S)e CöidaeSoii/ta/nt GREEP NAAR DE MACHT IS GELUKT President Benesj gedwongen toe te geven Russische raketten vliegen over Scandinavië Verhoging der invaliditeitsrente voorgesteld DONDERDAG 26 FEBRUARI 1948 39ste JAARGANG No. 11325 Directeur: C M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. WILMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DE COMMUNISTEN HEBBEN IJ* PRAAG DE MACHT IN HANDEN Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0-30 p. w., f 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. f 4.65 - Advert.t 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Communisten bezetten de sleutelposities Het nieuwe kabinet /TSTEREN heeft zoals wij nog in een deel van onze oplaag kon den mededelen president Benesj toegegeven aan de druk, op hem uitgeoefend door de communistische premier Gottwald, en heeft hij het ontslag van de twaalf niet communistische ministers aanvaard. Tegelij kertijd heeft hij de nieuwe minister lijst goedgekeurd, daar de commu nisten dreigden mét de afkondiging van een algemene staking. De com munistische greep naar de macht is in Praag derhalve gelukt.. Want of schoon in het nieuwe kabinet slechts de helft der ministerszetcls uit communisten bestaat, wordt de and ere helft ingenomen door sociaal democraten en andere personen die meegaande zijn. De communisten be heersen de sleutelposities. De radio-rede van Benesj is uitgesteld en wordt vandaag gehouden. De „nieuwe orde" heerst De grote druk van binnen uit is Benesj blijkbaar te sterk geweest. Overal zijn de communistische „co- mité's van actie'5 als paddenstoelen uit de grond - gerezen en zij hebben dadelijk het Heft in handen geno men. In de fabrieken heerst „de nieuwe orde": arbeiders die het met het nieuwe regiem niet eens zijn, worden op .staande voet ontslagen. Bovendien hadden de communisten, tezamen met de sociaal-democraten de meerderheid in het parlement: 153 van 300 zetels. Zij waren dus in elk geval in staat geweest om hun wil door te drijven. Kort voordat de samenstelling van het kabinet werd bekend gemaakt, deelde het departement van binnen landse zaken mee, dat er een nieuw complot tegen de staat was ontdekt, dat in verbinding stond met buiten- landsert' diplomaten. Bekende geluiden Het Tsjecho-Slowaakse persbureau Ceteka meldt, dat de nieuwbenoem de ministers uit de volkspartij (ka tholiek), Alois Petr en Josef "Plojhar in een manifest een beroep hebben gedaan op de leden van hun partij. Zij verklaarden, dat er een natio- partij, gezuiverd van destructieve breedst mogelijke basis. De Volks elementen, neemt aan dit front deel. De ministers voegen er aan toe, dat hun de verzekering is gegeven, dat het politieke leven op democratische parlemaintaire basis zal voortgaan. Het kabinet, dat vierentwintig le den telt, bestaat uit twaalf commu nisten, vier sociaal-democraten, twee nationhle socialisten, twee katholie ken, een Slowaakse democraat, een lid van de Slowaakse partij van de vrijheid, en twee partijlozen, n.l. Jan Masaryk en. generaal Svoboda, de minister van defensie. In communistische handen zijn de volgende departementen: Buiten landse handel, binnenlandse zaken, financiën, volksopvoeding, binnen landse handel en landbouw. Boven dien Is de minister-president com munist, evenals een van de vice-pre miers en de onderminister van bui tenlandse zaken. De departementen van sociale zaken en voedselvoorzie ning worden door sociaal-democraten beheerd. Benesj boog voor de „volkswil" Terwijl de samenstelling van het kabinet bekend werd gemaakt, de monstreerden vijftigduizend commu nisten op de Praagse pleinen. Gott wald hield dadelijk een rede, waarin hij zijn succes aankondigde en zei, dat Benesj niet gemakkelijk te be werken was geweest, doch zich ten- stlotte had onderworpen aan de wil van het volk. Bij deze woorden applaudisseerde de menigte. Gottwald vervolgde: „Wij moeten de president dank baar zijn, dat hij gehoor heeft gege ven aan de wensen van het volk, al kwamen die niet geheel overeen met zijn eigen wensen. De reactie, die een aanslag had voorbereid op de nieuwe Tsjechische democratie is verslagen Latenwij weer 'aan het werk gaan'5 Praag 117AT in Praag dezer dagen ge-- sohiedt, geeft aanleiding voor beschouwingen over de houding van allen, die staan op het standpunt der democratie tegenover het commu nisme. Zo schrijft onze Breda'se collega „De Stem": Praag is' wel eens geprezen als voorbeeld van de wijze, waarop er een modus vivendi te bereiken valt tussen communis ten en niet-communisten. Ook de katholiek-democraten in Tsje chië, die belangrijke posten be zetten, toondenzich tegenover buitenlandse bezoekers gematigd optimistisch. De democratische tradities van de staat zouden het wel winnen van de gelijk schakelingsdrang. Noodlottige il lusie! Voor de communisten is het slechts een kwestie van macht. Niet de macht van aan hang of getal, maar de macht van het politieapparaat, van de ondergrondse terreur van de steun van het Kremlin. Als dit laatste het uur van Joeslaan ge komen. acht, dan helpen er aan gene zijde van het ijzeren gor dijn geen democratische tradities meer. Dan volvoeren de hand langers de hun opgelegde taak. Dat men zulks niet begrepen heeft na de lessen, welke Hitier met vlammende letters op do wand der historie schreef!55 En prof. Romme laat in „De Volkskrant'5 een vraag rijzen: „En de vraag rijst eens te meer: kan het grote vrijheids- doel van het Nederlandse volk het stellen buiten de duidelijke onverdraagzaamheid en het con crete ongeduld van dit volk ten aanzien van commianisme en re volutie, waarvoor geen enkel recht van geen enkele tegen stander telt?" Deze vraag van de leider der K. V.P. is o.i. niet zo héél duidelijk. In de Tweede Kamer heeft prof. Romme ongeveer dezelfde opmerking ge maakt. Oek daar sprak hij niet erg concreet. Het volk wil hier te recht een concreet standpunt zien in genomen. Reuters speciale correspondent te Praag, Hubert Harrison, meldt dat volgens het algemeen gevoelen van het pubiek de crisis voorbij is. Zij is volgens het publieke oordeel ge ëindigd in een „volledige en indruk wekkende overwinning voor de com munisten'5. Duizenden studenten zijn naar het ambtsverblijf van presi dent Benesj; gemarcheerd om te pro testeren tegen de wijze' waarop de crisis veroorzaakt en behandeld was. De politie dreef de demonstranten uiteen én verrichtte vijftig arresta ties. Duizenden leden van de fabrieks- militie, gewapend met geweren, wa ren te Praag op de been. Zij droegen geen uniformen maar wel een rode band om de arm. In het oude stad huis werden zij toegesproken door hun leider, het communistische par lementslid Smrykovsky. Te Bratislava is volgens binnenge komen berichten de raad ontbonden en heeft het nieuwe actie-comité, zijn functies overgenomen. WIE VOLGT? Ferenc Nagy, de vroegere minis ter-president van Hongarije, heeft te Washington Verklaard, dat de Sov jet Unie Tsjecho-Slowakije wil bol- sjiwiseren en dat men daarna „door Moskou geinspireerde bedreigingen tegen de regering van Oosténrijk, Italië en Frankrijk'5 kon verwachten. DE „ZUIVERING" IN TJECHO- SLOWAKIJE BEGINT. De actie-comité's, welke in Tjecho- Slowaakse departementen, fabrieken en kantoren zijn gevormd, beginnen heden met een zuivering van het openbare en bedrijfsleven. In het par. lement, dat spoedig bijeengeroepen zal worden om h?t nieuwe regerings program goed te keuren zal een spe ciale commissie een zuivering van de Nationale Vergadering voorbereiden, aldus een niet bevestigd persbericht. Dr. English, de directeur van de Praagse universiteit, heeft een ver zoek ontvangen om zijn functie neer te leggen. De politieke partijen zijn ook een zuivering in eigen gelederen begon nen, o.a. de sociaal-democratische partij, wier steun de communisten een meerderheid verleend heeft. Een vijfentwintigtal vooraanstaap. de leden van de staf van de Bata-fa- brieken te Zlin in Moravië, onder wie de plaatsvervangende algemene di recteur en vier directeuren, zijn ont slagen. ^7QWEL UIT ZWEDEN als uit Noorwegen en Denemarken komen de laat ste tijd berichten over raketten, welke waarschijnlijk worden afge schoten in of nabij Peenemünde. Vorig jaar deden dergelijke berichten al de ronde, ma^r toen waren zij vaag en onbetrouwbaar. Ditmaal zijn er zo veel waarnemingen gedaan, dat er geen twijfel meer bestaat: in Pee nemünde worden proeven genomen men raketten en de projectielen vlie gen over de Oostzee en de Skandinavische landen. Volgens de luchtvaartkundige me dewerker van de Times vliegen de ra ketten met buitengewoon hoge snel heden, Men heeft deze gemeten met een stopwatch en het bleek dat de gevaarten per seconde twee a drie kilometer aflegden. Hun hoogte va rieert tussen 25.000 voet en dicht bo ven de boomtoppen. Er slaat een blauw-gröene vlam uit, maar zij la ten, in tegenstelling tot de raketten welke de Duitsers gebruikten, geen rooksporen achter. De tijd, waarop zij meestal worden waargenomen, is half tien 5s morgens. ,In de afgelopen weken zijn de projectielen driemaal gesignaleerd door piloten van de D.N.L., de Noorse luchtvaartmaatscnappij. Een paar dagen geleden vloog kapitein Hartvèdt, president van de Noorse bond van piloten, met zijn toestel boven Skagen, het Noordelijkste deel van Denemarken, toen hij een raket waarnam op een hoogte van ruim 20.000 voet. Hij en zijn tweede, piloot namen met een stopwatch de tijd op; de vliegende bom verdween binnen vier seconden uit het gezicht Peenmünde ligt aan de Duitse Oostzeekust, ten Noordwesten van Stettin. Gedurende de oorlog was het een proefstation, waar de Duitsers ex perimenteerden met V-l, V-2 en an dere raketten en projectielen. In Augustus 1943 werd het sta tion zwaar beschadigd door de R.A. F. en in Juli 1944 ondernamen Ame rikaanse bommenwerpers een laatste verpletterende aanval. Sinds Mei 1945 ligt Peenemünde in de Russische zone. Nog een Britse kruiser naar de Zuidpool De Britse kruiser „Sheffield5', die enige dagen geleden in de haven van Cartagena (Zuid-Amerika) het anker had uitgeworpen, is Woens dagnamiddag op orders van de Brit se admiraliteit plotseling vertrok ken. Men meent, dat dezé plotseling ondernomen reis in verband staat met de kwestie om het Zuidpoolge bied. Unificatie van het recht in Benelux-'anden Naar het A.N.P. verneemt zal op gemeenschappelijk initiatief van de ministers van justitie van Nederland en België worden ingesteld een Ne derlands-Belgisch-Luxemburgse stu diecommissie tot éénmaking van het recht. De taak dezer commissie zal zijn een vergelijkende studie te ma ken van de wetgeving der drie be trokken landen en te zoeken naar middelen om eenvormigheid te bren gen in de beginselen, die aan de drie wetgevingen ten grondslag liggen en zelfs uftiforme wetteksten in onder scheidene wetgevingen te doen opne men. De commissie zal bestaan uit 13 leden en evenveel plaatsvervangers. Nederland en België zullen ieder vijf leden aanwijzen en Luxemburg drie. Het voornemen bestaat van Ne derlandse zijde ook een vertegen woordiger uit de West in. deze com missie aan te wijzen, zulks in ver band met het feit, dat men in Suri name en Curasao met de wetgeving zeer sterk in Nederland georiën teerd is. De commissie zal haar zetel te Brussel hebben, doch ook in Den Haag en Luxemburg vergaderen. De installatie zal binnenkort te Brussel geschieden. Het A.N.P. had naar aanleiding van bovenstaande voornemens1 een on derhoud met minister van Maarsse- veen, die er op wees, dat nu reeds veel rechtsovereenstemming tussen Nederland en België bestaat. De be oogde unificatie zeide hij zal niet alleen het rechtsverkeer tussen de drie landen vergemakkelijken, maar ook aanleiding geven tot een inniger wetenschappelijk en prac- tisch contact op juridisch en cultu reel gebied, hetwelk naast Re thans reeds bestaande samenwerkingop economisch gebied bijzonder geschikt lijkt om de Benelux-idee te verbreden en te verdiepen. In 1947 werden ongeveer 5 mil liard 200 millioen sigareten geprodu ceerd, een half 'millioen meer dan in 1938, 7 millioen k.g. kg. kerftabak en 854 millioen sigaren. a *401 fSfejsi - - Videla's houding, is „uitdagend" Het Britse ministerie van buiten landse zaken noemt de houding van Videla, de Chileense president, die een deel van het Zuidpoolgebied dat aan Engeland behoort, heeft gean nexeerd, „onvriendelijk en zelfs uit dagend". Bovendien blijkt uit het feit dat het gebied moest worden ge annexeerd, dat het niet Chileens was, zoals Videla beweert. Minister Bevin heeft in het Lager huis meegedeeld, dat Engeland wei gert het geschil over het Zuidpool gebied voor te leggen aan de Veilig heidsraad. Engeland blijft van mening dat de kwestie moet worden behan-r deld voor het Internationale hof in Den Haag. Splilsing ip Curagaose delegatie definitief Het komt thans definitief tot een splitsing in de delegatie der Neder landse Antillen. De afgevaardigden der Curagaose democratische partij hebben heden medegedeeld, dat zij besloten zijn morgen, Vrijdag, naar de West terug te keren. Nadat op de openbare vergadering van 16 Februari mr. S. W. van der Meer een verklaring heeft afgelegd van het standpunt der democraten t.a.v. de hervormingen in Curagao welke verklaring werd gevolgd door een non-coöperatieve houding tegen over de conferentie hebben, zo wordt medegedeeld, de betreffende afgevaardigden nog tien dagen ge wacht op eventuele daden var. de Nederlandse regering. Nu deze daden, aldus de democratische gedelegeer den, nog steeds niet zijn gesteld, wordt het niet meer in overeenstem ming met de opdracht der Staten ge acht nog langer in Nederland op eventuele verdere besprekingen te wachten. Dergelijke verdere bespre kingen acht men nutteloos en men heeft geen vertrouwen meer. dat de regering voornemens is spoedig tot de verlangde wijzigingen over te gaan. De gedragslijn der Arubaanse ver tegenwoordiging stond hedenmorgen nog niet vast, in zoverre, dat de mo gelijkheid van vertrek van althans een der beide Arubanen, naar het A.N.P. .meent te weten, nog in dis cussie was. NIEUWE CONFERENTIE DER 16 LANDEN TE PARIJS. Uit betrouwbare brond te Londen wordt vernomen, dat Engeland en Frankrijk binnenkort de 14 andere regeringen van West-Europa die bij het Europese herstelprogramma be trokken zijn, zullen uitnodigen om in de week na 15 Maart een confe rentie te Parijs bij te wonen, mits de Driemogenc^hedenconferentie over Duitsland dan geëindigd zal zijn. De conferentie zal •waarschijnlijk kort zijn en de volgende punten bespre ken: 1. De vooruitgang in de samen werking tussen de zestien „Marshall- landen" sinds de conferentie te Pa rijs van verleden zomer. 7. De rapporten van de technische commissies aangaande brandstoffen, ijzer en staal, electriciteit, voedsel en arbeidskrachten. 3. Het opstellen van richtlijnen voor een kleine commissie in de vorm van een permanente organisatie, die de 16 landen vertegenwoordigt. Deze commissie, zal de hulp van de V.S in de vereiste banen leiden. Vooral de laatste jaren van de be zettingstijd kon aan het onderhoud van onze duinen niet gedacht wor den. Thans is men echter bezig deze achterstand in te halen en worden langs de gehele kuststrook de kale plekken in de duinen weer met helm beplant om verstuiving te voorko men. Het werk is echter niet van ge vaar ontbloot en opletten voor de achtergebleven landmijnen blijft de boodschap. BIJEENKOMST TE LONDEN UITGESTELD. De bijeenkomst van gisteren van de Londense Driemogendhedenconfe- rentie over West-Duitsland is, naar van betrouwbare zijde vernomen wordt, uitgesteld tot vandaag in af wachting van de aankomst dér Belgi sche afgevaardigden. Officieel werd geen reden opgegeven voor het uit stel. Extra treinen Stille Omgang De Ned. Spoorwegen hebben voor de deelnemers aan de Stille Ouv. gang in de nacht van 28 op 29 Fe bruari wederom een groot aantal extratreinen ingelegd. Uit Leiden vertrekken treinen om 23.10 en 23.20, die resp. om 23.52 en 0.02 in Amsterdam C.S. aankomen. Dan vertrekt uit Leiden èen trein om 0.04, stopt in Warmond 0.11, Voorhout 0.17 en Noordwijkerhout 9.22; aankomst A'dam C.S. 0.56. Een vierde trein uit Leiden vertrekt om n.25, aankomst A'dam C.S. 1.05. Uit Zoetermeer vertrekt een trein om 23.29 (Gouda 23.53), aankomst A'dam C.S. 1.29. STAATSPRIJS LITERATUUR TOEGEKEND De minister van Onderwijs, K en W. heeft de. staatsprijs voor letter kunde (P. C. Hooftprijs) voor 1947 toegekend aan wijlen Arthur van Schendel voor zijn rorhan „Het oude huis55 en aan mevrouw Amoene van Haersolte voor haar novellebundel „Sophie in de Koestraat55. Het is de eerste maal, dat de staats prijs voor letterkunde wordt toege kend. 0 Schaatstochten over de meren JJ Het Holl. Meren-district van de 0 Zuid-Holl. ijsbond organiseert n Zaterdag 28 Februari een mo- jj Jentocht over ongeveer 50 k.m. 0 De route loopt geheel door het O mooie polderlondschap tussen Kagerplassen en het Braasse U mermeer. 0 Startkaarten verkrijgbaar van- af 10 uur te Leiden: „Zomer- U zorg5'; te Oude Wetering pavil (J joen „De Braassem". 0 Zondag 29 Februari worden weer de 1, 2, 3 en 4-meren-toch fl ten gehouden, resp. groot 20, 40. 0 60 en 90 k.m. Startkaarten ver krijgbaar vanaf 5s morgens 9 uur 0 te Leiden „Zomerzorg"; Oude n Wetering „paviljoen „De Braas JJ sem", Langeraar café Hoogen- 0 dijk, Nieuwkoop café Boeke 0 stijn. Het ijs is op de uitgepaalde routes goed berijdbaar. OOK KINDERBIJSLAGREGELING INGEDIEND De ministers van Financiën en Sociale Zaken hebben een tweetal belangrij ke wetsontwerpen bij de Tweede Kamer ingediend. Het eerste wetsontwerpbetreft een verhoging van renten voor invaliden, weduwen en wezen krachtens de Invaliditeitswet. Deze renten worden met 100% verhoogd. Daarnaast is de mogelijkheid geopend van een ge zinstoeslag van 35 per maand. De ministers ramen de kosten van deze sociale maatregel jaarlijks op ca. 12 a 13 millioen. Het tweede wetsontwerp brengt een kmderbijslagregeling voor de invali- liteitstrekkers. Deze regeling staat los van die in de Kinderbijslagwet, doch haar prestaties zijn gelijk. De kosten zijn jaarlijks1 naar raming ƒ11 millioen. CONSUMENTENCREDIET Verhoogde aflossingen ,gaan niet door Naar aanleiding van de vele klach ten over de verhoging van de aflos singen, voor hen, die na het verkrij gen van het consumentencrediet een hoger inkomen hebben gekregen, zegt de minister van Sociale Zaken in zijn Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer, dat thans een nieuwe regeling van kracht is ge worden. De ministers van Sociale Zaken en van Finuanciën heben be paald, dat de districtsraden thans gemachtigd zijn met een lagere af losing genoegen te nemen dan op grond van de hogere gezinsinkom sten zou moeten worden betaald. De vefhoging van de aflossingsbedragen wordt hierdoor tot minder dan de helft teruggebracht. MR. TEULINGS AANVAARDT GEEN NIEUWE CANDIDATUUR. Aan het bestuur van de Kath. Volkspartij kring 's-Hertogenbosch heeft mr. Frans Teulings medegedeeld bij eventuele Kamerontbinding een candidatuur voor de Tweede Kamer niet meer te kunnen aanvaarden. Mr. Teulings heeft het zich tot plicht geacht dit besluit te nemen op grond van medisch advies, in ver- band met de overbelasting met werk zaamheden uit zijn Kamerlidmaat schap voortvloeiende, alsmede in verband met gezinsomstandigheden. DISTRIBUTIENIEUWS NIEUWE BONNEN. VOOR HET TIJDVAK VAN 29 FEBRUARI t.m. 13 MAART 1948 Elk der volgende bonen geeft recht op het kopen van: BONKAARTEN KA, KB, KC 802. 211 melk 4 liter melk 213 melk 7 liter melk 216 vlees 100 gram vlees 217 vlees 300 gram vlees 218, 219 boter 250 gram boter of margarine of 200 gr. Vet 234 algemeen 1600 gr. brood (gel dig t.m. 6 Maart). 235 algemeen 200 gr. brood (gel dig t.m. Maart) 236 algemeen 400 gram brood of 1 rantsoen puddingp., vermicelli e.d. (gel dig t.m. 13 Maart) 230 algemeen 150 gram kaas of 187gram korstlo- ze kaas. 237 algemeen 125 gram koffie 239 algemeen 50 gram thee 238 algemeen 500 gram sinaasap pelen (vóór-inleve ring) 223 reserve 800 gr. brood (gel dig t.m. 6 Maart) 224 res. (bon- 125 gram citroenen Paart K.B.) (vóór-inlevering; 227 res. (bon- 125 gram citroenen kaart KC) (vóór-inlevering) 228 reserve 400 gr. brood (gel dig t.m. 6 Maart) BONKAARTEN KD. KE 802 713 melk 12 liter melk 716, 717 vlees 100 gram vlees 718 boter 250 gram boter of margarine of 200 gr. vet 719 boter 125 gram boter of margarine of 100 gr. vet 734 algemeen 400 gr. brood (gel dig t.m. 6 Maart) 735 algemeen 200 gr. brood (gel dig t.m. 6 Maart) 736 algemeen 400 gram brood of 1 rantsoen pudding poeder, vermicelli e. d. (geldig t.m. 13 Maart) 737 algemeen 125 gram citroenen (vóór-inlevering) 738 algemeen 1 k.g. sinaasappe len (vóór-inl.) 400 gr. brood (gel dig t.m. 6 Maart) 724 reserve 100 gram kaas of 125 gram korstloze kaas BONKAARTEN MA. MB, MC, MD, MF, MG, MH 802. (Bijz. arbeid, a.s moeders en zieken). 723 reserve 1073 brood 1078 boter 1072 marg. 800 gram brood 250 gram boter of margarine of 200 gr. vet 250 gram boter of margarine of 200 gr. vet 1074 kaas 200 gram kaas of 250 gram korstloze kaas 1079 eieren 5 eieren 1077 melk 5 liter melk 1071 vlees 300 gram vlees 1076 vlees 200 gram vlees Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op Vrijdag 27 Febr. worden gebruikt, met uitzondering van de bonnen voor melk, waarop eerst op Maandag 1 Maart a.s. mag worden gekocht. Dé bonnen voor sinaasappelen en citroenen moeten uiterlijk op 6 Maart bij een detaillist in groente en/of fruit worden ingeleverd. S&n io-llMje... De mens kan niet ondergaan, als hij in ware blijmoedigheid leeft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1