S)e £cidóe(2oii/ïci/nt n t Regeringsverklaring over Indonesië Nieuwe rantsoerwerlaging in West-Duitsland Vrede is goedkoper dan oorlog De minister-president van België als gast in ons land DINSDAG 13 JANUARI 1948 38ste JAARGANG No. 11287 Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. WILMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Belangrijke ontwikkeling in de gebeurtenissen in Indonesië Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015,. Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. 4.65 - Advert.; 15 ct p. m.m. Telefoontjes 1.50 De parochie DEZE morgen bracht de post ons een boekje, getiteld: De parochie in het geestelijk leven der gelovigen, door Ant. M. Jansen, diocesaan direc teur Katholieke Actie Aartsbisdom Utrecht. Wij hebben nog niet veel meer kunnen doen, dan het boekje doorbladeren. Maar toch reeds vol doende, om het warm te kunnen aanbevelen. Alles wat het echte pa rochiële leven kan ten voordeel strek ken. moet trekken onze sympathie, onze hartelijke medewerking. De parochie aldus lezen we in het boekje op blz. 52 moet een organische eenheid vormen, een waar achtige levende gemeenschap van of fer, gebed en daadwerkelijke naas tenliefde. Dat moet inderdaad het ideaal zijn! Wij hopen nog wel_ gelegenheid te hebben nader op de inhoud van het boekje in te gaan. Vandaag willen w,ij even citeren blz. 63 en 64 betreffende een heden daags verschijnsel, waarover het laat ste woord nog niet is gezegd. Hier volgt de bedoelde passage: „Een stroom van jeugd en volwasse nen trekt dagelijks naar onze biosco pen, theaters, dancings en buurtfees ten. Maar wat nog veel erger is: duizen den maken gebruik van ontspanning in Kraft durch Freude-stijl, uitgaan de van fabrieken en ateliers en de lei ders van overheidsbedrijven. Wij kunnen het toejuichen, dat de directies van bedrijven er naar stre ven een gemeenschapsgeest in haar bedrijven aan te kweken, (wij druk ken vet. Red. L. Crt.), ook dat zij 'middelen zoeken om dit te bereiken. Maar wij moeten ten stelligste alle pogingen afwijzen, om via de fabriek of het bedrijf de ontspanning van het personeel ter hand te nemen. Op een terrein, dat meer dan welk ook voor geloof en 'zeden gevaarlijke vriendschappen aankweekt, komen gehuwden en ongehuwden. jongens en meisjes, mannen en vrouwen, jong en oud van hemelsbreed verschillen de levensopvattingen bijeen. *Hele avonden lang, zelfs tot diep in de nacht. Zelfs trekken zij de vreemde in tot het samen doorbrengen van een tien- of veertiendaagse vacantie". Tot zover het citaat. Zoals ge zegd: wij komen nog wel nader op de inhoud van het boekje terug, ook op dit onderdeel van het daarin behan delde. Mgr. Pessers nog in leven? Zoals 10 December j.l. gemeld werd zouden mgr. Quintinus Pessers O.F. M., apostolisch vicaris van Kiange^ lou, en pater Leonidas Bruns O.F.M. in China om het leven zijn gebracht terwijl men over het lot van vier zus ters van de Congregatie van de Klei ne Zusters van St. Jozef uit Heerlen in het onzekere verkeerde. Naar het A.N.P. verneemt, heeft mgr. Kramer, bisschop van Luanfu in een brief aan familie d.d. 31 December 1947 ge schreven, dat mgr. Pessers zich met pater Ruys en vier zusters van Heer len in gevangenschap bevindt. Vol gens deze brief zouden zij zich op dat ogenblik in goede gezondheid bevin den. Naar mgr. Kramer schreef moest echter wel rekening gehouden, wor den met de dood van pater Bruns O.F.M. Bij informatie bij het provincialaat van de paters Minderbroeders te Weert kon men ons hedenmorgen daaromtrent niets medelen omdat daar een bericht van die aard niet was ontvangen. Roofoverval in da trein In de trein LeeuwardenGronin gen is tussen de stations Veen wouden en Zwaagwesteinde een moordaan slag gepleegd op de 53-jarige W. Vlietstra uit Groningen. Hij bevond zich na het station Veenwouden al leen in een donkere coupé met 2 jeugdige mannen, die hem plotseling met een hard voorwerp enige hevige slagen op het hoofd toedienden, ter wijl hij in een hoekje zat te slapen. De beide onverlaten sprongen uit de trein, toen die bij de halte Zwaag westeinde stopte en vluchtten over sloten en weilanden in de duisternis. Zij zijn de volgende dag door de rijkspolitie opgespoord en gearres teerd. Het bleken te zijn de 20-jarige S. en de 29-jarige W. uit Zwaagwest einde, die de heer Vlietstra hadden neergeslagen met het oogmerk om hem te beroven. De heer V. is in het academisch ziekenhuis te Groningen opgenomen. Zijn toestand is niet zonder levensgevaar. Engelse steenkool te duur De productiekosten van de steen kool zijn in de eerste zes maanden van 1947, dus kort na de nationalisa tie van de mijnen, met 5 shilling per ton gestegen,aldus heeft de finan ciële deskundige van de Britse Na tionale Steenkolenraad medegedeeld. In het tweede kwartaal bedroeg het verlies 1 shilling 7 1/2 pence per ton. In het tweede halfjaar van 1947 zijn de productiekosten nog meer ge gen. De voornaamste oorzaak schijnt de invoering van de vijfdaagse werk week te zijn. IJEDENMIDDAG heeft de minister-president, dr. L. J. M. Beel in de Tweede Kamer der Staten-Gene raai een verklaring afglegd betref fende het regeringsbeleid ten aanzien van Indonesië, waarbij hij tevens verslag uitbracht over de reis der drie ministers naar Batavia. Instelling college van Drie - Begin selen voor politieke besprekingen - De Nederlandse Unie - De plaats van de republiek Minister Beel bracht hulde aan de leiding en de manschappen van leger en marine voor de wijze waarop zij zich van hun moeilijke taak kwijten. Na een woord van hulde aan de ambtenaren in dienst van de Neder lands Indische regering, die onder moeilijke omstandigheden hun taak goed vervullen, ging de minister ver der: Mijn ambtgenoten en ik zijn voornemens op korte termijn een commissie in te stellen, welke tot taak zal hebben het geheele vraag stuk van de personeelsvoorziening van Indonesië, met name door de Ne derlandse overheidsorganen, nader onder de ogen te zien. Spr. kon voorts de Kamer medede len, dat eerstdaags een team begro tingsdeskundigen naar Indonesië zal vertrekken. De minister-president gaf vervol gens een overzicht van de situatie op economisch en financieel gebied, waarbij „ditmaal een ondertoon van gematigd optimisme niet geheel be hoeft te ontbreken." De voedselsituatie is, naar het oordeel van dr Beel, redelijk goed te noemen. Ook de uitvoer van produc ten herstelt zich geleidelijk, ofschoon het tempo nog te langzaam is. Er is reden te verwachten, dat de voor de ze reconstructie onontbeerlijke bui tenlandse credieten niet zullen uit blijven. De minister-president ging daarna over op de bespreking van de moge lijkheden om verbetering te brengen in de onderlinge samenwerking tus sen Den Haag en Batavia. Bij koninklijk besluit zal worden ingesteld een college bestaande uit de luitenant-gouverneur-generaal voorzitter en twee leden te benoemen door de Kroon. De luitenant-gouver neur-generaal zal dit college hebben te raadplegen over alle aangelegen" heden, welke de algemene belangen van het koninkrijk raken. Als zoda nig zullen o.m. gelden de staatkun dige, militaire, economische finan ciële en culturele verhoudingen van Indonesië tot Nederland, Suriname en Curasao. Dr. Beel deelde voorts nog me de, dat het in de bedoeling ligt, om zodra het betreffende konink lijk besluit is verschen de heren L Neher, thans minister van We deropbouw en Volkshuisvetong en jhr. mr. H. van Vredeburch, chef der directie politieke zaken aan het ministerie van Buiten landse Zaken, voor te dragen voor benoeming tot leden van dit college. De minister-president wijdde een afzonderlijke beschouwing aarr elk der gebieden, die bij de politioneie actie betrokken waren en consta teerde met voldoening, dat overal door spontane medewerking van do bevolking hard gewerkt wordt aan het herstel van orde, veiligheid en welvaart. Met betrekking tot de staatkundige structuur van Suma tra verklaarde de minister: het is ons op Sumatra duidelijk geworden, dat de verwezenlijking van de fede ratieve staat niet geheel zal plaats vinden in de vorm, zoals ons die op de conferentie van Malino voor ogen stond. Onze contacten nu op Suma tra hebben ons tot de overtuiging ge bracht, dat het van een verkeerd in zicht zou blijk geven, indien ge streefd werd naar eenheden, die door de bevolking der betrokken gebie den zelf als kunstmatig worden aan gevoeld. Mitsdien moet worden ver wacht. dat Sumatra meer Negara's zal tellen. Oost-Indonesië heeft aangedrongen op een eigen overeenkomst, die de grondbeginselen der nieuwe struc tuur zou verankeren. Uitvoerige be sprekingen met de vertegenwoordi gers van deze deelstaat hebben geleid tot een voorlopige ontwerp. Zodra overeenstemming zal zijn verkregen, zal de tekst der ontwerp-overeen- komst aan de Kamer worden voor gelegd. Overgaand op de bespreking van de contacten met de republiek v?r- klaarde de minister-president: „Het probleem van onze verhouding tot de republiek is voor de uiteindelijke op lossing van het Indonesische vraag stuk uiteraard van grote betekenis. Dr. Beel wees er echter op, dat, hoe wel de republiek een belangrijke uiting blijft van het nationalisme, het een fout zou zijn te menen, dat dit nationalisme alleen in het stre ven v^n de republiek tot uiting zou komen. Vervolgens beschouwde hij het als een denkfout de republiek te vereenzelvigen met iedere regering van de republiek. „De ontwikkeling in de laatste maanden, aldus gaat de verkla- verder heeft bovendien aan het vraagstuk van onze verhouding tot de republiek, hoe belangrijk ook op zichzelf, zijn overheersend karakter in het Indonesisch beleid ontno men." De regering heeft, naar minister Beel vaststelde, tegenover de repu bliek onveranderlijk vastgehouden aan het standpunt, dat van enige vruchtbare politieke onderhandeling geen sprake zal kunnen zijn, zolang het staken van het vuren en van de andere vijandelijkheden niet is ver wezenlijkt. Bovendien hebben wij er op gewezen, dat het voeren van be sprekingen over deze vanzelfspre kende eis niet tot in het eindeloze kan worden gerekt. Met waardering sprak de minister president vervolgens over de werk zaamheid van de commissie voor goe de diensten en ging nader in op de door deze commissie gedane voorstel len met betrekking tot het staken der vijandelijkheden. Het terrein voor vruchtbare politie ke besprekingen zal eerst vrij zijn wanneer het staken der vijandelijk heden inderdaad een feit zal zijn. Drie beginselen worden vervolgens door de minister opgenoemd namelijk: (1) Erkenning van het zelfbe schikkingsrecht der Indonesische vol ken. (2) Volledig begrip voor het stre ven naar verwezelijking van dit recht, dat zich bij de Indonesische volken openbaart. (3) Het streven om in vreedzaam overleg en in overeenstemming met de Indonesische volken de staatkun dige vorm te vinden voor een duur zaam samengaan van Nederland met inbegrip van Suriname en Curasao met deze volken op basis van vrijwil ligheid en ter verzekering van bei der recht en beider welzijn. Met betrekking tot de Nederlands- Indonesische Unie verklaarde minis ter Beel: „In de plaats van het ene souvereine koninkrijk der Nederlan den treedt een Nederlands-Indonesi sche Unie, gevormd door twee sou vereine staten, te weten: het Ko ninkrijk der Nederlanden, gedacht als omvattende Nederland, Suriname en Curasao; de Verenigde Staten van Indonesië, omvattende een aantal deelstaten (Negara's), die ieder voor zich weer kunnen zijn onderverdeeld in Daerah's met autonome bevoegd heden. Beide souvereine staten zijn gelijkwaardig. Zij zullen beide bij de organisatie der Verenigde Volken zijn aangesloten. De Nederlands-Indonesische Unie zal een reële gemeenschap vormen, aan welks hoofd het Huis van Oranje staat. Zij be schikt over eigen organen, die in naam des konings handelen en die de gemeenschappelijke be langen der beide staten beharti gen met name op het gebied der buitenlandse betrekkingen, ue defensie der financiën en der economische en culturele aange legenheden. Deze organen zijn uiteindelijk verantwoordelijk je' gens de daarvoor aangewezen lichamen. Over de plaats van de republiek in het geheel van de Verenigde Staten van Indonesië zeide minister Beel' Wij hebben ons bereid verklaard de republiek als Negara te betrekken in het overleg mits re republiek zich bereid verklaart de beginselen der nieuwe staatkundige vormgeving te aanvaarden. Als een van deze begin selen noemde dr. Beel de vrije wils uiting der bevolking. Uit dit beginsel vloeit volgens de minister-president voort: „Vooreerst, dat het aan deze vrije wilsuiting wordt overgelaten, welke deelstaten er tenslotte zullen zijn en in welke gevallen daarbinnen autonome gebieden zullen worden ge vormd, en vervolgens, dat ter ver krijging van een zuivere uitspraak omtrent de wil der bevolking orde en veiligheid moeten zijn gevestigd en gewaarborgd, door een deugdelijk politie-apparaat In de allerlaatste dagen heeft zich in de loop der gebeurtenissen nlg een belangrijke ontwikkeling vol trokken. Het informeel contact, on derhouden met de commissie van goede diensten, heeft geleid tot con cretisering van een voorstel nopens de uitwerking van een wapenstil stand, alsmede van een basis voor verdere politieke besprekingen, waarmede wij ons overeenkom stig de zienswijze onzer delegatie hebben verenigd. Met een korte samenvatting be sloot de minister-president zijn ver klaring. IN GEHEEL WEST-DUITSLAND heersen onrust en wanhoop door be richten uit officiële bron, waarin gewaarschuwd wordt voor dreigende verlagingen van het voedselrantsoen in de Britse en Amerikaanse zones, indien er geen plotselinge verbetering komt in de productie en distri butie. De omvang van de beperkingen wordt niet officieel vermeld, maar volgens onbevestigde berichten zou de dagelijkse toewijzing van 1550 tot 1200 calorieën worden teruggebracht. waarschuwingen van de meeste vak verenigingsleiders. De ministers van de voedselvoor ziening van alle staten in Bizonië, vertegenwoordigers van vakvereni gingen en van de industrie zullen Donderdag te Dusseldorf de midde len bespreken die de voedselcrisis kunnen opheffen. Algemene staking dreigt Uit officiële geallieerde bron te Berlijn wordt vernomen, dat de voorgestelde verlaging van de rant soenen in de eerste plaats nodig is wegens de nog steeds onvoldoende leveringen van de boeren, die een deel van hun producten liever op ae zwarte markt verkopen. „De fout ligt hier in Duitsland en in Duits land zal zij ook moeten worden op gelost", aldus deze bron. Berlijn zou van deze maatregel worden uitge zonderd met het oog op het vier- mogendhedenbestuur en de grotere moeilijkheden van de Berlijners bij het verkrijgen van extra voedsel. In het Ruhrgebied en het Rijnland gaan de arbeiders voort met het houden van massabetogingen tegen de voedselcrisis. Hoewel de meesten weer aan de slag zijn gegaan, staan volgens verklaringen van de rege ring en van de vakbonden, duizen den arbeiders klaar voor een alge mene staking. Indien niet meer vet wordt inge voerd en het in het eigen land ge produceerde vet niet beter wordt verdeeld, zullen de arbeiders het werk weer neerleggen, ondanks de De Belgische minister-president Paul Henri Spaak hield opder auspiciën van het comité Benelux in het ge bouw van K. en W. te Den Haag een rede. Tijdens de pauze v.l.n.r. Belgi sche ambassadeur Nemry, minister *Spaak rflinister van Boetselaer van Oosterhout en minister Jonkman. Bij een vliegtuigongeval in de Dominicaanse republiek zijn 31 per sonen om het leven gekomen, aldus verneemt Reuter te New York. Volgens andere te New York ont vangen radioberichten kwamen 28 personen om het leven. Het onge luk gebeurde in de buurt van Ciu- dad Trujillo aan de Zuidkust van Santo Domingo. Begrotingsboodschap van Truman PRESIDENT TRUMAN heeft in zijn jaarlijkse begrotingsboodschap.het Amerikaanse congres gewaarschu wd, <dat indien Europa aan een tota litaire overheersing werd overgelev erd, de kosten voor de opvoering van de militaire kracht der Ver. Staten v erre de kosten van het program voor economische hulp aan Europa zoud en overtreffen. De president deelde mede, dat Amerika's uitgaven, in he t 30 Juni a.s. beginnende begrotings jaar zijn geraamd op 39.7 milliard dollar, waarvan ongeveer 46 pCt. voor nationale defensie en internationale activiteit. Ook herstelprogram voor het Verre Oosten Een bedrag van 6.8 milliard dollar vraagt Truman aan het congres om het Marshall-plan tijdens de eerste 15 maanden, beginnende 1 April a.s., te financieren. Het zal echter niet mo gelijk zijn hiervan in die periode meer aan 4.5 milliard dollar uit te geven, omdat een deel van het geld bestemd zal worden, om goederen te betalen, waarvan de levering pas later zal ge schieden. De ontvangsten worden begroot op 4.5 milliard dollar. Het overschot van 4.8 milliard zal voor verlaging der openbare schuld gebruikt worden. De uitgaven der federale regering aldus de president, worden onver mijdelijk nog beheerst door de oor log en zijn nasleep. In het belasting jaar 1949 weerspiegelen nog 79% van de uitgaven der Ver. Staten recht streeks de oorlogskosten, de gevol gen van de oorlog en de Amerikaanse pogingen om een toekomstige oorlog te voorkomen. Elf milliard dollar of 28% van het budget is bestemd voor de nationale defensie, dat is 279 millioen meer dan het vorige jaar. De begrotingsboodschap doet ver moeden, dat spoedig een Amerikaans hei'stelprogram voor het Verre Oosten verwacht kan worden. Twee uitgavenposten, in totaal 750 millioen dollar bedragende, worden genoemd als aanvulling op het Mar shall-plan voor „andere buitenlandse hulp o.a. aan China". Spoedig zullen in een speciale boodschap definitieve aanbevelingen aan het Congres ge daan worden. Men verwacht, dat de president de bijeenroeping van een conferentie van landen in het Verre Oosten zal voorstelen, die. gelijk de Europese landen te Parijs deden, een balans zullen opmaken van hetgeen zij voor hun herstel nodig hebben en zelf kunnen opbrengen. China wordt als voornaamste land beschouwd dat voor deze hulp in aan merking komt. Naar wij uit gezaghebbende bron vernemen, heeft Koning Leopold van België passage besproken op het s.s. „Sommelsdijk" van de Holland Amerika-lijn, dat op 17 dezer uit Rotterdam vertrekt. Op 20 Januari zal de koning scheep gaan in Lissabon, om vandaar uit een vacantiereis naar Havanna te ondernemen. Het comité van de Belgisch-Neder land-Luxemburgse samenwerking heeft gisteravond te Den Haag een gala-avond georganiseerd ter ere van het bezoek van België's minister-pre sident Spaak. Aan deze avond, die onder anderen werd opgeluisterd door tal van Ne derlandse ministers met hun dames, werkte de Koninklijke Militaire Ka pel mede, die met het ten gehore brengen van de drie volksliederen de soirée opende. Na een inleidend woord, zowel van de vice-president van het Haagse co mité, als van de oud-minister van Buitenlandse Zaken, mr. J. A. N. Pa- tijn, die herinneringen opriep aan de pogingen tot economische samenwer king al vóór de oorlog ondernomen, toen hij ons land in Brussel vertegen woordigde, ving minister Spaak zijn redevoering aan met te constateren, dat de internationale politiek van het ogenblik drie fouten openbaart. Voor eerst heerst er een tekort aan wer kelijkheidszin, waarin men de teleur stellingen, ondervonden binnen het kader van de Verenigde Naties, niet scherp onder het oog ^iet. Vervolgens heeft het beginsel van de vereiste eenstemmigheid in de UNO de wereld parten gespeeld en is het Vetorecht schadelijk gebleken. Ten slotte is de methode der huidige diplomatie aan vechtbaar. Iedereen is op het ogenblik inter nationaal politicus. Zeker hebben de volken,aldus minister Spaak, er recht op het menu van de internationale politiek te kennen, maar nadelig is het, wanneer zij ook de keukengehei men willen achterhalen, vanzelf voert tot offervaardigheid. De pers, zo me^pde de Belgische premier, werkt hard mee om het euvel te versterken door bij het pu bliek in het gevlei te willen komen met het opblazen vap alle internatio nale politieke nieuws tot sensaties. Maar de intfrnationale politiek is om minister Spaak's uitspraak vrij te vertalen geen kort golfbericht. Ondanks alles is de premier van onze Zuiderburen geen pessimist hij erkent ook twee elementen, die ten goede werken: onderling begrip en de neiging naar solidariteit, die ii $-.4* Als de Drie Landen goed weten te kiezen tussen deze solidariteit en het nationaal egoïsme, zal de samenwer king slagen. De minister wees er nog op, dat ook het plan-Marshall, wil het effectief zijn, plichten legt op de landen, die er mee gebaat zullen wezen plichten, om Europa weer te maken tot een constructief element in het geheel der volken. De internationale politicus, zo be sloot de premier zijn voordracht, lijkt dikwijls op de acrobaat, die zijn pu bliek met :jijn toeren doet huiveren. Met goede wil en bekwaamheid wor den die toeren echter gewoonlijk tot een goed einde gebracht. ERNSTIG GEVECHT IN WEST-PENDSJAAB Byna 100 personen zijn gedood en verschillende gewond tijdens een ge vecht tussen manschappen uit Zuid- India, die een trein met niet-Moham- medaanse vluchtelingen escorteerden, en grenswachten uit het Noord-wes ten, die Mohammedaanse vluchtelin gen geleide gaven. Het gevecht had plaats op het spoorwegstation Goeds- jrat (West-Pendsjaab). GHANDI GAAT WEER VASTEN Ghandi heeft tijdens zijn gebrui kelijke gebedsbijeenkomst meege deeld, dat hij van morgen af weer voor een onbepaalde tijd gaat vasten om de eenheid van Hindoens en Mo hammedanen tot stand te brengen. Ghandi zou na zijn vorige vastpe- riode in September j.l. (uit protest tegen de ongeregeldheden tussen Hindoes en Mahommedanen) hebben verklaard, dat hij, indien er nog meer onregeldheden zouden voorkomen, de volgende maal „tót de dood toe" zou vasten. Dit zal Ghandi's vierde be langrijke vastperiode zijn. Ghandi verklaarde niets anders tot zich te ^zullen nemen dan water en zure limoenen. Men is van mening, dat India op jiet vasten zal reageren. Het is echter de vraag, welke invloed het op Pakistan zal hebben. DE STRIJD IN GRIEKENLAND Het Atheens nieuwsbureau meldt onder aanhaling van militaire bron nen te Saloniki, dat een sterke groep guerillastrijders bij de zuiverin|sope- raties van het Griekse leger na een hevig gevecht uit het gebied van de berg Vernion in Centraal Macedonië is gevlucht. De guerillastrijders, die Griekenland van Joego-Slavië uit zouden zijn binnengedrongen, verlo ren zes man. aldus het bureau Ten Westen van Jannina bij de Al banese grens vinden de zuiverings operaties ook nog steeds voortgang. De guerillastrijders zouden bij een tegenaanval zware verliezen hebben geleden. £eti kaVieJttjt... „Moet een Protestant, die een Roomse kerk binnenvalt en hardop hoort bidden, soms niet denken, dat het daar de kunst is om zoveel moge lijk woorden uit te spuwen in zo weinig mogelijk tijd?" Gerard Brom in „Gesprek"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1