Hubertus Prijzensubsidies dienen onverwijld geleidelijk te verdwijnen Zuiderkruis te Rotterdam met repatriërenden DOLLE DADEN WOENSDAG 28 APRIL 1948 DE LEIDSE COURANT PAGINA 2 JAARVERSLAG NEP. BANK IN DE GISTEREN gehouden jaarlijkse vergadering van aandeelhouders der Nederlandse Bank N.V. heeft de president, dr. M. W. Holtrop, ver. slag uitgebracht over het boekjaar 1947. De winst- en verliesrekening over het afgelopen jaar wijst een netto winst aan van f 2.990.322 (v.j. ƒ2.572.187), terwijl het winstsaldo ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders f 1.204.206 1.117.408) groot is. Dit bedrag laat een uitkering toe van /60.per aandeel (f 55) en de di rectie stelt voor het overblijvende bedrag van f 4.206 te schenken aan het hulpfonds voor het personeel der bank. BETALINGSBALANS AANLEIDING TOT GROTE BEZORGDHEID. Dr. Holtrop opent zijn verslag met een uitvoerige inleiding omtrent de international conjuncturele ontwik keling in '47, waarbij hij opmerkt, dat de economische ontwikkeling die ons eigen land in 1947 heeft onder' gaan, het kenmerk droeg van een voortgezet, en belangrijk herstel, waarin niettemin elementen van overspanning waren te bespeuren, die aanleiding geven tot bezorgdheid. Zo betekent het achterblijven van de ko- lenproductie een ernstige belasting van onze deviezenpositie. De invoer van steenkool vorderde een bedrag van ruim 146 millioen. Prijzen en lonen. Dat het reële loon in 1947 op een betrekkelijk gunstig niveau kon wor den gehandhaafd, was slechts moge lijk door een toenemende subsidiëring van het levensmiddelenpakket, die de schatkist ƒ528 millioen kostte, welke r.iet door inkomsten werden gedekt, alsmede door handhaving van de huurstop. Deze wijze van financie ring van een belangrijk deel van het reële loon, kan slechts als overbrug- gingsmaatregel gerechtvaardigd wor den geacht. Gestreefd dient er naar te worden het volle loon geleidelijk weer te doen vloeien uit de opbrengst van het product van de arbeid. De ontwikkeling van de handels- en betalingsbalans geeft aanleiding tot grote bezorgdheid voor de toe komst. Gewezen wordt op de nood zakelijkheid van vergroting van de uitvoer, vermindering van de invoer, verhoogde arbeidsproductiviteit, so bere levensstandaard, omzichtigheid bij het doen van investeringen en het aandeel van de invoer, dat betrokken wordt, uit het Westelijk Halfrond, te verminderen ten gunste van Europa en de overige gebieden. De geldcirculatie. De totale hoeveelheid chartaal en giraal geld steeg met 957 millioen tot 7.536 millioen. De stijging van de geldcirculatie kan, indien zij als een min of meer duurzaam verschijn sel zou moeten worden beschouwd, niet anders dan ernstige bezorgdheid wekken. Radio DONDERDAG. HILVERSUM I. 301 meter. 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek. 1.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.45 Si belius en Smetana. 9.15 Morgenwij ding. 9.30 Concert. 10.30 Van Vrouw tot Vrouw. 1050 Kleuterprogr. 11.00 Operette-concert. 11.45 Onze Voor ouders. 12.00 Viool en piano. 12.30 Weerpraatje. 12.33 Johan Luger. 13.00 Nieuws, 13.15 Vaudevillestrijdorkest. 14.20 Brahms. 15.00 Ziekenprogr. 16.00 Van vier tot vijf. 17.00 Kaleidoscoop. 17.20 Dr. Portielje 17.30 Skymasters. 18.00 Nieuws. 18.30 Ned. Strijdkrach ten. 19.15 Volksmuziekschool. 19.45 Reg. Voorl. Dienst. 20.00 Nieuws. 20.15 Boyd Neel dirigeert Omroeporkest. 21.05 Muziekjournaal. 21.45 „Droom land". 22.45 Westeur. Unie en Ne derland (IV). 23.00 Nieuws. 23.15 Voorjaarsmoeheid. HILVERSUM II. 415 meter. 7.00 Nieuws. 7.15 Ger de Roos. 8.00 Nieuws. 8.15 Gr.pl. 9.00 Waterstan den. 9.45 Schoolradio. 10.00 Strijk kwartet 10.15 Morgendienst. 10.45 Geestelijke liederen. 11.00 Ziekenbe zoek. 12.03 Metropole Orkest. 12.30 Zang en. piano. 13.45 Hors d'Oeuvre. 14.00 Musette Orkest. 14.30 Gr.pl. 14.40 Voor de Vrouw. 15.00 Busch strijkorkest. 15.30 Cembalo gezelschap 16.00 Bijbellezing. 17.00 Jeugdjour naal. 17.30 Gemengd Koor. 17.50 Tong-Tong. 18.00 Noors muziekkorps. 19.00 Nieuws en weeroverzicht. 19.15 Leger des Heils. 19.55 Bachkoraal. 20.00 Nieuws. 20.15 Steravond. 21.30 Familie-competitie. 21.50 Mailrise de l'Oratoire du Louvre. 22.15 Vaart der volken. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15 „Musica Nova". 23.45 „Die Haghe Sangers". In de loop van 1947 echter is door de stijging van i-roductie en natio naal inkomen de normale geldbehoef te wellicht meer toegenomen dan de vermeerdering der geldhoeveelheid heeft bedragen en in zoverre is de veronderstelling gerechtvaardigd, dat de inflatoire spanningen, ondanks de stijging van de circulatie, niet zijn verergerd en misschien zelfs ietwat zijn afgenomen. In vergelijking met andere landen vertoont de stand van de geldcirculatie in ons land op zich- zelfbeschouwd, geen ongunstig beeld. Het verslag bepleit dat onverwijld een geleidelijke afschaffing van de prijssubsidies zal worden nagestreefd. Deze subsidies- hebben een karakter van duurzaamheid gekregen dat nim mer bedoeld was. Uitweidend over het budgettekort, merkt dr. Holtroo op, dat dit pro bleem te groot is dan dat het door de gemakkelijke leuze voor ..minder ambtenaren en minden overheidsin grijpen' 'tot oplossing kan worden ge bracht. Kansen zeer gunstig. Naar het A.N.P. uit zeer betrouw bare bronnen verneemt zijn de kan sen zeer groot, dat inderdaad de zetel voor Europa van de Internationale Bank voor herstel en ontwikkeling gevestigd zal worden te Amsterdam. Gistermiddag heeft de „Zuider kruis" weer honderden repatnerende militairen uit Indonesië meege bracht. De minister van oorlog, tevens mi nister van Marine a.i.* lt.-kol. A. H. F. L. Fievez, sprak de mannen ook namens de minister van Overzeese Gebiedsdelen toe, maakte gewag van dankbaarheid van het gehele Nederlandse volk, wenste allen een succesvolle terugkeer in de burger maatschappij toe, en besloot met een driewerf hoezee op H.M. de Koningin, waarmee allen geestdriftig instem den. Ter begroeting was mede aan wezig de chef van de generale staf, mr. H. J. Kruis. Aan boord van de „Zuiderkruis" bevonden zich manschappen van het K.L. en van de luchtstrijdkrachten, tezamen 809 man, waaronder ruim 600 man van het 7e bataljon stoot troepen en voorts 36 leden van de Kon. Marine en 249 mariniers. Over ste van Weex*en verklaarde zeer te vreden te zijn over de reis en over de geest aan boord, die prima was geweest. In het begin een beetje zeeziekte, maar overigens zelfs in de Rode Zee geen overmatige tempera turen. Het schip was een dag later vertrokken, dan aanvankelijk was vastgesteld, omdat een tweetal ver dachte ziektegevallen eerst onder zocht moest worden, maar het resul taat van dit onderzoek was bevredi gend geweest. Jammer, zo vertelde overste van Weeren, dat wij Port Said reeds waren gepasseerd, toen een sergeant-majoor bericht kreeg, dat zijn zoontje was overreden en ge dood, anders had er nog kans be staan hem per vliegtuig naar Neder land te brengen, opdat hij de begra fenis van zijn kind nog had kunnen bijwonen. Onder de vrijwilligers aan boord bevonden zich tweemaal drie ge broeders, n.l. drie zoons van de fa milie Oversier uit Aalst en drie van de familie Van der Waarden uit Til burg. EERSTE KAMER. De Eerste Kamer heeft gisteren de debatten over de begroting voor de Overzeese Gebieden beëindigd en de ze is aangenomen met alleen de stemmen van de communisten tegen. GROTE BRAND IN PAPIER- WARENFABRIEK. Gisteravond kwart over zes is brand uitgebroken in de papierwaren- fabriek „Wekaschaal", die gevestigd is in twee panden aan de grote Bickerstraat te Amsterdam. Het vuur greep zeer snel om zich heen in het uiterst brandbare materiaal en een half uur later werd het alarmsignaal „grote brand" gegeven. De brandweer was .onder leiding van de brandweer commandant, de heer J. B. Schuite maker, met groote materiaal" aanwe zig: niet minder dan 5 motorspuiten, 2 ladderwagens, de drijvende motor spuit „Jan van der Heyden", een ge- reedschaps-, een personeels-, een slangen- en een stafwagen. Om 20 minuten over 7 was het vuur inge sloten en het gevaar voor uitbreiding geweken. De beide zolderverdiepin gen zijn echter geheel uitgebrand. MAATREGELEN TEGEN BRANDGEVAAR. De brand, welke onlangs de toren van de Walburgkerk te Zutfen heeft verwoest, heeft de minister, van Bin nenlandse Zaken aanleiding gegeven, er bij de gemeentebesturen op aan te dringen, dat nauwlettend wordt toe gezien op de naleving van de wet ter voorkoming van brandgevaar voor gebouwen en het daarop steunende „Loodgietersbesluit". In het bijzon der dient aandacht besteed aan de brandbeveiliging van gebouwen van historische waarde. De brandbeveili gingsinstallaties in gebouwen moeten aan een geregelde beproeving worden onderworpen en er moet voor wor den gezorgd, dat het brandweerperso neel nauwkeurig bekend is met de werking dezer installaties. HIJ SCHROK ZICH EEN BEROERTE Dezer dagen verscheen een man in een winkel te 's-Gravenhage om iets te kopen. Hij betaalde met een bil jet van 10.De juffrouw verliet de winkel even om het geld te wisse len. Toen zij terug kwam. miste zij een paar gulden uit de kas en sprax dc klant daax*over aan. De man, aldus op heterdaad be trapt, schrok zich letterlijk een be roerte. Hij werd overgebracht naar het ziekenhuis aan de Zuidwal. BEURSO VERZICHT Het zakenverkeer op de effecten beurs te Amsterdam was gisteren van bescheiden omvang. Wel waren er enkele specialiteiten waarin de gehele middag in open hoeken han del werd gedreven, doch dit waren toch uitzonderingen, want over het geheel genomen kon de markt stil worden genoemd. Daarbij was de stemming gedrukt, hetgeen voorga- lijk voortsproot uit gebrek aan animo Tegenover het aanbod van vvcJug was de kooplust miniem, met het ge volg, dat de koersen onder beurstijd met een kleine onderbreking mid- der.ibeurs allerwege naar beneden gingen en bij het s'ot werd gehandeld op ongeveer het laagste punt van de dag. De nieuwe Philips-aandelen ga ven geregeld enige affaire te aan schouwen en bij een openingsprü® van 2561-3 werd bij het slot teger 250 */j afgedaan. De oude Philipsaan- delen op 267 ingezet, bedongen later op de midag niet meer dan 265. Ooi de andere vooraanstaande industrië len vertoonden een uitgesproken neiging tot reactie. De béleggingsmarkt was kalm. In de Nederlandse Staatfondsen ging overigens nog wel iets om, speciaal in de conversielening 1947 over het geheel genomen waren de staatfond sen goed gedisponeerd en in ver scheidene gevcVlen waren de noterin gen een fractie hoger. De Ameri kaanse markt was zeer stil. Wederom een jongeije spoorloos verdwenen Sinds Maandagmorgen is, aldus „Het Dagblad", de zevenjarige J. H. niet in de ouderlijke woning aan de Lijnbaansgracht teruggekeex'd. Ver schillende omwonenden hebben het kind 's middags aan de waterkant zien spelen, maar niemand heeft hem in 't water van de gracht zien vallen of hulpgeroep gehoord. Elk spoor van hem ontbreekt. Hij speelde dikwijls op de schuiten in de gracht en dit versterkt het vermoeden, dat hij in het water van de gracht is verdron ken. In hoge mate ongerust over zijn lange uitblijven deden zijn ouders 's avonds bij de politie aangifte van zijn vemissing. Gedurende de gehele Dinsdag heeft de politie in de Lijn baansgracht gedregd, evenwel zon der resultaat, BINNENLAND. Te Soest heeft de rijkspolitie een inval gedaan in een drukkerij waar clichés werden aangeiroffen bestemd voor het verwaardigen van valse maaltijdbonnen voor militai ren. Er werden twee arrestaties ver richt. De 63 directeuren en onderdi recteuren van Franse coöperatieve zuivelfabx'ieken, die een bezoek van vier dagen aan Nedex*land hebben gebracht, hebben te Rotterdam af scheid genomen van hun Nederland se gastheren. Over en weer hebben de Franse en Nederlandse bestuurders redevoeringen gehouden. Tot gemeente-secretaris van Gro ningen is benoemd mr. dr. M. Troost wijk, chef van de afd. Algemene Za ken ter gemeente-secretarie van Al melo. Tijdens ecu persconferentie te New-York heeft dr. Plesman ver klaard, dat hij voor het jaar 1949 verwacht, dat 350.000 personen over de Atlantische Oceaan zullen vlie gen. Een afdeling van Lips' braxxd- kasten- en slotenfabriek uit Dor drecht zal te Oudenbos worden ge vestigd waar men zich speciaal zal toeleggen op het vervaardigen van kleinere brandkasten. De boerderij van J. van Lagen- berg te St. Oedenrode is met schuur on stallen tot de grond toe afgebrand. Ook de inventaris w.o. en dorsmachi ne ging verloren. Vonken uit een washok schijnen op het strooien dak der boerderij terecht te zijn geko men, waax*door brand ontstond. BUITENLAND. Ex-koning Peter van Joego slavië is te New York aangekomen. Hij heeft bij zijn aankomst verklaard dat hij zijn aanspraken op de troon handhaaft en nog eens naar Joego slavië hoopt terug te keren. Chinese communistische troepen hebben het Westelijk gedeelte van de stad Weihsien in O. Sjantoeng aan de spoor'ijn Tsinan-Tsingtao bezet. Het Oostelijk gedeelte moet nog in handen zijn van de regerngstroepen. Volgens de Amerikanen zijn dit jaar ongeveer 145.000 Duitsex*s il legaal uit de Sowj et-zóne gevlucht naar de Amerikaanse zóne. Dinsdagavond heeft de militaire Sowjet-politie een uitgebreide con- tx*ole op identiteitspapieren in de Sowjet-sector van Berlijn uitgevoerd Het Amerikaanse departement voor P.T.T. heeft alle persdiensten naar Palestina afgelast. 26. Zacfhte voetstappen weerklinken. Een deur kr.arst open. Het Monster rekt zich uit. Als dronken waggelt het naar buiten. SomberDreigend. Lang zaam sluipt het Monster cloor een lange donkere gang en treedt dan naar buiten in de nacht. 250 K.G. MUNITIE BIJ TOEVAL ONTDEKT. Tijdens werkzaamheden aan de brug over de Zuiderafwatering te Waspik ontdekte men bij toeval een hoeveelheid munitie van circa 250 k.g. Men waarschuwde direct de manschappen van de Opruimings dienst, die het ontplofbare materiaal verwijderden. Indien tijdens de be vrijding de aangebrachte lont niet tijdig onklaar was gemaakt, zou hierdoor een groot gedeelte van de benedenkerk vernield hebben kun nen worden. Volgens deskundigen was een hoeveelheid van 7 k.g. muni tie voldoende geweest om de brug te laten springen. Dat de Duitsers niet in hun opzet slaagden is naar verluidt te danken aan de illegale werker Jan Strenge uit Waspik die destijds de zaak on klaar maakte. PRIJSVERLAGING BEHANGSEL PAPIER. Zowel de prijzen van het in Nedex*- land vervaardigde als van het geïm porteerde behangselpapier zullen met ingang van 1 Mei a.s. aan een nieu we regeling gebonden zijn. Voor zo ver hier te lande vervaardigd, moet 65 pet. van het behangselpapier in een aantal prijsklassen worden gele verd, oplopend tot ten hoogste 1.30 per rol. De gebruikersprijs, en voor geimporteerd behangselpapier te vens het land van herkomst, moeten in het stalenboek zijn aangeduid. Bij deze prijsaanduiding behoren letters of merken, welke overeenstemmen met die op de rand of de achterzijde van het behangselpapier. BESCHERMING VAN ZELDZAME ORCHIEDEëEN. De gemeentex*aad van Meerssen heeft dezer dagen een verordening aangenomen houdende beschermings bepalingen ten aanzien van wilde or- chideëen. Deze planten komen slechts op vier plaatsen in Limburg in het wild voor. In samenwerking onder andere met de A.N.W.B. zal een af fiche worden uitgegeven en ver spreid, waarop deze zeldzame bloe men staan afgebeeld, zodat iedereen ze zal kunnen herkennen. Wat lezers ons schrijven NOG EENS: SPINAZIE! Geachte Red. Naar aanleiding van het bericht „Weer groente doorgedraaid", in ons blad van 24 April, wordt ons het vol gende medegedeeld. „In de week van 12 tot 17 Apx*il wex*den er abnormale prijzen besteed aan alle veilingen voor het artikel Spinazie. Er werd tot veler verwon dering in de pers met geen woord over gerept. De prijzen waren in doorsnee 60 tot 80 cent per kilo. De 9de April kwamen door grotere aanvoer en weinig export de prijzen op een veel lager niveau, n.l. van 12 tot 25 cent per kilo. Dat in de eerste dagen van deze week spinazie ver kocht werd tegen 30 cent per kilo, is daarom begrijpelijk en zeer normaal. De prijzen werden 21 en 23 April nog lagex*, zodat er verschillende kwan- tums spinazie dé minimumprijs van 9 cent niet konden behalen. De ver koopprijzen zijn nadien in de win kels vanzelf ook scherp verlaagd, zo dat momenteel de beste spinazie in voldoende mate verkrijgbaar is, tegen prijzen van 15 tot 20 cent per kilo." Ook ontvingen we nog onderstaand stuk: Mijn vrouw heeft voor de goed koopste spinazie betaald 25 cent per kilo. Mijn dunkt: wanneer de handel en kweker samen werkten, om die groenten aan de consument te bren gen, er honderden in de steden wa ren, die de spinazie wel wilden heb ben, vooral arme gezinnen en voor al grote gezinnen, welke een kwan tum van 5 of 6 kilo per maal nodig hebben, want die kunnen ook nog geen 25 ct. per kilo betalen; dan wordt de nxiddagpot te duur. Het is wel wat philantropisch. maar het lijkt mij toch beter, dan die koste lijke groenten op de mestvaalt te gooien. Ph. J. Levarht, Nipponstr. 34, Leiden. Nam iedereen in 't zwemmen les, De L.R.B. ging op de flesl Leidse Reddingsbrigade WEERSVERWACHTING KOUDER. Krachtige, tijdelijk harde wind draaiend naar West of Noord- West. Aanvankelijk zwaar be wolkt met enige regen, later wis selend bewolkt met enkele buien. Vooral morgen overdag aanzien lijk kouder. MARS HALL-GRAAN KWAM IN LEIDEN AAN. Gistermiddag zijn aan de Meelfa briek „de Sleutels" v.h. de Koster en Co. twee schepen met graan gearri veerd, bevattend '600 ton I hard win ter tarwe, zijnde het aandeel, dat Lei den ontving uit het ss „Noordam", dat Maandagmorgen te Rotterdam is gearriveerd met de Marshall-goede ren. Vanmorgen is een aanvang ge maakt met de lossing van het schip van 375 ton, daarna komt het schip van 225 ton aan de beurt. Het graan werd met de elevator gelost en zal na gemalen te zijn in de gewone meelmelange worden verwerkt. P.T.T.-ER G. PH. KAPPERT MET PENSIOEN. In verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd zal de heer G. Ph. Kappert, chef van de bui tendienst van de P.T.T. in het rayon Leiden, 1 Mei a.s. deze dienst ver laten. De heer Kappert, die een eervolle staat van dienst aciiter de rug heeft, deed op 22 October 1906 als adspirant- lijnwachter te Roosendaal zijn intrede bij het P.T.T.-bedrijf, waarna hij in 1908 als lijnwachter werd overge plaatst naar Zwolle, in welk jaar hij werd bevorderd tot monteur le klas se en overging naar het hoofdbureau te 's Gravenhage. Reeds enkele ja ren later volgde hier zijn benoeming tot chef-monteur. In 1931 vertrok de heer Kappert als opzichter naar Zeist totdat hij op 1 October 1938 aan het Leidse P.T.T.-bedrijf verbonden werd, waar hij al spoedig werd belast met de leiding van de buitendienst in het rayon. Tijdens zijn „Leidse jaren" is voor een belangrijk deel de automatisering der buitengemeenten tot star.d geko men, o.a. in Noordwijk, Katwijk, Warmond, Voorschoten, Oude Wete ring, Roelofarendsveen en Rijpwete- ring. Vooral de oorlogsjaren brachten voor de heer Kappert, met zijn staf, een moeilijke tijd, doch hij is er in geslaagd om veel materiaal, dat voor de Duitsers van grote betekenis was, te doen onderduiken, waardoor hij heeft weten te bereiken, dat practisch geen toestellen in handen van onze bezettex*s zijn gevallen. Dank zij deze maatregelen kon Lei den na de oorlog, in tegenstelling met vele gemeenten in ons land, weer spoedig aan een telefoon geholpen worden. Een in bedrijfstechnisch op zicht revolutionaire daad heeft de heer Kappert in die tijd verricht toen hij in hartelijke samenwerking met het onder zijn dienst ressorterende personeel, is overgegaan tot het ge bruik van houten laspijpen waardoor het aantal aansluitingen niet onbe langrijk kon worden vergx*oot, het geen ook de reden is, dat thans vrij wel geen achterstand meer bestaat. Met de heer Kappert verdwijnt een toegewijd werker en een humaan chef, voor wiens prestaties ook zijn superieuren grote waardering koeste ren. Vrijdagmiddag om half drie zal een afscheidssamenkomet worden gehou den in de gymnastiekzaal aan de Boommarkt, waarna van 4 tot 5 uur belangstellenden in de gelegenheid worden gesteld om op Boommarkt 5 van deze trouwe P.T.T.-man afscheid te nemen. LEIDSE UNIVERSITEIT. Geslaagd candidaatsexamen Wis- en Natuux-kunde (F); mej. R. R. van Houwelingen te 's-Gravenhage-en de heer J. W. van Spronsen te 's-Gra venhage; candidaatsexamen Wis- en Natuurkunde (L): mej. E. S. Troost te Rotterdam; candidaatsexamen Wis- en Natuurkunde (I): de heer R. B. Francken te Leiden: candidaatsexa men Wis- en Natuurkunde CA): de heer N. M. Hugenholtz te Oegstgeest. Doctoraal examen Wis- en Natuur kunde (pharmacie): de heer Pa Side- x*ius te Leiden. St. Lconardus-parochie. In het gisteren geplaatste bericht is Zater dag 11 Mei gezet, inplaats van 1 Mei. De H. Mis voor leden en overleden leden der damescongregatie H. Fa milie is dus a.s. Zaterdag te kwart voor zeven uur. EEN ROMAN VAN HET WOUD Paul Keiler 11) Ze gaf de taks een trap, zette het bord waarop de honden grommend aanvlogen, op de grond en de beto- I vering was verbroken. Woedend ben ik naar buiter. ge gaan en heb vrouw Sturz ontslagen. Twee dagen later was vrouw Sturz weer bij ons terug. Ze kwam huilen of ik haar weer terug wilde nemen, en ze zou in het vervolg do taks al les en de poedel helemaal niets meer te eten geven .Zo weinig snapte dat idiote schepsel, waarom het mij te doen was geweest. Maar ik nam ze weer aan. Deze grootmoedigheid viel me des te gemakkelijger, daar we inmidda's vergeefs naar een an dere kracht hadden uitgezien en we reeds besloten waren, een vredesge- zant naar vrouw Sturz te sturen, want we konden haar toch niet mis sen. De navolgende notitie schreef ik in mijn dagboek: „Maak je hoe dan ook onont beerlijk. al is het maar door mees terlijk de kunst te verstaan een trap te vegen of een zinkput te le digen en de groten der aax'de zul len je vleien." 's Middags kwam Balthassar bij me. Hij bood me een nieuwe werk vrouw aan, maar die had ik toen niet meer nodig. „Jammer," zei de edelmoedige vriend. „Ik had vrouw Sturz graag zelf genomen; ze is een flinke werk ezel!" Al pratend kwamen wij over het jonge meisje te spreken, dat Bianca heette. Balthassar zei: „Die Bianca is de kleindochter van de oude Krügel, die bij u hout hakt. Haar moeder tx*ok met toneelspelex*s de wereld rond. Haar gx*ootmoeder, de vrouw van de oude Krügel, is ook niet helemaal normaal. Legt kaarten beleest zieken en doet allemaal din gen, die niet te pas komen, Bianca zal haar streken we! van haar ge ërfd hebben. Dat meisje is een gif- zwam in ons woud en de oude heks eveneens. Twee jaar is het meisje in de stad geweest. Ovex'al is ze weg gelopen en tenslotte hebben de oude mensen haar weer bij zich in huis genomen. Nu brengt ze onze jongens het hoofd op hol. Als dikke, onno zele bromvliegen dansen ze om de mooie gifzwam en gaan hun ver derf tegemoet." „Ook die uit de houtzagerij „Ach, mijnheer Hubertus, dïe uit houtzagerij is er het ergste aan toe! Weet u, dat ergert me en dat doet me tegelijker tijd plezier. De vader van die iongen xüt de hout zagerij de oude Bönisch, is een eigen gereide kerel. Twintig jaar proce deert die man nu al met het Domi nium over waterrechten, en alle in stanties heeft hij gewonnen, de ploert Ons kost 't, handen vol geld En bo ven op de moerasweide, die zijn eigendom is, heeft Bönisch de Krü- gels laten wonen, vlak tegen ons grondgebied aan. In de hoop ,dat de oude man zou gaan stx'open en strik- gen zetten. Alles uit haat tegen het Dominium! O. die afschuwelijke democraat!.En nu. haha.is hij zelf in de val gelopen. Zijn enige zoon, zijn erfgenaam, loopt die don kere meid uit de moerashut achter na. Daaraan ergert de oude zich groen, maar alleen uit haat tegen het Dominium smijt hij de Krü gels en die meid er niet uit!" Ik onthield mij van ieder commen taar, dat deze Bianca in dit bos zoiets als een gifzwam was, die domme vliegen aantrok, dat had ik wel aan mijn Timm ervaren. Tweemaal ben ik in de school ge weest. De eerste keer leerde ik er de nieuwe onderwijzeres, Ex*ica Isenloh, kennen. Wij waren slechts ongeveer een kwarier bij elkaar. Toen ik naar huis ging, wist ik eigenlijk nog niet, of ik deze Erica nu aardig vond of niet. Een roos kan mooi zijn, en een mosplanje en een resedablad. Elk in zijn soort. Een roos was deze Erica niet. Geen opvallende schoonheid! Zij bezat niets pralends bewondering afdwingends. Maar zij was toch ook niet zomaar een Erica, 'n aardig, sier lijk heidebloempje. Daarvoor was ze ten, zoals Palma Vecchio haar schil- te flink. Ze had Barbara moeten he- dex*de, rein. lief maar krachtig, ge zond naar lichaam en ziel. Ook leerde ik in die dagen nog een ander meisje kennen: Liese Ran. ke. Zij woont naast de houtzager en de krachtige jongeman, die onlangs mijn Timm een aframmeling gaf en er met de zigeunerin vandoor reed. Liese is het meisje, aan wie onze ge meente de ex*etaak heeft toever- trouwd, het eeuwige licht bij het kruis van olie te voorzien. Ik zag haar bij de uitoefening van haar schone taak. Zij liep met haar oliekruikje rechtop en langzaam, feestelijk a^s de wijze maagd uit het Evangelie, die de bruidegom tegemoet gaat. Ik volgde haar. Ik zag hoe zij een „onze vader" lang in de sneeuw voor het kruis knielde, vervolgens de lamp verzorgde, en toen snel terug keerde. Op dat ogenblik trad ik op haar toe Ik groette haar en zei, dat ik een vreemdeling gehoord had van het schone gebruik om deze eeuwige lamp aan te houden, en dat zij klaar blijkelijk de uitverkorene was, die eens een wit-zijden bruidskleed van de gemeente zou ontvangen. Zij werd verlegen en wist niet veel te antwoorden. Maar zij wandelde met mij op. Voor een 'boerenmeisje bezat zij een verwonderlijk fijn fi guur; zij had een bleek gezicht met grote, warme ogen en een weke wil de mond. Geheel terecht heette zij Elisabeth. Zo stelde ik me de heilige van Wartburg-berg voor. Als dit meisje kon zingen, zou ik me geen andere Elisabeth in de „Tannhauser" wensen. Zulk een meisje moest de „Almachtige Jungfrau" zingen; dan zou het begrijpelijk worden waarom waarom de stervende Tannhauser zegt: „Heilige Elisabethbid voor mij!" Als men in aanraking komt met i een vo1maakt zuiver mens, is het dan radijs ontmoet? Schenkt het 't diep- niet alsof men een wezen xxit het pa ste van ons hart geen rust en bevre diging? Met deze gedachte nam ik van Liese Ranke afscheid. Ik moet bij deze gelegenheid eens naar het dal, naar de houtzagerij. Ik wil kennismaken met de jongen, die toen zo woest wegreed, met dit stille, vrome meisje, met die vader, van wie Balthassar beweerde, dat hij een afschuwelijke democraat was en die er geen been in zag, twintig jaar lang met zijn landheer over water- rechten te procederen. Ook moet ik nog eens naar de moerashut de vrouw van de oude Krügel een bezoek brengen en de plek leren kennen, waar de gif zwam, Bianca, gedijt. Allemaal gewichtige p'annen voor een kluizenaar als ik. VIJFDE HOOFDSTUK Gisteren heb ik iets opwindends beleefd. Op de stx*aatweg zag ik de nieuwe onderwijzeres Erica Isenloh, lopen in gezelschap van de berucchte Bianca. Zij praatten samen, lachten en liepen vertrouwelijk naast elkan der voor. (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 2