Het slachtoffer werd beroofd
Op de Parijse „Salon de I'Auto'
Ned. bloembollenexport naarV.S.
Apotheker-assistent grondlegger van een porseleinfabriek
RUSSEN
THANS DE
EIGENAAR
in Meissen
VRIJDAG 21 NOVEMBER 194T
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 4
DE MOORD OP DE TAXI-CHAUFFEUR
Naar thans is komen vast te staan,
is de Dinsdagavond vermoorde Rot
terdamse taxi-chauffeur A. G. Clobus
onder Maassluis door een schot in de
nek gedood en uitgeplunderd. De
derde misdadiger is vermoedelijk bij
Maassluis uitgestapt. De anderen
hebben het lijk achter in de wagen
gegooid en zijn in volle vaart doorge
reden met de bedoeling het lichaam
ergens te water te werpen aldus
deelt het „Alg. Dagblad" mede.
Dinsdagavond tien over zes zijn
drie personen tussen 18 en 24 jaar,
komende van het stationsplein te Rot
terdam, de wagen van de chauffeur
ingestapt en hebben hem tweemaal
opdracht gegeven naar Maassluis te
rijden. Het drietal heeft kennelijk op
het plein staan wachten, tot het de
ritbeurt van de fonkelnieuwe Chevro
let Style master, een lolokband-taxi,
van het slachtoffer was.
Hoogswaarschijnlijk hebben zij de
chauffeur even onder Maassluis op
dracht gegeven te stoppen en de niets
vermoedende met één schot gedood.
De kogel is niet binnengedrongen in
de slaap, maar even naast en boven
het rechteroor, een stuk van het
stuurrad meegenomen en is op de
versterkte richel van het dashboard
onder de voorruit afgeketst.
De man moet op slag dood geweest
zijn en men heeft het lijk achterin
tussen de banken gelegd. Het slacht
offer is vervolgens van zijn colbert
jasje ontdaan waaruit de misdadigers
waarschijnlijk ongeveer 400 gulden,
een gouden vulpotlood, een vulpen
met gouden pen, rijbewijs en alle pa
pieren hebben genomen. Ook het gou
den polshorloge werd het slachtoffer
afgenomen. Men wierp een overjas
over het lijk.
Met een vaart van 120 tot 130 km.
is de wagen in de richting van Am
sterdam gestoven. Degene, die aan het
stuur zat, heeftbij het opgebroken
gedeelte van de weg bij Sassenheim
nog geprobeerd de wagen in bedwang
te houden. Hij remde tot een snelheid
Wat lezers ons schrijven
DE MIDDEN STANDSBONDEN EN
BEDIENDENORGANISATIES.
Met belangstelling hebben wij
kennis genomen van de boeiende in
leiding, welke door de lieer de Gruy-
ter op een bijeenkomst van de R. K.
Middenstandsverniginf werd gehou-
den. Inderdaad is het juist, dat de
doorsnee "mens zich nog te veel iso
leert en te individualistisch denkt en
handelt. Jammer, want- samenwer
king en overleg met eigen vakgeno
ten en belanghebbenden in de be
treffende bedrijven is meer dan ooit
gewenst. Daarom zijn sterke prin
cipiële organisaties dringend, zeer
dringend nodig, om meer dan één
reden.
Nu komen wij er niet door stem
ming te maken tegen bepaalde vak
organisaties van werknemers, noch
door te wijzen op grootbedrijven,
fusie van banken, en kapitaal con
centratie. Zelf aanpakken in eigen
kring, zelf organiseren, zelf bouwen,
zelf rekening houden met de belan
gen van. anderen.
De bonafide vakorganisaties wij
zen de staking af als het middel om
sociale problemen op te lossen. Over
leg en nog eens overleg is het de
vies. onder welk devies al veel
goeds tot stand is gekomen.
Ook de vakorganisaties der ka
tholieke werknemers zijn onder aan
snoring en aanbeveling van het
Iioogwaardig Episcopaat tot stand
gekomen. Als grondwet geldt:
j.Quadragesimo Anno", langs welke
richtlijnen de acties ontplooid wor-
den?
Laat dit ook niet door de heren
werkgevers vergeten worden!
Ook de Nederl. R. K. Bond van
Handels-, Kantoor- en Winkelbedien
den ..St. Franciscus van Assisië",
alleen of in samenwerking met de
zusterorganisaties, bewandelt de
v/eg van overleg, ook al is deze weg
lang en moeizaam.
Dit hebben wij moeten ervaren by
de onderhandelingen met de Mid-
denstandsvereniginger over een aan
gelegenheid, welke de bedienden zo
na het hart ligt, n.I. de vrije middag.
Ondanks de herhaalde verzoeken en
pogingen van de afd. Unie der drie
samenwerkende bonden om tot over-
'leg te geraken, pogingen die enkele
maanden/hebben geduurd, werdén
wij met een kluitje in het riet ge
stuurd, Hierover heerst grote ont
stemming onder de winkelbedienden.
Waarom moeten zij verstoken blij
ven van een vrije middag, terwijl
andere groepen als arbeiders en kan
toorbedienden, de vrije Zaterdag
middag hebben. De bonafide vak
verenigingen wijzen staking af als
het middel om tot een goede oplos
sing te komen, maar het is wel eens
moeilijk de zelfbeheersing te bewa
ren als van een rechtmatig verlangen
Het typische is. dat by het grootwin
kelbedrijf en bij de coöperaties deze
bereidheid wel aanwezig is, en men
daar gaarne tot het tot stand komen
van een vrije middag wil medewer
ken.
De houding van de Middenstands
verenigingen is oorzaak, dat de Unie
alleen de zaak aan het rollen zal
brengen. Wij weten ons zeker van
de medewerking van diverse grote
bedrijven en vele goedwillende
middenstanders. Hopelijk komt
spoedig een andere geestesgest
heid ook onder de bestuurders der
drie middenstandsverenigingen, want
de Afd. Unie. waarvan de H. K. W.
deel uitmaakt is ook nu nog bereid
langs de weg van overleg en samen
werking tot een oplossing te komen.
Nederl. R. K. Bond v. H. K. W.f
F. H. M. Kok, voorzitter.
van 80 km, slipte en vloog met een
snelheid van 50 km. met de rechter
kant van de wagen vooruit door de
versperring. De wagen bleef in de
berm liggen op de rechterzijde. De
Chevrolet had een paar deuken op
gelopen in rechterachterportier en de
rechterzijde van de kap. De dop van
de benzinetank vloog eraf, waardoor
deze leegliep.
Omstanders hebben de wagen weer
cp de wielen gezet. Een van de twee
daders heeft geprobeerd te starten
maar slaagde er niet in de wagen op
gang te krijgen.
De ander is bij het achterportier
blijven staan, met zoals de hoofdge
tuige, een wielrijder uit Haarlem,
weet te vertellen, één hand in de zij
zak. Deze hoofdgetuige mocht vol
gens zijn verklaringen niet bij dit
achterportier komen. Zij hielden
daarna een auto aan, waarin een echt
paar was gezeten uit den Haag.
De twee voerden toen een sluwe
comedie op. Degene die nog in de^ gau
wigheid kans zag zijn overjas van
het lijk weg te nemen, vroeg aan de
ander: „Wim, heb je het contactsleu
teltje van je wagen nu wel?" De da
ders vergaten echter een bruine he
renhoed. gemerkt met de letters
W(im) B. en een goedkope rode
hawl uit de wagen te nemen. De han
den van de man, die voorin naast de
chauffeur zat, beefden, toen hij een
sigaret opstak, de ander die achterin
naast de dame had plaatsgenomen,
keek onder het rijden telkens door
de achterruit.
Daar de politie een rittenlijst vond,
op naam van de compagnon van de
vermoorde, hield men eerst deze voor
het slachtoffer.
De kogel van klein kaliber is ge
vonden.
De taxamet^r, welke de daders niet
hebben afgezet, heeft uitgewezen dat
70 tot 72 km. is gereden, wat over
eenkomt met de afstand Rotterdam-
Maassluis-Sassenheim. De politie
zoekt thans in de richting van politie
ke delinquenten die zich met zwarte
handel bezighouden en zal hierbij
Maassluis niet vergeten. Het vakkun
dige nekschot, dat onmiddellijk het
gehele zenuwstelsel van het slachtof
fer heeft verlamd, geeft de politie tot
het eerste aanleiding. Een Rotter
dams student, tegen wie verdenking
was gerezen, bleek een goed alibi te
bezitten.
Het stoffelijk overschot is gisteren
vrijgegeven, vandaag wordt het naar
Rotterdam, vervoerd en Maandag ter
aarde besteld op de begraafplaats
Crooswijk.
BEURSOVERZICHT.
Het was gisteren de laatste dag,
waarin op de effectenbeurs te Am
sterdam het hoofdkoersensysteem
van kracht was en heden zou de han-
plaats vinden volgens het voor-
balige systeem. Zoals verwacht kon
worden ging de belangstelling ook
thans weer voornamelijk uit naar Ko
ninklijk, waarvoor opnieuw' aanbod
verwerken viel. Zodat de hoofd-
koers werd vastgesteld op 406, bij
een vorige slotprijs van 414. Op de
andere afdelingen kon niet veel va
riatie worden opgemerkt, doch de
publieke animo was zeer gering. Pro
longatie 234 procent.
NIEUWE UITGIFTE KON. OLIE.
De N.V. Koninklijke Nederlahdsche
Maatschappij tot Exploitatie van Pe-
troleumbronnen in Nederlandsch--In-
dië bericht, dat de inschrijving op no
minaal 302.174.000 aandelen aan
toonder, verdeeld in aandelen van no
minaal 1000.en onderaandelen
van nominaal 100.ten volle delen
de in de winst over het boekjaar 1948
en volgende jaren, zal zijn openge
steld bij de Nederlandsche Handel
maatschappij, Amsterdamsche Bank,
Banque et des Pays-Bas, Twentsche
Bank, Dunlop en Co., Dunlop en Phi
lips, gebroeders Boissevain, -Helde-
ring en Pierson, van der Hoop Offers
en Zoon. Hope en Co., Incassobank,
R. Mees en Zoonen, Pierson en Co.,
Rotterdamsche Bank en Schill en
Capadose op 30 December a.s., uitslui
tend voor houders van aandelen en
onderaandelen tot de koers van 100
pet. De dividendbewijzen no. 88 der
aandelen van 1000.en van onder
aandelen van 100.resp. de divi
dend bewijzen no. 2 der recepissen
van aandelen van 100.—r- en van on
deraandelen van 100.worden aan
gewezen als claim. Houders van 2 di
vidend-bewijzen van 1000.hebben
recht op toewijzing van 1 nieuw aan
deel en omgekeerd, zodat bijv. met 1
dividendbewijs van 1 aandeel resp.
recepis van 1 aandeel van 1000.
kan worden ingeschreven op 5 on
deraandelen. De afdeling effecten
registratie van de raad voor het
rechtsherstel heeft d.d. 10 November
j.l. vergunning verleend voor de on
derhavige uitgifte.
De storting op de toegewezen aan
delen moet plaats hebben in vrij geld
op 15 Januari 1948.
Voorts berichten de Nederlandsche
Handelmaatschappij, Amsterdamsche
Bank, Banque de Paris et des Pays-
Bas, Twentsche Bank, Hope en Co.,
Incassobank, Pierson en Co., Rotter
damsche Bank, Heldring en Pierson,
(Van onze speciale verslaggever).
Robert Piguet is een van de mode
koningen van Parijs; wanneer hij
laat zien, wat hij van de wintermode
denkt, trekt er aan onze verbaasde
ogen een textielparade van minstens
een half millioen gulden voorbij. Het
zijn de laatste parades voor de win
ter en wij zien de portretten *van on
ze grootmoeders herleven. Waarde
loos is deze textielpracht, want zij
past alleen de sierlijke en slanke
mannequine, terwijl het meestal juist
de bonbons en overvloedige diners
routtigende vrouwen zijn, dde deze
modepaleizen bezoeken. Als zo'n
show gehouden wordt staan buiten
de mensen, die men herkent in de
demonstraties tégen de duurte, voor
ouderdomspensioen en verbetering
der schamele lonen.
Op een. steen worp afstand van de
ze salon van Robert Piguet, waar
iedere vrouw een millioen franken
voor een paar japonnen zou wilier,
uitgeven, is nu de „droomwoning
voor de man geopend. Men noemt
deze de „Salon de 1'Auto" en men
treedt er binnen door de poorten van
het Grand Paleis.
De Salon de I'Auto is telkens weer
een sensatie. Dat vinden Tsjechen,
Italianen, Britten en Amerikanen en
zeker ook de vele Hollanders, die wij
er gezien hebben.
De auto-industrie is voor Frankrijk
zeer belangrijk, onmisbaar zelfs,
Schill en Capadose en R. Mees en
Zoonen, dat zij de inschrijving op
ƒ100.000.000 3J4 pet. obligatiën in
stukken van nominaal 1000.aan
toonder ten laste van de N.V- Ko
ninklijke openstellen op 28 Novem
ber a.s. tot de koers van 101 pet. De
betaling der toegewezen obligatiën
moet geschieden op 17 December.
Tijdens de voortgezette en thans
geëindigde „hearings" van het Ameri
kaanse ministerie van landbouw
brachten de Nederlandse vertegen
woordigers en vrouwelijke amateur
tuiniers uit diverse delen der V. S.
hun bezwaren naar voren tegen de in
voering van nieuwe beperkende be
palingen in het kader van de planten-
quarantaine. De vrouwelijke tuiniers,
waarbij zich ook mrs. Frank Belh be
vond, als vertegenwoordigster van de
bond van tuinierclubs uit Virginia,
bij welke club 6000 leden zijn aange
sloten, brachten vooral naar 'voren,
dat het congres beslist bedoéld heeft
een uitzondering te maken voor de
Nederlandse tulpen toen het woord
bloembollen geschrapt werd uit de
nieuwe afdeling van de wet- op de
plantenquarantaine, welke de minis
ter van landbouw Anderson, uitge
breide bevoegdheden verleent met
betrekking tot het uitsluiten van
planten van invoer.
De bezwaren van de bollenkwe-
kers waren gebaseerd op de bewe
ring dat de Amerikaanse .kwekers
zouden pogen de buitenlandse con
currentie uit te schakelen, hetgeen de
Amerikaanse 'tuinen mnider mooi en
duurder zou maken, terwijl men het
ook 'onrechtvaardig achtte tegenover
Nedefland voor wat betreft de uit
voering van het plan-Marshall, in
aanmerking genomen, dat Nederland
het merendeel van zijn Amerikaanse
dollars verkrijgt door de verkoop van
bloembollen.
Dr. C. J. Briejen, hoofd van de phy-
topathologische dienst in Nederland,
zeide: „Een vermindering van de ex
port verzwakt het economische leven
van het land en dit zal zijn terugslag
hebben op zijn gehele bedrijvigheid.
Alle onderdelen daarvan grijpen in
een als de raderen van een uurwerk.
Wanneer de Amerikaanse veer van
dollars uit dit uurwerk van ons eco
nomisch herstel wordt verwijderd, zal
niet alleen het tijdschema van ons
herstel vertraagd worden, doch dan
maakt gij het voor ons ook onmoge
lijk de huidige hoge stand van onze
plantenziekte-controle te handhaven.
Verder verklaarde dr. Briejen, dat
het algemeen bekend is, dat planten
ziekten ook langs vele andere wegen
dan met planten en bloembollen het
land kunnen binnenkomen. Vaak ko
men nieuwe plantenziekten tot uiting
in de nabijheid van lucht- en zeeha
vens. Als gevolg van het steeds toe
nemende wereldverkeer en het leg
gen van het accent op snelheid. Dr.
Briejer wees erop, dat een oplossing
mogelijk was en dat, wanneer de lan
den bereid waren tot samenwerking,
een effectieve controle eveneens mo
gelijk is.
want van elke tien werkende Fran
sen is er één werkzaam in de auto
industrie! We kennen de producten.
Citroen, Renault, Peugeot en Sim ca,
de belangrijkste, die per maand al
leen naar het buitenland 5000 auto's
leveren, en dus een uitermate be
langrijke deviezenbrn vormen.
Nederland ontbreekt.
Er is een grote toekomst voor de
autofabrieken en het is daarom te be
treuren. dat alleen in Holland nog
steeds geen geld gevonden kan wor
den voor een inheems bedrijf. Waar
om de Tsjechen, de Zweden en de
Belgen wel en wij niet? Dit is voor
waar de moeite waard als men weeT,
dat het geheel Europese autopark
sinds 1938 met 25 pet. geslonken is,
terwijl de wereldvoorraad aan auio's
sinds 1938 met 5 pet. gestegen is.
In totaal zijn er thans 45 millioen
auto's op de wereld, waarvan er in
Europa 61/2 millioen rijden; het
grootste gedeelte is dan nog ver
ouderd en practisch onbruikbaar.
Aldus kan men zeggen, dat op dit
ogenblik in Europa zeker drie mil
lioen auto's geplaatst kunnen wor
den'. De bestaande industrie kan dit
onmogelijk verwerken, want de Fran
sen maken er niet meer dan 12.ÜÜ0
per maand, (vorig jaar 8000), de
Italianen 3000, de Britten iets meer,
terwijl de andère Europese landen te
verwaarlozen zijn.
Dit komt er op neer dat in heel
Europa nog geen 40-000 auto's per
jabr vervaardigd worden, zodat ons
werelddeel onmogelijk in eigen be
hoefte kan voorzien, Amerika maakt
per maand meer auto's dan Europa
in een jaar. Van de populaire mer
ken in 1946 b.v. 400.000 Chevrolets
en 375.000 Fords.
Duidelijk is dat Amerika een po
ging doet de Europese markt in han
den te krijgen: door dochterindus
trieën te stichten in Europa (Ford,
met een montagefabriek in Amster
dam en complete fabrieken in Frank
rijk, terwijl een machtig Fordcom
plex bij Keulen zal verrijzen) als de
doeltreffendste bestorming van de
Europese mar^ en door rechtstreek
se import.
Oude modellen.
Maar neemt Amerika het niet een
weinig te gemakkelijk op? Deze vraag
rees by ons, toen wij de Parijse sa
lons doorwandelden. Amerika is er
met al zijn bekende automerken ver
tegenwoordigd. Doch wat wij te zien'
kregen waren goed gepoetste Ame
rikanen, die wij elke dag in onze stra
ten zien. Amerika bracht zijn oude
modellen,, terwijl wij juist zo nieuws
gierig waren naar het nieuwe. Was
er immers geen sprake van, dat de
nieuwe Amerikanen nog 30 c.m. bre
der zouden worden, waardoor zij dxei-
gen het gehele West-Europese ver
keer te ontwrichten, terwijl er dan
nog maar weinig garages op derge
lijke gevaarten berekend zullen zijn?
Dat was de teleurstelling over de
Amerikanen, die hier kwamen alsof
zij Europa reeds met hun oude pro
ductie „in de zak hebben".
Het mooiste, wat er op de tentoon
stelling te zien is, naar onze smaak
althans, zijn de nieuwste producten
van de Italiaanse industrie. Bekende
merken: Fiat, Lancia, Bugatti, Isotta
Fraschini, Alfa Romeo, zij alle be-
„Ik kan goud maken", be
weerde Böttger in de 18e
eeuw, maar hij benutte de
hem geboden kans om zijn
woorden te bewijzen niet!
Enige weken geleden
hebben zoals men heeft
kunnen lezen de Pussen
voor een half millioen
(roebels, marken, dollars
of ponden?) de beroemde
porceleinfabreik in Meis
sen (Saksen) gekocht.
Wat zal er nu in deze fa
briek, die voor een vrij
zacht prijsje in handen van
een der vier mogendheden,
die Duitsland bezet hou
den, is gevallen, geprodu
ceerd worden? Er is nie
mand die het antwoord
weet. Zeker is lalleen dat
een wereldberoemde fa
briek, die eens aan het toe
val haar ontstaan dankte,
na eeuwen een nieuwe
eigenaar heeft gevonden.
In bijgaand artikel geeft
onze medewerker F. Cop
persmith een terugblik op
het wel en wee van de fa
briek in Meissen, die voor
haar eigenaar wel een
goudmijn is geweest. Al
leen werd er geen goud
gemaakt zoals de stichter
Johann Friedrich Böttger
eens droomde
Het zal stellig niet wei
nigen verwonderen te ho
ren dat de eens zo wereld
beroemde porceleinfabriek
van Meissen in Saksen
thans door de Russen aan
gekocht enige eeuwen
geleden door een toeval
ontstond. Omdat de Ber-
lijnse apotheker-assistent
Johann Friedrich Böttger
droomde van goud maken
het was in het begin
j/an de 18e eeuw geen won
der, want de alchemie deed
toen opgeld en zich
meer dan eens liet ontval
len dat hij daartoe in staat
was, vaardigde de Pruisi
sche koning Friedrich I een
bevel tot arrestatie tegen
hem uit welke koning
zou in die tijd niet bezwe
ken zijn voor de verleiding
een „goudmijn" te bezit
ten? Böttger vluchtte naar
Saksen, waar zijn faam
echter ook al doorgedron
gen was.
Men hield de Berlijnse
alchemist vast, richtte een
laboratorium voor hem in
en „verzocht" hem om zijn
woorden waar te maken.
De angst zijn leven te
verbeuren verleende Bött
ger vleugels. Hy slaagde
erin zijn bewakers t§ mis
leiden en Wenen te berei
ken. De Saksers lieten het
er echter- niet bij zitten,
wisten hem tot terugkeer
te bewegen, waar men hem
thans dwong om zijn alche
mistische geheimen prijs
te geven. In de herfst van
het jaar 1705 was Böttger
er na aan toe zyn op schrift
gestelde geheim een do
cument vol mystieke on
zin, dat hij persoonlijk ^an
Saksen's koning August
overhandigde in practijk
te brengen.
Tot zijn geluk was het
de graaf Von Tschirnhau-
sen die, het document le
zende, de koning voorstel
de om Böttger's kennis te
benutten voor het bruik
baar maken van Saksen's
bodemrijkdom, die tot nu
toe dood kapitaal was.
De graaf kreeg zijn zin
en Böttger.een labora
torium. Dank zij Von
Tschirnhausen slaagde de
alchemist er in om porce-
lein te maken uit de bruin
rode, Saksische aar^e. Het
zal wel immer een geheim
blijven, wie van beiden, de
graaf of Böttger, op het
idee kwam de jacht op
goud te staken. Zeker is
alleen dat het porcelein
dat de graaf al eens had
gemaakt verre overtroffen
werd door Böttger's vin
ding, zowel wat kwaliteit
als schoonheid betreft.
Koning August overlaad-
dacht te'maken en „alleen
de Böttger met geschen
ken. Maar op vrije voeten
kwam hij niet. Het procédé
van de alchemist moest
een geheim blijven.
Kan een geheim
„geheim" blijven?
Toen in 1706 de Zweden
Saksen binnenvielen werd
Böttger met drie helpers
veilig in Königstein opge
sloten, zo bewaaxt dat er
geen kans op ontvluchten
bestond. Eerst drie jaar la
ter keerde hy naar Dres
den terug waar hij na de
dood van de graaf Von
Tschirnhausen, de leiding
kreeg van de porceleinfa-
bricage.
Gekocht voor een half
millioen, maar niemand
weet of dit bedrag in
roebels, marken, dollars
of ponden is betaald!
In 1710 liet de koning de
fabriek in Meissen, in een
vroegere burcht neerzet
ten. Hier werd tot 1863
porcelein gemaakt. -Toen
verhuisde de fabriek naar
eigen gebouwen ten Zui
den van de stad.
In 1711 werd vóór het
eerst wit porcelein ge
maakt. Men probeerde op
alle mogelijke manieren 't
geheim te bewaren, omdat
de vervaardiging de ko
ning grote winsten ople
verde. Maar dank zij om
koperij en ook door het
feit, dat Böttger zelf met
fabrikanten in Berlijn cor
respondeerde, gelukte dit
niet. De voormalige alche
mist werd zelfs formeel ge
arresteerd, maar tot een
proces kwam het niet meer.
Op 13 Maart 1712 stierf hij
reeds. De man die goud
maar" porcelein „vond",
was nog slechts 37 jaar
toen hij. de ogen sloot.
Neen, rijkdom had zijn
porcelein hem nie- ge
bracht. Hij liet schulden
na, die tezamen 150.000 ta-
lers beliepen!
Hoe goed Saksen het ge
heim bewaarde bleek in
1720 toen in Wenen een
porceleinfabriek verrees,
daarna volgde -n .1744 de
bekende fabriek Von Für-
stenberg aan de Wezer en
in Frankrijk volgde Sèvres
na Vincemles. Ook Kopen
hagen en het toenmalige
Petersburg bleven niet
achter.Typisch: bijna
al deze fabrieken waren
„koninklijk" eigendom tot
in 't midden der 18e eeuw
voor hun eigenaars aan
zienlijke winsten afwer
pend.
Het geheim was geen
„geheim" gebleven. Voor
Böttger waren het alleen
de Chinezen geweest die
de kunst verstonden. En
kele jaren of enkele tien
tallen jaren na Meissen
werd in de meeste Euro
pese landen porcelein ge
maakt.
Van rood tot wit.
Böttger fabriceerde aan
vankelijk alleen rood por
celein, of beter nog: rood
gesteente, want de naam
porcelein ontstond pas la
ter, evenals het witte,
waarvoor merr grote moei
lijkheden moest overwin
nen. De grote faam van
Meissen ontstond echter
pas door de schilder He-
rold, en de beeldhouwer
Kandler. Dank zij hen kan
men zeggen dat „Meisse-
ner porcelein" zich vereen
zelvigde met de rococotijd.
De beide gekruiste zwaar
den, de keur op porqelein
uit Meissen, werden een
begrip.
Natuurlijk was men in
Pruisen zeer jaloers op het
Saksisoh winstobject. In de
tweede Silezische oorlog
bezette Friedrich I Saksen
en hij roofde voor 100.000'
taler aan porcelein, tevens
alle vakmensen ep machi
nes naar Berlijn brengend.
In de zeven-jarige oorlog
werd Meissen volledig
leeggeplunderd en 'o le
den van de Pruisische hof
houding gaven elkaar de
prachtigste cadeaux in
porcelein.
Toen in de 18e eeu^v
thee en koffie-^rinken tot
dagelijkse gewoonte werd
was het Meissen dat zich
op de kostbare serviezen
toelegde.
Porcelein-waanzin.
Excessen porcelein-
waanzin bleven niet uit.
Koning August van Saksen
liet het model voor een
meer dan levensgroot rui
terstandbeeld ontwerpen,
waarbij de armen, benen,
hoofd en romp van de 'por-
celeinen koning apart ver
vaardigd moesten worden.
Tot voor de tweede we
reldoorlog bestond h~t mo
del nog. Men heeft het ech
ter nooit kunnen vervaar
digen. Evenmin gelukte
het 's Konings wens om in
Dresden een triomfboog
van Meissener porcelein te
bouwen of de kansel in de
slotkapel, te vervullen.
Wel werd d eopdracht
van een adellijke, Saksi
sche dame, om een graf
zerk van porcelein op haar
graf aan te brengen, uit
gevoerd. De steen v brak
echter by de begrafenis in
tweeën. Gelukkig dat deze
porcelein-aanbidster dit
niet persoonlijk beleefde.
Meissener porcelein
Eens sprak de wereld,
droomde mensheid in Eu
ropa van Meissen. Thans
is het plastie. waarover
men spreekt. En het por
celein, eens door een al
chemist, -enkele honderden
jaren geleden vervaardigd,
siert de kasten of kamers
van verzamelaars, die bij
him porcelein dromen van
lang vervlogen tijden, toen
de rococo-styl „bon ton"
was en iedereeen over
Meissen sprak!
staan blijkbaar nog. Doch men be
merkt ook, dat zelfs vliegtuigbou
wers als Car popi tegenwoordig in
auto's „doen". En hoe! De gehele
Italiaanse oorlogsindustrie tanks,
afweergeschut, vliegtuigen, duikboot
motoren is radicaal op de vrede
lievende industrie van de sierlijke
auto's overgeschakeld. En met welk
een verbluffend succes! Parijs is er
vol van.
In de vakbladen schrijft men wel
enigszins aarzelend over het fraais
waarmede de Italianen hun Franse
collega's overtroefd hebben, doch
uit zinnen als: „De Italiaanse indus
trie bevindt zich wel in een zeer
gunstige positie door haar grote vrij
heid van handelen", proeft men de
erkenning van de overwinning voor
de Italianen.
Hun nieuwste ontwerpen, vooral
de Lancia, Alfa Romeo en Isotta Fra
schini munten uit door sierlijkheid,
fraaie kleuren en gerief voor de rei
ziger. De Fraschini bracht een van
de mooiste ontwerpen, ook al met de
motor achterin en de kofferruim-te in
de neus (dat zal de toekomst wel
worden; d<e Tsjechen zoeken het ook
reeds hierin met de nieuwe Ta-
tra's) doch wat nog opvallender was,
met een opvallend ruim uitzicht voor
de bestuurder: hij zit rondom „in
het glas", tterwijl de wand boven hem
ook doorzichtig is.
De Italiaanse industrie gaat met
sprongen omhoog; op het ogenblik
maakt zij 3000 auto's per maand, maar
wanneer het zo doorgaat en de Ita
liaan zo hard blijft werken in te
genstelling met de door stakingen
verwende Fransman is er een
kans, dat de Italiaanse industrie de
Franse van de Europese markt zal
verdringen. Het schijnt dat de Ame
rikanen grote bedragen bëleggen in
de Italiaanse auto-industrie. In dat
geval kan Ita'lië Duitslands vooroor
logse plaats in de autowereld inne
men: wij zijn benieuwd.
Tenslotte nog een woord over de
prijzen. Wij vernamen in Parijs, dat
er reeds vele tientallen Nederlanders
de nieuwe Talbots en Delahayes be
steld zouden hebben, twee voortref
felijke automerken, die echter min
stens 10.000 gulden, waarschijnlijk
wel het dubbele zullen kosten. Is dit
niet een overdreven deviezenverspil-
ling, wanneer men weet, dat een
kleine Engelse auto nog geen 3.000
gulden kost en een Ford minder dan
ƒ5.000. Dat onze regering zich blijve
beperken tot de invoer van eenvou
dige auto's.
GOUDEN JUBILEUM RIJKS-
TUINBOUWSCHOOL AALSMEER.
Gisteren kwamen in het gebouw
„De Oude Veiling" te Aalsmeer velen
bijeen ter herdenking van het gouden
jubileum der Rijkstuinbouwschool te
Aalslheer. Reeds om elf uur v/erd een
reünie gehouden van in groten getale
opgekomen leerlingen en oud-leer
lingen der school. Vervolgens werd
een bezoek gebracht aan de ter gele
genheid van dit juibileum gehouden
keuring van cyclamen en orchideën.
Deze keuringen, welke door hun be
langrijkheid en het hoge peil waar
op de inzendingen staan, tot een ware
tentoonstelling zijn uitgegroeid,
dwongen aller bewondering af, tij
dens lunch en diner werd het woord
gevoerd door vele aanwezige autori
teiten o.w. de secretaris-generaal
van het ministerie van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening, mr. J.
Th. Bonnerman en de direcetur van
de tuinbouw ir. A. W. v, d. Plassche.
BINNENLAND.
Ter voorziening in de behoeften
aan kasgeld voor 1948 krijgen B. en
W. van Nijmegen machtiging gelden
op te nemen tot een zodanig bedrag,
dat de schuld der gemeente op enig
tijdstip niet meer bedraagt dan
15.000.000.tegen een rentevoet,
welke in overeenstemming is met de
door de regering gestelde normen.
Een driejarig jongetje uit
IJmuiden werd, toen "het plotseling
trachtte de rijweg over te steken, door
eeri militaire auto overreden. Het kind
werd met ernstige wonden naar een
ziekenhuis overgebracht waar het
enkele uren later is overleden.
De 51-jarige Alkmaarder J. Ra
ven werd gisteren, dopr een vracht
auto aangereden, tengevolge waar
van hij op slag werd gedood.
Tot officier in de orde var. Oran
je Nassau is benoemd dr. N, Th.
Vlaar, oud-rector van het R.K. Ly
ceum voor jongens te Haarlem.
Te Breda wordt Donderdag 27
Nov. de eerste middelbare technische
school op rooms-katholieke grondslag
geopend.
BUITENLAND.
Gouverneur dr. P. Kasteel is na
een kort verblijf hier te lande, waar
hij financiële besprekingen heeft ge
voerd met de regering, pervliegtuig
te New York aangekomen. Waar
schijnlijk zal hij in contact treden
met de Ned. ambassade te Washing
ton, alvorens naar Curasao te ver
trekken.
Aan 2000 Duitsers, die tot gevan
genisstraffen waren veroordeeld, zal
volgens mededeling van generaal
Clay, de Amerikaanse militaire gou
verneur van de Amêrikaanse bezet
tingszone. op 15 Dec. amnestie wor
den verleend.
De plagen van Egypte zijn nog
niet ten einde. Men vreest thans dat
een typhus-epidemie zal uitbreken,
daar reeds verscheidene gevallen zijn
gerapporteerd. Het aantal cholera
gevallen daalt.
De Belgische juridische com
missie, welke een onderzoek heeft in
gesteld raar de gedragingen van de
Belgische koning, is tot de conclusie
gekomen, dat koning Leopold geen
enkele blaam treft.
