De uitbouw van een
Christelijke samenleving
CHEVROLET en de
ECONOMIE
Een rondgang door „Schoolstad"
De dader van de overval bij
Duivendrecht gearresteerd
ALS DE
HEIDE BLOEIT
DINSDAG 30 MAART 1948
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 2
WAT DE K. V. P. WIL:
(Vervolg van het ontwerp-verkie-
zingsmanifest der K.V.P.)
i. 'internationaal.
1. Het verdedigen van West-
Europa tegen iedere aanval van bui
tenaf of van binnenuit; het uitbouwen
van Benelux op korte termijn tot
een Unie, met gemeenschappelijke
economische structuur en met ge
meenschappelijke organen voor wel
vaart en verdediging, waarin rede
lijke volksinvloed tot uiting komt.
Het met alle kracht medewerken aan
een doeltreffende organisatie der
Verenigde Naties en de met haar sa
menwerkende bijzondere lichamen.
II. IN HET RIJK IN ZIJN GEHEEL.
Het liquideren van alle koloniale
•verhoudingen; het leggen van hechte
staatkundige, economische en cultu
rele grondslagen voor een duurzame.
Nederlands-Indonesische Unie, onder
reëel koninklijk gezag, vrij en wel-,
varqnd in al haar delen, uitoefenend
het hoogste gezag op het haar toe
komende werkterrein.
DAAROM:
het verwezenlijken van een duur
zaam nieuw verband, zodat de prach
tige offers van onze jongens en alle
krachtsinspanning van onze gemeen
schap, in samenwerking met onze
Rijksgenoten overzee, niet gebracht
zijn op de altaren van koloniale en
inheemse'.overheersing, maar strek
en tot de zelfstandigheid en het
welzijn van de volkeren van het
Rijk.
III. IN NEDERLAND.
Het overwinnen van onze geeste
lijke en stoffelijke armoede door:
versterking van onze christelijke
beschaving;
opvoering van de productie;
rechtvaardige verdeling van de
producten-, die wij - gezamenlijk tot
siand brengen.
DAAROM:
1. Het bevorderen met alle midde
len van dó goede orde op zedelijk ge
bied:
vasthouden aan de grondslagen
van het gezinsleven;
tegengaan van lichtvaardige echt
scheidingen;
Radio
woensdag
HILVERSUM I. 301 meter.
7 00 Nieuws, 7.15 Ochtendgymnastiek,
7.30 Bach en Handel, 7.45 Een woord
voor de dag, 8.00 Nieiiws, 8.15 Gewij
de muziek, 8.30 Gr.platen, 9.00 Zie
kenbezoek. -9.30 Gr.platen, 10.30 Mor
gendienst, 11.00 Toop van Domburg,
11.30 Gr.platen, .12.00 Musette-orkest,
12.30 Weekoverzicht, 12.55 Het P.I.T.
F. spreekt, 13.00 Nieuws, 13.15 Man-
dolinata, 13.45 Metropole Orkest,
14.15 Duetten door Benjamino Gigli
en Maria Caniglia, 14.30 „Op Uw ver
zoek". orgel. 15.00 Koperkwartet, 15.15
- Vioolrecital, 15.45 Kleuterprogr.. 16.00
Postzegelverzamelaars. 16.15 Jeugd-
progr., 17.30 Maatschappelijk werk,
17.35 „De Apavia's", 18.00 Ned. Koren
en Korpsen, 18.30 Nèd. Strijdkr., 19.00
Nieuws en weeroverzicht, i9.15 Leger
des Heils, 19.30 Actueel geluid, 19.45
Eng. les voor gevorderden. 20.00
Nieuws, 20.15 Radio Philh. Orkest,
22.00 Debussy (VII), 22.30 Nieuws,
2245 Avondoverdenking, 23.00 Gr.pl.,
23.30 Serenade voor strijkorkest opus
22, Dvorak, 24.00 Sluiting.
HILVERSUM II, 415 meter.
7.00 Nieuws, 7.15 Gr.platen. 8.00
Nieuws, 8.18 Gr.platen, 8.50 Voor de
huisvrouw, 9.00 Gr.platen, 9.30 Water
standen, 9.35 Beethoven, 10.00 Mor
genwijding. 10.20 „Onze keuken",
10.30 Requiem Fauré. 11.05 Gr.platen,
12.00 Malando en zijn tango-rumba-
orkest, 12.30 Weerpraatje, 12.33 Ons
Platteland, 12.38 Orgel, 13.00 Nieuws,
13.15 Kalender, 13.20 „Vincentino",
13.50 Gr.platen, 14.15 Jeugdconcert,
15.00 Hoorspel, 15.20 Gratn.muziek,
15.30 „De roodborstjes 15.45 Voor
de zieken, 16.45 ,,'t Stond in de krant",
17.15 Gr.platen, 18.00 Nieuws, 18.20
Ensemble Jean Presto. -18.45 Gr.pla
ten, 19.30 Voor de jeugd, 19.40 Jeugd-
nieuws, 1945 Lezen in de Bijbel, 20.00
Nieuws, 20.15 Omroeporkest o. 1. v.
Willem Lohoff, 21.10 „Uit Neerlands
verleden", 22.00 The Ramblers, 2245
In de tuin der poëzie. 23.00 Nieuwe,
23.15 Bruce Lowe zingt, 23.30 Gr.pl.-
progr., 24.00 Sluiting.
bestrijden van de' euvelen bij uit
leenbibliotheken;
in acht nemen van de christelijke
zeden bij toerisme, zwem- en kam-
pcer-gelegenheden, het 'bevorderen
onder geheel het 'volk van de Neder
landse cultuur, gebaseerd op de
Christelijke beginselen.
2. Het. stelselmatig doorvoeren van
de gelijkstelling van bijzonder met
openbaar onderwijs en het uitbouwen
van het technisch- en nijverheids
onderwijs.
3. Het voeren van een krachtiger
en consequenter gezinspolitiek,, dan
tot nu toe geschiedde.
door:
kinderbijslag voor zelfstandigen;
verbetering van het beginsel van
progressie in de Kinderbijslagwet;
ruime steun aan de Gezinsver^or-
ging.
4. Het krachtig bevorderen van de
jeugavorming; het bieden van gele
genheid tot ontwikkeling en studie
voor alle beroepen, uitgaande van
gebleken geschiktheid ongeacht de
financiële omstandigheden der ouders
5. Hét herstellen en beschermen
der Volksgezondheid met name door
bevordering van het werk der Kruis
verenigingen en de verbetering der
wettelijke gezondheidsorganisatie.
6. Het regelen van de oorlogsscha
de, principieel uitgaande van inte
graal herstel van alles, vft geen luxe
#is en niet met afstel, maar alleen met
'uitstel van wat od dit ogenblik on
mogelijk te herstellen is.
7. Het met kracht vqortzetten van
de wederopbouw, met groter voor
rang voor de zwaarst getroffen ge
bieden en de volkswoningbouw.
Het vaststellen van een minimum
program, waardoor verdere achter
uitgang in de woningpositie tenminste
wordt voorkomen.
8. Het invoeren van de publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie eri
drastische inperking van de ambte
narij.
9. Het ter hand nemen van bezits
vorming (eigen woning of anders
zins) voor de massa van ons volk,
waardoor- het natuurlijke recht van
eigendom niet slechts voor betrekke
lijk weinigen, maar voor de massa
van het volk werkelijkheid wordt.
10. Het invoeren van medezeggen
schap in de onderneming, waardoor,
met behoud van de leiding van de
ondernemer, de arbeid niet meer on
der, maar naast het kapitaal komt te
staan.
11. Het verhogen van de welvaart
van het platteland en het vergroten
van de bodemproductie.
DAAROM:
een prijzenpolitiek, waardoor de
arbeid van boeren en tuinders be
hoorlijk beloond wordt;
een regeling van de overgang en
het gebruik van_ landbouwgronden,
opdat het kleine boeren- en tuinders-
bedrijf een economisch verantwoor
de grondslag krijgt.
12. Het doelmatig versterken van
de gezondheid van de middenstands-
bedrijven door:
bijzondere zorg in de organisatie-
politiek,
in de voorlichtings-politiek,
in de prijs-politiék,
in de belasting-politiek.
13. Het herzien van de sociale ver
zekering en uitbreiding daarvan tot
groepen van zelfstandigen.
14. Het voortdurend verzekeren
van het evenwicht in het loon- en
prijspeil;
bevordering van industrialisatie en
export, vooral door stimulering van
het particulier initiatief.
15. Het voeren van een financiëie-
en belastingpolitiek, die ernstig re
kening houdt met:
de verschillen in draagkracht tui
sen de burgers;
de rechten van het grote gezin;
de draagkracht van het bedrijfsle
ven in al zijn. geledingenxen van de
volksgemeenschap in haar geheel.
HET COMMUNISTISCH GEVAAR.
Het is geen toeval, dat het de af
gevaardigden der Katholieke Volks
partij in de Eerste en Tw'eede Ka
mer zijn geweest, die de, bestrijding
van het Communisme het eerst aan
de orde hebben gesteld.
WANT:
voor de bestrijding van het Commu
nisme is noodzakelijk:,
een vast beginsel,
een sterke overtuiging,
een vooruitstrevend program,
èn politieke macht.
DEZE VIER VOORWAARDEN ZIJN
AANWEZIG, EN TESAMEN MEER'
DAN WAAR OOK. IN DE KATHO
LIEKE' VOLKSPARTIJ.
DAAROM:
is de Katholieke Volkspartij niet de
enige, maar wel de^ krachtigsle poli
tieke tegenstander van het Commu
nisme.
Üit weten de Communisten.
Dit weten ook, gelukkig, de' Ka
tholieken.
De candidaten van de Katho
lieke Volkspartij onderschrijven
dit verkiezingsmanifest en-zullen
met al hun krachten werken aan
de verwezenlijking der gestelde
programpuntèn.
DAAROM doet de
KATHOLIEKE VOLKSPARTIJ
een klemmend beroep op alle
kiezers voor ecri Christelijke
Maatschappij.
VOOR:
vrijheid
vrede
WELVAART.
Een auto. welke weinig benzine 'ver
bruikt, maar schatten kost aan on
derhoud, bezorgt de eigenaar dure
kilometers en veel ergernis. Een in
alle opzichten economische wagen is
CHEVROLET 4-deurs-Sedan 4965.—
een stoel met tienduizend
gulden.
Dezer dagen vervoerde een woning
inrichting te Eindhoven een paar
fauteuils van een klant uit Limburg.
Bij de werkplaats merkte een loop
jongen bij het afladen, dat er een tipje
papier onder uit een der stoelen stak.
Toen men de onderkant lossneed,
bleek het een couvert te zijn, met het
opschrift: Inhoud 10.000 gulden, dat
werkelijk -dit bedra'g aan bankbiljet
ten bevatte. Een nader onderzoek van
het ingewand van de fauteuil bracht
nog.een klokje en andere voorwerpen
te voorschijn.
..Dé klant in Limburg had de som,
die hij ter betaling aan een firma
moest opzenden, op onverklaarbare
wijze verloren.
„Onder Willem I, de eerste ko
ning van het Koninkrijk der Ne
derlanden, begon voor ons land de
onafhankelijkheid. De geest van het
Rationalisme echter leefde onver-
1 minderd voort. Z. H. de Paus en
de geestelijkheid protesteerden,
maar niets hielp. Toen begon de
schoolstrijd en ook in het parle
ment luidde de noodklok, waaraan
onverbrekelijk verbonden is de
naam van de blinde pionnier Joa-
chimle Sage ten Broek. De onte
vredenheid der Katholieken nam
steeds toe, maar gelukkig vonden
zij in koning Willem II, een vorst
met het mannelijk karakter, iemand
met ruimere oovattinaen. Hij be
noemde in 1840 een Bevredigings
commissie. Hier moet de naam ge
noemd worden van mer. Zwijsen, de
man met het vorstelijk karakter. In
1842 werd het verslag der Bevredi-
gixigs-commissie gepubliceerd, doch
de wenseji der katholieken waren
niet bevredigd. Intussèn kroop het
bloed, waar Het niet gaan kon en
verrezen overal onderwijs-congre-
gaties, veelal onder het mom van
leken-verenigingen, enz. De vrij-
heidsgedachte woii steeds meer
veld en, onder hwloed van grote
stromingen van het Europees den
ken, kwam in het historische jaar
1848 een nieuwe grondwet tot stond
naar ontwerp van de hoogleraar
Thorbecke. .Hierin werd de zoveel
omstreden vrijheid van onderwiis
gewaarborgd, want artikel 194
luidde: het geven van onderwijs'is
vrij! Y
Het eerste deel. de vrijheid, was
bereikt; doch toen begon de strijd
om de gelijkheid, want de school
wet van 1378 was pen brute aanslag
op dé bijzondere scholen, die geen
subsidie kregen, waardoor de vrij
heid 'n fictie werd. Dr. Schaepman
nam in 1878 de toegeworpen hand
schoen op en. als eerste priester .in
de Tweede Kamer, bracht hij het
parlement met zijn fors geluid in
stomme verb.azing. Na een jaren
lange, hevige strijd werd eindelijk
de overwinning behaald, toen op.30'
Juni 1920 het ontwerp nieuwe on
derwijswet met 75 tegen 3 stemmen
werd aangpnomen De gerst van Le
Sage ten Broek. mgr. Zwiisen en
dr. Schaepman had gezegevierd!
Deze geschiedenis, een typisch
voorbeeld van de Katholieke Emanci
patie, wordt suggestief met platen,
foto's, boeken.,opschriften en tekenin
gen voorgesteld in hef eerste gedeel
te van de grote tentoonstelling
„Schoolstad", welke bi; gelegenheid
van het honderdjarige katholieke on
derwiis. Zaterdagmorgen in de Hout-
rusthallen te 's Gravenhage werd ge
opend.
Het verdere gedeelte van deze enor
me expositie herinnert niet meer aan
die strijd, doch toont de resultaten,
welke in die eeuw bereikt zijn. En
dat is' ontzaggelijk veel. want de
enorme waarde, die de Kerk aan het
katholiek onderwijs hecht, als een ba
sis voor een christelijke maatschap
pij, is niet groter dan het élan, waar
mede katholiek Nederland de na lan
ge strijd verworven rechten heeft be
nut.
Wij zullen niet trachten U een over
zicht te geven van alles, wat wij er
gistermiddag tijdens een rondwande
ling gezien hebben; \yij zouden hier
in te kort schieten, want dat laat zich
niet in woorden uitdrukken, dat moet
men gaan zien! En wij hebben reeds
vóór de opening onze lezers medege
deeld, wat er* te zien zou zijn.
Wij noemen daarom nog slechte de
volledig ingerichte keukens der huis
houdscholen, de werkplaatsen der
ambachtscholen, de modern ingerich
te fröbelklassen en de talrijke werk
stukken, uit 11e takker. van onder-
wijs, als even zovele bewijzen van de
prachtige resultaten, die op onze
tholjeke scholen bereikt worden.
Een bijzondere vermelding verdient
het onderwijs aan invaliden, want ook
over hen he.eft het katholieke onder
wijs zich ontfermd, om het gemis, dat
zij hebben, zoveel mogelijk te ver
goeden. Zo zagen wi' een peuter, die
nauwelijks boyen de tafei uitkeek, het
Braille-schrift ontcijferen eh min
stens even vlot als door ondere kin
deren van zijn leeftijd, klonk het: Jan
loopt naar de stad en koopt een bosje
bloemen voor zijn moeder.
Een welkome afwisseling bieden de
vele stands met prachtip uitgevoerde
schoolbehoeften en expositied van
uitgevers.
En als men na de strijd en het re
sultaat gezien te hebben, aan het ein
de gekomen is, komt vanzelf de vraag
oprijzen: hoevelen genieten hiervan?
Hét antwoord wordt gegeven op een
groot bord, waarop de balans is weer
gegeven: 820.000 personen genieten
katholiek onderwijs! Het zal dit enor
me aantal zijn, dat ds. Zandt bedoel
de, toen hij enige dagen geleden in
Leiden spi'ak over: „Het dreigende
Roomse gevaar" en als waarschu
wend voorbeeld aanhaalde dat mo
menteel /heer dan 50% van de school,
gaande jeugd in Nederland. Katho
liek is!
ïïlo'uj.en:
Alsof er niets gebeurd
de uit de dóód verrezen Heiland
.blijft 40 dagen branden, tol de dag,
dat Christus van de aarde opsteeg ten
hemel, nagestaard door de apostelen.
In die tussen-liggende 40 dagen
verscheen Christus herhaaldelijk nu
hier dan daar aan zijn getrouwen.
Enige van die verschijningen zijn in
'de evangelie-verhalen opgetekend;
andere kennen wij slechts door de
melding, die Pqulus ervan maakt: een
verschijning aan Jacobus ón een aan
500 leerlingen.
Men heeft van ongejovige zijde ge
tracht de, historisch volkomen ge-,
waarborgde, verschijningen van
Christus na zijn dood te verklaren
als zinsbegoochelingen van de aposte
len. Dat zou natuurlijk heel goed mo
gelijk kunnen zijn, als de apostelen
niet zelf we willen niet zeggen óók
tot de ongelovige zijde hadden be
hoord maar in ieder geval toch
zeer argwanend en critisch waren ge
bleken. Zij gedroegen zifti geenszins
als gehallucineerden, maar eerder als
(wat zij ook waren) bar-nuchtere
ambachtslui. Na met de uit .de dood
verrezen Christus gegeten, gedronken
en gepraat en Hem zelfs betast .te
hebben, .aarzelden zij niet echter lan
ger en lieten, na'een moeilijk leven
van reizen en gevangenschap, zich
moedig martelen en doden voor hun
overtuiging.
BOVENDIEN WORDEN ER IN DE
VERHALEN over de gedragingen
van Christus na zijn verrijzenis en
kele bizonderheden vermeld, die, om
dat zij zo ongelofelijk zijn, de geloof
waardigheid ervan slechts bevestigen.
Eén zo'n bizonderheid geeft het evan
gelie van morgen.
Men zou zich kunnen indenkerij dat
de Christus „Licht van Licht, God vdh
.God" zich aan de Wereld na zijn ver
rijzenis zou openbaren in de onuit
sprekelijke glorie van donder en.
aardbevingen, vlammend vuur en
bliksemflitsen zoals Hij verscheen
op de Sinaï en zoals Hij eens zal ver
schijnen op de wolken des hemels
„vol macht en^majesteit" maar wij
zouden met geen .mogelijkheid kun-
bedenken, de Goddelijke Overwin
naar van de dood te zullen aantreffen,
in de vroege morgen, aan de oever
van een meer, terwijl Hij rustig bezig1
is een vuurtje aan te leggen en er vij
en brood op aan 't bakken is.
Deze gebeurtenis beschreven ir
het evangelie van St. Jan -— gaat de
perken van iedere menselijke fanta
sie verre te buiten. Enige van de
apostelen waren 's nachts aan het vis
sen geweest op het meer en kwamen,
nog steeds de lege netten (want zij
hadden weer een keer niets gevan
gen!) door het water slepend, in de
buurt waar de gegeselde, gekruisigde,
doorstoken en begraven Zoon van
God op hen zat te wachten haast een
vuurtje.
Het dreigement met een roestige toneelrevolver
ÏÏN DE NACHT van Zaterdag op Zondag heeft de Amsterdamse Rijks-
politie in samenwerking met de collega's uit Ouderkerk aan de Amstel
de 28-jarige P. uit Amstelveen aangehouden, die er van wordt ver
dacht,, tien dagen geleden onder bedreiging met een revolver bij Dui-
.vendrecht een fabrikant uit Leidschendam van zijn auto te hebben- be
roofd.
De verdachte, die een volledige
bekentenis heeft afgelegd, verliet
Zaterdagavond bij sluitingstijd een
café op- het Rembrandtsplein te Am
sterdam en liep récht in de armen
van de agenten.
P. blijkt een mysterieuze figuur te
zijn, die met recht een „gentleman-
boef?; kan worden genoemd en die
over een even grote dosis bravour
als fantasie beschikt. Hij heeft zijn
arrestatie in hoofdzaak te wijten aan
zijn in het oog lopende, dure kle
ding. die hem het uiterlijk verleende
van een gesoigneerd buitenlander.
Deze kledij vergemakkelijkte het
de van zijn auto beroofde fabrikant,
alsmede d'e concierge," die de dader
op de Herengracht uit de Mercury
zag stappen, aan de rijkspolitie een
signalement te verstrekken, dat ver
bluffend nauwkeurig- is geweest.
Deze man. die de eigenaar van een
hoedenzok in de hoofdstad is, leidde
een dubbel leven. Voor zijn buren en
zakenrelaties was hij ogenschijnlijk
de solieae.bsndelsman, fnaar'bij vele
figuren uit de Amsterdamse onder
wereld gold hij als een der hunnen.
Het viel. de recherche niet moeilijk
Zaterdagavond na te gaan, óp welke
wijze en waar hij de avonct door
bracht.
De sleuteltjes van de geroofde Mer-
cUry had hij bij de arrestatie nog in
zijn bezit. Voorts is het zwarte papie
ren masker in beslag genomen, waar
van hij zich tijdens de overval had
bediend, dat in .een winkel voor feest
artikelen was gekocht.
Het vuurwapen, dat eveneens is
opgespoord, blijkt van een kennis van
P. afkomstig te zijn, die toneelspeler
van beroep is. Onder een of ander
voorwendsel heeft de overvaller de
ze nietsvermoedende artist bewogen
hem dit looeelwapen in brujkleen af
te staan.
Het is een oude. met roest bedekte
revolver, waarvoor de fabrikant uit
Leidschendam niet op de vlucht had
behoeven te gaan, indien hij slechts
had geweten, dat er geen schot m,eer-
mee kan worden gelost.
Alsof er' niets was gebeurd:
Toch moet het zó zijn geweest,
dat alleen met de ogen des geloofs,
dus: voorgelicht door de genade,
Christus te herkennen was. De leer
lingen te Emmaus zoals men giste
ren heeft gehoord kwamen pas op
het laatste moment tot de ontdekking,
wie met' hen- was opgewandeld. Op
deze ochtend was iets dergelijks met
de apostelen het gfeval.
Toen Hij vanaf de oever hen toe
sprak, zou men verwachten, dat de
klank van die stem alleen hen al in
verrukking zou brengen.
Neen. Eerst nadat zij, op aanraden
van de Man op de oever hun net nog
eens hadden uitgeworpen en het niet
meer konden ophalen, zo vol was het
met spartelend vis, riep Johannes aan
Petrus toe: „Het is de Heer!". Waar
op Petrus zijn kleren aantrok, in het-
water sproilg en naar de oever
waadde.
.I^OMT ONTBIJTEN" nodigde
Christus uit, toen ook de ande
ren de schuit aan land hadden getrok
ken. En men schaarde zich om het
vuur en ontbeet kennelijk ont
hutst. Aan het slot van dit landelijke
maal in de koele ochtend, werd
Simon de Steenrots (d.i. Petrus-) ver
heven tot eerste Paus, terwijl hem,
mèt de waardigheid, tegelijkertijd
werd aangezegd, dat óók hij gekrui
sigd zou worden.
Daarna is Christus met zijn eerste
plaatsbekleder die nog een uur te
voren ijverig aan het vissen was
weggewandeld voor een gesprek on
der vier ogen. Waarheen staat niet
vermeld; evenmin wat er bespro
ken is.
In de geest zien we de lege vissers
boot op de kant gesleept, hqt zeil ge
streken.
""etrus was „mensen-visser" gewor
den paus. Op zijn stuur ma nsstoel
is nu de twaalde Pius gezeten. Ter
wijl het schip der Kerk in vliegend
stormweer ónder een lood-grijze lucht
van onheils-verwachting "de wereld
zee bevaart, vergeet de biddende
stuurman niet die prille, blijde lente
morgen, waarop Christus te zamen
wandelde met de eerste paus, die naar
Rome reisde om er te lijdén. „Onder
<^e tiaar is nog plaats voor de door
nenkroon." (von Ruville).
het lied van bernadette.
Na het succés van de film, ge
maakt naar het bekende werk „Het
Lied van Bernadette" van cle-inmid
dels overleden Joodse schrijver
Franz Werfel, is het thema van de
verschijning in de Grot van Mana-
bielle ook tot een toneelstuk ver
werkt.
Gisteren kwam het gezelschap van
Pierre Balledux, het Zuid-Neder-
lands. Toneel, er mee in de Leidse
Schouwburg, met Dorien- van Oven
als Bernadette Söubirous.
Het spreekt haast vanzelf, dat, als
men het werk van Franz Werfèl
volgen wil. men het spel in 'talloze
tafrelen rhoet verknippen; een euvel
dat nu eenmaa^ vrijwel onvermijde
lijk verbonden is aan het pasklaar
maken van een roman aan het to
neel. Maar dan blijft er nauwelijks
„toneel" over; dan wordt' het een
kijkspel en door de talrijke de
corwisselingen. een langdradig kijk
spel met een praatje. Aan dit ge
vaar is de toneelbewerking van Jean
'en Walter Kerr niet ontsnant, zodat
het gezelschap van Pierre Balledux
heel wat moeite had om de gang er
in te houden.
De geschiedenis behoeven wij on
ze lezers niet nreer te vertellen. Wij
maken de geschiedenis der verschij
ningen te Lourdes mee vanaf het-
begin en wij zien de tegenkanting
van alle zijden, het voorzichtige
scepticisme van de kerkelijke over
heid in den beginne en de felle te
genwerking van de burgerliike over
heid, die in de verlichte. 19e eeuw
geen wondermogelijkhei^ erkennen
wilde. Maar onweerstaanbaar zette
de kracht der Maria-devotie door,
tot aan de volledige zegepraal. Ber
nadette zelf trad in h^t klooster en
stierf daar als een heil'ge.
De vertolking van de lang niet
gemakkelijke rol van Bernadette
was bij" Dorien van Oven in goede
handen; zij gaf een gave en zuiver
aangevoelde meisjesfiguur, vol een
voud en overgave aan het Wonder,
dat rondom haar geschiedde. Pierre
Balledux was de deken van Lour
des, een rol. die hem goed lag. De
talrijke andere personages gaven
zich zo goed als dat bij het fr?g-.
mentarische spel mogelijk was. De
scènes in de grot zelf waren zeer
gelukkig opgelost.
DOOR ANNY VAN PANHUYS
26)
Josine's handen konden het hem
schenken. Zij, Max-go Girarchn, bezat
die macht niet.
Reeds de volgende dag ging Dirk
aankloppen bij Boussac en hem ver
zoeken van zijn contract te worden
ontslagen.
Moe keken de oude- ogen naar de
jongeman, die sedert die paar da
gen op zijn krachtige gelaatstrekken
een uitdrukkking van triomferende
zelfbewustheid droeg-.
„Jammer genoeg kan ik u niet hier
vasthouden, monsieur. Wat zou het
mij baten als ik u aan uw contract
wilde binden? Dat zou dwang zijn
en daaruit kan niets goeds voortko
men." Hij reikte Dirk zijn hand toe
en hernam: „Ik zal mijn best doen,
o spoedig mogelijk een plaatsver-
anger vöor u te vinden. Daarna
mt u vertrekken.'-
Tijn innigste dank, monsieur
Dirk had niet gedacht, dat
het zo eenvoudig zou zijn en bijna
gevoelde hij een soort teleurstelling,
dat de directeur volstrekt geen po
gingen aanwendde om hem nog eni
gen tijd voor zijn theater te behou
den.
De oude man scheen die gedachten
te raden. „Wees er niet boos om.
monsieur. Waarlijk, het valt mij hard
uw verzoek in te willigen. Ik zou
mezelf als een slecht mens beschou
wen, als ik mij tegenover u zou be
roepen op mijn goed recht en mij
weerbarstig zou tonen. Een talent
als het uwe monsieux\ mag men niet
hinderen aoor kleinzielige bezwaren
Ik zou het niet op mijn geweten
willenr hebben, dat er later kon ge
zegd wox-den: „Die oude Boussac
hield hem vast en wilde hem belet
ten, op te stijgen naar cfe hoogten,
waarheen zulk een talent hem voer
de."
Driftig schudde de oude heer zijn
hoofd, zodat de witte baard op en
neer golfde. „Neen, zoiets mag men
de oude Boussac niet ten laste leg
gen, dat zou de grijze kerel kren
ken."
Hij stond op en liep enige xnalen
driftig door het vertrek. Dan bleef
hij voor Dirk staan en legde zijn
geaderde hand met een bijna vader
lijk gebaar op diens schouder.
„Met een vodje papiex\ al is d«xt
ondertekend, houdt Etienne Bous
sac niemand vast en belemmert hem
voort te gaan op zijn loopbaan."
Peinzend rustte zijn blik op het
knappe jonge gezicht. „Ik ben toch
in het vak en weet, dat voor iemand
die eén werk als „Max-go" geschre
ven heeft, Bon Plaisir slechts een
doox-gangstation kan zijn."
'Een droef lachje zweefde even op
de lippen van de oude man en op
eens leek hij krachteloos en afge
leefd. Dirk voelde de druk op- zijn
schouder sterker, als wilde de direc
teur zich' aan hem vastklemmen.
„Gelukkige jeugd, voor wi'e er nog
zulke stations zijn, maar die daarna
de voet op veroverd land zetten. Ja,
voor elk echt talent wenkt er in de
jeugd zulk een te veroveren land.
Eens heb ik ook gedacht, 'n ontdek
ker in het rijk der Toonkunst te
worden. Ook ik heb gemeend, dat
Bon Plaisir maar een doorgangsta
tion was. Maar het is een doodopen-
de slop gewordenEen doodlopen
de slop!" Hij zette zich weer voor
zijn lessenaar en ging voort: „Ja,
monsieur toen ik jong was en gelfs
later, toen ik het niet meer was,
maar nog meende het te zijn,.toen
heb ik muziek gecomponeerd, 't-ene
stuk na het andere, zelfs een paar
opera's, maar niemand stelde er
enig belang in. Ik stond avond aan
avond aan de dii-igentenlessenaar
van Bon Plaisir, tobde mij 's morgens
af met ijdele en brutale acteurs en
actrices en loerde vol verlangen
paar de Grand Operaen zo ja
renlang Maar mijn talent was niet
groot genoeg, het willen was er wel,
maar niet de macht.De toenma
lige directeur van Bon Plaisir nam
mij aan als compagnon. Ik bezat een
klein kapitaaltje en langzamerhand
groeide mijn belangstelling in 't
voorstad-theatertje. Vrouw en kin
deren moesten tdch leven en Parijs
is niet goedkoop. Het beetje talent,
dat ik bezat, verstikte, omdat het
gëen voedsel kreeg, omdat piet het
geringste succes mij ten deel viel.
Daardoor bleef ik waar ik was, bleef
heel mijn leven in het doodlopend
slop... omdat mijn talent niet groot
genoeg was om mij de voet te doen
zétten op veroverd land... Lange
tijd reeds heb ik niet meer aan dat
alles gedacht... Maar, komaan, ik
'wil u niet langer vervelen met die
oude geschiedenis, monsieur."'
„Monsieur Boussac, ik luistér met
de gx-ootste belangstelling," zei Dirk,
hoewél hij zat te popelen om heep
te gaan en Margo te vertellen, dat de
directeur zijn verzoek had ingewil
ligd, dat hij vrfj was.
Eexx toegevend lachje kwam op
het oude gezicht. „Wat een verstan
dig man, die de beleefdheid uit
vond," zei hij. „Neen, ik wil u niet
lastig vallen met het thema der
egoisten: IK. Ik zet er een dikke
punt achter, wij, oude lieden moe
ten on?<e wederwaardigheden voor
ons houden."
Buiten stond Margo Dirk op te
wachten,^zij verlangde èr naar, het
resultaat van het onderhoud te ver
nemen.
Te voren reeds gaf. zijn vx*olijk op
gewekt gezicht, toen hen uit het
kantoor van de directeur kwam, aqt-
woord op haar vraag". Oprecht ver
heugde zij zich, dat de oude man
zich zo tegemoetkomend had ge
toond. Hoe vreselijk haar de gedach
te aan het afscheid ook was, toch
erkende zij ten volle de noodzake
lijkheid van zijn heengaan.
Dirk begon dadelijk allerlei toe
komstplannen te vormen. Hij had
het over de opvoering van zijn opera
in Amsterdam en telkens kwam hij
daarop texnxg. Het tegenwoordig^
waarin hij zich bevond, scheen voor
hem in een nevel te verdwijnen.
Veertien dagen later nam Dirk af
scheid van zijn directeur. De oude
musicus hield lang de hand van zijn
medewerker vast.
„I'k wens u alle goeds toe mon
sieur. Bon Plaisir zal u wel missen,
want uw opvolger kan u nauwelijks
geheel vervangen. Zoveel heb ik al
gemerkt."
Er was een dirigent van een thea
ter in de provincie aangenomen om
Dir-k's plaats in te nemen. Een ka
pelmeester, zoals er honderden de
dirigeerstok zwaaien.
Na een korte pauze ging de oude
man voox-t: „Ik kan u niet zeggen,
hoezeer het mij spijt u te zien ver-
trkken, maar toch verheug ik mij,
omdat u tenminste een tijd lang
hier gebleven zijt en onze kleine
schouwburg tot nieuw leven hebt op
gewekt. Ik hoop, dat 'dit nog een
poos moge aanhouden. Wat u betreft,
ik ben overtuigd, dat u uw weg wel
zult vinden. Denk soms nog eens aan
mij, jongeman, aan mij, die met be
langstelling zal nagaan, hoe uw
loopbaan zich verder zal ontwikke
len. Het doet mij toch plezier, dat
uw opgang eniger mate ónder rnijn
ogen is begonnen. Me dukt, ik zal
nog wel eens reden hebben om er
trots op te zijn, dat. Dirk Willebrands
onder.mijn directie orkestleider is
geweest in Bon Plaisix* En nu.,
vaarwel beste vriend!"
(Wox-dt vervolgd).
