deel van de weg, die is aan
gegeven in de Kon. rede ten aanzien
van Indonesië en de West Indische
gebiedsdelen, is afgelegd; het bijz.
hoger onderwijs, en de jeugdbewe
ging ontvangen subsidie; de zorg
voor de ouden van dagen is een feit
geworden, evenals de kinderbijslag
wet, hoewel op dit laatste terrein
door de K.V.P. zal worden voortge-
werkt aan verbeteringen, zoals ook
apngegëven is in de leus, waarmede
zij deze verkiezingscampagne is be
gonnen: Een gezond gezin, een ge
zond volk.
Spr.. merkte op. dat het regerings
program niet voltooid was, maar
achtte dit, gezien de korte tijd, ook
niet mogelijk. Het is daarom de eer
ste taak van het kader, om katho
liek Nederland in de KVP te ver
enigen, zodat straks kan worden
voortgewerkt aan de voltooiing van
het program.
De KVP schaart zich achter de re
gering, maar heeft daarnaast ook
een eigen program. Moest in 1946
rekening worden gehouden met de
P. v. d. A. in deze verkiezingsstrijd
ligt het zwaartepunt op de C.P.N.,
die. weliswaar, dank zij het prógres-
sieve regeringsprogram aanhangers
verliest, nvaar toch altijd nog met
een propaganda-stunt voor de dag
kan komen.
De Actie Weiter.
Ingaande op de Actie Weiter
noemde spr. dit een politieke-fout,
omdat deze actie in de Tweede Ka
mer geen invloed zal hebben, ter
wijl bij het niet behalen van een
zetel een belangrijk aantal stemmen
verloren gaat, wat alleen maar ten
voordele kan zijn van de P. v. d. A.
Dr. Albering vond het merkwaar
dig, dat een politiek ervaren man
als Weiter tegen Samenwerking met
de P. v. d.' A. is. omdat het duide
lijk is, dat het beginsel hierdoor niet
worSt aangetast. Eventuele disqus-
sie en opname in het verband der
KVP van de actie-Weiter achtte spr.
bij de huidige ontwikkelingsgang
onmogelijk. Het partijbestuur heeft
echter aan een aantal jonge intellec
tuelen gevraagd, hun mening te ge
ven over de KVP en in het bijzon
der over dit probleem, door welke
handelwijze de uitspraak van
'heer Weiter te niet wordt gedaan,
als zou het partijbestuur hooghartig
zijn.
Aan het slot van zijn rede betoog
de Dr. Albering, dat men de poli
tiek niet meer regionaal moet zien,
maar in het groot. De KVP houdt
contact met de andere christelijke
partijen in West Europa, waardoor
het van Engelse zijde gesuggereer
de ontstaan van een socialistisch
West Europa kan worden voorkomen
en de weg ppen ligt voor een sociaal
christelijk West.Europa, v
Emancipatie der Katholieken.
Na de pauze werd het woord ge
voerd door Dr. Jos de Boer over
Emancipatie der katholieken".
Spr. legde verband tussen de
slechte opkomst en het feit, dat wij
momenteel regeringspartij zijn,
waardoor het idee ontstaat: We zijn
bovenop. Hij vond het daarom
nuttig een blik in het verleden te
werpen en na te gaan, hoe dc katho
lieken deze politieke hoogte hebben
kunnen bereiken.
Dr. de Boer vergeleek de katho
lieke staatkundige beweging van
ruim een eeuw geleden met een
maagd, die geen vrijer kon krijgen.
In het gewone leven is een dergelijké
gang van zaken al onaangenaam,
maar in de politiek helemaal, want
een politieHe partij, die alleen staal,,
vormt een minderheid. Wij hadden
echter steun nodig, en zochten deze
bij de liberalen, die voorstanders wa
ren van godsdienstvrijheid. Het ka
tholieke volksdeel bestond in die da
gen uit paupers m tegenstelling tot
de gereformeerden, welke zeer in
aanzien waren. Als men de katho
lieke staatkunde van lichtzinnigheid
zou beschuldigen, staat daar tegen
over een aantal resultaten, dat be
reikt werd door het samengaan met
de liberalen o.a. vrijheid van gods-
diens't en vereniging, het herstel van
de bisschoppelijke hiërarchie. In de
jaren '66'70 verslapte 'deze bapd
echter, omdat de liberalen een zeke
re angst hadden voor de pauselijke
macht. De katholieken gingen daar
na samen met de A.R., maar werden,
nog steeds beschouwd als de partij
van onontwikkelden en semi-onbe-
schaafden. Deze coalitie heeft geleid
tot subsidie voor het bijz. onderwijs
en uiteindelijk ook tot de gelijkstel
ling" van het lager onderwijs.
Om het belangrijke werk van onze
voorvaderen in hef juiste licht te stel
len, vestigde dr. De Boer de aan
dacht der aanwezigen op het feit,
dat eerst nu in België de strijd is in
gezet om te bereiken, wat wij reeds
dertig' jaar hebben: de gelijkstel
ling van onderwijs. Ook vergeleken
bij Frankrijk en andere landen vor
men wij op dit gebied een eilandie,
dat aan de top staat in de wereld.
Nu de toenadering van de West-
Europese lande gaande is en in het
kader van de Benelux egalisaties i:
voorbereiding zijn van*het recht, de
sociale w.etten etc. zullen wij straks,
als de egalisatie van het onderwij:
aan dfe orde komt aan de wereld la
ten weten, wat wij verstaan onder
vrijheid en recht.
Ten slotte ging
op de samenwerking met de P.
A. en de resultaten, die hieruit fcijn
voortgekomen. Wij hebben altijd de
hand gevraagd en geboden om ver
beteringen tot stand te brengen. Onze
toekomst is de strijd tegen het mate
rialisme van de communistische le
vensbeschouwing, zoals wij vroeger
hebben gestreden tegen het mate
rialisme van de liberalen. Wij moeten
ons bezielen met het gevoel van ver
antwoordelijkheid, omdat onze poli
tiek is: Een strijd voor de waarheid.
Deze bijeenkomst, die werd ge
opend door de heer G. H. J. A. Loh-
man. voorz. van het comité van voor
bereiding, en opgeluisterd door de
speelgroep „De Bouwers", o.l.v. Henlc
Zoutendijk en.het Harmonierorkest
.,St. Gregorius de Groote", o.l.v. Henk
Hogervorst, werd gesloten door de
voorz. van de kieskring Rotterdam;
de heer mr. J. A. L. M. Loeff.
DE TRIBUNALEN.
M<it ingang van 1 Juni 1948 is de
rechtsmacht van de tribunalen over
gedragen op de kantongerechten te
Breda, Den Bosch, Maastricht, Roer
mond, Nijmegen, Zutphen, Zwolle,
Enschede, Den Haag, Rotterdam,
Dordrecht, Middelburg, Zierikzee,
Amsterdam, Hilversum, Alkmaar,
Haarlem, Utrecht, Leeuwarden, Gro-
•n in gen en Assen.
Bij deze kantongerechten zijn
voorts kantonrechters-plaatsvervan-
gers> aangewezen, die zullen beslis
sen oVer de oplegging van de in de
eerste titel van ,het tribuhaalbesluit
bedoelde maatregelen.
Wij betreuren het verdwijnen van
de tribunalen met.hun vaak zo hin
derlijk van elkaar afwijkende uit
spraken geenszins!
•MEMORIAL DAY TE MARGRATEN
Gistermiddag werd op het kerkhof
van de Amerikanen te Margraten' de
plechtigheid gehouden van Memorial
Day, welke ditmaal een bijzonder
karakter droeg ,door de omstandig
heid, dat het kerkhof na deze her
denkingsdag gedurende enige maan
den gesloten zal blijven in verband
met het wegvoeren van een aantal
hier begraven Amerikanen en het
aanvoeren van éen aantal stoffelijke
resten van de begraafplaatsen te Son
en Molenhoek. Margraten zal hier
mede toch het grootste kerkhof blij
ven van de 37 Amerikaanse kerkho
ven van de tweede wereldoorlog. Bij
de plechtigheid, welke zeer indruk
wekkend was, waren zowel 'van
Amerikaanse als Nederlandse zijde
hoge autoriteiten aanwezig.
DODENTRANSPORT UIT BERLIJN
TE AMERSFOORT
AANGEKOMEN.
Zaterdagmorgen omstreeks elf uur
passeerde het dodentransport uit
Berlijn bij Beek-Ubbergen de Neder
landse grens. In de vier zware vracht,
auto's bevonden zich de Testen van
hondefdveertig in Duitsland omgeko.
men Nederlanders en zeventig urnen
met as, waaronder een symbolische
urn met het as van Nederlanders die
in het kamp Buchen'wald zijn omge
komen. Via Nijmegen £ing de stoet
naar de dienst identificatie en ber
ging te Amersfoort. Hier zullen de
kisten in de dodenhal in het kamp
aan Laan 19.14 worden opgebaard. Met
ingang van heden bestaat voor de na.
bestaanden de gelegenheid om dage
lijks van twee tot vier uur de doden
hal te bezoeken.
SCHERPE CRITIEK OP COLLEGE
VAN RIJKSBEMIDDELAARS.
Zaterdag kwamen in Utrecht' bij
een de verantwoordelijke afgevaar
digden van de Nederl. Kath. Grafische
Bond ter bespreking van de resulta
ten der C.A.O.-onderhandelingen met
werkgevers en het college van rijks-
bèmiddeïaars. De heer A. C. de Bruyn
ham namens de K.A.B. aan dfze be
sprekingen deel.
Het college van rijksbemiddelaars
kwarn er bij deze Behandeling slecht
af. Algemeen wNerd heftig geprotes
teerd tegen de uiteindelijk door dit
colle'ge dringend opgelegde loonrege
ling, die „ongunstig afwijkt van de
socfaal en economisch verantwoorde,
sobere loon voorstellen" van dé werk
gevers- en werknemersbonden. Even
eens werd scherp geageerd tegen
„de ondeskundigheid en de sociale on
voldragenheid" van het college. Er
werd op aangedrongen, dat de sa
menstelling van heb collége zodanig
wordt gewijzigd, dat vertegenwoordi
gingen van werkgevers en arbeiders
in het college worden0 opgenomen.
Men sprak de vrees uit, dat, indien er
geen wijziging in samenstelling en
beleid van het college wordt
bracht „het ogenblik komt, dat de
vakbeweging zicli ernstig zal dienen
te beraden op de vraag, of zij zich
niet daadwerkelijker tegen de uitspra
ken vart het college zal moeten
verzetten". Tenslotte hebben de
antwoordelijke katholieke grafische
werkers, zij het- onder krachtig pro.
test, zich met het oog op 't lands be
lang „bij 'de dictatoriale beslissingen
van het college van rijksbemiddelaars
neergelegd".
PUBLIEKRECHTELIJK LICHAAM
VOOR DE ADVOCATUUR.
Naar het A.N.P. verneemt, wórdt
op1 het ministerie van justitie voor
bereid een wetsontwerp houdende de
instelling van een publiek?echtelijk
lichaam voor dé advocatuur, dat de
naam zal dragen van „Nederlandse
orde voor advocaten". Het ontwerp is
thans bij de Raad van State.
In een door de Partij van de Arbeid
belegde vergadering te Eibergen,
sprak minister Mansholt over de he
dendaagse landbouwpolitiek.
Na'gewezen te hebben op de ern
stige ontwrichting na de oorlog van
heel het land, zeide hij, dat ons land
op een punt een gunstige uitzonde
ring heeft gemaakt ten opzichte van
andere landen, n.l. de grote sociale
rust. Daardoor, alsmede door diep
ingrijpende maatregelen og financieel
terrein en een strenge loon- en prij
zenpolitiek. kon inflatie worden voor
komen. De Nederlandse vakb«we-
girig. met uitzondering dan van de
E.V.C., durfde het aan reeds in Octo
ber 1946 een loonstop te aanvaarden,
iets wat nergens ter wereld is ge
schied. Spr. behandelde vervolgens de
verhouding van lonen en 'prijzen in
verschillende beroepen, waarbij hij er
op moest wijzen, dat de productiviteit
in verschillende bedrijfstakken nog
te laag is gebleven. De distributie
maatregelen besprekend erkende de
minister dat het wel eens heeft ge
spannen, doch dat toch steeds de toe-
gewezen rantsoenen konden worden
gehonoreerd. Ondanks dit "voorzichti
ge beleid heerste er in de afgelopen
drie jaar een schijnwelvaart in ons
land, want wè hebben sterk inge
teerd. Wij hebben veel moetén lenen
en meer geïmporteerd dan geëxpor-
teerdi Er zal daar door hard gewerkt
moeten worden en een sobere levens,
standaard moeten worden aangehou.
•den.
Hierop behandelde spr. bet Mars
hall-plan, dat in zestien landen van
Europa ontspanning en redding in de
nood bracht. Amerika had wellicht
geen beter mid.del kunnen uitden
ken om het communisme te bestrij
den dan door dit plan een betere wel
vaart te scheppen, al blijft voorlopig
een belangrijke verhoging, van ons
levensniveau nog onmogelijk. Deze
regering van KW.P. en P.v. d. A.
Voorzitter
„Bloembollencultuur"
afgetreden
Wegens geweigerde
samenwerking met
Bedrijfsschap t
jhr mr dr O. F. A. H. van Nispen
tot Pannerden te Hillegom heeft be
sloten af te treden als voorzitter van
de alg. Vereniging voor bloembol
lencultuur -
„Ten behoeve van de goedwillende
vakgenoten" zal hij „ter voorkoming
van volledige ontwrichting der ver
eniging" nog korte tijd zijn functie
uitoefenen en de lopende^, zaken af
wikkelen, aldus dqe't hij in het
weekblad der vereniging mede.
De aanleiding tot het conflict -is,
dat in een dezer dagen- gehouden»
vergadering van het hoofdbestuur,
waarop 3 leden aanwezig waren, be
sluiten zijn genomen, waarmede de
voorzitter zich niet kon verenigen.
Dc vergadering wijdde een bespre
king-aan het rapport der ministeriele
commissie ter bestudering van de
moeilijkheden in hetbloembollen
vak.
De voorzitter stelde voor het rap
port voor te laten bereiden door een
kleine commissie. De heer Bakker
uit Enkhuizen meende dat het rap
port moet worden afgewezen, omdat
de Alg. Vergadering op 27 OctobeE j\
besloten heeft de regering te verzoe
ken alle maatregelen, in het bloem
bollenvak op te heffen.
Daar de vergadering van het hoofd
bestuur niet voltallig was, stelde een
der leden voor de beslissing aan te
houden. Hiertegen verzetten zich 5
van de 8 leden
Besloten werd te weigeren het
rapport in behandeling te nemen met
5 tegen 3 stemmen. Ook besloot de
vergadering alle publiciteit van net
bedrijfschap< voor sierteeltproducten
te weren.
Zeven hoofdbestuursleden publice
ren in het orgaan een mededeling
waarin zij schrijven met verontwaar
diging kennis te hébben genomen var
het optreden van enkele -bestuurs
leden in bovenbedoelde vergadering
op dit zo belangrijke ogenblik. Nu
verstrekkende beslissingen in Den
Haag over het bloembol1 envak zul
len worden genomen zal het advies
van de Alg. Ver. voor Bloembollen
cultuur daar ontbreken, ongetwijfeld
tot grote schade van vele leden. Zij
doen een dringend beroep op de
voorzitter om op zijn beslissing tot
aftreden terug te komen.
heeft vaak rigoureus moeten ingrij
pen, doch zij -bleef éérlijk en waar.
In dit verband hekelde spr. de V.V.
D., die in een campagneboek voor
de verkiezingen haar propagandisten
instrueerde niet te v.eel te praten over
zakelijkheden, omdat het emotionele
woord' het zal moeten doen. Spr.
vindt dit e,en sterk minderwaardig
soort van'voorlichting.
Volkomen kan de minister begrij
pen, dat men graag eens onder aller
lei maatregelen uit wil komen. Niets
zou de P. v. d. A. liever zijn dan meer
vrijheid geven. Wat de lanclbouw be
treft,, wees'spr. op het voortdurende
overleg met de stichting voor de
landbouw Zo is de fokzeugenregeling
reeds vervallen, doch dat legt de ver
antwoordelijkheid ter voorkoming
van ongewenste toestanden op de fok
kers zelf. De vraag of de verplichte
veelevering kan worden afgeschaft is
ernstig overwogen, doch vast staat,
dat daardoor de vleesdistributie moei
lijker zou worden, terwijl het vaak
toch al veel moeite heeft gekost de
rantsoenen te handhaven.
in het kort memoreerde minister
Mansholt de compensatiesteun aan de
kleine landbouw over 1947 en 1948
tot eèn bedrag van 85 millioen, wel
ke spoedig in de Kamer aan de orde
zal komen.
Spr. behandelde vervolgens - de
prijzen der akkerbouwproducten, die
voor 1948 iets zijn verhoogd en wees
er op, dat door verkaveling en waar
mogelijk vergroting der allerkleinste
bedrijven tot goedkopere productie
moet worden gekomen. Voor de land
bouw zag spr. nog wel énige licht
punten. In 1950 of 1951 zal de stik
stof, die hier beduidend goedkoper
wordt geproduceerd dan in het bui
tenland, kunnen worden vrij gege
ven. Daaidoor zal dë boer voor eigen
productie meer voeder kunnen ver
krijgen, .yooral op zandgrond is dat
mogelijk. Dat zal de oplossing zijn
r de kleine landbouwer om een
grotere veestapel te kunnen aan
houden.
In (je toekomst is ook bij meer me
chanisatie een overschot v^n arbeids
krachten in de landbouw mogelijk,
doch een op gepaste schaal uitbreiden
van industrialisatie .kan die krachten
opvangen. Daardoor krijgt de land
bouw bovendien weer meer afzetmo
gelijkheid in eigen land en hij zal er
dus wel bij ^aren.
De P. v. d. A. beoogt geenszins
de kleine boer op te ruimen (80 pro
cent is kleinbedrijf) doch wii-trach-
ten de bedrijven iets te vergroten
door het voeren van een gezonde
grondpolitiek.
Spr. behandelde tenslotte het In
donesische vraagstuk. Voorts wees. hij
op lichtpunten als de Benelux en de
in behandeling zijnde nauwere sa
menwerking met Engeland. Frankrijk
en de andere Marshall-landen.
WEERSVERWACHTING
PERIODE MET REGEN.
Aan de kust aanvankelijk krach
tige, overigens meest matige
wind tussen Zuid-Oost en Zuid-
West. Nu en dan regen hier en
daar met onweer. Vrij koel.
FUSIE VAN BAKKERS- EN
SLAGERSGEZELLEN?
Op de bondsvergadering van de
Nederlandse Katholieke; Bond van
Brood-, Koek- en Banketbakkers en
Cacao-, Chocolade- en Suikerbewer
kers in Den Bosch, waar onder an
deren de Verbondsvoorzitter, de heer
A. C. de Bruijn, sprak, is door de le
den van deze bond besloten tot een
fusie met de Katholieke Slagefege-
zellenbond „Sint Joris".
Hoewel de slagersgezellen in hun
komende bondsvergadering te Utrecht
zich -hierover nog moeten uitspre
ken, is deze fusie in verband met de
komende publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie op 1 Januari 1949 te ver
wachten. Mr. Van Schaik zou rechts
kundig adviseur worden.
Is zijn openingswoord schetste de
voorzitter, Jan Evers, de financiële
moeilijkheden van de bond, welke
hebben geleid* tot stopzetting van de
aanvullende uitkering bij ziekte.
Misschien kan de af wikke'ing van
de werklozenkas en het N.A.F. de
tekorten nog opvangen.
Een aartbesteding met
kruis en munt
Te Venray heeft de aanbeste-
ding»plaats gehad van een nieuw
ketelhuis vooi* huize Sint Ser-
vatius. Er waren vier^nSchrijvin
gen, waarbij de twee laagste in
schrijvingen, van de firma's Ne-
lissen uit Haarlem en de
Gebroeders Janssen uit Venray
precies het zelfde bedrag hadden
begroot, n.l. 209.999.Toen
heeft men het lot laten beslissen
over de aanwijzing aan wie het
■toerk gegund zou worden. Dit ge
schiedde met een klinkende Ne
derlandse gulden; kruis of munt.
De Gebroeders Janssen wonnen
de toss.
Monument voor gedepor
teerde Amsterdamse
Joden
Met de bijzetting van een urn, be
vattende de as van een der 400 jon
ge Joden, die tijdens de Februari-
ïazzia te Amsterdam in 1941 door
de Duitse overheersers naar Maut
hausen werden gevoerd en daar jam
merlijk omkwamen, is gistermiddag
op de Joodse begraafplaats te Mui-
dei-berg de symbolische onthulling
verricht van een monument ter na
gedachtenis van de bijna 60.000 Am
sterdamse Joden, die tijdens de oor
logsjaren werden gedeporteerd en
niet uit de concentratiekampen te
rugkeerden.
Bij het monument werd de urn
door opperrabbijn Tal bijgezet naast
27 andere, die reeds tevoren van de
begraafplaats te Diemen warén over
gebracht. Deze 28 stoffelijke resten
zijn bijkans het enig tastbare, dat van
ongeveer 1Ó0.000 mensen is overge
bleven, Wie het leven onder de gru-J
welijke omstandigheden werd ont
nomen door een niets-ontziende
vijand.
Het monument, .ontworpen door de
architect Schöngut, is' een vierkante
heuvel, aan Tïrie zijden omgeven door
eenvoudige, rood bakstenen muren,
die in hebreeuws en Nederlands de
tekst voeren:
„Gij, die in leven hier staat, ge
denkt Israëls kinderen, wegge
sleept naar de moordkampen in
de jaren 57025705 hun zetel
zij onder de vleugelen van Gods
Majesteit".
Talrijke autoriteiten waren bij
deze indrukwekkende plechtigheid,
waarbij o.a. het woord werd gevoerd
door dé burgemeèster van Amster
dam.
DRONkEN POOL STEEKT
LANDGENOOT NEER
Hevig bloedend uit de wonden van
zes messteken deed Zaterdagavond
omstreeks half tien een jonge Pool
enkele stappen op de Nieuwe
Gracht te Utrecht, waarna hij ineen
zeeg en vrijwel onmiddellijk de geest
gaf.
De dader van deze moord, de 30-
jarige M. S. eveneens een Po.ol werd
onmiddelhjk door de Utrechtse poli
tie gearresteerd en opgesloten.
Beiden waren voormalige -JPoolse
militairen uit het geallieerde leger,
die sedert een jaar in Utrecht .ver
blijf hielden.
De ongunstig bekend staande da
der was Zaterdagavond op bezoek gei
we'est in -het voormalig Joodse weès-
huis aan dé NiéUwe gracht, waarin
thans ongeveer 200 afgezwaaide
Poolse militairen- wonen, die in
Utrecht bij. verschillende bedrijven
werkzaam zijn. S echter houdt elders
verb1 ij f.
Met een derde Pool waren de twee
kameraden hevig beschonken terug
gekeerd van een tochtje door de stad
Tegen half tien verlieten L en S. het
tehuis aan de Nieuwe Gracht op
nieuw. Na enkele tientallen meters
te hebben afgelegd trok de laatste
een dolkmes en stak daaimede tot
zesmaal toe L in het lichaam. Alvo
rens de dader kon worden -gehoord
moest men hem eerst zijn roes laten
uitslapen. Het slachtoffer was in
denst bij Werkspoor te Utrecht.
PAPIERFABRIEK AFGEBRAND.
Zaterdagmiddag is door* onbeken
de oorzaak de papier-fabriek ,van de
firpia Wesley en Co. te Maastricht
door brand vrijwel geheel verwóest.
Toen de brandweer gewaarschwd
was en onmiddellijk ter plaatse
kwam, was de fabriekshal ter opper
vlakte van ongeveer 100 M2 reeds
voor een gedeelte ingestort. t)e voor
raad van 200 ton papier en carton-
waren werd door het vuur met het
water vrijwel geheel verwoest,
slechts de kantoren en de daarboven
gelegen directeurswoningen konden
gespaard worden. De brandschade
wordt door verzekering gedekt. De
politie stelt een onderzoek in. Door
deze brand zijn thans zestig mensen
zonder werk.
EEN ÏIOMAN VAN HET WOUD
Paul Keiler
35] t
Tja, ziet u, ik ben geen detective,
zoals die -in griezelromans voorko
men, ik ben baljuw, ik vertegenwoor
dig op het land de politie, en ik heb
de vervloekte taak, er voor te waken
dat er geen wetsovertredingen plaats
vinden. En daarom heb ik tegen me
zelf gezegd: Wie kan het geweest
zijn? Dier oude Krügel? Uitgego
ten! Op zo'n stomme verdenking
komt alleen iemand 'uit de stad, die
ons dorpsmensen niet kent. De oude
vrouw Krügel? Die zie ik er best
voor aan, maar het meisje was voor
haar bijna onmisbaar, als bron van
inkomsten. Ze ^ou er dus wel zorg
vuldig voor oppassen, het beste paard
van haar stal om hals te brengen.
Emil Eonisch? Hij is onzinnig ja
loers geweest,"m.iar nu had hij h*.r
meisje door zijn diefstal gewonnen
hij wilde er met haar van door; hij
zou haar dus wei- het allerminst ver- 1
moorden. De jonge HVlmann heeft
ze niet ontmoet, dat heb ik onom
stotelijk kunnen vaststellen."
Hier onderbrak ik Balthassar.
„En wat heeft om 's hemels wil
mijn knecht Timm voor reden ge
had om het huis van de houtzager
in brand te steken?"
„Stil!" riep Balthassar. „Het staat
nog absoluut niet vast, dat degene
die Bianca vermoord heeft, ook de
houtzagerij in brand Jieeft gestoken.
Ja, ik beweer, dat beide misdadi
gers absoluut niet van eikaars voor
nemen op de hoogte waren. Het is
toevallig zo gelijktijdig gebeurd.
Misschien heeft er een innerlijke
samenhang bestaan. Maar ik ben er
van overtuigd, dat het twee van el
kaar onafhankelijke daden zijn ge
weest.''
„Van deze mening dient u het ge
recht in kennis te stelen, mijnheer
Balthassar.''
„Daar zal ik me wel voor wachten.
Die lui zeggen: Wat wil zo'n domme
boer er nu van weten? Die weten
immers altijd alles beter! Neen, ik
zoek op mijn eentje verder. Het laat
me geen rüst. Weet u. ook om Krü
gel -niet. Ik heb die kerel m'n leven
lang niet kunnen uitstaan; maar se
dert hij in de kast zit mis ik hem."
„Dus u denkt dat Timm... Timm?
Mijnheer Balthassar, dat is een zeer
merkwaardig idee!"
„Toch niet zóó merkwaardig! Dat
hij als een bezetene achter die zwar
te meid uit de moerasliut aan zat,
weet u. Op de avond van de moord
is uw mijnheer Timm, die zich in
een benijdenswaardige vrijheid mag
verheugen „uit" geweest. Hij was in
de „Druiventros" en heeft daar de
wind van voren gekregen. Toenter
tijd waren de tweelingzusters nog bij
hun positieven. Na het' blauwtje is
Timm aangeschoten, zoa^s ik
vaststelde weggerend, waarschijn
lijk naar.de hut bij het moeras bo
ven; toen ontmoette hij Bianca, die
op weg was naar de „Druiventros";
waarschijnlijk heeft hij zich in zijn
hartstocht aan het meisje vergrepen,
zij heeft zich verweerd, misschien ge
schreeuwd, en toen.heeft hij haar
neergeslagen. Zoals dat duizenden
malen in de wereld gebeurt."
„Neen, mijnheer Balthassar, Timm
is wel een- tamelijke dwaze jongen
met verschillende gebreken, maar
tot dergelijke misdrijven als u hem
toeschrijft, is hij niet in staat. Dat is
uitgesloten."
„Nu, blijft u dan bij uw mening tot
ik u het tegendeel za! hebben bewe
zen. Het hele dorp is naar de ver
moorde Bianca komen kijken, toen
zij in het brandspuithuisje lag opge
baard, alleen uw Timm niet; het he
le dorp was op haar begrafenis te
genwoordig alleen Timm niet. Waar
om niet? Hij is anders toch overal te
vinden waar iets te doen is. Hij kon
niet, zijn geweten liet hem niet.-met
rust; hij heeft in die dagen bleek
als een dode rondgelopen, zoals
vrouw Sturz me vertelde; ja en dat
domme schepsel dacht, dat hij zich
Bianca's dood zo had aangetrokken.
Ja, hij moet' zelfs dagenlang ziek te
bed hebben gelegen."
„Dat komt uit. Timm heeft des
tijds enige dagen het bed gehouden.
Hij had influenza
„Mooie influenza! Nu mijnheer Hu
bertus, ik zal die opgedofte schurk
nog wel ontmaskeren. Daar kunt u
van op aan."
Wij namen afscheid. Eenzaam be
steeg- ik de bergweg naar boven.
De maan scheen, de sterren flonker
den, zoet zongen de nachtegalen in
het dal. En hier hadden twee man
nen met elkaar staan praten als twee
agenten in een benauwd wachtlo
kaal. Mijn gedachten dwaalden terug
naar Erica Isenloh. Ook zij kon zich
niet losmaken van de afschuwelijke
gebeurtenis uit de vroege lente. Die
Mei-nacht, toén wij samen wandel
den dacht zij eraan. Het woud is niet
als de stad, die alles snel afhandelt
en dan vergeet. Nog na twintig jaar
zullen de mensen in dit wouddal
over Bianca's dood spréken; -mis
schien een bruidegom met zijn bruid
op hun huwelijksfeest, misschen een
moeder als zij met haar kinderen op
een "zomeravond aan de wandel is.
Nauwelijks jyas ik thuis of Timm
trad mijn kamer binnen.
Ik bemerkte, dat hij er gejaagd uit
zag ën hij ^ei met bedrukte stem:
„Mijnheer, hoewel ik slechts met
drie maanden kan opzeggen zou ik
,u toch willen verzoeken, mij dade
lijk mijn ontslag te geven."
„Maar waarom, Timm?"
„Ik verzoek u, de redenen te mo
gen verzwijgen* Ik imoet spoedig
vertrekken... morgen reeds!"
„Oho. ..morgen reeds!"
Enkele ogenblikken dacht ik na.
Om 's hemels wil zou er^toch een
grond van waarheid steken in het
geen Balthassar me gezegd had?
„Ja Timm," zei ik, „dat gaat niet,
Ik heb geen plaatsvervangef voor je."
Toen begon de jongeman te snik
ken.
„Ik houd het hier niet langer uit,
mijnheer!"
Ik verschikte iets op mijn bureau;
ik kon mijn opwinding nauwelijks
verbergen.
„Timm, misschien zou het toch wel
goed zijn, als je vertrouwen in mij
stelde en je hart eens uitstortte."'
„Ik kan het niet, mijnheer," zei hij
„Ja, dan spijt het mij, dat ik niet
op het ontslag kan ingaan. Ik h^b
er mijn reden voor, je niet te ont
slaan."
Dat wag onvoorzichtig gesproken.
Onmiddellijk, viel hij er op aan,
„Wat voor rédenen?"
„Nu ja.-nü ja wat voor redenen?!
Ik heb immérs nog geen plaatsver
vanger voor je."
,?Ik smeek u mijnheer.
„Neen!"
Toen maakte hij eeh buiging en
verdwèen.
Er va'gde een onrustige nacht. De
bloedige misdaad van de voor-lente
vergalde me deze zoete Mei-uren!
Wat was ik voor een woudbewoner
geworden. En tussen de wilde vra
gen, die mijn geest verwarden, ver
scheen telkens weer Erica's beelte
nis.
Ik wist nu, dat ik van dit meisje
hield. Ik zag immers, hoe licht het
in mijn ziel Werd, hoe ik kransen en
bloemen van tere gedachten om
haar beeltenis wond, hoe ihijn ver
langen haar zocht, en hoe de folterin
gen der jalousie mij verteerden, toen
ik vreesde haar te verliezen.
Ach, Hubertus! Als je vijf-en twin
tig was geweest, zou dat al1 es ge
makkelijk te begrijpen zijn. Maar je
bent zes en dertig en je kon dus wel
een beetje verstandiger worden. Wat
zullen je kameraden uR. de grootstad
wél zeggen, als ze horen, dat Huber
tus zich met een dorpsopderwijze-
res verloofd heeft!
(Wordt vervoigd)
