DAAZER'S
De overval op het Amsterdamse
bevolkingsregister
„Absoluut gebrek aan beschaving'
DOLLE
DADEN
ZATERDAG 10 APRIL 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Vier verdachten voor Bijzonder Hof
27 Maart 1943, een donkere nacht, negen onverschrokken Nederlanders,
waarvan een aantal gestoken in clan destien vervaardigde poütie-unifor-
raen, sloegen met veel bravour de Plantage Kerklaan te Amsterdam in,
overbluften twee politieagenten, die buiten het bevolkingsregister de
wacht hielden, met een op barse toongeuite korte order en droegen
op de binnenwacht bijeen te roepen, omdat het gebouw op verdachte in
dividuen zou moeten worden onderzocht. Toen de bewakers eenmaal bij
elkaar waren, staken ze gedwee, maar verrast, de handen omhoog op
het onverwachte bevel geen tegenstand te bieden. Zij werden geboeid.
Met leukoplast werden hun monden toegeplakt, waarna de negen illegale
werkers hen in de tuin legden. Enkele ogenblikken later was het kaar-
tenregister opgeblazen en stond het gebouw in brand. De- negen mannen
ontkwamen zonder een spoor achter te laten. Honderdduizenden Neder
landers slaakten een zucht van verlichting
Nog geen drie maanden later sloeg
de Sicherheitspoüzei toe. Een uitge
loofde beloning van f 10.00U.had
resultaat opgeleverd. Van twee kan
ten volkomen onafhankelijk van el
kaar, kwamen tips bij de S.D. binnen.
Alle overvallers en een tiental me
dewerkers werden gearresteerd. In
een Duits monsterproces regende het
doodvonnissen. Twee der hoofdleiders
waren Lager c.s. te glad af de
beeldhouwer Gerrit van der Veen en
jhr. Sandberg, directeur van het ste
delijk museum, ontsprongen de dans.
De zitting.
Een 62-jarige kleine magere man
met een* grijs snorretje, grijs haar en
eqn hoornen bril op de neus is de
eerste verdachte. Het is Mannus de
Roo, een expediteur, die tot 1919 po-
litie-agent was, maar „afgekeurd"
werd. Althans dat is zijn verklaring.
President F. W. van Schaeck Ma-
thon leest hem zijn strafregistpr voor:
zes maal veroordeeld, diefstal, heling,
mishandeling enz. en zegt het aanne
melijker te achten, dat de Roo wegens
zijn gedrag ontslagen is In de oorlog
is De Roo lid der N.S.B. geworden.
Dat is ongeveer het enige, dat hij zich
nog kan herinneren.
De president leest ten slotte een
brief van verdachte's hand voor, die
in de archieven der Sicherheitspoüzei.
in de Euterpestraat is teruggevonden
„Ik ben een goed speurder", zo
schrijft hij daarin en terwijl de ver
dachte verbleekt leest* de president
langzaam voor:
„Maakt u mijn naam niet bekend,
want ik heb nog wel eens meer in
lichtingen en kan mijn nieuws ge
makkelijker te weten komen, indien
men mij vertrouwt. Ik heb u nu ge
holpen bij het onderzoek i aar de da
ders van de overval op het bevol
kingsregister. Hoe zit het nu met die
10.000.—?"
Verdachte schudt wat moedeloos
met het hoofd en verweert zich dit
maal niet.
Mr. M. H. Gelinck, advicaat-fiscaal,
bewaart zijn requisitoir voor de mid
dag. Als alle vier verdachten zijn ver
hoord, dan zal hij in één requisitoir
tegen ieder der verdachten een straf
eisen.
De Roo wordt weggeleid en
de tweede verdachte neemt zijn
plaats in.
Tweede verdachte.
Deze tweede verdachte- is de 47-ja
rige confectie-fabrikant P. Th. Teu-
nissen. Hij was-een N.S.B.-er, die met
60 man personeel in zijn bedrijf voor
de Duitse weermacht uniformen re
pareerde. Hij beweert, dat zijn onder
geschikte, Andries van der Laak, (de
derde verdachte van deze zaak) en
kele dagen na de overval (waar
schijnlijk nog vóór Mannus de Roo
zijn verraad had gepleegd) aan colle
ga's op het atelier, maar ook aan hem,
grote verhalen over deze overval had
verteld. ,Van der Laak heeft mij
toen gevraagd of ik met hem mee
wilde gaan naar de S.D.", zo ver
klaart de verdachte.
Als getuige wordt dan van der
Laak binnengeleid, die precies het
tegenovergestelde beweert. Zijn baas
had pressie op hem uitgeoefend. Te
gen zijn zin, uit angst, zo erkent van
der Laak, heeft hij de Kriminal Se-
kretaer de naam Hoogsteder genoemd.
Hij kende J. Th. Hoogsteder (de 4e
en laatste verdachte) persoonlijk. De
ze Hoogsteder, huisknecht van de
kunstschilder W. J. C. Arondeus, was
door zijn baas volkomen ingelicht
over de plannen voor de overval.
Baas en knecht maakten beiden deel
uit van de ploeg van 9, die het be
volkingsregister binnen drang. Niet
alleeq tot zijn broer sprak de knecht
over zijn deel in de overval. Ook
Adries van der Laak vertelde hij ei
vol trots iets van. En van der Laak
kon er al evenmin zijn mond over
houden.
Uit een schriftelijke verklaring van
Günther Klein komt naar voren, dat
Teunissen ,f 6500.voor zijn verraad
was1 aangeboden, doch dat hij dit aan
Winterhulp zou hebben geschonken.
„Dat is even erg als had u het in uw
eigen zag gestoken", aldus verwerpt
de president dit laatste' verweer van
verdachte.
Klein had niets gegeven aan van
der Laak, „omdat hij die niet sympa
thiek vond". De andere verrader,
Mannus de Roo, had voor zijn verraad
ƒ2000.judasgeld ontvangen. Ver
dachte Teunissen ontkent ooit een
cent van de beloning te hebben ge
accepteerd. Evenmin geeft hij toe,
geld aan Winterhulp te hebben over
gemaakt.
Derde verdachte.
Om 1 uur werd het onderzoek te
gen Teunissen geschorst en nam de
36-jarige Andries van der Laak, die
volgens de verklaring niet pro-Duits
en nimmer lid van de N.S.B. is- ge
weest, plaats in de verdachtenbank.
Het bleek, dat deze verdachte Hoog
steder had leren kennen door een
zwager van verdachte, met wiens
vrouw Hoogsteder een verhouding
ihad. 1
De president noemde v. d. Laak
on verantwoordelijk loslippig, aanne
mende dat van kwade trouw geen
sprake was. „Waarom hebt u na uw
verraad Hoogsteder niet tijdig genoeg
gewaarschuwd, dat er gevaar dreig
de?" vroeg de president. „Ik' durfde
het niet".
„Maar u durfde hem wel verra
den?"
„Ik stond onder pressie van Teu
nissen".
„Maar bovendien bent u later te
ruggegaan naar de S.D. om te infor
meren, hoe het met de beloning
stond".
„Dat deed ik uit nieuwsgierigheid,
omdat ik hoorde, dat1 de beloning al
leen aan Teunissen was uitgekeerd".
Daarna schorste de president de
zitting tot des middags kwart voor
twee.
Vierde verdachte.
De laatste verdachte is een 35-ja
rige expeditieknecht, die als huis
knecht van Arondeus, aan de overval
deelnam. Het is J. Th. Hoogsteder,
verleden jaar op vrije voeten gesteld,
nadat hij 17 maanden geïnterneerd
was geweest. Uit het verhoor bleek,
dat hij het volledige vertrouwen van
de kunstschilder, in wiens dienst hij
was, genoot en dat hij deze bij diens
omvangrijke illegale arbeid uitsteken
de diensten heeft bewezen Hij haalde
de ammunitie en de lonten voor de
overval van een adres in 't Gooi,
sleepte met uniformen, benzine en
petroleum en weerde zich goed tij
dens de overval zelf
Door zijn verhouding met de vrouw
van v. d. Laak's zwager, leerde hij
deze van der Laak kennen. Reeds
voor 27 Maart had hij tegen deze man
op een bijzonder sensationele gebeur
tenis gezinspeeld zonder naar hij
verklaarde over het bevolkingsre
gister te spreken. Wat hij niet vertel
de was, dat de overvallers zouden
hebben afgesproken na de overval al
len de stad te verlaten op Hoogste
der zelf na. „Omdat ik geen geld had
om onder te duiken", zo zeide hij.
Hoogsteder zou dan gaan wonen op
de kamer van Arondeus in de Van
Breestraat 124. Hij werd echter in de
buurt van zijn eigen'huis in de Ja
cob van Lennepstraat gearresteerd,
als gevolg van het verraad, overge
bracht naar het gebouw van de Si
cherheitspoüzei, en, naar hij thans
verklaarde, 5 uur lang geboeid ver
hoord door Kriminal-sekretaer Gün
ther Klein. Tijdens dit verhoor noem
de hij de naam van Arondeus als een
der hoofddaders en noemde het adres
op de Breestraat, omdat Arondeus
toch ondergedoken was. Hij was er
echter van op de hoogte, dat Aron
deus zich in de Courbetstraat te Am
sterdam ophield en sloeg door „on
der bedreiging van een revolver".
Voorts noemde hij de voornamen van
15 andere bij de overval betrokken
ondergrondse strijders. In het per
ceel van de Breestraat trof de SJD.
een zakboekje aan, waarin enkele
adressen voorkwamen. Het staat niet
vast, inhoeverre dit laatste arresta
ties ten gevolge heeft gehad. Aron-
deur werd in de Courbetstraat gevan
gen genomen. Ook op hem werd een
zakboekje met namen en adressen
aangetroffen. Intussen stapelden de
aanwijzingen zich op. Hoogsteder
werd vrijgelaten op voorwaarde, dat
hij zich beschikbaar zou houden, het
geen hij prompt deed. Hij wees per
soonlijk adressen aan en met zijn
hulp rolde de S.D. tenslotte de hele
illegale groep op.
Pres: „De zwaarste straf, die u bij
mijn denken hebt gehad, is wel de
dag geweest toen u als getuige moest
optreden tijdens het Duitse proces,
dat tegen al uw vroegere illegale
medewerkers werd gevoerd. Hoe
durfde u al deze prachtige mensen
nog in de ogen te kijken, terwijl u
en zij wisten, dat ze daar tengevolge
van uw spraakzaamheid en uw ver
raad stonden?"
Verdachte: ..Ik was toch onder
pressie gezet. U hebt makkelijk pra
ten".
Pres.: „Ik verwacht helemaal niet,
die iedereen een held was. Maar u
had een heldenrol op u genomen toen
u aan de overval deelnam en die rol
hebt u wel heel gauw uit het oog
verloren.
Arondeus en anderen hebben na
hun arrestatie ondanks pressie hun
heldhaftig gedrag volgehouden en
nimmer namen genoemd".
Als getuige gehoord merkte ex-S.
D.-rechercheur J. Ros op, dat Hoog
steder in het geheel niet geboeid was
geweest, maar in tegendeel een siga
ret had gerookt. Hij had gepraat als
weinig anderen, zo zelfs, dat een
Duitser had gezegd-: hij biecht goed.
Niettemin stond ook Hoogsteger tij
dens het Duitse proces als verdachte
terecht. Terwijl bijna alle anderen
zich doodvonnissen of levenslang
hoorden opleggen, kreeg Hoogsteder
dank zij zijn medewerking 1 jaar.
„Dat viel nog tegen, zeker?" vroeg
mr. Gelinck, advocaat:fircaal.
Tegen hoofddader in het werd ver
raad werd de doodstraf geëist.
Een psychiatrisch rapport over ver
dachte uitgebracht vermeldt, dat hij
een impulsieve, egocentrische figuur
is, die de behoefte heeft om op te snij
den en neiging 'bezit boven zijn gees
telijke stand te leven. Intellectueel
staat hij op het niveau van een 10-
jarig kind. Van een geestelijke stoor
nis zijner geestvermogens is echter
geen sprake.
i Om 3.15 uur begon mr. Geünck zijn
requisitoir:
„Het is nu ruim 5 jaar geleden", zo
zeidë hij, „dat de il'egaüteit een
de grootste en meeste spectaculaire
stunts uithaalde: de aanslag op het
bevolkingsregister te Amsterdam, 0p
27 Maart 1943.
Deze overva
reid en voortreffelijk uitgevoerd, met
het resultaat, dat het bevolkingsre
gister in een chaos werd herschapen,
en vele duizenden Nederlanders uit
stel af afstel van tewerkstelling in
Duitsland kregen".
De advocaat-fiscaai achtte N.S.B.-
er Teunissen de hoofdschuldige. Hij
noemde hem een fanatieke pro-Duit
se figuur. Met zijn ondergeschikte van
der Laak is hij verantwoordelijk voor
de dood van 12 zeer verdienstelijke
Nederlanders, die door de Duitsers
werden gefusüleerd.
Mr. Gelinck vorderde tegen Teunis
sen de doodstraf.
Voor van der Laak achtte hij een
zware straf eveneens op zijn plaats.
Deze verdachte was echter politiek
betrouwbaar en alles wijst er op, dat
hij tot zijn daad is' gekomen onder
pressie van zijn baas Teunissen. Niet
temin heeft hij zich zeer lafhartig ge
dragen. Gezien de ernstige gevolgen
van het verraad eiste mr. Gelinck te
gen van der Laak 15 jaar gevangenis
straf.
Verdachte Mannus de Roo was het,
naar de mening van de advocaat-fis
caal, uitsluitend om een geldelijke
beloning te doen. De Roo heeft ernstig
verraad gepleegd, maar hij mag van
geluk spreken, dat Teunissen en van
der Lak hem voor waren. Het verraad
van de Roo heeft daardoor minder
ernstige gevolgen gehad. Tegen de
Roo eiste mr. Gelinck 12 jaar.
Wat Hoogsteder aangaat: „Déze
overigens verdienstelijke ondergronds
werker, heeft de consequenties van
zijn illegale arbeid bij de S.D. afge
kocht met gewoon, gemeen verraad.
Dat de Duitsers hem, ondanks zijn il
legaal werk hebben gespaard, spreekt
boekdelen". Óp Hoogsteder rust de
morele schuld van het feit, dat hij
teneinde het risico van zijn leven te
verkleinen, dat van zijn medestrij
ders in de waagschaal heeft gesteld.
Tegen Hoogsteder tenslotte eiste
mr. Gelinck 3 jaar gevangenisstraf.
De president bepaalde de uitspraak
op 23 April a.s.
Na het requisitoir hielden vier ver
dedigers hun pleidooien: mr. H. van
Rijgersma voor verdachte Teunissen,
mr. P. J. M. Ruysenaars voor van
der Laak, mr! A. E. Koefoed voor
Mannus de Roo en mr. H. Prior voor
Hoogsteder. Om half zes kregen de
verdachten het laatste woord en
werd de zitting gesloten. Uitspraak
volgt op 23 April a.s.
De schelpenvissers zijn hun werk
zaamheden weer begonnen nu het
weer iets beter is geworden. Hoe-
vele tonnen van die schelpjes zullen
in de loop der eeuwen reeds uit de
zee gewonnen zijn? De schelpen die
nen hoofdzakelijk als grondstof voor
de kalkindustrie.
Politierechter treedt op tegen studenten
WORDT ER MINDER BIER
GEDRONKEN?
Aan het jaarverslag van de N.V.
Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij
's-Gravenhage is het volgende ont
leend: Ondanks de ongekende gun
stige zomer heeft de bieromzet niet
het gunstige verloop gehad, dat op
grond daarvan verwacht kon worden.
Aan de vraag naar flessenbier kon,
gezien de uiterst geringe toewijzing
van flessen, niet worden voldaan. De
exploitatie van de hotels en café's der
vennootschap was niet onbevredi
gend. De export kon zich gestadig uit
breiden. Tegen het einde van het
boekjaar tekenden zich evenwel ver
schijnselen af, welke er op wijzen,
dat in het nieuwe "boekjaar een terug
slag verwacht mag worden. De direc
tie is dan ook betreffende de voor
uitzichten voor het nieuwe boekjaar
niet optimistisch gestemd. De
bedrijfswinst bedraagt 373.184
(341.805). Na de nodige afschrijvin
gen en reserveringen resteert een
,Een studentengrap kan een be
langrijke functie hebben in het maat
schappelijk, en ook wel in ons per
soonlijk leven. Het rechte spoor 't
„goede" spoor is niet altijd even
amusant en onderhoudend. Als jon
ge mensen dit rechte spoor even ver
laten, om op een geestige wijze uit
de band te springen, doet het ons
goed en zijn wij bereid veel te ver
geven. Wat echter hier gebeurd is
in botte dronkenschap was verre van
geestig en ik kan geen eikele ver-
goeilijking vinden voor de wijze,
waarop deze jonge mensen het rech
te spoor hebben" verlaten", aldus de
Amsterdamse politierechter mr. dr.
N. MuUer gistermiddag in de moti
vering van zijn sententie tegen een
12-tal Amsterdamse studenten, dat in
de nacht van 27 op 28 September van
het vorig jaar tijdens zijn verblijf in
hotel Spaander te Volendam zich
schuldig maakten aan huisvrede
breuk, vernieling en wederspannig-
heid tegen de politie. Mr. Muller ver
oordeelde de 12 studenten, die ter zit
ting verschenen waren, elk tot een
geldboete Van 100 of 25 dagen. Een
der studenten die zich tegen een
politie-beambte verzet had, werd ver
oordeeld tot een geldboete van ƒ200
of 50 dagen.
In de bewuste nacht hadden de stu
denten in hotel Spaander gedineerd
en veel gedronken. Toen him luid
ruchtigheid de overige gasten begon
te hinderen, gelastte de eigenaresse
van het hotel hen haar zaak te ver
laten. Zij hadden voor de nacht ka
mers in het hotel besproken en wei
gerden aan het bevel gevolg te ge
ven. "Toen zij de voorraad drank, die
zij naar het hotel hadden meegeno
men, hadden opgedronken, bestelden
zij bier, waarop de eigenaresse hen
opnieuw verzocht, zich te verwijde
ren. De studenten begaven zich
daarop naar boven, pakten een
brandslang beet en begonnen hier
mede in de gangen en de hotelka
mers te spuiten. Tijdens dit spuit
werk vernielden bij de electrische
leidingen van het hotel, lampen wer
den afgebroken, gordijnen en meubi
lair beschadigd. Een wachtmeester
van de politie, die in het hotel woont,
werd ter assistentie geroepen, doch
vermocht de orde niet te hersteüen.
Bij de uitoefening van zijn functie
ontstond tussen hem en een der stu
denten een handgemeen waarbij hij
enkele knopen van zijn tuniek ver
loor en de student met de gummi
knuppel tot de orde moestbrengen.
De mededeling van getuige Spaan
der, dat de studenten de aangerich
te schade nog niet hebben vergoed en
het diner, dat zij genuttigd hadden
niet hebben betaald, ontlokte de poli
tierechter de opmerking: „Dit werpt
wel een zeer onsympatheik licht op
de zaak".
De Officier van Justitie, jhr. mr.
A. Reigersman, zeide in zijn requisi
toir, „dat de ravage, die de studen
ten in het hotel hebben aangericht
niets heeft uit te staan met een stu
dentengrap, doch getuigen van een
verfoeilijk geesteüjke instelling, die
zelfs oud-studenten niet zullen kun
nen appreciëren" Naar zijn mening
„getuigd hun optreden in hotel
Spaander van een absoluut gebrek
aan beschaving".
Hij eiste tegen elk der verdachten
100 boete of 50 dagen hechtenis
Tegen de student, die de( wachtmees-
had aangevallen eiste hij twee
weken gevangenisstraf.
uitkering van 30 (onv.) per prefe
rent winstdelend aandeel toelaat.
HAAGSE RECHTBANK.
Knoeiende distributie-ambtenaar.
De ambtenaar bij de distributie-
dienst W. de K. uit Leiden heeft
zich voor de Haagse rechtbank te
verantwoorden gehad, omdat hij
geducht had geknoeid o.m. in staten
voor de Vereveningsbelasting, waar
door hij kans had gezien 35.000,
te verduisteren, waarvan ongeveer
15.000,terecht is gekomen. Te
gen hem werd een jaar gevangenis
straf geëist.
WONINGBOUW
LEIDSCH TRIBUNAAL
Vfiov het Leids Tribunaal kwam
Vrijdagmiddag opnieuw de zaak van
Johannes Wolter uit Leiden voor, die
enige tijd geleden werd verdaagd.
Ook nu waren er moeilijkheden te
overwinnen met de door de politieke
recherche uitgebrachte rapporten en
met de getuigenverklaringen, die al
le nogal duister waren en op vele
punten mank gingen aan feitelijke
bewijzen. Toch slaagde het Tribu
naal er in ditmaal een duidelijker
beeld van deze zaak te krijgen.
De N.S.B.'er Wolters was tijdens
de bezetting chef van de afd. Per
soonsbewijzen van het Centraal Be
volkingsregister in Den Haag. Hem
werd ten laste gelegd de vijand steun
te hebben verleend en het verzet af
breuk te hebben gedaan door gege
vens aan de S.D. door tê geven.
Zoals gezegd, de tegenverkla-
ringen konden deze tenlastelegging
niet voldoende bewijzen. Wel kwam
vast te staan, dat Wolters afgeweten
moet hebben van verschillende fal
sificaties, die met behulp van de
ambtenaren waren utgevoerd. En het
geval van de getuige Verkaart toonde
aan, dat Wolters' optreden soms zeer
dubieus kon zijn. Verkaart had aan
een falsificatie meegewerkt, een col
lega, de getuige Bouman, had Wol
ters daarvan op de hoogte gesteld en
Wolters heeft toen al het mogelijke
gedaan om Verkaart, die bijtijds on
derdook, te pakke.n te krijgen. De
brigadier Viëtor legde echter een
zeer gunstige verklaring voor be-
schuldgde af. Wolters heeft hem nim
mer een tip gegeven voor zijn arres
tatie, integendeel, Wolters zou al
zijn best hebben gedaan om sommige
arrestaties ongedaan te maken.
De raadsman, mr. Kynmell, had
een dergelijke zwakke bewijsvoering
a charge, vrij gemakkelijk spel. Hij
betoogde, dat het feit alleen, dat
Wolters chef geweest is van een
persoonsbewijzenafdeling" niet straf
baar kan zijn, daar de instelling van
het p.b. in overeensteming is met
Landoorlogreglement Spr. vroeg on
middellijke invrijheidsteüing van
zijn cliënt, die reeds drie jaar in de
tentie had doorgebracht. Na in raad
kamer te zijn geweest willigde het
Tribunaal dit verzoek in.
De overige zaken hadden weinig
om het lijf.
Er stond nog een zeer heldhaftige
W.A.-man terecht, Petrus Gerardus
Fles uit Leiden, die er een sport van
maakte reüetjes te ontketenen door
en in café's keet te schoppen met
en in café's weet te schoppen met
zijn kameraden. Het toppunt van zijn
roem behaalde hij wel toen hij uit
het tuintje van een Leidenaar aan
dn Schelpenkade oranjekleurige bloe
men rukte en deze in de Witte Sin
gel deponeerde. Voorts heeft deze
man zich nuttig gemaakt voor de
vijand door vrijwillig dienst te ne-*
men bij de O.T.
Zijn raadsman betoogde nog, dat de
man al lang voor de oorlog bekend
stond als een vechtersbaas en vroeg
hem een voorwaardelijke straf op te
leggen. Fles verklaarde ten slotte dat
hij tijdens zijn detentie tot betere ge-
De bouw van particuliere wonin
gen zal worden bevorderd. Hiervoor
kan een nieuwe financieringsrege-
ling spoedig worden verwacht. Dat
bleek uit de woorden van mr. dr.'J.
in 't Veld, minister van „Wederop
bouw" en volkshuisvesting, die hij
gisteren heeft gesproken in het pro
vinciehuis in Den Bosch. Daar had
hij eën bespreking met 78 burge
meesters uit Oost- en Midden-Bra
bant en de Langstraat.
De minister hoopte met het bouw
plan voor 1948 te bereiken, dat er
meer woningen worden gezet dan in
het voorafgaande jaar. Hij drong er
verder bij de gemeentebesturen op
aan, de bouw van montagewoningen
te bevorderen.
Tegen zogenaamde zwarte bouw
werken zal gestrenger worden op
getreden.
MINDER SINAASAPPELEN
BESCHIKBAAR.
Op 18 Maart jJ. heeft het Cen
traal Distributiekantoor de volgen
de zogenaamde voorinleveringsbon-
nen aangewezen:
Voor de groepen A, B en C No.
270 algemeen, recht gevende op de
aankoop van 500 gram sinaasappe
len; voor de groepen D en,E No. 770
algemeen, recht gevende op de aan
koop van 1000 gram sinaasappelen.
Tengevolge van onvoorziene om
standigheden zal op beide bonnen
slechts de helft van de oorspronke
lijk aangegeven hoeveelheden si
naasappelen kunnen worden betrok
ken. dus op de bon 270 algemeen
250 gram, op bon 770 algemeen 500
gram.
Hoewel de met Spanje afgesloten
contracten ruimschoots voorzagen
in de honorering van beide bonnen
en, zelfs ruimte lieten voor verdere
verstrekkingen van sinaasappelen,
had een onlangs ingetreden scherpe
prijsstijging van dit fruit in Spanje
tot gevolg, dat de bij de leveranties
betrokken exporteurs in dat land
naar hun mening niet in staat wa
ren hun verplichtingen verder na
te komen. Aanvankelijk mocht nog
worden aangenomen, dat een door
de Soaanse autoriteiten getroffen
tegemoetkomende regeling de ex
porteurs tot uitvoering van de aan
gegane contracten zou bewegen,
thans is echter de zekerheid verkre
gen, dat de Spaanse exporteurs hun
verdere contractuele verplichtingen
slechts voor een gering deel kunnen
nakomen.
HYPOTHEKEN
en voor alle andere zaken
op het gebied ran on
roerende goederen
louw-en Makelaarsbedrijf
v.d. Drift
Oude Vest 29 - Leiden
Telef. 20513
werd j.L Dinsdag de grote slag gesla
gen, waarbij samengewerkt werd met
de C.C.D. en de Rijkspolitie. Daarbij
werden twee auto's, die smokkelwaar
(gloeilampen) naar Duitsland ver
voerden, gevolgd. De auto's reden elk
naar een boerderij, resp. te Varsse-
veld en Aalten, waar onderhandelin
gen werden aangeknoopt, die door
enkele rechercheurs; verkleed als
landbouwer, werden aangehoord.
Toen wist men genoeg en de heren
liepen tegen de lamp.
Een onderzoek werd ingesteld,
waarbij bij de landbouwer B. te Vars-
seveld in een hooiberg werden aan
getroffen 4 kisten rijwielspaken to
taal 60.000 stuks, en 2000 gloeilam
pen. Bij de landbouwer E te Aalten
waren ondei het kaf in een schuur
verborgen kunstdarmen, 1000 elec.
strijkijzersstekkers, 250 rijwielkettin
gen, 400 kleermakersscharen, 3000
ijzerboren, 4 km. papieren darmen,
200 schakelaars, 5000 potloodslijpers,
alsmede levensmiddelen. De autobe
stuurders van van H. uit Doetinchem
en V. uit Apeldoorn werden ingere
kend, evenals zekere N. uit Doetin
chem, die als uitkijk fungeerde, en
het terrein verkende bij de trans
acties.
Zowêl ten huize van V. als ten hui
ze van van H. werd huiszoeking ver
richt, waarbij goederen, afkomstig
van vroegere smokkelpartijen wer
den aangetroffen. Het betrof hier zo
wel smokkel van als naar Duitsland.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat rantsoenbonrien
voor textiel, voorzien van de aan
duiding „D 81" in omloop zijn, wel
ke in plaats van een groene, een
blau^ve opdruk hebben.
Er wordt op gewezen, dat d«&c
rantsoenbonnen met blauwe opdruk
vals zijn.
EEN HEEL DORP OP T.B.C.
ONDERZOCHT.
Daar men na een T.B.C.-onder-
zoek verleden jaar geen duidelijke
ooi*zaak van een' abnormaal hoog
aantal besmettingen kon ontdekken,
besloot het gemeentebestuur van
Boekei over te gaan tot long-onder-
zoek van de gehele bevolking van
deze gemeente.
In samenwerking met de Volks
gezondheid te Breda en het consul
tatiebureau te Helmond, werd een
grootscheepse prdpaganda-actic be
gonnen om de inwoners van Boekcl
voor dit nlan te winnen.
Donderdag was het zo ver, dat
van alle schoolkinderen een rönt
genfoto werd gemaakt. De rest van
de bevolking zal in de komende
dagen volgen.
De ongeveer 4000 inwoners van de
gemeente zullen door de röntgeno-
logische dienst der Koninklijke
Landmacht binnen een week gefoto
grafeerd zijn.
DE LAATSTE GELE KOOL NAAR
TSJECHO SLOWAKIJE.
De onderhandelingen, die en ice
maanden geleden met Tsjeoho-Slo-
wakïj'e la/pats hadden, o. a, over dc
Itvering van Nederlandse ge'e kool
a;an genoemd land, leidden aanvan
kelijk niet tit definitieve resultaten.
Onlangs is hierin echter een ver
andering ongetreden. 0>p het in De
cember 1947 overeengekomen han
delsverdrag met Tsjech o - S1 o wak ij e
is tlhans een aanvullend verdrag tot
stand igiekomen, dat o. m. voorziet in
de levering van Nederlandse bewiaar-
kool en peen. In het kader van ge
noemd aanvullend verdrag zal Ne
derland maximaal 300 ton'geile kool,
300 ton peen, benevens 5000 ton con
sumptieaardappelen en eenzelfde
kwantnum pootaardappelen naar
Tsjecho-Slowakije kunnen .exporte
ren. Dit betekent een gunstig slot. in
zake de afzet van gele kool, welkle
afzet zdch in de afgelopen winter
SMOKKELCOMPLOT
"GESPOORD.
Door toevallige omstandigheden
trof de gemeentepolitie te Doetin
chem enige tijd geleden enkele hoe
veelheden rijwielonderdelen aan,
die waarschnijlijk van smokkelhan
del afkomstig waren. Hierdoor kwam
zij achter een smokkelcomplot, dati
reeds geruime tijd in deze streek zijn aanvankelijk zeer somber Het aam-
operatieterrein had. zien. De voorraad gele kool is hier-
Na een vrij langdurig onderzoek, mede tlhans zo goed als uitgeput.
De rechtbank heeft uitspraak ge
daan, en verdachte veroordeeld tot
winstsaldo van 54.000, welke een^ het dubbele van die eis: n.l. twee dachten was gekomen.
jaar gevangenisstraf met aftrek pre- Uitspraak van deze zaken over
ventief. veertien dagen.
11. „Ambrosius Truffel,
biste kerel, trouwe huur
ling na dit zaakje krij,g je
beslist opslag van me. Be
slist." „Ba" zegt Dolly.
,.Pa.... Amby is weg."
„Weg, Dol y? Goed. noteer
het maar. Moeten we door
geven aam z'n familie."
