GESPREK VAN DE DAG
Minder zon vooï
werknemers
De cateraar gaat nu voor gezondheid
Een andere wijze van
plattelandsbeleving
Slim, schoon en vriendelijk stadsautootje wint prijs TU Delft
Politie speurt naar 'seriezoener'
Verloren voorwerpen
MAANDAG 2~J juni 2005
De Europese Commissie wil
werkgevers verplichten dage
lijks een rapportje te maken
over de hoeveelheid ultraviolet-
Een deelnemer aan de Blubberrace in Monnickendam worstelt zich door één van
de 22 sloten die de deelnemers op het drie kilometer lange parkoers door de wei
landen rond het IJsselmeerstadje en Overleek gisteren te overbruggen hadden.
En dat was geen sinecure, gezien de verbeten gezichten tijdens het gevecht met
de zuigende blubber. Onder een lekker zonnetje en met een verkoelend windje
dat de smurrie op lijf en leden snel veranderde in een harde korst werd het plat
teland door de niet versagende atleten eens op een geheel andere wijze beke
ken en beleefd. Een advoes aan toekomstige deelnemers: zonder training voor
af niet aan te bevelen.
Foto ANP/Koen van Weel
„Grote kolder, waar bemoeien ze
zich mee, goed dat ik tegen de
grondwet heb gestemd. Moet ik er
soms een parasol boven zetten. We
hebben er een paar bij lopen die ab
soluut niet tegen de zon kunnen.
Maar die zorgen zelf wel voor be
scherming", zegt Leo Peters uit
Ruurlo van het gelijknamige bestra-
tingbedrijf. De smalende reacties
zijn niet van de lucht, nu de Euro
pese Commissie wil dat werkgevers
gaan rapporteren hoeveel uur hun
werknemers doorbrengen in de zon.
„Misschien kan Nivea dit hele ge
doe sponsoren. Ik vind dat dit ie
ders persoonlijke verantwoordelijk
heid is", meent Harrie Otten van
MeteoConsult in Wageningen.
En met hem boerenorganisatie
LTO Nederland. „Dit is een voor
beeld van te ver gaande overheids
bemoeienis."
Maar bij de FNV Bouw en bij het
Koningin Wilhelminafonds (KWF)
wordt niet gelachen over het plan
van de Europese Commissie. Het ge
vaar is duidelijk, zegt het Koningin -
Wilhelminafonds. Jaarlijks zijn er
25.000 nieuwe gevallen van huid
kanker, waarvan 2700 met een
agressieve vorm. Elk jaar gaan er
600 mensen aan dood.
Waar KWF in 1997 de laatste cam
pagne voerde, is het 'frapper tou-
jours' bij FNV Bouw. „Elke zomer
opnieuw houden we ons verhaal in
keten en kantines. Bouwvakkers
zijn stoere jongens, maar ze willen
's avonds wel gezond bij vrouw en
MENSELIJK
van onze verslaggever
Hij klein, vriendelijk voor het milieu
en denkt mee, zodat de automobilist
meer ontspannen achter het stuur
zit
Het ontwerp voor het eenpersoons
stadsautootje Green Spider sprak zó-
aan, dat de jury van ontwerpwed
strijd FuTUre Design het zaterdag in
Delft de eerste prijs gaf. De Techni
sche Universiteit (TU) Delft en de
gemeente Den Haag organiseerden
de wedstrijd. Tien teams van havo-
en vwo-scholieren kwamen naar de
TU om hun ideeën voor milieuvrien
delijke toekomstvoertuigen te pre
senteren.
De jury bestond uit Jacob Fokkema,
rector-magnificus van de TU, voor
malig astronaut Wubbo Ockels en
verkeerswethouder Bruno Bruins
van Den Haag. Zij werkten zich de
afgelopen tijd door ontwerpen vol
zonnecellen, windenergie, magneet-
banen en biodiesel.
De winnaars zijn leerlingen van de
internationale school in Hilversum.
Ze beperkten hun ontwerp niet tot
technische details, maar ruimden
veel plaats in voor de veiligheid van
de automobilist en zijn medewegge
bruikers. Zo moet een computer aan
boord van de kleine driewielige auto
met behulp van mobiele telefoon
netwerken de bestuurder waarschu
wen als verderop een ongeluk is ge
beurd. Fileleed wordt in het ideale
geval voorkomen, omdat de bestuur
der bijtijds een andere route kan ne
men.
Het voertuigje zou op biodiesel, ge
wonnen uit planten, moeten rijden.
Energie die normaal gesproken ver
loren gaat, zoals warmte als er ge
remd wordt, slaat de auto op in een
accu. Het is de bedoeling dat een
model van de Green Spider een plek
krijgt in een nog te organiseren ex
positie van alle deelnemende ont
werpen in het Haagse onderwijsmu
seum Museon.
te straling waar hun buiten
werkend personeel aan bloot
staat. „Wat een onzin", zeggen
werkgevers. „Hard nodig", zeg
gen kankerbestrijders van het
Koningin Wilhelminafonds.
Werken in de zon kan schadelijk zijn, hoewel de potentiële slachtoffers da :e
wat lacherig over doen. Foto ANP/Ton 1 jf
In India hebben een echtpaar en drie
van hun kinderen ZELFMOORD ge
pleegd omdat hun oudste dochter er
vandoor was gegaan met een oudere
man. Haar ouders zouden de SCHAN
DE niet hebben kunnen verdragen.
Het boerengezin leefde in de noorde
lijke deelstaat Uttar Pradesh. Hun
dochter vertrok naar elders met een
man uit een naburig dorp, wat leidde
tot roddel en achterklap in de buurt.
De ouders en de drie kinderen stier
ven door giftige thee te drinken.
De Amerikaanse filmheld STEVE
MCQUEEN debuteert 25 jaar na zijn
dood als scenarioschrijver. De acteur,
die bekend is geworden door zijn rol
len in The Magnificent Seven', 'The
Great Escape' en 'Bullit', blijkt een
tekst voor een film te hebben nagela
ten. Zijn peetzoon LANCE SLOANE ont
dekte bij toeval het script van 'Yuca
tan', een actiefilm die is gesitueerd in
Mexico. Sloane is in onderhandeling
met de filmmaatschappij Warner
Bros. Hij wil de film samen met
McOueens zoon Chad gaan produce
ren. McQueen overleed in 1980 aan
kanker.
De negentienjarige ANNA DIELEMAN
is zaterdag in Middelburg uit vijftien
kandidates gekozen tot het nieuwe
ZEEUWS MEISJE. Volgens medeorgani
sator en marketing manager van Uni
lever, Jeroen Rook, was de beslissing
van de jury unaniem wegens haar
'spontane en echt Zeeuwse uitstra
ling'. Het allereerste Zeeuws Meisje
ooit, ELMA PETTER-VAN DEN BERGE,
droeg met het omhangen van een
sjerp het stokje officieel over aan An
na. Die was gekleed in de nieuwe out
fit, een jurkje uitgevoerd in rood en
blauw boerenbont met een sexy ve
tersluiting aan de zijkant.
De Britse PRINS WILLIAM gaat samen
wonen met zijn vriendin KATE MIDD-
LETON. Volgens de Britse zondags
krant News of the World heeft de 23-
jarige zoon van kroonprins Charles en
prinses Diana zijn 22-jarige vriendin
leren kennen tijdens zijn studie aan
de Schotse universiteit in St. Andrews.
Beiden studeerden deze maand af. Ze
woonden in Schotland al in hetzelfde
studentenhuis. „Ze willen niet in een
koninklijke woning gaan leven, dat
zou te verstikkend zijn", zei een vriend
van het stel tegen de krant. „Hun tijd
in Schotland heeft bewezen dat ie
mand in de eerste lijn van de troons
opvolging een heel normaal leven in
een heel normaal huis kan leiden."
VAN ONZE VERSLAGGEVER
ACHILLE PRICK
Werknemers nemen weer vaker
een broodtrommeltje mee en za-
kendeals worden in de directie
kamer niet meer vanzelfspre
kend met een champagne-lunch
overgoten. De cateringmarkt
krimpt, maar niet gesomberd:
'Oma wil straks in het verpleeg
huis ook een tomatensalade met
mozarella, verse basilicum en
een glas Orvieto.'
„Een school in Leiden wilde iets
doen aan het slechte eetgedrag
van haar leerlingen en stopte in
de kantine met de verkoop van
kroketten en andere vette din
gen", zegt cateringbaas Gosse
Visser. „Niet lang daarna stond
op de stoep van die school iedere
dag een snackkar en die deed
goede zaken. De kantine bleef
zitten met de broodjes gezond.
Dan ben je nog verder van huis."
Gosse Visser heeft de leiding
van Elior Nederland, het vierde
cateringbedrijf van Nederland
met het moederconcern in Frank
rijk. Elior runt onder de namen
HCS, Le Grand Bernard, Modus
Food Mood en Restóplan 450
restaurants en kantines in het be
drijfsleven, op scholen, bij zorg
instellingen en bij de overheid.
Het afgelopen weekeinde werd
met een groot feest voor de bijna
2000 werknemers afscheid geno
men van de vier namen en nu
gaat het bedrijf verder onder één
naam: Avenance.
„We werken voor zeer veel ver
schillende klanten, van grote
scholengemeenschappen en ver
pleeghuizen tot theater De Meer
paal in Dronten. We willen straks
op nog veel meer plekken zitten
en dat gaat makkelijker als con
sumenten je kennen. We hoeven
niet de nummer één te worden in
omzet, maar we willen wel het
beste cateringmerk worden."
Maar de cateringmarkt zit in
een dip. „Dat klopt, werknemers
nemen weer vaker een brood
trommeltje mee en bedrijven be
zuinigen op het bedrijfsrestau
rant. Verder zijn veel mensen
ontslagen, dat scheelt ook. Zelf
waren we nogal actief in de be
drijven van de nieuwe economie,
daar werd al champagne besteld
als het weer vrijdag was. Dat is
verleden tijd. Uitgebreide zaken-
lunches op de directiekamers zijn
er ook niet meer bij, ze lopen wel
even langs de counter voor een
broodje kaas."
Vertrouwen
Toch ziet Visser onder de vlag
van Avenance de toekomst vol
vertrouwen tegemoet. „De econo
mie trekt natuurlijk weer een
keer aan, en er ontstaan nieuwe
markten. Op dit moment doet
zo'n negentig procent van de
zorginstellingen de eigen cate
ring. Dat wordt de komende ja
ren steeds vaker uitbesteed, daar
willen we bij zijn. Vergeet niet
dat nieuwe generaties hogere ei
sen stellen, ze zijn veel mondi
ger. Lopende bandmaaltijden
worden niet meer gepikt. Oma
wil straks ook tomaten met mo
zarella en verse basilicum. Daar
kun je je mee onderscheiden."
Een andere trend waarmee Vis
ser voorop wil lopen, is de vraag
naar gezonde voeding. „Overge-
wicht is een groot probleem aan
het worden, onder maatschappe
lijke druk moeten wij daar ook
iets mee doen. Het wordt ons ook
nadrukkelijk gevraagd door werk
gevers sinds ze zelf moeten beta
len voor ziekteverzuim."
Resoluut de kroketten en frika
dellen van het menu gaat Visser te
ver. „Heel eerlijk, wij moeten ook
omzet maken, maar je kunt wel
een minder vette kroket aanbie
den en tegelijk ook gezonde sala
des en fruit. Maar daar blijft het
niet bij, we gaan mensen ook aan
spreken op hun eetpatroon. Bij
voorbeeld: vandaag een kroket,
sla dan morgen even over. En
voorlichting. Ik hoor mensen let
terlijk zeggen 'Ik drink sinas met
vruchtvlees, dat is gezond'. Ze
vergeten even het pak suiker dat
er in zit. Er bestaan veel misver
standen over gezond eten. Daar
willen wij best wat aan doen."
Nog belangrijker is volgens Vis
ser het gebrek aan beweging. „We
gaan wedstrijden organiseren, zo
als 'het gezondste bedrijf van Ne
derland.' Maar ook gaan we pro
gramma's aanbieden waarbij deel
nemers hun eigen doelen kunnen
stellen in het streven kilo's kwijt
te raken. Van ons krijgen ze voe
dingsadviezen en beweegtips. En
we delen gratis stappenmeters
uit. Dan kun je zien hoeveel je
loopt op een dag. Maar zeker op
scholen moetje behoedzaam te
werk gaan, anders zal er altijd een
slimmerik zijn die een markt ziet
voor zijn snackkar bij de school
poort."
kinderen thuiskomen", zegt Anne
Pols van FNV Bouw. „Wij waarschu
wen al jaren voor het effect van zon
op de huid. In de Arbowet staat dat
werkgevers als het erg warm is,
meer pauzes moeten inlassen en het
personeel meer moeten laten drin
ken." Volgens Pols is het voor werk
gevers in de bouw helemaal niet zo
moeilijk om dagelijks een rapportje
over de kracht van de zon op te ma
ken. „Als ze beton gaan storten kij
ken ze ook vijf dagen tevoren naar
de weersverwachting. Dan is het
toch heel eenvoudig om tegelijker
tijd naar de ultraviolette straling te
kijken." Volgéns Otten van Mete
oConsult is dat heel simpel. Het
KNMI maakt dagelijks een o\ 11
zicht van de zonnestraling in
pa. Die is te vinden op www.ta
mis.nl. Otten: „Trouwens, diiii
portjes draaien wij zo in elka 1
het moet. Voor honderd euro
seizoen ben je klaar." I
Hoveniersbedrijf De Overh 1
Leuth (circa 20 man personee
tijdens de maandelijkse verg; 1
ook op het gevaar van zonnen!f
Ivo Hermsen: „Iedereen moe
bewust zijn van het risico. Al I
wil kan men een pet met klejr
zonnebrandcrème krijgen. M"
vragen er niet om, ze regelenc
zelf. Met ontbloot bovenlijf
Dat mag niet vanwege de kla
De politie heeft de jacht geopend op
een man die in Amsterdam vrouwen
lastig valt door hen vanuit het niets
een tongzoen te geven. De 'seriezoe
ner' slaat vooral toe in de metrosta
tions tussen de binnenstad en Am
sterdam-Zuidoost.
Volgens de politie hebben inmid
dels zeven vrouwen aangifte ge
daan. Ze sluit niet uit dat er meer
dere slachtoffers zijn.
De man benadert de vrouwen van
Joan Rivers:
Een vriendin van mij verwarde
altijd valium met de
anticonceptiepil. Ze heeft nu
veertien kinderen, maar het kan
haar geen bal schelen.
achteren, door ze aan te tikken. Als
ze zich omdraaien, grijpt hij hen
vast en zoent ze vol op de mond
waarbij hij zijn tong naar binnen
duwt. De slachtoffers, variërend in
leeftijd van zeventien tot halverwe
ge de dertig, blijven na een paar se
conden verbouwereerd achter.
Volgens de politie hebben de
meeste incidenten half mei plaats
gevonden. Het is lastig de 'seriezoe
ner' op te sporen, omdat zijn signa
lement onduidelijk is. De vrouwen
zijn volgens een woordvoerder vaak
zo overdonderd, dat ze niet goed
kunnen navertellen hoe hij er uit
zag.
Vermoedelijk gaat het om een ne
groïde man, gekleed in een zwarte
jas met capuchon, met een tenger
postuur en tussen 1,70 en 1,80 meter
lang. Hij wordt op ongeveer twintig
jaar geschat. De politie heeft wel
DNA kunnen bemachtigen, omdat
een vrouw direct nadat ze was ge
zoend, bij de politie speeksel heeft
afgegeven.
Van alle momenten om je zwembroek kwijt te
raken, is de zondagavond voor de maandagmorgen
dat je om 09.00 uur moet afzwemmen voor je
B-diploma misschien wel de ongeschikste. Mijn
zoon (8) weet zeker dat hij hem de vorige les nog in
zijn rugzak heeft gestopt en mijn vrouw weetal net
zo zeker dat ik - als gevolg van bezuinigingen van
de gemeentelijke overheid op het busvervoer
gebombardeerd tot 'zwembad-rijouder' - dat niet
heb gecontroleerd. Voor zoekgeraakte spullen van je
kinderen heb je als vader een ministeriële
verantiuoordelijkheid: je hebt het niet gedaan, maar
je krijgt toch de schuld.
Sinds de keer dat ik mijn zoon ben kwijtgeraakt bij
het kopen van vier nieuwe haringen - hij was even
uit de auto gegaan om naar de zee te kijken en ik
had hem op de terugweg niet gemist - word ik bij
ons thuis sowieso beschou wd als de afdeling
verloren voorwerpen. Mijn loket is altijd open en
wie zich er meldt wordt vriendelijk te woord gestaan
met een licht verontwaardigd 'Hoe kan ik dat nou
weten?'. „Hoe kan ik dat nou weten? Als ik buiten
met draaiende motor sta te wachten op vier
krijsende kinderen, hoe weet ik dan wat er in de
kleedkamer achterblijft?" Mijn vrouw: „Dan moetje
in zijn tas kijken, als hij instapt." Ik: „Dat gaat niet.
We doen altijd wie het eerst terug is op school en de
moeder van Lucas reed het parkeerterrein al af."
Moeders ontdekken altijd dat hun kroost iets kwijt
is op het moment dat ze het weer nodig hebben. Pas
bij het inpakken van de tas voor de volgende les
bewegingsleer hebben ze in de gaten dat de
gymschoenen de vorige keer in de sportzaal zijn
achtergebleven. Pas bij het klaarmaken van het
overblijfpakket, ontdekken ze dat de rugzak de
vorige dag in het lokaal is blijven staan. En pas bij
het uitzwaaien van haar dochter wordt duidelijk
dat deze haar mobieltje - onontbeerlijk om
onderweg naar school lekke banden te rapporteren -
nergens meer kan vinden. Zonder op te kijken van
mijn ontbijt hef ik - nog voor ik ergens van kan
worden beschuldigd - mijn handen ten hemel: „Hoe
kan ik dat nou weten?"
De conciërges van alle gemeentelijke
sportinstellingen kennen mijn eega als de vrouw die
met een van ergernis rood aangelopen gelaat in
kartonnen dozen met oude gymschoenen, versleten
T-shirts en beduimelde slips graait, op zoek naar de
gloednieuwe basketbalschoenen en de horloges van
haar kroost. Als ik me die maandagmorgen een
kwartier eerder meld bij het zwembad, kan ik ook
nog een poging wagen om de zwembroek van mijn
zoon te vinden, oppert ze. Mijn jongste nazaat heeft
inmiddeld geweigerd om af te zwemmen in een
vervangende zwembroek - een krijgertje
van neef Benjamin - omdat hij daarmee
'nog nooit heeft geoefend'. Anderhalfuur
van verhitte discussie later - ik weiger
in dozen te graaien en mijn zoon geeft
niet toe op het zwembroekfront-
wordt zijn zwembroek teruggevonden
achter de wasmachine. Na mijn
triomfantelijke 'Zie je nou wel!' word
ik aangewezen als degene die het ding
achter het apparaat heeft gegooid.
„Ik? Ik weet niet eens waar de
wasmachine staat!"
De dag daarop komen mijn zoon en ik
trots thuis met het B-diploma. Mijn
wederhelft - die de hele dag moest werken
- heeft weinig tijd om te genieten van
het kunstzinnig gekaligrafeerde
A4'tje van de Nationale Raad
Zwemdiploma's. „Waar is de tas
met de kleren waarin hij moest
afzwemmen?", vraagt ze.
Ze is al geërgerd op weg naar het
zwembad, als in de straat nog mijn
klaaglijke 'Hoe kan ik dat nou
weten?' klinkt.
Reageren? column@dickvanderplas.nl
