getuigenis tegen Saddam
BUITENLAND
Fameus Chinees terracottaleger
aangetast door luchtvervuiling
=1
Ook de SPD moet
Schroder wegsturen
Helft Russen vindt
armoede het ergste
Offensief van VS tegen
bewapening in wereld
nerika gaat opnieuw plutonium 238 produceren
heiding tussen kerk en staat
VS nu minder stringent
Algemene staking legt
Zuid-Afrika plat
eq Aziz: 'Hussein gaf opdracht neerslaan opstand sjiieten'
Japanse keizer bewijst slachtoffers Saipan laatste eer
Bipmobiliste
dinsdag 28 juni 2005
ze correspondenten
- De Iraakse ex-minister
:iz heeft een belastende
ng afgelegd tegen zijn
ige baas, president Sad-
ssein. Dat bleek gisteren
igeven beelden van een
van Aziz door een spe-
chtbank in Bagdad.
;ft eerder gezegd niet te
;etuigen in een proces
iddam Hussein. Deson-
leeft de bebrilde ex-be-
an tijdens het verhoor
zegd dat Saddam per
opdracht heeft gegeven
991 een opstand van sji-
is ministerie
financiën
wit politie
De Franse politie heeft
toren van het Franse mi-
van financiën onder-
het bureau van minister
anciën Thierry Breton en
bfdkantoor van het che-
bedrijf Rhodia zijn
rs%kingen gedaan. Breton
n 11999 tot 2002 bestuurs-
'dh Rhodia. Hij was niet
ig. want hij verblijft op
iment in de Verenigde
De persdienst van het
jrie gaf geen reden voor
Efczoekingen. Volgens een
%i het Franse persbureau
iu er verband zijn met
rc<jderzoek naar de financi
er Rhodia.
ieten neer te slaan, zonder dat
hij toestemming vroeg van de
'regering', de Revolutionaire
Raad. Daarvan maakte Aziz
destijds deel uit. Het neerslaan
van de opstand kostte uiteinde
lijk duizenden sjiieten het le
ven. Aziz werd in april 2003 ge
arresteerd. Hij was de enige
christen in de regering van Sad
dam Hussein.
De Iraakse premier Ibrahim al-
Jaafari verwacht dat het in twee
jaar veilig is in zijn land. In
Londen noemde hij een termijn
van twee jaar 'meer dan ge
noeg" om Irak veilig te maken.
Al-Jaafari sprak na een ontmoe
ting met de Britse premier Blair.
Zijn optimisme staat in schril
contrast met uitlatingen van de
Amerikaanse minister van de
fensie, Rumsfeld. Die zei een
dag eerder dat het mogelijk nog
twaalf jaar duurt voordat de op
stand in Irak is beëindigd.
Oorlogswinst
Een coalitie van deskundigen
en activisten, het symbolische
Wereldtribunaal voor Irak, heeft
in Istanbul onder meer opge
roepen tot acties tegen bedrij
ven die winst maken en hebben
gemaakt met de oorlog in Irak.
Het wereldtribunaal sloot een
serie van bijeenkomsten op
verscheidene plaatsen gisteren
in Istanbul af. Het wil onder
meer dat er diepgaand onder
zoek naar de Amerikaanse pre
sident Bush en de Britse pre
mier Blair komt wegens de mis
daad van agressie en misdaden
tegen de menselijkheid in Irak.
De groep juristen, ex-functio
narissen van de VN en mensen
rechtenactivisten heeft een lijst
van Amerikaanse en Britse be
drijven opgesteld die profiteren
van de illegale oorlog tegen
Irak. Het zijn onder meer het
oliebedrijf Halliburton, de
bouwgigant Bechtel en de be
wapeningsfirma Caci-Interna-
tional.
Een Amerikaanse Apache-heli
kopter is gisteren ten noord
westen van de Iraakse hoofd
stad Bagdad neergestort. Een
Amerikaanse legerwoordvoer-
der zei dat de twee inzittenden
van het toestel zijn omgeko
men.
Bomaanslag
Een bomaanslag op een drukke
markt in de Iraakse hoofdstad
Bagdad kostte gisteren aan ze
ker vier mensen het leven. Meer
dan dertig mensen raakten ge
wond.
In de noordelijke stad Kirkuk
werd een hoge politiefunctio
naris door onbekenden ver
moord.
'iend euro
e voor
iten kip
Wie illegaal kippen
mag in België voortaan
1 op een boete die maxi-
giuizend euro kan bedra-
ek
n( eft de Belgische dienst
21 welzijn gisteren per brief
n reten aan de secretaria
te 1 alle scouting- en ver-
01 sorganisaties. Het nieu-
enge beleid wordt inge-
7'na klachten van boeren
roners van het platteland
outs die op zomerkam-
;elmatig kippen zouden
Berlijn - De Duitse bondskan
selier Schroder gaat vrijdag in
het parlement de vertrouwens
kwestie stellen. In een korte
brief aan de voorzitter van de
Bondsdag heeft hij dat voorne
men gisteren aangekondigd.
Schroder wil pas vrijdag toe
lichten waarom hij tot deze
stap besloot, melden Duitse
media. De regeringsleider
hoopt vervroegde verkiezingen
te kunnen forceren, maar dan
moeten ook parlementariërs uit
de eigen rijen tegen de regering
stemmen.
Mocht Schroder vrijdag het ver
trouwen kwijtraken, dan bekijkt
de Duitse president Kohier of
de gang van zaken niet in strijd
is met de grondwet. Hiervoor
heeft hij slechts drie weken de
tijd. Uiterlijk op 21 juli maakt
de president bekend of hij het
parlement ontbindt. Daarna
moeten binnen zestig dagen
verkiezingen plaatsvinden.
SPD-fractievoorzitter Müntefe-
ring riep zijn fractie op zich
vrijdag van stemming te ont
houden, aldus het eerste Duitse
net ARD. De oproep werd door
de SPD'ers met grote bijval be
groet. Müntefering zou het aan
de oppositie willen overlaten
om de kanselier weg te stem
men.
Juristen strijden over de vraag
of de handelwijze van Schroder
toelaatbaar is. De regeringslei
der beschikt immers over een
parlementaire meerderheid. De
vertrouwenskwestie is niet be
doeld om vervroegde verkiezin
gen te regelen. Als Kohier niet
akkoord gaat, kan kanselier
Schroder altijd nog aftreden om
op die manier zijn regering te
laten vallen.
De sociaal-democratische rege
ringsleider verklaarde eerder al
dat hij wil dat de bevolking zich
uitspreekt over zijn hervor
mingsbeleid. In opiniepeilingen
staat zijn SPD op fors verlies.
De leider van de Duitse chris
ten-democraten (CDU), Angela
Merkel, zou volgens de helft
van de Duitsers een betere
bondskanselier zijn dan de hui
dige eerste minister.
daad (tien procent) en de span
ningen in Tsjetsjenië (vijf pro
cent).
Uit het onderzoek bleek dat bij
na één op de vijf Russen een
drugsgebruiker kent. VTSIOM
schreef de houding van de be
volking ten aanzien van drugs
mede toe aan falende over
heidsmaatregelen om drugs
handel tegen te gaan, waardoor
het probleem blijft bestaan en
het aantal drugsgebruikers kan
toenemen. Volgens VTSIOM
vindt ruim 92 procent van de
Russen drugsgebruik onaan
vaardbaar. Meer dan de helft
van de Russen (56 procent)
noemde het drugsprobleem in
eigen land groter dan elders.
Van onze correspondent
moskou - Bijna de helft van de
Russen, 48 procent, vindt ar
moede het grootste probleem
van het land. Dit is uit onder
zoek van het Russische bureau
(VTSIOM) gebleken. Subjectie
ve ambtenaren en corruptie
werden door 38 procent als
groot probleem genoemd,
werkloosheid werd door 35 pro
cent aangeduid als zaak die hen
het meest dwars zit.
Drugsgebruik werd door 21
procent van de ondervraagden
genoemd. Daarmee overtrof dit
probleem de slechte toestand
van de gezondheidszorg (20
procent), georganiseerde mis-
saipan - De Japanse keizer Akihito maakt een buiging naar Japanse oorlogsveteranen op het eiland Saipan. De keizer kwam zijn eer bewijzen
aan de duizenden mensen die daar in de Tweede Wereldoorlog om het leven zijn gekomen. Bij de slag om Saipan kwamen 43.000 Japanse mli-
tairen, 12.000 burgers en 3500 Amerikaanse soldaten om het leven- Bovendien stortten honderden Japanse militairen en burgers zich van twee
steile rotsen, omdat ze zich niet aan de Amerikanen wilden overgeven. Kort voor zijn vertrek vanaf de luchthaven Haneda in Tokio zei Akihito
dat hij niet alleen de oorlogsslachtoffers wil herdenken, maar ook voor vrede in de wereld wil bidden. Het eiland is tegenwoordig Ameeikaans
grondbezit. Foto EPA/Toshiyuki Aizawa
ze correspondenten
drk - De Verenigde Sta-
van plan om voor het
inds het einde van de
oorlog weer het zeer ra-
eve plutonium 238 te
roduceren. Dat meldde
rikaanse krant The New
nes gisteren
Het nieuwe plutonium is vol
gens functionarissen die bij het
project betrokken zijn bedoeld
voor geheime missies. In het
verleden is plutonium gebruikt
om spionageapparatuur aan te
drijven en deskundigen ver
wachten dat dit ook nu weer
gebeurt, vooral voor onderwa
termissies.
Timothy Frazier van het minis
terie van energie ontkent ten
stelligste dat bij dergelijke mis
sies gebruikt gemaakt zal wor
den van kernwapens, satellie
ten of ruimtewapens. „De echte
reden dat we weer plutonium
gaan produceren is de binnen
landse veiligheid", aldus Frazier.
Onder het nieuwe programma,
dat op veel weerstand stuit bij
milieuorganisaties, wordt in
een laboratorium in Idaho in
dertig jaar tijd 150 kilo plutoni
um geproduceerd. Het pro
gramma kost anderhalf miljard
dollar en levert ruim 50.000 va
ten radioactief afval op.
De radioactiviteit van plutoni
um 238 is honderd maal hoger
dan die van plutonium 239, dat
in kernwapens wordt gebruikt.
Bij inademing van slechts een
uiterst minieme hoeveelheid
loopt iemand al grote kans
longkanker te krijgen. Plutoni
um 238 wordt vooral gebruikt
vanwege z'n enorme gelijkmati
ge hitte, die in elektriciteit kan
worden omgezet.
Van onze correspondenten
Washington - De Amerikaanse
regering heeft nieuwe, vergaan
de plannen om de verspreiding
van massavernietigingswapens
in de wereld tegen te gaan.
Washington is van zins om de
Amerikaanse tegoeden van per
sonen, bedrijven of instellingen
onmiddellijk te blokkeren als
blijkt dat er zaken worden ge
daan met Iraanse, Syrische of
Noord-Koreaanse functionaris
sen of instellingen van wie de
Verenigde Staten zeggen te we
ten dat ze banden hebben met
nationale wapenprogramma's.
Volgens de krant The Washing
ton Post van gisteren is het plan
vergelijkbaar met de wijze
waarop de VS omgaat met het
terreurnetwerk Al-Qaeda van
Osama b in Laden. Ook bij de
bestrijding van deze groepering
zijn er sancties ingesteld tegen
bedrijven of personen die za
ken doen met Al-Qaeda-finan-
ciers.
De huidige plannen hebben be
trekking op vooralsnog acht
Iraanse, Syrische of Noord-Ko-
reaanse instellingen of perso
nen die volgens Washington
vooral betrokken zijn bij de
ontwikkeling van raketten.
Tegen geen van deze acht zijn
momenteel enige internationa
le sancties van kracht en ze
kunnen vrij zaken doen in de
hele wereld, ook binnen de Eu
ropese Unie.
ze correspondente
igton - De worsteling in
over de praktische uit-
van de scheiding tus-
k en staat heeft gisteren
tot twee tegenstrijdige
Ben van het federale
rechtshof in Washing-
en met de tien geboden
logen niet in twee ge-
ebouwen in Kentucky
opgehangen, maar een
lent met dezelfde joods-
ijke tekst mag wel blij-
an op het terrein van het
estuur in Texas.
„:nt schiet op
ilalfjarige
No - Een hulpsheriff in
k heeft op een twaalfjari-
De uitspraken van de Ameri
kaanse opperrechters komen
erop neer dat het etaleren van
de tien geboden door een over
heidsinstantie van zaak tot zaak
bekeken moet worden. De ne
gen leden van het federale
Hooggerechtshof stemden zoals
vaak in dit soort zaken ver
deeld: vijf tegen vier.
Alhoewel de overgrote meer
derheid van de Amerikanen
christen is, wordt in overheids
bestuur een strikte scheiding
tussen kerk en staat nageleefd.
Dat is een gevolg van het stre
ven naar godsdienstvrijheid,
een recht dat expliciet in de
Amerikaanse grondwet is vast
gelegd. Promotie van één be
paalde religie door de staat is
uit den boze.
Tegelijkertijd valt niet te ont
kennen dat het christendom al
eeuwenlang deel uitmaakt van
de Amerikaanse cultuur en ge
schiedenis. Dat maakt de
scheidslijn tussen wat wel en
niet in strijd is met de grondwet
niet altijd even helder. Zo mo
gen de tien geboden niet wor
den opgehangen in publieke
scholen, maar mogen school
kinderen wel de eed afleggen
aan de VS als 'één natie onder
God'.
K heeft o]
selmobilisi
nman grei
obiliste geschoten. De
in greep in omdat de
larjngerend in zijn richting
|dat de auto met getint
stilstand was gekomen,
te de agent dat de be-
3fer minderjarig was. Het
'4 bleek niet te zijn ge-
dbok haar zesjarige broer-
Jjf ongedeerd.
^sheriff had met een col-
e bestuurster klemgere-
e!eldde de krant Washing-
hst gisteren. Het meisje
1) autosleuteltjes van een
«Van de familie gekregen.
«Hjn poging tot moord en
«stal ten laste gelegd.
van onze correspondent
Johannesburg - Een algemene
staking in Zuid-Afrika heeft gis
teren een aantal goudmijnen,
autofabrieken en een deel van
het openbaar vervoer platge
legd. De actie is een protest te
gen de grootschalige werkloos
heid en armoede in het land.
De federatie van vakbonden
Cosatu, gelieerd aan regerings
partij ANC, vindt dat regering
en bedrijven meer banen moe
ten creëren, de locale industrie
ondersteunen en meer in Zuid-
Afrika gemaakte spullen moe
ten kopen in plaats van buiten
landse producten.
„We kunnen niet blijven vol
houden dat het economisch
goed gaat als we een werkloos
heidspercentage van rond de
veertig hebbenaldus Cosatu-
woordvoerder Patrick Craven.
„We eisen een heel andere in
stelling van het bedrijfsleven,
dat in plaats van banen te
schrappen deze juist moet be
houden, om op de lange ter
mijn beter te kunnen preste
ren."
Met de staking, die minder om
vangrijk was dan Cosatu had
gehoopt, willen de vakbonden
hun tanden laten zien aan de
vooravond van een ANC-verga-
dering waarop een nieuwe na
tionale strategie wordt afge
sproken. Critici menen dat
sinds er in 1994 een eind kwam
aan apartheid in Zuid-Afrika, er
veel te weinig gedaan is om de
positie de armen te verbeteren.
door Erwin Tuil
Peking - Wereldberoemd, ouder
dan het christendom en be
dreigd door luchtvervuiling: het
Chinese terracottaleger. De
2.000 soldaten verbrokkelen
door zure deeltjes in de lucht
De levensgrote beelden, die in
het museum in provinciehoofd
stad Xian staan, zijn al zicht
baar beschadigd.Als nu niets
gebeurt, dan zijn de krijgers
over een eeuw zo geërodeerd
dat de collectie geen enkele es
thetische waarde meer heeft",
zegt Cao Junji, die verbonden is
aan de Academie voor Weten
schappen. Volgens hem zijn er
slechts een paar honderd beel
den die nog volledig intact zijn.
Het terracottaleger werd in
maart 1974 ontdekt door een
paar boeren in de provincie
Shaanxi. De ontdekking veroor
zaakte indertijd een sensatie in
de hele wereld. Elke levensgrote
soldaat heeft een eigen gelaats
uitdrukking. De beelden wer
den gemaakt tijdens de Qin-dy-
nastie (221 tot 207 voor Chris
tus) om het graf van de Qin-kei-
zer te beschermen.
Cao Junji probeert samen met
luchtvervuilingexpert Lee
Shun-cheng van de Polytechni
sche Universiteit van Hong
Kong en een onderzoeksteam
een oplossing te vinden om
verdere aantasting van de beel
den te voorkomen. In septem
ber zullen de eerste metingen
worden gedaan in het museum
Een Chinese politieagent houdt de wacht bij het terracottaleger in Xian.
Foto Reuters/Thierry Roge
in Xian. Maar er is nog maar
weinig kennis over de conser
vering van het terracottaleger.
Toen de beelden werden gevon
den hadden ze kleur. Nu zijn ze
grijs. Het gips dat is gebruikt
om losse delen met elkaar te
verbinden laat los en door de
inwerking van zure lucht ver
pulvert de opperlaag van de
beelden.
Niet alleen het terracottaleger
wordt bedreigd. De economi
sche groei van de afgelopen 25
jaar heeft zoveel vervuiling op
geleverd dat de collecties van
honderden musea in gevaar
zijn.
Ook de Verboden Stad in Pe
king raakt beschadigd door
luchtvervuiling. Veel musea
hebben zelf nauwelijks benul
van de impact, aldus Cao. Ver
moed wordt dat er nog drie
mogelijke vindplaatsen zijn
waar nog zo'n 8000 soldaten
kunnen staan. Cao vindt het
prima dat deze archeologische
kunstschatten niet worden op
gegraven: „Het probleem van
de luchtvervuiling is zo groot
dat het maar beter is dat die
onder de grond blijven."
Militair Israël
schuldig aan dood
van Britse activist
tel aviv - Een voormalige Isra
ëlische militair is gisteren door
een krijgsraad schuldig bevon
den aan de dood van een 22-ja-
rige Brit in de Gazastrook in
2003. De Britse vredesactivist
en fotograaf, Tom Humdall,
hielp Palestijnse kinderen dek
king zoeken tegen een Israëli
sche beschieting toen hij zelf
werd geraakt.
Het Israëlische leger ontkende
aanvankelijk dat Humdall werd
neergeschoten toen hij de kin
deren hielp. Onder druk van de
Britse regering en de familie
van Humdall besloot het Isra
ëlische leger toch tot een on
derzoek. Dat leidde er toe dat
oud-sergeant Wahid Taysir in
staat van beschuldiging werd
gesteld.
Eigen onderzoek
van Srebrenica
athene - Een Griekse officier
van justitie is gisteren begon
nen met een onderzoek naar
mogelijke betrokkenheid van
Griekse vrijwilligers bij de mas
samoord van Srebrenica, in
middels bijna tien jaar geleden.
Tijdens de Balkanoorlogen van
de jaren '90 vocht een onbe
kend aantal Grieken aan de
kant van de Serviërs tegen ka
tholieke Kroaten en Bosnische
moslims. Griekse vrijwilligers
hebben hierover de afgelopen
jaren ook openlijk gesproken in
de Griekse media. Deelname
aan de volkenmoord van Sre
brenica is daarbij echter nooit
genoemd.
Regering in de
maak in Bulgarije
sofia - De Bulgaarse Socialisti
sche Partij, die zaterdag de par
lementsverkiezingen won, is
bereid een coalitie aan te gaan
met de vorige regeringspartij,
de Nationale Beweging. Een sa
menwerking met de partij van
premier Simeon Sakskoburg-
gotski komt de stabiliteit van
het land ten goede, zei een
woordvoerder van de socialis
ten. Sakskoburggotski is de
voormalige koning.
President heeft
spijt, maar blijft
manilla - De Filipijnse presi
dent Arroyo heeft gisteren spijt
betuigd over een laakbaar tele
foontje vorig jaar, maar ze
denkt niet aan aftreden. Arroyo
belde na de presidentsverkie
zingen van mei 2004 iemand
van de onafhankelijke kiesraad
op. Haar stem kwam op een
bandje te staan dat de basis is
voor tal van aantijgingen over
manipulatie van de verkiezin
gen.
Seksueel geweld
strafbaar in China
peking - Seksuele intimidatie
wordt strafbaar in China. Het
Nationale Volkscongres zal hier
deze week toe besluiten. Onbe
kend is nog welke straffen op
ongewenst seksueel gedrag
worden gezet. De bestaande
wet voor de Bescherming van
Wouwen is niet toereikend om
het probleem het hoofd te bie
den. Wouwen die de afgelopen
jaren voor de rechtbank hun
wettelijke bescherming eisten,
kregen steeds nul op het rekest.
Rechters besloten dat er of geen
zaak was of geen materiele
schade.
Gezondheidshulp
Noord-Korea
brussel - De Europese Com
missie geeft Noord-Korea 10,7
miljoen euro aan gezondheids
hulp. Het gaat om medicijnen,
medische apparatuur en het
herstel van ziekenhuizen, aldus
Brussel gisteren. Noord-Korea
is bijzonder arm en in het land
dreigt een nieuwe hongers
nood, zo waarschuwt het We
reldvoedselprogramma van de
Verenigde Naties eind mei. In
de jaren 90 stierven naar schat
ting al twee miljoen mensen
door voedselgebrek.
Eis levenslang na
geweld Istanbul
ankara - Tegen de vier hoofd
verdachten van éh aanslagen in
Istanbul in november 2003 is
gisteren voor een Turkse recht
bank levenslang geëist. In die
terreuracties tegen twee syna
gogen, de HSBC-bank en het
Britse consulaat kwamen 62
mensen om het leven en vielen
honderden gewonden.
Burgemeester
betaalt parade
tel aviv - Een rechtbank in Je
ruzalem heeft de burgemeester
van die stad op de vingers ge
tikt wegens het verbieden van
de jaarlijkse homoparade. Voor
straf moet burgemeester Uri
Lupolianski, een orthodoxe
jood, 30.000 shekel (5500 euro)
uit eigen zak betalen aan de
plaatselijke homobond, die het
festijn organiseert.