Leidse Courant | 1948 | 6 februari 1948 | pagina 3

Automatische vliegtuig-hesturing

RECHTZAKEN

VblJDAG 6 FEBRUARI 1948

'DE LEIDSE COURANT

PAGINA 3

LEIDSE REDDINGSBRIGADE.

Het het doel de Brigade „wat meer
leven" in te blazen was Donderdag
avond in „Royal" de Leidse Reddings
brigade bijeen ter bespreking van di
verse agendapunteh.

Na een kort openingswoord van dr.
J. H. Teeuwen, kwam het voor-s. el
van de propaganda-commissie aan de
orde n.l. dat in 't belang van de Bri
gade het zeer gewenst zou zijn ook
een afdeling zwem-onderricht in te
stellen en wel met een afdeling gedi
plomeerde leden, en een afdeling cur
sisten, onderverdeeld in cursisten ter
opleiding voor het Bondsdiploma en
die welke zwem onderricht wensen.

Aanvankelijk waren de meningen
hierover zeer verdeeld, totdat na ver
schillende toelichtingen eindelijk het
voorstel in stemming werd gebracht
en diet grote meerderheid werd aan
genomen.

Na de pauze werd allereerst een
feestcommissie benoemd ter yiering
van het a.s. Lustrum, waarna mede
delingen volgden naar aanleiding van
de gehouden vergadering v. d. Ned.
Bond tot het Redden van Drenkelin
gen district Zuid-Holland.

Nadat de propaganda-commissie
nog verzocht had bij voorkomende
wedstrijden en demonstraties zich in
een veel groter aantal op te geven
besloot een geanirheerde rondvraag,
deze druk bezochte vergadering.

ONS DAGELIJKS BROOD.

De Leidse bakkers, in vergadering
bijeen op Woensdag 4 Febr. jl., heb
ben met algemene stemmen besloten
m.i.v. Maandag 9 Febr. a,s. onder
geen enkele voorwaarde zuiver wit
brood (het z.g. „blanke" brood) meer
te bakken of af te leveren, indien 'dat
brood een gewicht heeft hoger dan 50
gram. De controle op de naleving van
dit besluit hebben zij zelf ter hand
genomen. Betreffende de verkoop
van blanke vloerbroodjes van 200 gr.
wensen zij de uitspraak van de tucht
rechter af te wachten.

VIERDE LUSTRUM O. A. S. E.

Ter gelegenheid van het 4e lustrum
van O. A. S. E., de meisjesclub van
de R. K. S. V. „Sanétas Augustinus'
welk lustrum op 4 en 5 Februari j.l.
gevierd werd, celebreerde de Stu-
tentenpastoor Prof. Dr. H. L M.
van Rooyen O.S.C. een plechtige
mis in tie Lodewijkskerk aan de
Sieenschuur.

De feestvergadering waarbij te
genwoordig waren het bestuur van
Sanctus Augustinus, het bestuur van
de V. V. S. L., vertegenwoordigsters
der zustersverenigingen, K. M. S. I.,
en de besturen der disputen en com-"
missies binnen Augustinus, b.nevens
de redactie van de „Foiia Augusti-
niana", werd op „Eigen Huis" ge
opend door de praeses ^an O. A. S. E
mej. C. J. M. Halkes, die In een
kernachtige speech de genodigden,
reünisten en leden van harte wel
kom heette en de hoop uitsprak, dat
de goede verstandhouding en samen
werking tussen de V. V. S. L.- en
O. A. b. E. moge blijven als zij nu is.
Immers, nu in het kader van de
civitas-idee de katholieke vrouwelij
ke studenten voor het merendeel
ook lid zijn van de V. V. S. Lkan
het niet anders dan een zeer verheu.
kend feit genoemd worden, dat de
katholieke meisjes hun plaats in de
neutrale vereniging gevonden heb-*
ben.

De spreker van de middag prof.
dr. H. Asselbergs kreeg hierna het
woord. „Ik heb u in vreugd' ont
vangen en met smart gebaard,' zo
begon prof. Asselbergs met de woer
den van Prud. van Duyse zijn rede.

En uitgaande van deze versregel
leidde spreker in een o.vde o: twik-
kehng van gedachten en boeiend be
toog de toehoorders in op het thema,
waarover hij zou spreken: de verge
lijking van Hadewijch, Anna Bijns en
Henr. Ro.and Holst.

Prud. van Duyse nu zegt het bo
ven aangehaalde over zijn gedichten.
Wij noemen dit „vrouwelijke" poëzie.
Maar een vrouw zou dit nooit zeg
gen of schrijven, vervolgde spieker.
Dit is het verschil in de psychologie
tussen man en vrouw.

De man, die werkt in afgesloten
eenheden: de labor. Maar daarente
gen de cura van de vrouw, de al tij a
cirkeiende nijverheid, cur-carricutum,
de ronddraaiende beweging.

Wat is nu vrouwelijke poëzie? Daar
is die litteratuur, die onze streek niet
kent; die van de in haar cura onvol
dane. Van de om een geestelijke on
voldaanheid -innerlijk verscheurde
vrouw.

In onze litteratuur kernen wij de
drie grote vrouwenfiguren: Hade-
wych, Anna Bijns, Henriëltt Roland
Holst.

Daar is het ideaal, waaraan de
vrouw in de poëzie zich in vjikomen
overgave geeft de „orewoet".
(Hadewijch). En, dan altijd aan een
macht, aan iets buiten haar (de gods
dienst bij Anna Bijns). Maar opmer
kelijk is het element van de „vremde''
zoals bij Henr. Roland Holst het
„kapitalisme". Wat is dat kapitalis
me bij haar?

Zo zien we, dat, wat vrouwelijke
poëzie genoemd wordt, door mannen
gsimaakt is en dat het schrijven van
typische liefdeslyriek een speciaal
mannelijke eigenschap is. De vrou
welijke poëzie kent geen jeugdlyriek,
waarover de O. A. S. E.-leden zich
al dan niet mogen verheugep. (noot
schr.).

De receptie van het Bestuur,
waarbij bloemrijke en gevoelvolle
speeches uitgezegd werden, ging
vooraf aan de feestelijke thee.

Bij het diner in de Doelen speech,
te o.a. de praeses van de V. V. S. L.,
die wederkerig de hoop uitsprak, dat
de aangename betrekkingen tussen
O. A. S. E. en V. V. S. L. aan de ge
stelde verwachtingen mogen beant
woorden.

Op 5 Februari werd het 4e lustrum
van O. A. S. E. besloten met een/
soirée, gegeven in „de Harmonie".

Vivat O. A. S. E. en met frisse
"d naar het vijfde lustrum! Ign.

FORD -FILM-A VOND.

Döor de N.V. „Het Motorhuis" al
hier werd gisteravond in het Lido-
theater een filmavond gegeven, om
te laten zien, welk groot aandeel de
Fcrd Motor Cy. heeft gehad in de
strijd om de vrijheid door de gewel
dige productie van allerlei oorlogs
materiaal. Met belangstelling heb
ben de vele aanwezigen de zaal
was tot in de hoéken gevuld ge
luisterd naar hetgeen hierover door
de heer O. Taets van Amerongen,
chef van de afdeling publicatie op
filmgebied, werd verteld, terwijl
zij al even stqjk werden aangetrok
ken door de verschillende films, wel
ke op duidelijke wijze in beeld brach
ten hoe de Fordfabrieken in de* oor
log werden omgelchakeld voor de
bouw van tanks, jeeps en vliegtui
gen.

Na een kort begroetingswoord
door de heer J. G. Boon, directeur
van „Het Motorhuis", schetste de
heer Taets van Amerongen hoe de
Ford Motor Cy. tot ontwikkeling is
gekomen.

In 1863 werd Ford geboren en reeds
op 13-jarige leeftijd begaf hij zich
naar Detroit, waar hij zich in 't motor
vak bekwaamde. Hij verdiende 2 1/2
dollar, moest echter 31/2 dollar
kostgeld betalen, zodat hij door het
repareren van horloges het ontbre
kende moest bijverdienen. Toen hij
20 jaar was en wilde gaan trouwen,
werd hii door zijn vader een heer-
boer naar huis terim'eroeoen,
want deze moest niets hebben van
al dat motorgedoe en hij kon zijn
^oon beter on het land gebruiken
Ford Henry keerde terug, werkte
eniee jaren op het land. maar leerde
vooral in die tijd. da+ de mens door
de motorkracht in ster1*0 mate kon
worden geholpen. In 1893 vervaar
Jicde hii ?'in ^erste benzinemotor, in
1895 verscheen ziin eerste auto....
om Hit: grote woord tgebruiken en
in 1P°Q richtte hn de TTord Motor Cv
op. E^en scoedig 'was deze echter
weer ontbond°n, want ziin «eldschie
tQrs w'Men alleer dur= ?"to's nro-
dt'ceren/ tprwiil het Fprd t° doen
was om goedkone wagens, ondat Ho-
7c onder het hereik van ieder zou
den komen. F.en tweede Cv. mislukte
eve'neens, maar de derde nomine werd
met succes bekroo^ hoewel het in
het eerste iaar 1903 heel moei
liik was. H'i ?ette ^venwel door pji
zün eerc+e product s*onH on een ten
toonstelling voc_ de som. van 5°0
dol1®". Tn 190P

mo^1 T jrj kos+te een ^ord-

a"to 2S5 dollar. De pre'""tie nam ge-
stadie toe en on 23 October 1993
bouwde Ford niet minder dan 9909
auto's.

Ter toelichting van de hierna te
vertonen f«*mc. deeMe «mr. dan mede,
dat do perste f lm ..In dionc^ vrü-
he'd" liet zien dr on+wiViKijng' van
de Ford Motor Cv. ^ord was geen
oorlogsman. ran. zijn devies was
dat de mens allen in vrede^tiid ge-v
hikVie Iran ijn, maar hii" wilde door

nmec^akoljng van ziin productie de
monetipid d-o vred« 7f> «mcedm TVr>rrp-
liik terug brengen. 7ün aandeel in
dp vorige oorlog zoowel als in d^laal
,ste toen hi? de beroemde Libera
tors bouwde werd ot>" het witte
Ho«k weero-°creven en van welk groot
belan? Ford's aandeel in de voorzie
ning Her oorlcgsoroHuctie was. bhiikt
wel duid-eüik, hieruit, dat. ten slotte
ner uur een T iberator de fabriek ver
liet. d.w.z. 24 per dag in het conti-
ntibedr.üf. En wat dat zegden wil, be-
^riint men 'enigermate, wanneer men
hoort hoe zulk een vliegmachine be
staat uit. niet minder dan 1.995 000
onderdelen.

Het programma, dat deze avo^d
werd vertooifd was voorts vol afwis
seling en alle genodigden zullen voir
on hebben genoten van hetgeen hier
geboden werd. Er zullen nog twee
dergelijke avonden op uitnodiging
worden gehouden in de foyer der
Stadsgehoorzaal.

RESIDENTIE ORKEST.

Na het succesvol ontreden van het
Residentie-orkest te Parijs, heeft Lei
den met vreugde dirigent Schuurman
en zijn orkest begroet; en er is geno
ten van de alleszins gesoigneerde in
terpretatie. In afwijking van het aan
gekondigde nromramma, maakte de
dirigent zijn entree met Sheheraza^e
van Rimsky Korsokow, de Suite" in
vier delen, die elk een vertelling uit
Duizend en één nacht karakteriseren,
verbonden door het leidmotief. De
muziek is aantrekkelijk, de instru
mentale timbres zij:S succesvol door
•d'e componist gecombineerd. Schuur
man dirigeerde mooi, riep de juiste
kleuren in 't leven, soms fijn, som*
brandend fel en robuust, pragnafit of
gevoelig; contrasten of welsprekend
aantonend in gebaar. Concertmeester
Swaap speelde het Sheherazade rrib-
tief telkens opnieuw met geëigende
en suggestieve expressie. Adolphe
Poth de bekende concertmeester van
het orkest, die bovendien als solist
z'n sporen verdiende, solieerde in het
„G dus vioolconcert" van Mozart.
Concertmeester Poth strijkt een voor
name cantilene, heeft een natuurlijke
hang naar het fraaie melos, verfijnd
door een critisohe kijk op de architec
tuur van de muziek; hier door geeft
hij de juiste stijl. Door mooie wellui
dende toon, charme in voordracht en
door rhythme boeide hij voortdurend
in 't bekoorlijke intieme werk. waar
van 't „Adagio" 't hoogte punt was;
een uitstekende verklanking. Hij
werd bovendien door het gedeeltelijk
bezette orkest heel mooi en met de
meeste toewijding begeleid. Hij werd
met bloemen gehuldigd en meerma
len toegejuicht en teruggeroepen. Met
schier onuitputtelijke energie heeft
Schuurman Debussy's geniaal kunst
werk „La Mer" vertolkt. Hier kon
men 't orkest onverdeeld bewonderen
om zijn kleur en nuancering, om de
expressieviteit. Zo werd 't in de
prachtige muziek tot een voortreffe
lijk orkestraal geheel, de belichting
was veelzijdfg en artistiek. Er werd.
gespannen geluisterd, want 't Resi
dentie orkest had een grote avond,
waarvan het hoogtepunt werd bereikt
tijdens de indrukwekkende herschep
ping van „La Mer", in volstrekte sa
menwerking, bezield en vol overgave.
Tot dank veel bijval.

J. Kortmann.

BURGEMEESTER VAN KINSCHOT
LID'VAN HET HISTORISCH
GENOOTSCHAP.

De burgemeester, jhr. mr. F. H. v.
Kinschot, is benoemd tot lid van het
Historis<Si Genootschap te Utrecht.

LEIDSE UNIVERSITEIT.

Geslaagd: doctoraal examen Rechts
geleerdheid: de heer J. W. van der
Burg te Rotterdam;

candidaatsexamen Letteren en
Wijsbegeerte (Ned. Letteren): de heer
H. Schultink te 's-Gravenhage;

candidaatsexamen Geneeskunde:
■mej. E. Brunnekreeft te 's-Graven
hage, en de heren A. Meiners te
's-Gravenhage, A. J. Eckhardt te
Oegstgeest K. du Chatinier te Was
senaar, F. G Doornbes te 's-Graven
hage, Th. H. Korthals te Rotterdam,
J. A. F. Backer te Haailem, A. ji. v.
Dijk te Rotterdam, P. H. Schmidt
te Kethel.

Woensdag, 11 Februari a.s., zal
het vijftig jaar geleden zijn, dat dr.
A. van Eldik, wonende te Heem
stede' aan de Leidse Universiteit pro
moveerde tot doctor.in de Wis- en
Natuurkunde.

ZILVEREN JUBILEUM.

In de directiekamer van de Raad
van Arbeid had gistermorgen een
huldiging plaats van de heer H. J.
Lek, die 25 jaar als agent-incasseer
der werkzaal» is bij de Raad - van
Arbeid te Leiden. Hierbij waren te
genwoordig ae heer W. Ringel, chef
van de afd. V.O.V., de heer Hoekstra,
chef de bureau en de vorozitter van
de R. v. A.r.mr. D. J. Gorter, die bij
het aanbieden van een enveloppe
met inhoud en een getekende oor
konde. de jubilaris prees om zijn
plichtsbetrachting en ijverige arbeid
In „Het Gulden Vlies" werd de
jubilaris hierna gehuldigd door het
personeel van de afd. V.O.V. De he
ren Rinkel, van Spanje en Opdam
voerden hier het woord en deden
hun woordan vergezeld gaan van
geschenken. Na afloop dankte de
heer Lek voor de gesproken woor
den en aangeboden cadeaux.

BURGERLIJKE STAND.

Geboren: Hester, dr. van J. van
Heusden en W. P. Overvliet; Anto-
nius Maria Bernardus, zn. van A.
Schalks en M. J. C. Fornara; Jacobus
Johannes, zn. van J. Stikkelorum en

C. van Gelder; Gerardus Abraham,
zn. van G. G. Brinks en E. J M. Se-
gaar; Johan Hendrik zn. van S. H.
Oskam en M. van der Meiden; Jaco
bus, zn. van J. Laterveer. en C. Gijs
man.

Overleden: C. H. Landman dr. 11 j'.
Ondertrouwd: I. Arnoldus jm. 24 j.
en S. A. Kriek, jd. 25 j.; J. I. Eradus
jm. 24 j. en J. K Buijn jd. 19 j.; A.
Kruit jm. 25 j. en C. M. de Boer jd.
23 j.; J. van der Niet jm. 29 j. en E.
H. van Brandenburg jd. 31 j.; H.
Kleinman jm. 30 j. en W. C. van der
Klaauwi jd. 27 j.; J. Ravensbergen
jm. 27 j. en W. C. Ohristiaanse jd.
31 j.; J. Bomhof jm. 23 j. en J. van
Grieken jd. 26 j.; W. F. Christ jm. 24
j. en A. R. A. Zandbergen jd. 22 j.;
F. P. C. Cornelisse jm. 28 j. en J. C.

H. Nagel, jd. 25 j.; Z. C. van Ditzhuij-
zen jm. 46 j. en A. S. Pannenborg jd.
27 j.; A. Plezier jm. 32 j. en W. J.
Brosius jd. 25 j.

4

LISSE

Lisser Biljartkring. De competi
tie-uitslagen luiden: le kl. D Rijker
1Luto 1. 26; Excelsior 1Flora 1
Noordwijk 80.

2e kl.: P. Gijzenburg 1Concordia

I, 0—B; Flora 1—Hillegom—VIOS 2
44; Flora 2 NoordwijkLuto 2

35; Oude Post 2Flora 2 Noordwijk

4—4.

3e Kl.: P. Gijzenbrug Z— LUTO 3,
0—8; Concordia 2—VIOS 3, 4—4; Flo-
ta 3Noordwijk—VIOS 3, 6—2.
4e kl.: Excelsior 2—VIOS 4, 6—2;

D.K.V. 1D. Rijkers 2, 62; D. Rij
kers 2Excelsoir 2, 26.

5e Kl.: D.K.V. 2—VIOS 5. 4—4.

BIJZONDER GERECHTSHOF

Het Bijzonder Gerechtshof ver
oordeelde heden de 43-jarige slager
J. A. Visser uit Leiden, wegens het
vrijwillig dienst nemen bij de land
wacht en het verrichten van wacht
diensten tot 5 jaar gevangenisstraf
jnet aftrek. Eis 8 jaar.

De slager G Neijssel uit Zwam-
merdam, die deel had uitgemaakt van
een ploeg landwachters, werd tot 6
jaar met aftrek veroordeeld.

Vlees voorhanden. Dat H. F. B
te Leiden rundvlees voorhanden had
was strafbaar, omdat hij zelf wist dai
het van een clandestien geslacht dier
was. Acht maanden gevangenisstraf,
waarvan vier maanden voorwaarde
lijk eiste de Officier voor dat feit. De
politierechter veroordeelde tot zes
maanden gevangenisstraf, waarvan
vier maanden voorwaardelijk met
drie jaar proeftijd:

HAAGSE POLITIERECHTER.

Het clandestiene vlees. Er was

door C. J. C. te Leidschendam vlees
afgeleverd, in strijd met de distribu
tievoorschriften, want het vlees was
afkomstig van een clandestiene slach
ting. De Officier vorderde hiervoor
twee maanden gevangenisstraf en de
politierechter veroordeelde conform
die eis.

Frauduleus slachten. C. v. d. P.
te Katwijk aan Zee haït zich te ver
antwoorden, omdat hij zich had in
gelaten met clandestien slachten. Het
vlees van het dier zou niet voor de
handel bestemd zijn geweest. In ver
band met het blanco strafblad wilde
de Officier volstaan njet 100 boete
of 50 dagen hechtenist en voorwaar
delijk twee maanden gevangenisstraf
met drie jaar proeftijd. De politie
rechter veroordeelde conform die eis.

SASSENHEIM
Voor de Niwin. Voor een tal
rijk publiek trad Donderdagavond
in het K. S. A.-gebouw een gezel
schap amateurs op met een cabaret-
programma, dat voor dat van be
roepsmensen niet behoeft onder te
doen. Een aantal jonge dames en he
ren uit Sassenheim en Lisse had
zich verenigd om te trachten de kas
van de plaatselijke Niwin-verenigin-
geh te versterken cn daar zijn zij
ten volle in geslaagd. Als voorz. van
de Niwin, opende de burgemeester
met een kort welkomstwoord, waar
in hij mededeelde, dat binnenkort
bij het Park een bus geplaatst zal
worden, waarin men couranten en
tijdschriften voor de jongens over
zee kan deponeren. In de pauze
werd een verloting gehouden, waar
bij de Burgemeester, een van zijn
twee gewonnen fruitmanden weder
ter beschikking stelde, en die bij
opbod verkocht voor 12.op
bracht. De verloting bracht in to
taal 160.op.

OEGSTGEEST

Kath. Volkspartij. Onder voorz.
van de heer J. Verbaken, vergaderde
de afd. Na jaarverslag van de secr.
gaf de heer J v. d. Poel als penning
meester een financieel overzicht Er
bleek een klein batig saldo aanwe
zig. Het ledental bedraagt ongeveer
450 en is niettegenstaande de con
tributieverhoging niet veel terugge
lopen. Bij de bestuursverkiezing
kwam de wenselijkheid naar voren
van een uitbreiding met twee leden,
en liefst vrouwelijke leden. De be
langstelling van de vrouw voor de
politiek wordt daardoor mogelijk
gestimuleerd. Daar bestuursuitbrei-
ding geep agenda-punt was, bes'oot
de vergadering deze uit te stellen tot
de volgende bijeenkomst. De heren
Th. Hooy, M. van der Weijden, Jac.
Groen en Jan Bakker wees de ver
gadering als candidaat aan voor de
voorlopige groslijst. De heer A. F.
de Rooij wees er op, dat de R. K.
fractie moest, bestaan uit practische
mensen. Van de grote lasten, die
de middenstand te dragen heeft, van

de teveel ambtenarij mogen we wel
eens verlost worden De hëer P.
Blonk sloot ziph hierbij aan. Spreker
is angstig voor een samengaan met
de Partij' van de Arbeid. De heer
Vugt wijst erop, dat de huidige de
mocratie de volkswil grotendeels uit
schakelt In de uitspraak der vorige
verkiezing ,zag spr. dat een Chirste-
Hjke regering de volkswil was, doch
geen samengaan met een humanis
tisch socialisme. De minimum con
tributie werd vastgesteld op 1.50
per jaar. Voor de propagandacom-
missie gaven meerdere leden zich dfc>.

KATWIJK AAN DEN RIJN

„Echo der Duinen'' Het Chr.
Dameskoor „Echo der Duinen" gaf
onder leiding van mej. Riek Mete
ring in het geheel bezette kerkge
bouw der Ned- Herv. Kerk een schit
terend geslaagde uitvoering. Het pro
gramma werd geopend met een Am-
brosuaans Lofgezang in 18de eeuwse
toonzetting. Van de vele nummers, te
veel om op te sommen hadden vooral
succes 'het „Gloria in Excelsis" van
C. v. Rennes, het Panis Angelicus"
van Cesar Franck, gezongen door de
soprar^n mét koorbegeleiding, en de
„Hymne" van Mendelsohn Bartholdy.
Het klonk alles ook de niet extra'ge
noemde nummers, voortreffelijk, hei
voor „Echo der Duinen" een succes
der en zuiver van toon. Deze avond is
avond geweest.

WAT LEZERS ONS SCHRIJVEN.

GEVAARLIJK!

Woensdagmiddag heeft er op de Bees
tenmarkt te Leiden een ernstig onge
luk plaats gevonden, dat een onzer

lezers aanleiding gegeven heeft deze

kwestie onder onze aandacht te bren
gen. Twee ambtenaren van de prijs-
bcheersing reden per motorfiets over

de Beestenmarkt, waarbij het voor

wiel van de motor over een deksel
reed van een der vele ijzeren putjes,
die daar zijn aangebracht voor het
plaatsen der marktpalcn. Het gevolg
was dat het dekseltje omhoogw»pte
waardoor het achterwiel er niet over
héén kon en de motor een tuimeling
maakte, waarbij een der ambtenaren
zo ernstig kwam te vallen, dat hij met
een hersenschudding in het Acad.
ziekenhuis moest worden opgenomen.

Onze lezer vertelde dat een soort
gelijk voorval ook hem eens was
overkomen, met een auto, waarbij
een der achterbanden volkomen ver
nield werd. Door de gemeente is de
schade toen geheel vergoed, met de
belofte, dat er spoedig iets aan ge
daan zou worden. Dit is echter reeds

8 maanden geleden en de toestand is
nog niet veranderd, terwijl ons be
kend is dat er meerdere ongevallen
op die wijze plaats vinden, hoewel
niet allemaal met zo'n ernstige afloop
als Woensdag, doch zolang als de
ze toestand blijft voortduren, bestaat
het risico van nog meer en misschien
van nog ernstiger ongelukken.

Wij willen hier niet uitmaken of
dit tot de competentie van de Markt
en Havendienst, dan wel tot die van
Gemeentewerken behoort, doch wij
willen er bij de verantwoordelijke in
stanties met klem op aandringen dat
aan deze gevaarlijke toestand onmid
dellijk een eind gemaakt wordt.

Leiden, 4 Februari 1948.

ER IS NOG WOONRUIMTE.

Geachte Hoofdredacteur.

Toen ik enkele dagen geleden met
een vriend in een motorbootje een
tocht maakte teneinde hier of daar
een snoek te verschalken, viel het
mij op, dat er langs de boorden van
verschillende wateren De Zijl, de
Kagerplassen met zijtakken, bij Rijp-
wetering en nog meer talrijke
woonschepen lagen, welke onbewoond
waren. Bij het grote woninggebrek
vind ik het treurig, dat deze woon
schepen, welke megstal toebehoren
aan mensen, die in de steden over ge
riefelijke huizen beschikken, alleen
gebruikt worden als het weer wat be
ter wordt. In den Haag* liggen langs

..George" is de naam. die
de geallieerde vliegers heb
ben gegeven aan de auto
matische piloot of stuur
automaat, het kleine kastje
in het midden van het in
strumentenbord. met een
paar wijzerplaten en knop
pen dat indien gewenst ge
durende het grootste deel
van het te vliegen traject
de besturing van de vlie
ger kan overnemen.

In elk K. L. M.-vliegtuig
kar. men zo'n klein kastje
vinden. De vliegers zouden
het niet meer willen mis
sen Vroeger was het vlie
gen vooral bij ruw weer,
een zwaar en afmattend
werk; zon dér onderbreking
moest de bestuurder met
armen en benen werken,
om het Stampende en slin
gerende toestel, in de koers
te houden; Dit is nu niet
meer nodig, want nu knapt
„George" dit werk voor
hem,op.

Het principe van de auto
matische besturing is niet
zo nieuw, als men wellicht
denken zal; het dateert
n.l van.... 1911, toen de
Amerikaane vlieger Sperry
al met een dergelijk bestu
ringssysteem experimen
teerde: natuurlijk was dit
nog zeer onvolkomen en
waren de resultaten nog
niet erg bemoedigend.Maar
Sperry hield vol. en op het
ogenblik zijn alle stuur-
automaten in de K. L. M.-
vbegtuigen volgens het
Sperry-type.

Voor het principe van
deze automatische bestu
ring moeten wij teruggaan
naar de speeigoedtol uit
onze jeugdjaren. Wanneer
wij een dergelijke tol op
eej) losse plank op-zetten.

staat hij daar met zijn
draaiingsas loodrecht op;
als we nu deze plank in
de hand nemen, en hem
dcfn scheef houden, zien we
dat de tol niet loodrecht
op de plank blijft staan;
maar in zijn oorspronkelij
ke stand volhardt. Een der-
lelijke tol bevindt zich ook
in de stuurautomaat van
het K. L .M.-vliegtuig: op
de buitenomtrek van deze
tel bevinden zich schoepen,
waartegen door een twee-
*a) straalpijpjes lucht wordt
geb'azen; hierdoor krijgt
de tol een draaiende be
weging. Deze tol, gewoon
lijk gyroscoop genoemd, is

z.g. membraan, in tweeën
wordt gedeeld en de twee
straalpijpjes komen aan
weerszijden van dit mem
braan uit. Wanneer nu één
van de twee straalpijpjes
afgesloten wordt, ontstaat
aan één zijde van het mem
braan een druk. waardoor
di: gaat uitzetten naar de
andere kant. Aan het mem
braan zit nu een hefboom
pje. dat deze beweging
overbrengt op een cylin-
dertje met een zuigertje;
hier wordt d. m. v. oliedruk
deze kleine beweging sterk
vergroot en overgebracht
op de roeren, die het vlieg
tuig dan weer in zijn oor-

Hoe werkt nu zo'n automaat?

gemonteerd in een tweetal
loodrecht op elkaar staande
rmgen, die vrij ten opzichte
van elkaar kunnen bewe
gen; een z.g. cardinische
ophapging. Aan een van
deze ringen bs vindt zich
een metalen plaatje, dat in
normale stand de openingen
van de beide straalpijpjes.
die de tol aanblazen, vrij
laat. Wanneer nu het vlieg
tuig om de een of andere
reden uit de kcers raakt,
blijft de gyroscoop in zijn
oorspronkelijke stand, even.
als op de plank waarvan
wij hierboven spraken.

Hierdoor wordt door het
aan de ring bevestigde
plaatje een van de twee
straaïpüpjes afgedekt, zo
dat hierdoor geen lucht
kan stromen. Nu zijn deze
iwee straalpijpjes verbon
den met een klein kamertje
dat door een dun vlies, een

spronkelijke srtand terug
brengen. Dan komen de
beide straalpijpjes weer vrij
en is alles weer als in het
begin. Natuurlijk is het ge
heel piet zo simpel als het
hier staat, en daarbij is
he» hele systeem in drie
voud uitgevoerd, omdat
een vliegtuig drie verschil
lende stuurorganen heeft,
de rolroeren. het hoogte
roer en het richtingsroer.

In het algemeen is de
E.ang van zaken nu zo, dat
de vlieger de machine start
en dan naar de gewenste
hoogte klimt; daar aange
komen stelt hi.i de juiste
koers en hoogte in, en scha
kelt de stuurautomaat in,
die dan zorgt dat de ma
chine automatisch op deze
koers en hoogte blijf. Wan
neer het vliegtuig de lan
dingsplaats nadert, neemt
de vlieger de besturing

weer over. en voert hij de
landing uit.

De K. L. M. gebruikt de
ze stuurautomaten sinds
1935; ze waren n.l. in de

toen in gebruik nam. en
van toen af was ik nieuw
vliegtuigtype voorzien van
een Sperry stuurautomaat;
Ook de nieuwe vliegtuigen,
de Douglas DC-6 en de
Convair-Liner. die dit jaar
aan de K. L. M.-vloot zul
len worden toegevoegd z\jn
met een stuurautomaat uit
gerust. Het gewicht van
de gehele installatie be
dt aagt 54 kg.

Maar intussen zitten de
technici niet stil; reeds
hebben de Amerikanen een
proefvlucht over de At
lantische Oceaan gemaakt
met een vliegtuig van het
type Douglas Skymaster,
die volledig automatisch
bestuurd werd. en wel door
middel van radiogolven
var dé grond af. Van het
moment van de start in
Amerika tot aan de lan
ding in Ierland heeft de
vlieger geen hand behoe
ven uit te steken;' de in
strumenten deden het werk
Er was wel een bemanning
aan boord, maar dit keek
alleen maar toe of er niets
verkeerd ging.

Natuurlijk is dit maar
een proefneming geweest,
uitgevoerd door een mili
tair vliegtuig, maar het is
al dikwijls voorgekomen,
dat in militaire kringen
en nieuwe uitvinding
werd beproefd en geperfec.
tionneerd. die dan later
door de burgerluchtvaart
werd overgenomen. Of dit
met deze uitvinding ook
het geval zal zijn? De toe
komst zal het leren.

de Conradkade zeer veel van deze
woonschepen, winter en zomer be
woond. Ook in Leiden.

Waarom grijpen de bevoegde auto
riteiten niet in en dragen zij geen
zorg, dat deze onbenutte woonruim
ten aan dewoningzoekenden en
trouwlustigen worden toegewezen.
Ook deze laatsten raad ik aan de wa
terrijke orpgeving van Leiden eens
af te speuren, dan zullen zij tot de
zelfde. conclusie komen als ik.

U dankend voor de plaatsruimte
Hoogachtend,

D. DE JONGH.

LAATSTE BERICHTEN

In een boodschap aan een bijeen
komst van Amerikaanse burgers te
New York heeft president Truman
gezegd, dat de invoering van de al
gemene militaire dienstplicht de V.S.
„het initiatief zou ge^en in het strre-
ven naar een wereldvrede". Indien
gewacht werd totdat de oorlogswol
ken zich opeengepakt hadden, zou
Amerika het initiatief ontnomen wor
den. Tijdige nationale veiligheids
maatregelen zouden een waarborg
zijn voor de vrede., Indien zij te laat
werden genomen, zouden zij een
voorbereiding tot een oorlog zijn. „De
algemene militaire dienstplicht, hoe
wel op zichzelf niet voldoende, is de
enige op zichzelf staande maatregel,
,die onze eventuele aanvallers aan
het verstand kan brengen, dat Ame
rika bereid en vastbesloten is zijn
vrijheid te verdedigen", aldus Tru
man.

OOK VON STUELFNAGEL

BENEEMT ZICH HET LEVEN.

Hedenmorgen vroeg is de voorma
lige generaal van de Duitse lucht
macht en tijdens de Duitse bezetting
militair-gouverneur van Parijs, Otto
Stuelpnagel, in zijn cel van do mili
taire gevangenis te Cherche-Midi le
venloos aangetroffen. Het bleek, dat
hij zich had opgehangen. Von
Stuelpnagel werd op 16 Juni 1878 te
Berlijn geboren.

EVACUATIE VAN JAVA'S
OOSTHOEK.

De correspondent van Aneta
te Soerabajn verneemt betreffende de
evacuatie van Java's Oosthoek dooi
de T.N.I., dat gisteren in totaal 330
man het Nederlandse gebied bij Pa-
kisadja en het Malangse verlieten
Hedenmorgen vertrokken nog 100
leden van de T.N.I. uit Djember naar
republikeins gebied.

DE „RENVILLE" GAAT
VERTREKKEN.

Aan boord van de „Renville" zal
hedenmiddag een vergadering plaats
vinden van de gezamenlijke commis
sie ter vaststelling van de te volgen
procedure bij de politieke onderhan
delingen. Van republikeinse zijde
wordt vernomen, 'dat de suggestie oir.
afwisselend 3 weken te Bdtavia cn 3
weken te Djogja te vergaderen, in
principe is aangenomen. Maandag
a.s. vindt een afscheidsvergadering
plaats op de „Renville", waarbij,
voorzover mogelijk, alle leden van
de delegaties en de Commissie van
Goede Dienstex. tegenwoordig zullen
zijn. De „Renville" vertrekt Dins
dag a.s.

BUSPASSAGII' RE VEROORZAAKT
DOOD VAN MOTORRIJDER.

Een buspasagiere die gistermiddag
bij de halte Gooise Boer aan de
Rijksweg te Bussum uit een bus van
dé Ned. Buurt Spoor Mij.*stapté, stak
Voor de bus de weg over. Uit de
richting Laren naderde de 33-jarige
Naardense motorrijder A. van der
Hulst. De passagiere werd gegrepen
door de motor en kwam er met en
kele schrammen af, maar de motor
rijder die tegen de grond werd ge
worpen liep een zware hersenschud
ding op en overleed hedenmorgen
in het JDiaconessenhuis te Naardcn.

POSITIE NFD. SCHEPEN.

Abbekerk, 5 Febr. te Suez verw
Aldabi, -pass. 5 Febr. St. Vincent. Al-
kaid, 5 Febr. van Porte Alegre. Am-
stéldijk, pass. 5 Febr. Corvo. Boisse-
vain, 3 Febr. van Buenos Aires
Boschfontein, 5 Febr; Le Zanzibai
Delft, 5 Febr. van Anlofagasla. Eem-
land, 5 Febr. van Montevideo, Gro-
tekerk, 5 Febr. te Brisbane, Helder,
pass. 5 Febr. Land's End. Jacob Cats,
5 Febr. van Baltimore. Japara, van
Portland. Java, pass. 13 Febr. Finister-
re. Johan van Oldenbarnevelt, 5 Fe
bruari vap Algiers. Kota Agoeng, 5
Febr. van Batavia. Kota Intc/r., pass.
5 Febr. 8.10 uur Gibraltar. Laurens-
kprk, pass. 5 Febr. Paniche. Leer
dam, 6 Febr. te Rotterdam Lindekerk,
pass. 5 Febr, Gibraltar. Loenerkerk.
5 Febr. van Alexandrië, Mapia, pass.
5 Febr. Gibraltar. 'Modjokerto, pass:,

5 Febr. 24 uur Fjnisterre. Nieuw-Kol-
land, 6 Febr. te Algiers, Nigcrstroom,

6 Febr. te Douale verw. Oranjefon
tein, 6 Febr. te Teneriffe verw. Prins
Maurits, 4 Febr. van Jaffa. Vain
Heutz, 4 Febr. te Penang. Waterman,
5 Febr. te Aden. Zonnewijk, 6 Febr.
te Beltemore verw. Zeeland (Kon
R. L.), 5 Febr. van Port .Said. Zee
land (S.S.M.), pass. 5 Febr. Kiel.

MARKTBERICHTEN

LEIDEN, 6 Febr. Veé. Aanvoer: 5
fokstieren, 2 slachtdieren, 45 kalf-
en melkkoeien, 62 varekceien a.a.,
100 vette koeien, 19 pinken. 64 nuch
tere ka1 veren 116 vette schapen. 54
mestvarkens. 371 biggen. 12 paarden.
2 veulens, 31 bokken en geiten. Prij
zen kalf- en melkkoeier. 400800;
varekoeien e.a. 3C0525; pinken
180300 handel matig; mestvar
kens 6080, biggen 3560, paar
den 200800, bokken en geiten
2050. handel matig.

Kaas. Aanvoer: 7 partijen Goud
se en 1 Leidse kaas. totaal 8 par
tijen. Prijzen Goudse kaas le sooit
1.561.66 en Leidse kaas 156
per kg. Handel matig.