Radio
Personeelsverenigingen
I JfCaite Qjotf
DOLLE
DADEN
ALS DE
HEIDE BLOEIT
MAANDAG 12 APRIL 1948
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 2
De woningbouw
in 1948
Geen verdere achteruitgang
Het bouforplan voor 1948 omvat de
botxvv van ongeveer 30.000 nieuwe
woningen. Wanneer inderdaad een
dergelijk aantal gereed komt, dan
meent minister In 't Veld, dat van
verdere achteruitgang der woning^
positie niet meer kan worden gespro
ken. Een deel dezer woningen wordt
n.l. ingericht voor dubbele bewo
ning, terwijl daarnaast door splitsing
van bestaande woningen en- herstel
van zwüar beschadigd^ panden enige
duizenden woningen aan de woning
voorraad zullen worden toegevoegd.
Voor 1949 "Stelt de minister alles
in het werk om de productie op een
minimum van 37.500 woningen te
brengen, waarmee intussen nog lang
niet het peil is bereikt, dat het be
staande tekort van 250.000 langzaam
aan op kan heffen. Daarvoor zouden
tien jaar lang 60.000 a 70.000 wonin
gen oer jaar moeten worden ge-
boüwd.
.Zolang de disharmonie tussen
huur- en kostenpeil blijft bestaan,
zal' jaarlijks in de rente van het on
rendabele deel der bouwkosten sub
sidie moeten worden verleend, maar
de gehele of gedeeltelijke verstrek
king van het bouwkabi'aal van rijks
wege zal in verband met de toe
stand van 's lands financiën zoveel
mogelijk moeten worden beperkt.
De minister heeft onlangs zowel
de fabrikanten van metselbaksteen
als van kalkzandsteen gewezen oo-
het te verwachten tekort aan hun
producten in 1948. Hij heeft hun me
degedeeld, dat indien zij maatregelen
tot productieverhoging kunnen ne
men, waarvoor zij overheidssteun nó
dig hebben, zij op ziin volle mede
werking kunnen rekenen. Als eerste
hulp is een extra-con15n<rent van
200 woningen ter beschikking ge
steld voor He bouw in de." nabiiheid
van steenfabrieken.
De schol>ng van arbeidskrachten
boven de 18 jaar voor de bouwvak
ken op de riikswerkolaatsen voor
vakontwikkeling heeft er toe geleid,
dat in 19*7 ongeveer 2*00 personen
deze werJcnlaaNen hebben verlaten
en in het bouwbedrijf ziin fa^n wer
ken. Vo.or 1948 kan, mede in ver
band met het toenemen van het aan
tal werkolaatsen. on een gsoter aan
tal worden eerek<md,
Alle bouwwerken op het gebied
van nijverheid, handel en verkeer,
welke niet een belangrb'ke bijdrage
leveren aan de economische uos'He
van h'et land. worden afgewezen.
Alle bouwwerken on het gebied van
onfsoanning eveneens, behalve wan
neer met zeer geringe kosten en ma
teriaal verbruik een zeer gewenste
ontsbanninosgelegenheid gerealiseerd
kan worden.
Tn^ke de herbouw van de kleine
boerderijen ziin nlannen in bewer
king voor de bouw van gewestelijke
standaardtypen. Deze plannen verke-
reii'ïfteen vergevorderd stadium.
FINANCT'WT?TX1<1" PARTICULIERE
WONINGBOUW.
Dë minister van Wederopbouw, mr.
dr. J. ih 't Veld heeft in een confe
rentie met Brabaptse burgemeesters
in Den Bosch verklaard, dat er bin
nenkort een nieuwe regeling kan
worden, verwacht voor de financie
ring van particuliere woningbouw.
DINSDAG.
HILVERSUM II (415 M.)
7.00 Nieuws. ?.15 Gram.muziek.
8.00 Nieuws.'8.15 Pluk de dag. 9.00
Herhaling Lichtbanken. 10.15- Gram.
muziek. 10.30 Schoolradio. 11.00 Wer
ken v. Brahms. 11.30 Als de ziele,
luistert. 12.03 Licht orgelspel. 12.33
Lunchconcert Orkest zondér. Naam.
13.00 Nieuws. 13.15 Vervolg- Lunch
concert. 14.30 Onder ons.' 15.30 Parijs
blijft Parijs. 16.30 Ziekenlof. 17.45
Ëlck wat wils. 18.20 Sportpraatje.
19.00 Nieuws. 19.15 Sylvester Trio.
•20.05 De "gewone -man. 20.12 Paulus
onder dé Joden, luisterspel. 23.00
Nieuws. 23.15 Avondconcert.
HILVERSUM I (301 M.)/
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnas
tiek. 9.45 Arbeidsvitaminen. 10.30
Van vrouw tot vrouw. 11.00 Orgel
muziek. 12.00 Lyra Trio. 12.43 Gerard
van Krevelen. 13.00 Nieuws. 13.15
Muzikaal Lente-progr. 14.00 Met
naald en schaar. 16.40 schoolbel.
17.00 Dat kun jij ook. 17.30 Onder de
palmen. 17.45 Indonesische muziek.
13.00 'Nieuws. 18.30 Progr. Ned.
Strijdkrachtep. 19.45 Niwinklanken.
20-00 Nieuws. 20.15 Bonte trein.. 21.30
Contact. 23.00 Nieuws. 23.15 Gram.
muziek.
EXTRAS-KINDERBIJSLAGEN?
Naar wij vernemen hebben de ka
tholieke vereniging van werkgevers,
in de textielindustrie en de vereni
ging van fabrikanten van wollen-
stoffen besloten een extra-kinder
bijslagregeling door te voeren. Ook
zal de Nederlandse R.K. vereniging
van sigarenfabrikanten een extra-
kinderbijslagregeling in het leven
roepen, welke voorziet in een weke
lijkse uitkering aan arbeiders met
drie of meer niet-verdienende kin
deren. De toeslag varieert naar rato
van het aantal kinderen van 1,
tot 3,— per niet verdienend kind
per week. Tezamen met de Neder
landse R.K. tabaksbewerkersbond
heeft de Ned. R.K. vereniging van
sigarenfabrikanten aan het college
van rijksbemiddelaars toestemming
verzocht, een dergelijke regeling op
'kortp termijn in te kunnen voeren.
lodra het college van rijksbemid
delaars zijn goedkeuring aan deze
regeling heeft gehecht, zal door de
fabrikanten, die bij de Ned. R.K.
vereniging van sigarenfabrikanten
ziin aangesloten, onmiddellijk tot
uitjtering van de verhoogde kinder
bijslag worden overgegaan.
60-JARIGE K.A.B.-AFDELING TE
AMSTERDAM.
In een der zalen van Krasnapols-
ky, daartoe feestelijk met bloemen
en planten gesierd, zetelde Zaterdag
middag het bestuur van de Amster
damse plaatselijke afdeling van de
Katholieke Arbeiders Beweging /.n
de talloze gelukwensen in ontvangst
te nemen die men haar kwam aan
bieden bij gelegenheid van haar 60-
jarig bestaan.
Een grote rij van sprekers bracht
uit naam v^n het landelijk hoofdbe
stuur der K.A.B., de besturen, drr
verschillende vakbonden, de propa-
gandaclub," de Haarlems diocesane
Bond, de Kajotters, het Katholiek
onderwijzersgezelschap, de R.K.
Ambtenarenorganisatie, de Amster
damse R-K. Studentenvereniging, de
Amsterdamse Bestuiirdersbond en
vele andere organisaties de bewon
dering en erkentelijkheid tot uiting
voor wat de jubilerende K.A.B. Am
sterdam in de afgelopen 60 jaqr
heeft bereikt.
De geestelijk adviseur van de Am;
sterdamse afdeling, rector C. Klaver,
besloot zijn felicitatie met de mede
deling dat het Z.H. de Paus heeft
behaagd de voorzitter van de feest-
Tierende afdeling, de heer W. Stein-
metz, te begiftigen met het erekruis
„pro ecclesia, et pontifice".
DE UITGEWEKEN TSJECHISCHE
STUDENTEN.
Van de zijde der Nederlandse re
gering wordt er contact opgenoryen,
zo lezen we, met naburige landen
ten 'einde een billijke spreiding van
de hulpbehoevende uitgeweken
Tsjëchiscftè studenten over de ver
schillende landen te bevorderen.
- -
Wij ■zijn'een arm land. Maar is "het
nu zó nodig;- dat wij voor bedo^de
uitgewekenen' elders een onder-
komeri 'hvóeten zoeken?
V A N
VOORSTANDERS VAN
DICTATUUR WORDEN GEWEERD
UIT VOORMALIG VERZET
De Nationale federatieve raad van
het voormalig verzet in Nederjand
heeft de onder zijn auspiciën staan
de. verenigingen (afdelingen en dis
tricten) ih overweging gegeven,
haar statuten en reglementen, voor
zover nodig, in dier voege te wijzi
gen, dat geen leden worden toege
laten of gehandhaafd, die „in welke
vorm ook, j^psitieve voorstanders zijn
van enigerlei dictatuur, hetzij van
fascistische of zg. volksdemocratische
of ander inslag."
De raad motiveert dit advies als
volgt:
„Het voormalig verzet heeft zich
tijdens de bezetting georganiseerd
met het doel onze democratische
volks vrij heden te herwinnen en vei
lig te stellen. De basis, waarop het
verzet na de oorlog staat, kan niet
gedogen, dat, op welke wijze ook,
deze nu worden aangerand. Evenals
in .zijn oorsprong zal de raad ook nu
de zenuw van het verzet* zijn tegen
machtswellust en dictatuur en' in die
geest blijven handelen. Ieder lid, dat
op enigerlei, wijze deze doelstelling
uit principe of door de daad aantast,
dient te worden geweerd, wil het
voor de organisatie niet in feite on
mogelijk worden de door haar nage
streefde doelstelling te verwezen
lijken."'
De raad geeft tenslotte haar ver
enigingen het advies in de statuten
en reglementen deze doelstellingen
duidelijk te concretiseren.
MARIE KOENEN KRIJGT DE
BRAND-VAN GENTPRIJS.
De Brand-Van Gentprijs, welke
driejaarlijks door de R.K. Neder
landse boekhandelaren- en uitgevers
vereniging „Sint Jan" wordt uitge
reikt, is thans voor de eerste maal
toegekend aan de romanschrijfster
Marie Koenen voor haar in 1947 ver
schenen roman Wassend Graan.
De jury, welke de prijs toekende,
bestond uit: dr. J. van Heugten S.J.,
Piet Oomes en Bernard Verhoeven.
Het tarief voor fietsenstallingen
is met ingang yan 17 April '48 in
het gehele land uniform geregeld .In
een niet-overdekte stalling bedraagt
dit per keer voor fiets of motorfiets
ten hoogste 5 cent. In een overdekte
stalling; per dag vjor een fiets 10 ct,
voor een motorrijwiel beneden 125 cc
f 0.15 en boven 125 cc f 0.20. Wordt
hêt voertuig niet teruggehaald dan
mag voor elke volgende dag resp.
f 0.05, f 0.10, f 0.15 worden berekend
Voor een maandabonnement be
draagt het tarief resp. f 1.-, f 2.-, en
f 3.-, voor een motorfiets met zij
span f 6.-. In Amsterdam zijn deze
maandtarieven iets hoger, namelijk
f 1.25, f 2.50, f 4.- en f 7.50.
Elke stallinghouder is thans ver
plicht, indien dit wordt gevraagd,
week- t>£ maandabonnementen af te
geven.
EEN EX-GEVANGENE EIST TWÉÉ
TON VAN DE STAAT.
De uit de bezettingstijd bekende
centralè figuur en chef van de
Noordelijke spionnagedienst, de heer
C. Stolwijk bijgenaamd oom Cor
te Bedum, die in 1946 zeven we
ken in de Groninger strafgevange
nis werd opgesloten, doch nadien
onvoorwaardelijk buiten vervolging
is gesteld, heeft bij de Groninger
arrondissementsrechtbank een pro
ces tegen de Staat aanhangig ge
maakt, waarbij hij een schadever-,
goeding van 200.000 eist.
De heer'Stolwijk heeft zich tot de
minister van Justitie gewend in een
telegr5m, waarin hij o.m. zegt, de
minister tot drie maal toe persoon
lijk te hebben bezocht met het ver
zoek een onderzoek te laten instel
len naar de oorzaak van zij a gevan
genneming. Ook de. minister-presi
dent, dr. L. J. M. Beel, heeft, aldus
de heer Stolwijk, de minister van
Justitie tweemaal verzocht een on
derzoek te gelasten, aan welk ver-
zoek tot heden geen gevolg is ge
geven.
Als redenen voor zijn eis tot scha
devergoeding ten bedrage van twee
ton noemt de heerStolwijk'in zijn
telegram: le. dat hij in 1946 zonder
behoorlijk onderzoek en zonder ver
hoor in de qel werd geworpen; 2e.
dat zulks voor._hem en zijn gezin
een vernietigende invloed heeft ge
had en 3e dat hij hierdoor grote
schulden heeft gemaakt. De "heer
Stolwijk' werd bij êfchïijven var\ 16
September 1946 van" dé' prócureur-
fiscaal- bij het Bijzónder Gerechtshof
te Leeuwardefi,"mr- J. LVzènder. on
voorwaardelijk. büiten vervolging'
gesteld.
563 STAATSLOTERIJ; 5e KLASSE
13e lijst.
f 50.000.7475
1.000.— 8066 9047
400.— 6259 9076 9592 10926
14946-
200.— 8^90 17546
108.5791 9101 10706 13477
14490 15152.1618' 16210
17226 17682 17846
DE MET SPITFIRE
VERONGELUKTE NEDERLANDSE
VLIEGER
Over de vermoedelijke oorzaak
van het vliegongeval verneemt het
ANP het volgende:
Luit Fabius was opgestegen in
een spitfire en werd vergezeld door
een ander vliegtuig. Toen men onge
veer een half uur gevlogen had
kwamen de vliegtuigen in een zeer
dichte wolkenbank, die liep van 60
tot 4000 meter hoogte. Eerst tracht
ten de beide vliegers boven de wol
ken uit te komen. Toen dit niet ge
lukte wilde men door lager te gaan
vliegen beter zicht krijgen. Men
wist echter op dat ogenblik niet, dat
de wolken zo laag hingen. Toen luit.
Fabius uit de wolkenbank was ge-
rakf heeft hij waarschijnlijk geen
kans meer geSien tijdig zijn toestel
omhoog te trekken met het bekende
noodlottige gevolg. De piloot uit het
andere toestel is het nog net bij
tijds gelukt weer- hoogte te krijgen.
EEN GECOMPLICEERD AUTO
ONGELUK WAARBIJ TWEE DODEN
.Zaterdag' reed een vrachtauto van
de firma Heybrock op de Beuken
weg in de richting van het Beuken
plein te Amsterdam .Plotseling stak
een voetganger de rijweg over, doch
weifelde toen hij de auto zag nade
ren.- De autobestuurder week snel
naar rechts uit en reed daarbij een
daar- toevallig fietsende, ongeveer
35-jarige vrouw aan, die aanvanke
lijk tussen trottoir en auto werd be
kneld en even later onder de auto
geraakte. Zij was nagenoeg op 'slag
dood. De auto reed vervolgens het
trottoir op, vernielde enige fietsen,
een lantaarnpaal en een winkelruit.
Het "ongeluk wilde, dat daar even
eens een twaalfjarig jongetje .werd
gegrepen. Het knaapje was ook op
slag dood.
De recherche van het bureau Lin-
naeusstraat te Amsterdam roept de
voetganger, waarvoor de autobe
stuurder moest -uitwijken, op, zich
ten spoedigste aan dit bureau te mel
den;
ONGELUK OP ONBEWAAKTE
OVERWEG
Óp de onbewaakte overweg aan de
Spiegelnisserweg te Rotterdam is he
denmorgen omstreeks half acht een
met sla geladen vrachtauto, door een
trein gegrepen. Hoewel de auto een
éind- werd meegesleurd en groten
deels vernield, werd geen der inzit
tenden, twee mannen en- een elf
jarig meisje die zich in de cabine/
bevonden, gedood. Niettemin moest
de"! 29-jarige T. van der Ven uit' de
Wóélwijkstraat met een hersenschud
ding in het ziekenhuis Bergweg
worden, opgenomen. De 27-jarige
van Bou'terse uit de Wolstraat ver
blijft nog in dat ziekenhuis tèr ob
servatie.
DE ARRESTATIE VAN HET HOOÉD
DER UTRECHTSE P.R.A.C.
Naar wij vernemen heeft' de op
roep van de Zeister-politie om be
kend te worden gemaakt met fèitën,
die nog meer licht in de" corruptie^
za'ak yan h'et hóófd" deb. Utrechtse
PRAC kunnen brertgéiï, 'véle aan
giften tot 'resultaat gehad. Mén is
druk doende deze. te schifteil eü er
de belangrijkste gegevêns uit te ver
zamelen. Het gearresteerde hoofd
der PRA'C blijft hardnekkig .zwijgen.
Ondanks het feit dat het aantal be
wijzen tegen hem zich steeds ophoopt
Van politiezijde deèide men ons mede
dat degenen die nog inlichtingen
omtrent deze aangelegenheid menen
tè- kunnen verstrekken, zich kunnen
wenden tot het hoofd der plaatselij
ke politie. Deze informaties zullen
vertrouwelijk worden behandeld.
KADERVERGADERING K.A.B., AFD. LEIDEN
DE PERSONEELSVERENIGINGEN
vlucht genomen, dat er in de be
Beweging ernstige bezorgdheid onts
enigingen hun taak meenden te mo
punt te bepalen, .belegde de Leidse
Sociale Zondag, waarop Theo van
genodigden aangaf, hoe de K.A.B. te
De arbeider moet een
persoonlijkheid zijft.
De dag werd om half tien ingezet
met een H. Mis, opgedragen dqor de
leider der Credo Pugnoclub, pater
Stringa, kruisheer, in de kapel van
va Kath. H.B.S., waarna een ge
meenschappelijk.ontbijt plaats vond,
gevolgd doQr de rede van de heer
van Steen, waarvoor eeri zeer groté
belangstelling bestond. Naast het be
stuur van de Leidse afdeling en de
bestuursleden van de .vakverenigin
gen uit Leiden en omgeving, noe
men we o.a. rector Bernefeld, geest,
adv., de heer L. Weber uit Delft, als
afgevaardigde van het Districtsbe-
stuur, de heer van der Ploeg, vqor-
zitter van het gewest Leiden, de
heer S. Menken, wethouder van So
ciale Zaken, en voorts afgevaardig
den van de R.K. Gemeenteraadsfrac
tie, Kath. Leiden, de R.K. Werkge
versvereniging, de Kath. Midden
standsbond, de A.R.K.A., de Kath.
Studentenvereniging ...St. Augusti-
nus" en van het Francisca Romana-
werk.v
Na een inleidend wpord van de
voorzitter, de heer van Oyen, ving
de heer van Steen zijn rede aan met
een principiële uiteenzetting rond
om het probleem van de personeels
verenigingen waarin hij er op wees
hoe de K.A.B. altijd op de bres ge
staan heeft voor de emancipatie der
arbeiders, waarbij de zelfwerkzaam
heid 'n grote rol speelt „De K.A.B.,
aldus de heer van Steen, zal moeten
bliiven vechten, nu de eeuwigheids-
gedachte wordt ontkend, de mense
lijke persoonlijkheid terzijde wordt
geschoven en de massa. op. de voor
grond treedt. Die massavorming is
de grootste kwaal, want: wat zou er
gebeuren als morgen het communis
me in Nederland z'n intrede deed?
Zon dan ieder Kath. gezin een „egel
stelling"' vormen, of ook als de grau
we massa vandaag achter de ene
vlag aanlopen en moreen hoera roe-
nen voor een andere? Door die mas
savorming wordt de persoonlijkheid
eh het mdividuele denk°n uitgescha
keld; dit is in het .Kraft durch
Freude" in Duitsland vel bewezen.
12 „Nee heus Paps,, staat U
toch even stil! Zo juist
liep mijnheer Truffel nog
met' U te praten en nu is
ie weg, weg, weg.... be
grijpt U het dan niet?"
„Amby weg? Dan heèft-ie
nog z'n ontslag genomen.
Zo'n driedubbel overge
kookte....'
BINNENLAND.
hebben de laatste jaren zo'n grote
stuurskringen der Kath. Arbeiders
tond over de wijze, waarop die ver
eten zien. Om hierin een jiiist stand-
afdeling van de K.A.B. gisteren een
Steen voor het gehele kader en vele
genover dit vraagstuk moet staan.
De arbeider was een onderdéel van
de fabtiek en kende geen gezins
leven meer. De goddelijke waarde in
de mens werd ontkend.
Door de voortdurende industriali
satie komt dit ook in Nederland
voor; de arbeiderwordt afgestompt,
terwijl het „genotskapitaal" klaar
staat aan de poorten der -fabrieken
om hem* op te vangen en door deze
massale ontsüanning de menselijke
geest nog meer te doden.
Het probleem der vrije tijdspasse
ring moet daarom anders aangepakt
worden; de arbeider* moet hetzelf
gaan doen. Nu ziin er Goddank
fabrikanten, die zich verantwoor
delijk voelen voor de arbeiders en
die dit probleem'willen Omvangen in
de personeelsverenigingen. Doch de
ze zijn uiteraard neutraal en kun
nen niet die cultuur bieden, welke
de katholieken kunnen aanvaarden.
Bovendien kweekt dit ook weer de
kuddegeest, omdat alles toegestopt
wordt, terwijl de grootste waarde'
juist li^t in het feit dat men het zelf
doet. Zo worden er fabrieksmensen
gevormd, die geheel in de fabrieks-,
sfeer leven, zelfs in hun ontspan
ning. Als de -fabrieksooort eenmaal
dichtgevallen is. moét de arbeider
z'n eigen baas zijn, dan moét hij
zichzelf kunnen zijn. 'de koning van
ziin gezin. Deze gezinsged^chte kan
alleen leven in een Christeliike
feest. Dë fabriek moet er buiten
bliiven en de zelfstandigheid van de
en^-eijng resnprteren.
Het parochiële amusementsleven,
fldus snr., moet gebundeld woHen.
Dan krijgt men or+snanning door
immanninf. zonder j-°lke de eerste'
niet mogelijk is en dan wordt het
uitgaan een echte vreugde."
Op deze gloedvolle inleiding volg
de een interessant debat, waarin nog
eens positief werd uitgesproken, dat
de fabriek zich niet bemoeien moet
met de vrije tijdsbesteding, omdat de
arbeider de gehele dag in een neu-
tralé omgeving leeft en daarom juist
in zijn vrije tijd in een principieel
milieu moet verkeren. Bovendien,
werd van werknemers zijde ver
klaard, heeft de K.A.B. een zodanig
winterprogramma, dat er geen be
hoefte is aan ontspanning door de
fabriek.
Prof. dr. J. v. d". Hoeve
70 jaar-
De 53-jarige R. II. M. is te Am
sterdam met zijn fiets onder een mi
litaire vrachtwagen geraakt. Hij was
onmiddellijk dood.
De 22-jarige mejuffrouw S. te
Zwolle ïs doodgeschoten vlak voor;
haar kosthuis door een tot nu toe on
bekende man. Het' gebeurde gister
avond. De man is in de duisternis
verdwenen.
Op de jaarlijkse vergadering
van de Nederlandse Boekverkopers
hond te Arnhem is J. de Jonge uit
Goes herkozen als bestuurslid. Voor
de vacature Crevhtop werd L. J. E.
Boucher te 's-Gravenha<?e gekozen.
H.M. de Koningin heeft Zater
dag in de Rotterdamse Schouwburg
Shakespeare's „Veel leven om niets"
bijgewoond, gegeven door het Rot
terdams Toneel".
Door kortsluiting op de boerde
rij van een landbouwer nabü Ant-
wérnen zijn 10 koeien geëlectrocü
teerd doordat de stroom van een
électrische lamp, waarvan de kabel
■versleten was, zich via de zinken
dakgoot had meegedeeld aan dé ijze
ren draagbalken, waaraan de.koeien
door middel van kettingen waren
vastgemaakt.
BUITENLAND.
Een vier-motorig Frans trans
portvliegluig1 is met een bemanning
van vier leden in de Spaanse bergen
nabij Algeciras brandend neerge
stort. Alle vier inzittenden zijn om
het leven gekomen.
Prinses Margret Rosé van Enge
land en de jonge lord Derby zijn
herhaaldelijk samen in het openbaar
gezien. Dit Vbrmt de grond van ge
ruchten omtrent een eventuele ver
loving. AFP tekent aan, dat dit
steeds het geval is als de prinses va
ker met een persoon samen gezien
wordt.
lyiorgen zal prof. dr. J. van der
Hoeve, hoogleraar in de oogheelkunde
aan de rijksuniversiteit "alhier zijn
zeventigste verjaardag herdenken,
hetgeen onvermijdelijk impliceert het
neerleggen van zijn ambt aan het ein
de van het lopende cursusjaar.
Prof van- der Hoeve werd te 'Sant
poort geboren, bezocht de H.B.S. te
Haarlem en. werd na een studie te
Leiden op 22-jarige leeftijd tot arts
bevorderd/Sedert 1900 was hij assis
tent voor de oogheelkunde bij -prof.
W. Koster Gzn. te Leiden. In Juni
1902 promoveerde hij te Bern. 18'Ju:
ni 1913 werd prof. v. d Hoeve be
noemd tot hoogleraar in de oogheel
kunde aan de rijksuniversteit te Gro
ningen en aan het aan het einde van
1918 werd hij in ditzelfde ambt te
Leiden benoemd"
Prof van der Hoeve, die vele uni
versitaire en oogheelkundige klinie
ken in het buitenland bezocht en in
1929 te Amsterdam het 13e internatio
nale oogheelkundige congres presi
deerde, verwierf zich in binnen- en
buitenlaifd grote vermaardheid Tot
z.ljn uitgebreide patiëntenkrihg be
hoort o.m. koning Leopold van België.
Hij schreef talrijke artikelen voor
Duitse, Franse, Engelse en Ameri
kaanse tijdschriften.
Zijn verdiensten vonden in de loof»
van de jaren officiële erkenning in
binnen- en buitenland. Prof. v. d.
Hoeve is o.m. Ridder in de Orde van
de Ned. Leeuw, Commandeur in de
Orde van Oranje Nassau, Officier in
de Kroonorde van België, Comnwn-
deur i.~d. Orde var. Leopold II en dra
ger van het Croix de Merite van Hop:
garije tweede klasse,. Voorts is Jiij
ere-docfor in de rechten van de uni
versiteit te Edinburgh en in de ge
neeskunde te Heidqlberg, terwijl hij
begiftigd werd met de Mackenzie-
medal en de Doyne-medal.
DOOR ANNY VAN PANHUYS
37)
Dan voegde zij er aan toe en in
haar stem klonk een intense vreugde;
„Zeg, Jo, als Dirk kon vermoeden,
dat wij de voorstelilng hebben bij
gewoondToch jammer, dat hij
het niet weet, want- er zijr. nog
plaatsen in onze'loge onbezet."
Josine knikte antwoordde: „Ja,
het is jammer," maar inwendig
dacht zij: „God dank, dat hij het
niet weet."'
Toch wist Dirk het reeds, dat zijn
moeder en Josine aanwezig waren.
Wel had hij de dames niet in hun lo
ge gezien, maar de héér, die de echt
genote van Maurits van Kempen by
het binnenkomen van de schouw
burg begroet en die Josine aan haar
tante had voorgesteld, ging de com
ponist vertellen, wie gekomen waren
om. de eerste opvoering van zijn ope
ra ht'i fè wonen. Beleefd voegde hij
ér aan tóè: „Me dunkt, mijnheer Wil-
lebrands dat u en maestro Marini wel
niet naar hun oude plaatsen willen
teruggaan. Wat dunkt u ervan om
de vrije plaatsen in te nemen in de
loge, waar zich uw moeder en me*
vrouw van Kempen bevinden?"
Marini liet Dirk niet aan het woord
ma*r riep-lachend uit „Natuurlijk, de
zoon behoort bij zijn moeder!" Te-
sprek, dat hij ihet Dirk op zijn wan
gelij k herinnerde hij zich het ge-
deling door Amsterdam gevoèrd had.
Ja, hij was erg benieuwd om de
blonde'Josine te leren kennen.
Een vari de bedienden kreeg op
dracht, de heren naar de bewuste
loge te geleiden.-^
Alle bedenkingenen ter zijde stel
lend, volgde Dirk de man. Een
koortsachtige opwinding eri een in
nig gevoel van geluk, omdat hij Jo
sine zou weerzien, welden in hem op.
De deur werd geopend en de he
ren traden binnen.
Josine verbleekte, zelfs haar lip
pen werdei^ wit. Mevrouw Wille-
brands sprong op haar zoon om
helzend, riep zy luid: „Mijn jongen
mijn Dirk hartelijk gefeliciteerd!"
Nu: werd .de Italiaanse Maestro
voorgesteld en de heren namen
plaats. Dirk_vertelde zijn ontmoe
ting met Marini, dat hij met hem
achter 'in de parterre had gezeten i
uit vrees, dat zijn Opera in Holland
niet zo zou worden -toegejuicht als
in Parijs het geval was geweest. Ter
wijl hij fluisterend 'sprak keek hij
tersluiks naar Josine, die met neer-'
geslagen ogen zat te luisteren^.
Toen zijeindelijk opkeek, trof haar
een blik' uit zijn ogen, die haar het
bloed naar de wangen joeg. Die
blik sprak van de oude liefde; maar
tegelijk van nieuwe hoop.'Ja de
hoop op een onverwacht geluk werd
in haar opgewekt; het was alsof bon
te vlinders voor haar in de zonne
schijn dartelden. Zou zij de handen
er naar mogen uitstrekken om ze te
vangen zouden, die schone verwach
tingen vervuld worden?
Marini sloeg haar gade en glim
lachte. Die twee'zouden elkaar* wel
weer viaden, zij waren al reeds be
zig een brug te bouwen, waarover
zij, ondanks het gebeurdë, tot elkan
der konden konden.
Opeens werd het teken gegeven,
dat de pauze ten einde was en de
tweede opera zou beginnen.
„Het laatste werk van Maurits van
Kemper^," fluisterde de Ialiaan in
zy'n gebroken Hollands.
Nu 'wendde Josine zich af van de
bljide hoop in haar binneyste. Neen,
nu behoorde zy geheel ^an de nage
dachtenis van haar overleden man
en toen de ouverture werd ingezet, I
had;zij het gevoel, alsof zijden mo
nument ter zijner ere zou zien ont
hullen en dat al die mensen geko-
mëiT waren om hem te Jmkligen,
bloemen kransen voor hem neer
té- leggen.
Nu mocht zij aan niets anders den
ken/ Het was toch het laatste werk
van: Maurits van Kempen. En zij
was-zijn weduwe...
Zware, donkere accoorden ver
vulden de zaal daaruit sproot een
warreling van chromatische loopjes,
die. zenuwen en zinnen verbijsterden.
Josine hief het hoofd op... Wat
was dat? Waar had zij clie muziek ge
hoord? Zij kende ze, of liever her
kende ze... En toch, jiaar man had
haar. geen enkele maat uit zyn ope
ra'.voorgespeeld. Een siddering" liep
over haar leden. Was.-dat.niet
de ouverture.die Dirk haar had
voorgespeeld?.De ouverture van
zijn opera „De Overwinnaar? Maar
Maurits van Kempen had die toch
verbrand..'.
Als verstard zat Josine in haar
fauteuil en durfde niet naar Dirk
omkijken. Een niet te dragen last
drukte op haar ziel. Iedere noot
scheen haar pijn te doen.
Hóé*, was het mogelyk, dat Dirk
Willóbrands de ouverture had ge
schreven voor de laatste opera van
haar* overleden man?
Het gordijn werd vgeopënd en het
spel begon. Josine meende, dat zij in
een betovering gevangen waS, want
de waarheid kon het niet zijn, wat
haar ogen zagen wat haar oren boor
den.. Dat was niet het werk van Mau
rits van Kempen, dat daar op het to
neel werd opgevoerd.Dat was niet
„Verov.erd Land" Dat was „De Over
winnaar" van Dirk Wilebrands, het
eerste werk, dat hij componeerde en
dat haar man verbrandde, omdat het
nog onrijp was...
Zacht en teder klonken enige ac
coorden op de harp en begeleid door
arpeggio's van de violen begon een
lied. Eenvoudig aandoenlijk in zijn
eenvoud. En Josine drukte in machte
loze kwelling de handen ineen.
Als- de heide bloeit, als de heide
bloeit)
Met bloempje^ fijn en teer,
Als klokjes luiden tot geluk,
Mijn lief dan keer ik weer!
Zij had het willen uitgillen van
ontzettende pijn... Alles scheen om
haar heen te draaien, de zaal, het tq-
neel, de mensentoch bleef zij
rechtop zitten. Zij wilde geen op
zien te weeg brengen. Neen om Gods
wil'-niet!
Als versteend zat zij daar....'
Dan* meende zy een zwaar, hij
gend ademen achter zich te horen.
Dat moest Dirk zijn, die dezelfde
kwellingen leed als zij. En in die
duizelende verwarring trachtte 4 zij
zich te verklaren, hoe het mogelyk
was dat op het programma stond:
Veroverd Land, van Maurits van
Kempen.
Na de eerste acte werd het toneel
gordijn gesloten. Het applaus was
overweldigend en mevrouw Wille-
brands zei: „Dat is bijna even mooi
als je „Margo". Daarbij knikte 2ij
haar zoon toe.
Nu wendde Josine zich om. Zij
kon het niet meer uithouden, zij
moest zijn gezicht zien... zij moest
eenvoudig!
Haar blik ontmoett^ de zyne
Schrik, smart en een grote verwon
dering spiegelden zich daarin af.
Zwijgend keken die twee paar ogen
elkander aan, honderden vragen
wilden een antwoord vinden cn
durfden zich toch hier niet uiten.
(Wordt vervolgd)