Hoe de millioenen-smokkelaars
»werkten«
Bange uren op een woeste zee
JCarte Cjpöf/Ï
•nfïfcsi .ILzich in het
I Doden~ste
VRIJDAG 9 JANUARI 1948
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD - PAGINA 2
DE SMOKKEL-AFFAIRE IN WEST-BRABANT
Op een in het gerechtsbouw te Breda gehouden persconferentie heeft de
officier van justitie te Breda, mr. Hustinx een uiteenzetting gegeven van
de grote smokkelzaken, die in West-Brabant hebben plaats gehad en
waaraan thans een einde is gemaakt.
af een dusdanige controle-systeem te
verkrijgen, dat al spoedig heel wat
smokkelaars in de cel terecht kwa
men.
Bij de opsporing gebruikte men ook
„walkie-talies" en auto's met zend
en ontvanginrichting Het was de eer
ste keer, dat deze middelen zijn toe
gepast voor het opsporen van straf
bare handelingen. Dag en nacht is er
gezwoegd. En geleidelijk kreeg men
de gegevens te pakken over de drie
smokkelorganisaties .die elkaar be
concurreerden en elkaar zelfs de
pantserwagens ontstalen.
Een der hoofddaders arresteerde
men in de nacht van 5 op 6 December
van het vorige jaar. Bij een huiszoe
king vond men een gebrekkige boek
houding, waarin de verhandelde ar
tikelen waren opgetekend, maar
daarin ook de namen van velschillen
de leden van de bende en bovendien
allerhande interessante aantekenin
gen stonden. De pantserwagens ble
ken bestuurd te worden door ervaren
chauffeurs, meest Belgen. Zij waren
bemand met een „wegverkenner" en
iemand, die wagens kon bedienen,
maar die tegelijkertijd ermee was be
last spijkers of spijkerplankeri op de
wegen Ij- smijten, om d'e achtervol
gende auto's „stukken" te bezorgen.
De d. ie leden der bemanning kregen
voor hun karwei gemideld 3000 gul
den
In het totaal gingen drie wagens
van de smokkelaars verloren, een bij
Rijsbergen, een in Amsterdam en een
in België in de omgeving van Loen-
hout. De waarde der bij "Rijsbergen
in beslag genomen goederen bedroeg
551,800 Belg. frs., de gemiddelde
waarde van de pantserwagens wordt
geschat op 45.000 Belg. frs. Per tocht
werd naar schatting voor /'40.000 aan
Adjudant Kramer van de mare-
chausse en de hem toegewezen
wachtmeester van Gestel van de
rijkspolitie zijn het geweest, die
klaarheid hebben weten tc scheppen
in de diverse smokkelzaken, welke
dateren lit de tijd van de Duitse be
zetting en na de bevrijding op grote
voet zijn voortgezet. Bij deze smok
kelzaken wei-den, zoals bekend, zelfs
pantserwagens, opgekocht uit Belgi
sche dumps, gebruikt. Voor millioe
nen guldens aan goederen zijn frau
duleus ons land binnengebracht.
Voor het grootste deel ging alles naar
Amsterdam, waar een groot magazijn
was. Later ontstonden ook opslag
plaatsen in Leeuwarden en Leiden.
Het is niet juist, aldus weixl mede
gedeeld, dat de wielrenner Eraspen-
nings uit Breda-Princenhage alleen
de leider was van de smokkelorgani
satie. Hij was de medeleider van één
der organisaties. Behalve zijn bende,
traden nog twee andere op.
Het smokkelen per militaire wagen
is van de Duitsers afgekeken.
Corrupte leden van de „Wehr-
macht'' gebruikten immers hun
auto's voor de smokkelarij, er was
niets tegen te doen. Na de bezetting
zette een aantal geallieerde militairen
en ook enkele grenswachten de zaak
op dezelfde manier voort. Het was
zelfs zo erg, dat, toen de maatregelen
werd afgekondigd, waarbij voor het
vervoer van goederen bepaalde pa
pieren werden vereist, men deze pa
pieren vervalste. Grenswachters gin
gen zelfs wekelijks hun geld halen
voor het doorlaten van deze wagens
Toen eind 1946 uit Belgische dumps
pantserauto's konden gekocht worden
kreeg de smokkel wereld een nieuwe
kans. De eerste pantserauto werd in
April 1947 onbeheerd aangetroffen
onder Rijsbergen, geladen met zeep,
tabak, katoen, wol en kauwgummi.
De inzittenden hadden na een felle
achtervolging de vlucht weten te ne
men. In de nacht van 23 op 24 April
van het vorige jaar zag men ander
maal een pantserauto, die :n Breda
kon worden aangehouden, doch daar
na weer wist te ontkomen. Dc derde
keer, dat men een pantserwagen zag,
was in de nacht van 30 op 31 Augus
tus, weer in Rijsbergen. In October
werd een dergelijke wagen ongeveer
10 keer in West-Brabant gesignaleerd,
doch de smokkelaars kon men niet
vatten. Zelfs speciaal aangelegde ver
sperringen hielpen niet. Door d'e con
centratie van verschillende op-
springsinstanties door mr. Kneep-
kens tot stand gebracht wist men
in de grensstreek van September j.l.
waren ons land binnen gesmokkeld.
De verhalen, dat ambtenaren zou
den hebben meegewerkt, werden
sterk overdreven verklaard op de
persconferentie. Het werd onjuist ge
noemd, dat de smokkelploegen ge
bruik zouden hebben gemaakt van
R.A.F.-mensen of een gedeserteerde
R.A.F.-sergeant. Er zijn wel twee
agenten van politie, waarvan een
een ex-agent uit Breda, gearesteerd.
Tegen betaling zouden zij bepaalde
diensten hebben verricht.
BEURSOVERZICHT.
De handel in claims Kon. en Dordt-
sche petroleum, die de laatste tijd
een cachet van activiteit op de Am
sterdamse markt had gedrukt, be
hoorde gisteren weer tot het verle
den.
Evenwel werd weer druk handel
gedreven in de nieuwste aandelen
Kon. Petri., dat zijn aandelen voort
spruitende uit de claims, en in de
oude aandelen. In de nieuwste aande
len ging het vrij levendig toe, hoe
wel de affaire toch niet te vergelijken
was met die welke de claims de laat
ste tijd te zien hebben gegeven. Bij
de opening werden de nieuwste aan
delen Kon. afgedaan tegen 297 pro
cent, maar het bleek, dat hiermede
iets te hoog was gegrepen, want wel
dra ging de koers naar beneden tot
286 1/2, waarna een herstel intrad en
in het overige gedeelte van de beurs-
tijd in hoofdzaak transacties werden
afgesloten tegen 290 a 291. De oude
aandelen openden op 3041/2, daalden
tot 301, maar konden zich eveneens
redresseren en bij het scheiden van
c'e markt werd tegen 305 afgedaan.
De aandelen Dordtsche Petr. op 269
geopend, stegen tot 276. Overigens
was de markt kalm, hoewel nogal
aandacht werd geschonken aan certi
ficaten Handel Mij., alsmede aan aan
delen Kol. Bank. Overigens was er
op de markt heel weinig te doen. De
Amerikanse markt was stil; de koer
sen waren hoger in navolging van
New York. Op de beleggingsafdeling
werd de gehele middag op beschei
den voet gehandeld in de Conversie
lening 1947 die werd afgedaan tegen
98 5/8 a 98 11/16.
Prolongatie 21/4 procent.
HET VERHAAL VAN EEN SCHIPPER
CRITIEK OP DE HAARLEMSE
ORKESTVERENIGING.
De Nederlandse toonkunstenaars-
boifd heeft een adres gezonden aan
de gemeenteraad van Haarlem,
waarin de bond zijn misnoegen be
tuigt met de gang van zaken in de
Haarlemse orkestvereniging. Het
adres zegt, dat de zakelijke leiding
moet berusten bij een musicus, aan
gesteld door de gemeente na over
leg met het rijk en de leden der
H.O.V. De bond vraagt in dit ver
band medezeggenschap van de or
kestleden in het beheer van het or
kest, daar de gang van zaken van
thans aan het artistieke peil grote
schade toebrengt. De gemeenteraad
van Haarlem heeft het adres in
handen gesteld van B. en W. voor
het uitbrengen van prae-advies.
WEER EEN NIEUW COMITé.
De heer J. van den Berge heeft
gisteravond in een radio-rede aan
gekondigd de oprichting van een
comité „burgerrecht", dat het Ne
derlandse volk bewegen wil tot de
strijd tegen overmatige overheids
bemoeiing.
Tegen overmatige overheidsbe
moeiing zijn wij ten slotte allen!
In en door dc politieke partijen
kan ieder strijden tegen wat naar
zijrt overtuiging „overmatige" over
heidsbemoeiing moet heten.
Dat er reden is, om op dit terrein
zéér waakzaam te zijn daarvan
zijn wij ten volle overtuigd.
MIDDEL TEGEN TUBERCULOSE
GEVONDEN?
Er schijnt in een laboratorium in
Zoetermeer een schimmel te zijn
ontdekt die van een bijzondere bete
kenis is voor de bestrijding der tu
berculose. De naam van de schim
mel wordt natuurlijk geheim gehou
den, maar proeven hebben uitgewe
zen, dat hier werkelijk van zulk een
middel sprake is.
Er is, zo vernam de Msb., voor
deze ontdekking reeds belangstelling
van de zijde der medische weten
schap, van welke zijde eveneens een
onderzoek wordt ingesteld.
Het ligt natuurlijk voor de hand,
dat men met deze ontdekking, ook
als zij werkelijk de betekenis zou
hebben welke men er van hoopt,
nog pas aan het eerste begin staat.
BUITENLAND.
Het vliegongeluk van de dag is
het verongelukken van een vliegtuig
ten Westen van Algiers. Het vloog te
gen een heuvel en raakte in brand.
Negen personen, onder wie 2 kinde-
:n, kwamen in de vlammen om.
De geruchten omtrent de ziekte
van Stalin hebben zich thans reeds
zover uitgebreid, dat de Zwitserse
bladen uit „doorgaans zeer goed in
gelichte bron" weten te melden, dat
Stalin overleden is.
Bij ongeregeldheden in Palestina
zijn gisteren weer 15 personen ge
dood.
Te Frankfort a. d. Oder in de
Sovjet-zóne zijn de laatste dagen
meer dan 100 jongelieden gearres
teerd. Zij zouden lid zijn van een on
dergrondse weerwolf-organisatie.
RADIO
ZATERDAG.
HILVERSUM I, 301 Meter.
7.00 Nieuws ,7.45 Ned. Kamerkoor,
3.00 Nieuws, 8.15 Pluk de dag,9.00
Voor de vrouw, 9.05 Mozart-program-
ma, 10.00 Voor de kleuters, 10.15 Ita
liaanse glimlachjes, 11.00 De Zonne
bloem, 11.45 Gram.platen, 12.03 Zang
met orgel, 12.33 Orkest o. 1. v. Klaas
van 'Beeck, 14.10 Gram.platen, 14.20
Engelse les, 15.15 Concert der jonge
ren, 16.00 Musette-klanken, 16.20 De
vliegende Hollanders, 17.00 De wig
wam, 18.00 Jan Mekkes, piano, 18.15
Journalistiek \yeekoverzicht. 19.00
Nieuws, 19.15 Gr.-platen, 19.35 Ban
den die binden. 20.00 Nieuws, 20.30
Lichtbaken. 21.00 „Negen heit de
klok", 22.00 „Stoelen aan de kant",
23.00 Nieuws, 28.20 Omroepkamer-
orkest.
HILVERSUM II, 415 Meter.
7.00 Nieuws. 7.15 Gram.platen, 8.00
Nieuws, 8.15 Silverstri-kwartet, 8.35
Lichte morgenklanken, 9.35 Beroem
de koorwerken. 10.00 Morgenwijding,
1C.35 Gooissch kamermuziekgezel
schap, 11.00 Uitzending voor de arbei
ders, 12.00 Licht orkestconcert, 12.33
Malando en orkest, 13.00 Nieuws,
13.20 Metropole-orkest, 14.00 Het Ne
derlandse lied, 14.15 Harmonie-orkes
ten, 15.00 Dodenverzorging en cul
tuur, 15.15 Gram.platen, 15.30 The"
Ramblers, 16.00 Het recht en de men
sen, 16.15 Amateurs zetten hun beste
beentje voor, 17.15 Volksconcert, 18.00
Nieuws, 18.30 Om en nabij de twin
tig, 19.00 Viool met piano, 19.30 Voor
de jeugd, 19.45 De Bijbel in steen,
20.00 Nieuws, 20.15 Vincobona
schrammePn, 20.45 De zang van de
maand Januari, 21.30 In de balzaal,
22.00 Lady Dona, hoorspel, 22.30 Jan
Presto en zijn ensemble, 2é.00 Nieuws,
2'.15 Hobby-hoek, 23.30 Lest best.
Een vissersboot, die bij Hoek van
Holland in nood verkeerde, is be
houden binnen. „God zij dank" ver
zuchtte schipper A. Visser uit IJmui-
den, die met zijn zeil- en motorbot-
ter UK 172, „De jonge Klaas" ge
doopt, uren lang „voor het gat", zo
als dat in zeemanstermen heet, had
gelegen bij zwiepende zeëen, niet
wetende, wat te beginnen, omdat hij
de verantwoording droeg voor zijn
mannen. Het zou maar even verkeerd
gaan en hij zat op dc Zuiderpier
reddeloos verloren. „Ik ben toch al
dertig jaar schipper en heb enige
schipbreuken meegemaakt, maar nu
dacht ik toch werkelijk dat mijn
laatste reis gekomen was. Als ik
weer een nacht 'had moeten ingaan,
in deze hel van orkaan en water en
duisternis, was hei vast met ons ge
daan geweest. Een licht had ik niet
meer, volle zee opgaan was nog er
ger spelen met het leven, want
overal loeren nog de mijnen op het
leven van de zeeman. Wat ben ik
blij, dat de reddingboot verscheen.
Het gaf me moed. Wat kan me nu
nog gebeuren, dacht ik. Ik durfde
nu al zwalkende door de aanrollende
golven heen laveren, midden tussen
de pieren door, wetende dat in het
ergste geval hulp nabij was. Want
de reddingboot „President Wiersma"
schonk ons met z'n vijven aan boord
zulk een morele steun, dat ik plot
seling alles kon wagen. Mijn 14-
jarig zoontje, die voor het eerst een
reis meemaakte, had ik al de red
dingsgordel omgeknoopt, zo angstig
waren wij geworden op de hotsende
en botsende schuit. Maar de hemel
zij geprezen, we zijn er heelhuids
afgekomen. Wilt u", zo besloot de
schipper, „vooral de mannen van de
N.Z.H. Reddingsmaatschappij mijn
warme dank overbrengen?"
Dit alles vertelde de kleine maar
ruige IJmuidenaar, op het oog een
goede veertiger, toen alle narigheid
voorbij was en hij, na eerst aan
boord wat orde geschapen te hebben,
weer vaderlandse bodem onder zijn
voeten voelde^ Woensdagmiddag om
een uur was hij uit IJmuiden ver
trokken om te gaan vissen in het ka
naal, bij Ostende. Er scheen geen
vuiltje aan de lucht te zijn, zo kalm
was het weer en vredig het water.
Maar ter hoogte van boei HK 5,
dwars van Walcheren begon het lie
ve leven en dat in een nauwe vaar
geul, waarbuiten men zich niet wa
gen moet omdat het nog stikvol met
mijnen zit. „Ik ga niet op het Oost
gat aan", zei hij tot zijn mannen.
„Dat is me te gevaarlijk. Dan maar
liever terug". En hij ging terug, in
het holst van de nacht. Maar om vier
uur al blies de storm een van zijn
zeilen weg. Dat was een geduchte
handicap en, om alle verantwoorde--
lijkheid voor zichzelf te nemen, narn
hij zelf het roer in handen. Gister
middag tegen vijf uur. Reeds om elf
uur was hij voorgaats gekomen
maar wat een weer! Tegen het woe
den der elementen scheen niet op
getornd te kunnen worden. Tot
overmaat van ramp zwiepte de storm
zijn tweede zeil overboord. Alles
scheen verloren. Zijn enige stro
halm was: de Nieuwe Waterweg
binnenlopen, want naar IJmuiden
doorvaren was eenvoudig dollemans-
werk. Maar de wind kromp niet, de
golven bleven rusteloos aanrollen en
het scheepje van nauwelijks 42 voet
werd geklutst als een ei. Toen men
ten einde raad was en voor een nieu
we nacht vreesde, ging de ,bal" in
top. bij wijze van noodsein. De
wachtpost op het strand ontging dit
niet en binnen tien minuten konden
de mensen op het strand, die vol on
rust de capriolen van het notedopje
gadesloegen, de reddingboot zien
uitvaren. Het was een hachelijke on
derneming. Nu eens waggelde ze
hoog op de kruin van een golf, dan
weer scheen ze verdwenen. Maar de
„President Wiersma" kwam waar ze
wezen wilde. Zoals gezegd, toen de
hulp nabij was, gaarde de schipper
al zijn moed bijeen en dacht: wat
die mannen kunnen, kan ik ook. Zijn
durf werd zijn redding. „Ik dankte
God, dat ik de reddingboot zag"
verklaaide hij bewogen. Nu ver
trouwde hij erop door „het blok zee",
zoals hij het noemde, te boren en
naar Hoek van Holland koers te
zetten. Het eerste wat hij deed, toen
hij na de eerste reddering aan boord
de wal betrad, was een telegram
naar „moeder de vrouw" zenden. Zij
moest immers weten, dat alles goed
was afgelopen en ook de zoon be
houden was
Ook de sleepboot „Ganges" van L.
Smit en Co's internationale sleep
dienst was uitgevaren, maar ze be
hoefde niet te assisteren.
BINNENLAND.
Ket Zeeuwse lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal mr. dr.
A. J. J. M. Mes (K.V.P.) heeft be
sloten zich met het oog op zijn
gezondheidstoestand voor de a.s.
Kamerverkiezingen niet beschikbaar
te stellen.
Een vrachtauto van de firma
Noordhoek te Burgsluis is door het
dek van dc veerboot „Schouwen-
Duiveland" gezakt. Deze boot doet
dienst als veerboot tussen Zijpe en
Anna Jacobapolder en vervoert-veel
pasagiers. Deze kwamen gelukkig
met de schrik vrij, daar de lading
van de auto tegen de stuurhut bleef
hangen.
In November 1947 bereikte Rot"
terdam een inwonertal van 650.090.
Op 1 Januayi 1948 bedroeg het aantal
inwoners 652.888, dus een aanwas
van 15.723 in een jaar. Het geboorte
cijfer was niet zo hoog als in Jiet top
jaar 1946, het sterftecijfer, dat he'
vorig jaar al tot normale proporties
gedaald was, ging nog iets verder
naar beneden.
Bij de postcommandant van de
Rijkspolitie t-e Margraten heeft zien
Dinsdag de bestuurder van de auto,
welke Maandagavond op de Rijksweg
GulpenMaastricht een man dood
reed, gemeld, het was de handelaar
in groenten en fruit van R. uit Rot
terdam, die geregeld Zuid-Limburgse
fruitveilingen bezocht. Was men aan
vankelijk van,mening, dat het slacht
offer geheel rechts van de weg had
gelopen, toen hij werd aangereden,
uit het nader ingesteld politie-onder-
zoek bleek, dat de man midden op de
weg liep.
Dc 17-jarige J. L„ die zich in
gezelschap van zijn vader onbevoegd
op de Maasspoorbrug te Mook be
vond, werd door een passerende trein
gegrepen en ernstig gewond. De jon
geman is ter behandeling naar het
St. Canisius Ziekenhuis te Nijmegen
overgebracht.
WEERSVERWACHTING
DEPRESSIE OP KOMST. o
Meest zwaar bewolkt met nu
en dan regen, voornamelijk in g
het midden en Noorden van het g
land plaatselijk overgaand in o
g sneeuw bij daling van tempera- o
g tuur ongeveer tot het vriespunt, o
g Weer toenemende wind, aanvan-
o kelijk uit richtingen tussen Zuid
o en Oost, later draaiend naar g
Noordelijke richtingen. o
oooooooooooooooooooooooooooooooooo
BIJZONDER GERECHTSHOF.
Jeugdige verdwaalde. Als kind
van vijf jaar was c'S thans 27-jarige
W. M. Koevoets uit Alphen a. d. Rijn,
na moeders vroegtijdige dood, in een
weeshuis groot gebracht Later trad
hij bij de Jagers in militairen dienst.
Na de ontbinding van het leger in
'40 meldd-e K. zich bij de Opbouw
en later bij de Arbeidsdienst. Hier
werd hij aldra voor het eerst met de
Nazi-ideeën geïnfecteerd, met gevolg
dat hij zich nadien bij de Waf f en S.S.
meldde en aan het Oostfront aan de
zijde van de vijand medevocht. De
Procureur ficaal eiste acht jaien ge
vangenisstraf met aftrek van voor
arrest. In zyn pleidooi trachtte mr.
de Wilde enigszins een ander licht te
werpen op deze zaak en wees daarbij
op de jeugdomstandigheden van zijn
cliënt, die als een stuurloos kind uit
het weeshuis gekomen, geheel los van
de familieband, het spoor op de poli
tieke levensweg geheel bijster scheen.
PI. riep de clementie in van het Hof,
vooral ook met oog op het feit dat de
vader zich bereid heeft verklaard
zich het lot van zijn jongen aan te
trekken. Uitspraak over veertien da
gen.
TEGEN DE VALSE BERICHT
GEVING OMTRENT THERESE
NEUMANN
Op 9 April a.s. wordt zij 50 jaar
Naar aanleiding van de tenden
tieuze geruchten, welke de laatste
weken de ronde doen over de z.g.
dood van Therese Neumann, de ge
stigmatiseerde van Konnersreuth, en
de ongelofelijkste veronderstellingen
welke daaraan worden vastgeknoopt,
hebben verscheidene Duitse Kerke
lijke bladen ooggetuigenverslagen ge
publiceerd betreffende de toestand
van Therese Neumann. Reeds in de
tijd' van het Derde Rijk doken ge
lijksoortige geruchten over haar op.
Thans heet het, jdsut zij de )tdrL
daagse duisternis'' nog voor het einde
van 1947 had voorspeld en voorts
had geprofeteerd, dat 29 of 59 dagen
na haar overlijden de „.grote oor
log" zou uitbreken, enz.
Te gc\:Jler trouw bekend .staan
de reizigers, die in November j.l., dus
reeds lang na het ontstaan van ge
noemde geruchten, Konnersreuth be
zochten, bevestigen, dat Therese Neu
mann nog in dezelfde gezondheids
toestand verkort als vroeger. De
plaatselijke prstoor, Naber, heeft
reeds in September 1947 een onder
zoek ingesteld naar de betreffende
voorspellingen en van de gesx' a-
t keer de zelf de strikte 'bevestiging
ontvangen, dat zij nooit geprofeteerd
heeft met betrekkin? tot grote we
reldgebeurtenissen of een klende
wereldoorl^T.
Therese Neumann, die op 9 April
50 jaar mordt, heeft gedurende de
gehele zomer haar normale gezond
heid genoten en haar lijdensextases
houden, evenals eertijds, nog steedds
op Vrijdag aan. Hierbij zijn talrijke
getuigen geweest, o.w. leden van de
geallieerde bezettingsmacht (tot nu
toe reeds vele duizenden), zoals ook
geschiedde met de gestigmatiseerde
Capucijn, Pater Pio, in Italië. Door
deze belangstelling van Amerikaanse
zijde is de aandacht van grote krin
gen in d'e V.S. op de nog onverklaar
bare verschijnselen getrokken. Inzo-
verre is het geval van Pater Pio nog
belangwekkender, omdat hij de bij
zondere genade van het doorgronden
der harten heeft gekregen, waar
door zijn bezoekers zich diep ge
troffen voelen. Niettemin maakt
Neumann ook een grote indruk op de
bezoekers, die nauwelijks kunnen
vatten hoe deze vrouw, die nooit
voedsel 'tot zich neemt, er zo flinlk
en gezond uitziet. Daarbij komt, dat
zij ondanks haar wonden, die op haar
handen er uit zien als kleine vier
hoekige roven, alle dagen behalve
's Vrijdags, vele alhoewel lichtere
werkzaamheden verricht.
LEIDEN
Zes arrestaties.
Bij de meelfabriek „De Sleutels"
hier ter stede werden dezer dagen
20 balen meel vermist. Bij onder
zoek bleek deze diefstal te zijn ge
schied door aldaar werkzaam perso
neel, in verband waarmede de poli
tie kon overgaan tot dé arrestatie van
de 32-jarige J. A. K, de 38-jarige H.
M., de 33-jarjge H. S., allen uit Lei
den, de 28-jarige H. B. uit Leidschen-
dam en de 20-jarige A. P. K uit
Leiderdorp Het ingestelde verhoor
wees uit, dat de balen meel een
voudig bij een andere zending wa
ren opgeladen en vervoerd waren
naar Stompwijk, waar ze in ont
vangst werden genomen door de 25-
jarige C. J. C„ die wegens heling
eveneens is gearresteerd. Van de 20
balen zijn er 18 achterhaald.
De jaarvergadering van de afd.
Leiden der Katholieke Middenstands
vereniging zal in afwijking van
het winterpregram niet op de 15e,
doch op de 13e Januari gehouden
worden. Die datum zegt heus niets,
want het getal 13 wordt genivelleerd
door een H. Mis, 's morgens te 7.45
uur in de kapel van het St. Elisa
beth Ziekenhuis, welke wordt opge
dragen door de Geestelijk Adviseur,
Rector Bernefeld. Natuurlijk worden
alle katholieke middenstanders uit
genodigd en even natuurlijk wordt
verwacht, dat zij daarbij tegenwoor
dig zijn.
De jaarvergadering, 's avonds te
8.15 uur in de Turk, zal een levendi
ge vergadering worden, want diver
se punten komen aan de orde, die
ieder belangstelling zullen vragen.
Trouwens, nu het getij gaat ver
lopen, nu de koopkracht vermin
dert, zal men tot de ontdekking ko
men, dat men zijn middenstandsor
ganisaties weer hard nodig zal heb
ben. Een goede samenwerking zal
daarbij nodig, broodnodig zijn tus
sen de drie plaatselijke middenstands
verenigingen. Laat het bestuur dus
nietalleen ploeteren! Verkiezing
van de mannen, die de Kath. Mid-
denstandsbondbelangen moeten be
hartigen, ,is belangrijk. De heren
H. C. Doove, H. P. Jansen en G. P.
Bergers zullen aftreden, maar zijn
herkiesbaar. Verder zal de begroting
worden voorgelegd. En de secretaris
komt met zijn jaarverslag. Er worden
ook mededelingen gedaan over de
te houden vastenavondviering op 9
Februari a.s. in alle zalen van „Zo
mer zorg".
met de Middenstand, dat het belang
van zijn organisatie ziet en iets voelt
voor zijn stand, verschijnt op de
jaarvergademig. Het bestuur heeft
weer een jaar lang gewerkt en na
tuurlijk fouten gemaakt. Eeri vriend
is hij, die met goede raad komt.
Op Donderdag 15 Jan. a.s. zal een
vergadering worden gehouden ter
oprichting van een afdeling Leiden
van de R.K. vakbond van R.K. Tex-
tieldetaillisten „St. Willibrordus" De
bijeenkomst zal worden gehouden in
restaurant „De Harmonie", Brec-
straat 16, 's avonds om 8 uur.
De heer van Mansum, voorzitter
van de vakgroep zal belangrijke din
gen komen zeggen. Hij zal laten ho
ren wat „Willibrordus" reeds gepres
teerd heeft. Hoe goed moet het dan
wel worden, als allen zich aanslui
ten? Verder zullen ook nog de heer
Borsten van de R.K. Middenstands
bond en de heer drs. Neefs, directeur
van het bondsbureau te Amsterdam
spreken over de noodzaak van aan
sluiting.
Het voorlopig bestuur bestaat uit de
heren: H. Snijders, voorzitter; Cl.
Warnecke, secretaris; C. v. Leeuwen,
B. Schrier, allen Leiden, C. Schmidt,
Rusthoflaan 1, Sassenheim; Cl. J. J
Stockman, Noordeinde 159, Roelof-
arendsveen, M. Jansen, Herenstraat
110, Voorhout.
door STEFAN BROCKHOFF
Het behoeft geen betoog, dat hij
voor die welwillendheid behoorlijk
schadeloos werd gesteld", voegde hij
er 'tï weinig minachtend aan toe. „Ik
hoopte, toen binnen drie maanden
klaar te zijn. Maar ik had me ver
rekend en verscheidene malen moest
ik hem verzoeken de termijn te ver
lengen. Want mijn proefnemingen
duurden telkens langer dan ik ver
wacht had. Kampschulte scheen ech
ter haast te willen maken met de af
braak, hij wilde mij niet langer toe
staan te blijven. Hij stond mij nog
drie dagen toe, maar deelde mij mede
dat de arbeiders reeds voor a.s.
Maandag besteld waren om met het
afbreken 'te beginnen. U kunt zich
voorstellen, dat ons gesprek gisteren
niet bepaald vriendschappelijk ver
liep. vooral waar Kampschuite zich
uitermate onbeschoft gedroeg."
De professor zweeg even. Zijn ge
laat vertrok. „Een groot deel van
mijn levenswerk werd in gevaar ge
bracht. Maar daarvoor 'toonde Kaanp-
schultej niet het minste begrip.''
Dr Pal ut had ondertussen het la
boratorium grondig bekeken. Jupp
stond met kloppend hart in een hoek
Hij keek naar de waskuip, die stof
fig in een hoek tegen de muur stond.
Dat van Hagen dat ouderwetse ding
niet opruimde!
Het was even stil in het laborato
rium, toen vroeg Wienert: ..Had het
onderhoud hier in het laboratorium
plaats?" Gp dat ogenblik werd een
deur geopend. Uit een zijkamer kwam
de assistent, Emmerich Beyerthan
binnen, die door de aanwezigheid van
zoveel m ensen nog verlegen er werd
dan gewoonlijk. „Ja wij spraken hier
met elkaar. Ongeveer drie kwartier"'.
„Ik zou die Hyoscyamin zo graag
eens zien", zei Wienert vriendelijk.
„Hebt u er misschien toevallig wat
van bij de hamd?''
„Natuurlijk", mengde de assistent
zich in het gesprek. „Wij hebben toch
een flesje in de vergiftenkast''.
Van Hagen gaf hem de sl'eutel. Met
de assistent ging Wienert naar het
kastje. Goed gesloten hing het bo
ven 'de waskuip. Op de plaat boven
de kuip stond een cognacfles met
twee" glazen. Beyerthan opende het
kastje en reikte de commissaris een
vierkant zwart flesje aan. Wienert
nam er de stop af. „Maar dat is leeg",
riep hij verbaasd.
„Leeg?"' riep de assistent. „Maar
dat is onmogelijk. Dat kan niet. Bij
de laatste controle was het nog half
vol.' Met bevende vingers haalde hij
een tabel te voorschijn. „Hier, hier
staat het: 50 kubieke centimeters.
Dat heb ik zelf opgeschreven en
sindsdien hebben wij het niet meer
gebruikt, niet waar professor?" Hul
peloos keek hij van Hagen aan.
„Hoe verklaart u dat?"' vroeg Wie
nert streng.
De professor antwoordde niet. En
toen deed Wienert iets verrassends.
Hij liep op de waskuip af en greep
de twee glazen.
„Hebt u mijnheer Kampschulte gis
teren iets aangeboden?"
..De proffessor biedt zijn 'bezoekers
altijd cognac aan'', antwoordde de
assistent dienstvaardig. Hagen wierp
hem een bestraffende blik toe. Maar
toen was het al te laat. Dr. Palut
greep de glazen en begon ze stil
zwijgend te onderzoeken.
„Ongehoord" blafte van Hagen, die
ieder beheersing verloren had. „Wat
permitteert u zich?'' Een onderzoek
in mijn eigen laboratorium? En dan
nog wel met een dergelijke ver
dachtmaking. U schijnt niet te weten,
wie ik ben".
„Maar professor, niemand denkt er
toch aan u te beschuldigen", trachtte
Jupp hem te kalmeren. „Mijnheer
Wienert moet toch zijn plicht doen".
„Met jou praat ik niet", van Ha
gen draaide hem bruusk de rug toe.
„Ik verdraag dit niet".
Toen klonk er een geluid van bre
kend glas. Dr Palut had een reageer
buis laten vallen. ..Hyoscyamin'' zei
hij toonloos. „De man die daar uit
heeft gedronken, leeft niet meer
„Hoe verklaart .u dat, professor
van Hagen?'' vroeg Wienert zacht in
de stilte die plotseling over het la
boratorium was gevallen. Van Hagen
staarde star voor zich uit, toen, na
enige eindeloze minuten stond hij op.
..Mijne heren." zeide hij tenslotte.
„Ik ben sprakeloos. Een afschuwelijk
misverstand moet dit zijn. Maar tot
het opgehelderd is, sta ik tot uw be
schikking''.
HOOFDSTUK 13
Telefoongesprek tussen dr Bor-
chardt directeur van de Chefa af
deling verfmiddelen en kledings-
stoffen en de directeur-generaal van
Mühll, leider van de verenigde Che-
fa-fabrieken.
De beide heren zitten in leren fau
teuils en zijn alleen op hun kantoor.
„Ja, hier Borchart. Goede morgen,
beste vriend. Heb je de middag-editie
gelezen over die moord op Kamp
schulte? Ja? Wel er is iets verschrik
kelijks gebeurd. Zojuist was de doch
ter van Van Hagen hier, die me ver
telde, dat haar vader gearresteerd is.
Ja, onze van Hagen. Natuurlijk in
verband met die zaak Ik ben buiten
mezelf. Ze beweren, dat hij hem ver
giftigd heeft. Ik vind het ook waan
zinnig, maar de bewijzen schijnen
verpletterend te zijn. Sporen van het
gif in een glas waaruit Kampschulte
op het lab heeft gedronken. Ja. hij
was gisteren bij van Hagen. Altijd
nog over die huurkwestie Niets aan
te doen? Kom nu! Je weet toch wat
er op het spel staat. Tweehonderd
duizend mark hebben we erin ge
stoken en als de zaak lukt maken we
millioenen. Minstens 800 nieuwe ar
beiders kunnen aan het werk gezet
worden. Als Hagen nu niet verder
kan werken pikt een ander ons de
zaak voor de neus weg. Hij moet
verder werken. Bel direct Imhoff op.
Wij zijn bereid iedere borg te stellen.
Dus jij belt op? Goddank. Meld me
direct, wil je? Natuurlijk lukt het
Imhoff. Ten slotte is van Hagen we
reldberoemd. Tot ziens. Groeten aan
je vrouw".
Telefoongesprek tussen de direc
teur generaal van Mühll en de mi
nister van justitie.
„Hier van Mühll van de Chefa. U
begrijpt zeker wel, waarover ik op
bel. Natuurlijk.... over van Hagen.
Een bittere pil. Ja, voor U ook dat
begrijp ik. Die man is een beroemd
heid. U houdt hem toch niet in hech
tenis? Het bewijs vrijwel geleverd?
Beste vriend ik heb ook inlichtingen
Het zou buitengewoon pijnlijk zijn
als die geschiedenis in de kranten
kwam. Het moet een vergissing zijn.
En dan bij zoJn man. Een wereldbe
roemdheid. zoals ik al zei. Ik sta^
voor hem in. Hij werkt al twintig
jaar voor ons. Ik sta tot ieder bedrag
borg. Hij werkt aan een ruchtmaken-
de uitvinding. Natuurlijk kunt U ons
hele dossier over hem krijgen. Wel
nee, onzin, die man pleegt geen
moord. En geen zelfmoord. Hij ver
plicht zich natuurlijk om de stad niet
te verlaten. Het bedrag is binnen
twee uur bij u. Hoeveel? Natuurlijk.
Hartelijk dank. Tot ziens, excellentie.
