S)e GoidóeSoti/fca/itt
Een solied militair bondgenootschap
Republiek wil deelnemen
aan interim-regering
Bij het Arabische bevrijdingslegei
De werking consumenten-crediet
Ministers geven toelichting
Directeur: C M. VAN BAMERSVELD
Hoofdredacteur: TH. WILMER
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
WOENSDAG 10 MAART 1948
39ste JAARGANG
No. 11336
Vijf landen scheppen
militair verbond
Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f0-3Q p. w., E 1*30 p. tand., f3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Zelfs overzeese gebiedsdelen
vallen er onder
/GISTERAVOND hebben de onderhandelaars van Engeland, Frankrijk
en Benelux de komende Westelijke Unie verstevigd door een solied.
militair bondgenootschap. Een nieuwe concessie van alle partijen heeft mo
gelijk gemaakt dat men op dat gebied meer heeft bereikt dan men oor
spronkelijk van plan is geweest. De kans, dat het pact nog voor de ope
ning van de Parijse conferentie wordt getekend, is nu kleiner gewor
den, maar men hoopt het tegen die tijd wel te hebben geparafeerd.
andere zijde voor ons allen een zeer
groot gevaar zou zijn".
Over berichten uit Parijs, dat men
Amerikaanse militaire steun voor de
Westelijke Unie zou trachten te krij
gen, lieten de gedelegeerden zich niet
uit.
Er werd echter niet ontkend, dat
het verzoek elders, b.v. op de Quai
d'Orsay te Parijs zou kunnen worden
gedaan.
Wederzijdse concessies
Het schijnt, dat de Engelse gedele
geerden gisteravond toestemming uit
Londen hebben gekregen om hun oor
spronkelijke voorstel voor een serie
afzonderlijke militaire verdragen te
laten varen en het tegenvoorstel van
Benelux voor één verdrag voor allen,
te aanvaarden.
Men neemt aan, dat de afgevaardig
den van Benelux aan de andere kant
hun oorspronkelijke voorstel, om het
verdrag te beperken tot de verdedi
ging van de vijf moederlanden zon
der de overzeese gebiedsdelen, op
hun beurt hebben laten schieten.
Volgens een Engelse woordvoerder
werkt men thans aan een formule,
waarin wordt erkend, dat een bedrei
ging buiten Europa door andere Euro
pese landen tegelijkertijd een bedrei
ging voor de Europese vrede kan zijn.
Op grond van de rezochte formule
zouden België, Nederland en Luxem
burg echter niet de overzeese kastan
jes voor andere landen uit het vuur
behoeven te halen.
„Wij kunnen ten volle begrijpen",
zei een Britse politicus, „dat bijvoor
beeld Luxemburg er weinig voor zou
voelen, om verplicht te worden, zich
te mengen in ons geschil met Guate
mala. Maar er zijn andere delen van-
de wereld, waar agressie van een of
Zoetwaterpiraten
uitgeroeid
Maakten haven van Duisburg
onveilig.
De Duitse rivierpolitie heeft na een
jaar van achtervolgingen en felle ge
vechten een einde gemaakt aan de ac
tiviteit van een grote bende „zoetwa
terpiraten", die in de Duisburgse ha
vens een waar schrikbewind heeft
uitgeoefend. Het laatste lid van de 150
man sterke bende is nu gearresteerd.
Er bevonden zich twee Nederlan
ders bij.
De strijd werd gevoerd in de kana
len en havens, bij voorkeur in de
nacht. Dan trokken de rovers erop uit
met hun snelle motorboten. Zij volg
den de zwaar beladen Duitse, Neder
landse, Belgische of "ranse aken, die
levensmiddelen naar Duitsland ver
voeren en hielden ze nauwkeurig in
het oog.
Wanneer de schepen aanlegden in
Duisburg, sloegen zij hun slag en
maakten zich meester van grote
voorraden melk, suiker, cacao, gecon
denseerde melk, tabak, en sigaretten.
Bij één overval bestond de buit uit
50.000 sigaretten, een hoeveelheid die
op het ogenblik in Duitsland een fan
tastisch fortuin vertegenwoordigd.
Wanneer de olitieboten de achter
volging inzetten, werden zij ontvan
gen met pistool- en geweervuur. Niet
temin heeft de politie volgehouden en
boot na boot werd aan de vloot van-
de bende ontnomen. Nr ook de laat
ste leden van het complot achter
slot en eren del zitten, is men begon
nen met het opmaken en taxeren van
de inventaris van hun hoofdkwartier.
De lijst is lang en de politie denkt nog
een paar dagen nodig te hebben.
De schippers van de Nederlandse
haring- en vissersvloot, die in 1947
de best verzorgde haring en vis heb
ben aangevoerd, hebben de door het
Bedrijfschap voor Visserijproducten
beschikbaar gestelde prijs in ont
vangst genomen. Het zijn v.Ln.r.
schipper C. v. Oosten uit Vlaardin-
gén, schipper D. A. Vink uit Sche-
veningen, schipper J. Vink uit Kat
wijk, schipper H. Krab uit IJmuiden
die een beker en wimpel ontvingen.
Marshall-plan toch
voor 1 April klaar?
Op dringend verzoek van Marshall,
de Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, zijn de leiders van de
Senaat en het Huis van Afgevaardig
den bijeengeroepen voor een gemeen
schappelijke bijeenkomst. Deze heeft
ten doel ,de behandeling van het
plan-Marshall tegen 1 April door bei
de Huizen van het Congres te beëin
digen, in plaats van omstreeks 10
April, zoals de voorzitter van het Huis
verwachtte.
Besproken zal worden of het Mar
shall-plan niet vlugger door het Huis
van Afgevaardigden zou kunnen wor
den behandeld, indien de hulpplan
nen-voor China. Turkije en Grieken
land later zouden worden besproken.
DE ECONOMISCHE TOESTAND
VAN ENGELAND.
Gisteren is te Londen een zeer uit
gebreid regeringsrapport gepubli
ceerd, waarin een overzicht wordt ge
geven van de huidige economische
positie van Engeland en waarin de
plannen voor 1948 worden uiteenge
zet. Het rapport komt tot de gevolg
trekking, dat Engeland van de Mars
hall-hulp, zo deze komt, gebruik moet
maken tot handhaving van zijn werk
kracht en efficiency, tot ontwikkeling
van nieuwe leveringsbronnen in het
binnenland, in het sterlinggebied en
elders, eerder dan alleen maar het
volk groter gemak en comfort te ver
schaffen. Maar, zo zegt het rapport
verder, wanneer de Marshall-hulp
niet komt en Engeland is genoodzaakt
zijn overzeese betalingen in even
wicht te brengen yóór zijn reserves
zijn uitgeput, betekent dit een zodani
ge drastische beperking van aanko
pen tegen dollar en goud, dat werk
loosheid op grote schaal; nood en ont
wrichting van onze productie er het
gevolg van zullen zijn en dat de kans
op een behoorlijke levensstandaard
voor ons volk nog jaren op zich zal
laten wachten.
In het rapport wordt het Engelse
volk duidelijk gemaakt, dat het, zelfs
wanneer het Marshall-plan ten volle
wordt ten uitvoergelegd, rekening
moet houden met de mogelijkheid
van een Verdere daling van de le
vensstandaard. Het rapport maakt
duidelijk, dat zelfs met Amerikaanse
hulpverlening de werkloosheid waar
schijnlijk met de helft zal toenemen
van 300.000 personen tot 450.000. De
beschikbare hoeveelheid voedsel zal
naar verwacht wordt in de eerste
helft van 1948 slechts 2681 calorieën
per dag bedragen, tegen 2830 in het
vorige jaar en een vooroorlogs .gemid
delde van 3.000. Tenzij de textielpro-
ductie toeneemt zal ook het kleding-
rantsoen onvermijdelijk verminderd
moeten worden.
BEZOEK VAN MOHAMMED HATTA
jygOHAMMED HATTA, vice-presid
Donderdag te Batavia aan voor
Mook, vermoedelijk over de deelne
terim-regering. Van Nederlandse zij
niet op Nederlands verzoek tot stan
dering oorspronkelijk van Republik
keinen verklaren echter, dat het ini
gaan.
Installatie der Inlerim-
regering
Bij de installatie van de Interim
regering heeft dr. Van Mook de
nieuwe ontwikkeling de consequen
tie genoemd van de „geleidelijke
overwinning van het gezond ver
stand op het separatisme van de
laatste jaren". De principes, die er
aan ten groridslag liggen, zijn „de
mocratie. federalisme en samenwer
king met Nederland". Dr. Van Mook
vervolgde: „maar als wij ons niet
vergisseh, kunnen wij bij de Repu
blikeinen een toenemende bereid
heid tot democratie, federalisme en
samenwerking waarnemen. Wij ver
heugen ons daarover, maar pas wan
neer geheel Indonesië verenigd zal
zijn, zal dit land tot een waarachtig
én sterk bestaan komen." Dr. Van
Mook voegde er aan toe, dat deze
drie principes een waarborg vormen
voor het openblijven van de deur
voor deelneming van de Republiek
ent en premier der Republiek, komt
het plegen van overleg met dr. Van
ming van de Republiek aan de In
de is verklaard, dat de ontmoeting
d is gekomen, maar dat de toena-
einse zijde is gekomen. De Republi-
tiatief van dr. Van Mook is uitge-
aan de wederopbouw van Indië. De
reorganisatie van de regering laat
„de deur wijd open voor deelneming
door de Republiek als negara".
De Republiek, aldus A.P., heeft
herhaaldelijk te kennen gegeven,
bereid te zijn aan een Interim-rege
ring deel te nemen, maar van Ne
derlandse zijde is er voorheen steeds
op aangedrongen, dat eerst een poli
tieke regeling via de Commissie
van Drie getroffen moet worden.
Leden van de Commissie van Drie
bevonden zich onder de gasten bij
de installatieplechtigheid, welke
werd bijgewoond door tal van an
dere autoriteiten, zoals de heren
Neher en Van Vredenburch en ver
tegenwoordigers van reeds bestaan
de deelstaten.
Volgens een te Sjanghai ont
vangen bericht zijn door de exnlosie
van een Chinees rmmitiedepot t<
Tsin^tao vermoedelijk honderd per
sonen om het leven gekomen en 150
gewond.
De tactische fout
der Joden
Een correspondent van Reuter
heeft een bezoek gebracht aan het
hoofdkwartier van het „Arabische be
vrijdingsleger" in een dorp in de ber-
Op doortocht van Nederland naar
Suriname dedien deze Hollandse sol
daten even Curacao aan. Bij deze
gelegenheid maakten zij voor het
eerst kennis met de West-Indische
jeugd welke hun warme belangstel
ling had.
gen van Samaria. Hij werd in over
eenstemming met de traditionele drie
daagse Arabische gastvrijheid ont
vangen door Fawzi bey Kawoekdji,
die met pantserwagens en jeeps uit
Syrië naar Palestina is gekomen en
zijn hoofdkwartier in hetzelfde dorp
heeft opgeslagen waar hij van 1936
tot 1939 de operaties tegen de Brit
ten heeft geleid.
„Ik zal strijden, totdat Palestina be
vrijd is", zei Kawoekdji op een pers
conferentie, waarbij hij zich bedien
de van de Duitse taal.
„De Joden hebben een grote tacti
sche fout gemaakt door de Arabieren
niet aan te vallen in de begintijd,
toen dezen enkel stenen en messen
als wapens hadden. Nu is het te laat.
De Arabieren hebben automatische
wapens en lichte artillerie. Zwaarde
re wapens zijn onderweg.
EXPLOSIES TE JERUZALEM.
Te Jeruzalem heeft zich gister
avond een hevige explosie voorge
daan, die kort daarna door een twee
de werd gevolgd. Volgens berichten
van Joodse zijde zijn in de Arabische
Katamonwijk twee of drie huizen in
de lucht gevlogen. Na de explosies
werd vuur van automatische wapens
gehoord, afgewisseld door kleine ont
ploffingen, waarschijnlijk van hand
granaten.
Ook wordt gemeld, dat V/z cm. mor
tieren in stelling zijn gebracht. Ge
vechtswagens van de politie zijn naar
de betrokken wijk gedirigeerd.
Zelfmoord van
Masarijk
Volgens zekere geruchten zou Jan
Masarijk, de Tsjecho-Slowaakse mi
nister van buitenlandse zaken, zelf
moord gepleegd hebben.
Het ministerie van buitenlandse
zaken te Praag wilde, op een vraag
van de correspondent van het Agen-
ce France Presse, deze geruchten
noch tegenspreken noch bevestigen.
Er wordt een officieel communiqué
over deze aangelegenheid verwacht.
DE TOESTAND IN JEMEN.
Van verschillende zijden wordt in
Arabië gemeld, dat in de staat Je
men burgeroorlog is uitgebroken, ge
paard gaande met plunderingen van
de hoofdstad Sanaa door de Be-
doeinen, die geloven, dat de vermoor
de vorst daar fabelachtige rijkdom
men heeft verborgen.
De missie van de Arabische Liga,
die op weg was naar Sanaa, om een
onderzoek in te stellen naar de toe
stand in Jemen .wordt thans te Riadh
opgehouden, doordat haar leider. Ab-
doel Rahdam Azzam Pasja, de secre
taris-generaal van de Arabische Li
ga, griep heeft gekregen.
Te Cairo werd verklaard, dat de
Egyptische regering besloten heeft
neutraal te blijven totdat een volle
dig rapport is uitgebracht door de
missie van de Arabische Liga.
Concentratiekamp van
20.000 personen
bij Lemberg?
Volgens een Oekrains geneesheer,
die door de Russen te Lwow (Lem-
befg) Polen gevangen gehouden
werd, bevindt zich in de voorstad
Zamarstynow een groot concentra
tiekamp dat 20.000 personen bevat
De meerderheid van hen bestaat
uit boeren en arbeiders, maar er be
vinden zich onder hen ook Griekse
priesters, die geweigerd hebben van
Rome af te vallen.
Men weet, dat de godsdienstver
volging in deze geheel 'katholieke
streek onmiddellijk na de bezetting
door de Russen begon. De Polen
werden gedeporteerd meest naar
Centraal of West Polen, de Grieks-
Katholieken werden gedwongen, met
Rome te breken. Priesters, die hier
in niet toestemden, werden gevan
gen genomen of f moesten hun toe
vlucht in de nabijgelegen bossen
zoeken.'
NIEtJWE SATELLIET VAN
URANUS ONTDEKT
Astronomen van het Mc Donald-
observatorium in Texas hebben een
nieuwe satelliet van de Planeet Ura
nus ontdekt.
Dr. Kuyper deelde mede, dat de
nieuwe satelliet ongeveer 75000 mijl
van Uranus verwijderd is. De satel
liet heeft waarschijnlijk een door
snede van 300 mijl en draait in 30
uur om Saturnus hen.
Wat de recente onderzoekingen
van het observatorium ten aanzien
van Mars betreft, werd meegedeeld,
dat de groene plekken op die pla
neet waarschijnlijk worden ver
oorzaakt door mos of korstmos.
Het is zeer onwaarschijnlijk, dat
op Mars hoog ontwikkelde dieren
zouden leven, wegens het gebrek
aan een aanwijsbare hoeveelheid
zuurstof.
Dinsdagmorgen omstreeks half
zeven viel de 29-jarige leerling
machinist B. Ensing te Coevorden
van de locomotief van de eerste die
dag vertrekkende trein naar Zwolle.
Hij raakte onder de wielen, waar
door zijn beide benen bijna geheel
werden afgereden.
GENERAAL PRCHALA
.VERWACHT VERVOLGING DER
KATHOLIEKEN IN TSJECHO-
SLOWAKIJE
In een interview met een katho
liek journalist, verklaarde Gen. Leo
Prchala, voorzitter van de Tsjechi
sche Nationale Raad in Londen, dat
het tragische resultaat van het sa
mengaan met de communisten in
Tsjecho-Slowakije door hem en zijn
vrienden voorzien was.
Zij hadden nooit vertrouwen
gesteld in een „democratie" onder
communistische leiding.
Gen. Prchala meent, dat reeds in
niet verre toekomst, de katholieken
in Tsjechoslowakije stelselmatig ver
volgd zullen worden. Volgens de
Communisten behoren zij tot dege
nen, die het meest verdacht kunnen
worden van „pro-fascistische nei
gingen". Maar de katholieke invloed
nam tijdens de tweede Wereldoor
log toe. Het volk immers weet, hoe
veel de priester in Dachau te lij
den hebben gehad. Gen. Prchala zegt
dat ock nu weer de priesters zullen
zijn, die de stoot zullen moeten op
vangen. Hij is er van overtuigd, dat
de massa een sterk verzet tegen het
offensief van het materialistisch
communisme zal op touw zetten.
De verlaging der
bloembollen-prijzen
Minister verwacht:
vermeerderde export
De minimumprijzen voor tulpen
en narcissenbollen zijn dit jaar met
10% verlaagd om de export zoveel
mogelijk te stimuleren. In het be
langrijkste land, dat geen gewichts
contingent voor import van bloem
bollen heeft vastgesteld, zjijn ver
sohij nseleno waar te nemen, die op
een algemèVie prijsverlaging duiden.
Hiermee moeten wij rekening hou
den, aldus het antwoord van minis
ter Mansholt op vragen van het
Tweede Kamerlid, de heer Chr. v. d.
Heuvel, over het verlagen der mi
nimumprijzen voor bollen.
Er worden reeds waarschuwingen
vernomen, aldus de minister, dat an
dere landen him cultuur van tulpen
en narcissen ten gevolge van onze
prijspolitiek uitbreiden.
De verlaging der minimumprijzen
verkoop tegen hogere prijzen is
toegestaan zal geen verlaging der
exportwaarde ten gevolge hebben,
eerder wordt het tegendeel ver
wacht.
Vergroting van de export zal het
bloembollensurplusfonds ontlasten,
waardoor het bedrag, dat door de
bedrijfsgenoten moet worden bij
eengebracht, kan worden verlaagd.
PROTEST RIJWIEL-GROOT
HANDEL.
Bestuur Vakgroep treedt af.
Uit protest tegen de bepalingen en
voorschriften van het Rijksbureau
voor metaalverwerkende industrieën
is het hoofdbestuur van de Vakgroep
groothandel in rijwielen en rijwielon
derdelen en bloc afgetreden. Woens
dag zal het afgetreden bestuur een
bespreking over deze materie hebben
met de Bedrijfsgroep-groot-handel,
v. elk lichc-am het afgetreden bestuur
waarschijnlijk zal adviseren aan te
blijven. Op de ledenvergadering van
11 Maart zal het bestuur evenwel zijn
definitieve standpunt bepalen.
Op vragen in zake de werking van
het consumentencrediet hebben de
Ministers van Financiën en van So
ciale Zaken o.m. het volgende geant
woord:
Het aantal gevallen, dat consu-
mentencredietnemers hun waarde-
boekje hebben teruggegeven, omdat
zij niet in staat zijn het vóór de uit
reiking vastgestelde afbetalingsbe
drag te betalen, is zeer gering. Dit ligt
ook voor de hand, omdat dikwijls bij
moeilijker worden der gezinsomstan
digheden (b.v. door uitbreiding van
het aantal gezinsleden) een verlaging
van het afbetalingsbedrag kan wor
den verleend. Omgekeerd kan in de
gevallen, dat het consumentencrediet
niet of niet volledig wordt terugbe
taald, een afbetalingsbedrag worden
vastgesteld of het bestaande afbeta
lingsbedrag worden verhoogd, wan
neer er een verbetering van de ge
zinsomstandigheden heeft plaats ge
had, b.v. doordat een gezinslid gaat
werken. In een aantal gevallen nu,
waarin op grond van verbeterde ge
zinsomstandigheden het afbetalings
bedrag aanmerkelijk werd verhoogd
tot op of nabij het wettelijke maxi
mum (d.w.z. 1.per week van el
ke 100 crediet), heeft men het waar-
deboekje teruggegeven.
Uit het voorgaande vloeit voort, dat
het niet noodzakelijk voorkomt een
algehele herziening van de afbeta
lingsnormen te overwegen. De minis
ters hebben echter, in verband met
de bezwaren, welke werden gevoeld
tegen het hoge percentage, dat van
inkomstenvermeerderingen voor af
betaling van het genoten consumen
tencrediet moest worden afgedragen,
op 28 Januari j.l. besloten de afbe
talingsregelingen te wijzigen. Vol
gens de nieuwe regeling zal van ver
hogingen van het gezinsinkomen
2 buiten beschouwing worden gela
ten en van het overblijvende bedrag
in het algemeen slechts de helft als
inkomsten vermeerdering vorden be
schouwd. Dit betekent, dat inplaats
van ongeveer 60 pet. thans minder
dan 30 pet. van de netto inkomsten
vermeerderingen voor verhoging van
de betaling van het consumentencre
diet in aanmerking komt.
De zelfstandig wonende credietne-
mers, die in aanmerking komen voor
een uitkering volgens de noodvoor
ziening ouden van dagen zijn reeds
volgens de oorspronkelijke regeling
vrijgesteld van de afbetalingsplicht,
omdat hun inkomen dan ligt beneden
de voor afbetaling gestelde grens. De
wijziging der afbetalingsregeling is
slechts van betekenis voor die ouden
van dagen, die bij hun kinderen in
wonen, omdat in deze gevallen door
toekenning der bedoelde uitkering de
totale gezinsinkomsten, waarnaar het
afbetalin^sbedrag wordt vastgesteld,
stijgen. Hierdoor zal derhalve het af
betalingsbedrag een verhoging kun-
nert ondergaan. Voor deze gevallen
was reeds bepaald, dat van de gezins
inkomsten een bedrag van 5 buiten
beschouwing kon worden gelaten. Bo
vendien is bepaald, dat een verhoging
van het afbetalingsbedrag ten gevolge
van bedoelde uitkering nooit meer
mag bedragen dan 1 bij één gezins
lid, dat een uitkering ontvangt, en
2 £>ij een echtpaar. Door deze be
palingen, alsmede door toepassing
van de regeling, is naar de mening
van de ministers reeds voldoende met
de. belangen der ouden van dagen re
kening gehouden.
TEXTIELFABRIKANTEN GAVEN
TE HOGE LONEN.
Maandag behandelde de Almelose
politierechter de zaak tegen de
Twentse textielfabrikanten de gebr.
Van Heek en G. W. Wisselink, aan
wien ten laste was gelegd, dat zij aan
de spoelsters uurlonen van 65 en 70
cent hadden uitbetaald, terwijl vol
gens de C.A.O. slechts 48 cent was
toegestaan.
Mr. A. van Eek, die de fabrikan
ten vertegenwoordigde, gaf het ten
laste gelegd toe, maar zeide er van
overtuigd te zijn, dat de uitbetaalde
lonen economisch verantwoord wa
ren, en dat de spinnerijen stil zou
den komen te liggen, wanneer slechts
de wettelijk vastgestelde uurlonen
zouden mogen worden uitbetaald-
De Officier van Justitie eiste, daar
het een eerste vervolging betrof, te
gen de gebr. Van Heek een geldboe
te van 8000.en vier weken voor
waardelijk en tegen G. W. Wisselink
3.000.boete en drie weken voor
waardelijk.
Tragische oplossing van
een grensgeschil
Na de eerste wereldoorlog werd
bij de grens tussen Venlo en Kal-
denkirchen een schuurtje neergezet,
dat tot voor enkele dagen de oor
zaak was van een „grensgeschil1'.
Een zekere K. dreef er een winkel
tje in, waarop de Duitse grenskom-
miezen het niet erg hadden voor
zien.
Wanneer zij echter trachtten aan
de negotie een einde te maken, be
riep K er zich op, dat zijn „bedrijf"
op Nederlandse bodem was geves
tigd en de Duitsers er niets mee te
maken hadden..
Omgekeerd beweerde hij ook wel.
dat zijn winkeltje op Duits grond
gebied stond. De kwestie was, dat
niemand precies scheen te weten,
waar de grens nu wel liep. Nog voor
een eventuele annexatie het geval
zou hebben opgelost, heeft een tra
gische gebeurtenis het probleem uit
de wereld geholpen.
Toen K. dezer dagen een tnijn
vond, wilde hij deze in het schuurtje
demonteren met het gevolg, dat zo
wel hij als zijn winkeltje de lucht
in vlogen.
Een fcoAAettfe...
Vier vijandige kranten zijn meer te
vrezen dan duizend bajonetten.
(Napoleon).
