Hubertus De doodstraf geëist tegen de verrader v. d. Waals Hoe de studentenwedstrijden ontstonden ZATERDAG 24 APRIL 1948 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD PAGINA 1 Het proces Anton van der Waals is gisteren voortgezet met de behande ling van de moord op Joseph Maria van der Meer, die verdachte om streeks 16. Maart 1945 bij de Loos- drechtse plassen gepleegd moet heb ben, teneinde onder de naam van Van der Meer verder te kunnen le ven. De door de procureur gedagvaarde getuige J. C. v. d. Waals, een broer van de verdachte, was niet versche nen, doch uit zijn eerder afgelegde verklaringen bleek, dat hij gebroken •had met de familie. Hij is later met zijn broer weer in contact gekomen, waarbij v. d. Waals voorgaf voor En geland te werken. Echter had hij toch enige argwaan. Uit deze verklaring bjeek, dat beide broers naar Amsterdam zouden gaan, waarbij ook v. d. Meer mee ging. Op een gegeven ogenblik reed deze ver voor en toen zei Anton v. d. Waals tegen zijn broer, dat hij v. d. M. niet vertrouwde. Doch dit vertrouwen was ook bij v. d. M. niet groot en hij probeerde er verschillende malen tus sen uit te komen. De man kreeg er echter geen kans toe en, toen het reeds donker was, zaten de drie man nen aan de rand van de plas te rusten. Op zeker ogenblik liep A. v. d. W. naar zijn prooi toe, zijn broer hoor de een knal en zag daarop de zittende v .d. Meer omvallen. Hij sprong op en riep: Anton, wat doe je nou?" v. d. Waals zei daarop: „Stil maar, ik neem alle verantwoordelijkheid op me. Deze man is niet te vertrouwen". Later voegde hij daaraan toe, dat v. d. M. een Duitse spion was. Gehoord over deze moord, gaf v. d. Waals de feiten toe, doch omtrent bij zonderheden en aanleiding nam hij zijn toevlucht tot een net van leu gens en halve waarheden. Hij zou zijn broer bijv. hebben meegenomen, omdat hij een val verwachtte. Toen de president vroeg, waarom hij dan niet thuis was gebleven, ver. zon' hij.haastig, dat hij de val niet onderweg had verwacht, maar in Am sterdam. De 24-jarige C. J. den H. vertelde daarop, hoe zij in de zomer van 1943 bij het zeilen in contact kwam met v. d. Waals, die toen leefde onder de naam dr. ir. van Veen. Ze trouwden en gingen in Den Haag en later in Zuid-Laren wonen. Beiden zijn thans gescheiden (v. d. Waals is bij elkaar minstens viermaal gehuwd), doch zij wenste niet gebruik te maken van het recht om niet tegen haar vroegere echtgenoot te getuigen. Ze beschreef o.m., hoe de verkoop van hun inboedel en de gedr< van v. d. Waals wezen op een poging om zich uit de voeten te maken en alle schepen achter zich te verbran den. Verder stond het Hof nog stil bij de moord op een andere huisknecht, Mossinkoff. Deze man is door v. d. Waals vermoord op zijn woonschuit te Aalsmeer en koelbloedig onher kenbaar verminkt. In eerste instantie had v. d. Waals deze moord toegege ven, in de tweede zei hij uit nood weer te hebben gehandeld en nu ver. klaarde hij, 'dat de geheimzinnige Johnny Verhagen( onvindbaar na tuurlijk) de dood van M. op zijn re kening had. Ook het doden van Gen. Seyffardt door dr. Kastein vormde nog een punt van bespreking. Van der Waals kwam met deze man in contact, hoorde dat hij de generaal had neergeschoten en dat hij eeri nieuwe aanslag voorbe reidde. Dr. K. vroeg van v. d. W. een pistool voor deze aanslag en Schreieder verschafte dit wapen „uit criminalistisch oogpunt gezien van belang, omdat kenmerken op de ko gels dan direct de schuld van dr. K. zouden aanwijzen". Inderdaad werd kort daarop een aanslag gepleegd op Raydon en diens vrouw en dr. K. bleek deze te hebben gepleegd. Bij zijn poging tot arrestatie, sprong dr. K. uit een raam. De* president, mr. J. van Vollen hoven had nog iets te zeggen voor dat het O.M. het woord kreeg..Een foto-camera verbrak een moment de doodse stilte. ,Het hoogtepunt van dit proces was het „Englandspiel". Volkomen onbe vangen waren de uiteenzettingen van Schreieder. He1 aas ontbrak ons hier de „service intelligence", die voorgons van belang geweest was. Het is ge bleken, dat Van der Waals geen ac tieve rol gespeeld heeft, noch een verantwoordelijke rol in het „Enge- landspiel" bekleed heeft. Hij heeft altijd de hulp van Schreieder nodig gehad en diens peiltroep. Het Hof zou het aangenaam gevonden hebben als er meer tot klaarheid gekomen was. Het Englandspiel" moet echter niet misbruikt worden tegen Van dei- Waals. Degenen, die schuldig zijn aan het „Englandspiel", zullen' nog ver volgd worden. Ik verzoek met aan drang het „Engelandspiel'' niet ter sprake te brengen. De zaak Van dei- Waals is hiermee niet gebaat. De volgende woorden waren de be daagde president uit het hart gegre pen „De getuigen en nabestaanden en allen, die bij de misdragingen van Van der Waa^ hun zoon, vader of mannen verloren hebben, moet ik zeggen, dat het Hof in schijnbare on bewogenheid hun verklaringen heeft aangehoord. Het Hof moet nu een- maai onbevangen staan, vóór diens veroordeling tegenover de verdachte Van der Waals. De illigaliteit heb ben wij op haar best gezien; veler levens werden op het spel gezet, slechts om dat ene doel: het vader land te redden, met de inzet van al les. Dat geldt ook voor de mannen, die in donkere nachten uit vlieg tuigen sprongen, het onveilige va derland tegemoet. Ik onderschrijf wat Schreieder gezegd heeft, dat al len moedige mannen waren." Het is tijdens het onderzoek af doende naar voren gekomen, dat ver dachte niet altijd de waarheid sprak i fantastische verhalen opdiste. Hij heeft vroeger uitdrukkelijk ge zegd, dat hij nooit iemand had dood geschoten. Hij ontkende zijn schuld aan vier gevallen van verraad. Ove rigens heeft hij op de zitting meer toegegeven dan bij het vooronder zoek." Mr. van Doorn ging dan achter eenvolgens verdachtes activiteit, zijn methode en drijfveren na. „Zijn eigen initiatieven staan vast. V-man zijn betekende initiatief hebben. Schreie der gaf slechts de hoofdlijnen aan. Van der Waals was niet geniaal, wel sluw en listig. Duidelijk is ook zijn provocatie. In ruim twintig gevallen heeft verdachte zijn slachtoffers een revolver aangeboden. Op die wijze had het Duitse Openbare Ministerie een vaste greep op de gearresteerde verzetsman. Heeft deze man, zo vroeg mr. van Doorn zich af, eigenlijk wel DE MILDE REGEN BRENGT DE BETUWE IN BLOEI gevoel? Hoe vaak heeft hij niet gast vrijheid genoten 4n de huizen der il legalen? Van der Waals speelde met de kinderen van vaders, die hij juist had laten arresteren. Van der Waals wilde successen boeken en aoveel mogelijk geld verdienen. Hij zocht steeds zijn eigen voox-deel. Tiendui zenden guldens heeft hij door op lichting verkregen. Hij leefde weel derig. Op het laatst van de oorlog ging hij zijn geld-in veiligheid bren gen- De gevolgen zijn allemaal ver schrikkelijk geweest: schade aan het verzet en onnoemelijk veel leed on der de verzetsleden en hun nabe staanden. Die terugkeerden zullen het zeker niet aan verdachte te dan ken hebben. Spreker vroeg zich af of verdachte wel schuldbesef heeft. „Er is niets van gebleken." De enige juiste en rechtvaardige straf achtte de advocaat-fiscaal de doodstraf. Van der Waa's zat als een stand beeld op de beklaagdenbank en ook toen zijn raadsman, mr. E. v. d. Starp toonde Van der Waals geen enkel aan zijn pleidooi begonnen was, ver teken van reactie. -De president bepaalde de uitspraak op 7 Mei a.s. des middags om 2 uur. LEIDSCH TRIBUNAAL Het Leidse Tribunaal behandelde gisteren in- Den Haag enige zaken van geringe importantie. Als eerste beschuldigde stond te recht'B. van Zwieten te Alphen aan de Rijn, Deze man, die tijdens zijn verhoor de vragen van de president allerminst direct beantwoordde (pre sident: „U moet er niet om heen draaien"), was lid geweest van de NVD. Besch. zou bovendien een ze kere A. G. Hofenk hebben verraden, die in een gesprek de uitdrukking had gebezigd: „De Duitsers moeten het toch verliezen", tengevolge van welk verraad Hofenk enige tijd van zijn vrijheid werd beroofd. Een verklaring luidde voorts: „Van Zwieten verkocht veel N.S.B.-lectuur. In de etalage van zijn winkel waren tal van nat. soc. tijdschriften uitgestald". Besch. wees er op, dat hij de NVD nimmer als een nat. soc. instelling had beschouwd. „Hofenk heb ik niet verraden. Ik moest bij de Ortskom- mandant in Gouda komen. Toen kon ik niet anders dan de waarheid ver tellen en precies zeggen, welke woor den Hofenk in mijn winkel had ge bruikt. In mijn etalage lagen inder daad nat. soc. boeken, maar dit stuit te mij toch tegen de borst". Pres.: „U diende alleen uw .eigen belang. Nooit hebt u gedacht aan de gevolgen van uw gedragingen''. De raadsvrouw van besch. keurde de houding van haar cliënt wel af, maar zij ontkende, dat die houding voortvloeide uit zijn politieke gees tesgesteldheid. Vóór en in de oorlog was Van Zwieten a-politiek. Hij had slechts Duitse sympathieën. In zijn muziekhandel introduceerde hij veel Duitse muziek. Uit hoofde van zijn vak kwam hij vaak in aanraking met vertegenwoordigers van Duitse fir ma's en uitgevers. Daarbij kwam zijn gebrek aan politieke belangstelling. Spr. bepleitte clementie, mede in ver band met het feit, dat besch. zijn be roep van vóór en in de bezettingstijd toch niet meer kan uitoefenen en dus tot op zekere hoogte zwaar gedu peerd is. Mevr. E. M. Verbooi, vroeger te Leiden, 'nu wonende in Den Haag, had haar patroon verraden door te gen de kringleider van de NSB te Den Haag te hebben verteld, dat zich in het huis van Van den Berg (de pa troon) radio's en een hoeveelheid zil verwerk bevonden. Besch., die geen raadsman had, ver klaarde: „Die patroon van mij was een vreselijk mens. In zijn gezin heerste altijd ruzie. Op een keer be stond hij het. om één van zijn gezins leden met een dolk te lijf te gaan. Ik was als strijkster bij hem in dienst. Ook mij treiterde hij. Hij maakte me zenuw-patiënt. Eens kwelde hij me zo, dat ik in m'n zenuwachtigheid naar de kringleider ben gegaan om te vertellen, dat Van den Berg radio's en andere verboden artikelen bezat. Nu weet ik, dat ik er niet goed aan heb gedaan, maar die man maakte mij het levep. zuur". J. W. Muyser te Noord wijk was lid geweest van ongeveer 7 nat. soc. in stellingen. De raadsman, mr. M. Tee- kens te Leiden, zeide, dat besch. lid was geworden om uit zijn economi sche moeilijkheden te geraken. „Nim mer is hij echter provocerend opge treden. Hij was een rechtvaardig idealist en heeft steeds getracht, Noordwijk te bewaren voor Duits geweld. J. van Duyn te Noordwijk was ook als lid bij tal van nat. soc. organisa ties aangesloten geweest. „Hij was uitgesproken Duits", aldus 'n verkla ring. Mr. Teekens wees op enkelë verzachtende omstandigheden. Tot slot werd een aangehouden zaak behandeld, waarin nog drie ge tuigen moesten worden gehoord. Uitspraken: J. Wolters te Leiden: reeds in vrijheid, ontzetting uit de beide kiesrechten, het recht om te. dienen bij d- gewapende macht en het recht om ambten te bekleden; H. G. Fles te Leiden: internering voor de tijd van 3 jaar (tot 28 Febr. 1949), idem. TWEEDE KAMER ZONDAG 2 MEI: VARSITY ZONDAG 2 MEI zal op het Amsterdam—Rijnkanaal te Jutfaas b\j Utrecht voor de 61ste maal de Varisty worden gehouden. Buiten de be faamde OxfordCambridgerace is nergens ter wereld een roei wedstrijd, die op een dergelijk plan staat. In verschillende landen is iets derge lijks weliswaar geprobeerd, doch nergens met succes. TWEE BOERDERIJEN AFGEBRAND Acht koeien, vier pinken en een paard kwamen in de vlammen om, toen de kapitale boerderij van de landbouwer G. V. te Heemse bij Har- denberg in brand vloog. Huisraad, geld, waardepapier en landbouw werktuigen gingen geheel verloren. De. verzekering dekt de schade slechts gedeeltelijk. Te Drachtercompagnie is de boerderij van de heer G. B. in vlam men opgegaan, doordat het zoontje in de schuur met lucifers speelde. Zijn tweejarig zusje is in de vlammen om gekomen. Het Vijf-landen-pact Minister van Boetzelaer heeft inza ke het Vijflanden-pact in de Tweede Kamer enkele opmerkingen gemaakt. Minister van Boetzelaer erkende, dat de militaire samenwerking, wel ke zich o.m. over het hele gebied van onze defensie zal uitstrekken dus mede op maritiem gebied op het ogenblik hoofdzaak in het verdrag van Brussel is. Daardoor zal ver sterking van de veiligheid en rechts zekerheid verkregen kunnen worden. Dat is dan ook weer van belang voor de sociale, economisch en culturele samenwerking. De minister gaf uiting aan de war me erkentelijkheid van regering en volk over het grote aandeel, dat En geland en de Dominions hebben ge had in onze beVrijding. Het embargo op leveranties aan onze troepen in Indië is echter niet bepaald als een daad van vriendschap te beschou wen. Maar minister v. Boetzelaer mocht onlangs zijn Britse collega Bevin persoonlijk nog eens aan dit geval herinneren en nu koestert hij goede hoop, dat de zaak wel in orde zal komen. Het Duitse probleem heeft de voort durende aandacht van de regering. Een wetsontwerp ter goedkeuring van de ter Parijse conferentie ge sloten regeling over de herstelbeta lingen is op komst. Het verdrag van Brussel nu ook te gaan gebruiken tegen het commu nisme in Indië vindt de minister niet nodig (en vermoedelijk ook niet mo gelijk). In de eerste plaats zal het de taak van.de goedgezinde Indone siërs zijn zelf ginds de communisti sche kanker uit te snijden. Overigens moet men wel bedenken dat er in de regering van de Republiek geen com munisten zitten, zo zei de minister. Benelux zal er voor zorgen mede een vinger in de pap van het secre tariaat van de West-Europese Unie te krijgen. Doordat er lang geep 50 afgevaar digden aanwezig waren moest de stemming worden aangehouden tot Woensdag! NIEUWE WET INZAKE ONDERWIJZERSOPLEIDING KOMT. Minister Gielen deelde in zijn Me morie aan de Eerste Kamer over de Onderwijsbegroting o.a. mee, door drongen te zijn van de noodzakelijk heid om op korte termijn tot een de finitieve wettelijke regeling te gera ken. Een daartoe strekkend ontwerp van wet is aan zijn departement in gereedheid gebracht en zal een dezer dagen aan de Onderwijsraad worden gezonden. DE GRONDWETSHERZIENING WOENSDAG IN DE TWEEDE KAMER. De Tweede Kamer zal Woensdag middag om 1 uur beginnen met de behandeling van de wetsontwerpen tot herziening van de grondwet. De vergadering zal des avonds* worden voortgezet. In navolging van de University- boatraces, die in Engeland reeds in het begin van de 19e eeuw werden vërroeid tussen de universiteiten van Oxford en Cambridge, vond in 1887 de eerste universiteitsroeiwed- strijd in ons land plaats. Déze werd jehouden te Leiden tussen Njord en Laga. Na de oprichting van het Utrechtse Triton in 1882 liet ook deze studentenroeivereniging zich op de Varsity vertegenwoordigen en werd besloten tot oprichting van de Ne derlandse Studenten Roeibond, wel ke in 1883 tot stand kwam. De ont wikkeling van het roeien stond in Nederland nog in de kinderschoenen, hetgeen blijkt uit het feit, dat eerst in 1917 de Nederlandse Roeibond werd gesticht. Van 1885 af werden de Universi- teitsroeiwedstrijden verroeid te Haar lem en later op de Zwet en het Noordzeekanaal. De baanlengte va rieerde aanvankelijk rond 3400 me ter en werd in 189L definitief op 3.000 meter gebracht. Deze afstand, waar over het hoofdnummer wordt ver roeid, is een van de hoofdkenmerken van de universiteitsroeiwedstrij- den. Hierdoor wordt een vergelij king met andere wedstrijden, die ge woonlijk over 2.000 meter worden verroeid, onmogelijk. De eisen im mers, die aan een ploeg op deze af standen worden gesteld, zijn totaal verschillend van die, waaraan een ploeg moet voldoen, die de normale baanlengte roeit. Om verschillende redenen is er in de loop der jaren besloten om de universiteitswedstrij den uit te breiden met bijnummers, waarvan de acht wel het belangrijk ste is. Deze dienen echter uitsluitend HYPOTHEKEN en voor alle andere, zaken op het gebied van on roerende goederen louw-en Makelaarsbedrijf v.d. Drift SCHAKEN DE STRIJD OM HET WERELD KAMPIOENSCHAP SCHAKEN. Gisteren werden door vele schaak liefhebbers in Moskou hevige de batten gevoerd over het feit of Bot winnik al dan niet van Keres zou winnen. Hoewel Botwinnik een pion meer had, waren zijn kansen op een overwinning toch min of meer denkbeeldig, want ondanks het ma teriële voordeel van een van beide spelers, wil het maar al te vaak, dat een toreneindspel in remise eindigt. Een grote menigte vulde gisteren dé zaal in afwachting van de hard nekkige en weer verlengde strijd. Slechts weinige zetten waren ge maakt, toen het duidelijk werd, dat de positie van Keres hopeloos was. Botwinnik toonde een zeer interes sante aanval, wat onmiddellijk zeer voordelig voor hem was: Kers gaf op na 72ste zet van zwart. De afgebroken pattij KeresBot winnik uit de 15e ronde is in het voordeel van Botwinnik beslist. Deze partij was voor de tweede maal af gebroken bij de 64e zet, waarna Ke res en toren en een pion had tegen Botwinnik een toren en twee pion nen. Botwinnik buitte dit voordeel uit en toen een van zijn pionnen door was gebroken gaf J-Ceres bij cie 73e zet op. De stand is flu: Botwinnik 9 uit 12; Keres IA uit 13; Reshevsky 6 ys uit 13; Smyslov 6 ut 13; Euwe 3 uit 13. Op 24 April wordt niet gespeeld en het tournooi wordt op 25 April voortgezet met de partijen voor de 17e ronde. SPORTCLUB LICHTFABRIEKEN. 100-jarig bestaan Gasfabriek. Bij de voortgezette wedstrijden wist het A-tiental van de Lichtfabrie- .ken de Brandweer met 7 1/22 1/2 te overwinnen. De uitslag was: Lichtfabr.Brandweer v. d. BurgJansen 1/2— v. Goorv. Nierop Duffels—Hes i Jr. de Wildev. Haaster 10 Flippov. Lit 10 v. Zantenv. d. Broek 10 BeyGodthelp 10 Jr. ten Cate—de Best 10 JanssenHermans 10 GoslingaKlaassen 01 entourage van het hoofdnum mer, de gestuurde vier, dat in deze wedstrijden dezelfde .betekenis heeft als de boatrace in Engeland. De bij- nummers worden dan ook over een baanlengte van 2.000 meter verroeid. De lengte van het hoofdnummer is er de reden van geweest, dat het ver blijf van de Varsity op de Bosbaan te Amsterdam van 1937 tot en met 1939 slechts als tijdelijk werd opge vat, totdat een vervanger van het Noordzeekanaal zou worden gevon den. Door de zware golfslag had de ze baan feitelijk nooit aan de eisen voldaan. Het is in het bijzonder het erelid van de Kon. Ned. Studenten Roeibond, de heer J. F. Ch. Steyling, geweest, die in 1940 op het toen juist gereedgekomen gedeelte van het Am sterdamRijnkanal te Jutfaas de Varsity in haar historische rechten volledig hersteld. Niet alleen was de uit 1891 stamende traditie der 3.000 meter baan hersteld, maar bij Jut faas konden tevens fle vele gebrui ken, in de loop der jaren bij de Var sity ontstaan, beter tot hun recht ko men. In tegenstelling tot Engeland, waar de boatreces in achten worden verroeid, is hier het hoofdnummer strijd tussen oude viern. Een oude roeier is hij, die ten minste vier overwinningen in een open wedstrijd in een gladde boot heeft behaald. Op deze regel is slechts één enkele uit zondering geweest, toen enkele wed strijden in achten werden verroeid. Nadat de Studenten Roeibond aan vankelijk slechts drie landen kende, n.l. de studenten roeiverenigingen uit Leiden, Delft en Utrecht, is dit aantal later uitgebreid tot zes. In 1889 kwam Nereus uit Amsterdam, in 1918 Aegir uit Groningen en bij de erken ning van het Wageningse Studenten corps is in 1946 ook Argo uitgeno digd toe te treden tot de Nederland se Studenten Roeibond. Mede als ering van het studenten verzet heeft het in 1947 H.M. de Koningin be haagd om aan de Ned. Studenten Roeibond het praedicaat „Koninklij ke" te verlenen bij de 60ste Varsity. Deze laatste Varsity is een finan cieel succes geworden, wat op zich zelf het vermelden waard is. Ook op 2 Mei zullen extra bussen de belang stellende van verschillende punten uit Utrecht naar het wedstrijdterrein te Jutfaas vervoeren, terwijl er weer extra-treinen uit Den Haag, Leiden en Amsterdam naar Utrecht zullen Lopen. Voor het publiek zal het wed strijdterrein ook van de zijde der Rijksmunt toegankelijk zijn. De loting 7 1/221,2 De loting voor de op Zondag 2 Mei te houden Varsity op het Amsterdam Rijnkaal bij Jutphaas is als volgt uitgevallen. Jonge vier: 1. Laga, 2. Nereus, 3. Njord. Skiff: 1. Laga, 2. Njord, 3. Triton Overnaadse Twee: 1. Triton, 2. Njord. Overnaadse Vier: 1. Triton, 2. La ga, 3. Aegir, Njord, 5. Nere4us, 6. Argo. Stuurloze vier: 1. Njord, 2. Nereus, 3. Laga. Het hoofdnummer Oude Vier: 1. Nereus, 2. Laga, 3. Aegir, 4. Njord, 5. Argo, 6. Triton. Jonge Twee: 1. Laga, 2. Triton. Lichte Vier: 1. Argo, 2. Njord, 3. Triton, 4. Laga, 5. Aegir, 6. Nereus, Jonge Acht: 1. Aegir, 2. Triton, 3*. Laga, 4. Njord, 5. Nereus, 6. Argo. De baanlengte voor de Oude Vier is 3000 meter, voor de overige num mers 2000 M. HANDBAL De Bataven. De voor morgen vastgestelde wedstrijden voor de dames en heren kunnen geen door gang vinden, daar de Amsterdamse ploegen verhinderd rijn. Op het ter rein Da Costastraat vindt er te 1 uiur wel een selectiewedstrijd tussen twee herenploegen plaats. Alle Bataven met handibalaspiraties worden ver wacht. De dames behoeven dus niet te spelen. Dat haar aanwezigheid bij de selectiewedstrijd op prijs wordt gesteld, berhoeft geen betoog! EEN ROMAN VAN HET WOUD Paul Keiler 8) Mijnheer Hubertus denkt u zich de b'amage in! Maar dat heb ik alle maal aan die voorzanger te danken, aan die geniepige schurk; die heeft me tegen beter weten in de nonsens over een kleerkast en een reismand aangepraat, en die heeft me ook met die vr.achtslee in de maling willen nemen. Maar hij zal ervoor boeten." „Zo erg zal het wel niet geweest zijn, mijnheer Balthassar!" „Het was verschrikkelijk! Ik kan een beetje verboerd zijn, maar aan uiterlijke vormen hecht ik toch. Ik heb nie er al genoeg over geërgerd, dat ik slechts de jachtslee had mee gebracht. 'k Heb haar in mijn ver legenheid voorgejokt, dat de goede slee voor de dikke sneeuwhopen van jiu te zwaar is En dat tegenover zo'n verrukkelijk wezen..." „O, u bent verliefd, mijnMeer Bal thassar!' 3 „Verliefd neen! Dat wil zeggen, verliefd... ja toch Maar het heeft geen zin! Want wat kan zo'n jong ding om zo'n oud mirakel als ik ben geven? En dan... ik ben niet meer vrij." „Zo?" „Ja, als u me toestaat, zou ik u graag in vertrouwen nemen, mijn heer Hubertus. Het gaat bij mij na melijk om Mieltje of Maaltje.3' ,Ahom de zusters uit de „Drui ventros"? Als ik vragen mag, om wie van de twee gaat het dan?" „Ja, vraagt u me niet te veel! Om alle twee! Of om geen van beiden. Want wie van de twee moet ik ne men? Ze zijn allebei precies het zelfde. „Dat is inderdaad een moeilijk ge val." „Heel moeilijk! In het begin vroeg ik me af, of ik me als rentmeester niet degradeerde, wanneer ik in zo'n café trouwde. Maar het is.een zeer achtenswaardige familie. De herberg is 3n goudmijntje. Er horen meer dan honderd morgen land bij en het aan grenzend stuk land is erbij te kopen zodat ik als grondbezitter werk in overvloed zou hebben. Je werkt dan vcor jezelf, niet altyd voor anderen. Wat dat betreft zou dus alles in orde zijn. Maar die fatale gelijkenis! Ik kan het tweetal slechts door die gouden tand van elkaar onderschei den, aangezien ik 'n beetje bijziend ben. Overeenkomstig het testament van hun vader moeten de beide zus ters altijd in de „Druiventros" een huis hebben. Wat moet ik nu doen? Ik kan toch niet telkens een d'r mond laten openmaken om te kijken of ze mijn vrouw of m'n schoonzuster is? En als ik ze 'ns verwissel, denkt u zich die ramp in!" Balthassar staarde bekommerd voor zich uit. „Ik zou werkelijk niet weten, wié van de twee. ik zou moeten kiezen. Kunt u mij geen goede raad geven, mijnheer Hubertus?" „Ja dan moet u wel nemen die voor u de* meeste genegenheid koes tert." Balthassar zuchtte. „Ach, ze mogen me allebei, Het is moeilijk, mijnheer Hubertus!" Vandaag is het Zaterdag. Ik ben niet veel thuis geweest. Want' 's Za terdags verdubbelt vrouw Sturz haar schrobwoedè; ook sleurt ze op der gelijke dagen kleden en lopers naar buiten, hangt ze over e rek en slaat er als een bezetene op los. Stof beukt ze er geloof ik niet veel uit; maar de wol van het weefsel warrelt over vloedig in het rond. Het is alsof vrouw Sturz zeggen wil; Ik wil toch 'ns zien, of ik die vervloekte kle den niet kapot krijgt! En ze zal haar doel wel bereiken. Boven in het woud, in het grote slaapvertrek van- de winter, heerst een hemelse stFte, Wat slaapt er al niet onder het witte vlokkige kleed! Op "eenzame wandelingen tracht ik mij te herinneren wat ik van de winterslaap der dieren weet; ik denk aan de mieren, die, dicht te gen elkaar aangedrongen, in het al leronderste vertrek van hun huis slapen als moede arbeiders in hun enge barakken, aan de regenwor men en larven, die in de onderste gangen van hun mijncomplex zijn ge vlucht waar geen vorst doordringt, aan de spinnen, die in de houtwol der bruine dennennaalden rijn gekropen. Hier en daar staat in de schors van een gespleten boomstam een deurtje half open. Daarachter slaapt een spin dicht gehuld in een sluier, die zij om zichzelf heen heeft gesponnen. Bo ven een ratelpopulier - zweeft een sierlijk wiegje, een kunstig gerold blad, dat aan een zijden draad hangt Daarin schommmelt een jong vlin derkind de lentfe tegemoet. De dik ke slak heeft haar huis driemaal ge barricadeerd, een keer met een kalk muur en tweemaal- met een vlies en daartussenin heeft ze een ingenieuse luchtverwarming aangelegd. In haar eenpersoonswoning is zij de voor naamste van allen. We hebben veel roodborstjes bij ons in de buurt. Ik houd van die sierlijke vogeltjes met hun mooi Vestje en heldere oogjes. Het rood borstje behoort eigenlijk tot de trek vogels; maar Balthassar zegt: er zijn alleen maar trekvogels, omdat de mensen in Duitsland te gierig zijn om de vogels gedurende de winter behoorlijk te voeren. Ze trekken niet weg om de kou, maar alleen om dat ze niets te eten hebben. Er zit iets waars in. BaHhassar heeft over al voerbakken laten plaatsen en zo ziet men bij ons veel roodborstjes vinken, geélgorzen, puttertjes en merels. Die wachten hier in het win terse klimaat op hun uitgeweken vrienden. Eergisteren was er een spreeuw bij ons op bezoek. Het was een week lang zonnig weer gewêest. Toen ar riveerde de zwarte kwartiermeester als afgezant van de in het zuiden vertoevende troep. Zo'n voorpost is altijd een man in zijn beste jaren: sterk, verstandig, ervaren. Een, die de vlegeljaren van het spreeuwen leven al achter de rug heeft, maar nog geen versleten grijsaard is. Hem wordt de taak opgedragen, en ik kan me voorstellen, dat het bij de stem ming .levendig toegaat, aangezien de vrouwen bij het spreeuwvolk stem recht hebben en ieder natuurlijk haar eigen echtgenoot als afgezant wil gekozen zien. Ten eerste omdat zulks een eer is, en vervolgens omdat ze hem dan voor 'n tijdje kwijt is. Onze kwartiermeester nam zijn taak zeer serieus. Hij knipoogde eens naar de wolken' en de bergen, cir kelde rond de tornen, pikte in de £rond, waaierde bij de dichtbevro- ren beek met zijn vleugels en opende en sloot zijn bek onophoudelijk net alsof hij de lucht proefde. Lange tijd volgde zijn blik een citroen vlinder, die veel te vroeg ontwaakt over de bevroren sneeuwvlakte fladderde. Mijnheer de afgezant ver keerde duidelijk in twee strijd of hij dit bewijsstuk van de komende lente zou blijven nakijken of veroberen. Hij was echter zo concientieus, dat hij de vlinder slechts nakeek en hem eerst consumeerde, toen hij moe en half bevroren op bet ijs neerviel. Grote opwinding veroorzaakte de spreeuw bij mijnheer en mevrouw Hippel. Dat is een mussenpaar, dat me tegenwoordig de twijfelachtige eer bewijst, in het nieuwe spreeu wenhuisje voor mijn woning te ver blijven. (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 5