S)e Federatie van alle WeSt-Eüropese landen Nederlands Volksherstel draagt zijn werk over Chili neemt Papanek's aanklacht over SED.verspreidde smaadpamfletten Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. WILMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN i WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" ZATERDAG 13 MAART 1948 39ste JAARGANG West-Europese Unie nóg niet voldoende? Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm« en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 DE LES DER HISTORIE OOSTENRIJK is bang. Het is ang stig voor hetgeen het boven het hoofd hangt. Stromen vluchtelingen proberen vanuit Tsjecho-Slowakije over de Oostenrijkse grens te ontsnappen en aan velen lukt het ook. Zij vertellen wat er gebeurd is en nog gebeurt in dit buurland. Zij vertellen van de geraffineerde wijze, waarop de com munisten het heft in handen hebben gekregen en hoe zij van hun macht gebruik hebben gemaakt om alles en allen gelijk te schakelen. Een mee dogenloze zuivering wordt doorge voerd door de actie-comité's en hoe grondig de schrik er in zitj is nog de zer dagen gebleken, toen Gottwald zijn nieuwe regering aan het gezui verde parlement voorstelde en ver trouwen vroeg voor zijn regerings program. Alle afgevaardigden staken gehoorzaam hun handje omhoog en er was er niet één, die het waagde tegen te stemmen of zich zelfs maar van stemming durfde onthouden. Wie denkt hier niet aan de brave Rijksdag te Berlijn, die niets anders te doen had dan de arm op te hef fen en een paar minuten lang ,fSieg Heil" te schreeuwen? Bovendien heeft de tragische dood van de minister van buitenlandse za- kfen Jan Masaryk een schril licht geworpen op de ware toestand in Praag. Jan Masaryk was reeds vóór de re volutie van Februari minister van buitenlandse zaken en had zich bij geen partijen aangesloten. Als zoon van de grote Masaryk, de bevrijder van Ts j echo- Slo wakij e en de vuri ge en volhardende strijder voor de onafhankelijkheid van zijn land, vormde hij met Benesj de schakel met het verleden. Hij was echter niet alleen de zoon van zijn vader, hij was meer; zelf was hij ook een strij der voor de vrijheid, die bulten zijn vaderland gestreden had tegen ••de onderdrukking van het Hitler-re- giem. En door zijn naam èn door zijn eigen activiteit was hij even als Benesj een symbool van de vrijheid van Tsjecho-Slowakije. Dat ?o'n man bleef zitten in het kabinet van Gottwald was voor velen een raadsel. Waarom bleef hij minister? Wij weten het niet, evenmin als wij iets weten van d£ omstandigheden, waaronder Benesj "^ls president zijn sanctie gaf aan het Gottwald-regiem. Dat Benesj het niet uit innerlijke overtuiging deed, weten wij nu wel al zou dat alleen maar blijken uit het stilzwijgen, dat nu rond zijn per soon en verblijf hangt. Men beweert, dat Masaryk is aangebleven op aan dringen van Benesj in de ij dele hoop, althans iets te kunnen redden of een dwarskijker t? hebben in de top-lei- ding. Wij weten echter uit het voor beeld van Duitsland, waar in de eer ste jaren van het Hitler-regiem ook z.g. burger-ministers zitting hadden ir. het kabinet, dat zij eenvoudig ge bruikt werden als camouflage, om de buitenwereld te doen geloven, dat het zo erg niet was, want „anders zou den deze mannen niet blijven zitten". Masaryk heeft zich desondanks toch laten verleiden; hij heeft zijn fout ingezien en daaruit de conclu sie getrokken, die hem onvermij de-' lijk leek. DE PARALLEL met de Nazi-me-, thoden wordt hoe langer hoe dui delijker, als wij lezen, hoe de com munisten thans proberen om de dooft van Masaryk zó voor 'te stellen,' dat er voor hen nog politieke munt uit te slaan is. Joseph Goebbels kon het hun niet verbeterd hebben, als zij nu bewe ren, dat de Westerse democraten de morele moordenaars van Masaryk zijn geweest. Dezen zouden hem n.1. verweten hebben, dat hij met de com munisten heulde en de gevoelige mi nister van buitenlandse zaken zou zich dat zó aangetrokken hebben, dat hij uit wanhoop de dood gezocht heeft. Hij was de chef van het corps c|jplomatique en rrioest het aanzien, dat de ene gezant na de ander, de ene consul na de ander hem de. rug toekeerde en heenging. Dat hem dit iets zei, is onbetwistbaar, maar mert moet wel brutaal zijn; om dit aan te voeren als een aanklacht tegen het Westen. Neen, de parallel met de Nazi methoden is zó duidelijk, dat ae Oos tenrijkers, die er het dichtste bij zit ten, zich niet op hun gemak gevoe len. Zij hebben juist gisteren het feit kunnen herdenken, dat zij voor tien jaren door de Hitler-troepen on der de voet werden gelopen. Ook toen werd het voorgesteld, alsof de Oostenrijkers zelf deze annexatie wel gewild zoudep hebben. Ook toen was het volgens Goebbels een „inter ne Duitse aangelegenheid", waarmee de buitenwereld .niets te maken had. Ook toen dacht de buitenwereld, dat Hitier nu wel „bevredigd" zou zijn en van verdere agressieve plannen zou afzien. Maar al spoedig heeft de- mensheid ervaren, dat Hitier niet be vredigd was, en na de oorlog heeft zij - kunnen vaststellen, dat de Oos tenrijkers de „Anschluss" helemaal niet gewild hebben. Wanneer zpl de wereld nu de waarheid te weten ko- meh van hetgeen zich in Praag heeft afgespeeld en klemmende vraag! wanneer zal de wereld ervaren, dat het bolsjewisme geen halt maakt aan de grenzen van Tsjecho-Slowa kije? Er zijn gelukkig vele tekenen, die Ter ere van de onvergetelijke pre sident Roosevelt wordt er op het Grosvenorplein te Londen in tegen woordigheid van mevrouw Roosevelt op «12 April a.s. een standbeeld ont huld, hetwelk gebeeldhouwd is door Sir William Reid Dick. Een gezicht op het Grosvenorplein waar het komt te staan. er op wijzen, dat de mensen einde lijk wakker worden en zich niet lan ger goedsmoeds laten overdonderen. Te Brussel is het Vijflandenpact tot de vorming van een West-Europese Unie gereed gekomen. De vijf landen Engeland, Frankrijk, Nederland, België en Luxemburg hebben zich ten slotte gevonden en zullen een sterk bloc vormen tegen de dreiging uit het Oosten. Tsj echo.-Slo wakij e heeft de door slag gegeven, anders waren de be sprekingen waarschijnlijk niet zó vlot verlopen. Maar men moge zich we) realiseren, dat alles aankomt op de uitwerking en de toepassing. Onder de. dïuk van de oorlogsnoodzaak zijn er wel meer pacten gesloten en af spraken gemaakt, die niet werden na gekomen toen het gevaar voorbij was. Laten wij de lessen der historie niet vergeten. IVRIE EN ZEVENTIG LEDEN van het Britse Lagerhuis hebben een re solutie ingediend, waarin zijn aandringen op de stichting van een eco nomische, sociale en militaire laad voor West-Europa. De raad zou de bevoegdheid moeten hebben om de politieke lijn van zijn leden op die drie gebieden te èoördineren. Voorts zou de raad de t^ak. krijgen om de handel en de financiële betrekkingen tussen de lederi-staten te stabili seren. Een voorstel in Brits Lagerhuis De 73 ondertekenaars behoren tot vijf verschillende partijen. Winston Churchill bevindt zich niet onder hen hoewel hij steeds^ heeft gepleit voor de „Verenigde Staten van Europa" maar hy heeft, beloofd, dat hij in het parlement zal probe- 'ren, een debat van een gehele dag te wijden aan de resolutie. De resolutie houdt een pleidooi voor een „uitzonderingspolitiek om de. onmiddellijke effectieve samen werking van de West-Europese lan den te verzekeren" en voor een poli- tiek-lange-termijn, die moet leiden den tot de oprichting van een federa tief Europa. De uitzonderingspolitiek zou in houden, dat onmiddellijk een West- Europese raad in het leven geroepen wordt, waarin vertegenwoordigers van de zestien landen, die deelne men" aan het Europese herstelplan, en van West-Duitsland zitting zou den hebben. De raad zou zich bezig houden met het schetsen in grote lij nen van de gezamelijke actie. labourparlementslid over masaryk. Eric Fletcher, een Brits Labour- parlementslid, dat onlangs uit Praag is teruggekeerd, heeft in een brief aan de „Times" verklaard, 'dat Ma saryk enige dagen vóór zijn dood „op zijn besluit zelfmoord te plegen heeft gezinspeeld". „Masaryk voelde, dat dit de enige mogelijke stap voor hem was' om te tonen; dat het nieuwe regime wars is van alle idealen betreffende Tsje- choslowaakse vrijheid "en onafhan kelijkheid, die hij altijd had ge koesterd", aldus Fletcher. Fletcher verklaarde, dathij in Tsjechoslo wakij e in alle klassen van de maatschappij personen had ge vonden, die worden teneergedrukt door de angst en onzekerheid. ZÜ vrezen ontslag, gpbrek, deportatie voor werk in de mijnen of op het land en zij vrezen bemoeiingen met hun gezinsleven. Fletcher was van mening, dat Benesj geen gelegenheid krijgt om zijn groot gezag aan te wenden door het volk toe tespre ken. „Doch ook al was hij daartoe vrij", aldus Fletcher, „geloof ik niet dat Hij dit zou doen, daar hij door ooenlijk stelling te kiezen tegen het nieuwè reegime het land aan gevaar van burgeroorlog zou blootstellen." 8,1 m laatste openbare vergade ring met de west. Naar het A.N.P. verneemt zal op Donderdag a.s. wederom een open bare vergadering van de conferentie NederlandSurinameCurasao wor den gehouden. De vergadering vangt aan 10.15 uur. Het ligt in de bedoe ling, dat op dezè vergadering het tweede centralé rapport wordt be sproken. En voorts, dat aan de ver gadering een aantal resoluties zal worden voorgelegd, welke door de redactie-commissie zijn opgesteld. Deze openbare vergadering zal te vens het einde vormen van de con ferentie, zodat de gedelegeerden uit de West in de gelegenheid worden gesteld het Paasfeest thuis te "vieren. Ned. verliezen in Indië De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen in de afgelo pen week de navolgende verlie zen zijn gerapporteerd: Koninklijke landmacht: Sold. Ie kl. L. de Jager, afkom stig uit Scheveningen, gesneu veld 5 Maart. Korp. G. van Soest, afkomstig pit Stellendam, gesneuveld 5 Maart. Sold. J. B. Temmink, afkom stig uit Raalte, gesneuveld 2 Maart. Sold. A. B. Verheij, afkomstig uit Sliedrecht, gesneuveld 7 Mrt. Koninklijke Marine: Kok le kl. W. de Groot, af komstig uit 'Den Helder. Over leden t.g.v. oorlogsverwonding 10 Maart. de wegvoering van kinderen uit noord-griekenland. De Atheense balie, aldus het Grieks telegraaf agentschap, heeft een uitvoerig firotestschrijven ge richt aan Truman, Marshall, Attlee, Bevin, Churchill, Schuman, Bidault, Smuts en vele regeringen en instel lingen, naar aanleiding van het weg voeren van kinderen door de gue rilla's. De aartsbisschop van Athene heeft geprotesteerd bij de Ver. Na-; ties, de Wereldraad van Kerken te Genève en de Balkan-commissie. Volgens de inlichtingen der re gering willen de guerilla's 30.000 kin deren naar Roemenië brengen, 20.000 naar Bulgarije, 20.000 naar Joego slavië en 10.000 naar Albanië. Waar schijnlijk zouden ook Polen, Honga rije eh Tsjecho-Slowakije kinderen opnemen. Te Utrecht heeft oni^er voorzitter schap van H. K. H'. Prinses Juliana de slotvergadering plaats 'gehad van de Stichting Nederlands Volksherstel. Overzicht tijdens de vergadering. Verdeling van Palestina onuitvoerbaar De antwoorden van de Commissie voor Palestina op 10 door de Veilig heidsraad gestelde vragen, zijn he den gepubliceerd. De commissie achi het niet mogelijk de verdeling met vreedzame middelen uit te voeren, „zolang de huidige sterke Arabische tegenstand tegen verdeling blijft be staan". De commissie verklaart zich niet in staat uitvoerbare wijzigingen hetzij in het plan zelf hetzij in de procedure voor te stellen, die een ba sis zouden kunnen vormen voor over eenstemming tussen de inwoners van Palstina. Na de-explosie in het gebouw van het Joods bureau, waar bij 13 Joden werden gedood en bijAa 90 gewond, zijn zowel Joden als Arabieren er 'toe overgegaan de vorzorgsmaatrege- len v.oor de veiligheid in hun secto ren te verscherpen. Een woordvoerder van het Joods bureau maakte gisteren bekend, dat alle auto'», zelfs die van het corps diplomatique, die de Joodse stadswij ken willen binnerijden, aan een zeer grondig onderzoek zullen worden onderworpen, als schaapjes in, ééN hok. In de Rdemeense hoofdstad heeft het corps van Universiteits-professo- ren, „gezuiverd en versterkt door toe voeging van"progressieve elementen" zich in een commum'stische gemeen schap verenigd. „Opdat de dienaars van de volkse cultuur zich uitsluitend hun studie zouden kunnen wij den" heeft een regeringsbevel hen, met hun gezinnen, een gemeen schappelijke woning toegewezen, het „Universitaire Huis", dat beheerd wordt door een comrnun'stische func tionaris. De professoren zullen aldus gevrijwaard worden van „onzuivere contacten met de bourgeois-wereld", en bovendien verplicht zijn bijzon dere cursussen te volgen in di mate rialistische dialectiek. Dank zij een nieuwe vinding hoopt de Britse admiraliteit in staat te zijn tot zinken gebrachte onderzeeboten te lichten. Volgens het nieuwe sys teem wordt een projectiel afgeschoten op de romp van de gezonken onder zeeboot, die op de bodem var de Oceaan ligt, aan welk projectiel een buisleiding bevestigd is, die dan door het gemaakte gat heen in de romp wordt getrokken. Door de buisleiding perst men lucht naar binnen, waar door het water, via een aandere ope ning, naar buiten gedrongen kan wor den zodat de onderzeeboot' omhoog zal gaan rijzen. Men heeft er nog de aandacht op gevestigd, dat dit systeem niet bruik baar is voor het binnenbrengen van lucht ten behoeve van de bemanning var een eventueel in nood verkeren de onderzeeboot, daar de door het proctiel te maken opening in de scheepswand daarvoor te klein is. Met een door H.K.H. Prinses Ju liana gepresideerde grote samen komst in de Utrechtse schouwburg welke door de minister-president en vele andere autoriteiten werd bijge woond, kwam hét einde van een or ganisatie, die, naar de woorden van haar koninklijke voorzitter, „on danks alle tekortkomingen, waard is herdacht te worden." De secretaris-generaal van Volks herstel, mej. mr. M. Tjeenk Willink, die aan het einde der samenkomst van minister Drees mocht vernemen, dat H.M. de Koningin haar had be noemd tot officier in de Orde van Oranje Nassau, vatte de betekenis van Volksherstel als volgt samen: „Om te beginnen was er de ideële waarde -van de daadwerkelijke sa menwerking van vrijwel alle organi saties op het gebied van de maat- schappelijke hulpverlening, wier ge lederen nog versterkt werden door nieuwe vrijwillige medewerkers uit alle groepen der bevolking. Daarbij kwam nog het psychologisch belang, dat de dadendrang van vele illegale werkers, die na de bevrijding ineen? geen uitweg meer had, op positieve v/yze afgeleid kon worden in prac- tisch werk." Inclusief de sigaretten-opbrengst van ƒ3.850.000, bedroeg het totale inkomen, dat Volkshérstel in het ge hele land uit particuliere middelen verkreeg circa 26.000.000. Hiervan werd ruim 19.000.000 ontvangen door de provinciale en plaatselijke afdelingen, die echter ook nog hier en daar eigen „potjes" bezaten. De eigen geldmiddelen van het landelijk bureau bedroegen in het totaal ƒ7.000.000, waarvan '1.309.000 uit het National Fund te Londen. Van bet departement van Sociale Zaken werd een subsidie ontvangen van 4.702.000. De regeringscommissaris van de stichting, mr. E. E. Menten, die reeds tijdens de bezetting een belangrijk De sigaretten blijven De sigaretenactie heeft Volks herstel tot nu toe rond vier mil- lioen gulden opgeleverd. Hier van werd drie jnillioen gulden besteed ten behoeve van met de oqrlog vérband hoedende hulp- verleningsdoeleinden. Het res terende bedrag, alsmede de nog steeds binnenkomende gelden, zullen gedeeltelijk Worden be stemd voor subsidieverleningen, welke thans nog bij de raad van, beheer in behandeling zijn. Deze heeft intussen besloten om ƒ500.000 te stortenxin een nieuw op te richten Nationaal Fonds voor maatschappelijk werk. De verkoop van Volksherstel- sigaretten zal ook na de eindda tum van de liquidatie van „Volksherstel", 1 Mei a.s., wor den voortgezet ten bate van dit nieuwe fonds, dat zi£h ten doel stelt het maatschappelijk werk in Nederland'te bevorderen door het verlenen van financiële steun aan verenigingen, stichtin gen en apdere instellingen, die zich op mt terrein bewegen. aandeel heeft gehad aan de voorbe reiding van Volksherstel, heeft op deze slotsamenkomst over haar rqoeilijk^ en dikwijls verwarde wor dingsgeschiedenis gesproken. Mejuf frouw, mr. H. Tjeenk Willink stond vervolgens in den brede stil bij het werk, door Volksherstel verricht. De minister van Sociale Zaken prees het prachtige werk van Volks herstel. H.K.H. Prinses Juliana beant woordde de sprekers. f HILI HEEFT BËSLOTEN „de recente gebeurtenissen in Tsjecho-Slo- wakije" voor de Veiligheidsraad te brengen, aldus de Chileense pre sident, Gabriel Gonzalez. Hij deelde mee, dat hij de Chileense afgevaar digden bij de V.N. had opgedragen de aanklacht van de Tsjechoslowaak- se dr. Jan Papanek tot de hunne te maken. Zij moesten het geval voor de Veiligheidsraad brengen, hetgeen inmiddels gebeurd is. Papaneks klacht had het secretariaat der V.N. voor procedure-moeilijkheden gesteld. Tsjecho-Slowakije voor berichtgeving aan banden. de Veiligheidsraad Videla bracht in herinnering, dat Chili de betrekkingen met Tsjecho- Slowakije verbroken, heeft, welke daad ,{niet gericht is geweest tegen het Tsjechoslo waakse volk, dat thans onderdrukt en gemarteld wordt door een tyrannieke, onverzoenlijke min derheid, maar tegen een regiem, dat zijn eigen graf graaft." De Veiligheidsraad zal het Chileen se voorstel om de kwestie Tsjecho- Slowakije te bespreken, Woensdag a.s. behandelen, aldus wordt officieel medegedeeld. Laatste eer aan Masaryk Twee honderdduizend m'annen, vrouwen en kinderen hebben giste ren bij het eeuwenoude Czernin Pa leis de laatste eer bewezen aan Jan Masaryk. Zwijgend trok de stoet langs de baar om er bloemen neer te leggen. Hun minister van Buiten landse Zaken wordt vandaag begra ven aan de zijde van zijn vader, Thomas Masaryk. Rouwende vrouwen stolden naast boerenmeisjes, conducteurs stónden naast zakenmensen, allen één om Masaryk te eren. Pe veiligheidsdienst van de Ame rikaanse militaire regering heeft met behulp van de Duitse politie 'n inval gedaan iji .het hoofdkwartier van de Duitse eenheidspartij (SED) in de Amerikaanse sector van de stad. Er zijn strooibiljetten in be slag genomen, waarvan de inhoud „flagrante smaad aan het adres der Amerikaanse militaire regering" werd genoemd. Harry Franklin vam het civiele bestuur der Amerikaanse militaire regering heeft medegedeeld, dat het enige doel van de razzia was de pamfletten te pakken te krijgen. De in beslag genomen pamfletten waren getiteld „gangsters aan het werk". Zij vergeleken de Ameri kaanse militaire regering in Duits land met het gangsterdom van Al Capone. Zij bevatten o.a. illustraties met bloedige vingerafdrukken. Franklin verklaarde „Deze' dingen waren een zo flagrante schending van geallieerde' voorschriften op po litiek gebied en dat van de pers, dat wij er iets aan moesteji doen. De Amerikaanse militaire regering werd er in beschuldigd van corruptie, fraude en allerlei wandaden, inclu sief moord. Het was iets, dat Julius Streicher in zijn blad afgedrukt zou hebben." De door de Russen gecontroleerde pers sprak de beschuldiging uit, dat de razzia's anti-democratische en terroristische maatregelen waren, met het doel de activiteit van de S.E.D. te beperken. pingelaar kreeg geen steun Een door senator Taft ingediende amendement op het wetsontwerp tot Europese hulpverlening is met 56 te gen 31 stemmen verworpen. Taft had voorgesteld de hulp aan Europa van 5.300.000.000 dollar tot 4.000.090.000 dollar te verminderen. In een hoofdartikel in ..Mlada Fronta", het orgaan van de federa tie van Tsjechoslowaakse jeugd", wordt bepleit, dat „de ergste beledi gers" (onder de buitenlandse cor- resoondenten) naar huis zullen wor den gezonden, terwijl aan de overi gen dringend verzocht dient te wor- te schrijven." Als ook dat niet helpt, den „slechts de waarheid over ons zullen we zélfs strengere maatrege len moeten nemen, voegt het blad er aan toe. „giftparcels" met textiel- goederen. Vele Amerikanenhebben in de afgelopen twee jaren gebruik ge maakt van de, mogelijkheid voedsel pakketten uit de V.S. naar Europese landen aan door de oorlog getroffen burgers te zenden. -Hoewel niet al gemeen bekend, bestaat reeds sedert September van verleden jaar even eens de mogelijkheid deze z.g. gift- parcels voorzien van lextielgoederen aan familieleden, kennissen of vrienden toe te sturen. Een Rotterdamse confectiefabriek, die onder meer Nederlandse textiel- goederen naar het buitenland expor teert, heeft namelijk met een firma ta New York een ovex-eenkomst ge sloten, waarbij het Amerikanen mo gelijk wordt gemaakt door storting van een bepaald bedrag aan dollars Nederlandse textielgoeaeren te ko pen. Deze goederen worden echter niet naar Amerika verzonden, maar op verzoek van de Amerikaanse ko per* door de Rotterdamse confectie fabriek rechtstreeks verzonden naar het opgegeven adres in Nederland of een andere Europese staat. Naar de directie der confectiefa briek vertelde hebben sedert Sep tember j.l. duizenden pakketten de weg reeds gevonden naar hen, die door hun Amerikaanse vrienden niet worden vergeten. 22 dollars is ongeveer de prijs, die in Amerika moet worden gestort voor een tweedelig herencostuum. Volgens dé directie der confectie fabriek vormt deze wijze van tex- tielvoorziening een grote bron van deviezen voor* Nederland. Een. koJi?ieitj,e... Wanneer een diplomaat zegt: „Ik ben het in principe met u eens", be tekent dat een beleefde weigering.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1