Minister Jonkman antwoordt
de Kamer
[Wje!dng0imeei)
DE TROTS VAN NEDERLAND
Standaardfiets in aantocht
ZATERDAG 17 JANUARI 1948
DE LEID SE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 3
Nadat nog enkele%sprekers het'
woord hebben gevoerd komt de mi
nister van Overzeese Gebiedsdelen,
de heer Jonkman, aan het woord. Hij
releveert twee historische feiten, de
recente reis der ministers naar Indo
nesië en de mededeling van de mi
nister-president dat de commissie
voor goede diensten uit de Veilig
heidsraad haar eerste resultaat had
geboekt.
Op deze feiten gaat hy nader in. Hij
betoogt, dat we staan voor een ver
ouderd staatsbestel en dat we in de
overgangsperiode moeten komen tot
een -nieuwe rechtsorde.
De minister is van mening, dat men
ook in deze Kamer nog te veel denkt,
dat we het hier voor het zeggen heb
ben en hebben uit te maken, wat voor
ginds goed is.
Vervolgens geeft de minister om.
te kennen, dat, als het uiterste mid
del nog eens aan de orde zou komen,
daaraan voorafgaat het werk van de
commissie van goede diensten.
Hij merkt op. dat speciaal in het
debat naar voren zijn gekomen de in
stelling van de voorlopige federale
raad en het militaire en politieke ac
coord met de republiek.
De voorlopige federale raad is op
het ogenblik nog niet meer dan een
voorbereiding van de pre-federale re
gering. Het lijkt hem het beste, dat
de leden van de voorlopige raad de
partementshoofden worden.
De ratificatie van het politiek ac-
coord dient afgewacht te worden
voor spr. er nader op kan ingaan.
Er is bezwaar gemaakt tegen over
leg met de republiek, de republiek
moet echter als- een politieke realiteit
worden beschouwd.
Het beginselprogram van Linggad-
jati vormt nog altijd de richtlijn van
het regeringsbeleid.
Aan Federatie en Unie zal zo
als de heer Romme wilde inder
daad gelijktijdig .moeten worden ge
werkt. Het werk voor de Unie kan
echter pas vruchtbaar zijn, als de fe
deratie heeft doorgewerkt.
Wat de positie van de koning in de
Unie betreft is er niets nieuws. "Er
is gebruik gemaakt van wat er in de
regeringsverklaring van 10 Dec. j.l. is
gesteld.
Wat het collegiaal orgaan betreft
merkt minister Jonkman op, dat de
bedoeling is, dat de luitenant gouver
neur-generaal heeft samen te werken
met de andere leden en zo, dat er
overeenstemming bestaat, zonder dat
dit afdoet aan zijn verantwoordelijk
heid. Als er geer overeenstemming
is, kan hij op eigen gezag handelen.
Deze constructie is ontleend aan de
verhouding tussen de G.G. en de raad
van Nederlands-Indië.
Van verschillende zijden der Ka
mer meende men, dat het collegiaal
orgaan slechts bij de wet kan wor
den ingesteld. Spr. zet uiteen, dat in
de overgangstijd het geoorloofd is te
doen wat de regering voornemens is.
De regering is echter bereid de alge
mene maatregel van bestuur te doen
bekrachtigen door de wet, als dat zin
zal hebben.
De minister geeft te kennen nog
geen vrijheid te hebben uit het voor
ontwerp van de overeenkomst met
Oost-Indonesië bijzonderheden mede
te delen. Wel kan hij mededelen, dat
daarin beide regeringen elkander we
derzijds erkennen en zich bereid ver
klaren tot samenwerking in Federatie
cn Unie op de basis van het beginsel
program van Linggadjati.
De positie der Indische Nederlan
ders is een moeilijke; op dit gebied
geschiedt intussen wat mogelijk is.
Op niet alle vragen inzake de mi
litairen kan spr. antwoorden. Het
qantal ziekei^ en gewonden is ruim
duizend. Als dit aantal zesduizend
zou zijn op een totaal van honderd
dertig duizend, zou dit normaal ge
acht kunnen worden, gezien mede de
klimatologische omstandigheden. Spr.
deelt mede. dat de geïmporteerde si
garetten moesten worden aangevuld
met inheemse. Een bepaalde zending
ervan heeft de invloed van het natte
jaargetijde ondervonden. Er zijn in
middels maatregelen genomen.
De heer Schouten had gezegd, dat
de republiek moet worden ontwapend.
Zo gesteld acht de regering het niet
juist. De door de Japanners achterge
laten wapens moeten ontnomen wor
den aan onbevoegden.
De commissie van goede diensten
heeft onze delegatie verklaard, dat
de Japanners en Duitsers niet meer
in dienst der republiek mogen zijn
en moeten worden uitgeleverd.
Spr. protesteert er tegen als ge
zegd wordt, dat Van Mook, Logemann
en Jonkman Indonesië los wilden ma
ken van Nederland.
Ten aanzien van de financiële en
economische vraagstukke^ merkt de
minister o.m. op, dat nota's ter zake
nagenoeg gereed zijn. 0.m. deelt mi
nister Jonkman nog mede, dat 15 be
grotingsdeskundigen naar Indonesië
gaan.
Ten aanzien van de „dodentrein"
van Bondowoso merkt hij op, dat op
zet niet aanwezig was; het vaststel
len van strafbare schuld is zeer moei-
ijk.
Tegen zes uur wordt de vergadering
verdaagd.
Door Minister Mansholt is de Raad
an Beroep en de Herkavelingscom-
missie voor Walcheren geinstalleerd.
Tijdens de rede van mr. dr. J. v. d-
Weel, voorzitter van de herkave-
lingscommissic. Rechts naast hem
D. Kodde, burgemeester van
Zoutelande.
MAKELAAR TE BUS SUM
GEARRESTEERD.
De politie heeft de Bussumse ma
kelaar J. H. M. K. gearresteerd on
der verdenking van oplichting. K.,
die reeds door de Gooise makelaars
vereniging was geschorst wegens on
eerlijke practijken, zou in. de Gooi
se gemeenten en te Amsterdam ver
scheidene personen, voor wie hij hui
zen moest kopen voor circa twintig
duizend gulden hebben opgelicht. Hij
had de gewoonte om handgeld te
vragen, dat hij, als de koop niet door
ging, echter niet terug gaf. Voorts
zou hij bij het incasseren van huren
herhaalde malen geld hebben ver
duisterd. Bovendien wordt K: er van
verdacht zich Joodse goederen tc
hebben toegeëiend ter waarde van
vijftigduizend gulden, welke hij in
opdracht van het beheersinstituut
beheerde, en ten slotte valsheid m
geschrifte te hebben gepleegd ter
nadele van de pensioenraad. K. is
voor de Officier van Justitie tq Am
sterdam geleid.
VLEUGEL VAN HET LOO VOOR
GEWONDE MILITAIREN
Naar de „Tijd" verneemt, over
weegt H-M. de Koningin een vleugel
van het paleis het Loo, en het in de
nabijheid gelegen hotel „De Keizers
kroon te Apeldoorn ter beschikking
te stellen van repatriërende -militaire
gewonden uit Indië,
Het betreft hier dezelfde vleugel,
als kort na bevrijding ter beschhik-
king werd gesteld aan herstellende
oud- illegale werkers en welke intus
sen werd ontruimd. De werkzaam
heden nodig voor deze nieuwe be
stemming zijn reeds aan de gang.
DE „ORANJE" VERTRAAGD.
Ten gevolge van de onlangs bij Gi
braltar opgelopen machineschade zal
het m.s. „Oranje" de reis naar Batavia
met verminderde snelheid afleggen,
zo deelt de Mij. Nederland heden me.
de. Dit vlaggeschip van de Mij. wordt
nu met een vertraging van ongeveer
10 dagen, op 2 Februari a.s. in Batavia
verwacht, waarvan het vermoedelijk
8 Februari de terugreis zal aanvaar
den. Omstreeks 6 Maart zal de Oran
je dan de thuishaven, Amsterdam,
kunnen bereiken.
De verdere consequenties van deze
schade kunnen nog niet worden over
zien. Wel staat nu reeds vast, dat het
eerstvolgend vertrek van Amsterdam
niet op de oorspronkelijk vastgestelde
datum van 12 Maart zal kunnen ge-
schieden. Hetzelfde geldt voor de vol
gende afvaarten. Zodra met enige ze
kerheid bepaald kan worden hoeveel
tijd de reparatie zal vergen, zal een
nader schema worden opgesteld.
BEURSOVERZICHT.
Op enige afdelingen van de effec
tenbeurs ontwikkelde zich gisteren
een behoorlijke affaire en daardoor
had-de markt een vrij actief voorko
men, waaruit echter niet de gevolg
trekking kan worden gemaakt dat de
omzetten inderdaad groot waren.
Voor de Cultuurfondsen en de Indi
sche waarden werd wederom goede
belangstelling aan de dag gelegd en
de uit Indonesië ontvangen berich
ten en de daarop geleverde commen
taren hadden een klaarblijkelijk goedé
indruk gemaakt. In de oude en
de nieuwste aandelen Kon. werd de
gehele middag geregeld zaken ge
daan. De omzetten waren van mati
ge omvang, de stemming was ech
ter vast. De Amerikaanse markt was
stil en niet noemenswaardig gewij
zigd. Op de beleggingsmarkt werden
de Nederlandse staatspapieren tegen
ongeveer de vorige prijzen verhan
deld. De Conversielening 1947 lag
iets beter in de markt. Gemeentelijke,
provinciale leningen en pandbrieven
waren kalm, op ongeveer het vorige
prijsniveau. Prolongatie 2% procent.
Ruim twee jaar geleden, op 11 De
cember 1945, kon de commissie „We
deropbouw Wieringermeer met ge
rechtvaardigde trots aan H. M. de
Koningin berichten, dat te 9 uur bij
de droogmaling van de Wieringer
meer een peil van 5 m min. N. A. P.
was bereikt, waardoor alle gronden
in de polder waren drooggevallen.
Dit korte telegram gaf het resul
taat weer van een krachtsinspanning
die in de trotse historie van de Ne
derlandse waterbouwkunde zijn
weerga niet vindt.
Op 17 April 1945, terwijl voor de
wapenstilstand reeds werd onderhan
deld, bliezen de Duitsers op twee
plaatsen de 18 km. lange Wieringer-
meerdijk op. Om 4 uur 's ochtends
was de uit 6000 zielen bestaande be
volking volgens een tevoren vastge
steld pion met hun have en goed ge-
evacueerd.
Op ongeveer 13 km. afstand van
Medemblik stroomde het Zuiderzes-
water de polder binnen en in 48 uur
was het drama voltrokken. 20.000
H.A. polderland waren herschapen in
een op sommige paa.tsen 5 m. diepe
zee. Door de gaten, die een breedte
van resp. 200 en 160 m bereikten,
en waarvan de grootste diejjte 30 m.
was, spoelden ongeveer één millioen
kubieke meter zand over de polder,
waardoor 400 H.A. cultuurgrond
totaal onvruchtbaar werd.
Enkele dagen later voltooide een
krachtige storm het vandalenwerk
van de bezetter Wieringerwerf,
Slootdorp en Middenmeer, drie
bloeiende dorpen, waren met de
mooie polder verdronken en totaal
verwoest.
De veerkracht van de Nederlan
ders bleek echter niet gebroken en
onmkliellijk na de bevrijding werd
met het herstel begonnen met het
resultaat, dat op 5 Augusus 1945,
drie maanden na de bevrijding, de
gaten ingesloten waren met een ring
dijk van 750 meter.
Op 9 Augustus werd met de intact
gebleven gemalen „Lely" bij Medem
blik en „Leemans" bij Den Oever
met de drooglegging begonnen. Het
eerste gemaal, een electrisch, heeft
drie pompen, elk met een capaciteit
van 400 M3. bij 6 M3. opvoerhoogte,
terwijl de „Leemans" een dieselge
maal met 2 pompen, een capaciteit
van 500 M3. bij 6 M3. opvoerhoogte
heeft. Later werden nog 6 hulpge
malen en 5 Amerikaanse pompen in
geschakeld, o.a. ook bij Kolhora en
met een gezamenlijke capaciteit van
3400 M3. per minuut werd de strijd
tegen het water eerst goed aangebon
den. Ook de schutssluizen bij Me
demblik leverden hun aandeel en
loosden 80 millioen M3. water. In 4
maanden tyd werd de 600 millioen
M3. water, vermeerderd met enkele
tienduizenden M3. door regenval en
kwelwater verwerkt en op 11 Dec.
1945 was de Wieringermeer droog en
kon de wederopbouw van het mooie
polderland beginnen.
De enorme schade was nu eerst
duidelijk zichtbaar. Wieringerwerf,
waar het water een hoogte van 4 me
ter bereikte, was het zwaarst getrof
fen. Slechts de drie kerken, het do
meinkantoor en de rentmeesterwo
ning waren, hoewel zwaar beschadigd
van het welvarende dorp overgeble
ven. Drie meter water werd gemeten
in het pioniersdorp Slootdorp, waar
van de 150 panden 80 pet. totaal v.er-
woest was. In Middenmeer, het han
delscentrum, was de schade, bij een
waterhoogte op sommige plaatsen
van 3 y2 meter, minder, maar nog
zeer ernstig. 176 van de 221 panden
waren verwoest. Aan de Noord-West
en Westzijde waar 1 tot 2 meter wa
ter stond, bleven de grotere en soli-
GEEN DOKTERSVERKLARING
VOOR WONINGKWESTIE
De Nederlandse Maatschappij tot
Bevordering der Geneeskunst heeft
verboden het afgeven van verklarin
gen door behandelde artsen voor
commissies inzake woningvordering,
aldus de „Tijd''.
Afgezien van andere bezwaren,
meent deze Maatschappij dat derge
lijke verklaringen vaak niét die ob
jectiviteit bezitten, welke voor het
beoogde doel noodzakelijk is; de com
missies behoren dergelijke attesten
terzijde te leggen.
Een oplossing van deze moeilijk
heid zou mogelijk zijn indien in' de
commissie voor woningvordering een
arts zitting krijgt; deze kan eventueel
inliohtingen aan de huisdokter vragen
VRIJSTELLING BROEDERDIENST
WORDT NIET UITGEBREID
De mededelingen omtrent vrijstel
ling wegens broederdienst zijn voor
een deel niet geheel juist geweest of
kunnen althans een verkeerde indruk
hebben gewekt, aldus het A.N.P.
Voorop staat, dat het voor zonadige
vrijstelling nodig is, dat de inge
schrevene voor de dienstplicht kan
ijzen op de dienst van drie broeders
of halfbroeders. Paarin is geen ver
andering gebracht. Maar er is nog
een andere regeling getroffen, waar
door in sommige gevallen het kun
nen er veel en het kunnen er ook
weinig zijn ook anderen vrij kun
nen blijven van dienst als gewoon
dienstplichtige als er geen drie maar
wel twee broeders of halfbroeders
dienen of gediend hebben. Dat geldt
dus- niet voor allen.
Het is hiermede als volgt gesteld:
De verschillende diensten bij het
leger of bij de marine stellen zeer
verschillende eisen aan de lichame
lijke gesteldheid. Daarom worden
keurden in een groot aantal geschikt-
heidsgroepen ingedeeld. Zijn er nu bij
sommige meer personen dan er van
de groep nodig zijn om als gewoon
dienstplichtige te dienen, dan wordt
naar vaste regelen uitgemaakt, wie
gewoon en wie buitengewoon dienst
plichtige wordt en daarbij wordt dan
in de eerste plaats tot buitengewoon
dienstplichtige bestemd degenen, die
beheren tot gezinnen, waaruit reeds
twee zoons dienen of gediend hebben.
Er is dus geen sprake van, dat allen
die twee zulke broeders hebben, van
militaire dienst als gewoon dienst,
plichtige zouden kunnen vrij komen,
Tot zover het A.N.P.-bericht.
Het eerste bericht is, ronduit ge
zegd, een betreurenswaardige flater
geweest, waardoor bij velen terecht
verwachtingen zijn opgewekt, waarin
zij nu worden teleurgesteld.
Verlangd mag worden, te weten,
wat de officiële of onofficiële bron is
-eweest van het eerste bericht, dat het
.N.P. heeft doorgezonden.
\7olgens een nieuwe regeling zal de rijwielindustrie worden ver
plicht, een gedeelte van haar productie te vervaardigen in standaard
model. We menen te weten, dat dit deel rond 50 procent moet bedragen.
De prijs zal zijn: 108.25 voor een heren-, en /T 11.25 voor een dames-
standaardfiets. Verder wordt de gemiddelde prijs voor alle rijwielen
dus ook de standaard-modellen met ongeveer tien procent verlaagd. Dat
is-een verblijdende mededeling, die ons er toe heeft gebracht de inhoud
te confronteren in de fabrieken, waar de fiets en zijn onderdelen, de rub
berband inbegrepen, worden vervaardigd.
gesproken, vervuld als we zijn van
de bekende Franse fietsen, die mas
saal en bonloos in ons land zijn
verkocht, en waaromtrent verluidde,
dat wij met onze deviezen de Frans
man van een flinke strop hebben af
geholpen.
Komen de rijwielbanden
ii?
vrij
Men weet, dat een rijwiel bestaat
uit een samenstel van verschillende
onderdelen en dat het dus uiteraard
niet eenvoudig was, alle industrieën
in ons land te bezoeken, waar men
iets van doen heeft met onze fiets.
Nochtans hebben wij ze opgespoord
en daarbij bemerkt, dat ons land
minder klein is dan men vaak denkt,
minder klein ook in de zin van 'al
lerlei industrie.
Een bekend rijwielfabrikant heeft
ons er op gewezen, dat hij en al zijn
collega's in het land standaardrijwie
len moeten maken, dat de in ons be
richt genoemde prijs juist is, maar
dat deze prijs niets heeft le maken
met kwaliteit. Die zou willen kan dus
een minderwaardig product afleve
ren en mag dan toch een behoorlijke
prijs rekenen. De niet-standaard-
fiets, waarvan de productie eveneens
50 pet. van de gehele rabricage mag
bedragen, kan men dan afleveren in
betere kwaliteit en tegen aantrek-
1 kelijke prijs.
Over export hebben wij maar niet
der gebouwde boerderijen en wonin-
De wederopbouw wilde resultatief
niet onderdoen voor de droogleggers.
Het voorjaar 1946 werd besteed aan
de geschiktmaking van de cultuur
gronden voor inzaai, een werk, dat
door de vele moeilijkheden, o.a. de
beperkte huisvestingsmogelijkheden
voor de landarbeiders en paarden,
inspanning van alle krachten eiste.
Maar de oogst 1946 was bevredigend.
Allereerst werden, ver in het nieu
we land, ongeveer 200 Zweedse nood
woningen gebouwd en bij het Am-
stelmeer 80 l.cht beschadigde boer
derijen hersteld en geschikt ge
maakt voor dubbele woningen. Te
Wieringerwerf werden voorts 16 En
gelse Maycrete-woningen neergezet.
Overal werd begonnen met her
stel en bouw van boerderijen en wo
ningen, het uitdiepen van sloten,
herstel van de drainering,, brugop-
ritten, water- en electriciteitsvoor-
ziening, telefoonleidingen en wegen.
De prestatie na twee jaar werken is,
gezien de materiële en financiële
moeilijkheden, bewonderenswaardig.
Alle licht beschadigde gebouwen,
waaronder 3 kerken, 3 scholen en
53 boerderijen weer gedeeletlijk
hersteld zijn. Er zijn 400 noodwonin.
gen gebouwd, 110 woningen her
bouwd en nog 300 woningen, 60 boer
derijen, 2 kerken, 2 scholen en een
aantal winkelpanden zijn in aan
bouw.
Een bewijs voor het vergevorderd
stadium van herstel van onze trotse
polder is het aantal inwoners, dat
reeds tot boven de 3500 is gestegen.
Staatsbosbeheer zorgde voor de be
planting van de kale polder en reeds
in de voorbije zomer wuifden vrien
delijke boompjes de getroffen pol
derbewoners en de herbouwers met
hun jonge kruin bemoedigend toe.
Dit alles geeft moed en hoop op
de toekomst, niet alleen aan de be
woners en werkers van de Wierin-
germeerpolder, maar aan alle waar
achtige Nederlanders In alle duis
ternis van het heden zijn wij dank
baar met een lichtpunt, zoals deze
machtige prestatie. En te meer als
wij weten, dat dit werk uitsluitend
door landgenoten verricht is.
Nederland, belichaamd in de ar
beiders en boeren onder leiding van
de Zuiderzeewerken, Wederopbouw
en de Rentmeester der Dorfteinen te
zamen met de Burgemeesters van de
Wieringermeer, verricht hier iets
groots.
RESTITUTIE VERHOOGDE
KOLENPRIJS.
Uitknippen.
Wij herinneren er nug eens aan,
dat de restitutie op de per 1 Juli
1947 verhoogde kolenprijs aan de
houders van een kolenkaart TA 707
en TB 707 zal geschieden van 19
Januari tot en met 25 Februari a.s.
De terugbetaling zal door de P. T.
T.-kantcren plaats vinden tegen in
levering van de bonnen 78 BV en
81 BV van de brandstoffenkaarten
TA 707, waarop resp. 2.40 en 1.60
zal worden uitgekeerd en tegen in
levering van de bonnen 78 BV van
de brandstoffenkaarten TB 707,
waarop 2.40 zal worden uitgekee"d.
De terugbetaling door de P. T. T.-
kantoren volgens onderstaande let-
terindeling geschieden op de daar
voor aangewezen dagen van 9 uur
v.m. tot 3 uur nam.:
Datum 1948, Leter(s): 19 Jan. A. tot
en met Ba; 29 Jan Be tot en met B';
21 Jan. Bo tot en met Bre; 22 Jan.
Bri tot en met Co; 23 Jan. tot en
met Cr tot cn met Dri; 26 Jan. Dro
tot en met Fa; 27 Jan. Fe tot en met
Go; 28 Jan. Gr tot en met Ha; 4
Febr. He tot en met Ho; 5 Febr. Hu
tot en met Ka; 6 Febr. Ke tot en
met Ko; 9 Febr. Kr tot en met Le;
10 Febr. Li tot en met Me; 11 Febr.
Mi tot en met No; 12 Febr. Nu tot en
met PI; 13 Febr. Po tot en niet Rod;
16 Febr. Roe tot en met Scha;
Febr. Sche tot en met SI; 18 Febr.
Sm tot en met Sto; 19 Febr Str. tot
en met Tij; 20 Febr. U tot en met
Vir: 23 Febr. Vis tot en met V"
24 Febr. Was tot en met Woe;
Febr. Wof tol en met Z.
KINDERBIJSLAG EN
ZELFSTANDIGEN.
Op verzoek van de leiding der
K. V. P. besloot het Centrum voor
Staatkundige Vorming over te gaan
tot de instelling van een commissie
die tot taak heeft op korte termijn
een voor-ontwerp samen te
stellen op de toekenning van Kin
derbijslag aar. Zelfstandigen. In deze
commissie hebben zitting de heren:
A. B. Michielsen, W. J. Andriessen,
Mr. F. F. H. Cerutti, Tfc. S. J. Hooij,
J. W. F. van Meegeren, Mr. A. C.
M. v. d. Ven. terwijl prof. Mr. C. P.
M. Romme adviserend lid der com
missie is. De secretaris der Commis
sie is de heer G. J. M. Veldkamp
In de „Times" van gisteren wordt
een beschouwing gewijd aan de wijze,
waarop in Nederland de bewoners
van het platteland begonnen met het
herstellen van de oorlogsschade „bijna
onmiddellijk nadat de frontlinie voor
uitgeschoven was".
Volgens de „Times" vinden de vor
deringen. die sedertdien in de Neder
landse wederopbouw gemaakt wer
den, „haar oorsprong in die spontane
energieontplooiing op het platteland".
Er wordt echter op gewezen, dat de
woningbouw in Nederland niet
snel vordert als in Engeland. Dit
wordt toegeschreven aan rampen als
vernielde verbindingen, overstroom
de landerijen, deportaties en ont
wrichting van de binnenscheepvaart
tijdens de bezetting en tenslotte aan
ae „revolutie in Indonesië".
„De bevolking van Nederland", al
dus de „Times", „werkt hard en is
spaarzaam. Hoewel Nederland lange
tijd geen oorlog gekend heeft, heeft
het hiervan geen nadelige gevolgen
ondervonden. Wat de huisvesting
betreft hebben zij vooral één ding op
andere landen voor. Zij zijn gewend
aan overheidscontrole op de woning
bouw sinds het begin van deze eeuw.
Door hun kwaliteiten, hun werk
kracht en hun zeden presteren de Ne
derlanders thans meer niet alleen op
het gebied van de wederopbouw maar
ook op ander gebied dan menig land,
dat over veel meer natuurlijke hulp
bronnen beschikt. Men kan veilig
aannemen, dat geen volk meer pro
ductief gebruik zal maken van de
eventuele hulp in het kader van het
plan-Marshall dan het Nederlandse".
DE GELDERSE IJSEL.
Bij de aanvang der vergadering van
de Tweede Kamer is gistermiddag
in stemming gekomen de motïe, wel
ke de heer Roolvink (K.V.P.), bij de
behandeling van de afdeling Rijks
waterstaat der begroting van Ver
keer en Waterstaat had ingediend en
welke als volgt luidt:
„De Kamer, overwegende, dat de
Gelderse Ussel van groot belang is,
zowel voor de exploitatie van de be
staande welvaartsbronnen van het
Oosten des lands als voor de verdere
industrialisatie van dit gebied, is van
oordeel, dat de bevaarbaarheid van
deze rivier onvoldoende is en dat
het bovenbedoelde gebied op korte
termijn van een goed bevaarbare wa
terweg behoort te worden voorzien"
Deze motie v/erd aangenomen met
50 tegen 26 stemmen (tegen de P. v,
d. A.).
HET JONGSTE KIND VAN DE
P.T.T. DERTIG JAAR.
Gisteren vierde de postchèque. en
girodienst zijn dertigjarig bestaan,
Het begin was bescheiden: vierdui
zend rekeningen. Elk postkantoor was
toen een girokantoor, wat administra
tie en controle.bij het toenemen van
het aantal rekeningen zeer omslach
tig maakte. In 1923 is dan ook de cen
tralisatie doorgevoerd, die aanvan
kelijk zo mislukte, dat de dienst een
jaar moest worden stilgelegd.
Thans telt de dienst 2500 medewer
kers en wordt er gemiddeld honderd
vijftig millioen gulden omgezet. Er
zijn ruim een half millioen rekening
houders bij dit „jongste kind van de
P.T.T."
TWEE TOESTELLEN VAN LUCHT-
VAARTSCHOOL MAKEN NOOD
LANDINGEN.
Twee Tiger Moths van de Rijks
Luchtvaartschool stegen Donderdag
van het vliegveld Ypenburg op voor
het maken van een navigatievlucht
naar het vliegveld Twenthc. Door het
slechte weer overvallen raakten bei
de toestellen uit de koers en waren
na verloop van enige tijd wegens ben
zinegebrek gedwongen noodlandingen
te verrichten, welke goed geslaagd
zijn. Het ene toestel, dat door de heer
Ph. Westerhof werd bestuurd en als
inzittende de heer J. -A. Motshagen
aan boord had, beiden leerlingen van
de Rijksluchtvaartschool, landde na
bij Assen. Het toestel bleef geheel on
beschadigd. De andere Tiger Moth
kwam heel wat verder uit de koers
terecht, n.l. in de omgeving van Lo-
rup nabij Oldenburg in Duitsland.
Vrijheid en ambtenarij.
Leveren nu. omgekeerd, de rijwie
len van Nederlands fabrikaat, de
viezen op in het buitenland? „Er zijn
geen deviezen", heeft men ons ge
antwoord: en toen volgde een ver
klaring die ondubbelzinnig klinkt:
„Wij, rijwielfabrikanten, den
ken er zó over: in Den Haag
moest men ons nu maar eens
vrij laten, ook vrij maken van
onzinnige ambtenarij. Waar blijft
de Jan Pieterzoon Coen van
onze tijd, die de ganse bureau
cratie opruimt, zoals destijds
de oude Coen deed. toen hij in de
jaren der O. I. Compagnie bij
zijn aankomst in Batavia allé
overbodigheid aan kant zette?"
Straks ziet men de standaardfiets
pronken in de etalages der rijwielza
ken. Aan het model zal men niets ex
tra opmerken: het bijzondere zit al
leen in de afwerking. Het standaard-
rijwiel zal namelijk geheel zwait
(witte prijs natuurlijk!) worden uit
gevoerd voorzien van remnaaf, doch
verder gespeend van elke luxe.
Ook hebben wij een bezoek ge
bracht aan enkele fabrieken, waar de
fiets niet als eindproduct de deur
uitgaat, doch waar men zich toelegt
op de vervaardiging van allerlei on
derdelen. Een voorbeeldig bedrijf,
waar hard wordt gewerkt; ligt ver-af
aan het Apeldoorn-Dierense kanaal.
Cok hier heeft men de moeilijkheden
van materiaal-voorziening en ge
bondenheid. Doch dat dc fabricage
van rij wiel-onderdelen niet zonder
succes is voor ons land, bewijst de
behoorlijke voorraad, die men in tai
van volkszaken bereids aantreft.
Een aanverwant artikel vormen
de auto-accu's, waaromtrent een
persbericht heeft meegedeeld, dat ze
10 tot 20 pet, voordeliger in pry 3
zullen worden. Deze accu's worden
grotendeels ingevoerd, maar de han
delsmarge-regeling maakt een ver
laging van de binnenlandse prijs
mogelijk. Hier bestaat geen gevaar
voor export, omdat zoals een dei-
fabrikanten ons vertelde wij zelf
de noodzakelijkste behoefte in eigen
land niet kunnen dekken. Daarbij
heeft men plenty bestellingen uit
het buitenland, waaraan 'natuurlijk
niet het nodige gevolg kan worden
geschonken.
Geen anti-plof banden meer.
Gelukikg is de tijd voorbij, dat
onze fietsen moeten worden ontsierd
door onwezenlijke houten, syntheti
sche banden, of door de zo genoemde
anti-plof banden. Er is weer wezen
lijke rubber en daaruit' vervaardi
gen „Vredestein" te Doetinchem,
Hevea in samenwerking met ac-
Amerikaan Good Year te Enschede
en enkele andere bedrijven weder
om heuse rijwielbanden.
Niettemin is de fietsband, nog een
gedistribueerd artikel, waarvoor men
een bon nodig heeft, om ze te kun
nen kopen. Zal dat nog lang duren?
„Er hangt van alles in de lucht",
zeide een der groot-industriëlen,
niet zonder geheimzinnigheid. Veel
meer liet hij niet los. want men wil
niet graag de goede verstandhou
cling met het Rijksbureau verstoren.
Intussen staat dit wel vast: Vrede
stein werkt alweer met ongeveer
600 arbeiders en voert de nodige
rijwielbanden uit. Daarnaast valt
de voorziening van de vaderlandse
markt geleidelijk aan mee, dank ook
zij dc zich herstellende materiaal-
positie.
Men zou hier een bepaalde conse
quentie kunnen trekken, maar onze
zegsman raadde tot voorzichtigheid
aan: „Een onvolledige publicatie zou
kunnen leiden tot een run van gros
siers en handelaren, of bevoorra
ding, waaraan helaas niet behoor
lijk kan worden voldaan.
En dit is een publiek geheim: men
zou o.i. met enige goede wil, met
beleid en ook hier met redelijk in
zicht van Den Haag (waar men de
touwtjes in handen heeft) na niet
te lange tijd kunnen komen tot een
bon-vrije rijwielband.
Zo schetsen wij voor onze lezers
de problemen, die aan de fiets en
zijn „aankleding" verbonden zijn. De
volgende keer iets over onze potten
pannen, en ander huisgerei.
BINNENLAND.
Twee fabrieken vor gramofoon-
platen zijn in vorbereiding, een te
Heemstede en een te Bloemendaal,
beide geëxploiteerd door een N.V.,
de Decca.
De 2-jarige Ding Duin uit
Krommenie werd sinds Donderdag
middag vermist. Gistermorgen heeft
men het lijkje opgehaald uit een
sloot bij de woning.
Tot hoogleraar te Utrecht is be
noemd dr. W. P. Plate, hoofdassis
tent aan het Wilhelmina-gasthuis te
Amsterdam.
De schilöerspatroons te Amster-
Ook dit vliegtuig bleef geheel onbe-ldam hebben eenparig besloten, geen
schadied. I zwarte lonen meer uit keren.