Minister Jonkman antwoordt de Kamer [Wje!dng0imeei) DE TROTS VAN NEDERLAND Standaardfiets in aantocht ZATERDAG 17 JANUARI 1948 DE LEID SE COURANT TWEEDE BLAD PAGINA 3 Nadat nog enkele%sprekers het' woord hebben gevoerd komt de mi nister van Overzeese Gebiedsdelen, de heer Jonkman, aan het woord. Hij releveert twee historische feiten, de recente reis der ministers naar Indo nesië en de mededeling van de mi nister-president dat de commissie voor goede diensten uit de Veilig heidsraad haar eerste resultaat had geboekt. Op deze feiten gaat hy nader in. Hij betoogt, dat we staan voor een ver ouderd staatsbestel en dat we in de overgangsperiode moeten komen tot een -nieuwe rechtsorde. De minister is van mening, dat men ook in deze Kamer nog te veel denkt, dat we het hier voor het zeggen heb ben en hebben uit te maken, wat voor ginds goed is. Vervolgens geeft de minister om. te kennen, dat, als het uiterste mid del nog eens aan de orde zou komen, daaraan voorafgaat het werk van de commissie van goede diensten. Hij merkt op. dat speciaal in het debat naar voren zijn gekomen de in stelling van de voorlopige federale raad en het militaire en politieke ac coord met de republiek. De voorlopige federale raad is op het ogenblik nog niet meer dan een voorbereiding van de pre-federale re gering. Het lijkt hem het beste, dat de leden van de voorlopige raad de partementshoofden worden. De ratificatie van het politiek ac- coord dient afgewacht te worden voor spr. er nader op kan ingaan. Er is bezwaar gemaakt tegen over leg met de republiek, de republiek moet echter als- een politieke realiteit worden beschouwd. Het beginselprogram van Linggad- jati vormt nog altijd de richtlijn van het regeringsbeleid. Aan Federatie en Unie zal zo als de heer Romme wilde inder daad gelijktijdig .moeten worden ge werkt. Het werk voor de Unie kan echter pas vruchtbaar zijn, als de fe deratie heeft doorgewerkt. Wat de positie van de koning in de Unie betreft is er niets nieuws. "Er is gebruik gemaakt van wat er in de regeringsverklaring van 10 Dec. j.l. is gesteld. Wat het collegiaal orgaan betreft merkt minister Jonkman op, dat de bedoeling is, dat de luitenant gouver neur-generaal heeft samen te werken met de andere leden en zo, dat er overeenstemming bestaat, zonder dat dit afdoet aan zijn verantwoordelijk heid. Als er geer overeenstemming is, kan hij op eigen gezag handelen. Deze constructie is ontleend aan de verhouding tussen de G.G. en de raad van Nederlands-Indië. Van verschillende zijden der Ka mer meende men, dat het collegiaal orgaan slechts bij de wet kan wor den ingesteld. Spr. zet uiteen, dat in de overgangstijd het geoorloofd is te doen wat de regering voornemens is. De regering is echter bereid de alge mene maatregel van bestuur te doen bekrachtigen door de wet, als dat zin zal hebben. De minister geeft te kennen nog geen vrijheid te hebben uit het voor ontwerp van de overeenkomst met Oost-Indonesië bijzonderheden mede te delen. Wel kan hij mededelen, dat daarin beide regeringen elkander we derzijds erkennen en zich bereid ver klaren tot samenwerking in Federatie cn Unie op de basis van het beginsel program van Linggadjati. De positie der Indische Nederlan ders is een moeilijke; op dit gebied geschiedt intussen wat mogelijk is. Op niet alle vragen inzake de mi litairen kan spr. antwoorden. Het qantal ziekei^ en gewonden is ruim duizend. Als dit aantal zesduizend zou zijn op een totaal van honderd dertig duizend, zou dit normaal ge acht kunnen worden, gezien mede de klimatologische omstandigheden. Spr. deelt mede. dat de geïmporteerde si garetten moesten worden aangevuld met inheemse. Een bepaalde zending ervan heeft de invloed van het natte jaargetijde ondervonden. Er zijn in middels maatregelen genomen. De heer Schouten had gezegd, dat de republiek moet worden ontwapend. Zo gesteld acht de regering het niet juist. De door de Japanners achterge laten wapens moeten ontnomen wor den aan onbevoegden. De commissie van goede diensten heeft onze delegatie verklaard, dat de Japanners en Duitsers niet meer in dienst der republiek mogen zijn en moeten worden uitgeleverd. Spr. protesteert er tegen als ge zegd wordt, dat Van Mook, Logemann en Jonkman Indonesië los wilden ma ken van Nederland. Ten aanzien van de financiële en economische vraagstukke^ merkt de minister o.m. op, dat nota's ter zake nagenoeg gereed zijn. 0.m. deelt mi nister Jonkman nog mede, dat 15 be grotingsdeskundigen naar Indonesië gaan. Ten aanzien van de „dodentrein" van Bondowoso merkt hij op, dat op zet niet aanwezig was; het vaststel len van strafbare schuld is zeer moei- ijk. Tegen zes uur wordt de vergadering verdaagd. Door Minister Mansholt is de Raad an Beroep en de Herkavelingscom- missie voor Walcheren geinstalleerd. Tijdens de rede van mr. dr. J. v. d- Weel, voorzitter van de herkave- lingscommissic. Rechts naast hem D. Kodde, burgemeester van Zoutelande. MAKELAAR TE BUS SUM GEARRESTEERD. De politie heeft de Bussumse ma kelaar J. H. M. K. gearresteerd on der verdenking van oplichting. K., die reeds door de Gooise makelaars vereniging was geschorst wegens on eerlijke practijken, zou in. de Gooi se gemeenten en te Amsterdam ver scheidene personen, voor wie hij hui zen moest kopen voor circa twintig duizend gulden hebben opgelicht. Hij had de gewoonte om handgeld te vragen, dat hij, als de koop niet door ging, echter niet terug gaf. Voorts zou hij bij het incasseren van huren herhaalde malen geld hebben ver duisterd. Bovendien wordt K: er van verdacht zich Joodse goederen tc hebben toegeëiend ter waarde van vijftigduizend gulden, welke hij in opdracht van het beheersinstituut beheerde, en ten slotte valsheid m geschrifte te hebben gepleegd ter nadele van de pensioenraad. K. is voor de Officier van Justitie tq Am sterdam geleid. VLEUGEL VAN HET LOO VOOR GEWONDE MILITAIREN Naar de „Tijd" verneemt, over weegt H-M. de Koningin een vleugel van het paleis het Loo, en het in de nabijheid gelegen hotel „De Keizers kroon te Apeldoorn ter beschikking te stellen van repatriërende -militaire gewonden uit Indië, Het betreft hier dezelfde vleugel, als kort na bevrijding ter beschhik- king werd gesteld aan herstellende oud- illegale werkers en welke intus sen werd ontruimd. De werkzaam heden nodig voor deze nieuwe be stemming zijn reeds aan de gang. DE „ORANJE" VERTRAAGD. Ten gevolge van de onlangs bij Gi braltar opgelopen machineschade zal het m.s. „Oranje" de reis naar Batavia met verminderde snelheid afleggen, zo deelt de Mij. Nederland heden me. de. Dit vlaggeschip van de Mij. wordt nu met een vertraging van ongeveer 10 dagen, op 2 Februari a.s. in Batavia verwacht, waarvan het vermoedelijk 8 Februari de terugreis zal aanvaar den. Omstreeks 6 Maart zal de Oran je dan de thuishaven, Amsterdam, kunnen bereiken. De verdere consequenties van deze schade kunnen nog niet worden over zien. Wel staat nu reeds vast, dat het eerstvolgend vertrek van Amsterdam niet op de oorspronkelijk vastgestelde datum van 12 Maart zal kunnen ge- schieden. Hetzelfde geldt voor de vol gende afvaarten. Zodra met enige ze kerheid bepaald kan worden hoeveel tijd de reparatie zal vergen, zal een nader schema worden opgesteld. BEURSOVERZICHT. Op enige afdelingen van de effec tenbeurs ontwikkelde zich gisteren een behoorlijke affaire en daardoor had-de markt een vrij actief voorko men, waaruit echter niet de gevolg trekking kan worden gemaakt dat de omzetten inderdaad groot waren. Voor de Cultuurfondsen en de Indi sche waarden werd wederom goede belangstelling aan de dag gelegd en de uit Indonesië ontvangen berich ten en de daarop geleverde commen taren hadden een klaarblijkelijk goedé indruk gemaakt. In de oude en de nieuwste aandelen Kon. werd de gehele middag geregeld zaken ge daan. De omzetten waren van mati ge omvang, de stemming was ech ter vast. De Amerikaanse markt was stil en niet noemenswaardig gewij zigd. Op de beleggingsmarkt werden de Nederlandse staatspapieren tegen ongeveer de vorige prijzen verhan deld. De Conversielening 1947 lag iets beter in de markt. Gemeentelijke, provinciale leningen en pandbrieven waren kalm, op ongeveer het vorige prijsniveau. Prolongatie 2% procent. Ruim twee jaar geleden, op 11 De cember 1945, kon de commissie „We deropbouw Wieringermeer met ge rechtvaardigde trots aan H. M. de Koningin berichten, dat te 9 uur bij de droogmaling van de Wieringer meer een peil van 5 m min. N. A. P. was bereikt, waardoor alle gronden in de polder waren drooggevallen. Dit korte telegram gaf het resul taat weer van een krachtsinspanning die in de trotse historie van de Ne derlandse waterbouwkunde zijn weerga niet vindt. Op 17 April 1945, terwijl voor de wapenstilstand reeds werd onderhan deld, bliezen de Duitsers op twee plaatsen de 18 km. lange Wieringer- meerdijk op. Om 4 uur 's ochtends was de uit 6000 zielen bestaande be volking volgens een tevoren vastge steld pion met hun have en goed ge- evacueerd. Op ongeveer 13 km. afstand van Medemblik stroomde het Zuiderzes- water de polder binnen en in 48 uur was het drama voltrokken. 20.000 H.A. polderland waren herschapen in een op sommige paa.tsen 5 m. diepe zee. Door de gaten, die een breedte van resp. 200 en 160 m bereikten, en waarvan de grootste diejjte 30 m. was, spoelden ongeveer één millioen kubieke meter zand over de polder, waardoor 400 H.A. cultuurgrond totaal onvruchtbaar werd. Enkele dagen later voltooide een krachtige storm het vandalenwerk van de bezetter Wieringerwerf, Slootdorp en Middenmeer, drie bloeiende dorpen, waren met de mooie polder verdronken en totaal verwoest. De veerkracht van de Nederlan ders bleek echter niet gebroken en onmkliellijk na de bevrijding werd met het herstel begonnen met het resultaat, dat op 5 Augusus 1945, drie maanden na de bevrijding, de gaten ingesloten waren met een ring dijk van 750 meter. Op 9 Augustus werd met de intact gebleven gemalen „Lely" bij Medem blik en „Leemans" bij Den Oever met de drooglegging begonnen. Het eerste gemaal, een electrisch, heeft drie pompen, elk met een capaciteit van 400 M3. bij 6 M3. opvoerhoogte, terwijl de „Leemans" een dieselge maal met 2 pompen, een capaciteit van 500 M3. bij 6 M3. opvoerhoogte heeft. Later werden nog 6 hulpge malen en 5 Amerikaanse pompen in geschakeld, o.a. ook bij Kolhora en met een gezamenlijke capaciteit van 3400 M3. per minuut werd de strijd tegen het water eerst goed aangebon den. Ook de schutssluizen bij Me demblik leverden hun aandeel en loosden 80 millioen M3. water. In 4 maanden tyd werd de 600 millioen M3. water, vermeerderd met enkele tienduizenden M3. door regenval en kwelwater verwerkt en op 11 Dec. 1945 was de Wieringermeer droog en kon de wederopbouw van het mooie polderland beginnen. De enorme schade was nu eerst duidelijk zichtbaar. Wieringerwerf, waar het water een hoogte van 4 me ter bereikte, was het zwaarst getrof fen. Slechts de drie kerken, het do meinkantoor en de rentmeesterwo ning waren, hoewel zwaar beschadigd van het welvarende dorp overgeble ven. Drie meter water werd gemeten in het pioniersdorp Slootdorp, waar van de 150 panden 80 pet. totaal v.er- woest was. In Middenmeer, het han delscentrum, was de schade, bij een waterhoogte op sommige plaatsen van 3 y2 meter, minder, maar nog zeer ernstig. 176 van de 221 panden waren verwoest. Aan de Noord-West en Westzijde waar 1 tot 2 meter wa ter stond, bleven de grotere en soli- GEEN DOKTERSVERKLARING VOOR WONINGKWESTIE De Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst heeft verboden het afgeven van verklarin gen door behandelde artsen voor commissies inzake woningvordering, aldus de „Tijd''. Afgezien van andere bezwaren, meent deze Maatschappij dat derge lijke verklaringen vaak niét die ob jectiviteit bezitten, welke voor het beoogde doel noodzakelijk is; de com missies behoren dergelijke attesten terzijde te leggen. Een oplossing van deze moeilijk heid zou mogelijk zijn indien in' de commissie voor woningvordering een arts zitting krijgt; deze kan eventueel inliohtingen aan de huisdokter vragen VRIJSTELLING BROEDERDIENST WORDT NIET UITGEBREID De mededelingen omtrent vrijstel ling wegens broederdienst zijn voor een deel niet geheel juist geweest of kunnen althans een verkeerde indruk hebben gewekt, aldus het A.N.P. Voorop staat, dat het voor zonadige vrijstelling nodig is, dat de inge schrevene voor de dienstplicht kan ijzen op de dienst van drie broeders of halfbroeders. Paarin is geen ver andering gebracht. Maar er is nog een andere regeling getroffen, waar door in sommige gevallen het kun nen er veel en het kunnen er ook weinig zijn ook anderen vrij kun nen blijven van dienst als gewoon dienstplichtige als er geen drie maar wel twee broeders of halfbroeders dienen of gediend hebben. Dat geldt dus- niet voor allen. Het is hiermede als volgt gesteld: De verschillende diensten bij het leger of bij de marine stellen zeer verschillende eisen aan de lichame lijke gesteldheid. Daarom worden keurden in een groot aantal geschikt- heidsgroepen ingedeeld. Zijn er nu bij sommige meer personen dan er van de groep nodig zijn om als gewoon dienstplichtige te dienen, dan wordt naar vaste regelen uitgemaakt, wie gewoon en wie buitengewoon dienst plichtige wordt en daarbij wordt dan in de eerste plaats tot buitengewoon dienstplichtige bestemd degenen, die beheren tot gezinnen, waaruit reeds twee zoons dienen of gediend hebben. Er is dus geen sprake van, dat allen die twee zulke broeders hebben, van militaire dienst als gewoon dienst, plichtige zouden kunnen vrij komen, Tot zover het A.N.P.-bericht. Het eerste bericht is, ronduit ge zegd, een betreurenswaardige flater geweest, waardoor bij velen terecht verwachtingen zijn opgewekt, waarin zij nu worden teleurgesteld. Verlangd mag worden, te weten, wat de officiële of onofficiële bron is -eweest van het eerste bericht, dat het .N.P. heeft doorgezonden. \7olgens een nieuwe regeling zal de rijwielindustrie worden ver plicht, een gedeelte van haar productie te vervaardigen in standaard model. We menen te weten, dat dit deel rond 50 procent moet bedragen. De prijs zal zijn: 108.25 voor een heren-, en /T 11.25 voor een dames- standaardfiets. Verder wordt de gemiddelde prijs voor alle rijwielen dus ook de standaard-modellen met ongeveer tien procent verlaagd. Dat is-een verblijdende mededeling, die ons er toe heeft gebracht de inhoud te confronteren in de fabrieken, waar de fiets en zijn onderdelen, de rub berband inbegrepen, worden vervaardigd. gesproken, vervuld als we zijn van de bekende Franse fietsen, die mas saal en bonloos in ons land zijn verkocht, en waaromtrent verluidde, dat wij met onze deviezen de Frans man van een flinke strop hebben af geholpen. Komen de rijwielbanden ii? vrij Men weet, dat een rijwiel bestaat uit een samenstel van verschillende onderdelen en dat het dus uiteraard niet eenvoudig was, alle industrieën in ons land te bezoeken, waar men iets van doen heeft met onze fiets. Nochtans hebben wij ze opgespoord en daarbij bemerkt, dat ons land minder klein is dan men vaak denkt, minder klein ook in de zin van 'al lerlei industrie. Een bekend rijwielfabrikant heeft ons er op gewezen, dat hij en al zijn collega's in het land standaardrijwie len moeten maken, dat de in ons be richt genoemde prijs juist is, maar dat deze prijs niets heeft le maken met kwaliteit. Die zou willen kan dus een minderwaardig product afleve ren en mag dan toch een behoorlijke prijs rekenen. De niet-standaard- fiets, waarvan de productie eveneens 50 pet. van de gehele rabricage mag bedragen, kan men dan afleveren in betere kwaliteit en tegen aantrek- 1 kelijke prijs. Over export hebben wij maar niet der gebouwde boerderijen en wonin- De wederopbouw wilde resultatief niet onderdoen voor de droogleggers. Het voorjaar 1946 werd besteed aan de geschiktmaking van de cultuur gronden voor inzaai, een werk, dat door de vele moeilijkheden, o.a. de beperkte huisvestingsmogelijkheden voor de landarbeiders en paarden, inspanning van alle krachten eiste. Maar de oogst 1946 was bevredigend. Allereerst werden, ver in het nieu we land, ongeveer 200 Zweedse nood woningen gebouwd en bij het Am- stelmeer 80 l.cht beschadigde boer derijen hersteld en geschikt ge maakt voor dubbele woningen. Te Wieringerwerf werden voorts 16 En gelse Maycrete-woningen neergezet. Overal werd begonnen met her stel en bouw van boerderijen en wo ningen, het uitdiepen van sloten, herstel van de drainering,, brugop- ritten, water- en electriciteitsvoor- ziening, telefoonleidingen en wegen. De prestatie na twee jaar werken is, gezien de materiële en financiële moeilijkheden, bewonderenswaardig. Alle licht beschadigde gebouwen, waaronder 3 kerken, 3 scholen en 53 boerderijen weer gedeeletlijk hersteld zijn. Er zijn 400 noodwonin. gen gebouwd, 110 woningen her bouwd en nog 300 woningen, 60 boer derijen, 2 kerken, 2 scholen en een aantal winkelpanden zijn in aan bouw. Een bewijs voor het vergevorderd stadium van herstel van onze trotse polder is het aantal inwoners, dat reeds tot boven de 3500 is gestegen. Staatsbosbeheer zorgde voor de be planting van de kale polder en reeds in de voorbije zomer wuifden vrien delijke boompjes de getroffen pol derbewoners en de herbouwers met hun jonge kruin bemoedigend toe. Dit alles geeft moed en hoop op de toekomst, niet alleen aan de be woners en werkers van de Wierin- germeerpolder, maar aan alle waar achtige Nederlanders In alle duis ternis van het heden zijn wij dank baar met een lichtpunt, zoals deze machtige prestatie. En te meer als wij weten, dat dit werk uitsluitend door landgenoten verricht is. Nederland, belichaamd in de ar beiders en boeren onder leiding van de Zuiderzeewerken, Wederopbouw en de Rentmeester der Dorfteinen te zamen met de Burgemeesters van de Wieringermeer, verricht hier iets groots. RESTITUTIE VERHOOGDE KOLENPRIJS. Uitknippen. Wij herinneren er nug eens aan, dat de restitutie op de per 1 Juli 1947 verhoogde kolenprijs aan de houders van een kolenkaart TA 707 en TB 707 zal geschieden van 19 Januari tot en met 25 Februari a.s. De terugbetaling zal door de P. T. T.-kantcren plaats vinden tegen in levering van de bonnen 78 BV en 81 BV van de brandstoffenkaarten TA 707, waarop resp. 2.40 en 1.60 zal worden uitgekeerd en tegen in levering van de bonnen 78 BV van de brandstoffenkaarten TB 707, waarop 2.40 zal worden uitgekee"d. De terugbetaling door de P. T. T.- kantoren volgens onderstaande let- terindeling geschieden op de daar voor aangewezen dagen van 9 uur v.m. tot 3 uur nam.: Datum 1948, Leter(s): 19 Jan. A. tot en met Ba; 29 Jan Be tot en met B'; 21 Jan. Bo tot en met Bre; 22 Jan. Bri tot en met Co; 23 Jan. tot en met Cr tot cn met Dri; 26 Jan. Dro tot en met Fa; 27 Jan. Fe tot en met Go; 28 Jan. Gr tot en met Ha; 4 Febr. He tot en met Ho; 5 Febr. Hu tot en met Ka; 6 Febr. Ke tot en met Ko; 9 Febr. Kr tot en met Le; 10 Febr. Li tot en met Me; 11 Febr. Mi tot en met No; 12 Febr. Nu tot en met PI; 13 Febr. Po tot en niet Rod; 16 Febr. Roe tot en met Scha; Febr. Sche tot en met SI; 18 Febr. Sm tot en met Sto; 19 Febr Str. tot en met Tij; 20 Febr. U tot en met Vir: 23 Febr. Vis tot en met V" 24 Febr. Was tot en met Woe; Febr. Wof tol en met Z. KINDERBIJSLAG EN ZELFSTANDIGEN. Op verzoek van de leiding der K. V. P. besloot het Centrum voor Staatkundige Vorming over te gaan tot de instelling van een commissie die tot taak heeft op korte termijn een voor-ontwerp samen te stellen op de toekenning van Kin derbijslag aar. Zelfstandigen. In deze commissie hebben zitting de heren: A. B. Michielsen, W. J. Andriessen, Mr. F. F. H. Cerutti, Tfc. S. J. Hooij, J. W. F. van Meegeren, Mr. A. C. M. v. d. Ven. terwijl prof. Mr. C. P. M. Romme adviserend lid der com missie is. De secretaris der Commis sie is de heer G. J. M. Veldkamp In de „Times" van gisteren wordt een beschouwing gewijd aan de wijze, waarop in Nederland de bewoners van het platteland begonnen met het herstellen van de oorlogsschade „bijna onmiddellijk nadat de frontlinie voor uitgeschoven was". Volgens de „Times" vinden de vor deringen. die sedertdien in de Neder landse wederopbouw gemaakt wer den, „haar oorsprong in die spontane energieontplooiing op het platteland". Er wordt echter op gewezen, dat de woningbouw in Nederland niet snel vordert als in Engeland. Dit wordt toegeschreven aan rampen als vernielde verbindingen, overstroom de landerijen, deportaties en ont wrichting van de binnenscheepvaart tijdens de bezetting en tenslotte aan ae „revolutie in Indonesië". „De bevolking van Nederland", al dus de „Times", „werkt hard en is spaarzaam. Hoewel Nederland lange tijd geen oorlog gekend heeft, heeft het hiervan geen nadelige gevolgen ondervonden. Wat de huisvesting betreft hebben zij vooral één ding op andere landen voor. Zij zijn gewend aan overheidscontrole op de woning bouw sinds het begin van deze eeuw. Door hun kwaliteiten, hun werk kracht en hun zeden presteren de Ne derlanders thans meer niet alleen op het gebied van de wederopbouw maar ook op ander gebied dan menig land, dat over veel meer natuurlijke hulp bronnen beschikt. Men kan veilig aannemen, dat geen volk meer pro ductief gebruik zal maken van de eventuele hulp in het kader van het plan-Marshall dan het Nederlandse". DE GELDERSE IJSEL. Bij de aanvang der vergadering van de Tweede Kamer is gistermiddag in stemming gekomen de motïe, wel ke de heer Roolvink (K.V.P.), bij de behandeling van de afdeling Rijks waterstaat der begroting van Ver keer en Waterstaat had ingediend en welke als volgt luidt: „De Kamer, overwegende, dat de Gelderse Ussel van groot belang is, zowel voor de exploitatie van de be staande welvaartsbronnen van het Oosten des lands als voor de verdere industrialisatie van dit gebied, is van oordeel, dat de bevaarbaarheid van deze rivier onvoldoende is en dat het bovenbedoelde gebied op korte termijn van een goed bevaarbare wa terweg behoort te worden voorzien" Deze motie v/erd aangenomen met 50 tegen 26 stemmen (tegen de P. v, d. A.). HET JONGSTE KIND VAN DE P.T.T. DERTIG JAAR. Gisteren vierde de postchèque. en girodienst zijn dertigjarig bestaan, Het begin was bescheiden: vierdui zend rekeningen. Elk postkantoor was toen een girokantoor, wat administra tie en controle.bij het toenemen van het aantal rekeningen zeer omslach tig maakte. In 1923 is dan ook de cen tralisatie doorgevoerd, die aanvan kelijk zo mislukte, dat de dienst een jaar moest worden stilgelegd. Thans telt de dienst 2500 medewer kers en wordt er gemiddeld honderd vijftig millioen gulden omgezet. Er zijn ruim een half millioen rekening houders bij dit „jongste kind van de P.T.T." TWEE TOESTELLEN VAN LUCHT- VAARTSCHOOL MAKEN NOOD LANDINGEN. Twee Tiger Moths van de Rijks Luchtvaartschool stegen Donderdag van het vliegveld Ypenburg op voor het maken van een navigatievlucht naar het vliegveld Twenthc. Door het slechte weer overvallen raakten bei de toestellen uit de koers en waren na verloop van enige tijd wegens ben zinegebrek gedwongen noodlandingen te verrichten, welke goed geslaagd zijn. Het ene toestel, dat door de heer Ph. Westerhof werd bestuurd en als inzittende de heer J. -A. Motshagen aan boord had, beiden leerlingen van de Rijksluchtvaartschool, landde na bij Assen. Het toestel bleef geheel on beschadigd. De andere Tiger Moth kwam heel wat verder uit de koers terecht, n.l. in de omgeving van Lo- rup nabij Oldenburg in Duitsland. Vrijheid en ambtenarij. Leveren nu. omgekeerd, de rijwie len van Nederlands fabrikaat, de viezen op in het buitenland? „Er zijn geen deviezen", heeft men ons ge antwoord: en toen volgde een ver klaring die ondubbelzinnig klinkt: „Wij, rijwielfabrikanten, den ken er zó over: in Den Haag moest men ons nu maar eens vrij laten, ook vrij maken van onzinnige ambtenarij. Waar blijft de Jan Pieterzoon Coen van onze tijd, die de ganse bureau cratie opruimt, zoals destijds de oude Coen deed. toen hij in de jaren der O. I. Compagnie bij zijn aankomst in Batavia allé overbodigheid aan kant zette?" Straks ziet men de standaardfiets pronken in de etalages der rijwielza ken. Aan het model zal men niets ex tra opmerken: het bijzondere zit al leen in de afwerking. Het standaard- rijwiel zal namelijk geheel zwait (witte prijs natuurlijk!) worden uit gevoerd voorzien van remnaaf, doch verder gespeend van elke luxe. Ook hebben wij een bezoek ge bracht aan enkele fabrieken, waar de fiets niet als eindproduct de deur uitgaat, doch waar men zich toelegt op de vervaardiging van allerlei on derdelen. Een voorbeeldig bedrijf, waar hard wordt gewerkt; ligt ver-af aan het Apeldoorn-Dierense kanaal. Cok hier heeft men de moeilijkheden van materiaal-voorziening en ge bondenheid. Doch dat dc fabricage van rij wiel-onderdelen niet zonder succes is voor ons land, bewijst de behoorlijke voorraad, die men in tai van volkszaken bereids aantreft. Een aanverwant artikel vormen de auto-accu's, waaromtrent een persbericht heeft meegedeeld, dat ze 10 tot 20 pet, voordeliger in pry 3 zullen worden. Deze accu's worden grotendeels ingevoerd, maar de han delsmarge-regeling maakt een ver laging van de binnenlandse prijs mogelijk. Hier bestaat geen gevaar voor export, omdat zoals een dei- fabrikanten ons vertelde wij zelf de noodzakelijkste behoefte in eigen land niet kunnen dekken. Daarbij heeft men plenty bestellingen uit het buitenland, waaraan 'natuurlijk niet het nodige gevolg kan worden geschonken. Geen anti-plof banden meer. Gelukikg is de tijd voorbij, dat onze fietsen moeten worden ontsierd door onwezenlijke houten, syntheti sche banden, of door de zo genoemde anti-plof banden. Er is weer wezen lijke rubber en daaruit' vervaardi gen „Vredestein" te Doetinchem, Hevea in samenwerking met ac- Amerikaan Good Year te Enschede en enkele andere bedrijven weder om heuse rijwielbanden. Niettemin is de fietsband, nog een gedistribueerd artikel, waarvoor men een bon nodig heeft, om ze te kun nen kopen. Zal dat nog lang duren? „Er hangt van alles in de lucht", zeide een der groot-industriëlen, niet zonder geheimzinnigheid. Veel meer liet hij niet los. want men wil niet graag de goede verstandhou cling met het Rijksbureau verstoren. Intussen staat dit wel vast: Vrede stein werkt alweer met ongeveer 600 arbeiders en voert de nodige rijwielbanden uit. Daarnaast valt de voorziening van de vaderlandse markt geleidelijk aan mee, dank ook zij dc zich herstellende materiaal- positie. Men zou hier een bepaalde conse quentie kunnen trekken, maar onze zegsman raadde tot voorzichtigheid aan: „Een onvolledige publicatie zou kunnen leiden tot een run van gros siers en handelaren, of bevoorra ding, waaraan helaas niet behoor lijk kan worden voldaan. En dit is een publiek geheim: men zou o.i. met enige goede wil, met beleid en ook hier met redelijk in zicht van Den Haag (waar men de touwtjes in handen heeft) na niet te lange tijd kunnen komen tot een bon-vrije rijwielband. Zo schetsen wij voor onze lezers de problemen, die aan de fiets en zijn „aankleding" verbonden zijn. De volgende keer iets over onze potten pannen, en ander huisgerei. BINNENLAND. Twee fabrieken vor gramofoon- platen zijn in vorbereiding, een te Heemstede en een te Bloemendaal, beide geëxploiteerd door een N.V., de Decca. De 2-jarige Ding Duin uit Krommenie werd sinds Donderdag middag vermist. Gistermorgen heeft men het lijkje opgehaald uit een sloot bij de woning. Tot hoogleraar te Utrecht is be noemd dr. W. P. Plate, hoofdassis tent aan het Wilhelmina-gasthuis te Amsterdam. De schilöerspatroons te Amster- Ook dit vliegtuig bleef geheel onbe-ldam hebben eenparig besloten, geen schadied. I zwarte lonen meer uit keren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 7