3)e £etebe(Boii/ïci/nf
„Muziek-zuivering" in Rusland
Kardinaal de Jong ere-doctor
van Leuven
Minister v. d. Brink over de huidige
economische situatie
DONDERDAG 12 FEBRUARI 1948
39ste JAARGANG No. 11313
Directeur: C M. VAN HAMERSVELD
Hoofdredacteur: TH. WILMER
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Leuvens Alma Mater
eert Kardinaal
Bur. Papengracht 32, Telef» Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. wv f 1.30 p. mnd., f3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Tijdig
\7óóR ons ligt een afdruk van de
'rede, die mgr.'dr. Poels op 22 Nov.
1947 te Tilburg heeft gehouden bij
gelegenheid van zijn promotie tot
doctor honoris causa.
In deze rede heeft de machtige so
ciale werker nog eens kort saamge-
vat wat hij tijdens zijn,leven zo her
haaldelijk heeft gezegd over de ka
tholieke standsorganisaties.
„God geve, dat eindelijk de ka
tholieken eens gaan beseffen, wat
het wezen en de vérstrekkende bete
kenis is van onze katholieke stands
organisaties. De katholieke standsor
ganisaties zijn, in eerste instantie, de
structuur van onze katholieke volks
gemeenschap, die, door haar katho
lieke levensopvatting en wereldbe
schouwing, ook in landen met ge
mengde bevolking een Ware levens
gemeenschap is Al is geen derde
deel der bevolking, katholiek, toch
kunnen we met recht spreken van
eèn katholiek Amsterdam. 'Het' zijn
onze katholieke standsorganisaties,
die, in eerste instantie, bij ons katho
liek volksdeel zelf het liberalisme
moeten uitdrijven, dat de Christelijke
godsdienst losrukt van hét openbaar
maatschappelijk leven en dat onder
het mom van supernaturalisme in de
Kerk zelf trachtte binnen te slui
pen.
Neen, wij, katholieken, isoleren ons
daarom niet van onze niet-katholie-
ke landgenoten. Wij zijn geen klasse-
strijders. Wij zijn volgelingen van
Christus, die ons in alle mensen, ja
zelfs in onze vijanden broeders en
zuèters leert zien.
Voor de opbouw van de voor on
ze- gemengde bevolking nodige maat
schappelijke structuur, zijn wij ten
allen tijde bereid tot federatieve sa
menwerking met alle mensen van
goede wil, die niet het Christendom
bestrijden. Hoe, na de bedwinging
der in 1918 ons vaderland bedreigen
de revolutie, en na de ervaringen in
deze oorlog opgedaan, zelfs de felste
anti-papist durft beweren, dat de_
katholieke Nederlanders geen goede
vaderlanders zijn, is voor mij een
raadsel."
Wij voegen hier geen commentaar
by.
Dit woord van dr. Poels is tijdig
tijdig, nu er zal worden gebouwd een
nieuwe samenleving, met of zónder
óns!
Den Haags kansen
dalen -
Trygve Lie, secretaris-generaal
der ,V.N. die onlangs een bezoek aan
Europa ook aan Nederland) heeft
gebracht, heeft te Lake Success te
genover de pers te kennen gegeven,
dat Den Haag in verband met het
huisvestingsvraagstuk wellichtuit
geschakeld zal worden als zetel'voor
de aanstaande Algemene Vergade
ring der V.N.
Tr.ygve Lie verklaarde, dat de
vrees voor oorlog en een gevoel van
onzvjierheid over de toekomst al
gemeen is in de Europese landen,
die hij- onlangs bezocht. Hij zei,, dat
hij tekenen van verbetering zag in
d.e levensomstandigheden in Frank
rijk, Nederland, België en Tsjecho-
Slowakije, maar dat de staatslieden
in deze landen er allen op gewezen
hadden, dat de levensstandaard niet
kan verbeteren zolang als'Het tekort
aan dollars blijft heersen. Hij had
tevens in de West-Europese landen,
een overweldigende steun voor het
v plan-Marshall opgemerkt.
De speciale commissie van negen
man, die zich bezig houdt met de
kwestie der volgende Algemene
Vergadering, komt Maandag a.s. bij
een om Lie's rapport over zijn be
vindingen met betrekking tot de
eventuele zetel (Parijs, Den Haag,
Brussel of Genève) te vernemen.
Het algemene gevoelen te Lake Suc
cess is, dat Parijs zal worden ge
kozen. Lie wilde zich niet uitlaten
over zijn eigen voorkeur.
In Engeland is men er toe over
gegaan de wegranden te benutten
voor de verbouw van granen, om
op deze manier het voedseltekort te
boven te komen. Tractoren ploegen
de randen om van de weg, waar
strakS het koren zal groeien.
Belangrijk handels
verdrag met
Engeland
De gecombineerde handelspolitieke
en financiële besprekingen tussen
Groot-Brittannië en Nederland zijn
gisteren op succesvolle wijze beëin
digd. Er werd oVereenstemming be
reikt op alle hoofdpunten, met inbe
grip van dat van .de financiële rege
ling der oorlogsschulddn. In 1948 zal
er op basis van het gisteren geslo
ten handelsverdrag voor een waar
de van zeventig millioen pond ster
ling (700 millioen gulden) aan goe
deren tussen Groot-Brfttannië en Ne
derland uitgewisseld worden.
Nederland zal in 1948 grotere hoe-,
veelheden voedsel naar Engeland
zenden, met inbegripvan eieren*
sek en zuivelproducten. Het zal van
Groot-Brittannië Industriële produc
ten ontvangen. De verschepingen
van steenkolen van het Verenigd
Koninkrijk naar Nederland zullen
worden hervat.
Tijdens de oorlogsjaren van 1944
werd de Grote Kerk te Arnhem
verwoest en de' klokken kwami
onder het puin te liggen. Thans
heeft men deze twee klQkken opge
graven en de zware gevaartes (414
en 514 ton) zullen naar de klokken
gieterij worden vervoerd, om gere
pareerd te worden.
i r.
(jjIBADAK
—SPOORLIJNEN
DE VLIEGRAMP BIJ PADALARANG
Vier Niwin-artisten omgekomen
^AAR WLJ VERNEMEN, zijn bij de vliegtuigramp, die Dinsdagmiddag
voorviel bij Padalarang tussen tjuilame en Sasaksaat op Java, omge
komen de volgende vier Niwin-artis ton: *de 38-jarige Johan Jütlich te
Rotterdam, cellist; de 26-jarige Elisabeth Everts, pianiste; de 42-jarige
Francien Gerritsen, voordrachtskunstenares en de 21-jarige Rury Broer
van Dijk, violist, alle drie uit 's-Gra venhage.
Dit gezelschap zou over twee da
gen naar Nederland zyn vertrokken.
Naar de directeur der Niwin, de heer
F. F. van Rhijn uit een gistermorgei!
uit Batavia binnënïopend telefoon
gesprek bleek, schijnt een der moto
ren van de twe^-motorige Dakota in
brand te zijn geraakt, waarop het
toestel verongelukte.
De Niwin in Nederland heeft zich
gisteren van de droeve taak gekwe
ten de familieleden van de veronge
lukten op. de hoogte te stellen. Zij
hadden zich Verheugd op het aan
staande weerzien hunner verwan
ten, die sedert midden October van
het vorige jaar zowel voor militairen
als voor burgers in geheel Neder-
lands-Indië met succes waren opge
treden. Deze Niwin-artisten waren
langer in Indië gebleven dan het
.plan was, omdat hun contract op aan
drang van de" militaire en burgers
was verlengd.
Het lag dan ook in de bedoeling
van de Niwin in'Nederland het ge
zelschap bij zijn terugkomst in Ne
derland van haar buitengewone
waardering te doen blijken.
Er is opdracht gegeven alle Niwin-
voorstellingen in Nederlands-Indië
gedurende één dag te staken: Zowel
in Nederland als in Indië *is men
bij de Niwin zeer terneergeslagen,
evenals in kunstenaarskringen.
Het ingestelde onderzoek heeft uit
gewezen, dat het toestel te 16.05 uur
Dinsdagmiddag is neergestort' en
daarna in ^rand vloog. De restanten
lagen op ongeveer vijftig meter van
de spoorweg tussen de halten Tjila-
me en Sasaksaat, nabij de voet van
de derde grote spoorburg vanaf Tji-
lame. Slechts de cockpit was gedeel
telijk uitgebrand. De stoffelijke over
schotten zijn Woensdagochtend naar
het hospitaal te Tjilame overge-*
bracht.
Volgens een baanwachter woedde
tijdens de ramp een noodweer.
De motoren van het laagvliegende
toestel sputterden, waarna het vlieg
tuig schuin omlaag schoot.
BELGISCHE GAS- EN
ELECTRISCHE BEDRIJVEN
GEVORDERD.
De Belgische regering heeft de pro
vinciale gouverneurs gisteravond be
vel gegeven de gas- en electriciteits-
bedrijven te requireren. Zoals be
kend dreigen 9.000 arbeiders zich bij
■de andere Belgische stakers te voe
gen. Hog? functionarissen van het
ministerie van arbeid verklaarden,
dat de kansen op het voorkomen der
staking gering zijn.
Dé prijsdaling in
de V. S.
Meer en meer komt men in Wall
Street tot dé overtuiging, dat de
prijsdaling, die dezer dagen een
aanvang nam,( gunstige mogelijk
heden opent, als bijv. daling van ^de
kosten van levensonderhoud, vermin
derde waarschijnlijkheid van sta
kingen en aanvragen om loonsver
hoging, meer kans op belasting-ver
laging, daar de regeringsargumen
ten, dat hoge belastingen noodza
kelijk zijn om te voorkomen, dat het
publiek de prijzen opdrijft, ver
zwakt zijn. Graand,eskundigen zijn
van mening, dat op het gebied der
levensmiddelen vraag en aanbod
dichter bij het evenwicht zijn ge
komen dan voor andere producten
en dat dit waarschijnlijk in het
marktverloop"' tot uitdrukking
komen. In Ihet hoofdartikel van
Wallstreet Journal wordt o.m. het
volgende opgemerkt: „De prijzen op
de goederenmarkten dalen, omdat
enkele gebeurtenissen, waarop wij
zeiden allen te hopen, werkelijk
plaats vinden. Eén daarvan is de
grotere voedselproductie in de ge
hele wereld. Een andere is, dat de
handel tussen de landen definitief
tekenen van herleving te zien geeft.
De volkeren in vele delen der we
reld beginnen elkander en zichzelf
beter te-bedienen dan tot dusver,
Het is beter, dat het einde van de
prijsstijging nu komt dan later. Op
het lagere 'prijspeil Ikunnen wij met
meer zekerheid een nieuw borduur
werk vanalgemene welvaart op
trekken.''.
De Russische radio heeft bekend
gemaakt, dat het Centrale Comité
der communistische partij een be
sluit heeft gepubliceerd, waarbij de
Sovjet-componisten gélast wordt
zich te verzetten tegen het formalis
me en de gevaarlijke tendenzen,
welke "heden ten dagen in de Russi
sche muziek worden waargenomen.
.Sommige Sovjet-toondichters, ai-
dus het Centrale Comité, hebben
zicji niet vrij kunnen maken van
bepaalde trekken van de burgerlij
ke ideolpgie, welke de decadente,
contemporaine «muziek van West-
Europa en Airfèrika beinvloedt.
Zij maken anti-democratische
muziek.
Tot de componisten, die hun taak
in de Sovjet-Unie niet begrepen heb
ben behoren Dimitri Sjostakovitsj,
die zijn Leningrad-symphonie schreef
tijdens h'et beleg van de stad, Ser-
gie Prokovief, die „Peter en de
Wolf" componeerde benevens de mu
zikale balletten „Cliriderella" en
„Romeo en Julia". Met name ge
noemd wordt verder Aram Khasga-
turian.
De muziek van deze onwaardigen
aldus de Prawda herinnert
sterk aan de moderne, decadente
bourgeoisie-muziek van Engeland en
de Verenigde Statén, welke de de
gradatie van de bourgeoisie-cultuur
weerspiegelt. De drie genoemde com
ponisten krijgen echter nog één kans:
aij hebben de opdracht gekregen, be
tere en meer uitgesproken Russische
muziek te componeren in overeen
stemming met de goedgekeurde in
structies voor artisten, welke in Sep
tember 1946 zijn uitgegeven.
WEER INCIDENT MET SOVJET-.
BEAMBTEN.
Gedurénde de nacht van Dinsdag
op Woensdag zijn twee wagons.met
63 Duitsers van de Britse militaire
trein van Hannover haar Berlijn op
het grensstation van de Sowjêt-zöne
losgehaakt en met Britse bewaking
achtergelaten. Dit geschiedde, -nadat
het Britse treinpersoneel gev/eigerd
had Sowj et-Russische beambten in
de trein toe te laten of te gelasten,
dat de Duitse passagiers zich voor
controlë op het perron zouden bege
ven. Volgens een Britse officier zou
den de Sovjet-Russen niet speciaal
naar iemand gezocht hebben, doch
wilden zij slechts doen uitkomen, dat
zij bevoegd waren papieren en baga
ge van- de reizigers te onderzoeken,
De komende Kamer
verkiezingen
De datum nog niet vastgesteld
Het bericht in een der bladen, dat
het vrijwel vasfstaat dat de verkie
zingen in verband met de Grondwets
wijziging in Juli .van dit jaar gehou
den zullen worden, moet naar men
ons bij informatie mededeelde voor
barig worden geacht, aldus de „Nieu
we Courant". De plannen voor de
Grondwetswijzigingen verkeren nog
in een zeer voorbereidend stadium.
Zelfs is in de Commissienog geen
overeenstemming verkregen over
hetgeen zal moeten worden voorge
steld. Er bestaan in de boezem van de
Commissie nog allerlei opvattingen.
De twe^ voornaamste stromingen zijn
de volgende. Eén groep wenst slechts
die ^wijzigingen voor te stellen, die
„openbreken" van de Grondwet mo
gelijk maken, terwijl een andere
groep de gelegenheid te baat wenst te
nemen om nog meer, door haar nood
zakelijk geachte, wijzigingen-aan te
bréngen.
„Strijder tegen de dwalingen
van zijn tijd
\7ANDAAGHEEFT TE LEUVEN de aanbieding plaats gehad van het ere-
doctoraat in de Theologie aan Z. Em. Joannes kardinaal de Jong. Prof.
Onclin stelde de kardinaal aan de a cademische vergadering voor met een
rede, waarin hij wees op de leidende rol, welke kardinaal de Jong vervuld
heeft in het verzet tegen de overwel diger, die aan Nederland zowel' als
aan België een heidense opvatting wi 1de opdringen.
De diepgaande kennis van de fun
damentele beginselei). waarop de
'christelijke levensopvatting en de
goddelijke instelling der Kerk geves
tigd zijn, en niet minder het klare en
brede inzicht in de Kerkgeschiedenis
hebben het Zijne Eminentie mogelijk
gemaakt de doctrine te bepalen waar
tegen de onwaarheid met al haar lis
ten niets-heeft vermocht, en waarvan
de duidelijke en krachtige formule
ring voor gelovigen en ongelovigen,
ook buiten de grenzen van Neder
land, een vaste leiding is geweest in
dé strijd voor de menselijke en chris
telijke waarden en vooral voor de on
aantastbare rechten van de R.K.
Kerk.
Zoals de Franse Kerk in Hilatius
van Poitiers een verdediger had te
gen de dwaling van zijn tijd, zo heeft
de Nederlandse Kerk thans tegen de
dwaling van het nieuwe heidendom
een verdediger gehad in de *persoon
van Z.Eminentie kardinaal de Jong.
Bovendien vestigde prof. Onclin er
de aandacht op, dat in vele herder
lijke brieven van kardinaal de Jong
het publiekrechtelijk statuut van de
Kerk nader wordt bepaald.
„Het is dan ook aangewezen
aldus prof. Onclin dat de oudste
faculteit van Canoniek Recht der
'age landen Uwe Eminentie het ere
doctoraat in Canoniek Rqp'ht ver,-
leent".
TOESPRAAK VAN
RECTOR MAGNIFICUS.
De rector-magnificus van de Leu
vense universiteit, mgr. van Wayen-
bergh zeide in zijn toespraak:
„Het hoort mij niet toe Uw werk
te schetsen op wetenschappelijk ge
bied noch de heerlijkheid te beschrij
ven van Uw Episcopaat, maar ik vind
uw leven en uw-streven, uw werk en
BESPRËKINGEN MET DE
LANDBOUW.
De regering heeft- Dinsdagavond
j.l. een aanvang gemaakt met het
overleg met de georganiseerde land
bouw. Dit overleg is een uitvloeisel
van de interpellatie-Vondeling in de
Tweede Kamer en dient ter uitvoe
ring van de motie-Groen. De bespre
kingen stonden onder leiding van dr.
L. J. M. Beel, terwijl de legering ver
der vertegenwoordigd was door de
ministers Mansholt, Drees en Lief-
tinck. Voor de landbouw trad h'et da
gelijks bestuur van de Stichting voor
de Landbouw op, bijgestaan door de
voorzitters der commissie, die de
stichting voor de onderscheidene
agrarische sectoren ingesteld. De be
sprekingen zullen Vrijdag worden
voortgezet.
SALARISACTIE O VERHEIDS
PERSONEEL.
Vanwege de samenwerkende cen
trales van overheidspersoneel wordt
medegedeeld, dat de onderhandelin
gen over de financiële positie van het
overheidspersoneel,- welke in dc sa
laris-commissie ad hoe sedert gerui
me tijd worden gevoerd, thans in
een zodanig stadium zijn gekomen,
dat met spanning wordt uitgezien
naar het „het laatste woord" van de
regering.
Inmiddels zijn de voorbereidende
bc sprekingen in verband met de tech
nische herziening van het bezoldi
gingsbesluit in de daartoe ingestelde
sub-commissie begonnen.'
uw leer samengevat in de zin die
uzelf, in dat voorwoord van die moe
dige documentenverzameling te rech
te benaamd. „Het verzet der Neder
land^ Bisschoppen", ontleend aan de
H. Hilarius, bisschop van Poitiers.
„Het is de Kerk eigen dat zij dan ze
geviert, als zij aangevallen wordt,
dat zij dan gekend wordt, wanneer
zij wordt beschuldigd, dat zy zich
dan handhaaft wanneer zij verlaten
wordt." Dat heeft bezield Uw stout
moedige, maar zo gegronde instruc
ties tegen alle onrecht onder meer
van de arbeidsdwang en van de Jo
denvervolging, zowel als uw balse
mende en medelij denvolle richtlij
nen voor de toepassing van barm
hartigheid en rechtvaardigeid aan
diegenen, die gefaald hebben. De
uitspraken van Uwe Eminentie,, haar
houding werd* ook hier spoedig ge
kend en bewonderd: ook voor ons
waren ze een stichtend voorbeeld en
verschaften ze troost. Wij blijven er
U dankbaar om, en eren met Uwe
Eminentie, haar volk en het Katho
lieke Nederland".
TWEEDE KAMER
De minister van Economische Za
ken, prof. v. d. Brink, heeft gistermid
dag in de Tweede Kamer- enkele con
crete.mededelingen nopens detail-on
derwerpen gedaan. Betreffende de
wijziging- der Winkelsluitingswet is
interdepartmentaal overleg gaande en
is binnen afzienbare tijd 'n wijzi-
gingsontwerp te wachten. Herziening
der Prijsopdrijvingswet is in' voorbe
reiding. Voor het kruideniersbedrijf
zal zeer binnenkort een herziening
van een aantal winstmarges tot stand
komen, omdat bij de na-calculatie is
gebleken, dat de toestand in dit be
drijf bijzonder ongunstig is.
Naar ^aanleiding van de opmerkin
gen uit de Kamer over het verbod
van het zogenaamde doorberekenen
van de omzetbelasting, zei de minis
ter, dat naar zijn mening de omzet
belasting een verbruiksbelasting is,
die dus in principe door de koper
moet worden opgebracht. Als* dit om
practische redenen niet geschiedt,
moet deze belasting toch voor de mid-
De normale gang van zaken is, dat denstands als een kostprijsfactor wor-
i de reizigers op verzoek hun papieren den aangemerkt.
1 door het coupé-raam aanbieden. We leven zei de minister nog
steeds in een schijn-welvaart, en, om
to een reële basis te komen, zal de
Marshall-hulp dienen: ter opvoering
van het productievermogen, ter ver
dere industrialisatie, tot s^mulering
der spaar-activiteit.
De allergrootste inspanning en
liefst vrijwillige zelfbeperking zullen
echter nodig blijven om binnen at-
zienbarè tijd tpt een sluitende beta
lingsbalans te kunnen kómen.
De nationale productie ligt nog ver
beneden 1938, hoewel de eigen con
sumptie wel worc^t gedekt.
Het, onopgeloste Duitse en Indone
sische vf aagstuk stagneert het herstel,
alsook het stijgende internationale
prijsniveau.
De Marshall-hulp (de minister
sprak woorden van grote erkentelijk
heid voor de Amerikaanse regering
ook ten aanzien van hetgeen zij reeds
deed) zal het mogelijk maken onze
wederopbouw te voltooien. Blijft zij
echter uit, dan belanden wij op een
;,zeer veel lager voorzienirigsniveau",
dat vergelijkbaar zal zijn met de be
zettingsjaren 1942'43!
DISTRIBUTIENIEUWS
NIEUWE BONNEN.
VOOR HET TIJDVAK VAN
15 t.m. 28 FEBRUARI 1948.
BONKAARTEN KA, KB, KC 802.
181 melk 4 liter melk
183 melk 7 liter melk
186 vlees 100 gram vlees
187 vlees 300 gram vlees
188, 189 boter 250 gram boter of
margarine of 200 gr.
vet
209 alg150 gram kaas of
1Ö7J4 gr. kostl.kaas
208 alg2 eieren
206 alg400 gram brood of 1
rantsoen vermicelli
e.d. (geldig t.m. 21
Febr. a.s.)
204 alg1600 gram brood
(geldig t.m. 21 Fe
bruari)
199 alg500 gram sinaasap
pelen (vóórinl.)
192 reserve 125 gram citroenen
(vóórinl.)
193 reserve 20p gram kaas of 250
gr. korstloze kaas
195 reserve 800 gr. brood (gel
dig Lm. 21 Febr.).
198 reserve 400 gr. brood (gel
dig t.m. 21 Febr.)
BONKAARTEN KD, KE 802
683 melk 12 liter melk
687 vlees 100 gram vlees
250 gram botpr of
margarine of 200
gram vet
125 gram boter of
margarine of 100 gr.
vet
2 eieren
400 gram brood of 1
rantsoen vermicelli
e.d. (geldig t.m. 21
Februari a.s.)
400 gr. brood (gel
dig t.m. 21 Febr.)
699 alg1 kg sinaasappe
len (vóórinl.)
693 reserve 100 gram kaas of
125 gr. korstl. kaas
695 reserve 400 gr. brood (gel
dig t.m. 21 Febr.)
BONKAARTEN MA. MB. MC, MD,
IVIF, MG, MH 803.
(Bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken).
1063 brood 800 .gram brood
250 gr. boter of mar
garine of 200 gr. vet
250 gram boter of
margarine of 200 gr.
vet
200 gram kaas of
250 gr. korstl. kaas
5 eieren
5 iiter melk
300 gram vlee^
688 boter
boter
708 alg.
706 alg.
704 alg.
1068 boter
1Ö62 marg.
1064 kaas
1069 eieren
1067 melk
1061 vlees
1066 vlees200 gram vlees
Bovenstaande bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 13 Februari worden ge
bruikt, met uitzondering van de
bonnen voor melk, waarop eerst «op
Maandag 19 Februari a.s. mag wor
den gekocht.
De bonnen 199 en 699 algémeen
(sinaasappelen) en 192 reserve (ci
troenen) moeten uiterlijk op 21 Fe
bruari bij een handelaar in groente
en/of fruit worden ingeleverd.
tui doAAe-ttje....
„Het allervoornaamste werkterrein
voor het „apostolaat" der Katholieke
leken is en'blyft het wereldlijk ter
rein van onze oprecht Katholieke,
maar niet kerkelijke organisaties".
Mgr. dr. Po'els.
