Radio Personeelsverenigingen I JfCaite Qjotf DOLLE DADEN ALS DE HEIDE BLOEIT MAANDAG 12 APRIL 1948 DE LEIDSE COURANT PAGINA 2 De woningbouw in 1948 Geen verdere achteruitgang Het bouforplan voor 1948 omvat de botxvv van ongeveer 30.000 nieuwe woningen. Wanneer inderdaad een dergelijk aantal gereed komt, dan meent minister In 't Veld, dat van verdere achteruitgang der woning^ positie niet meer kan worden gespro ken. Een deel dezer woningen wordt n.l. ingericht voor dubbele bewo ning, terwijl daarnaast door splitsing van bestaande woningen en- herstel van zwüar beschadigd^ panden enige duizenden woningen aan de woning voorraad zullen worden toegevoegd. Voor 1949 "Stelt de minister alles in het werk om de productie op een minimum van 37.500 woningen te brengen, waarmee intussen nog lang niet het peil is bereikt, dat het be staande tekort van 250.000 langzaam aan op kan heffen. Daarvoor zouden tien jaar lang 60.000 a 70.000 wonin gen oer jaar moeten worden ge- boüwd. .Zolang de disharmonie tussen huur- en kostenpeil blijft bestaan, zal' jaarlijks in de rente van het on rendabele deel der bouwkosten sub sidie moeten worden verleend, maar de gehele of gedeeltelijke verstrek king van het bouwkabi'aal van rijks wege zal in verband met de toe stand van 's lands financiën zoveel mogelijk moeten worden beperkt. De minister heeft onlangs zowel de fabrikanten van metselbaksteen als van kalkzandsteen gewezen oo- het te verwachten tekort aan hun producten in 1948. Hij heeft hun me degedeeld, dat indien zij maatregelen tot productieverhoging kunnen ne men, waarvoor zij overheidssteun nó dig hebben, zij op ziin volle mede werking kunnen rekenen. Als eerste hulp is een extra-con15n<rent van 200 woningen ter beschikking ge steld voor He bouw in de." nabiiheid van steenfabrieken. De schol>ng van arbeidskrachten boven de 18 jaar voor de bouwvak ken op de riikswerkolaatsen voor vakontwikkeling heeft er toe geleid, dat in 19*7 ongeveer 2*00 personen deze werJcnlaaNen hebben verlaten en in het bouwbedrijf ziin fa^n wer ken. Vo.or 1948 kan, mede in ver band met het toenemen van het aan tal werkolaatsen. on een gsoter aan tal worden eerek<md, Alle bouwwerken op het gebied van nijverheid, handel en verkeer, welke niet een belangrb'ke bijdrage leveren aan de economische uos'He van h'et land. worden afgewezen. Alle bouwwerken on het gebied van onfsoanning eveneens, behalve wan neer met zeer geringe kosten en ma teriaal verbruik een zeer gewenste ontsbanninosgelegenheid gerealiseerd kan worden. Tn^ke de herbouw van de kleine boerderijen ziin nlannen in bewer king voor de bouw van gewestelijke standaardtypen. Deze plannen verke- reii'ïfteen vergevorderd stadium. FINANCT'WT?TX1<1" PARTICULIERE WONINGBOUW. Dë minister van Wederopbouw, mr. dr. J. ih 't Veld heeft in een confe rentie met Brabaptse burgemeesters in Den Bosch verklaard, dat er bin nenkort een nieuwe regeling kan worden, verwacht voor de financie ring van particuliere woningbouw. DINSDAG. HILVERSUM II (415 M.) 7.00 Nieuws. ?.15 Gram.muziek. 8.00 Nieuws.'8.15 Pluk de dag. 9.00 Herhaling Lichtbanken. 10.15- Gram. muziek. 10.30 Schoolradio. 11.00 Wer ken v. Brahms. 11.30 Als de ziele, luistert. 12.03 Licht orgelspel. 12.33 Lunchconcert Orkest zondér. Naam. 13.00 Nieuws. 13.15 Vervolg- Lunch concert. 14.30 Onder ons.' 15.30 Parijs blijft Parijs. 16.30 Ziekenlof. 17.45 Ëlck wat wils. 18.20 Sportpraatje. 19.00 Nieuws. 19.15 Sylvester Trio. •20.05 De "gewone -man. 20.12 Paulus onder dé Joden, luisterspel. 23.00 Nieuws. 23.15 Avondconcert. HILVERSUM I (301 M.)/ 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnas tiek. 9.45 Arbeidsvitaminen. 10.30 Van vrouw tot vrouw. 11.00 Orgel muziek. 12.00 Lyra Trio. 12.43 Gerard van Krevelen. 13.00 Nieuws. 13.15 Muzikaal Lente-progr. 14.00 Met naald en schaar. 16.40 schoolbel. 17.00 Dat kun jij ook. 17.30 Onder de palmen. 17.45 Indonesische muziek. 13.00 'Nieuws. 18.30 Progr. Ned. Strijdkrachtep. 19.45 Niwinklanken. 20-00 Nieuws. 20.15 Bonte trein.. 21.30 Contact. 23.00 Nieuws. 23.15 Gram. muziek. EXTRAS-KINDERBIJSLAGEN? Naar wij vernemen hebben de ka tholieke vereniging van werkgevers, in de textielindustrie en de vereni ging van fabrikanten van wollen- stoffen besloten een extra-kinder bijslagregeling door te voeren. Ook zal de Nederlandse R.K. vereniging van sigarenfabrikanten een extra- kinderbijslagregeling in het leven roepen, welke voorziet in een weke lijkse uitkering aan arbeiders met drie of meer niet-verdienende kin deren. De toeslag varieert naar rato van het aantal kinderen van 1, tot 3,— per niet verdienend kind per week. Tezamen met de Neder landse R.K. tabaksbewerkersbond heeft de Ned. R.K. vereniging van sigarenfabrikanten aan het college van rijksbemiddelaars toestemming verzocht, een dergelijke regeling op 'kortp termijn in te kunnen voeren. lodra het college van rijksbemid delaars zijn goedkeuring aan deze regeling heeft gehecht, zal door de fabrikanten, die bij de Ned. R.K. vereniging van sigarenfabrikanten ziin aangesloten, onmiddellijk tot uitjtering van de verhoogde kinder bijslag worden overgegaan. 60-JARIGE K.A.B.-AFDELING TE AMSTERDAM. In een der zalen van Krasnapols- ky, daartoe feestelijk met bloemen en planten gesierd, zetelde Zaterdag middag het bestuur van de Amster damse plaatselijke afdeling van de Katholieke Arbeiders Beweging /.n de talloze gelukwensen in ontvangst te nemen die men haar kwam aan bieden bij gelegenheid van haar 60- jarig bestaan. Een grote rij van sprekers bracht uit naam v^n het landelijk hoofdbe stuur der K.A.B., de besturen, drr verschillende vakbonden, de propa- gandaclub," de Haarlems diocesane Bond, de Kajotters, het Katholiek onderwijzersgezelschap, de R.K. Ambtenarenorganisatie, de Amster damse R-K. Studentenvereniging, de Amsterdamse Bestuiirdersbond en vele andere organisaties de bewon dering en erkentelijkheid tot uiting voor wat de jubilerende K.A.B. Am sterdam in de afgelopen 60 jaqr heeft bereikt. De geestelijk adviseur van de Am; sterdamse afdeling, rector C. Klaver, besloot zijn felicitatie met de mede deling dat het Z.H. de Paus heeft behaagd de voorzitter van de feest- Tierende afdeling, de heer W. Stein- metz, te begiftigen met het erekruis „pro ecclesia, et pontifice". DE UITGEWEKEN TSJECHISCHE STUDENTEN. Van de zijde der Nederlandse re gering wordt er contact opgenoryen, zo lezen we, met naburige landen ten 'einde een billijke spreiding van de hulpbehoevende uitgeweken Tsjëchiscftè studenten over de ver schillende landen te bevorderen. - - Wij ■zijn'een arm land. Maar is "het nu zó nodig;- dat wij voor bedo^de uitgewekenen' elders een onder- komeri 'hvóeten zoeken? V A N VOORSTANDERS VAN DICTATUUR WORDEN GEWEERD UIT VOORMALIG VERZET De Nationale federatieve raad van het voormalig verzet in Nederjand heeft de onder zijn auspiciën staan de. verenigingen (afdelingen en dis tricten) ih overweging gegeven, haar statuten en reglementen, voor zover nodig, in dier voege te wijzi gen, dat geen leden worden toege laten of gehandhaafd, die „in welke vorm ook, j^psitieve voorstanders zijn van enigerlei dictatuur, hetzij van fascistische of zg. volksdemocratische of ander inslag." De raad motiveert dit advies als volgt: „Het voormalig verzet heeft zich tijdens de bezetting georganiseerd met het doel onze democratische volks vrij heden te herwinnen en vei lig te stellen. De basis, waarop het verzet na de oorlog staat, kan niet gedogen, dat, op welke wijze ook, deze nu worden aangerand. Evenals in .zijn oorsprong zal de raad ook nu de zenuw van het verzet* zijn tegen machtswellust en dictatuur en' in die geest blijven handelen. Ieder lid, dat op enigerlei, wijze deze doelstelling uit principe of door de daad aantast, dient te worden geweerd, wil het voor de organisatie niet in feite on mogelijk worden de door haar nage streefde doelstelling te verwezen lijken."' De raad geeft tenslotte haar ver enigingen het advies in de statuten en reglementen deze doelstellingen duidelijk te concretiseren. MARIE KOENEN KRIJGT DE BRAND-VAN GENTPRIJS. De Brand-Van Gentprijs, welke driejaarlijks door de R.K. Neder landse boekhandelaren- en uitgevers vereniging „Sint Jan" wordt uitge reikt, is thans voor de eerste maal toegekend aan de romanschrijfster Marie Koenen voor haar in 1947 ver schenen roman Wassend Graan. De jury, welke de prijs toekende, bestond uit: dr. J. van Heugten S.J., Piet Oomes en Bernard Verhoeven. Het tarief voor fietsenstallingen is met ingang yan 17 April '48 in het gehele land uniform geregeld .In een niet-overdekte stalling bedraagt dit per keer voor fiets of motorfiets ten hoogste 5 cent. In een overdekte stalling; per dag vjor een fiets 10 ct, voor een motorrijwiel beneden 125 cc f 0.15 en boven 125 cc f 0.20. Wordt hêt voertuig niet teruggehaald dan mag voor elke volgende dag resp. f 0.05, f 0.10, f 0.15 worden berekend Voor een maandabonnement be draagt het tarief resp. f 1.-, f 2.-, en f 3.-, voor een motorfiets met zij span f 6.-. In Amsterdam zijn deze maandtarieven iets hoger, namelijk f 1.25, f 2.50, f 4.- en f 7.50. Elke stallinghouder is thans ver plicht, indien dit wordt gevraagd, week- t>£ maandabonnementen af te geven. EEN EX-GEVANGENE EIST TWÉÉ TON VAN DE STAAT. De uit de bezettingstijd bekende centralè figuur en chef van de Noordelijke spionnagedienst, de heer C. Stolwijk bijgenaamd oom Cor te Bedum, die in 1946 zeven we ken in de Groninger strafgevange nis werd opgesloten, doch nadien onvoorwaardelijk buiten vervolging is gesteld, heeft bij de Groninger arrondissementsrechtbank een pro ces tegen de Staat aanhangig ge maakt, waarbij hij een schadever-, goeding van 200.000 eist. De heer'Stolwijk heeft zich tot de minister van Justitie gewend in een telegr5m, waarin hij o.m. zegt, de minister tot drie maal toe persoon lijk te hebben bezocht met het ver zoek een onderzoek te laten instel len naar de oorzaak van zij a gevan genneming. Ook de. minister-presi dent, dr. L. J. M. Beel, heeft, aldus de heer Stolwijk, de minister van Justitie tweemaal verzocht een on derzoek te gelasten, aan welk ver- zoek tot heden geen gevolg is ge geven. Als redenen voor zijn eis tot scha devergoeding ten bedrage van twee ton noemt de heerStolwijk'in zijn telegram: le. dat hij in 1946 zonder behoorlijk onderzoek en zonder ver hoor in de qel werd geworpen; 2e. dat zulks voor._hem en zijn gezin een vernietigende invloed heeft ge had en 3e dat hij hierdoor grote schulden heeft gemaakt. De "heer Stolwijk' werd bij êfchïijven var\ 16 September 1946 van" dé' prócureur- fiscaal- bij het Bijzónder Gerechtshof te Leeuwardefi,"mr- J. LVzènder. on voorwaardelijk. büiten vervolging' gesteld. 563 STAATSLOTERIJ; 5e KLASSE 13e lijst. f 50.000.7475 1.000.— 8066 9047 400.— 6259 9076 9592 10926 14946- 200.— 8^90 17546 108.5791 9101 10706 13477 14490 15152.1618' 16210 17226 17682 17846 DE MET SPITFIRE VERONGELUKTE NEDERLANDSE VLIEGER Over de vermoedelijke oorzaak van het vliegongeval verneemt het ANP het volgende: Luit Fabius was opgestegen in een spitfire en werd vergezeld door een ander vliegtuig. Toen men onge veer een half uur gevlogen had kwamen de vliegtuigen in een zeer dichte wolkenbank, die liep van 60 tot 4000 meter hoogte. Eerst tracht ten de beide vliegers boven de wol ken uit te komen. Toen dit niet ge lukte wilde men door lager te gaan vliegen beter zicht krijgen. Men wist echter op dat ogenblik niet, dat de wolken zo laag hingen. Toen luit. Fabius uit de wolkenbank was ge- rakf heeft hij waarschijnlijk geen kans meer geSien tijdig zijn toestel omhoog te trekken met het bekende noodlottige gevolg. De piloot uit het andere toestel is het nog net bij tijds gelukt weer- hoogte te krijgen. EEN GECOMPLICEERD AUTO ONGELUK WAARBIJ TWEE DODEN .Zaterdag' reed een vrachtauto van de firma Heybrock op de Beuken weg in de richting van het Beuken plein te Amsterdam .Plotseling stak een voetganger de rijweg over, doch weifelde toen hij de auto zag nade ren.- De autobestuurder week snel naar rechts uit en reed daarbij een daar- toevallig fietsende, ongeveer 35-jarige vrouw aan, die aanvanke lijk tussen trottoir en auto werd be kneld en even later onder de auto geraakte. Zij was nagenoeg op 'slag dood. De auto reed vervolgens het trottoir op, vernielde enige fietsen, een lantaarnpaal en een winkelruit. Het "ongeluk wilde, dat daar even eens een twaalfjarig jongetje .werd gegrepen. Het knaapje was ook op slag dood. De recherche van het bureau Lin- naeusstraat te Amsterdam roept de voetganger, waarvoor de autobe stuurder moest -uitwijken, op, zich ten spoedigste aan dit bureau te mel den; ONGELUK OP ONBEWAAKTE OVERWEG Óp de onbewaakte overweg aan de Spiegelnisserweg te Rotterdam is he denmorgen omstreeks half acht een met sla geladen vrachtauto, door een trein gegrepen. Hoewel de auto een éind- werd meegesleurd en groten deels vernield, werd geen der inzit tenden, twee mannen en- een elf jarig meisje die zich in de cabine/ bevonden, gedood. Niettemin moest de"! 29-jarige T. van der Ven uit' de Wóélwijkstraat met een hersenschud ding in het ziekenhuis Bergweg worden, opgenomen. De 27-jarige van Bou'terse uit de Wolstraat ver blijft nog in dat ziekenhuis tèr ob servatie. DE ARRESTATIE VAN HET HOOÉD DER UTRECHTSE P.R.A.C. Naar wij vernemen heeft' de op roep van de Zeister-politie om be kend te worden gemaakt met fèitën, die nog meer licht in de" corruptie^ za'ak yan h'et hóófd" deb. Utrechtse PRAC kunnen brertgéiï, 'véle aan giften tot 'resultaat gehad. Mén is druk doende deze. te schifteil eü er de belangrijkste gegevêns uit te ver zamelen. Het gearresteerde hoofd der PRA'C blijft hardnekkig .zwijgen. Ondanks het feit dat het aantal be wijzen tegen hem zich steeds ophoopt Van politiezijde deèide men ons mede dat degenen die nog inlichtingen omtrent deze aangelegenheid menen tè- kunnen verstrekken, zich kunnen wenden tot het hoofd der plaatselij ke politie. Deze informaties zullen vertrouwelijk worden behandeld. KADERVERGADERING K.A.B., AFD. LEIDEN DE PERSONEELSVERENIGINGEN vlucht genomen, dat er in de be Beweging ernstige bezorgdheid onts enigingen hun taak meenden te mo punt te bepalen, .belegde de Leidse Sociale Zondag, waarop Theo van genodigden aangaf, hoe de K.A.B. te De arbeider moet een persoonlijkheid zijft. De dag werd om half tien ingezet met een H. Mis, opgedragen dqor de leider der Credo Pugnoclub, pater Stringa, kruisheer, in de kapel van va Kath. H.B.S., waarna een ge meenschappelijk.ontbijt plaats vond, gevolgd doQr de rede van de heer van Steen, waarvoor eeri zeer groté belangstelling bestond. Naast het be stuur van de Leidse afdeling en de bestuursleden van de .vakverenigin gen uit Leiden en omgeving, noe men we o.a. rector Bernefeld, geest, adv., de heer L. Weber uit Delft, als afgevaardigde van het Districtsbe- stuur, de heer van der Ploeg, vqor- zitter van het gewest Leiden, de heer S. Menken, wethouder van So ciale Zaken, en voorts afgevaardig den van de R.K. Gemeenteraadsfrac tie, Kath. Leiden, de R.K. Werkge versvereniging, de Kath. Midden standsbond, de A.R.K.A., de Kath. Studentenvereniging ...St. Augusti- nus" en van het Francisca Romana- werk.v Na een inleidend wpord van de voorzitter, de heer van Oyen, ving de heer van Steen zijn rede aan met een principiële uiteenzetting rond om het probleem van de personeels verenigingen waarin hij er op wees hoe de K.A.B. altijd op de bres ge staan heeft voor de emancipatie der arbeiders, waarbij de zelfwerkzaam heid 'n grote rol speelt „De K.A.B., aldus de heer van Steen, zal moeten bliiven vechten, nu de eeuwigheids- gedachte wordt ontkend, de mense lijke persoonlijkheid terzijde wordt geschoven en de massa. op. de voor grond treedt. Die massavorming is de grootste kwaal, want: wat zou er gebeuren als morgen het communis me in Nederland z'n intrede deed? Zon dan ieder Kath. gezin een „egel stelling"' vormen, of ook als de grau we massa vandaag achter de ene vlag aanlopen en moreen hoera roe- nen voor een andere? Door die mas savorming wordt de persoonlijkheid eh het mdividuele denk°n uitgescha keld; dit is in het .Kraft durch Freude" in Duitsland vel bewezen. 12 „Nee heus Paps,, staat U toch even stil! Zo juist liep mijnheer Truffel nog met' U te praten en nu is ie weg, weg, weg.... be grijpt U het dan niet?" „Amby weg? Dan heèft-ie nog z'n ontslag genomen. Zo'n driedubbel overge kookte....' BINNENLAND. hebben de laatste jaren zo'n grote stuurskringen der Kath. Arbeiders tond over de wijze, waarop die ver eten zien. Om hierin een jiiist stand- afdeling van de K.A.B. gisteren een Steen voor het gehele kader en vele genover dit vraagstuk moet staan. De arbeider was een onderdéel van de fabtiek en kende geen gezins leven meer. De goddelijke waarde in de mens werd ontkend. Door de voortdurende industriali satie komt dit ook in Nederland voor; de arbeiderwordt afgestompt, terwijl het „genotskapitaal" klaar staat aan de poorten der -fabrieken om hem* op te vangen en door deze massale ontsüanning de menselijke geest nog meer te doden. Het probleem der vrije tijdspasse ring moet daarom anders aangepakt worden; de arbeider* moet hetzelf gaan doen. Nu ziin er Goddank fabrikanten, die zich verantwoor delijk voelen voor de arbeiders en die dit probleem'willen Omvangen in de personeelsverenigingen. Doch de ze zijn uiteraard neutraal en kun nen niet die cultuur bieden, welke de katholieken kunnen aanvaarden. Bovendien kweekt dit ook weer de kuddegeest, omdat alles toegestopt wordt, terwijl de grootste waarde' juist li^t in het feit dat men het zelf doet. Zo worden er fabrieksmensen gevormd, die geheel in de fabrieks-, sfeer leven, zelfs in hun ontspan ning. Als de -fabrieksooort eenmaal dichtgevallen is. moét de arbeider z'n eigen baas zijn, dan moét hij zichzelf kunnen zijn. 'de koning van ziin gezin. Deze gezinsged^chte kan alleen leven in een Christeliike feest. Dë fabriek moet er buiten bliiven en de zelfstandigheid van de en^-eijng resnprteren. Het parochiële amusementsleven, fldus snr., moet gebundeld woHen. Dan krijgt men or+snanning door immanninf. zonder j-°lke de eerste' niet mogelijk is en dan wordt het uitgaan een echte vreugde." Op deze gloedvolle inleiding volg de een interessant debat, waarin nog eens positief werd uitgesproken, dat de fabriek zich niet bemoeien moet met de vrije tijdsbesteding, omdat de arbeider de gehele dag in een neu- tralé omgeving leeft en daarom juist in zijn vrije tijd in een principieel milieu moet verkeren. Bovendien, werd van werknemers zijde ver klaard, heeft de K.A.B. een zodanig winterprogramma, dat er geen be hoefte is aan ontspanning door de fabriek. Prof. dr. J. v. d". Hoeve 70 jaar- De 53-jarige R. II. M. is te Am sterdam met zijn fiets onder een mi litaire vrachtwagen geraakt. Hij was onmiddellijk dood. De 22-jarige mejuffrouw S. te Zwolle ïs doodgeschoten vlak voor; haar kosthuis door een tot nu toe on bekende man. Het' gebeurde gister avond. De man is in de duisternis verdwenen. Op de jaarlijkse vergadering van de Nederlandse Boekverkopers hond te Arnhem is J. de Jonge uit Goes herkozen als bestuurslid. Voor de vacature Crevhtop werd L. J. E. Boucher te 's-Gravenha<?e gekozen. H.M. de Koningin heeft Zater dag in de Rotterdamse Schouwburg Shakespeare's „Veel leven om niets" bijgewoond, gegeven door het Rot terdams Toneel". Door kortsluiting op de boerde rij van een landbouwer nabü Ant- wérnen zijn 10 koeien geëlectrocü teerd doordat de stroom van een électrische lamp, waarvan de kabel ■versleten was, zich via de zinken dakgoot had meegedeeld aan dé ijze ren draagbalken, waaraan de.koeien door middel van kettingen waren vastgemaakt. BUITENLAND. Een vier-motorig Frans trans portvliegluig1 is met een bemanning van vier leden in de Spaanse bergen nabij Algeciras brandend neerge stort. Alle vier inzittenden zijn om het leven gekomen. Prinses Margret Rosé van Enge land en de jonge lord Derby zijn herhaaldelijk samen in het openbaar gezien. Dit Vbrmt de grond van ge ruchten omtrent een eventuele ver loving. AFP tekent aan, dat dit steeds het geval is als de prinses va ker met een persoon samen gezien wordt. lyiorgen zal prof. dr. J. van der Hoeve, hoogleraar in de oogheelkunde aan de rijksuniversiteit "alhier zijn zeventigste verjaardag herdenken, hetgeen onvermijdelijk impliceert het neerleggen van zijn ambt aan het ein de van het lopende cursusjaar. Prof van- der Hoeve werd te 'Sant poort geboren, bezocht de H.B.S. te Haarlem en. werd na een studie te Leiden op 22-jarige leeftijd tot arts bevorderd/Sedert 1900 was hij assis tent voor de oogheelkunde bij -prof. W. Koster Gzn. te Leiden. In Juni 1902 promoveerde hij te Bern. 18'Ju: ni 1913 werd prof. v. d Hoeve be noemd tot hoogleraar in de oogheel kunde aan de rijksuniversteit te Gro ningen en aan het aan het einde van 1918 werd hij in ditzelfde ambt te Leiden benoemd" Prof van der Hoeve, die vele uni versitaire en oogheelkundige klinie ken in het buitenland bezocht en in 1929 te Amsterdam het 13e internatio nale oogheelkundige congres presi deerde, verwierf zich in binnen- en buitenlaifd grote vermaardheid Tot z.ljn uitgebreide patiëntenkrihg be hoort o.m. koning Leopold van België. Hij schreef talrijke artikelen voor Duitse, Franse, Engelse en Ameri kaanse tijdschriften. Zijn verdiensten vonden in de loof» van de jaren officiële erkenning in binnen- en buitenland. Prof. v. d. Hoeve is o.m. Ridder in de Orde van de Ned. Leeuw, Commandeur in de Orde van Oranje Nassau, Officier in de Kroonorde van België, Comnwn- deur i.~d. Orde var. Leopold II en dra ger van het Croix de Merite van Hop: garije tweede klasse,. Voorts is Jiij ere-docfor in de rechten van de uni versiteit te Edinburgh en in de ge neeskunde te Heidqlberg, terwijl hij begiftigd werd met de Mackenzie- medal en de Doyne-medal. DOOR ANNY VAN PANHUYS 37) Dan voegde zij er aan toe en in haar stem klonk een intense vreugde; „Zeg, Jo, als Dirk kon vermoeden, dat wij de voorstelilng hebben bij gewoondToch jammer, dat hij het niet weet, want- er zijr. nog plaatsen in onze'loge onbezet." Josine knikte antwoordde: „Ja, het is jammer," maar inwendig dacht zij: „God dank, dat hij het niet weet."' Toch wist Dirk het reeds, dat zijn moeder en Josine aanwezig waren. Wel had hij de dames niet in hun lo ge gezien, maar de héér, die de echt genote van Maurits van Kempen by het binnenkomen van de schouw burg begroet en die Josine aan haar tante had voorgesteld, ging de com ponist vertellen, wie gekomen waren om. de eerste opvoering van zijn ope ra ht'i fè wonen. Beleefd voegde hij ér aan tóè: „Me dunkt, mijnheer Wil- lebrands dat u en maestro Marini wel niet naar hun oude plaatsen willen teruggaan. Wat dunkt u ervan om de vrije plaatsen in te nemen in de loge, waar zich uw moeder en me* vrouw van Kempen bevinden?" Marini liet Dirk niet aan het woord ma*r riep-lachend uit „Natuurlijk, de zoon behoort bij zijn moeder!" Te- sprek, dat hij ihet Dirk op zijn wan gelij k herinnerde hij zich het ge- deling door Amsterdam gevoèrd had. Ja, hij was erg benieuwd om de blonde'Josine te leren kennen. Een vari de bedienden kreeg op dracht, de heren naar de bewuste loge te geleiden.-^ Alle bedenkingenen ter zijde stel lend, volgde Dirk de man. Een koortsachtige opwinding eri een in nig gevoel van geluk, omdat hij Jo sine zou weerzien, welden in hem op. De deur werd geopend en de he ren traden binnen. Josine verbleekte, zelfs haar lip pen werdei^ wit. Mevrouw Wille- brands sprong op haar zoon om helzend, riep zy luid: „Mijn jongen mijn Dirk hartelijk gefeliciteerd!" Nu: werd .de Italiaanse Maestro voorgesteld en de heren namen plaats. Dirk_vertelde zijn ontmoe ting met Marini, dat hij met hem achter 'in de parterre had gezeten i uit vrees, dat zijn Opera in Holland niet zo zou worden -toegejuicht als in Parijs het geval was geweest. Ter wijl hij fluisterend 'sprak keek hij tersluiks naar Josine, die met neer-' geslagen ogen zat te luisteren^. Toen zijeindelijk opkeek, trof haar een blik' uit zijn ogen, die haar het bloed naar de wangen joeg. Die blik sprak van de oude liefde; maar tegelijk van nieuwe hoop.'Ja de hoop op een onverwacht geluk werd in haar opgewekt; het was alsof bon te vlinders voor haar in de zonne schijn dartelden. Zou zij de handen er naar mogen uitstrekken om ze te vangen zouden, die schone verwach tingen vervuld worden? Marini sloeg haar gade en glim lachte. Die twee'zouden elkaar* wel weer viaden, zij waren al reeds be zig een brug te bouwen, waarover zij, ondanks het gebeurdë, tot elkan der konden konden. Opeens werd het teken gegeven, dat de pauze ten einde was en de tweede opera zou beginnen. „Het laatste werk van Maurits van Kemper^," fluisterde de Ialiaan in zy'n gebroken Hollands. Nu 'wendde Josine zich af van de bljide hoop in haar binneyste. Neen, nu behoorde zy geheel ^an de nage dachtenis van haar overleden man en toen de ouverture werd ingezet, I had;zij het gevoel, alsof zijden mo nument ter zijner ere zou zien ont hullen en dat al die mensen geko- mëiT waren om hem te Jmkligen, bloemen kransen voor hem neer té- leggen. Nu mocht zij aan niets anders den ken/ Het was toch het laatste werk van: Maurits van Kempen. En zij was-zijn weduwe... Zware, donkere accoorden ver vulden de zaal daaruit sproot een warreling van chromatische loopjes, die. zenuwen en zinnen verbijsterden. Josine hief het hoofd op... Wat was dat? Waar had zij clie muziek ge hoord? Zij kende ze, of liever her kende ze... En toch, jiaar man had haar. geen enkele maat uit zyn ope ra'.voorgespeeld. Een siddering" liep over haar leden. Was.-dat.niet de ouverture.die Dirk haar had voorgespeeld?.De ouverture van zijn opera „De Overwinnaar? Maar Maurits van Kempen had die toch verbrand..'. Als verstard zat Josine in haar fauteuil en durfde niet naar Dirk omkijken. Een niet te dragen last drukte op haar ziel. Iedere noot scheen haar pijn te doen. Hóé*, was het mogelyk, dat Dirk Willóbrands de ouverture had ge schreven voor de laatste opera van haar* overleden man? Het gordijn werd vgeopënd en het spel begon. Josine meende, dat zij in een betovering gevangen waS, want de waarheid kon het niet zijn, wat haar ogen zagen wat haar oren boor den.. Dat was niet het werk van Mau rits van Kempen, dat daar op het to neel werd opgevoerd.Dat was niet „Verov.erd Land" Dat was „De Over winnaar" van Dirk Wilebrands, het eerste werk, dat hij componeerde en dat haar man verbrandde, omdat het nog onrijp was... Zacht en teder klonken enige ac coorden op de harp en begeleid door arpeggio's van de violen begon een lied. Eenvoudig aandoenlijk in zijn eenvoud. En Josine drukte in machte loze kwelling de handen ineen. Als- de heide bloeit, als de heide bloeit) Met bloempje^ fijn en teer, Als klokjes luiden tot geluk, Mijn lief dan keer ik weer! Zij had het willen uitgillen van ontzettende pijn... Alles scheen om haar heen te draaien, de zaal, het tq- neel, de mensentoch bleef zij rechtop zitten. Zij wilde geen op zien te weeg brengen. Neen om Gods wil'-niet! Als versteend zat zij daar....' Dan* meende zy een zwaar, hij gend ademen achter zich te horen. Dat moest Dirk zijn, die dezelfde kwellingen leed als zij. En in die duizelende verwarring trachtte 4 zij zich te verklaren, hoe het mogelyk was dat op het programma stond: Veroverd Land, van Maurits van Kempen. Na de eerste acte werd het toneel gordijn gesloten. Het applaus was overweldigend en mevrouw Wille- brands zei: „Dat is bijna even mooi als je „Margo". Daarbij knikte 2ij haar zoon toe. Nu wendde Josine zich om. Zij kon het niet meer uithouden, zij moest zijn gezicht zien... zij moest eenvoudig! Haar blik ontmoett^ de zyne Schrik, smart en een grote verwon dering spiegelden zich daarin af. Zwijgend keken die twee paar ogen elkander aan, honderden vragen wilden een antwoord vinden cn durfden zich toch hier niet uiten. (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 2