Een nieuwe weriding in het Palestijnse probleem Een internationale controle op het Roergebied Een schandelijke toestand Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. WlLMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN -DE BURCHT" VRIJDAG 28 MEI 1948 39ste JAARGANG Engeland neemt stelling in Palestina-probleem Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1-50 Voorstel van Engeland 4 weken wapenstilstand ROOT-BRITTANNIë heeft gisteren aan de Verenigde Naties een niéuw voorstel doen toekomen, ten einde een vreedzame regeling van het conflict in het Heilige Land te bewerkstelligen. Het Britse voorstel houdt in: een wapenstilstand van vier weken, tijdens welke een minne lijke schikking moet worden getroffen. Indien ook? deze stap geen re sultaat afwerpt, is Engeland van mening, aldus de afgevaardigde Sir Alexander Cadogan, dat tegep de strijd tussen Joden en Arabieren zeer krachtige maatregelen noodzakelij k*ijn. Mocht de raad beSluiteh tot een wereldembargo op wapens, zowel voor Arabieren als voor Joden, dan zal Engeldnd zich. daarbij aadfeluiten. Sir Alexander deelde me^e, dat een- en twintig Britse officieren, toegevoegd aan de Transjordaanse troepen, zouden worden teruggenomen uit de dienst bij het Arabische legioen, dat thans dè aanval op Jeruzalem leidde. aan de staat Israël. De president deed verstaan, dat een dergelijke le ning niet verstrekt zou worden voor dat de nieuwe staat „volledig be stond". Tegemoetkoming aan Arabische bezwaren Het Britse vorstel, dat klaarblij kelijk tegemoet wil komen aan de Arabische bezwaren tegen hfet om voorwaardelijke, staken van het vu ren, houdt?* mede in, dat "beide par tijen gedurende de periode van vier weken geen strijdkrachten en oor logsmateriaal naar Palestina zullen brengen. Het Britse voorstel kwam vlak na dat'Rusland de formele eis had ge daan om zo krachtig mogelijk op te treden, ten einde de strijd te doen staken. De resolutie, welke Sir Alexander de Veiligheidsraad aan bood, is volgens Ass. Press, naar al gemeen» wordt aangenomen, opge steld door minister Bevin na zijn langdurige conferenties met de Ame rikaanse ambassadeur. Dé Sowjets eiste, dat er maatrege len* worden genomen, waarbij een wapenstilstand in Palestina kan wor den afgedwongen. ABDOELL^K IN JERUZALEM. Koning Abdoellah van Transjorda nië, opperbevelhebber van de Arabi sche legers in Palestina, heeft Don derdag zijn eerste bezoek aan Jeru- ^talem gebracht sedert het Arabische legioen Palestina is binnengerukt. Hij werd toegejuicht met, kreten van „bevrijder" door de Arabische man schappen en burgers. Hij ging naar de'Moskee van Omar, waar de graf tombe is van zijn vader, koning Hoessein, en naar het Heilig Graf. Zijn bezoek schijnt voornamelijk inspectie van zijn troepen en een conferentie met zijn commandanten ten doel gehad te hebben. MEDEDELINGEN VAN TRUMAN. 'President Truman heeft gisteren op een persconferentie verklaard, dat het eventueel opheffen van het embargo op wapenz^ndingen aan Is raël afhing van de actie van de Vei ligheidsraad. IJ e Vér. Naties hadden verzocht, ter voorkoming van bloed- vérgieten, wapenverschepingen stop te zetten. Dat verzoek gold nog steeds. Truman weigerde verder in te gaan. op het feit van de Britse \^a- penleveranties aan de Arabieren. Hij ontkende zich op enigerlei wij ze verbonden te hebben ten aanzien van het verstrekken van een lening K.L.M.- VLIEGTUIG VOOR GRAAF BERNADOTTE. De Verenigde Naties hebben een K.L.M.-vliegtuig gecharterd, dat tér beschikking ge steld wordt van" graaf Bernadotte. In dit vliegtuig zal graaf Bernadotte naar Ralestipa gaan, waar hij als be middelaar tussen Joden en Arabieren zal optreden. Het vliegtuig,, een DC 3 is geheel wit geschilderd. Dq, beman ning bestaat uit gezagvoerder A. Viruly» tweede bestuurder B. A. A. van Berkum, telegrafist C. de Jong, boordwerktuigkundige A. Groenen dijk en steward van Ommeren. Het toestel vertrekt Donderdag uit Parijs via Rome en Athene naar Cairo. Foto A.N.P>K.L.M. NIEUWS UIT INDIE De conferentie te Bandoeng begonnen VOOR DE OPBOUW DER VER. STATEN VAN INDONESIë Gisteren is te Bandoeng de Fede rale conferentie begonnen en dit is volgens Ahtara voor de Republiek aanleiding geweest om een officieel protest tegen deze conferentie bij de Commissie van Drie in te dienen. De te Bandoeng té behandelen stof kan in drie pinten worden ver deeld. In de eerste plaats zal over«- legd moeten worden over de inwen dige opbouw van Indonesië. Een an- deré" groep vraagstukken houdt ver band tussen Nederland en Indone sië. Doe derde groep is die van de gang van zaken tussen .het heden en het ogenblik, waarop .de Verenigde Sta ten van Indonesië en de Unie tot stand zullen komen, dus de zoge naamde interim-periode. De besprekingen te Bandoen^ zul len waarschijnlijk enkele maanden duren. De betrekkingen tussen Sowjet-Unie en Indonesië In diplomatieke kringen te Praag heeft men met grote verbazing ver nomen, aldVs Reuter, dat de Sow jet ambassade te Praag met de Indone sische vertegenwoordiger aldaar, dr Soerinno, onderhandeld heeft om trent de uiwis^eling van consulaire functionarissen tussen dt republiek Indonesië en Sowjet-Unie. GEWELDIGE GELOOFS- DEMONSTRATIE IN DE HONGAARSE HOOFDSTAD. Ter herdenking van de gebeurte nissen te Fatima zal op de dertiende dag van de zes achtereenvolgende maanden in de bekende grottenkerk van de St. Gerhardsberg, gelegen aan de Donauoever te Boedapest, het Heilig Uur worden gehouden. De eerste viering van het Heilig U.ur is zulk een geweldige geloofs- demonstratie gewórden als Hongarije nog maar zelden heeft aanschouwd. Een menigte van naar schatting 110.000 personen vulde de aan de grottenkerk grenzende heuvels, stra ten en kaden. Kardinaal Mindszenty, Primaat van Hongarije, die zelf de plechtigheid leidde, hield een gloedvolle predica te over Maria de Moeder van Smar-* ten, Haar "ten voorbeeld stellend aan het Hongaarse volk, dat reeds een lange, bittere lijdensweg achter zich heeft en waarschijnlijk nog een tijd perk van zware beproevingen tege moet zal gaan. De Kardinaal wees als redmiddel in deze uiterste nood aan: het dagelijks en gezamenlijk bidden van het rozenkransgebed in de huisgezinnen. Stemvee gaat naar de bus Zondag a.s. zal Tsjecho-Slowakije voor het eerste als „Volksrepubliek" ter stembus gaan. Maar ieder weet bij voorbaat wie zal winnen en welke personen in het parlement zitting zullen nemen, want er zal maar één candidatenlijst zijn, die met zorg door de regering onder leiding van de communistische premier Gott- wald is samengesteld. Deze lijst waar borgt de communistische partij 210 van de 300 zetels. Om de schijn van een vertegen woordiging van alle partijen te be waren, heeft men een zorgvuldige keuze gemaakt van candidaten uit de sociaal-democratische partij, de katholieke volkspartij, de Tsjechische socialistische partij en de Slowaakse partij, die met elkaar 90 zetels,- die overblijven, zullen delen. De sociaal-democratische partij zal slechts voor de duur der verkie zingscampagne bestaan. Wanneer de verkiezingen achter de rug zijn, zal zij, naar bereids is bekend gemaakt, opgaan irt"dé communistische pax'tij en met deze één enkele partij der ar beidende klasse vormen. Op deze wijze kunnen de verkie zingen geen ander resultaat hebben dan een volledige overwinning van de regering, zoals die is samenge steld als uitvloeisel van de staats greep in Februari. Men kan er zeker van zijn, dat dit resultaat zal worden geproclamèerd tot een nieuw getui genis van de „volkswil" ten gunste van de huidige leiders van dit land. Verkiezingen in Z.-Afrika Gen. Smuts lijdt nederlaag Z.Afrikaanse Nationalisten de Meerderheid In Zuid-Afrika zijn verkiezingen gehouden voor het parlement. Deze verkiezingen hebben een grote ver rassing opgeleverd, daar men ver wachtte, dat de partij van generaal Smuts, de Eenheidspartij haar royale meerderheid in Jiet parlement zou ■behouden, zij het iets minder dan in de vorige parlementaire periode. Smuts heeft echter de nederlaag ge leden tegenover de Nationalisten van Malan. Deze hebben thans 70 ze tels in het parlement veroverd, .ter wijl de Eenheidspartij van Smutè s'echts dè beschikking krijgt over 65 zetels. De verdere uitslagen zijn: Afrikaner» 9, Labour 6, Zuid-Afri kaanse negers 3 In verband met het féit, dat ge neraal Jan Smuts' partij haar meer derheid in het Zuid-Afrikaanse par lement heef verloren aan de Natio nalistische partij van doctor Daniei1 Malan." wordt verwacht, dat Smuts Zaterdag het ontslag van zijn rege ring zal aanbieden aan dc gouve rneur generaal, Gideon van ZijL Deze zal vermoedelijk dr Malan belasten met de vorming van een nieuwe re gering; AUTOBUS RIJDT IN WINSCHO- TERDIEP Een bus van de GADO komende uit de richting Hogezand, reed nabij Groningen tegen een paal en vervolgens in het Winschoter- diep. De bus in het kanaal tijdens de Werkzaamheden om het voertuig weer op de wal te brengen. Foto A.N.P.-Hs. DE VERJAARDAG VAN BENES. De Praagse radio maakt bekend, dat ter gelegenheid van de viering van de 64ste verjaardag van presi dent Benes alle openbare gebouwen gevlagd hebben, terwijl grote me nigten, die het buitenverblijf van de president te Sesimovo Usti hebben opgezocht, hem luid hebben toege juicht, toen hij in de tuin verscheel. De president zou onlangs twee maal een beroerte hebben gehad. APOSTOLISCH VISITATOR IN DUITSLAND OVER HET VAK VERENIGINGSLEVEN. „^Talrijke Amerikanen hebben, uit gaande van de Amerikaanse verhou- ringen, de toestand in Duitsland be oordeeld. En zij hebben de grote ver schillen, welke op economisch, so ciaal en palitiek gebied tussen de Duitse en Amerikaanse partijen en organisaties bestaan, over het hoofd gezien of miskend". Aldus verklaart Mgr. Aloysius Muench, Bisschop van Fargo in de V.S. en Apostolisch Vi sitator voor Duitsland, in zijn rond schrijven, getiteld „The Bishop wri tes from Europe". Mgr- Muench betreurt het, dat de Amerikaanse bezettingsautoriteiten de vorming hebben begunstigd van een grote/ïeutrale vakvereniging m?t loyter economische doelstellingen, die geen acht slaat op culturele, godsdienstige of ideologische aange legenheden. Dit is volgens Mgr. Muench een foute politiële geweest, zoals de gebeurtenissen bewezen heb ben. De linkse stromingen hebben zich niet gehouden aan de richtlij nen, uitgegeven door het Militaire Bestuur en zij hebben de economi sche doelstellingen der vakbonden gebruikt ter bevordering van hun sociale en politieke ideologieën. Voorts zegt Mgr. Muench, dat ofschoon het Militaire Bestuur zijn vakwsrenigingspolitiek herzien heeft en ae vortning van christelijke en zelfs katholieke vakbonden billijkt intussen veel terrein werd verlo ren. „De Duitse Bisschoppen vrezen" zo besluit de Apcstolische Visitator, „dat, indien zij zouden oproepen tot de vorming van christelijke of ka tholieke vakverenigingen, de christe lijke arbeiders verdeeld zullen wor den, omdat talrijke arbeiders, door materieel of politiek opportinisme gedreven, in de neutrale vakbonden zullen blijven". DE KARDINAAL. Naar de „Gelderlander" ver neemt, zal Z.Ex. Kardinaal de Jong voorlopig alhoewel er geen en kele reden is voor enige ongerust heid om gezondheidsredenen moe ten afzien „van iedere naar buiten tredende activiteit". Overeenstemming te Londen De Zesmogendhedenconferentie in Londen, die het vraagstuk West- Duitsland bespreekt, is tot overeen stemming gekomen inzake de inter nationale controle op diet Roerge bied. De gèdelegeerden zijn over eengekomen op korte termijn een raad van toezicht te vormen, waarin de zes mogendheden en West-Duits- land zullen zijn vertegenwoordigd. De Franse delegatie heeft zich, na ruggespraak met haar regering in Parijs, accoord verklaard met de vor ming van een internationale com missie, die toezicht zal moeten hou den op de toewijzingen van erts, staal, steenkool en cokes. De Amerikaanse delegatie heeft van haar kant enige concessie ge daan ten opzichte van de Franse eis, dat dit internationale lichaam buitengewone bevoegdheden zou krijgen als waarborg tegen de moge lijkheid, dat een uitbreiding van de Duitse productie ten goede zou kun nen komen aan het oorlogspotentieel van Duitsland. Verwacht wordt, dat de gedele geerden, vajidaag opnieuw bij een- zullen komen om een aantal kwes ties 'van technische aard óp te los sen. De Amerikaanse gedelegeerden zijn van mening, dat thans geen gro te moeilijkheden meer kunnen rij zen. KERKNIEUWS. Z.H.Exc. de Bisschop van Haar lem zal Dinsdag 1 Juni geen audiën tie verlenen. Het is schandelijk, hoe in vele ge vallen de Rijksvreemdelingendienst optreedt tegen Duitsers. ,iDe Linie" van deze week vestigt #er wéér eens de aandacht op. Het blad schrijït o.m.: „In een van onze grote steden kreeg onlangs- een* zekere mejuffrouw C. bevel om zich binnen twee dagen te melden voor uitzending naar Duitsland. Zij was* huishoudster bij verschillende families geweest en vanaf. 1941 op aandrang van de Na- tional-socialistische Volkswohlfahrt werkzaam in een Wehrmachtsgast- statte. Zij heeft in de ooilbgsjaren zeer veel Nederlanders geholpen met levensmiddelen en stond algemeen als zeer betrouwbaar bekend. Een voor aanstaand geestelijke uit het Bisdom Haarlem schreef: „Voor ons is zij al tijd een bewijs geweest, dat er óok goede, edele en menslievendé Duit sers zijn". Hoe het nu mogelijk is, dat zó iemand zo maar ineens een bevel tot uitwijzing thuis krijgt, is alleen te verklaren door het feit, dat zijzelf practisch nimmer werd gehoord, en door de verkeerde interpretatie van een enkele getuigenverklaring. Er zijn erger gevallen. In de .zaak-Gustav Lehmann te Velp vericlaart een politie-inspecteur, dat de ontlastende stukken uit het dossier verdwenen zijn. De zaak wordt opgëschort en het Beheersinsti tuut wordt tijdig gewaarschuwd. En toch haalt het Beheersinstituut nog de meubels weg en verkoopt deze. In een ander geval wordt een reeds vei», leende verblijfsvergunning door de betrokken poïitie-instanties terugge zonden met de vérmelding van een nieuwe aanklacht, waarna blijkt, daf een der betrokken politiemannen meubels van deze Duitser in zijn be zit heeft. Hoe heette zoiets vóór 1940? In weer een ander geval verklaart nu de gemeentelijke politie, dat aan genomen moet worden, dat de be lastende mededelingen van P.R.A. op een misverstand hebben berust, Dit alles zijn zaken, die zozeer met het rechtsgevoel in strijd zijn, dat zii in een Rechtsstaat als de onze wil zijn, niet. moesten kunnen voorko men. Het gaat hier om het recht en om de beleving van liet Christendom, om de christelijke deugden, het gaat erom, dat deze christelijke deugden van barmhartigheid en vergevings gezindheid openluik worden beleden en in practijk gebracht. En dat de overheid hierin voorga". „Vervolgens is er de' kwestie van het kamp Mariënbosch, waar vele van deze mensen hun uitwijzing naar Duitsland afwachten. Er verblijven nu weer 500 Duitsers in dit kamp, waarvan er bijna 200 niet bestemd zijn voor de Britse Zpne, voorlopig dus niet kunnen worden uitgewezen en eindeloos zullen moeten blijven in dit kamp, dat als huisvesting m onwaardig moet worden genoemd. Het is een oud Canadees doorgangs kamp met zogenaamde „Nissen-Bar- racks", gebouwd van .yerroeste ijze ren. platen. Waarom moesten deze' mensen reeds'nu worden opgehaald, indien er voor uitwijzing voorlopig geen mogelijkheid bestond? In dit kamp bevinden zich op het ogenblik 152 mannen, 181 vrouwen en 172 kinderen, van wie 24 van 0 tot 4 jaar, 86 van 4 tot 14 jaar en 62 van 14 tot 18 jaar. De meerderheid der mannen is gehuwd met Neder landse vrouwen, het merendeel dor kinderen spreekt geen Duits, ic veelal opgevoed op Nederlandse scholen en heeft een volkomen Nederlandse mentaliteit". En De Linie besluit: „Men komt slechts tot één conclu sie: dat deze zaak, die in haar uit voering de hardheid draagt, welke het karakter van de bezetting zeer nabij komt, slechts kan worden op gelost door een man die oordeelt naar de strenge beginselen van het Chris tendom en die, desnoods tegen de wens van een heel volk in, daarnaar zou durven te beslissen. Op die man wachten wij". Het is een grote schande, dat een dergelijke toestand in Nederland moei worden geconstateerd. Wij moeten er ons voor schamen!. Gezellige boel in een zuivelfabriek Het enige, waarop men zuinig bleek, was spoelwater. Er heersten eigenaardige toestan den in de zuivelfabriek Limburgia te Reymerstock, aldus het „Alge meen Dagblad". Meer dan duizend kilo boter werd er clandestien ver kocht of aan het personeeel cadeau gegeven, terwijl in het tijdvak Oc tober 1946 tot Maart 1948 12.000 li ter melk en een paar honderd liter room de verkeerde weg opgingen. .Ook maakte men nogal royaal ge bruik van water, zodat vele melkhan delaren weigerden melk af te ne men. Dit alle5 bleek duidelijk toen gistermiddag de 40-jarige bedrijfs leider J. D. J. voor de Maastrichtse economische rechter zich had te ver antwoorden. Het was de gewoonte in Reymerstock dat het personeel in de zomer een kilo boter bonlóos en gra tis per week mee naar huis nam, ter wijl het rantsoen 's winters werd te ruggebracht tot een kilo in de veer tien dagen. Verdachte bekende dat hij alleen reeds aan een Kerkradese zuivelhandelaar zevenhonderd kilo boter bonloos had verkocht, voor vijf gulden per kilo. Het water waarmede de leidingen werden doorgespoeld en het water dat afkomstig was van.de boterwassing werd teruggeleid naar de melktank. Baterwikkels of mer ken, welke in een goede zuivelfabriek in de safe worden bewaard, slinger den in de kelders rond, room ging er met tientallen liters de deur uit. De officier richtte een ernstige waar schuwing tot de zuivelfabrieken, waar soms op zeer nonchalante wijze met 'de voorschriften wordt omge sprongen, en kondigde een strenge controle aan. Acht maanden gevan genisstraf was de eis. De politierech ter onmiddellijk uitspraak doende, veroordeelde verdachte lot acht maanden gevangenisstraf, waarvan vier v^orwaai&elijk, met aftrek. GEWESTELIJKE POLITIEKE LANDDAG. De K.V.P. zet Zondag haar verkie zingsactie in met een gewestelijke landdag in het circusgebouw te Sche- veningen, welke 's middags om 3 uur aanvangt. Niet alleen het kader van de kieskringen Den Haag, Lei den, RotterdaniSen Dordrecht wordt er verwacht, maar ook ieder belang stellende is welkom. De secretaris der K.V.P., dr. L. A. H. Albering, en dr. Jos. de Boer zul-__ len het woord voeren, terwijl de" speelgr^ep „De Bouwers" <5.1. v. Henk Zoutendijk en de harmonie „St. Gre- gorius de Grote" o.l.v. Henk Hoger- vorst voor een passende oftilijsting zullen zorg dragen. „Op het ogenblik bestaan er geen verkiezingen die niets met godsdienst te maken hebben" Verklaring T?an de Bisschop van Münster mgr. dr. Keller. „Of het nu verkiezingen geldt voor het lands- of voor het gemeentebe stuur of voor ,de bedrijfsraden mijn vas^e overtuiging is, dat er thans in het openbare leven geen verkiezin gen meer bestaan, die niets met de godsdienst te maken hebben. Heden immers gaat het daarbij ook steeds om zedelijke beslissingen". Aldus waarschuwde mgr. dr. Michael Kel ler, Bisschop van Münster, de chris telijke werknemers in het bijzonder met het oog op de aanstaande verkie zingen voor dc bedrijfsraden in West- falen. In overeenstemming met de uit spraken van Z. H. de Paus en met gelijksoortige vermaningen o.m. van de bisschoppen van Italië en Neder land, verklaarde mgr. Keller: „On verantwoordelijk en laf handelt ieder, die slaapt of om aards gewin aan een beslissing als Christen tracht te ont komen. Zorgt ervoor, yw geweten christelijk te vo/men en naar dit Christelijk gevormde geweten te handelen. De tegenstanders der Kerk, de vijanden der samenleving zijn aan. het werk: zij rusten niet, alleen wij Christenen slapen dikwijls. „Zelfs aan de Paus hebben de communisten verweten, dat hij zich onbevoegd met politiek inliet. Verkiezingen hebben niets met godsdienst te maken dat is het oude afgezaagde slagwoord ^Dver politiek katholicisme. Het. gaat er echter wel degelijk om, of wij de beslissende invloed bij de vormge ving aan het openbare leven in de handen leggen van mannen en vrou- die bereid en in staat zijn eraan van het Evangelie het openbare leven doordringen en daaraan gestalte ge ven. Niet slechts hij is een vijand van Christus-, die het kruis uit de' scholen verwijdert of die echtbreuk wettig geoorloofd tracht te verkla ren, maar ook ieder, ^die op schuldige wijze dergelijke zaken toelaat, hoe wel hij ze kan veranderen. Juist om dat het dus bü de verkiezingen mede om zedelijke beslissingen ^aat, heeft de Kerk het recht en de jilicht Haar vermanende stem te verheffen". „Daarom heb ik", aldus .de bisschop, „van alle preekstoelen de arbeiders en andere werknemers aan hun stem plicht doen herinneren en hen aan gespoord slechts dié -candidaten te kiezen, die door hun levenshouding en mentaliteit de zekerheid geyen, dat zij ernstig ernaar zullen streven ook het handels-, lpe^rijfs- en be roepsleven op te bouwen op Christe lijke grondslag". Mgr. Keller verklaarde vervolgens, dat men ook nu weer de bisschoppen verkeerd zal verstaan of verkeerd zal willen verstaan. Maar het uur yan het Christelijk geweten heeft gesla gen en met halfslachtigheid en dui zenderlei bezwaren komen wjj niet verder, indien wij het volk van de ondergang "willen redden, zo be sloot hij. £en De mens moet niet opgaan in de vorm der tijdelijke verschijnselen, maar trachten daarin het blijvende mede te helpen, dat de beginselen te ontdekken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1