£öidóe(Soti/iatit Het eredoctoraat van kardinaal de Jong Marshall-landen opnieuw bijeen Comm. van Goede Diensten geeft haar mening VRIJDAG 13 FEBRUARI 1948 39ste JAARGANG Directeur: C M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. WILMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSIREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Weer geen goede dienst van Commissie van Goede Diensten But. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm.-en Advert. 20S26, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs £0.30 p. w., £1.30 p. mnd., £3.90 p. kwart. Franco p. p. £4.65 - Advert.: 15 Ct p. m.m. Telefoontjes £1.50 HET APPLAUS WERD EEN WARE OVATIE l^E UITREIKING van het ere-doc t9raat in de theologie aan kardinaal de Jong vond gistermiddag plaats in de grote aula van het Pauscollegé der Leuvense universiteit in aanwezigheid van kardinaal Van Roey, pri maat van België, monseigneur Cento, de Pauselijke Nuntius en de bis schoppen van België. Ook aan verscheidene andere Belgische en bui tenlandse prelaten en geestelijken w erd het ere-doctoraat verleend, o.a. aan kardinaal Griffin/ het hóófd der Katholieke Kerk in Engeland. Tenslotte verheugen wij ons, dat deze onderscheiding der Nederlandse bisschoppen ons nog pader zal bren gen bij hef Belgische volk. Wij zijn daarmee nauw verbonden door de banden van bloedverwantschap, taal cultuur, historie en van gemeen schappelijke lotgevallen en belan gen. Vooral sedert de bevrijding zijn beide volken nog veel nader tot el kaar gekomen. Deze samenwerking tussen beide volken strekt tot heil van Kerk en Vaderland." Kardinaal De Jong zou gisteravond de gast zijn van de Vlaamse en Ne derlandse studenten der Leuvense universiteit en hij zou vandaag naar Utrecht terugkeren. Het antwoord van de kardinaal Kardinaal van Roey reikte de doc torsbul over aan kardinaal de Jong, onder het applaus der vele aanwezi gen, dat tot een ware ovatie aan zwol.. In zijn antwoord zeide kardinaal De Jong t^n zeerste verheugd te zijn ovei[ het ere-doctoraat, dat hem door de Leuvense universiteit is verleend. „Vanaf onze jeugd hebben wij een gröte bewondering gehad voor de Leuvense universiteit. In de zeven tiende en achttiende eeuw, toen het Katholicisme in Nederland na de vervolgingen weer opleefde, terwijl er in ons land geen seminaria meer werden toegelaten, hebben onze meeste priesters eerst in Keulen: en later vooral- in Leuven hun oplei ding genoten. De eer, ons toegekend, moet ver deeld worden over alle Nederlandse bisschoppen. Het motief voor deze onderscheiding is onze houding in de strijd tegen het nationaal-socia- lisme en de onderdrukking der Kerk door de Duitse overweldigers. - Wel nu, alle bisschoppen, en hier willen wij met name noemen Mgr. Hop mans en Mgr. Lemmens, beiden oud studenten' van Leuven, waren eens gezind in-die strijd. .DRIE WEKEN GRATIS REIZEN VOOR AFGEZWAAIDE SOLDATEN De regering is voornemens aan de mobiliserende militairen, die uit In donesië terugkomen, bij hun aan komst in Nederland een gratis trein abonnement voor rekening van het leger uit te reiken. Dit abonnement geldt voor de eerste drie weken van het verblijf in Nederland en stelt de soldaten in de gelegenheid hun vroegere werkgever op te zoeken en zich weer in verbinding te stel len met oude «zakenrelaties. Handelsovereenkomst met Tsjecho-Slowakjje ■Wij sturen o.a. onze bloemen en jonge groente Dinsdag is in Praag een Neder- lands-Tsjecho-Slowaaks handelsver drag gesloten. De nieuwe handels overeenkomst voorziet in 'n uitbrei ding van de handelsbetrekkingen tussen beide landen tot een bedrag van vijf milliard Tsjechische kro nen, hetgeen overeenkomt met 265 millioen gulden. In dé voorgaande jaren was telkens voor niet meer dan 3Vj milliard kronen afgesloten. Nederland zal volgens het nieuwe verdrag o.a. metaalproducten uil Tsjecho-Slowakije invoeren, maa -niet zo veel als de Nederlandse 'on derhand.elaars wel gewild hadden Nederland krijgt meer papier ui Tsjecho-Slov^kije en meer chemi sche producten dan tot dusver. Nederland voert uit: land— en tuin bouwproducten, specerijen en grond stoffen, o.a. tin, rubber, kunstzijde en olie. Verder snijbloemen en vroege groente. - De stoet met vooraan Kardinaal de Jong arriveert bij de universiteit tij dens erepromotie Kardinaal de Jong te Leuven. "V|EN VERWACHT dat er over drie a vier weken in de Franse hoofdstad opnieuw een conferentie zal worden' gehouden van afgevaardigden uit de landen welke betrokken zijn bij de uitvoering- van het plan van Mars hall. De zestien landen, die vorige zo mer over het plan hebben beraad slaagd, zouden ook ditmaal van de partij zijn. Kardinaal de Jong, aartsbisschop van Utredht, promoveerde in de gro te aula van het Pauselijk College van Leuven tot doctor honoris causa Kardinaal van Roey. groot-kanselier der Universiteit, overhandigt de bul aan Kajrdinaal dé Jong. PROTEST VAN NEP. INDISCHE REGERING J^E OOMMISSIE voor Goede Dien sten heeft gisteren haar 113 pagi na's tellend rapport aan de Veiligheidsraad openbaar gemaakt. De Veiligheidsraad zal het rapport op 17 Februari a.s. in behandeling ne men. Het rapport bevat alle docum enten, nota's en uitwisselingen,, van gezichtspunten tussen de commissie en beide betrokken partijen en werpt dientengevolge geen nieuw licht op de op de „Renville" geslo ten overeenkomst, in het bijzonder ook, omdat het geen aanbevelin gen inhoudt met betrekking tot de verdere ontwikkeling van zaken. Politieke overeenkomst in 2 a 3 maanden De meningen van de Commissie' voor Goede Diensten werden giste- reiT Uiteengezet op een persconferen tie te Lake Success, waarbij de heer van Zeeland wegens ziekte niet aan wezig was. Op deze conferentie werd o.a. gezegd dat de Commissie grote waarde hechte aan het feit, dat de achttien leidinggevende beginselen, door partijen aanvaard als basis voor de politieke besprekingen erin voor zien, dat hetzij op verzoek van de Nederlanders of der* republikeinen worden ingeroepenvan de Veilig heidsraad of van de Commissie voor Goede Diensten tot aan het tijdstip waarop de souvereiniteit zal over gaan van Nederland óp de Verenigde Staten van Indonesië. Met deze bij stand „zijn langdurige onderhande lingen overbodig en is het mogelijk, in twee of drie maanden te komen tot een politieke overéénkomst". Voorts wéés de woordvoeder der Commissie op de ongewone positie der Cofnmissie met betrekking tot de oplossing, van het politieke con flict. Overeenkomstig haar instruc ties,^ verleent zij bijstand aan beide partijen bij de politieke bespreking doch het is duidelijk, dat een aantal autonome staten, die deelgenoot zul len zijn in de toekomsüge Verenigde Staten van Indonesië bij de politieke besprekingen eveneens een stem zul len hebben. Het mandaat van de Commissie is 'door de Veiligheids raad beperkt tot de gelbieden Java, Sumatra en Madoera, doch dé Com missie is gedwongen eveneens con tact op te nemen met andere autono me g-abieden, welke bij het conflict zijn betrokken. „Ook voor die ge bieden zal zij een Commissie voor Goede diensten moeten zijn." Op de vraag of al deze autonome' gebieden zijn te beschouwen als „marionnetten-t^geringen" werd ge antwoord, dat de volksstemming op dit punt het beslissende antwoord zal geven. De Commisie sprak als haar me ning uit, dat de regering, Hatta de door Sjarifoeddin ondertekende overeenkomst ten volle zal uitvoe ren gelijk zij dit tot nu toe reeds gedaan heeft. Zij verklaarde verder, dat ver wacht mag worden, dat „90 pet. van de bevolking, levend in het tegen woordige republikeinse" gebied, de re publikeinse regering, bij' de volks stemming zal ondersteunen". Batavia is het er niet mee eens Naar aanleiding vari deze verkla ringen heeft de Nederlandse-Indische regering het volgende officiële com muniqué uitgegeven: „Indien deze mededelingen wer kelijk zijn, moet worden opgemerkt, dat bij de Commissie voor Goede Diensten ernstige misverstanden heersen over haar taal:, competentie en over de feitelijke situatie in Ne- aerlands-Indië. Het komt ons over bodig voor, de onjuiste en van wei nig objectiviteit getuigende medede lingen stuk voor stuk te ontzenu wen. Volstaa,n mag worden met de aandacht te vestigen op enige sail lante feiten. 1. De Commissie voor Goede Dien sten heeft zich bereid verklaard, tot .verlenging van de „goede diensten" en tot niets anders. Indien zij zich bevoegdheden mocht aanmatigen, die verder reiken, dan ondermijnt zij datgene, dat de .grondslag vormt voor •de goede diensten, n.l. het vertrou wen van een of van beide partijen Uitgaande van dit onjuiste begrip van haar taak, komt de Commissie tot een in zijn absoluutheid ongemo tiveerd optimisme, n.l. dat met haar bijstand „langdurige onderhandelin gen overbodig zijn en mogelijk^ ,in twee of qlrie maanden een politieke overeenkomst kan worden bereikt". Het zou de commissie bekend kunnen zijn, dat noch de Nederlandse noch de republikeinse delegatie tot op he den definitieve instructies hebben ontvangen voor het voeren van po litieke besprekingen, waarmede daif ook nog geen aanvang is gemaakt. 2. Geheel buiten haar bevoegdheid gaat de Commissie, indien zij meent, dat door haar contact moet worden opgenomen, .met vertegenwoordigers van andere gebiedsdelen dan Java, Sumatra en Madoera. De belangen van de overige autoflome gebieden worden door hun vertegenwoordi gers zelf, alsmede door de Neder lands-Indische regering èn de Ne derlandse regering behartigd. 3. Voorts voorspelt zij niet alleen uitbreiding van haar taak van waar neming tot supervisie over de volks stemming, maar suggereert tevens zonder overleg met de partijen een besluit van de Veiligheidsraad bè- treffende haar taak en opdracht, n.l. dat deze Raad zich er thans reeds definitief mee zou verenigen, dat de Commissie haar werk voortzet tot het tijdstip, waarop de Verenigde Staten van Indonesië zullen zijn tot stand gekomen. 4. De suggestie, dat slechts een volksstemming in de gebieden bui ten Java en Sumatra zou kunnen uitmaken of de besturende organen van deze gebieden zouden zijn te be schouwen als „marionettenregerin gen" acht de regering onbehoorlijk. De' Commissie intervenieert boven dien in geheel buiten haar bevoegd heden liggende zaken. In gebieden, welke buiten de discussie vallen, heeft de Cómmissie geen taak en kan de bevolking zich langs norma le democratische weg van verkiezin gen vplledig uitspreken. De Commissie heeft zich boven dien blijkbaar reeds definitief een opinie gevormd over de vraag, waar op Java, Madoera en Sumatra een volksstemming zal moeten plaats vinden. Ook dit is strijdig met de van haar te vergen objectiviteit. Ter wijl zij enerzijds dit ^plebisciet nood zakelijk' aoht in „de betwiste gebie den", neemt zij zoqder onderzoek öan, dat „negentig percent van de bevolking, levende in de tegenwoor dige republikeinse gebieden bij volksstemming de republikeinse re gering zal steunen". Bij dit voortijdige oordeel, dat bo vendien een ook na de politieke overeenstemming voortdurende te genstelling veronderstelt, laat zij geheel buiten beschouwing, dat slechts na herstel van orde en vei ligheid een> duidelijk beeld van *de situatfe in de onderscheiden delen van Java, Madoera en Sumatra kan worden gevormd". De vliegramp op Java De overige slachtoffers. Van zeven personen, die Woensdag zijn omgekomen in de Dakota, welke tussen Batiava en Bandoeng is neer gestort, zijn thans de namen bekend gemaakt. Het zijn: de eerste luite nant vlieger A. van der Veen, ser geant-vlieger H. M. Duffels, seigeant- majoor radio-telegrafist P.' F. Breed- veldt, sergeant-majoor monteur B. H. Gerdes, allen van de militaire lucht vaart. Voorts sei^eant K.N.I.L, L^ Paay, luitenant-kolonel-vlieger C. Terhuin, regionaal luchtvaartcom mandant Java, en majoor J. P. Alber- ding, chef technische dienst militaire luchtvaart. Van de overige slachtoffers kunnen de namen nog niet worden gepubli ceerd, omdat de familieleden nog niet zijn ingelicht. Gisterochtend heeft ir. F. F. van Rhijn, directeur van de Niwin. voor de aanvang van de gebruikelijke auditie voor artiesten in het Odeon theater in Den Haag de artisten her dacht, die met de Dakota om het le ven zijn gekomen. Meer dan tachtig •concerten hebben deze kunstenaars gegeven, zelfs op de voorposten. Zij zijn in het harnas gestorven, aldus de heer Van RJhijn. Een Deense Dakota verongelukt TWAALF INZITTENDEN GEDOOD Een vertegenwoordiger van de Deense luchtvaartmaatschappij in Frankfort heeft meegedeeld, dat een Deense Dakota, die van Kopenhagen naar Zuerich vloog, op 65 km van laatstgenoemde stad verongelukt is, naar wofdt aangenomen ten gevolge van slecht weer. De vier leden van de bemanning en acht der zeventien inzittenden zjjn om het leven ge komen. De machine was Donderdagmor gen van het vliegveld Kastrup bij Kopenhagen opgestegen en stortte bij Geesen neer. Geen gas en electra voor België REGERING NEEMT KRACHTIGE MAATREGELEN. In de Belgische gas- en electrici- teitsbedrijveri brak gisteren een sta king uit, die vrijwel algemeen is. In het Waalsedeel van België moesten verschillende fabrieken haar activiteit geheel of gedeeltelijk stil leggen. In de provincie Henegouwen is de staking algemeen. In verschil lende plaatsen van het land moesten technici en ingenieurs de centralen in werking houden daar de arbei ders in staking waren gegaan. Te Antwerpen werd staking uitgesteld tot a.s. Maandag. In verband met de ernst van de toestand heeft de regering besloten in te grijpen. Tijdens de gistermiddag gehouden kabinetsraad is besloten over te gaan tot de burgerlijke mobilisatie van alle publieke en particuliere gas- en electriciteitsbedrijven in België. Dit houdt in, dat niet alleen het ge hele gas- en electriciteitsbedrijf door de regering gevorderd wordt doch tevens, dat alle arbeiders worden ge mobiliseerd. Een desbetreffend be richt zal vandaag in de Staatscou rant verschijnen. NA DE BESCHIETING VAN SALONIKI. Volgens te Athene ontvangen le- gerberichten is de guerilla-groep, die Dinsdag jl. Saloniki heeft beschoten, vrijwel geheel vernietigd. Er zijn honderefcveertig lijken gevonden ter wijl honderdvijf-en-twintig man schappen4 van de groep gevangen ge nomen zijn. Een zeventigtal man schappen wordt nog achtervolgd. Amerika maakt geen bezwaar De regeringen van Frankrijk en Groot-Britannië polsen nu de andere landen, Frankrijk en Engeland zullen gezamenlijk de veertien andere in viteren. Amerika, dat enige weken geleden bezwaar maakte tegen het houden van een nieuwe conferentie, omdat de tijd er nog niet rijp voor was, gaat nu accoord met het Brits- Franse voorstel. Men verwacht, dat de nieuwe con- fi 'entie zich zal bezig houden met het stichten van een permanente or ganisatie der zestien landen en met de studie van verdere mogelijkheden van samenwerking tussen de Euro pese landen. De voorwaarden voor de Amerikaanse hulp zullen, naar men meent te weten, opzettelijk niét, als punt van bespreking op de agenda worden vermeld. De daling der prijzep op de Ameri kaanse goederen- en effectenbeurzen heeft gemaakt, dat de prijzen weer het niveau zijn genaderd, waarop zij stonden, toen de ramingen voor' het plan van Marshall werden opge maakt. Dank zij deze prijsdaling zal er dus met het voorgestelde bedrag van zes milliard dollar evenveel w kocht kunnen worden, als men "in October had verwacht. Voor de tegenstanders van het plan zal dat zeker een reden zijn om hun actie tot verlaging van het bedrag var zes milliard te hervatten. PLAN VOOR VRIJWILLIGE PRU S BE HE ER SIN G IN ENGELAND Sir Stafford Cripps, de Britse mi nister van financiën, heeft gisteren in het Lagerhuis medegedeeld, dat hij aan de Britse werkgevers ver zocht heeft een plan uit te werken voor verlaging van de prijzen en de winsten. Naar hij uiteenzette, is het zijn bedoeling, dat er een vrijwil lig maximum wordt vastgesteld voor de prijzen van alle goederen, die niet onder de officiële prijscontrole val len, daar „te hoge winsten heb gehele economische systeem omverwerpen en valse waarden scheppen". Vol gens Cripps bestaat er goede kans, dat er door de loontrekkers zelf beperking wordt getoorid wat hun looneisen betreft, waaneer zij, die winsten maken eveneens zelfbeper king zouden kunnen uitoefenen. Naar Cripps voorts mededeelde, heeft hij de werkgevers verzocht hun voorstellen binnen een maand in te dienen. HONGAARSE SOCIALISTEN WORDEN „GEZUIVERD" Op een gemeenschappelijke bij eenkomst van leden van het bestuur der Hongaarse communistische en sociaal-democratische partijen is volledige overeenstemming bereikt over de kwestie van het uitstoten van rechtse leden van de de Hon gaarse sociaaldemocratische partij Zij worden ervan beschuldigd „ver tegenwoordigers" te zijn! van „Het Britse en Amerikaansè imperialis me" en de belangen van de arbei derspartijen te schaden. Tijdens een meeting van arbeiders verklaarde de communistische plaatsvervangende premier o.m., dat de „Hongaarse reactie" zich voornamelijk in het mi nisterie van industrie verschool, welk ministerie dan ook grondig „gezui verd" diende te worden. CHILEENSE PRESIDENT NAAR ZUIDPOOL. De president van de C'hileejjse re publiek, Gonzalez Videla, is onver wachts naar het Zuidpoolgebied ver trokken. Hij was een rondreis aan het maken door Zuid-Chili. Zijn plan ver anderend scheepte hij zich Woensdag in de haven van Fortascue in op het vrachtschip „Pinot", dat, door oor logsschepen begeleid, koers zette naar Soberania op het eiland Greenwich. De president is vergezeld van zijn echtgenote en dochter, de minister van defensie en een talrijk gevolg. Hij zal de basis van de haven van Soberania inspecteren, er een tweede basis openen en een officiële beves tiging geven van de Chileense souve reiniteit pver deze gebieden. In officiële kringen wordt de reis van de president uitgelegd als een antwoord op de Britse nota's, waarin de rechten ven Chili op het Zuidpool gebied werden bestredbn. Gisteren, de dertiende dag na de moord op Gandhi, is de as van de mahatma op plechtige wijze aan het water toevertrouwd. Een millioenen- koppige menigte had zich verzameld bij de plaats, waar de heilige rivieren de Ganges en de Djumna samen vloeien en waar een van Gandhi's zoons de as in de rivier strooijJe. Vliegtuigen van de Indische lucht macht hebben boven Allahabad rode, witte en gele rozenblaadjes uitge strooid. Terwijl de blaadjes als sneeuwvlokken neerdwarrelden trok de stoet naar de heilige plaats. De koperen urn was op een met bloemen bedekte auto geplaatst naast de beel tenis van Gandhi. Toen de stoet de rivier bereikte, sprongen vele in de heilige stroom. De as werd daarop rret een duck naar het midden van de ïivier gebracht. Tegelijk met de resten werden vijf edelstenen, waaronder een diamant, een parel en een robijn, goud en zil verstukken in het water geworpén. Protesten uit de Haarlemmermeer tegen het „Plesman-plan" Op een Woensdag gehouden ver gadering van de hoofdingelanden der Haarlemmermeer, die bijeenkwamen in het. Polderhuis te Haarlemmer meer, kwam een storm van protes ten los tegen het zogenaamde „Ples man-plan, dat het aanleggen van een centrale luchthaven bij Burgerveeri beoogt. Algemeen werd gewezen op de grote nadelen, cfie een eventuele aanleg van zulk een uitgebreide luchthaven in het Zuiden van de Haarle.mmermeerpolder zou mee brengen voor de landbouw en het delicate afwateringssysteem. De hoofdingelanden meenden te moeten protesteren tegen deze plannen en stelden voor dat het polderbestuur het initiatief zou nemen tot een pro testvergadering met de gemeenten en de land- en tuinbouwbonden. De voorzitter gaf èen uiteenzetting van de stand van zaken ten aanzien van de nieuwe plannen en amschreef de drie in dit geval naast elkaar staan de suggesties, n.l. die van dr. Ples- man, van de gemeente Amsterdam en van de gemeente Rotterdam. Hij was van mening, dat de comnetentie van het polderbestuur een initiatief tot' het beleggen van een gezamenlijke protest^ij eenkomst niet toeliet. Men verwacht nu van de land- en tuin bouwbonden, dat zij dit initatief zul len nemen. RATER DR. J. H. THEUN1SSEN. .Nieuwe Provinciaal der Monfortanen. Tot opvolger van pater Dr. M. Hup- perts werd' door ,de Generale Raad tot Provinciaal van de Nederl. Pro vincie der paters Montfortanen be noemde pater Dr. J. H. Theunissen. De nieuwe Provinciaèl werd geboren te Schimmert. Hij is 42 jaar oud, stu deerde te Rome, waar hij tot doctor in de theologie promoveerde, en werd priester gewijd 1 December 1929. In 1936 volgde zijn benoeming tot mis sie-overste van het district Porto Amelia in Mozambique (Port. "Oost Afrika). Tot leden van de Provinciale Raad werden benoemd pater M. Goltstein, overste .van de ap. school té Schim mert, L. Moors, pastoor te Ljeuven, H. Smeets. overste te Meerssen en C. Heiligérs, directeur missiewerk. 'veevoeder-rantsoenering IETS VERHOOGD. Dank zij de gunstige ontwikkeling van de import van veekoeken en .voedergranen is het mogelijk de vee voeder-rantsoenen, die telkens voor de periode van ongeveer een maand worden vastgesteld, voor de periode van 15 Februari tot 13 Maart iets te verhogen. DE SALARISREGELING BIJ DE NED. SPOORWEGEN. Namens de perséneelsraad van de Ned. Spoorwegen wordt meegedeeld, dat dit college aan de vakverenigin gen van spoorwegpersoneel heeft be richt, dat de formele goedkeuring door de minister van Verkeer van de voorstellen ten behoeve van verbe tering der arbeidsvoorwaarden van het N.S.-personeel dezer dagen kan worden verwacht. NEDERLAND VERWACHT DIT JAAR 20.000 AMERIKANEN. Jubileumfeesten zijn waarschijnlijk grote trekpleister. Nederland verwacht het komende seizoen 20.000 Amerikaanse toeristen, die gemiddeld vier a vijf dagen blij ven. Het vorige seizoen bedroeg dit aantal 15.000. In Nederland zijn thans voor toeristen beschikbaar 20*000 tweepersoons en HX000 eenpersoons hotelkamers, ajdus deelde de direc teur van de Alg. Ned. Ver, voor Vreemdelingenverkeer, jhr. W. Bo- reel. dezer dagen te New York mede. Hij achtte het voorts gewenst, dat de Europese landen een deel van de hun krachteri's het plan-Marshall verstrek te fondsen zouden besteden voor de verbetering van dé faciliteiten voor toeristen. Jhr. Boreel verwachtte, dat de jubileumfeesten dit Jaar een grote aantrekkingskracht op de buitenlan ders zouden uitoefenen. £en fooM&ttfe.... „Zonder sociale gerechtigheid is en. blijft maatschappelijke vrede of rust in de maatschappelijke orde een loutere utopie'". Mgr. Dr. Poels.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1