SeCeidóeSou/tatil
Conferentie te Bogota
gaat door
Welkom in Djokjakarta
Joden vormen een eigen
regering
Ook opstand* in Costa Rica
Russen saboteren onderzoek
naar vliegramp
Directeur: C M. VAN HAMERSVELD
Hoofdredacteur: TH. WILMER
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
WOENSDAG 14 APRIL 1948
39ste JAARGANG
NA' COLUMBIA
COSTA-RICA
IN OPSTAND
Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs t 0.30 p. w., 11.30 p. mnd., I 3.90 p. kwart. Franco p. p. f 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
De mens en de
techniek
T^ER opening van de viering vian
hèt tiende lustrum van de Stu
dentenvereniging „.Sanctus Vingi-,
lius" is te Delft in het afgelopen week
end een we tensohappelij k congres
gehouden, waarop prof. F. J. Th.
Rutten gesproken heeft over ,;De
plaats van de arbeid in het leven
van de mens", prof. W. R. Heere
over „Het sociale aspect van de
techniek", dr. ir. A. F. vdn Leeu
wen over „De morele verantwoorde
lijkheid van de ingenieur" en dr. A.
van der Wey over „Vermoordt de
techniek de religieuze mens?"
Deae lezingen zijn, ook in veribaind
met de noo'dzakelijike verdere indus
trialisatie van Nederland, van groot
belang. En wij hopen' dan ook, dat
aan het plan, om ze in druk te doen
verschijnen, gevolg zal worden ge
geven.
Wij willen nu volstaan met aan de
interessante, zeer instructieve, leerza
me Voordrachten enlkele kernachtige
gedachten te ontlenen, waarop de
aandacht van allen, die, direct of in
direct, bij het bedrijfsleven zijn be
trokken. moet geconcentreerd zijn.
Prof. Rutten constaterend, dat aan
de arbeid nu eenmaal zowel lasten
als lusten zijn verbonden, wëes op
de plicht, om de arbeider zich in.de
fabriek, in de onderneming, thuis te
'doen gevoelen. Er moet daar heer
sen een echte gemeenschapsgeest,
waardoormen, eikaars werk ken
nend, dat'ook waarderen kan.
Misschien zullen voorstanders van
personeelsverenigingen hieruit de
conclusie trekken, dat er dus per
soneelsverenigingen moeten zijn. om
de gemeenschapsgeest te vonmen en
te versterken.
Maar dan wijzen we op de vol
gende uitspraak van prof. Heere:
Het is onjuist een kortstondi-
ge organisatie voor vermaak op
te bouwen; als de inrichting van
het normale werk niet goed is,
kan ook de trije tijdsbesteding
niet harmonisch worden aange
vat. Het kwaad moet bij de
wortel worden aangepakt: van
primair belang is het de deel
nemer aan 'het productieproces
zijn arbeidstrots terug te geven.
Daar komt het op aan: de arbei
der moet weten, dat de arbeid, door
hen verricht, wordt gewaardeerd;
dat hij, de arbeider zelf, wordt ge
ëerbiedigd in zijn menselijke eigen
schappen: verstand, wil, gevoel; dat
hij wordt geëerbiedigd als een vol
waardig mede-mens.
De beroepstaak van de ingenieur
aldus dr. v. Leeuwen is: de hu
manisering van de technische arbeid.
Humanisering: zorgen,, dat de mens
door het machinale rhythme .niet
wordt gestoord in zijn geestelijk le
ven', niet wordt afgestompt.
De laaste spreker dr. van der Wey
hield in een vurig betoog zijn gehoor
voor de fundamentele waarheid, dat
de teohniek als schepping van de
mens geen bezwaar is voor de reli
gie, indien men durft geloven in de
alles-overheersende christelijke waar
den, indien men dat geloof durft be
leven in Paulinische zin.
Zoals we zeiden, hebben we slechts
enkele gedachten gegrepen uit ge
noemde voordrachten, waarvan wij,
indien zij worden uitgegeven, de be
studering nu reeds gaarne aanbeve
len.
Zevenhonderd doden te Bogota
DADIO-NEW YORK heeft bekend gemaakt, dat de Pan-Amerikaanse
conferentie, die door de ongeregeldheden in Columbia was onder
broken, vandaag in Bogota zal worden voortgezet. De V.S. hebben aan
geboden te helpen bij de voedsel voor ziening van de afgevaardigden door
legerrantsoenen, waarschijnlijk uit Panama, per vliegtuig aan te voeren
Naar verluidt hebben de afgevaardigden besloten alle economische
aangelegenheden, in tegenstelling m et het oorsprokelijke plan, op een-
later in het jaar, vërmoedelijk* te Buenos Aires, te houden speciale eco
nomische conferentiete bespreken t en einde het werk van de conferen
tie te bespoedigen.
RUSTIG IS HET NOG NIET» IN
BOGOTA.
Dinsdagavond heeft er een schiet
partij plaats gevonden in de buurt
van het verblijf van de Amerikaanse
minister .van buitenlandse zaken,
Marshall. Volgens waarnemers zoi^
dit een poging van linkse opstande
lingen geweest zijn de toestand ge
spannen te houden om aldus de vo9r-
genomen voortzetting van de Pan-
Amerikanse conferentie te belemme
ren.
Naar schatting is te Bogota het
aantal doden tengevolge van de re
volutie tot 700 gestegen. Het herstel
van de schade aan gebouwen z$l tien
jaar vorderen.
Reuters correspondent meldt, dat
men de toestand in de stad thans
geheel meester is. Slechts sporadisch
wordt nog geschoten. Men heeft een
uegin gemaakt met de opruimings
werkzaamheden.
De regering heeft de delegaties van
de Pan-Amerikaanse conferentie ver
zekerd, dat tegen het einde van de
week de orde en rust volkomen zul
len zijn teruggekeerd. Alle delega
ties hebben de beschikking over een
militaire lijfwacht.
Het Amerikanse departeemnt van
buitenlandse zakerPheeft bericht van
de Amerikaanse vice-corisul te Me-
dellin (Columbia) ontvangen, dat
volgens een onbevestigde medede
ling Buerto Berio, de voorhaven van
Medéllin, verbrand en in handen van
de communisten is.
Volgens een ander onbevestigd
bericht uit Medellin*is gisteren te Ca-
racoli een trein met troepen tot
ontsporing gebracht en zijn deze troe
pen thans in gevechten gewikkeld.
Ook wordt gemeld, dat een Colum-
biaans vliegtuig," bestuurd door een
Amerikaan, Zaterdag door Commu
nisten onder vuur is genomen en er
niet in is geslaagd troepen aan land
te zetten.
Van «de vice-consul te BUenaven-
ture is door het departement bericht
ontvangen, dat men daar de toestand
meester is.
HET VATICAAN OVER DE
OPSTAND.
Reuter verneemt uit Vaticaankrin
gen, dat de eerste- berichten, die het
Vaticaan bereiken over de opstand
in Columbia „aanduiden, dat de re
volutie te Bogota overwegend com
munistisch was en gericht was tegen
de Katholieken".
Alle kerken te Bogota zouden ver
nield of ernstig beschadigd zijn. De
woning van de Apostolische nuntius
zou 'n puinhoop, zijn geworden. De be
richten melden voorts, dat de nun
tius en de leden van zijn staf zich in
veiligheid bevinden.
Marshall-tarwe
naar ons land
De eerste leverantie in het ka
der van de Marshall-hulp .aan
Nederland zal bestaan uit e$n
scheepslading van 10.000 long ton
tarwe, die met het s.s. „Prins
Willem II" vervoerd zal worden.
Gisteren, de eerste dag van de
uitvoering van hét plan-Mar
shall, is men met de lading te
Galveston begonnen. Het schip
vertrekt vandaag.
Eén reis met
hindernissen
Na een tocht van veertien uren is
de trein met personeel van het se
cretariaat der Commissie van Goede
Diensten, de delegaties van Neder
land en de republiek alsmede een
aantal journalisten in Djokjakarta
aangekomen. Een pleizierreis was
het niet. De secretaris van de Ned.
delegatie, dê heer H. K. Brandt, viel
in de nabijheid van Proepoek, 75 km.
ten *Zuid-Oosten van Cheribon, van
de trein, waarbij hij een been brak.
Een eind verder werd de trein opge
houden door republikeinse soldaten,
Intussen worden de gevechten«hevigér
HET JOODS BUREAU heeft officieel de vorming van een Joods ka
binet gemaakt. Dit Kabinet, dat 13 leden telt, zal de kern vormen
van de voorgestelde Joodse staat in Palestina. Het is samengesteld uit
1/2 ministers en een regeringshoofd. De ministers zullen de regering over
Joods Palestina 16 Mei overnemen
De Nederlandse regering jieeft het
Bestuur van de Jaarbeurs op kas
teel Oud-Wassenaar ontvangen. Tij
dens de receptie: V.l.n.r. min v. d.
Brink, de heer Fentener van Vlis-
sirigen voorzitter der "Jaarbeurs
mevr. Nemry. Z. Exc. Nemry, Bel
gisch ambassadeur^ min. pres. Beel,
min. Jonkman, M. A. Reinalda, Com
missaris der Koningin in Utrecht.
„Arbeidstrots''
ER wordt teveel
„Gestudeerd". Wij bedoelen
hiermee dat* er te veel kinderen
gaan „leren", om later een ander
vak te kiezen, dan een vak van han
denarbeid. Met het gevolg, dat zij
in dat vak een veel minder nuttige
plaats zullen gaan innemen, den
welke zij zich zouden hébben kun
nen verwerven,* als zij handenarbeid
hadden gekozen. Eenvoudig, omdat
zij voor het laatste hetzij meer ge
schiktheid hetzij meer a/mlbitie heb
ben, hetzij beide, terwijl zij de eerst
bedoelde weg door verkeerde advie
zen of onverstandige pressie als- 't
ware zijn opgedrongen.
Ook is er vaak een dwaze eerzucht
in het spel. Alsof een vdk-bekwaam
arbeider niet een eervolle positie jn
de maatschappij inneemt!
Voor de vorming van vak-bekwame
arbeiders nemen de Nijverheidsscho
len een zeer voorname plaats in.
Nijverheidsscholen, waarop niet al
leen het vak moet worden geleerd,
maar waarin ook de toekomstige ar
beider als mens met „arbeidstrots"
moet worden gevormd! Vandaar,
dat wij ook verlangen: Katholieke
Ambachtsscholenv
En ambachtsscholen kunnen niet
worden Vervangen door fabrieks
scholen, waar de opleiding voor het
vak uiteraard een zekere eenzijdig
heid heeft, zodat de jonge arbeiders
reeds vroeg aan een bepaald onder
deel van het vak enzelfs aan eéh
bepaalde fabriek, als worden vast
geklonken.
Nederland, dat wij herhalen het
verder moet gaan industrialise-
ren, heeft behoefte aan vak-bekwame
arbeiders. Als deze er niet in vol
doende mate zullen zijn, zal ons
land arm blijven. Het komt ons voor,
dat niet allen, die een overheidsfunc
tie vervullen en als zodanig oök op
dat terrein grote invloed kunnen uit
oefenen, hiervan diep genoeg door
drongen zijn.
Buitenlandse diplomaten konden
het niet tegenhouden
f^A COLUMBIA is ook Costa Rica het toneel geworden van een burger-
oorlog. De aanval schijnt in Costa Rica echter niet van links, maar
van rechts te komen, daar de bestaande regering te San'José door de
communisten wordt gesteund. De eerste tijding dat er iets gaande was,
kwam van de waarnemende minister van Buitenlandse Zaken van
Costa Rica, die het corps diplomatique te San-José verzocht, de stad te
beschermen tegen gewapende opstandelingen, die de stad naderden. Op
het ogenblik zijn partago, 20 K.M. van San José, en Limon aan de
Oostkust in handen der opstandelin gen.
In de laatste week voor de alge
mene verkiezingen zoekt de Italiaan
se politie met verdubbelde ijver naar
geheime wapenvoorraden. Bij .ver
schillende speurtochten in onderschei
dene streken van Italië zijn anti
tank-kanonnen, machinegeweren,
mortieren, ammunitie, brandbommen
en vlammenwerpers te voorschijn
gebracht. In een landkapelletje bij
No vara in Noordoost-Italië vond men
acht anfitankkanonnen, een mortier
en vijf machinegeweren.
SOVJET-NOTA OVER TRIëST.
De Sovjet-Unie- heeft de wijze,
waarop de voorstellen van de V. S.,
Frankrijk en Engeland voor het te
ruggeven van Triëst aan Italië wer
den gedaan, „onaanvaardbaar" ge
noemd.
In het Sovjet-antwoord wordt ver
klaard: „Hét voorstel Om door mid
del van correspondentie of het bij
eenroepen van bijzondere- conferen
ties te beslissen over de kwestie Van
een herziening van het vredesverdrag
met Italië, ten aanzien van een of
ander deel, wordt als onaanvaard
baar beschouwd en als een schen
ding van de elementaire principes
van democratie'.
De commissie der Ver. Naties voor
Palestina heeft aan de Alg Vergade
ring rapport uitgebracht over de si
tuatie in het H. Land. Zij consta
teert, dat tenzij onmiddellijk krach
tige maatregelen genomen woiden,
Palestina in een chaos zal worden
gestort. De commissie 'verwijt En
geland, geweigerd lë hebben een ge
leidelijke overdracht van het gezag
toe te staan.
„De georganiseerde pogingen van
Arabische elementen om de verdc-
j te verhinderen en de vastbeslo
ten pogingen der Joden om de op
richting van een Joodse staat te ver
zekeren, alsmede het feit, dat het de
manaaat-mogendheid, die bezig is
met de-liquidatie van zijn bestuur en
de gntruiming van Palestina, on
mogelijk is gebleken het conflict vol
ledig te beheersen, hebben tot een
feitelijke burgeroorlog in Palestina
geleid, tot een voortdurende ver
slechtering van de veiligheid en het
bestuur en tot een dreigende alge
mene chaos, hongersnood, strijd en
bloedvergieten van ongekende af
metingen."
In het -rapport wordt nog gezegd,
dat indien er geen wapenstilstand tot
stand komt en in acht genomen
wordt, de strijd in Palestina in de
komende weken in hevigheid zal
toenemen.
Volgens een -vertraagd bericht uit
San José had president Teodore Pi-
cado, wiens regering door de com
munisten wordt gesteund en wiens
militaire macht door de communist
Manuel Mora wordt geleid, een be
roep gedaan op de diplomatieke ko
lonie te San José om de stad tegen
vernietiging te beschermen. Volgens
het bericht zou een diplomatieke
delegatie, onder leiding van de
Amerikaanse ambassadeur en o.a.
bestaande uit de ambassadeurs van
Panama en Mexico en de pauselijke
nuntius, getracht hebben tot de op
standelingen door t£ dringen om een
wapenstilstand tot stand te brengen.
Deze deputatie, zo wordt thans te
Panama gemeld, had geen succes.
Do communistische leiders hebben
verdedigingsstellingen in San José
opgeworpen en zouden gereed zijn
de stad huis voor huis te verdedigen.
De communistische Vangüardia-
partij heeft haar aanhangers per ra
dio opgeroepen naar het hoofdkwar
tier van de vakvereniging. Gemeld
werd, dat de Vanguardia-oartij de
telefooncentrale te San José had
overgenomen en leden van het per
soneel, die niet geheel aan de kant
van de communisten staan, heeft ge
weerd. Men gelooft niét, dat de
troepen van de regering de stad
zullen .kunnen houden.
De Eerste Kamer heeft beslo
ten tot toelating van de heer A Kie
vit (Arb) te Rotterdam, die benoemd
is verklaard in de vacature,In 't Veld
Hef 2-jarig kindje B te 's-Her-
togenbosch is in een dakgoot geklom
men en vandaar op straat gevallen
waarna het spoedig is overleden.
Zij weigeren Amerikaanse en Duitse getuigen
TlET GEMEENSCHAPPELIJK onderzoek "van Britse en Russische
deskundigen naar de oorzaak v an de vliegtuigbotsing boven Berlijn
t is volkomen vastgelopen, omdat de Sowjets weigeren Am'erikaanse en
Duitse getuigen te horen. Generaal Alexandrow, de leider van de Sow-
jet-commissie wenst alleen rr.'aar getuigen toe te laten van de betrokken
partijen en Duitse verklaringen acht hij onbetrouwbaar. De Engelse
autoriteiten hebben in een nota laten weten, dat zij het onderzoek van-
d»g zullen voortzetten, al dan niet met de medewerking van de Sow-
j «-delegatie.
Dat de woorden van de Commissie
geen ijdele woorden zijn bewijst het
bericht, dat een tweede Arabisch le
ger bezig is Palestina binnen te mar
cheren.
Het bestaat uit ongeveer vijfdui
zend Syriërs, Lïbanezen, Irakezen,
Egyptenaren, Transjordanen en Pa
lestij nen, die in hun uniformen en
met hun moderne wapens een krijgs
haftige indruk maken.
De nieuwe legergroep zal deelne
men aan de operaties rondom Jeru
zalem, waar zij de losse Arabische
eenheden in haar gelederen zal op
nemen. De actie van de Arabieren,
die hoofdzakelijk is gericht op het
afsnijden van de verbindingslijnen,
waardoor de Joden in Jeruzalem
zullen kunnen worden uitgehongerd,
zal de komende dagen in hcvigneid
toenemen. De Arabische tegenstand
werd geleidelijk sterker. Rondom de
berg Scobus bij Jeruzalem is een
zware strijd geleverd, die zes uur
duurde. Een Joods convooi werd ge
deeltelijk vernietigd. Britse troepen
trachten tevergeefs een einde aan de
aanval te maken.
In Zuid-Jjadea bij Béthlehem, heb
ben de Arabieren een offensief ge
opend. Er zijn 45 Arabieren gesneu
veld.
die drie Chinese correspondenten
nauwkeurig fouilleerden en de op
hen gevonden brieven en republi
keins geld in beslag namen.
Bij de aankomst van de tfein
Maandagavond om 20 uur, werd het
station overstroomd door een me
nigte, die naar de reizigers opdrong
en beledigingen schreeuwde en spuw
de naar Abdoelkadir en Hoessein
Djajadiningrat. Abdoelkadir's secre
taris, Gandi, incasseerde de voor zijn
chef bestemde stokslagen. Het volk
kon d,oor de geringe politiemacht
niet wordeh bédwongen en deze
deed hiertoe ook geen pogingen. De
treinreizigers werden gedwongen
spitroeden te lopen door de schreeu
wende, slaande en spuwende menig
te. op hun weg naar de auto's. Vrij
wel alle reizigers vdn de Neder
landse delegatie en de pers zijn hier
bij iets van hun bezittingen kwijtge
raakt.
Sommigen raakten vulpennen, por
tefeuilles met inhoud, geld en pa
pieren kwijt. De camera's van de fo
tograaf van de R.V.D. en de cor
respondent van Aneta' werden door
de menigte gesjolen.
Bij de republikeinse delegatie zal
in overleg met de leiding van de Ne
derlandse delegatie zeer ernstig wor
den geprotesteerd en Nederlandse
kringen achten de mogelijkheid van
een terugkeer der Nederlandse dele
gatie naar Batavia* niet uitgesloten,
indien van republikeinse zijde geert
of onvoldoende excuses worden aan
geboden. f
COMMUNIQUE NEDERLANDS-
INDISSHCE REGERING.
Betreffende de gebeurtenissen bij
de aankomst van de delegaties in
Djogja heeft de Nederlands-Indische
regering heden het volgende, commu
niqué uitgegeven.
„Naar aanleiding van de berich-'
ten omtrent de vijandige en beledi
gende befbningen en handtastelijk
heden te Djogja bij aankomst van de
Nederlandse delegatie, welke berich
ten eerst hedenmorgen binnenkwa
men. is de regering met de Neder
landse delegatie in contact getreden
over hieraan te verbinden conse
quenties. De republikeinse autoritei
ten waren blijkbaar niet in stgat de
ze gebeurtenissen te voorkomen of
tegen te gaan. De regering wenst de
Nederlandse delegatie niet aan der
gelijke beledigingen en bedreigingen
blootgesteld teNzien en kan moeilijk
aannemen, dat de daardoor gesfha-
oen atmosfieer voor verdere bespre
kingen te Djogja'geschikt is.' Zodra
bericht van de leiding der delegatie
is ontvangen, zullen defintieve be-'
sluiten bekend worden gemaakt. De
regering verklaart uitdrukkelijk, dat
zij de reDublikeinse autoriteiten voor
de veiligheid van de Nederlandse
delegatie en van de door deze dele
gatie medegebrachte goederen en
Uitrustingen nansorakeliifc stelt".
De Russische
verkeerscontrole
in Oostenrijk
Het Britse en Amerikaanse spoor
wegverkeer. in Oostenrijk heeft tot
nu toe weinig hinder ondervonden
van de Russische controle. De trei
nen worden bij de controleposten
slechts korte tijd opgehouden. Daar
de Engelsen weigeren, andege papie
ren aan de Russische wachten te
tonen, dan de „grijze pas", hacf men
moeilijkheden verwacht, maar de
Russen namen met het. document
genoegen. De Engelsen weigeren
commentaar te leveren op deze mil
de houding.
Meer last van deze* maatregelen
ondervindt het wegverkeer tussen
Wenen en de Britse zone van Oos
tenrijk, daar de Russen er op staan,
dat elke geallieerde militair boven
de rang van korporaal zijn identi
teitskaart vertoond. Zo werd b.v.
een kolonel niet toegelaten, terwijl
auto's met solda'ten en korporaals
ongehinderd over de grens gingen.
Het enige incident Vah betekenis,
dat zich in Oostenrijk heeft voorge
daan, was de weigering van de Rus
sen om een Britse koerier door te
laten, die brieven naoest afleveren
op het' Britse vliegveld Cchzechat,
een eindje buiten Wenen. De koe
rier, die in een jeep reed. werd bij
een nieuwe Russische post tegenge
houden, waar hij, behalve zijn grijze
pas, oen identiteitskaart moest to
nen. De Engelsen hebben opdracht
gekregep, geen andere papieren dan
hun pas te laten zien, en de Russön
weigerden dan ook, de koerier door
te laten.
De speciale correspondent van
Aneta te Djogja seinde gisteravond,
dat de voorzitter der republikeinse
delegatie. Moh. Roem. de sultan van
Djogja, alsmede de militaire gouver
neur \an Djogja naar Kalioerang
zijn gekomen om aan Abdoelkadir
hun verontschuldigingen aan te bie
den voor de gebeurtenissen met de
delegntietrein
Het te Batavia verschijnende
Dagblad' schrijft'heden over de ge
beurtenissen te Djogja: „Het is een
schandaal dat zijn weerga niet heeft
sedert de Japanse veldheren Terau- 1
chi en Yamamoto aan Soekarno ver
zochten de .Indonesische republiek
uit te roepen".
Het blad is van mening, dat het
eigeni'jke.volk hiermee niets te ma
ken heeft; het zijn de. leiders, die
verantwoordelijk ^jjn, aldus het
Dagblad.
Op het ogenblik worden proe
ven genomen met een eierconser-
veermachine met «een capiciteit van
10.000 eieren per *uur. Door dit pro
cédé wordt de houdbaarheid van
die aard, dat zij na opslag in koel
huizen of verre transporten niet van
verse eieren te onderscheiden zijn.
3.000.000 eieren worden „even" ge
conserveerd.
Een kaAJi&^e....
Een tot onleesbaar wordens toe
doorgeschrapt woord boezemt de ont
vanger van een brief meer belang in
dan vier zijdjes leesbaar schrift.