S)e &2id6e(2oti/fca/nt Wat gebeurt er in Palestina 3iet heimwee aan 3*%aët Grote aanval op Jeruzalem begonnen Amerikaanse militaire garantie Directear: C. M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. W1LMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DONDERDAG 20 MEI 1948 39ste JAARGANG WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20S26, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs E0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 NIET" DE'VOORLOPIG gunstige uitslag der Italiaanse verkiezin gen, niet de hulp-verlening van het Marshall-plan, en nog veel minder vliegtuigrampen en internationale voetbalwedstrijden zullen in de ge schiedenis-boeken worden opgete kend, maar als een van de opzienba rendste gebeurtenissen van deze tijd zal door het nageslacht worden be schouwd de stichting van de onaf hankelijke staat Israël op de voor avond van het Pinksterfeest 1948. Door oorlogen en geruchten van oorlogen, door wetenschappelijke ont dekkingen, die de grondvesten der aarde vermogen te splijten, door de ellende en ruïne van millioenen vol keren en ook door de zorgen van alle dag worden wij, tijdgenoten van deze waarlijk gewichtige gebeurtenis, zo bezig gehouden, dat wij met ons oog er al te dicht op de wereld historische betekenis ervan nauwe lijks beseffen. Of Israël zal kunnen stand-houden, of dat een hernieuwde rampspoed het Joodse volk gaat treffen, is minder van betekenis voor de belangstelling, die latere geschiedschrijvers aan deze onafhankelijkheids-verklaring zullen wijden. Weet Israël zich te handhaven in zijn strijd met Esau, dan zal de weer klank daarvan in 's werelds beloop even indrukwekkend zijn als een on dergang. De geschiedenis van het menselijk geslacht is niet een jaar tallen-boekje, maar het ten uitvoer leggen in het tik-tak van de tijdelijk heid van een eeuwig raadsbesluit. De geschiedenis is het geheim van God. Van dit geheim der toekomst kennen wij de geweldige ontknoping, echter dag noch uur. Wij weten al leen, dat het Joodse volk daarbij een rol zal spelen. Als andere mensen-groe pen zich onafhankelijk verkla? ren of hun onafhankelijkheid verlie zen zal er enige beroering ontstaan, niet over de gehele wereld, maar bij de omringende staten. Nu echter het Joodse volk zich een eigen huis tracht te bouwen, is het wel en wee van de ganse aarde daarmede gemoeid. Het lezen reeds van de namen der nieuwe bewindvoerders: Ben jam i: Mozes, David, Eleazar ministers namen openbaart zich als een bijna ongepast bladeren in het Boek met de Zeven Zegels. Dwaas zou het zijn en hoovaardig te trachten in deze gebeurtenis, waar van we de draagwijdte zelfs niet kun- r>.en gissen, naar aanzetten te speuren om voorspellingen op te bouwen. De toekomst te villen uitvorsen is een ijdele bezigheid. Maar zéker is het, dat bij de lotge vallen van het Joodse volk. onweer legbaar duidelijk God met eigen hand geschiedenis schrijft in het stof der eeuwen. Daarom dwingt iedere wijziging de toestand van het Joodse volk onze eerbiedige aandacht af, zonder dat wij ons verdiepen in de strekking, welke aan elk van die veranderingen mo gelijk ten grondslag zou kunnen lig gen. ISRAEL, eens het Uitverkoren Volk, is sinds de moord op Gods Zoon het Verworpen Volk. Duizenden jaren heeft de Voorzienigheid dit volk ge leid, toegesproken, ja vertroeteld. Het volkomen raadsel-achtige is geweest, dat dit volk, als een verwend kind, telkens opstandig werd tegen een zo bezorgde Vader „en ten slotte in zijn hoogmoed en zelf-verblinding zich heeft vergrepen aan de marteling en de moord van de Zoon van God. „Zijn- bloed kome over ons en over onze kinderen" schreeuwde en spuwde het in het aangezicht van de tot ster- vens toe gegeselde Man van Smarten. Zelfs die laatste wens van zijn uit verkorenen heeft God vervuld. Een verschrikkelijk en huivering wekkend oordeel had Israël over zich afgeroepen. Het heeft zijn oordeel kregen. Enige tientallen jaren later in 70 werd, zoals Christus wenend had voorspeld, Jeruzalem, de heilige stad, uitgemoord en verwoest. De Tempel, het heiligdom van het Oud Verbond, bleef als een puinhoop achter en het volk, van zijn geestelijk middelpunt beroofd, werd in slavernij gebracht. Weer een halve eeuw later, in 132, werd de naam van Jeruzalem wegge vaagd en vervangen door des keizers familie-naam Aelia Capitolina. Op doodsstraf werd het de Joden verbo den, zich ook maar in hun vroegere hoofdstad te vertonen. Zij waren dak loos geworden en zochten een heen komen als de vaak nauwelijks gedul de gasten van andere volkeren. Drie eeuwen na de ondergang van stad en land is er een poging gedaan. meer Nederlanders even goed als wij. En dat doen wij nog. Maar een merkwaardige stroming heeft zich onder vele hedendaagse Joden ge openbaard, een aandrift, waarvan zij zichzelf misschien niet in volle diep te rekenschap kunnen geven, de aan drift terug te keren naar het hun be loofde, het hun ook gegeven en daar na weer ontnomen Land, dat door het bloed van Christus het Heilig Land geworden is. Wij staan hier weer voor een on doorgrondelijk mysterie. Niet de vervolging noopte hen tot een nieuwe Exodus want de bewe ging was reeds lang yóór Hitiers wal gelijkheid aan de gang maar een innerlijke onrust, aangrijpend uitge zongen in Davids psalm: Aan Babels stromen zaten wij schreiend Bij de gedachte aan Sion. Ach, hoe zouden wij Jehova's liederen zingen Op vreemde bodem! Jeruzalem, zo ik u zou vergeten, Ik vergat mijn rechterhand nog eer. PEN KNAGEND HEIMWEE Vondel zou het minder Duits „land-ziek" noemen heeft mil lioenen Joden teruggelokt naar hun erfdeel. Zij kwamen als vermoeide trekvogels neerstrijken in een verla ten nest, en wie er niet overdag kón komen, sloop des nachts heimelijk naar binnen. De wereld heeft er ver- wonderd en niet-begrijpend bij toe gekeken. Juist op 't ogenblik, dat Israël grotendeels van zijn geloof en wetten losgeslagen in de gast-volkeren scheen te zullen versmelten, groeide in vele afstammelingen van Abraham een„ tegenovergesteld verlangen, dat niet te stuiten was. En nu staan wij ons allen diep- bewust te leven in een tijdperk van geweldige spanningen voor het feit, dat Israël, 32 eeuwen na zijn te rugkeer uit Egypte, 19 eeuwen na zijn verdrijving uit het Beloofde Land, op eigen aandrang naar het vaderland terugkeert en als natie herleeft. Hoe de loop der gebeurte nissen zal zijn goed of slecht voor het Joodse volk kun nen we niet gissen. Echter dit weten we met stelligheid, het kan lang of het kan kort duren, dat eens de maat van Gods toorn zal zijn vervuld, ge lijk de apostel Paulus uitdrukkelijk in zijn brief aan de Romeinen heeft voorspeld: „Welnu broeders, om u te behoe den voor zelfoverschatting, wil ik u niet onkundig laten van dit ge heim: een deel van Israël is ver hard, totdat de massa der heidenen is binnengegaan; en dan zal heel Israël worden geredwant nooit heeft God berouw over genadega ven en roeping" (Rom. 11, 25). Niemand kan ook maar in de verste verten bevroeden, of „de tijden der heidenen voorbij zijn" (Luc. 21, 24), omdat geen „mens ter wereld kan voorzien, hoe de huidige wereld-cri sis zich gaat ontwikkelen. Maar ieder een kan het schouwspel gade slaan, dat de afgehakte takken van Israël bezig zijn zoals Paulus het verge leek zich weer te enten „op hun eigen olijfwaartoe ze van na ture behoren!" Cf dit pogen wordt ingeblazen door de Pinkster-bries van Gods Geest, of slechts berust op men selijk streven, zal de toekomst vroeg of laat onthullen. f ATEN WE DUS met intense aan dacht de gebeurtenissen in het Heilig Land volgen en de Vlakke, ble ke berichtgeving kleuren met onze christelijke belangstelling en mede leven voor de bekommernissen, waar in de Heilige Stad is geraakt. Bewon dering hebben we voor Israëls zo nen, die een verbeten strijd voeren tegen de aartsvijanden van hun stam, en een vurigheid uitvieren, die in schrijnende tegenstelling staat tot de lauwe gemakkelijkheid, waarmede het Christenvolk het onheil, aan zich voorbij ziet trekken. Een kruistocht wordt niet gepredikt. Ook wij zouden aan die oproep verzaken. Maar laten wij ons tenminste verenigen met de stem uit de Eeuwige Stad, die aan spoort tot gebed voor Jeruzalem, de Heilige. En laten wij nu op onze beurt het Uitverkoren Volk geheten, „wilde olijf op hun boom geënt" bidden voor het geteisterde volk der Joden, opdat het hun goed moge gain. L. R. ten uit Beissan zouden zich naar het Noorden begeven om de toenemende druk op de nederzettingen aan de Jordaan te verlichten. Volgens een communiqué van het Egyptische ministerie van nationale defensie hebben Egyptische troepen Beit Hamoen, ten Noorden van Gaza aan de Zuidelijke kust van Palestina, bezet. De Egyptische luchtmacht heeft haar activiteit Woensdagoch tend voortgezet en in de middag veer een aanval ondernomen op Tel Aviv. Het enige Joodse succes van bete kenis is de verovering van Sarafad, het grote Britse kamp bij Tel Aviv. Daarmee beschikken de Joden nu over een basis, die het hun mogelijk maakt de strategisch belangrijke we gen van Tel Aviv naar Jeruzalem en naar Egypte te controleren. HEKSENKETEL VAN PALESTINA Felle strijd in de straten der stad JLIET ARABISCHE LEGIOEN is gisteren even voor de middag onder het bevel van de Emir begonnen met de aanval op Jeruzalem. Volgens de Arabische radio van Palestina is de Scopusberg, waarop zich de Joodse universiteit en het grote ziekenhuis Hadassa bevinden, om streeks 2 uur des namiddags ingenomen. De Haganah deelt mee, da,t het Trans jordaanse Arabische legioen er in ge slaagd is de Sjeik-Djarrah-wijk te veroveren, waardoor de Joodse uni versiteit en het Hadassa-ziekenhuis geisoleerd zijn en de weg naar Ra- moellah voor de Arabieren open staat. Het Arabische legioen maakt bekend, dat het met zware wapenen de Noordelijke wijken van Jeruzalem is binnengedrongen en dat de Joden „iA paniek en met zwane verliezen de oude stad ontvluchten". Krijgsrumoer rond de H. Plaatsen De Arabische radio meldt: Het le ger van koning Abdoellah van Trans- jordanië trekt sedert verscheidene uren ten aanval tegen de stad Jeru zalem. Gedurende de nacht was de belegering van de Heilige Stad, waarmede Dinsdag een aanvang werd gemaakt, stopgezet, en het Arabische legioen had geleidelijk al de hoogten die de beide stadswijken beheersen, bezet. Enerzijds heeft men de oude stad met in haar midden het Heilig Graf, de Klaagmuur en de Omarmoskee en anderzijds de nieuwe stad met de zeer moderne wijken te midden van de olijftuinen. Toen alle onderhandelingen inzake een wapenbestand mislukten, had emir Naief, de kroonprins van Trans- jordanië, even voor de middag bevel gegeven tot de aanval. De strijd werd ingezet in twee tegenovergestelde richtingen ten Zuid-Westen van de Talpiothheuvel en van de weg van Bethlehem naar de Katamonwijk en ten Noordwesten van de Olijfberg, onder begunstiging van keizer Juliaan di d den koepels van de Russi_ de Afvallige, de Tempel te herstellen, sche ,Jken overheersti naar de Sc0. pusberg. De Katamonwijk, die be staat uit moderne villa's, die met tuinen omringd zijn, viel vrij spoe dig in de handen der Arabieren, doch van de stevige gebouwen van de Joodse universiteit tot aan het grote ziekenhuis van Hadassa, dat er naast is gelegen, hebben de soldaten van de Haganah, de Scopusberg me ter per meter verdedigd. Emir Naief verzocht hen zich óver te geven, doch zij weigerden en de eindaanval werd omstreeks 14 uur uitgevoerd. Men kan nog steeds het aantal slachtoffers, die aan beide zij den vielen, niet geven, evenmin als cijfers in verband met de schade, die aangericht werd in de bibliotheekza len en aan de verzamelingen van de universiteit, waarvan sommige enig ter wereld kostbare schatten maar dat werk moest worden ven, omdat zoals èn christelijke, èn heidense geschiedschrijvers na drukkelijk verhalen aardbevingen en vlammen de werklieden doodden en verwondden. EEUWEN VAN RAMPSPOED, ver drukking, vervolging en minach ting kwamen op het beklagenswaar dige Israël neer, en wij, mensen van de ingebeelde verlichting ener moder ne beschaving, hebben de te voren nauwelijks denkbare ontzetting door leefd, dat bij millioenen, bij vele mil lioenen de zonen en dochters van Is raël werd weggesleurd,, afgebeuld, uitgemoord. Wij hebben, in die goede geest op gevoed, de Joden niet als vreemde ling in ons huis beschouwd, maar als onze eigen landgenoten zonder waren, die door Joodse geleerden uit Duitsland naar hier in veiligheid wa ren gebracht. Omstreeks 15 uur vielen de Ara bische strijdkrachten, die door de Cedronvallei waren getrokken, de Sionberg aan en overrompelden de Joodse verdedigingsstellingen in de Noordelijke wijken Sanhedria en Re- hobot enbedreigden aldus de weg van Jeruzalem naar Tel Aviv. Men meent, dat de Joodse weerstand zich scheen te concentreren in de uiter ste wijk van het stadscentrum. Officieren van het Arabische hoofd kwartier schatten het aantal Joodse troepen in geheel Jeruzalem op min stens 8000. Volgens hen hebben de Joden het hospitium van Onze Lieve Vrouw nabij de Jaffapoort opgebla zen. Een aantal Franciscaner monni ken moest het klooster in de oude stad verlaten, daar het in de vuur linie lag. De omsingelde Joodse strijdkracht in de Joodse wijk binnen de oude stad biedt nog hevig weerstand. OOK ELDERS WORDT ZWAAR GEVOCHTEN. In Tel Aviv zijn berichten binnen gekomen over hevige strijd in het Noord-oosten van Palestina, waar een groep grote en belangrijke Jood se nederzettingen aan de Zuidelijke oever van het meer van Tiberias Woensdag de gehele dag door de Arabieren werden bestookt. Het vis sersdorp Samakh werd door de Ara> bieren heroverd. De oudste nederzet ting in Palestina, Daganya, gelegen ip een vlakte zonder natuurlijke be scherming, werd door opeenvolgen de eskaders van 6 vliegtuigen giste ren de gehele dag gebombardeerd en gemitrailleerd. Hetzelfde lot onder ging de nederzetting Affikin, 15 K.M. ten Zuiden van Daganya. De neder zetting Gescher aan de Westelijke oever van de Jordaan werd voortdu rend door Iraakse artillerie op de Oostelijke oever beschoten. De stad Tiberias, die drie weken geleden door de Joden op de Arabieren werd ver overd, werd door vliegtuigen van de Syrische luchtmacht herhaaldelijk gebombardeerd. Joodse strijdkrach De brand in het Paleis Noordeinde Hoe groot de verwoestingen zijn, aangericht door de brand, die Dins dagmiddag in het Paleis Noordeinde woedde, blijkt wel uit deze foto's, ge nomen in de grote- en kleine badzaal DE STRIJD IN PALESTINA. In een Syrisch communiqué over de strijd in Palestina wordt ver klaard, dat een Joodse tegenaanval op vooruitgeschoven Syrische stel lingen in Palestina met hevige ver liezen werd afgeslagen. Drie Joodse vliegtuigen werden vernietigd. De Syrische strijdkrachten bezetten de Joodse nederzettingen Massada en Sjaar Hakila, vijf km. ten Zuiden van het grensstation Samach. De Jo den verloren dertig man, maar de Syrische verliezen waren klein, al dus het comuniqué. De Haganah deelt mede, dat de Joodse strijdkrachten bij een nachte lijke aanval een bevoorradingskamp van het Syrische leger, nabij de Bnot-Yaak of -brug achter de Ara bische linies, gtheel hebben ver woest. AMSTERDAMSE STUDENTEN VRAGEN ERKENNING VAN ISRAEL. Hoogleraren en studenten van de Amsterdamse gemeentelijke universi teit hebben gisteravond aan het slot Van een in de aula der universiteit gehouden vergadering een telegram gezonden aan H. K. H. Prinses-Re gentes Juliana, waarin zij erkenning vragen door Nederland van de staat Israël. In het telegram geven de studen ten en hun hoogleraren uiting aan hun bewondering voor het Joodse volk „dat onvruchtbare woestijn her schept in een woonstede voor dui zenden", terwijl zij met bewogenheid zien ,hoe de vrucht van deze cultu rele arbeid door onredelijk geweld dreigt te worden teniet gedaan". „Met de meeste nadruk vragen wij u en Hare Majesteits regering erken ning van de staat Israël", zo wordt het telegram besloten, „en aandrang bij de Veiligheidsraad der UNO op een plechtig geformuleerde uitspraak ten gunste van onmiddellijke vrede in Palestina". De rector-magnificus, prof. G. C. Heringa, hield op deze vergadering een inleiding over het Palestijnse vraagstuk. De bijeenkomst was be legd door vrijwel alle studentenver enigingen van de Amsterdamse uni versiteit, met uitzondering van de z.g. gezelligheidsverenigingen. Op basis van een leen- en pachtwet D,E AMERIKAANSE SENAATSCOMMISSIE voorbuitenlandse betrek kingen heeft met dertien stemmen vóór en nul stemmen tegen een re solutie aangeiïpmen, waarin wordt voorgesteld, dat de naties van West- Europa regionale militaire verbonden sluiten „om hun veiligheid te waar borgen". De resolutie voorziet ook in het geval, dat de Verenigde Sta ten zich bij zulke regionale pacten zouden aansluiten. Zij moedigt de „niet-communistische landen in Europa" aan, een gezamenlijke verdedi ging op te bouwen „binnen het kader van de Verenigde Naties". Deze re solutie is de militaire tegenhanger van het plan-Marshall. Zij opent de weg voor de Amerikaanse regering om West-Europa van wapens te voorzien. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, George Mar shall, heeft meegedeeld, dat de regering overwoog op leen- en pachtbasis wapenen te verschaffen aan de landen van het Vijf mogendheden ver drag: België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Nederland en Luxemburg. Politieke voorlichting DE Bisschoppen hebben, gelet op de godsdienstige en staatkundige verhoudingen .in ons vaderland, een krachtige aanspbring gegeven om de eenheid op staatkundig gebied hecht te bewaren. Zullen wij daarom alleen allen stemmen op de lijst der K.V.P.? Daarom alléén? Neen niet daarom alléén. Waarom niet? Prof. Romme geeft er in de „Volks krant" een klaar antwoord op. Hij schrijft: „Het is heel mooi, om de Bis schoppen te volgen, wanneer dezen met het oog op de hun toevertrouw de belangen een wachtwoord uit geven maar het ligt toch óók op de weg van iedere-katholiek om de juistheid van dat woord zich eigen te maken en om in het onderwer- pelijke geval, waar het uitgespro ken woord een zaak van kerkelijke en staatkundige aard tegelijkertijd betreft, te doorgronden, waarom het zowel voor onze hoogste, boventij delijke, belangen als om wille van het algemeen Nederlandse welzijn moet worden opgevolgd. Voor ons, katholieken, moet de jongste Bisschocnelijke brief daar om niet een eindpunt zijn van het overeind zeften van onze houding, maar veeleer voor zóver wij al niet eerder innerlijk er mee klaar waren een begin. Leven uit één stuk behoort tot onze katholieke tot onze Nederlandse plichten. En daarom moet ieder onzer ook hier er naar streven, de hem voorgehou den handeling bij de stembus in overeenstemming te doen zijn met zijn inzicht in de redelijkheid en juistheid er van". Tot zover prof. Romme. Wij moeten óók zelf inzien, dat van een overheersend groot belang is de organisatorische eenheid der katho lieken op politiek terrein. Een eenheid, die feitelijk menings verschil niet mag uitsluiten (hierover is het laatste woord nog niet geschre ven), maar die toch een ware, gezon de eenheid kan zijn. Een eenheid, die vooral in deze tijd niet mag worden verbroken, hoe dan ook! die daarvan nog niet uit in nerlijke overtuiging doordrongen mochten zijn, mogen zich die over tuiging eigen maken door kennis te nemen van de geschreven en gespro ken voorlichting op politiek gebied! Wat betreft de gesproken voorlich ting wijzen.wij op de door de K.V.P. georganiseerde bijeenkomsten. Zo b.v. de bijeenkomst in de Stads gehoorzaal te Leiden op WOENS DAG 26 MEI a.s. Dr. A. Olierook zal daar geven een wetenschappelijke en tevens een o.i. genoegzaam-populaire uiteenzetting over het wezen van het communisme, en de bekende radio spreker Paul de Waart zal een en ander vertellen over de practijk van het communisme. Op ZONDAG 30 MEI zullen in het Circus-gebouw te Scheveningen spre ken de secretaris der K.V.P. dr. Albe- ring over: De K.V.P. juist nu en dr. Jos de Boer over: Emancipatie der katholieken door de politiek. Wij ho pen en vertrouwen, dat deze gewes telijke bijeenkomst een grote belang stelling zal trekken. Voor de Kies kring Leiden zijn te voren kaarten ver krijgbaar bij de secretaris van deze Kieskring, de heer H. J. v. Mil, Hoge Rijndijk 249 te Zoeterwoude. ANTI-COMMUNISTENWET IN AMERIKA AANGENOMEN. Het Huis van Afgevaardigden der Verenigde Staten heeft de wet „te gen rebelse activiteit, bedoeld om de operaties van de Amerikaanse com munistische partij tegen te gaan" thans aanvaard. Een, (coJiheEtje... „Het democratisch stelsel is het beste bestuursstelsel, dat de mens zich tot nu toe heeft uitgedacht, on der beding, dat het steunt op God en zióh houdt aan de zedewet". „De strijd om de persoonlijk heid" van L. J. M. Feber. Denemarken en Nborwegen hebben een beroep gedaan op de V. S. om wapenen en munitie ten einde hun verdediging te versterken, aldus ver neemt Reuter van Amerikaanse re geringsambtenaren. De Amerikaan se regering staat hiertegenover niet onwelwillend. De Amerikaanse minister van fi nanciën, John Snyder, heeft gisteren verklaard, dat het niet in de naaste toekomst te verwachten is, dat de V. S. van bepaalde aan het plan- Marshall deelnemende landen deva luatie hunner valuta zullen verlan gen. Hij deelde tijdens een .perscon ferentie mede, dat de devaluatie kwestie in de loop van het program ma voor valuta-stabilisatie aan de orde zal komen. De verwoestingen in

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1