3)e £cicbe6oti^anT Europa's vlag op de Dam Europa-congres werkt hard Grote federalisten-demonstratie op de Dam Tegen de communisten in Finland MAANDAG 10 MEI 1948 39ste JAARGANG No. 11385 Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. WILMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., £3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes 1.50 Verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal VERKLARING VAN HET HOOGWAARDIG EPISCOPAAT (In de Katholieke Kerken is gisteren het volgende schrijven voorgelezen) Het optreden van het Communis me zowel buiten als binnen onze landsgrenzen, geeft Ons aanleiding alle stemgerechtigde katholieken van Nederland andermaal te wijzen op de hoogst gewichtige taak, welke zij op staatkundig gebied hebben te ver vullen, teneinde iedere machtsvor ming van het goddeloze bolsjewisme te voorkomen. Het oog gericht op het communis tisch gevaar in Italië, heeft Onze H. Vader de Paus op 10 Maart 1.1. ern stige woorden gesproken tot de pas toors en de vastenpredikers van Ro me over het kiesrecht en de kies plicht van de Italiaanse Katholieken. „Zonder twijfel" aldus de H. Va der „zal de Kerk zich buiten de partijstrijd houden en boven de poli tieke partijen staan. Maar hoe kan z.'j onverschillig blijven t.a.v. de sa menstelling van een parlement, waar aan de grondwet wetgevende macht toekent in zaken, die zo recht streeks de hoogste godsdienstige be langen en de levensvoorwaarden van de Kerk zelf in Italië beseffen?" Uit deze feitelijke afhankelijkheid van Kerk en godsdienst van de poli tieke machthebbers leidt Z.H. de Paus af, dat het voor alle katholieken een strikte gewetensplicht is deel te nemer, aan de verkiezingen en dat zij zich bij het uitbrengen van hun stem moeten laten leiden door de uit spraak van het geweten. „Iedereen moet stemmen volgens de uitspraak van zijn geweten", zo zegt de Paus letterlijk en Hij vervolgt dan: „Welnu het is duidelijk, aat dc stem van het geweten iedere ernstige Katholiek oplegt zijn stem te geven aan die candidaten of die lijsten van candidaten, die genoegzame waarbor gen bieden voor de bescherming van de rechten van God en de zielen, voor het ware welzijn, zowel van de enke ling als van het gezin en de samen leving, overeenkomstig de Godde lijke geboden en de christelijke mo raal". j Ook in ons land zijn wederom ver kiezingen in uitzicht gesteld. En al hoewel de toestand in ons vaderland niet zo ernstig is, als in Italië, staan ook wij voor de dringende taak de maatschappij in christelijke zin op te bouwen en daartoe het communis me te bestrijden. Eén van de middelen daartoe, dat in het bereik ligt van iedere stem gerechtigde katholiek, is het goed ge bruik maken van zijn kiesrecht, ten einde een staatsbestuur te krijgen, dat „genoegzame waarborgen biedt voor de rechten van God en de zie len", en dat bij machte is die positie ve maatregelen tot stand te brengen, welke voor het ware welzijn van in dividu, gezin en samenleving het meest doeltreffend zijn en dus ter be strijding van het communisme het meest geëigend. Hoe maken wij dan het beste ge bruik van ons stemrecht, gelet op de godsdienstige en staatkundige ver houdingen in ons vaderland? Bij de verkizingep in 1946 hebben wij ver klaard, dat de Katholieke Volkspartij naar onze overtuiging de beste waar borgen biedt voor de eerbiediging "en de naleving van de zedelijke normen De Koningin legt tijdelijk uitoefening van Koninklijk gezag neer PRINSES JULIANA REGENTES. H.M. de Koningin ziet zich met het oog op Haar gezondheid genoodzaakt opnieuw de uitoefening van het Kor ninklijk gezag tijdelijk neer te leggen. H.K.H. Prinses Juliana zal met in gang van Vrijdag 14 Mei als Regen tes optreden en op diezelfde dag wor den beëdigd. CHURCHILL GAST VAN H.M. DE KONINGIN OP HET LOO. Zaterdagmiddag tegen zes uur is Winston Churchill ten paleize Het Loo aangekomen, waar hij als gast van H.M. de Koningin tot Zondag na de lunch verbleef. Het gemeente bestuur van Apeldoorn had de at tentie de Engelse gast een bloem stuk als welkomstgroet te-offreren. Aan het diner, dat Winston Churchill als gast van H.M. de Ko ningin Zaterdagavond ten paleize 't Loo gebruikte, zaten, behalve zijn echtgenote en de leden van de hof houding, mede aan Anthony Eden en lady Nicholls. Laatstgenoemde keerde later op de avond naar Den Haag terug, terwijl de overige gas ten op 't Loo overnachtten. Het prachtige voorjaarsweer lokte Zondagochtend de bezoekers tot een wandeling in het Koninklijk Park, dat om deze tijd van het jaar wel op zijn mooist is. Na het middaguur zaten de Engelse gasten met Hare Majesteit aan de lunch aan. Kort na half twee vertrok het gezelschap, waarbij de Vorstin op het botdes persoonlijk afscheid nam van de heer Churchill. Hartelijk toegejuicht door het pu bliek verdween de stoet uit het ge zicht in de richting Amersfoort. van het Christendom op het terrein van wetgeving en bestuur. Welnu Wij zijn van mening deze verklaring ook nu nog te moeten handhaven. Ten slotte aarzelen Wij niet u krachtig aan te sporen om de een heid op staatkundig gebied hecht te bewaren. Vergeleken bij de hoge belangen, die op het spel staan bij de opbouw van een Christelijke Staat en Maat schappij en de afweer van het com munisme, zijn de meningsverschil len onder de katholieken over staat kundige vraagstukken, hoe belang rijk ook op zichzelf, toch van onder geschikte betekenis. Reeds het ver lies van weinige stemmen kan in ons kiesstelsel ernstige gevolgen hebben. En die staatkundige eenheid der ka tholieken is een machtig wapen in de gemeenschappelijke en veelzijdige strijd tegen het communistae, terwijl zij bij de maatschappelijke en staat kundige opbouw van ons christelijk levensideaal een zeer waardevol goed is, welks verlies niet te overziene schade zou berokkenen aan de belan gen van het christendom en het wel zijn van ons dierbaar vaderland. Gegeven te Utrecht, de 27ste April 1948. t JOH. KARDINAAL DE JONG, Aartsbisschop van Utrecht, t P. A. W. HOPMANS, Bisschop van Breda, t Dr. J. H. G. LEMMENS, Bisschop van Roermond. J. P. HUIBERS, Bisschop van Haarlem, t W. P. A. M. MUTSAERTS, Bisschop van 's-Hertogenbosch. f f ET EUROPA-CONGRES heeft gedurende het week-end te Den Haag met enthousiasme" door vergaderd. Zelfs de Zaterdag is besteed aan allerlei sectie vergaderingen. Zo werd Zondagmorgen in de Ridderzaal vergaderd door de culturele commissie, die met haar werk is gereed ge komen. Het resulaat van haar arbeid is een resolutie, waarin gezegd wordt, dat de ware eenheid van Europa te midden van onfce nationale, ideologische en religieuze verschillen, te vinden is in de gemeenschappe lijke erfenis van christelijke en andere geestelijke en culturele waarden. Debatten tot diep in de nacht De ontwerp-resolutie, zoals d;e dqpr de cultureie commissie werd aanvaard, bepleit o.a. de oprichting van een permanent orgaan, een Euro pees cultuurcentrum, waardoor men de stem van Europa wil laten horen ü.m.v. pers, publicaties, film en radio alsmede door middel van opvoedkun dige instellingen voor schoolkinderen studenten en arbeiders. De resolutie acht het voorts nood zakelijk dat de vorming van een Europese federatie tevens behoort in De deelnemers aan het Europees Congres zijn Zondagmiddag in het hart van het land, de Dam in Am sterdam, bijeengekomen voor een de monstratieve bijeenkomst. Tiendui zenden Amsterdammers en belang stellenden van buiten de hoofdstad waren ook naar de Dam getogen om vooral Churchill zelf te zien. Doch de politie had maatregelen genomen om de drukte op de Dam letterlijk en figuurlijk binnen de perken te houden. Overzicht van de bijeen komst op de Daih. Foto ANP-dWt. COMM. MINISTER GEDESAVOUEERD. Dat het in Finland niet erg botert met de communisten ondanks het Fins-Russische verdrag, dat onlangs gesloten werd blijkt uit een mede deling van een correspondent van Reuter, die juist uit Finland is te ruggekeerd. Hij meldt: Naar aanlei ding van de onthulling van een so- ciaal-democratisch blad, dat de uiterst linksen voorbereidingen heb ben getroffen om tijdens de onder handelingen te Moskou de Finse re- igering omver te werpen heeft de pre sident, Paasikivi, strenge maaregelen tegen de communisten getroffen. De communistische minister van binnen- ISTERMIDDAG heeft op het Damplein te Amsterdam een grote massa bijeenkomst plaats gevonden ter demonstratie van doel en streven van de Europese Federalisten en van het Congres van Europa. Vóór het Koninklijk Paleis, waar een tribune was opgericht, hadden zich de leiders van het Europa-Congres en vele autoriteiten verzameld, landse zaken is gedesavoueerd door- o.a. de commissaris van de Koningin in Noord-Holland, dr. J. E. baron de a Vos van Steenwijk en de burgemeester van Amsterdam, mr. A. J. d'Ailly. Op het Damplein von den de circa 800 congressisten, per extra-trein uit Den Haag gekomen, een plaats, evenals de meer dan 1000 leden en geno» digden van de Nederlandse afdelingen van de Europese Federalistenbe weging. Om deze grote groepen sch aarden zich de duizenden Amster dammers, die gekomen waren om de ze groot opgezette demonstratie bij bij te wonen. de noodzakelijkheid betoogde, dat Europa moet worden tot een grote vredesmacht. Daartoe moet de Euro pa-Federalistenbeweging gedragen worden door een sterk voortzwiepen- de volksbeweging. Het Europa-congres trad naar buiten Klokslag vier uur kwam Winston Churchill, vergezeld van Anthony Eden, per auto uit Het Loo op de Dam aan, luidde toegejuicht door het talrij ke publiek. Ja, hij rookte inderdaad zijn tradi tionele grote sigaar! Na een kort openingswoord van de congres-voorzitter, oud-minister P. A. Kerstens, verwelkomde burgemeester d'Ailly de gasten van het Europa-con gres in de hoofdstad. De opkomende zon van het federalisme, aldus de bur gemeester, stijgt steeds hoger boven de horizon. Moge het zaad van het fe deralisme spoedig opgroeien, opdat de volkeren van Europa in vrede en vrijheid zullen kunnen leven. Congresvoorzitter Kerstens deed hierna uitkomen, dat deze massa-bij eenkomst is georganiseerd, omdat het niet gaat om het congres alleen. Neen, de volkeren van Europa moeten er Van doordrongen worden, dat het hun zaak is. De Franse oud-minister-pres;dent Paul Ramadier constateerde, dat de volken van Europa na de oorlog hun evenwicht nog niet hebben hervon den, doch dat allerwege nog angst heerst. Nodig is de broederschap der volken, die vrede, rust en veiligheid kan garanderen. Een nieuw Europa moet op die solidariteit worden opge bouwd. Prof. dr. S. F. H. J. Berkelbach van der Sprenkel belichttte wel zeer dui delijk het doel der beweging. Zoal: het Jan van Nassau gelukt is, aldus spr., de zeven provinciën bijeen te brengen, waarbij geen der deelne mende groepen haar eigen karakter heeft verloren, zo moeten wij nu heb ben een samenbinding der volkeren. Dat kan alleen wanneer er in ons denken en handelen de wil bestaat om het vertrouwen en de heerszucht te overwinnen. De Belgische oud-minister Paul Hoste dankte Nederland voor de gast vrijheid, welke het steeds heeft ver leend aan de beide levenwekkende gedachten: waarheid en vrede. Na de mislukking van de Volkenbond gaat het nu weer niet goed met de Ver enigde Naties. Evenals de drie lan den in de Benelux elkaar gevonden hebben, moeten de andere Europese volkeren elkaar vinden. Het koor zong hierna het door H. Joosten gedichte en door Louis Noi- gecomponeerde „Europa één". CHURCHILL SPREEKT. Toen kwam het grote moment, waarop de duizenden hadden ge wacht. Churchill, met daverend ap plaus gegroet, sprak. Sprak van het vele, dat Groot-Brittannië en Neder land verbindt, waarbij hij herinnerde aan de Koning-stadhouder Willem III. Hij wees er op dat de beide landen dezelfde vorm van christelijke be schaving hebben. Die beschaving moet bewaard worden tegen iedere vorm van totalitaire tyrannie en daartoe ^is nodig een samengaan der volkeren, een samengaan, dat niet ge richt is tegen enig land of volk, doch slechts tegen de krachten van het kwade. Een verenigd Europa, waar in het voor ieder, zonder hun liefde en loyaliteit voor eigen land en volk te verliezen, goed zal zijn te leven. SLOTWOORD VAN PATER DE GREEVE. Nadat nog de~ leider der socialis tische fractie in de Belgische Kamer, de heer Bohy, gesproken en het koor het „Gelukkig Vaderland" had gezon gen, sprak Henri de Greeve, pr., het slotwoord. Hij wees de burgers en politici op het grote misverstand, iets tot stand te kunnen brengen zonder de hulp van God. „Amsterdammers", zei hij, een lange rustpauze nemend. „Amsterdammers, hier zitten wij nu vreedzaam bij elkaar, wij die elkaar bij toerbeurt vrienden en vijanden noemen. Mensen, die onder de be dreiging van de grote schrok-op in het Oosten naar elkaar zjjn gedre ven". En dan schalt het over de Dam: „Christus is het mid<telpunt van de wereldgeschiedenis". Ontroerd bijna, dankte de weleerw. heer de Greeve Winston Churchill voor alles, wat hij voor de redding van Europa heeft gedaan. Hij vroeg hem nog eenmaal het „V"-teken te maken, maar thans niet voor het win nen van de gewapende oorlog, doch voor het winnen van de vrede. Chur chill begreep het niet dadelijk. Hij keek recht voor zich uit, gewoon aan zijn sigaar trekkend. Voorzitter Ker stens herhaalde het gevraagde en dan trok het gezicht van Churchill in een plooi. Hij, de vaderlijke Churchill, stond op en stak zijn vingers in de hoogte, terwijl zijn gezicht één lachen was. Daarna nog een ogenblik stilte voor de gevallenen een zacht Daarna was het dr. H. Brugmans, die gezongen lied „Beati mortui" „Za- met een „Wij willen een ommekeer" I lig zij, die gestorven zfjn". DE FINSE SOCIAAL-DEMOCRATISCHE PARTIJ heeft Zondag offi cieel de samenwerkingsovereenkomst opgezegd, die haar met de com munisten en de leden van de S.E.D.L. met communistische strekking als mede met de agrariërs verbond. Deze overeenkomst vormde de officiële ba sis van het „rood-groene" regeringsblok. Het schijnt evenwel niet, dat dit besluit een regeringscrisis tengevolge kan hebben. Deze maatregel schijnt vooral in verband met de aan de gang zijnde verkiezingscampagne getroffen te zijn. twee - andere ministers, een van de Boerenpartij en een van de so- eiaal-democraten, verantwoordelijk zijn gesteld voor de handhaving van de orde en voor het oppertoezicht op de politiestrijdkrachten. De president heef de civiele poli- gelast waakzaam te zijn tegen „alle eventualiteiten". Voorts zijn troepen ter bewaking aangesteld bij de voorraden wapens en ammunitie, welke Finland volgens het vredes verdrag naar de Sowjet-Uniet zal zenden. Deze voorraden zouden door de communisten in berit genomen worden. Aldus meldde het blad „So- ciali Demokraat". De maatregelen zijn door de niet- communistische pers algemeen ge prezen als die van «een voorzichtig en dapper man. HONGARIJE EN ROEMENIë BIJ DE SOVJET-UNIE? De diplomatieke redacteur van het Engelse linkse blad „The People" meent te weten dat in de eerstko mende week Hongarije en'Roemenië officieel bij de USSR zullen worden gehecht. „Rusland", zo verklaart dit blad, „zou dit besluit hebben genomen in verband met de communistische ne derlaag bij de Italiaanse verkiezin gen". De diplomatieke redacteur van „The People" verklaart voorts, dat „de president der Hongaarse repu bliek Tildy nochtans zijn voornemen te kennen zou hebben gegeven dit besluit -niet goed te keuren. Zijn schoonzoon, de Hongaarse minister Winston Churchill, vergezeld door zijn echtgenote bïacht Zaterdag een bezoek aan het Kroonprinselijk ge zin op Soestdijk. Winston Churchill met Prinses Marijke op de arm, te midden van het prinselijk gezin. Foto ANP-v. d. W. van buitenlandse zaken Chornoky, zou zich thans in Zwitserland bevin den om een eventuele schuliplaats voor zijn schoonvader voor te be reiden". Praag vlagde gisteren De nieuwe Tsjecho-Slowaakse grondwet is gisteren door de natio nale vergadering in een plechtige zitting eenstemmig(goedgekeurd. Van de 300 leden waren en 54 afwe zig. Zij zijn „weggezuiverd" of heb ben het land inmiddels verlaten. De nieuwe grondwet zal „Grond wet van de negende Mei" worden genoemd, aldus Vladimir Prochazka, die sprak voor de werkcommissie, omdat negen Mei het einde beteken de van de bezetting door de dui zend jaar oude vijand en van de overwinning der Russische legers. Het was voor de Tsecho-Slawaken net een echte bevrijdingsdag. Van de openbare gebouwen te Praag wapperden de vlaggen, de Tsjechi sche naast de Russische. En in tal rijke redevoeringen is het rode le ger om het hardst geprezen, wént alleen de Russische overwinning had het Tsjechi-Slowaakse vouk in de gelegenheid gesteld met zijn aarts vijand Duitsland af te rekenen. Over het aandeel van de Westelijke Geal lieerden in de oorlog, en in de over winning, hebben de Praagse woord voerders van dit jaar geen woorden meer gerept. Koreanen ter stembus RUSSISCHE SABOTAGE VANUIT HET NOORDEN. Voor het eerst in de geschiedenis worden in Zuid-Korea, dat 7 mil- lioen ingeschreven stemgerechtigden telt, algemene verkiezingen voor de volksvertegenwoordiging gehouden. Men is nog wat voorzichtig met deze nieuwigheid; niet minder dan 6000 gewapende politiemannen en bijna een millioen vrijwilligers heb ben overal in Zuid-Korea posten be- trokken om de orde te handhaven. De door de Sovjet-Russen behereste radio-omroep te Pyong Yang (Noord Korea) heeft een uitzending van een dag lang gewijd aan instructies om de verkiezingen met alle middelen te voorkomen. Uit alle delen van te houden, dat een Hoog Gerechshof wordt opgericht van bovenstatelyke jurisdictie, waarbij burgers en groe pen van burgers in hoger beroep kunnen gaan ten einde de toepassing te garanderen in alle landen van Europa van het handvest van de rechten van de mens. De politieke commissie De politieke commissie uit het con gres begon Zaterdagmorgen in de Dierentuin te vergaderen, evenals de beide andere commissies; des mid dags werd de vergadering voortgezet doch zeïfs in de nacht van Zaterdag op Zondag, de heren gingen pas om drie 's nachts uiteen is men door blijven praten over een ont werp resolutie. Zondagavond begon nen de Rolitici opnieuw. De economische sectie De economische sectie heeft na een zitting, welke van Zondagavond 8 uur tot Maandagmorgen kwart voor zes heeft geduurd, 'eveneens een ont werp-resolutie aanvaard, v.-aarin eni ge suggesties worden gedaan inzake een Europese economische samen werking. Zuid-Korea worden sabotagedaden gemeld, hoofdzakelijk op verbin dingsmiddelen. Moord en brandstich ting hebben plaats. Tot nu toe zijn 39 doden gevallen. Verschillende per sonen zijn gewond en enkele worden vermist. Stembiljetten zijn vernie tigd en twee treinen zijn ontspoord. Nog steeds komen berichten van in cidenten binnen. De Amerikaanse strijdkrachten staan gereed om in te grijpen als men de situatie niet meer in handen zou kunnen houden. Waarnemers der V.N. zijn met zware be\yaking naar het omliggen- de land vertrokken om de stemmin gen gade te slaan. Het resultaat der verkiezingen zal niet bekend zijn vóór Woensdagavond. Wapenstilstand in Jeruzalem EGYPTISCHE VRIJWILLIGERS OVER DE GRENS. De wapenstilstand in Jeruzalem is Zaterdagmiddag om 12 uur ingegaan. Spoedig kreeg het leven in de Hei lige Stad zijn normale aanzien. Des avonds waren voor het eerst de win kels in de straten weer verlicht. Sir Alan Cunningham heeft Zon dag met de Franse, Belgische en Amerikaanse consuls-generaal gecon fereerd, waarin hij hun medewer king voor de uitvoering van het wa penstilstandsverdrag verzocht. Egypische vrijwilligers zijn de grens van Zuid-Palestina overge trokken en ongeveer 50 k.m. het land ingegaan. Enkele afdelingen zijn de Arabieren te hulp gesneld. Ismail Sarwat Pasha, de voorma lige minister van oorlog in Irak heeft Zondag het opperbevel over het Ara bische bevrijdingsleger neergelegd. Een officier van het Egyptische leger zou nu opperbevelhebber worden. In Lake Success zijn voorberei dingen getroffen voor een nood-re giem om het vacuum, dat na het wegtrekken der Engelsen zou ont staan, op te vullen. UITTOCHT UIT HET HEILIG LAND Nu het einde van het Britse man daat in zicht komt, neemt de uit tocht uit het Heilige Land steeds meer het karakter van een paniek achtige aftocht op grote schaal aan, aldus meldt Reuter's correspondent uit Jeruzalem. Het Transjordaanse consulaat ontvangt meer dan 200 ver zoeken per dag van personen, die naar Amman willen vluchten, niet meer dan een uur reizen van Jeruza lem over de Jordaan heen gelegen. De consulaten van Syrië, Libanon Egypte worden eveneens overstelpt met aanvragen. De Britse overzeese luchtvaartmaatschappij heeft de vluchten, naar Cyprus reeds voor maandenlang volgeboekt. Dit eiland begint reeds aan een ernstig woning tekort te lijden. Naar scheepspassage is iets minder vraag, deels omdat de weg naar Haifa zwaar bewaakt is. De meesten willen terugkeren „wan neer en ^indien de onrust een einde neemt". Een lange stoet mannen, vrouwen, kinderen, ezels, kamelen en karren trekt langs de weg van Jeru- zelem naar Jerieho, waar de hotels meer gasten boeken dan ooit. Sen, êaMeftjê... Wat ik geloofd heb, heb ik verkon digd. Psalm 115.1.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1